Buu-Mɔɔ INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Buu-Mɔɔ
INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Ga
@
  • ɛ
  • ɔ
  • ɛ́
  • ɛ̃
  • ɔ̃
  • ã
  • ŋ
  • á
  • BIBLIA
  • WOJI
  • ASAFOŊ KPEEI
  • fy yitso 1 bf. 4-12
  • Ani Nɔ Ko Pɔtɛɛ Yɛ Ni Haa Weku Naa Miishɛɛ?

Vidio ko bɛ kɛhã nɔ ni ohala nɛɛ.

Ofainɛ waa, be ni wɔtaoɔ wɔjie vidio lɛ, wɔná naagba ko.

  • Ani Nɔ Ko Pɔtɛɛ Yɛ Ni Haa Weku Naa Miishɛɛ?
  • Nɔ Diɛŋtsɛ ni Kɛ Weku Miishɛɛ Baa
  • Saneyitsei Bibii
  • Saji Ni Tamɔ Enɛ
  • MƐNI JI WEKU?
  • WEKU LƐ YƐ NƆNYƐƐ SHISHI
  • NƆ DIƐŊTSƐ NI KƐ WEKU MIISHƐƐNAMƆ BAA
  • Dii Nyɔŋmɔ Toiŋjɔlɛ Sɛɛ yɛ Weku Shihilɛ Mli
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1997
  • Na Weku Shihilɛ Mli Ŋɔɔmɔ
    Na Weku Shihilɛ Mli Ŋɔɔmɔ
  • Weku lɛ Adesa Hiamɔ Nii!
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1998
  • Mɛi Krokomɛi ni Akɛ Amɛ Aaagba Nɔ Diɛŋtsɛ ni Kɛ Weku Miishɛɛ Baa lɛ He Sane
    Wɔ Maŋtsɛyeli Sɔɔmɔ—1997
Kwɛmɔ Ekrokomɛi Hu
Nɔ Diɛŋtsɛ ni Kɛ Weku Miishɛɛ Baa
fy yitso 1 bf. 4-12
Baafa muu mfoniri ni yɔɔ baafa 4

Yitso Kome

Ani Nɔ Ko Pɔtɛɛ Yɛ Ni Haa Weku Naa Miishɛɛ?

Picture on page 5

1. Mɛni hewɔ wekui ni yɔɔ shiŋŋ he hiaa waa yɛ adesai ashihilɛ gbɛjianɔtoo mli lɛ?

WEKU lɛ ji gbɛjianɔtoo ni etsɛ fe fɛɛ yɛ shikpɔŋ nɛɛ nɔ, ni etsuɔ gbɛhe ni he hiaa he nii yɛ adesai ashihilɛ mli. Wekui ni yɔɔ shiŋŋ eye ebua ni akɛna kui ni ma shi shiŋŋ, yɛ yinɔsane be fɛɛ mli. Weku lɛ ji gbɛjianɔtoo ni hi fe fɛɛ kɛha gbekɛbii atsɔsemɔ, koni amɛdara ni amɛtsɔmɔ onukpai ni hiɛ kã shi.

2-5. (a) Tsɔɔmɔ shweshweeshwe feemɔ ni gbekɛ nuɔ he yɛ miishɛɛ weku mli lɛ mli. (b) Mɛɛ naagbai abɔɔ he amaniɛ yɛ wekui komɛi amli?

2 Hebuu kɛ shweshweeshwe feemɔ hiɔ weku ni miishɛɛ yɔɔ mli lɛ mli. Feemɔ weku ni hiɔ shi jogbaŋŋ lɛ he mfoniri kuku okwɛ. Yɛ gbɛkɛnaashi niyeli beaŋ lɛ, fɔlɔi ni susuɔ amɛbii ahe lɛ kɛ amɛ taraa shi ni amɛkɛ amɛ gbaa nibii ni ba yɛ gbi lɛ mli lɛ ahe sane. Gbekɛbii lɛ kɛ miishɛɛ wieɔ, beni amɛgbaa amɛtsɛ kɛ amɛnyɛ nibii ni tee nɔ yɛ skul lɛ. Miishɛɛ be ni amɛnaa mli gbɛfaŋnɔ kutuu nɛkɛ lɛ haa mɔ fɛɛ mɔ naa hejɔɔmɔ kpakpa kɛhaa shia shimɔ ekoŋŋ enɔ jetsɛremɔ.

