Buu-Mɔɔ INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Buu-Mɔɔ
INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Ga
@
  • ɛ
  • ɔ
  • ɛ́
  • ɛ̃
  • ɔ̃
  • ã
  • ŋ
  • á
  • BIBLIA
  • WOJI
  • ASAFOŊ KPEEI
  • w91 10/15 bf. 5-7
  • Ani Shɛɛ-Mli-Sane Toɔ Owɔsɛɛ Be?

Vidio ko bɛ kɛhã nɔ ni ohala nɛɛ.

Ofainɛ waa, be ni wɔtaoɔ wɔjie vidio lɛ, wɔná naagba ko.

  • Ani Shɛɛ-Mli-Sane Toɔ Owɔsɛɛ Be?
  • Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1991
  • Saneyitsei Bibii
  • Saji Ni Tamɔ Enɛ
  • Nyɔŋmɔ Yiŋtoi Kɛha Wɔsɛɛ Be
  • Bo Diɛŋtsɛ Owɔsɛɛ Be ni Oooha Efee Shweshweeshwe
  • Wala ni Wɔɔhala
  • Ani Biblia lɛ Tsɔɔ Shɛɛ Mli Sane Hemɔkɛyeli?
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1996
  • Osharai—Wɔsɛɛ Be Ni Ato Afɔ Shi Aloo Shihilɛi Ni Baa Trukaa?
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1991
  • Ani Átsɔ Hiɛ Aŋma Wɔ Wɔsɛɛ Be Afɔ̃ Shi?
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1998
  • Ani Esa akɛ Shɛɛ Mli Sane Aye Oshihilɛ Nɔ?
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1990
Kwɛmɔ Ekrokomɛi Hu
Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1991
w91 10/15 bf. 5-7

Ani Shɛɛ-Mli-Sane Toɔ Owɔsɛɛ Be?

KƐ OJE oshara ni kɛ gbele baa mli lɛ, ani obaanu he akɛ shɛɛ-mli-sane eduro bo? Aloo obaada shi ni eŋɔɔ onaa moŋ akɛ oyaje he ni sa yɛ be ni sa mli?

Nilelɔ Salomo kɛɛ: “Misaa mina yɛ hulu shishi akɛ, jeee heoyaiatsɛmɛi anɔ ji foidamɔ, ni jeee ekaalɔi anɔ hu ji ta, ni asaŋ jeee nilelɔi anɔ ji aboloo, ni asaŋ jeee sanesɛɛkɔlɔi anɔ ji nii, ni asaŋ jeee ŋaalɔi anɔ ji hiɛnyam; ejaakɛ amɛ fɛɛ lɛ, be kɛ nibii ni baa trukaa ni anyɛɛɛ ale ninaa amɛ fɛɛ.” (Jajelɔ 9:​11, New World Translation) Kwɛ bɔ ni nibii ni akpaaa gbɛ lɛ baa trukaa haa! Foidalɔ ni ehe gbɛi waa lɛ pilaa, ni mɔ ni akpaaa lɛ gbɛ lɛ yeɔ omanye. Oshara ko ni baa trukaa kɛ nyɔmɔbɔɔ yɛ shika gbɛfaŋ baa nitsumɔtsɛ ko ni yeɔ anɔkwa nɔ, ni enɛ haa mɔ ni kɛ lɛ shiɔ akaŋ ni yeee anɔkwa lɛ batsɔɔ niiatsɛ. Shi ani Salomo kɛ nibii ni yɔɔ sɔrɔto loo ejaaa nɛɛ yafɔ shɛɛ-mli-sane nɔ? Dabi kwraa. Enɛɛmɛi fɛɛ ji nibii ni jɛ “be kɛ nibii ni baa trukaa ni anyɛɛɛ ale” lɛ amli kɛkɛ.

