WEMATA 7
É “Ðò Susu Wɛ Ðò Mawu Mavɔmavɔ Nukɔn”
1, 2. Ninɔmɛ tɛ mɛ wɛ Samuwɛli ɖɔ xó nú togun Izlayɛli tɔn ɖè? Etɛwu é ka ɖó na d’alɔ ye bɔ nùwanyido yetɔn na vɛ́ nú ye bɔ ye na huzu linlin?
SAMUWƐLI kpɔ́n togun ɔ tlítlí. Akɔta ɔ kpléɖókpɔ́ ɖò Gilugalu. Dawe gbejinɔtɔ́ enɛ e ko wà gbeyiɖɔzɔ́ kpo hwɛɖɔtɔ́zɔ́ kpo nú xwè mɔkpan é wɛ ylɔ ye. Sɔgbe kpo sunzanwema égbé tɔn kpo ɔ, Nùxwásun alǒ Ayidósun mɛ wɛ. Aluùn ɔ ko sɛyi tawun hwenɛnu. Ðò gle lɛ mɛ ɔ, blěe lɛ ko mya gò bo ɖò te kpɔ́n yiya. Togun ɔ bǐ cí tóó. Nɛ̌ Samuwɛli ka na bló gbɔn bɔ nǔ e é na ɖɔ é na byɔ ayi mɛ nú ye?
2 Togun ɔ mɔ nǔ jɛ lee ninɔmɛ yetɔn nyla sɔ́ é wu ǎ. Ye ba ɖɔ gbɛtɔ́ ni nyí axɔsu nú emi dandan. Ye mɔ nǔ jɛ wu ɖɔ mɛmasi ɖaxó wɛ ye ɖexlɛ́ Jehovah, Mawu yetɔn kpo gbeyiɖɔ tɔn kpo ǎ. È na ɖɔ kpowun ɔ, gbigbɛ́ wɛ ye ɖè ɖɔ Jehovah kún sɔ́ na nyí Axɔsu nú emi ó. Nɛ̌ Samuwɛli ka kpéwú bo d’alɔ ye bɔ nùwanyido yetɔn vɛ́ nú ye bɔ ye huzu linlin gbɔn?
Yɔkpɔvumɛ Samuwɛli tɔn sixu kplɔ́n nǔ gègě mǐ dó nùɖiɖi ɖiɖó nú Jehovah hwenu e mǐ tlɛ ɖò mɛ nyanya lɛ tɛntin é wu
3, 4. (a) Aniwu Samuwɛli ka ɖɔ xó dó hwenu e é ɖò vǔ é wu? (b) Etɛwu gbejininɔ Samuwɛli tɔn sín kpɔ́ndéwú ka na d’alɔ mǐ ɖò égbé?
3 Samuwɛli ɖɔ nú togun ɔ ɖɔ: “Un ko kpò, bo wu hwa kpé fí bǐ.” Hwa e ɖò ta tɔn lɛ é zɔ́n bɔ xó tɔn lɛ́ ɖó kpinkpɛn d’eji. Enɛ gudo ɔ, é ɖɔ: “Un nɔ mi nu sín vǔ ce kaka wá jɛ égbé.” (1 Sam. 11:14, 15; 12:2) Samuwɛli ko kpò có, é wɔn yɔkpɔvumɛ tɔn ǎ. É kpó ɖò hwe enɛ lɛ nu flín wɛ céɖécéɖé. Nǔ ɖěɖee jí é site dó hwe enɛ lɛ nu lɛ é d’alɔ ɛ, bɔ é ɖè nùɖiɖi xlɛ́ ɖò gbɛzán tɔn mɛ bo zé éɖée jó nú Jehovah Mawu bǐ mlɛ́mlɛ́.
4 Samuwɛli nɔ gbejimanɔnúmawutɔ́ lɛ tɛntin nú xwè gègě có, é nɔ ɖò nùɖiɖi tɔn hɛn lidǒ wɛ. Égbé ɔ, ɖó mǐ ɖò mɛ e ma nɔ nɔ gbeji nú Mawu ǎ lɛ é tɛntin wutu ɔ, nú mǐ ma ɖɔ mɛ̌ ɖíe ǎ ɔ, mǐ sixu ɖó nùɖiɖi é lidǒ é ǎ. (Xà Luki 18:8.) Mi nú mǐ ni kpɔ́n nǔ e kpɔ́ndéwú Samuwɛli tɔn sixu kplɔ́n mǐ é. Mǐ na bɛ́sín vǔ hwenu tɔn jí.
“Nyaví Samuwɛli . . . Nɔ Ðò Azɔ̌ Wà nú Mawu Mavɔmavɔ Wɛ”
5, 6. Nɛ̌ Samuwɛli sín vǔ hwenu ma ka cí vǐ kpaà lɛ tɔn ɖɔhun ǎ gbɔn? Amɔ̌, etɛwu mɛjitɔ́ tɔn lɛ ka ɖeji ɖɔ è na kpé nukún wǔ tɔn?