3 Kɛ miishɛɛ yɛ weku lɛ mli lɛ, gbekɛ naa eleɔ akɛ etsɛ kɛ enyɛ baakwɛ lɛ kɛji hela mɔ lɛ, ni ekolɛ amɛbaato naa amɛkã emasɛi daa gbɛkɛ kɛji eyaawɔ, kɛyashi je baatsɛre. Ele akɛ ebaanyɛ ekɛ egbekɛbiiashi naagbai ni ekɛkpeɔ lɛ aya enyɛ loo etsɛ ŋɔɔ, ni ebaana ŋaawoo kɛ sɛɛfimɔ. Hɛɛ, gbekɛ lɛ nuɔ he akɛ eyɛ shweshweeshwe, ni bɔ ni jeŋ ni ebɔle lɛ lɛ eyi obɔ kɛ naagbai eha lɛ kɔɔɔ he eko.

4 Kɛ gbekɛbii dara lɛ, bei pii lɛ, amɛboteɔ gbalashihilɛ mli ni amɛnaa amɛ diɛŋtsɛ amɛ weku. Bokagbɛ abɛbua ko kɛɔ akɛ: “Kɛ oda ni ofɔ bo diɛŋtsɛ obii lɛ, no dani onaa nyɔmɔ kpele ni ohiɛ ofɔlɔi.” Hiɛsɔɔ kɛ suɔmɔ henumɔ kpele ni amɛyɔɔ lɛ hewɔ lɛ, bii ni edara nɛɛ bɔɔ mɔdɛŋ ní amɛha amɛ diɛŋtsɛ amɛwekui ana miishɛɛ, ni amɛkwɛɔ amɛ diɛŋtsɛ amɛfɔlɔi ni no mli lɛ amɛbɔi gbɔlɛ, ni naa miishɛɛ waa kɛji amɛnabii lɛ yɛ amɛmasɛi lɛ.

5 Ekolɛ oosusu yɛ he ni wɔshɛ nɛɛ akɛ: ‘Ojogbaŋŋ, misumɔɔ miweku lɛ waa, shi etamɔɔɔ nɔ ni awie he kɛtsɔ hiɛ nɛɛ. Mikɛ mihefatalɔ lɛ fɛɛ tsuɔ nii yɛ bei sɔrɔtoi amli, hewɔ lɛ, bei pii lɛ wɔnaaa wɔhe. Wɔfɔɔ shika he naagbai ahe wiemɔ titri.’ Aloo ani okɛɔ akɛ, ‘Mibii kɛ minabii lɛ yɛ maŋ kroko nɔ, ni etsɛɔ dani minaa amɛ’? Hɛɛ, bei pii lɛ, yɛ shihilɛi ni mɛi ni ekɔɔ amɛhe lɛ nyɛɛɛ he nɔ ko amɛfee ahewɔ lɛ, weku shihilɛi babaoo jeee ekpakpa. Shi kɛlɛ, mɛi komɛi hiɔ miishɛɛ weku shihilɛ mli. Yɛ mɛɛ gbɛ nɔ? Ani nɔ ko pɔtɛɛ yɛ ni kɛ weku miishɛɛnamɔ baa? Hetoo lɛ ji hɛɛ. Shi dani wɔɔwie nɔ ni eji he lɛ, esa akɛ wɔha sanebimɔ ko ni he hiaa waa hetoo.

MƐNI JI WEKU?