Yesu Kristo wie nɔ ko ni tamɔ nakai nɔŋŋ. Yɛ be mli ni ewieɔ nɔ ko ni ba ni eka shi faŋŋ akɛ etoibolɔi lɛ le jogbaŋŋ lɛ he lɛ, Yesu bi akɛ: “Aloo nyɛsusuɔ akɛ, mɛi nyɔŋma kɛ kpaanyɔ lɛ ni Siloa mɔɔ lɛ ku shwie amɛnɔ ni egbe amɛ lɛ, amɛ amɛji nɔtɔlɔi fe gbɔmɛi fɛɛ ni yɔɔ Yerusalem?” (Luka 13:⁠4) Yesu kɛ nɛkɛ osharai ni ba nɛɛ eyafɔɔɔ shɛɛ-mli-sane ko ni yɔɔ naakpɛɛ nɔ loo Nyɔŋmɔ suɔmɔnaa nifeemɔ nɔ, ni asaŋ eheee eyeee akɛ mɛi ni gboi lɛ sa shwamɔ babaoo yɛ gbɛ ko nɔ fe mɛi krokomɛi. Oshara ni gbele jɛ mli ba nɛɛ ji be kɛ nibii ni baa trukaa ni anyɛɛɛ ale lɛ he nɔkwɛmɔ nɔ kroko ni miitsu nii.

He ko bɛ Biblia lɛ mli ni fiɔ jwɛŋmɔ ni ahiɛ akɛ Nyɔŋmɔ tsɔɔ hiɛ etoɔ wɔgbele be efɔɔ shi lɛ sɛɛ. Eji anɔkwale akɛ Jajelɔ 3:​1, 2 kɛɔ akɛ: “Nɔ fɛɛ nɔ yɛ ebe ni ato, ni nitsumɔ fɛɛ nitsumɔ ni yɔɔ ŋwɛi shishi nɛɛ yɛ ebe. Fɔmɔ be yɛ, ni gbele be hu yɛ; tɛomɔ be yɛ, ni nɔ ni atɛo lɛ faamɔ be hu yɛ.” Shi Salomo miiwie shihilɛ ni yaa nɔ daa, ni ji wala kɛ gbele ni baa adesai ni yeee emuu lɛ anɔ lɛ he kɛkɛ. Afɔɔ wɔ, ni kɛ be shɛ, beni adesa wala shihilɛ be eshɛ enaagbee lɛ​—efɔɔ kaa akɛ yɛ afii 70 loo 80 sɛɛ loo nɔ̃ lɛ​—wɔgboiɔ. Ni kɛlɛ, Nyɔŋmɔ etoko be pɔtɛɛ mli ni wɔbaagbo lɛ efɔko shi tamɔ be mli ni okwaafonyo kpɛɔ eyiŋ akɛ ‘ebaatɛo’ loo ‘ebaafamɔ nɔ ni etao lɛ.’

Yɛ anɔkwale mli lɛ, Salomo tsɔɔ mli yɛ sɛɛ mli akɛ mɔ ko baanyɛ agbo ni ebe shɛko, akɛ: “Kaaje ohe efɔŋfeelɔ tuutu, ni asaŋ kaafee kwashia: mɛɛba ooogbo ni obe shɛko?” (Jajelɔ 7:17) Mɛɛ jwɛŋmɔ yɔɔ nɛkɛ ŋaawoo nɛɛ mli kɛji akɛ atsɔ hiɛ ato ogbele be ni tsakeee afɔ shi? No hewɔ lɛ Biblia lɛ kpooɔ shɛɛ-mli-sane he jwɛŋmɔ ni ahiɛ lɛ. Nyɔŋmɔ kã Israelbii hemɔkɛyeli kwalɔi ni kpɛlɛ nɛkɛ wɔŋjalɔi ajwɛŋmɔ nɛɛ nɔ lɛ ahiɛ waa. Yesaia 65:11 kɛɔ akɛ: “Shi nyɛ mɛi ni nyɛkwa Yehowa, ni nyɛhiɛ ekpa egɔŋ krɔŋkrɔŋ lɛ nɔ, ni nyɛŋmɛɔ okpɔlɔ nyɛhaa Shade wɔŋ, ni nyɛfɔseɔ wein ni afutu mli nyɛhaa Shɛɛ Mli wɔŋ lɛ.”

Belɛ kwɛ buului asane ni eji akɛ aaakɛɛ akɛ osharai kɛ amanehului jɛ shɛɛ-mli-sane, aloo nɔ ni ehiii kwraa lɛ, akɛ ejɛ Nyɔŋmɔ diɛŋtsɛ! Biblia lɛ kɛɔ akɛ “Nyɔŋmɔ lɛ, suɔmɔ ji lɛ,” ni akɛ aaafolɔ enaa akɛ lɛ ji mɔ ni kɛ adesai ahaomɔi baa lɛ teɔ shi ewoɔ nɛkɛ shishijee anɔkwale nɛɛ kwraa.​—1 Yohane 4:⁠8.