5 Yɔkpɔvumɛ Samuwɛli tɔn cí vǐ kpaà lɛ tɔn ɖɔhun ǎ. Tlolo e è ɖè anɔ̌ n’i é ɔ, é jɛ sinsɛnzɔ́ wà jí ɖò Goxɔ Jehovah tɔn mɛ ɖò Silóo, bɔya é na ɖò xwè atɔn alǒ hú mɔ̌ ɖó wɛ hwenɛnu. Hlama wɛ è jì i ɖè, bɔ Silóo ɖó kilomɛtlu 30 jɛji dó finɛ. Mɛjitɔ́ tɔn lɛ, Ɛlukana kpo Ana kpo zé sunnuví yetɔn jó, bɔ é na wà sinsɛnzɔ́ bunɔ ɖé nú Jehovah, é wɛ nyí ɖɔ, é na nyí Nazilinu kaka jɛ kú.a Enɛ xlɛ́ ɖɔ Samuwɛli sín mɛjitɔ́ lɛ gbɛ́ ɛ sín vǐ mɛ, alǒ gbɛ́ wǎn n’i wɛ à?
6 Gbeɖé kpɔ́n! Ye tuùn ɖɔ è na kpé nukún dó vǐ yetɔn wu ɖò Silóo. É ɖò gaàn ɖɔ, Vɔsanúxwlémawutɔ́ Ðaxó Eli kpé nukún dó nǔ lɛ wu, ɖó Samuwɛli w’azɔ̌ ɖò glɔ tɔn. Gɔ́ na ɔ, nyɔnu ɖé lɛ nɔ d’alɔ ɖò azɔ̌ vovo lɛ kɔn ɖò Goxɔ ɔ mɛ.—Tín. 38:8; Hwɛ. 11:34-39.
7, 8. (a) Xwewu xwewu ɔ, nɛ̌ Samuwɛli sín mɛjitɔ́ lɛ ka nɔ dó wusyɛn lanmɛ n’i kpo wanyiyi kpo gbɔn? (b) Etɛ kpɔ́ndéwú Samuwɛli sín mɛjitɔ́ lɛ tɔn ka sixu kplɔ́n mɛjitɔ́ lɛ ɖò égbé?
7 Hú mɔ̌ ɔ, Ana kpo Ɛlukana kpo wɔn nukɔnví vívɛ́ná yetɔn kpɔ́n ǎ. Vǐ enɛ ɔ, xósin e Mawu na nú ɖɛ Ana tɔn é wɛ. Ana ko xoɖɛ bo byɔ Mawu ɖɔ é ni na vǐ sunnu ɖokpo emi, lobo d’akpá ɖɔ emi na sɔ́ vǐ ɔ jó bɔ é na wà sinsɛnzɔ́ nú Mawu ɖò gbɛzán tɔn bǐ mɛ. Xwewu xwewu tɛgbɛ ɔ, Ana nɔ wá ba Samuwɛli kpɔ́n, bo nɔ tɔ̀ awu gaga e ma ɖó awa ǎ é ɖokpo wá n’i, bonu é na dó dó w’azɔ̌ na ɖò Goxɔ ɔ mɛ. É ɖò gaàn ɖɔ mɛbakpɔ́n enɛ lɛ nɔ sù Samuwɛli nukúnmɛ tawun. Wusyɛn dó lanmɛ nú mɛ kpo alixlɛ́mɛ wanyiyinɔ mɛjitɔ́ tɔn lɛ tɔn kpo nɔ hun xomɛ n’i, ɖó ye nɔ flín i ɖɔ wǔjɔmɛ ɖaxó ɖé wɛ é nyí n’i ɖɔ é ɖò devizɔ́ wà wɛ ɖò fí bunɔ enɛ.
8 Kpɔ́ndéwú Ɛlukana kpo Ana kpo tɔn sixu kplɔ́n nǔ gègě mɛjitɔ́ lɛ ɖò égbé. Mɛjitɔ́ ɖé lɛ nɔ zán hlɔnhlɔn yetɔn bǐ dó vǐ yetɔn lɛ sín nǔ agbaza tɔn lɛ tamɛ, lobo nɔ dovɛ̌ nú hudo gbigbɔ tɔn yetɔn lɛ. Amɔ̌, nǔ gbigbɔ tɔn lɛ wɛ mya nukún nú Samuwɛli sín mɛjitɔ́ lɛ jɛ nukɔn. Enɛ d’alɔ vǐ yetɔn bɔ é nɔ ali e jí é ɖó na nɔ é.—Xà Nùnywɛxó 22:6.
9, 10. (a) Ðɔ lee Goxɔ Mawu tɔn ɔ cí é kpo lee nǔ nɔ cí nú Samuwɛli nú é kpɔ́n Goxɔ ɔ sɛ́dó ɔ kpo. (Lɛ̌vɔ kpɔ́n tinmɛ e ɖò dò é.) (b) Azɔ̌ tɛ lɛ Samuwɛli ka na ko nɔ wà? Nɛ̌ mɛ winnyawinnya lɛ ka sixu xwedó kpɔ́ndéwú tɔn gbɔn ɖò égbé?