6. Mɛɛ wekui ahe wɔbaawie yɛ wolo nɛɛ mli?

6 Yɛ Anaigbɛ shikpɔji anɔ lɛ, mɛi ni feɔ wekui pii ji tsɛ, nyɛ, kɛ bii. Nii kɛ naa baanyɛ ahi shi yɛ amɛ diɛŋtsɛ amɛshia mli, bei abɔ ni amɛbaanyɛ. Eyɛ mli akɛ ayaa nɔ akɛ wekumɛi ni akɛ amɛ teŋ wekukpaa mli jɛkɛ fioo lɛ naa sharamɔ lolo moŋ, shi amɛhe gbɛnaa nii ni kãa mɔ nɔ lɛ faaa tsɔ̃. Klɛŋklɛŋ lɛ, nɛkɛ weku kɔkrɔɔ nɛɛ he wɔbaawie titri yɛ wolo nɛɛ mli. Shi kɛlɛ, wekui krokomɛi hu etee nɔ efa babaoo yɛ he fɛɛ he, yɛ nyɛsɛɛ afii fioo nɛɛ amli—fɔlɔ-kome weku, banuma weku, kɛ weku ni yiŋtoo kome loo yiŋtoo kroko hewɔ lɛ, fɔlɔi lɛ ehiii shi yɛ he kome.

7. Mɛni ji wekumɛi krokomɛi?

7 Nɔ ni afɔɔ namɔ waa yɛ kusumii komɛi amli ji wekumɛi krokomɛi. Yɛ gbɛjianɔtoo nɛɛ mli lɛ, kɛ eeehi lɛ, bii lɛ kwɛɔ amɛnii kɛ amɛnaa jogbaŋŋ yɛ amɛgbɔlɛ beaŋ, ni wekukpaa ni bɛŋkɛ kpaakpa kɛ gbɛnaa nii lɛ amli lɛɛɔ kɛyashɛɔ wekumɛi ni akɛ amɛ teŋ wekukpaa mli jɛkɛ lɛ po nɔ. Akɛ nɔkwɛmɔ nɔ lɛ, weku lɛ mli bii baaye abua ni akɛkwɛ, ni atsɔse wɔfaasei yei kɛ hii, loo wekumɛi ni akɛ amɛ teŋ wekukpaa mli jɛkɛ lɛ, loo awo amɛ skulyaa he nyɔmɔ po. Shishitoo mlai ni abaawie he yɛ wolo nɛɛ mli lɛ kɔɔ wekumɛi diɛŋtsɛ hu he.

WEKU LƐ YƐ NƆNYƐƐ SHISHI

8, 9. Mɛɛ naagbai ni baa yɛ shikpɔji komɛi anɔ tsɔɔ akɛ weku lɛ miitsake?

8 Weku shihilɛ miitsake ŋmɛnɛ—dɔlɛ sane ji akɛ, ejeee tsakemɔ ni kɛ sɛɛnamɔi baa. Anaa enɛ he nɔkwɛmɔ nɔ yɛ India, he ni ŋa baanyɛ ekɛ ewu weku ahi shi, ni etsu nii yɛ shia lɛ mli yɛ eshaanuu kɛ eshaayoo gbɛtsɔɔmɔ shishi. Shi, gbii-etɛ-nɛɛ, nɔ ni afɔɔ namɔ ji India yei ni ji ŋamɛi ni shiɔ shia nitsumɔ ni amɛyataoɔ nitsumɔ kroko. Ni kɛlɛ, anaa faŋŋ akɛ akpaa gbɛ lolo akɛ amɛbaatsu amɛ blema gbɛnaa nii ni amɛyɔɔ yɛ shia lɛ he nii. Sane ni afɔɔ bimɔ yɛ shikpɔji pii anɔ ji akɛ, Nitsumɔ enyiɛ esa akɛ akpa yoo ni yaa nitsumɔ ebaa daa gbi lɛ gbɛ akɛ ebaatsu yɛ shia lɛ mli, kɛ akɛ lɛ miito weku lɛ mli bii krokomɛi ahe?