Nyɔŋmɔ Yiŋtoi Kɛha Wɔsɛɛ Be

Shi, wɔgbɛkpamɔi kɛha yiwalaheremɔ hu? Ani anɔkwale ni eji akɛ jeee shɛɛ-mli-sane ko kudɔɔ wɔshihilɛi lɛ tsɔɔ akɛ esa akɛ wɔhi shi kɛkɛ ni yiŋtoo ko bɛ he? Dabi kwraa, ejaakɛ Nyɔŋmɔ ekpɛ eyiŋ yɛ adesai fɛɛ awɔsɛɛ be he. Biblia lɛ wieɔ “shikpɔŋ hee” ko ni abɔɔ ni “jalɛ hiɔ mli” lɛ he.​—2 Petro 3:⁠13.

Bɔni afee ni anyɛ atsu enɛ lɛ, Nyɔŋmɔ kɛ ehe baawo adesai asaji amli diɛŋtsɛ. Ekolɛ osɔle koni enɛ aba ni oleee, kɛtsɔ sɔlemɔ ni kɛɔ nɛkɛ lɛ kɛɛmɔ nɔ: “Ha omaŋtsɛyeli lɛ aba. Ha afee osuɔmɔnaa nii yɛ shikpɔŋ nɔ, taakɛ afeɔ yɛ ŋwɛi hu lɛ.” (Mateo 6:​10, NW) Maŋtsɛyeli nɛɛ ji nɔyeli diɛŋtsɛ ni ato ama shi yɛ ŋwɛi. Akɛni osɔleɔ akɛ eba hewɔ lɛ, belɛ oosɔle ni nakai Maŋtsɛyeli lɛ ahe shikpɔŋ lɛ nɔ yeli lɛ kɛjɛ ŋmɛnɛŋmɛnɛ beaŋ nɔyelii lɛ adɛŋ.​—Daniel 2:⁠44.

Bo Diɛŋtsɛ Owɔsɛɛ Be ni Oooha Efee Shweshweeshwe

Bɔ ni nɛkɛ saji ni baa trukaa nɛɛ aaasa owɔsɛɛ be he aha lɛ damɔɔɔ shɛɛ-mli-sane loo be kɛ nibii ni baa trukaa ni anyɛɛɛ ale lɛ po nɔ, shi moŋ edamɔ gbɛ ni ohalaa akɛ ooonyiɛ nɔ lɛ nɔ. Kaimɔ Siloa mɔɔ lɛ mli oshara lɛ. Yesu kɛ nakai awerɛho sane lɛ tsu nii koni ekɛtsɔɔ nikasemɔ ko ni mli kwɔ waa. Mɛi ni nakai mɔɔ lɛ kumɔ eshwie amɛnɔ lɛ nyɛɛɛ ajo nɔ ni ba amɛnɔ lɛ naa foi. Shi yɛ gbɛ kroko nɔ lɛ, mɛi ni boɔ Yesu toi lɛ baanyɛ ajo hiɛkpatamɔ ko ni baajɛ ŋwɛi mlifu mli aba lɛ naa foi. Yesu bɔ amɛ kɔkɔ akɛ: “Kɛ nyɛtsakeee nyɛtsuii lɛ, nyɛ fɛɛ nyɛhiɛ baakpata nakai nɔŋŋ.” (Luka 13:​4, 5) Eka shi faŋŋ akɛ amɛbaanyɛ amɛhala amɛ diɛŋtsɛ amɛ wɔsɛɛ be.

Akpa nakai hegbɛ lɛ nɔŋŋ mli aha wɔ ŋmɛnɛ​—wɔtsu wɔ diɛŋtsɛ wɔyiwalaheremɔ he nii. (Filipibii 2:12) Nyɔŋmɔ miisumɔ ni “gbɔmɛi sɔrɔtoi fɛɛ . . . abana anɔkwale lɛ he anɔkwa nilee.” (1 Timoteo 2:​4, NW) Ni eyɛ mli akɛ nibii ni wɔna kɛjɛ fɔmɔ mli kɛ hei ni wɔjɛ saa wɔhe kɛyashɛɔ he ko moŋ, shi Nyɔŋmɔ eha wɔ suɔmɔnaa nifeemɔ mli heyeli​—nyɛmɔ ni wɔkɛaatsɔɔ bɔ ni wɔsumɔɔ ni wɔhi shi wɔha. (Mateo 7:​13, 14) Wɔbaanyɛ wɔfee nɔ ni ja aloo nɔ ni ejaaa. Wɔbaanyɛ wɔna shidaamɔ kpakpa yɛ Yehowa Nyɔŋmɔ hiɛ ni wɔna wala, aloo wɔbaanyɛ wɔte shi wɔwo lɛ ni wɔgboi.