9 Lin tamɛ kpɔ́n ɖɔ Samuwɛli ko winnya; dìn ɔ, é ɖò sà ɖi gbɔn só ɖěɖee lɛlɛ̌ dó Silóo é jí wɛ. Hwenu e é na ɖò tɔdo ɔ mɛ kpɔ́n sɛ́dó wɛ tlítlí, bɔ nukún tɔn na jɛ Goxɔ Jehovah tɔn jí é ɔ, ayi tɔn mɛ bǐ na gbà wɔ̌. Nugbǒ ɔ, fí ɖeɖóvo ɖé wɛ nú Goxɔ Jehovah tɔn enɛ.b Mɔyizi kpé nukún dó gbigbá tɔn wu é ɔ, é ko bló xwè 400 mɔ̌ hwɛ̌ có Samuwɛli wá finɛ. Fí ɖokpo e è nɔ bló sinsɛn mímɛ́ sɛ́dó Jehovah ɖè ɖò gbɛ̀ ɔ bǐ mɛ é jɛn nɛ.
10 Ayǐ ɖò hìnhɔ́n wɛ ɔ, Samuwɛli nɔ lɛ́ ɖò wǎn yí nú Goxɔ ɔ wɛ d’eji. Ðò tan e éɖesu wá wlan é mɛ ɔ, mǐ xà ɖɔ: “Nyaví Samuwɛli ɔ ka nɔ ɖò vɔsanúxwlémawutɔ́ sín awu mɛ, bo nɔ ɖò azɔ̌ wà nú Mawu Mavɔmavɔ wɛ.” (1 Sam. 2:18) Awu gaga enɛ e ma ɖó awa ǎ é xlɛ́ ɖɔ Samuwɛli nɔ d’alɔ vɔsanúxwlémawutɔ́ lɛ ɖò Goxɔ ɔ mɛ. É nyí vɔsanúxwlémawutɔ́ ǎ có, é nɔ w’azɔ̌ ɖé lɛ, ɖi hɔn Goxɔ ɔ tɔn e tɔ́n dó kɔxo ɔ ta lɛ é hunhun zǎnzǎn lɛ kpo nukúnkpikpe dó Eli e ko kpò é wu kpo. É ɖò azɔ̌ tɔn lɛ wà wɛ ɖò goxɔ Mawu tɔn mɛ kpo xomɛhunhun kpo có, nùɖé wá jɛ ayi gbado nú nyaví xomɛvɔnɔ enɛ jí. Nǔ e ma sɔgbe ǎ lɛ é ɖò jijɛ wɛ ɖò xwé Jehovah tɔn gbè.
Gbɛtɔ́ Gblégblé lɛ Lɛlɛ̌ Dó É Có, É Nɔ Mimɛ̌ Jí
11, 12. (a) Nǔ taji tɛ Hofini kpo Pinxasi kpo ka wà nyì dò? (b) Nǔ nyanya kpo nǔ gblégblé alɔkpa tɛ kpo wɛ Hofini kpo Pinxasi kpo ka nɔ dosin ɖò Goxɔ ɔ mɛ? (Lɛ̌ kpɔ́n tinmɛ e ɖò dò é.)
11 Hwenu e Samuwɛli ɖò vǔ é ɔ, nǔ nyanya kpo nǔ gblégblé kpo kɛɖɛ wɛ mɛ e lɛlɛ̌ dó é lɛ é nɔ wà. Eli ɖó vǐ sunnu wè, Hofini kpo Pinxasi kpo. Tan e Samuwɛli wlan é ɖɔ: “Eli ví lɛ ɔ, nùvɔnɔ wɛ nú ye; ye keya nú Mawu Mavɔmavɔ ǎ.” (1 Sam. 2:12) Linlin wè e ɖò wemafɔ elɔ mɛ lɛ é cá kàn. Hofini kpo Pinxasi kpo nyí “nùvɔnɔ” alǒ nyí “nùɖewánu ǎ,” ɖó ye ɖó sísí ɖebǔ nú Jehovah ǎ. Ye nɔ keya nú nugbodòdó kpo gbeɖiɖe tɔn lɛ kpo ǎ. Enɛ dɔn ye dó hwɛhuhu ɖevo lɛ mɛ.