9 Yɛ Bokagbɛ bii ateŋ lɛ, wekumɛi diɛŋtsɛ ni akɛbɔɔ gbagbalii lɛ jɛ blema tɔ̃ɔ. Shi, yɛ hewalɛ ni Anaigbɛbii a-aŋkroaŋkro shihilɛ kɛ shika gbɛfaŋ nɔnyɛɛ naa yɛ amɛnɔ lɛ hewɔ lɛ, blema wekumɛi ashihilɛ diɛŋtsɛ lɛ miigbɔjɔ. Enɛ hewɔ lɛ, mɛi pii buɔ weku mli bii ni edara lɛ akwɛmɔ akɛ jatsu, moŋ fe akɛ eji sɔ̃ loo hegbɛ ko ni amɛna. Afeɔ fɔlɔi ni edara yɛ afii amli lɛ ekomɛi niseniianii. Lɛlɛŋ, anaa niseniianii ni afeɔ mɛi ni edara yɛ afii amli, kɛ kwɛmɔ ni akwɛɛɛ amɛ lɛ yɛ maji pii amli ŋmɛnɛ.

10, 11. Mɛɛ anɔkwa saji tsɔɔ akɛ weku lɛ miitsake yɛ Europa shikpɔji anɔ?

10 Gbalamlitsemɔ miiya nɔ eefa babaoo yɛ he fɛɛ he. Yɛ Spain nɛkɛ lɛ, gbalamlitsemɔ tee hiɛ kɛyashɛ gbalashihilɛ 1 ni tseɔ yɛ gbalashihilɛi 8 mli, yɛ afii ohai 20 nɛɛ naagbee afii nyɔŋma nɛɛ shishijee gbɛ—ni tsɔɔ bɔ ni gbalamlitsemɔ efa babaoo, kɛjɛ gbala 1 ni mli tseɔ yɛ gbalashihilɛi 100 mli lɛ nɔ, yɛ afii 25 pɛ ni tsɔ̃ hiɛ lɛ mli. Britain, ni awieɔ akɛ gbalamlitsemɔ fa yɛ jɛmɛ fe he fɛɛ he yɛ Europa (akpaa gbɛ akɛ gbalashihilɛi 4 mli baatse yɛ 10 mli) lɛ, fɔlɔ-kome wekui lɛ ayi efa oya waa yɛ be kukuoo nɛɛ mli.

11 Etamɔ nɔ ni mɛi ni yɔɔ Germany lɛ ateŋ mɛi pii miikpoo blema weku gbɛjianɔtoo lɛ kwraa. Yɛ 1990 afii nɛɛ amli lɛ, German wekui fɛɛ amlijaa oha mli 35 bafee nɔ ni mɔ kome pɛ yɔɔ mli, ni oha mlijaa 31 bafee nɔ ni aŋkroaŋkroi enyɔ pɛ yɔɔ mli. Frenchbii hu boteee gbalashihilɛ mli dɔŋŋ tamɔ bɔ ni amɛfeɔ tsutsu lɛ, ni mɛi ni boteɔ gbalashihilɛ mli lɛ ateŋ mɛi pii tseɔ gbala mli, ni amɛtseɔ mli oya hu fe bɔ ni mɛi feɔ tsutsu ko. Mɛi babaoo miisumɔ ni amɛkɛ amɛhe ahi shi, shi jeee yɛ gbalashihilɛ he gbɛnaa nii ashishi. Anaa shihilɛi ni tamɔ nakai yɛ je lɛŋ he fɛɛ he.

12. Gbekɛbii naa amanehulu yɛ tsakemɔi ni eba ŋmɛnɛŋmɛnɛ wekui amli lɛ hewɔ yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

12 Mɛni baa gbekɛbii lɛ hu nɔ? Yɛ United States kɛ shikpɔji krokomɛi pii anɔ nɛkɛ lɛ, aafɔ gbekɛbii babaoo ni amɛfɔlɔi boteko gbalashihilɛ mli, ni amɛteŋ mɛi komɛi afɔlɔi yeko afii nyɔŋmai enyɔ. Gbekɛbii yei ni yeko afii nyɔŋmai enyɔ lɛ ateŋ mɛi pii efɔ bii pii ni esoro amɛteŋ mɔ fɛɛ mɔ tsɛ. Amaniɛbɔi ni jɛɔ je lɛŋ he fɛɛ he kɛbaa wieɔ gbekɛbii akpekpei abɔ ni bɛ shiai ni amɛhiɔ mli, ni miiya kɛmiiba yɛ gbɛjegbɛi anɔ lɛ ahe; amɛteŋ mɛi pii miijo foi kɛmiijɛ shiai ni afeɔ amɛ niseniianii yɛ mli lɛ amli, aloo wekui ni nyɛɛɛ amɛ akwɛ dɔŋŋ lɛ eshwie amɛ kɛjɛ amɛshiai amli.