Mɛi pii halaa akɛ amɛaahi shi akɛ mɛi ni eye amɛhe kɛjɛ Nyɔŋmɔ he. Amɛtuɔ amɛshihilɛ amɛhaa heloo gbɛfaŋ nibii asɛɛdii, miishɛɛnamɔ, loo gbɛihemɔ. Shi Yesu bɔ kɔkɔ akɛ: “Nyɛhiɛ ahia nyɛhe nɔ jogbaŋŋ yɛ hiɛjoomɔ hewɔ; ejaakɛ jeee gbɔmɔ nii ni ena ni eteke nɔ lɛ mli ewala yɔɔ.” (Luka 12:15) Belɛ wɔwala damɔ mɛni nɔ? Biblia lɛ tsɔɔ mli yɛ 1 Yohane 2:​15-17 akɛ: “Nyɛkasumɔa je lɛ, aloo nibii hu ni yɔɔ je lɛŋ. . . . Ejaakɛ nɔ fɛɛ nɔ ni yɔɔ je lɛŋ lɛ​—heloo lɛ sɛɛdii nii lɛ kɛ hiŋmɛii lɛ asɛɛdii nii lɛ kɛ shihilɛ lɛ mli hewoo lɛ, ejɛɛɛ Tsɛ lɛ mli, shi moŋ je lɛ mli ejɛ. Ni je lɛ hoɔ eyaa kɛ emli sɛɛdii nii lɛ, shi mɔ ni feɔ Nyɔŋmɔ suɔmɔnaa nii lɛ hiɔ shi kɛyaa naanɔ.”

Wala ni Wɔɔhala

Te ooofee tɛŋŋ ona nɔmimaa akɛ oofee Nyɔŋmɔ suɔmɔnaa nii lɛlɛŋ? Yesu ha hetoo akɛ: “Enɛ ji naanɔ wala lɛ, akɛ amɛaana bo, anɔkwa Nyɔŋmɔ lɛ, kɛ Yesu Kristo’, mɔ ni otsu lɛ lɛ he nilee.” (Yohane 17:​3, NW) Anɔkwa nilee ni jɛ Biblia lɛ mli lɛ kɛ nɔ ni adamɔɔ nɔ anaa hemɔkɛyeli haa. “Kɛ hemɔkɛyeli bɛ lɛ, anyɛŋ Nyɔŋmɔ hiɛ asa; ejaakɛ mɔ ni baa Nyɔŋmɔ ŋɔɔ lɛ ja ehe eye akɛ eyɛ, ni eji mɛi ni taoɔ esɛɛ gbɛ lɛ anyɔmɔwolɔ hu.” (Hebribii 11:⁠6) Nilee ni ehe hiaa ni ona lɛ yɛ momo. Yehowa Odasefoi eye ebua gbɔmɛi akpekpei abɔ koni amɛnine ashɛ nɔ kɛtsɔ Biblia lɛ kasemɔ daa nɔ.a

Bɔni afee ni osa Nyɔŋmɔ hiɛ lɛ, ebaabi ni ofee tsakemɔi komɛi. Ekolɛ subaŋi gbohii komɛi yɛ ni esa akɛ oye nɔ kunim aloo jeŋba shara mli nifeemɔi ni esa akɛ okpa. Shi kaaŋmɛɛ omɔdɛŋbɔɔ kɛha tsakemɔ lɛ he, tamɔ nɔ ni onyɛŋ otsake. Jwɛŋmɔ ni ahiɛ akɛ anyɛŋ atsake nibii lɛ ji jwɛŋmɔ kroko ni ana kɛjɛ apasa tsɔɔmɔ ni ji shɛɛ-mli-sane lɛ mli. Yɛ Yehowa yelikɛbuamɔ hewɔ lɛ, mɔ fɛɛ mɔ ‘baanyɛ atsake ejwɛŋmɔ ni efee lɛ ehee’ koni ena ‘gbɔmɔ hee’ lɛ eko. (Romabii 12:2; Efesobii 4:​22-24) Mɔdɛŋ ni obɔɔ koni osa Nyɔŋmɔ hiɛ lɛ efeŋ nɔ ni anaaa. Efee klalo akɛ ebaajɔɔ mɛi ni feɔ esuɔmɔnaa nii lɛ.