12 Sɛ́n Mawu Tɔn ɖɔ azɔ̌ e vɔsanúxwlémawutɔ́ lɛ na wà é kpo lee è na nɔ savɔ̌ lɛ gbɔn ɖò Goxɔ ɔ mɛ é kpo céɖécéɖé. Hwɛjijɔ ɖagbe ɖé wu ka wɛ! Vɔsisa enɛ lɛ nɔte nú tuto e Jehovah bló bo na sɔ́ hwɛ kɛ mɛ, bonu togun ɔ na dó sixu nyí mɛ mímɛ́ ɖò nukún tɔn mɛ, bo na ɖu nyɔna tɔn kpo alixlɛ́mɛ tɔn lɛ kpo sín lè é. Amɔ̌, Hofini kpo Pinxasi kpo nɔ zɔ́n, bɔ vɔsanúxwlémawutɔ́ gbɛ̌ yetɔn lɛ sɔ́ nɔ ɖó sísí kpɛví ɖé vɔ́vɔ́ nú nǔ e è nɔ xwlé Mawu lɛ é ǎ.c
13, 14. (a) Nɛ̌ nǔ nyanya e ɖò jijɛ wɛ ɖò Goxɔ ɔ mɛ lɛ é ka sixu ko cí nú ayijlɔjlɔnɔ lɛ? (b) Nɛ̌ Eli ma ka wà nǔ tɔ́ ɖé ɖɔhun ǎ, bo ma ka lɛ́ wà nǔ vɔsanúxwlémawutɔ́ ɖaxó ɖé ɖɔhun ǎ gbɔn?
13 Nǔ baɖabaɖa enɛ lɛ ɖò jijɛ wɛ bɔ mɛɖebǔ kɛnu d’ewu ǎ. Kpɔ́n lee nǔ nɛ na ko kpaca Samuwɛli sɔ é! Kpɔ́n mɛ tobutobu e nɔ wá Goxɔ ɖeɖóvo enɛ mɛ, bɔ Samuwɛli nɔ mɔ lɛ é! Wamamɔnɔ lɛ, mɛɖesɔhwetɔ́ lɛ, kpo mɛ e wu gbà acɛ wɛ è ɖè lɛ é kpo ɖò ye mɛ. Ye nɔ ɖó nukún ɖɔ emi na mɔ hlɔnhlɔn kpo gbɔdónúmɛ kpo ɖò gbigbɔ lixo, loɔ, wǔ nɔ kú ye, akpɔ̀ nɔ ɖó ye, alǒ ye nɔ ɖu winnya hwenu e ye wá finɛ é. Hofini kpo Pinxasi kpo nɔ ɖó sísí ɖebǔ nú sɛ́n Jehovah tɔn e gbɛ́ agalilɛ é ǎ, bo nɔ ɖóxó xá nyɔnu e nɔ wà sinsɛnzɔ́ ɖò finɛ é ɖé lɛ. Nɛ̌ nǔ enɛ ka na ko cí nú Samuwɛli? (1 Sam. 2:22) Bɔya é ɖó nukún ɖɔ Eli na bló nùɖé bɔ ninɔmɛ ɔ na ɖyɔ.
Nǔnyanyawiwa Eli sín vǐ lɛ tɔn na ko nɔ dó akpɔ̀ nú Samuwɛli tawun
14 Eli wɛ ɖó na bló bɔ nǔ nyanya enɛ lɛ é fɔ́n bo ɖò jijɛji wɛ é na nɔte. Ðó é nyí vɔsanúxwlémawutɔ́ ɖaxó wutu ɔ, ta tɔn wɛ nǔ e nɔ jɛ ɖò Goxɔ ɔ mɛ lɛ é bǐ sín agban ɖè. Ðó é lɛ́ nyí tɔ́ ɖé wutu ɔ, é ɖó na dɔn tó nú vǐ sunnu tɔn lɛ. Yeɖesunɔ kpo mɛ tobutobu ɖevo e ɖò tò ɔ mɛ lɛ é kpo wu wà nǔ dó wɛ ye ɖè à cé? É ɖò mɔ̌ có, Eli wà nǔ tɔ́ ɖé ɖɔhun ǎ, é ka lɛ́ wà nǔ vɔsanúxwlémawutɔ́ ɖaxó ɖɔhun ǎ. É bóɖó vǐ tɔn lɛ. (Xà 1 Samuwɛli 2:23-25.) Loɔ, tódɔnnúmɛ syɛnsyɛn sín hudo wɛ vǐ sunnu tɔn lɛ ɖó. Hwɛ e jɛxa kú lɛ é wɛ ye hu!
15. Wɛn syɛnsyɛn tɛ Jehovah ka dó sɛ́dó Eli? Nɛ̌ Eli sín xwédo ka wà nǔ gbɔn?
15 Ninɔmɛ ɔ wá nyla sɔmɔ̌ bɔ Jehovah sɛ́ “ɖɛ̌mɛnu” tɔn ɖé dó Eli gɔ́n, bɔ é dó hwɛɖónúmɛ sín wɛn syɛnsyɛn ɖé é. Biblu ɖɔ gbeyiɖɔ enɛ sín nyikɔ ǎ. Jehovah ɖɔ nú Eli ɖɔ: “A nɔ sɔ́ vǐ towe lɛ sù hú nyɛ.” Enɛ wu ɔ, Jehovah ɖɔ ɖ’ayǐ ɖɔ Eli sín vǐ nyanya enɛ lɛ na kú gbè ɖokpo ɔ, bɔ xwédo Eli tɔn na mɔ wuvɛ̌, kaka bɔ fɛ́nú e ye ɖó ɖò vɔsanúxwlémawutɔ́ lɛ sín gbɛ̌ta mɛ ɔ, ye na ba kpò. Akpágbánúmɛ syɛnsyɛn enɛ ka hɛn huzuhuzu ɖé wá à? Tan e ɖò Biblu mɛ é xlɛ́ ɖɔ Eli kpo vǐ tɔn lɛ kpo kún huzu ó.—1 Sam. 2:27–3:1.