13. Mɛɛ naagbai ni egbɛ eshwã he fɛɛ he fiteɔ wekui amiishɛɛnamɔ?

13 Hɛɛ, weku lɛ yɛ haomɔ mli. Kɛfata nɔ ni wɔwie he kɛtsɔ hiɛ momo lɛ he lɛ, gbekɛbii ni yeko afii nyɔŋmai enyɔ ni tseɔ atua, gbekɛbii aniseniianiifeemɔ, gbalashihilɛ mli hefatalɔ yiwaa, daatɔɔ, kɛ naagbai krokomɛi ni mli wa waa efite wekui pii amiishɛɛnamɔ kwraa. Yɛ gbekɛbii kɛ onukpai pii agbɛfaŋ lɛ, weku lɛ jeee he ni anaa miishɛɛ kɛ hejɔɔmɔ yɛ kwraa dɔŋŋ.

14. (a) Taakɛ mɛi komɛi kɛɔ lɛ, mɛni kɛ haomɔi ni baa wekui anɔ lɛ baa? (b) Te klɛŋklɛŋ afii oha lɛ mli mlalelɔ ko wie ŋmɛnɛŋmɛnɛ beaŋ je lɛ he eha tɛŋŋ, ni mɛɛ hewalɛ ewiemɔi lɛ amlibaa ena yɛ weku shihilɛ nɔ?

14 Mɛni hewɔ weku mli naagba nɛɛ ba? Mɛi komɛi kɛ ŋmɛnɛŋmɛnɛ beaŋ weku mli naagba nɛɛ he shwamɔ fɔ̃ɔ yei ahe ni amɛkɛwo nitsumɔ yaa mli lɛ nɔ. Mɛi krokomɛi hu kɛɔ akɛ ejɛ jeŋba ni efite ŋmɛnɛ lɛ hewɔ. Ni atsĩɔ nibii krokomɛi hu atã afataa he. Aaafee afii akpei enyɔ ni eho nɛ, ni mlalelɔ ko ni ale lɛ waa gba efɔ̃ shi akɛ nɔnyɛɛi babaoo baaba weku lɛ nɔ, beni eŋma akɛ: “Naagbee gbii lɛ anɔ lɛ jaramɔ bei baaba. Ejaakɛ gbɔmɛi aaatsɔmɔ he suɔlɔi, shika suɔlɔi, shwãlɔi, hewolɔi, musubɔlɔi, fɔlɔi anɔ toigbolɔi, trumui, mɛi ni he tseee, mɛi ni edɔɔɔ mɔ he, kpaŋmɔ mlikulɔi, oshekuyelɔi, mɛi ni nyɛɛɛ amɛkɔnɔ nɔ amɛye, mɛi ni hiɛ yɔɔ la, mɛi ni sumɔɔɔ ekpakpa, sɛɛgbɛtsɔɔlɔi, yiwalɔi, henɔwolɔi, mɛi ni sumɔɔ shwɛmɔ kɛ ŋɔɔmɔ fe Nyɔŋmɔ.” (2 Timoteo 3:1-4) Namɔ baaje wiemɔi nɛɛ ni miiba mli ŋmɛnɛ lɛ he ŋwane? Ani eyɛ naakpɛɛ akɛ wekui pii yɛ haomɔ mli, yɛ jeŋ shihilɛ ni tamɔ nɛkɛ mli?