Wɔkpɛlɛɔ nɔ akɛ, Biblia lɛ kasemɔ haŋ ona tsabaa kɛha onaagbai fɛɛ. Osharai kɛ shihilɛ mli nibii ni ehiii baa Nyɔŋmɔ tsuji anɔkwafoi fɛɛ nɔ, taakɛ ebaa mɛi krokomɛi anɔ lɛ. Shi, Nyɔŋmɔ baanyɛ aha wɔ nilee ni wɔkɛaadamɔ haomɔi anaa. (Yakobo 1:⁠5) Agbɛnɛ miishɛɛ akɛni ale akɛ wekukpaa kpakpa ka mɔ ko kɛ Nyɔŋmɔ teŋ lɛ hu yɛ. Abɛi 16:20 kɛɔ akɛ: “Mɔ ni kɛ ehiɛ fɔɔ Yehowa nɔ lɛ, ajɔɔ lɛ.”

Wɔnuŋ he akɛ be kɛ shihilɛ mli nibii ni baa trukaa ni anyɛɛɛ ale lɛ miiwo wɔhe gbeyei dɔŋŋ yɛ Paradeiso ni asaa akɛba yɛ́ Nyɔŋmɔ Maŋtsɛyeli lɛ shishi lɛ mli. Eji anɔkwale akɛ, Nyɔŋmɔ baajie nibii fɛɛ ni amrɔ nɛɛ efiteɔ adesa miishɛɛ lɛ kɛya. Biblia lɛ woɔ shi akɛ “Nyɔŋmɔ aaatsumɔ [wɔ]hiŋmɛiaŋ yaafonui fɛɛ, ni gbele bɛ dɔŋŋ, ni ŋkɔmɔyeli ko kɛ bolɔmɔ ko kɛ nɔnaa ko hu bɛ dɔŋŋ.” (Kpojiemɔ 21:⁠4) Mɛi babaoo ni tsɔ osharai nɔ amɛgboi lɛ baana gbohiiashitee​—Yohane 5:​28, 29.

Ani onine baashɛ wɔsɛɛ be ni yɔɔ nyam nɛɛ nɔ? Beni Israelbii lɛ miihe abote Shiwoo Shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ, Mose kɛɛ amɛ akɛ: “Mikɛ wala kɛ gbele, jɔɔmɔ kɛ loomɔ eshwie nyɛhiɛ; no hewɔ lɛ kɔ wala, koni bo kɛ oseshi fɛɛ ayi ana wala, ni osumɔ Yehowa o-Nyɔŋmɔ lɛ, ni obo egbee toi, ni okɛ ohe akpɛtɛ ehe, ejaakɛ no aaaha oyi ana wala ni otsɛ yɛ jeŋ.”​—5 Mose 30:​19, 20.

Dabi, wɔjeee gbɔmɛi komɛi ni nyɛɛɛ afee amɛhe nɔ ko ni yɔɔ shɛɛ-mli-sane ni enaaa mɔbɔ lɛ dɛŋ kɛkɛ. Owɔsɛɛ be ni miishɛɛ yɔɔ mli, yɛ anɔkwale mli lɛ, owɔsɛɛ be ni baahi shi kɛya naanɔ lɛ yɛ bo diɛŋtsɛ odɛŋ. Wɔmiiwo bo hewalɛ ni ohala wala.

[Shishigbɛ niŋmai]

a Abaanyɛ ato nikasemɔ ni tamɔ nɛkɛ he gbɛjianɔ kɛtsɔ mɛi ni ŋma wolo tɛtrɛɛ nɛɛ ni oooŋma amɛ wolo lɛ nɔ.

[Wiemɔ ni akɔ ni akɛmiitsu nii ni yɔɔ baafa 5]

Nyɔŋmɔ ka Israelbii hemɔkɛyeli kwalɔi ni kpɛlɛ wɔŋjalɔi ajwɛŋmɔ ni ji shɛɛ-mli-sane lɛ nɔ lɛ ahiɛ waa diɛŋtsɛ

    Ga Woji (1980-2025)
    Shi Mli
    Botemɔ Mli
    • Ga
    • Kɛmaje
    • Bɔ Ni Misumɔɔ Lɛ Mihãa
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mlai Ni Yɔɔ He
    • Ohe Saji
    • Ohe Saji Lɛ Ahe Gbɛjianɔtoo
    • JW.ORG
    • Botemɔ Mli
    Kɛmaje