16. (a) Etɛ lɛ mǐ ka xà dó nukɔnyiyi nyaví Samuwɛli tɔn wu? (b) A ka mɔ ɖɔ nǔ enɛ lɛ dó wusyɛn lanmɛ nú mɛ à? Tinmɛ.
16 Nɛ̌ nùblibli enɛ lɛ ka wà nǔ dó nyaví Samuwɛli wu gbɔn? Sín hweɖenu jɛ hweɖenu ɖò tan ɔ mɛ ɔ, wɛnɖagbe e è nɔ sè dó lee sù gbɔn wɛ Samuwɛli ɖè é kpo nukɔnyiyi tɔn kpo wu é xlɛ́ ɖɔ nǔ ɖagbe lɔ ɖò jijɛ wɛ. Flín ɖɔ, ɖò 1 Samuwɛli 2:18 mɛ ɔ, mǐ xà ɖɔ nyaví Samuwɛli “nɔ ɖò azɔ̌ wà nú Mawu Mavɔmavɔ wɛ” kpo gbejininɔ kpo. Samuwɛli ɖò vǔ mɔ̌ có, é zé gbɛzinzan tɔn bǐ ɖó sinsɛnzɔ́ Mawu tɔn jí. Ðò wemafɔ 21gɔ́ wemata ɖokpo ɔ tɔn mɛ ɔ, mǐ lɛ́ xà nǔ ɖevo b’ɛ dó wusyɛn lanmɛ nú mɛ tawun, é ɖɔ: “Samuwɛli ka ɖò susu wɛ ɖò Mawu Mavɔmavɔ nukɔn.” Hwenu e é ɖò susu wɛ é ɔ, é kpo Tɔ́ tɔn jixwé tɔn ɔ kpo nɔ ɖò vìvɛ́ d’eji wɛ. Xɔ́ntɔn vívɛ́ zunzun kpo Jehovah kpo mɔhun nɔ cyɔ alɔ mɛ jí, bɔ è nɔ wà nǔ gblègblé alɔkpa ɖebǔ ǎ.
17, 18. (a) Nɛ̌ Klisanwun winnyawinnya lɛ ka sixu xwedó kpɔ́ndéwú Samuwɛli tɔn hwenu e mɛ e lɛlɛ̌ dó ye lɛ é nɔ wà nǔ nyanya é gbɔn? (b) Etɛ ka xlɛ́ ɖɔ nǔ ɖagbe ɔ wɛ Samuwɛli wà?
17 É bɔwǔ bɔ Samuwɛli sixu lin ɖɔ: “Enyi vɔsanúxwlémawutɔ́ ɖaxó ɔ kpo vǐ sunnu tɔn lɛ kpo sixu hu hwɛ mɔ̌ ɔ, hǔn nyì lɔ hɛn ɔ un na wà nǔ e jló mì é nɛ hǔn?” Amɔ̌, nǔnyanyawiwa mɛ ɖevo lɛ tɔn, é na bo tlɛ nyí mɛ e ɖò tɛn acɛkpikpa tɔn mɛ lɛ é tɔn nyí hwɛjijɔ bɔ mǐ na ba bo hu hwɛ ǎ. Égbé ɔ, Klisanwun winnyawinnya gègě nɔ xwedó kpɔ́ndéwú Samuwɛli tɔn, bo nɔ “ɖò susu wɛ ɖò Mawu Mavɔmavɔ nukɔn,” enyi mɛ e lɛlɛ̌ dó ye lɛ é na bo ma nɔ wà nǔ ɖagbe ǎ ɔ nɛ.
18 Lè tɛ Samuwɛli ka mɔ ɖó tónú e é sè nú Jehovah é wu? Mǐ xà ɖɔ: “Samuwɛli ka ɖò susu wɛ, bɔ nǔ tɔn nyɔ́ Mawu Mavɔmavɔ nukúnmɛ, bo nyɔ́ gbɛtɔ́ lɛ nukúnmɛ.” (1 Sam. 2:26) Mɛ ɖěɖee sín linlin ɖó na ɖò taji nú Samuwɛli lɛ é yí wǎn n’i. Gbejininɔ nyaví enɛ tɔn zɔ́n, bɔ nǔ tɔn sù Jehovah ɖesu nukúnmɛ. Samuwɛli ka tuùn ɖɔ Mawu emitɔn na sú kún dó nú nǔ nyanya e ɖò jijɛ wɛ ɖò Silóo lɛ é bǐ; amɔ̌, bɔya é nɔ kanbyɔ éɖée ɖɔ, hwetɛnu nǔ ka na nyí mɔ̌? Nùkanbyɔ enɛ mɔ sìnkɔn ɖò zǎn ɖokpo mɛ.