NƆ DIƐŊTSƐ NI KƐ WEKU MIISHƐƐNAMƆ BAA

15-17. Mɛɛ hegbɛ ko abaagbala jwɛŋmɔ kɛya nɔ yɛ wolo nɛɛ mli, akɛ he ni nɔ diɛŋtsɛ ni kɛ weku miishɛɛnamɔ baa lɛ jɛɔ?

15 Akɛ bɔ ni aaafee ana miishɛɛ yɛ weku lɛ mli lɛ he ŋaawoo haa kɛjɛɔ he fɛɛ he. Yɛ Anaigbɛ nɛkɛ lɛ, woji wuji kɛ woji tɛtrɛbii babaoo ni tsɔɔ bɔ ni mɔ ko aaafee ena yelikɛbuamɔ lɛ kɛ ŋaawoi haa. Naagba lɛ ji akɛ, ŋaawoi ni jɛɔ adesai aŋɔɔ lɛ teɔ shi woɔ amɛhe, ni anyɛɔ abuɔ nɔ ni asusuɔ akɛ eji ŋaawoo ni anyɛɔ akɛtsuɔ nii ŋmɛnɛ lɛ akɛ nɔ ni ehiŋ kɛ nitsumɔ dɔŋŋ wɔ́.

16 Belɛ, nɛgbɛ wɔbaanyɛ wɔtao weku gbɛtsɔɔmɔ ni anyɛɔ akɛ he fɔ̃ɔ nɔ yɛ mɔ? Ojogbaŋŋ, ani obaakwɛ wolo ko ni aŋma agbe naa aaafee afii 1,900 sɔŋŋ nɛ lɛ mli? Aloo obaanu he akɛ wolo ni tamɔ nakai be eho, ni ehe bɛ sɛɛnamɔ ko? Anɔkwale lɛ ji akɛ, jɛɛhe nɛɛ ji he ni anaa nɔ diɛŋtsɛ ni kɛ weku miishɛɛnamɔ baa lɛ yɛ.

17 Nakai jɛɛhe lɛ ji Biblia lɛ. Taakɛ odaseyelii fɛɛ tsɔɔ lɛ, ejɛ Nyɔŋmɔ diɛŋtsɛ mumɔ mli. Wɔnaa wiemɔ ni nyiɛ sɛɛ nɛɛ yɛ Biblia lɛ mli, akɛ: “Ŋmalɛ fɛɛ ŋmalɛ ni jɛ Nyɔŋmɔ [mumɔ, NW] lɛŋ lɛ ehi ha nitsɔɔmɔ kɛ hiɛkamɔ kɛ mɔ saamɔ kɛ tsɔsemɔ ni yɔɔ jalɛ mli.” (2 Timoteo 3:16) Wɔbaawo bo hewalɛ yɛ wolo nɛɛ mli ni osusu bɔ ni Biblia lɛ baanyɛ aye abua bo ni ‘onyɛ ojaje nibii jogbaŋŋ’ beni otsuɔ haomɔi kɛ naagbai ni wekui kɛkpeɔ ŋmɛnɛ lɛ ahe nii lɛ he.

18. Mɛni hewɔ nilee yɔɔ mli akɛ aaakpɛlɛ Biblia lɛ nɔ akɛ hegbɛ ni nɔ kwɔ yɛ gbalashihilɛ he ŋaawoo gbɛfaŋ lɛ?

18 Kɛ oji mɔ ko ni tswaa nyɛ ni eeenyɛ eba akɛ Biblia lɛ baanyɛ aye abua ni wekui ana miishɛɛ lɛ ofɔ̃ɔ afã lɛ, no lɛ susumɔ enɛ he okwɛ: Mɔ ni Biblia lɛ jɛ emumɔ mli lɛ ji gbalashihilɛ gbɛjianɔtoo lɛ Shishitolɔ. (1 Mose 2:18-25) Biblia lɛ kɛɔ akɛ egbɛi ji Yehowa. (Lala 83:19) Lɛ ji Bɔlɔ kɛ ‘Tsɛ, mɔ ni weku fɛɛ weku ná egbɛi kɛjɛ eŋɔɔ lɛ.’ (Efesobii 3:14, 15) Yehowa ekwɛ weku shihilɛ aahu kɛjɛ adesa shishijee mli tɔ̃ɔ. Ele naagbai ni baanyɛ ate shi, ni ekɛ ŋaawoo eha kɛha amɛhe nitsumɔ. Mɛi ni kɛ Biblia shishitoo mlai tsu nii yɛ amɛ weku shihilɛ mli yɛ anɔkwayeli mli, yɛ yinɔsane be fɛɛ mli lɛ, na miishɛɛ babaoo.