“Ðɔ Xó, Nyɛ Mɛsɛntɔ́ Towe Ðò Tó Ðó We Wɛ”
19, 20. (a) Tinmɛ nǔ e jɛ zǎnmɛ gbè ɖokpo hwenu e Samuwɛli ɖò ayimlɔmlɔ é. (b) Nɛ̌ Samuwɛli ka wà nǔ xá Eli gbɔn?
19 Ayǐ ko ɖò na hɔn wɛ, amɔ̌ ablu kpò ɖò te. Zogbɛ́n ɖaxó e nɔ na weziza gbɔn Goxɔ ɔ mɛ é kpó ɖò títá. Fí bǐ ɖò tóó. Samuwɛli sè bɔ gbè ɖé ylɔ nyikɔ tɔn. É lin ɖɔ Eli na ko wɛ. Eli ko kpò bǐ hwenɛnu bo sɔ́ nɔ mɔ nǔ ganji ǎ. Samuwɛli fɔ́n bo “bɛ́ wezun” yì nya mɛxomɔ enɛ gɔ́n. Lin tamɛ kpɔ́n kpɛɖé: Nyaví Samuwɛli ɖò afɔvɔ́ bo ɖò hwinhwlɛndo wɛ bo na yì kpɔ́n nǔ e hudo Eli é. Samuwɛli nɔ wà nǔ xá Eli kpo sísí kpo, kpodo xomɛnyínyɔ́ kpo. Nǔ enɛ jiwǔ tawun. Eli hu hwɛ enɛ lɛ bǐ có, é kpó ɖò vɔsanúxwlémawutɔ́ ɖaxó nyí wɛ.—1 Sam. 3:2-5.
20 Samuwɛli fɔ́n Eli, bo ɖɔ: “Un sè a ylɔ mì; nyì ɖíe.” Amɔ̌, Eli ɖɔ emi kún ylɔ ɛ ɖě ó, bo ɖɔ n’i ɖɔ é ni bo lɛ́ yì mlɔ́ ayǐ. Nǔ ɖokpo ɔ lɛ́ jɛ azɔn wè. Wǎ gbɔ tɔn ɔ, Eli mɔ nǔ jɛ nǔ e ɖò jijɛ wɛ é wu. Jehovah sɔ́ nɔ xlɛ́ nǔ togun tɔn alǒ sɛ́ wɛn nǔɖɔɖ’ayǐ tɔn ɖě dó é ǎ; nǔ e wu wɛ é ka ɖò wɛn. Amɔ̌, Eli mɔ nǔ jɛ wu ɖɔ Jehovah ko lɛ́ ɖò xó ɖɔ wɛ, bɔ dìn ɔ, nú nyaví enɛ! Eli ɖɔ nú Samuwɛli ɖɔ é ni yì mlɔ́ ayǐ, bo tinmɛ lee é ɖó na wà nǔ gbɔn hwenu e é na lɛ́ sè gbè ɔ ɖevo é n’i. Samuwɛli setónú. Zaan ɔ, é lɛ́ sè bɔ gbè ɔ jɛ ylɔylɔ ɛ jí: “Samuwɛli! Samuwɛli!” Nyaví ɔ sɔ́ bo ɖɔ: “Ðɔ xó, nyɛ mɛsɛntɔ́ towe ɖò tó ɖó we wɛ.”—1 Sam. 3:1, 5-10.
21. Nɛ̌ mǐ ka sixu ɖótó Jehovah gbɔn ɖò égbé? Etɛwu é ka nyɔ́ ɖɔ mǐ ni bló mɔ̌?
21 Jehovah wá ɖó deví e nɔ ɖótó é ɔ ɖokpo ɖò Silóo lo. Bɔ Samuwɛli ka ɖótó Jehovah hwebǐnu ɖò gbɛzán tɔn mɛ. Hwɛ ka ló? A ka nɔ ɖótó Jehovah hwebǐnu à? Mǐ ɖó na ɖó nukún ɖɔ gbè ɖé ni tó ɖɔ xó nú mǐ ɖò zǎnmɛ hwɛ̌ ǎ. Égbé ɔ, Jehovah nɔ ɖɔ xó nú mǐ hwebǐnu ɖò ali ɖé nu. É wɛ nyí, gbɔn Xó tɔn Biblu ɔ gblamɛ. Bǎ e mɛ mǐ nɔ ɖótó Mawu bo nɔ setónú ɖó é ɔ, bǎ ɖokpo ɔ mɛ wɛ nùɖiɖi mǐtɔn na sù ɖó. Lee é nyí gbɔn nú Samuwɛli é nɛ.
Samuwɛli ɖi xɛsi có, é dó hwɛɖónúmɛ sín wɛn Jehovah tɔn Eli kpo gbejininɔ kpo
22, 23. (a) Nɛ̌ wɛn e Samuwɛli ɖi dido tɔn xɛsi hwɛ̌ é ka wá nyí nugbǒ gbɔn? (b) Nɛ̌ Samuwɛli ka kpò ɖò nyikɔ ɖagbe ɖó wɛ gbɔn?
22 Zǎn enɛ mɛ ɖò Silóo nyí zǎn titewungbe ɖé ɖò Samuwɛli sín gbɛzán mɛ, ɖó bɛ́sín finɛ ɔ, é jɛ vìvɛ́ jí kpo Jehovah kpo ɖò ali bunɔ ɖé nu, bo huzu gbeyiɖɔ tɔn kpo ɖɛ̌mɛnu tɔn kpo. Jɛ nukɔn hwɛ̌ ɔ, xɛsi ɖi nyaví Samuwɛli dó wɛn Jehovah tɔn dido Eli wu, ɖó wɛn gudo tɔn e dó zǒgbe jí ɖɔ nǔ e è ko ɖɔ ɖ’ayǐ dó xwédo enɛ wu é na jɛ zaanɖé ɔ wɛ. Amɔ̌, Samuwɛli kpankɔ́n bo dó wɛn ɔ Eli, bɔ Eli sɔ́ éɖée hwe bo yí gbè nú hwɛɖónúmɛ Mawu tɔn ɔ. É sɔ́ lín ǎ bɔ nǔ e Jehovah ɖɔ é bǐ jɛ: Izlayɛli-ví lɛ yì fun ahwan xá Filisitɛ́ɛn lɛ, Hofini kpo Pinxasi kpo bǐ kú gbè ɖokpo ɔ, bɔ Eli ɖesu kú hwenu e é sè ɖɔ Filisitɛ́ɛn lɛ yí Akɔjijɛgba Mawu tɔn é.—1 Sam. 3:10-18; 4:1-18.
23 É ɖò mɔ có, è kpò ɖò Samuwɛli tuùn wɛ ɖɔ é nyí gbeyiɖɔ gbejinɔtɔ́. “Mawu Mavɔmavɔ ɖò kpɔ́ xá ɛ,” wɛ tan ɔ ɖɔ, bo lɛ́ ɖɔ gɔ́ na ɖɔ Jehovah kún lɔn bonu nǔ e Samuwɛli ɖɔ ɖ’ayǐ lɛ é ɖebǔ nɔ ma jɛ ó.—Xà 1 Samuwɛli 3:19.
“Samuwɛli Xomlá Mawu Mavɔmavɔ”
24. Hwenu kpɛɖé gudo ɔ, etɛ Izlayɛli-ví lɛ ka byɔ? Etɛwu nǔ enɛ ka nyí hwɛhuhu syɛnsyɛn ɖé?
24 Izlayɛli-ví lɛ ka xwédo kpɔ́ndéwú Samuwɛli tɔn bo huzu togun gbejinɔtɔ́ e vɛ́ kpo Jehovah kpo é à? Eǒ. Hwenu kpɛɖé gudo ɔ, ye ɖɔ ɖɔ emi kún sɔ́ ba bonu gbeyiɖɔ ɖé kpowun na nɔ ɖɔhwɛ nú emi ó. Ye jló ɖɔ gbɛtɔ́ ni ɖu axɔsu dó emi jí akɔta ɖě lɛ ɖɔhun. Kpo alixlɛ́mɛ Jehovah tɔn kpo ɔ, Samuwɛli bló nǔ e ba wɛ ye ɖè é nú ye. Amɔ̌, é ɖó na d’alɔ Izlayɛli-ví lɛ bɔ ye na mɔ lee hwɛ yetɔn nyla sɔ́ é. Enyi gbɛtɔ́ ɖé kpowun gbɛ́ wɛ ye ɖè ǎ, loɔ, Jehovah ɖesu gbɛ́ wɛ ye ɖè. Enɛ wu ɔ, é ylɔ togun ɔ kplé ɖó Gilugalu.
Samuwɛli xoɖɛ kpo nùɖiɖi kpo, Jehovah sè ɖɛ tɔn bɔ jǐ dó gbè bo ja
25, 26. Ðò Gilugalu ɔ, nɛ̌ Samuwɛli ka d’alɔ togun ɔ bɔ é mɔ lee hwɛ e é hu dó Jehovah é syɛn sɔ́ é gbɔn?
25 Mi nú mǐ ni lɛkɔ yì Gilugalu hwenu e Samuwɛli ɖò xó ɖɔ nú Izlayɛli-ví lɛ wɛ é. Finɛ ɔ, é flín lee é nɔ gbeji nú Mawu gbɔn é ye. Enɛ gudo ɔ, mǐ xá ɖɔ: “Samuwɛli xomlá Mawu Mavɔmavɔ.” É byɔ Jehovah ɖɔ jǐ ni dó gbè bo ja.—1 Sam. 12:17, 18.