19-21. Mɛɛ ŋmɛnɛŋmɛnɛ beaŋ niiashikpamɔi tsɔɔ hewalɛ ni Biblia lɛ yɔɔ ni ekɛnáa gbalashihilɛ mli naagbai anaa tsabaa?

19 Akɛ nɔkwɛmɔ nɔ lɛ, kulɛ yoogbãyoo ko ni yɔɔ Indonesia lɛ sumɔɔ asɔshwɛmɔ waa. Afii babaoo ho ni ekwɛɛɛ bii etɛ ni eyɔɔ lɛ, ni ekɛ ewu beɔ be fɛɛ be. Kɛkɛ ni ebɔi Biblia lɛ kasemɔ. Yoo nɛɛ tee nɔ fiofio ni naagbee lɛ ebahe nɔ ni Biblia lɛ wieɔ lɛ eye. Ni ekɛ eŋaawoo lɛ tsu nii lɛ, eha ebatsɔ ŋa kpakpa. Emɔdɛŋbɔɔi, ni damɔ Biblia shishitoo mlai anɔ lɛ, kɛ miishɛɛ baha eweku muu lɛ fɛɛ.

20 Yoogbãyoo ko ni jɛ Spain wie akɛ: “Ní wɔbote gbalashihilɛ mli lɛ, afi pɛ kɛkɛ ni wɔbɔi naagbai ni yɔɔ hiɛdɔɔ namɔ.” Yoo nɛɛ kɛ ewu kpaaa gbee yɛ nibii babaoo he, ni amɛkɛ amɛhe efɔɔɔ wiemɔ, ja be mli ni amɛmiitaa saji anaa pɛ. Eyɛ mli akɛ amɛyɛ biyoo fioo ko moŋ, shi amɛkpɛ amɛyiŋ akɛ amɛbaagbala amɛteŋ yɛ mla naa. Shi, dani no aaaba lɛ, awo amɛ hewalɛ ni amɛpɛi Biblia lɛ mli amɛkwɛ. Amɛkase ŋaawoo ni ekɛhaa hii kɛ yei ni ebote gbalashihilɛ mli lɛ, ni amɛkɛtsu nii. Etsɛɛɛ tsɔ̃ kɛkɛ ni amɛkɛ amɛhe bɔi sanegbaa yɛ toiŋjɔlɛ mli, ni amɛweku bibioo lɛ fee ekome ekoŋŋ yɛ miishɛɛ mli.

21 Biblia lɛ yeɔ ebuaa mɛi ni edara hu. Akɛ nɔkwɛmɔ nɔ lɛ, susumɔ gbalashihilɛ mli hefatalɔi ni ji Japanbii nɛɛ aniiashikpamɔ lɛ he okwɛ. Nuu lɛ mli fuɔ oyayaayai, ni bei komɛi po lɛ, ekɛfeɔ yiwalɛ nii. Klɛŋklɛŋ lɛ, gbalashihilɛ mli hefatalɔi nɛɛ abiyei bɔi Biblia lɛ kasemɔ, yɛ amɛfɔlɔi ashitee-kɛ-woo lɛ fɛɛ sɛɛ. Kɛkɛ ni wu lɛ, ni ji amɛtsɛ yafata ebiyei lɛ ahe, shi yoo lɛ tee nɔ ete shi ewo amɛ. Shi, beni afii lɛ hoɔ yaa lɛ, ena nibii kpakpai ni jɛɔ Biblia shishitoo mlai amli baa kɛhaa eweku lɛ. Ebiyei lɛ kwɛɔ lɛ jogbaŋŋ, ni ewu hu bafee mɔ ni he jɔ fe bɔ ni eyɔɔ tsutsu lɛ. Nɛkɛ tsakemɔi nɛɛ tsirɛ yoo lɛ ni eha lɛ diɛŋtsɛ epɛi Biblia lɛ mli, ni ena enɔ hewalɛ kpakpa nakai nɔŋŋ. Nɛkɛ yoo onukpa nɛɛ fɔɔ wiemɔ daa akɛ: “Eha wɔtsɔmɔ gbalashihilɛ mli hefatalɔi diɛŋtsɛ.”

22, 23. Biblia lɛ yeɔ ebuaa gbɔmɛi ni jɛ maji sɔrɔtoi fɛɛ mli ni amɛnaa miishɛɛ yɛ amɛweku shihilɛ mli yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

22 Nɛkɛ aŋkroaŋkroi nɛɛ fata gbɔmɛi babaoo ni ekase nɔ diɛŋtsɛ ni kɛ weku miishɛɛnamɔ baa lɛ ahe. Amɛkpɛlɛ Biblia mli ŋaawoo lɛ nɔ ni amɛkɛtsu nii. Lɛlɛŋ, amɛyɛ jeŋ ni yiwalɛ nifeemɔ, kɛ jeŋba shara, kɛ shika gbɛfaŋ jaramɔ shihilɛ yɔɔ mli lɛ nɔŋŋ mli tamɔ mɛi krokomɛi fɛɛ. Kɛfata he lɛ, amɛyeee emuu, shi amɛnaa miishɛɛ kɛjɛɔ mɔdɛŋ ni amɛbɔɔ akɛ amɛaafee gbalashihilɛ gbɛjianɔtoo lɛ Shishitolɔ lɛ suɔmɔnaa nii lɛ mli. Taakɛ Biblia lɛ kɛɔ lɛ, Yehowa Nyɔŋmɔ ji ‘Mɔ ni tsɔɔ bo nii koni ehe aba sɛɛnamɔ kɛha bo, Mɔ ni tsɔɔ bo gbɛ ni sa akɛ onyiɛ nɔ lɛ.’—Yesaia 48:17.

23 Eyɛ mli akɛ aŋma Biblia lɛ agbe naa aaafee afii akpei enyɔ ni eho nɛ moŋ, shi eŋaawoo lɛ kɛ wɔbe nɛɛ yaa pɛpɛɛpɛ. Kɛfata he hu lɛ, aŋma aha gbɔmɛi fɛɛ. Biblia lɛ jeee Amerikabii loo Anaigbɛbii awolo. Yehowa lɛ, “lá kome eŋɔfee gbɔmɛi adesai fɛɛ,” ni E-le bɔ ni adesai ni yɔɔ he fɛɛ he lɛ abɔɔ su yɔɔ ha. (Bɔfoi lɛ Asaji 17:26) Biblia shishitoo mlai ahe yɛ sɛɛnamɔ kɛha mɔ fɛɛ mɔ. Kɛ okɛtsu nii lɛ, bo hu obaale nɔ diɛŋtsɛ ni kɛ weku miishɛɛnamɔ baa.

ANI OBAANYƐ OHA SANEBIMƆI NƐƐ AHETOO?

Mɛni baa weku lɛ nɔ ŋmɛnɛ? —2 Timoteo 3:1-4.

Namɔ to weku gbɛjianɔtoo lɛ shishi? —Efesobii 3:14, 15.

Mɛni diɛŋtsɛ kɛ weku miishɛɛnamɔ baa? —Yesaia 48:17.

    Ga Woji (1980-2025)
    Shi Mli
    Botemɔ Mli
    • Ga
    • Kɛmaje
    • Bɔ Ni Misumɔɔ Lɛ Mihãa
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mlai Ni Yɔɔ He
    • Ohe Saji
    • Ohe Saji Lɛ Ahe Gbɛjianɔtoo
    • JW.ORG
    • Botemɔ Mli
    Kɛmaje