26 Jǐ na dó gbè bo na ja! Ðò aluùn mɛ à? Nǔ ma sè kpɔ́n nɛ! Enyi mɛɖé lɛ ɖò togun ɔ mɛ na bo tlɛ xò nǔ enɛ kpɔ́n alǒ cá na ɔ, é nɔ mɔ̌ kaka sɔyi ǎ. Akpɔ́kpɔ́ cyɔn jinukúnsin bɔ gbɛmɛ d’ablu ajijimɛ. Jɔhɔn jɛ blěe lɛ dán jí syɛnsyɛn ɖò gle lɛ mɛ. Jǐ kɛwun, bɔ xɛbyoso nyáwǎn kpo hlɔnhlɔn kpo. Bɔ jǐ ja. Nɛ̌ togun ɔ ka wà nǔ gbɔn? “Togun ɔ bǐ ɖi xɛsi dó Mawu Mavɔmavɔ kpo Samuwɛli kpo wu.” Ye wá mɔ lee hwɛ e ye hu é syɛn sɔ́ é lo.—1 Sam. 12:18, 19.
27. Nɛ̌ Jehovah ka nɔ d’ajɔ mɛ e nɔ ɖi nǔ Samuwɛli ɖɔhun lɛ é gbɔn?
27 Jehovah d’alɔ Samuwɛli bɔ nǔ e é ɖɔ é byɔ ayi mɛ nú togun gǔfɔntɔ́ enɛ. Mɔ̌ mɛ ɔ, Jehovah d’ajɔ Samuwɛli ɖó nùɖiɖi tɔn wu. Sín vǔ tɔn wɛ Jehovah ka ko ɖò ajɔ dó é wɛ. Kaka jɛ égbé ɔ, Jehovah ko ɖyɔ ǎ. É kpó ɖò hun jɛ dó mɛ e nɔ ɖi nǔ Samuwɛli ɖɔhun lɛ é jí wɛ.
a Mɛ e nyí Nazilinu ɖé ɔ nɔ dó akpá ɖé bɔ é nɔ byɔ ɖɔ é ɖó na nu ahan syɛnsyɛn ǎ, é ka ɖó na xwlɛ́ ta ǎ. Mɛ gègě nɔ nyí Nazilinu bo nɔ nɔ sɛ́n enɛ glɔ nú hwenu ɖé, é ɖò mɔ có, mɛɖé lɛ nyí Nazilinu kaka jɛ kú, ɖi Sanmusɔ́ɔn, Samuwɛli, kpo Jaan Baptɛmublonumɛtɔ́ ɔ kpo.
b Goxɔ ɖaxó ɖé wɛ bo ɖó gblǒ zɛɛn ga zɛɛn webɔ webɔ, bɔ atín wɛ ka nyí dotín tɔn lɛ. É ɖò mɔ̌ có, azɔwanú ɖagbe hugǎn lɛ wɛ è zán dó gbá, ɖi anyǔ tlitli lɛ, avɔ e è kó ganji lɛ é, gɔ́ nú atín e è sá kpatagan kpo siká kpo dó lɛ é. Kɔxota fí e Goxɔ ɔ ɖè é lɔ ɖó gblǒ zɛɛn ga zɛɛn webɔ webɔ. Vɔsakpe ɖaxó ɖé ɖò finɛ bɔ è nɔ savɔ̌ ɖ’eji. É ɖò gaàn ɖɔ, è wá gbá xɔ ɖé lɛ lɛlɛ̌ dó goxɔ ɔ nú vɔsanúxwlémawutɔ́ lɛ. É cí ɖɔ xɔ enɛ lɛ ɖokpo mɛ wɛ Samuwɛli nɔ dɔ.
c Tan ɔ ɖɔ xó dó kpɔ́ndéwú mɛmasi tɔn wè wu. Ðokpo wɛ nyí ɖɔ, Sɛ́n ɔ ko dó gesí nǔ ɖěɖee vɔsanúxwlémawutɔ́ lɛ na ɖu ɖò nǔ e mɛ lɛ hɛn wá bo na xwlé Mawu é mɛ lɛ é. (Sɛ́n. 18:3) Amɔ̌, aca ɖevo wɛ vɔsanúxwlémawutɔ́ nyanya lɛ zé ɖ’ayǐ ɖò Goxɔ ɔ mɛ. Ye nɔ sɛ́ deví yetɔn lɛ dó bɔ ye nɔ hɛn gǎfu ɖaxó ɖé alɔnu, lobo nɔ lun dó lan e ɖò ado jí ɔ mɛ, bɔ nú gǎfu ɔ fɔ lan nabi ɖebǔ ɔ, ye nɔ zé yì nú vɔsanúxwlémawutɔ́ ɔ! Ðevo ɔ, enyi mɛ lɛ wá vɔ̌ sá gbé ɔ, cobonu è na dó jǒ ɔ zo bo na xwlé Jehovah ɔ, vɔsanúxwlémawutɔ́ lɛ nɔ sɛ́ deví yetɔn lɛ ɖokpo dó, lobɔ é nɔ hɛn mɛ lɛ gannugánnú bo nɔ sɔ́ lanmú e jló é sɔyi.—Lev. 3:3-5; 1 Sam. 2:13-17.