Ko na Kunea Iia te Rau n Nano?

Iai kakaokoro aika mwaiti imarenan ara tai aikai ma ana tai Thoreau,n aron are e a tia n taekinaki n te kaongora are imwain aei. Teuana te kaokoro ae korakora, bwa n taai aikai ao ti bon aki kona n tare man reirei ake a katauraoaki ibukin karekean raun nanora. Taokitan te iango ao taani korei booki n ibuobuoki​—n ikotaki ma taani koro rongorongo n te nuutibeeba​—a anga naba aia iango. Tao e na kona n ibuobuoki teutana aia reirei; ma e kainnanoaki te ibuobuoki ae rabakau riki, ibukin karekean te ibuobuoki ae teimatoa. Anne are a noria aomata ake a taekinaki n te kaongora are imwain aei.

ANTÔNIO, Marcos, Gerson, Vania, ao Marcelo a bon roko man taabo aika a kakaokoro nako ao a rootaki naba ni kangaanga aika a kakaokoro. Ma iai irouia bwaai aika tenua aika titeboo. Te moan bwai, iai te tai ike ‘akea aia kaantaninga, ao akea Atuaia’ iai. (I-Ebeto 2:12) Te kauoua, a ingainga ni kani karekea te rau n nano ni koaua. Ao te katenua, bwa ngaiia ni kabane a kunea te rau ni koaua are a kaman kakaea, imwin butimwaean te reirei n te Baibara ma Ana Tia Kakoaua Iehova. Inanon rikirakeia iai, a moanna n noria bwa e tabeakiniia te Atua. N aron are e tuatua Bauro nakoia I-Atenai rimoa, “E aki raroa mai roura n tatabemanira nako,” te Atua. (Mwakuri 17:27) Kakoauan raoi te kaantaninga aio bon ngaia te bwai teuana ae kakawaki ibukin karekean te rau n nano.

E Aera Bwa E Karako te Rau?

Te Baibara e anga bukina aika uoua bwa e aera ngkai e uarereke reken te rau​—ae te rau n nano, ke te rau imarenaia aomata. Te moan, e kabwarabwaraki n Ieremia 10:23: “I ata kawain te aomata ba e aki mena i nanona: tiaki ana bwai te aomata ae nakonako te kaeti eueutakina.” Akea rabakaun te aomata ke ataibwaina are kainnanoaki ibukin waakinan te tautaeka n akea ae na buokiia, bwa te ibuobuoki ae manena bon tii mairoun te Atua. A na aki kona ni karekea te rau ni koaua aomata ake aki ukoukora te kairiri mairoun te Atua. Bukina are te kauoua ibukin kerikakin te rau, e kona n noraki n ana taeka te abotoro Ioane: “A bane kaain aonaba ni wene i nanon teuare buakaka.” (1 Ioane 5:19) N akean ana kairiri te Atua, aia mwakuri aomata ibukin karekean te rau, a bae ni kabuakakaki n ana mwakuri teuare e aki kona n noraki ma bon iai​—ae e korakora​—are teuare “buakaka” are Tatan.

Ibukin kaotioti aika uoua aikai​—ae angiia aomata a aki ukoukora ana kairiri te Atua ao Tatan e a mwakuri korakora n te aonnaba aei​—e kananokawaki aroia botannaomata ni kabane. E kabwarabwara raoi te abotoro Bauro: “Ba ti atai baika karikaki ba a bane ni ngirangira nako ma n ariri ni maraki ni karokoa te bong aei.” (I-Rom 8:22) Antai ae kona n aki nanoraoi n te koaua aio? N aaba ake a kaubwai ao n aaba aika aki-kaubwai, kangaanga n te utu, mwakuri ni kakeru, te ribuaka, kauntaeka imarenaia aomata, aki nakoraoin te kataumwane, kairiribai imarenaia baronga ao reeti, taian rawawata, te aoraki, ao a bati riki, a iraeia aomata man raun nanoia.

Te Tabo are E Kuneaki iai te Rau N Nano

Ngke a reirei Antônio, Marcos, Gerson, Vania, ao Marcelo n ana taeka te Atua ae te Baibara, a reiakin bwaai ake a bitii maiuiia. Teuana te bwai, are a reiakinna bwa n te tai teuana ao e nang bitaki aron te aonnaba aio. Kaantaningan ae a na bane n nakoraoi bwaai ni kabane, bon tiaki tii te mii. Bon te koaua ae iai aana, ae bon iai ana kaantaninga te Atua ibukiia aomata, ao ti kona ni karekei kakabwaia ngkai naba ngkana ti karaoa nanona. A maiuakin reirei ake a a tia n reiakin man te Baibara, ao a nakoraoi riki aroni maiuiia. A karekea te kukurei ni koaua ao te rau n nano ae raka riki nakon are a iangoia bwa e a kona n reke.

E aki manga ira te taowae ao te kakauntaeka Antônio. E kakoauaa bwa bitaki ake a reke man karaoakin mwakuri akekei, a aki kona n teimatoa ni maan. Te tia kaira te botaki n taowae aei e a tia n reiakinaki taekan Ana Tautaeka N Uea te Atua. Boni ngaia aei te Tautaeka n Uea ae e tataroakinaki irouia aomata aika mirion ma mirion mwaitiia ngkana a mwanewea ana Tataro te Uea (ke, Tamara are i Karawa) ao a taku nakon te Atua: “E na roko ueam.” (Mataio 6:10a) E reiakinna Antônio bwa ana Tautaeka n Uea te Atua, bon te tautaeka ni koaua ae e tei i karawa, ao ngaia are e na uota te rau ae kororaoi nakoia aomata ni bane.

E reiakinaki naba Marcos bwa e na maiuakina ana reirei te Baibara n taekan te mare. N tokina, te tia tautaeka aei e a kukurei ngkai ni manga iooki ma buuna. Ngaia naba temanna are e kaantaninga te tai ae e a kaan roko ngkai, ngkana ana Tautaeka n Uea te Atua e na onea mwiin te waaki ni matai ni kanibwaibwai ma n inanonano aio, nakon te waaki ae tii teuana n te aonnaba, ae e na raoiroi riki. E ota riki n te kibu n taeka are e mwaneweaki n ana Tataro te Uea are e kangai: “E na tauaki am taeka i aonaba, n ai aron tauana i karawa.” (Mataio 6:10b) Ngkana e tauaki ana taeka te Atua i aonnaba, aomata a nang karekei kakukurein te maiu ake a tuai man noraki rimoa.

Tera aron Gerson? Ai tiaki ngkai te tia tiotio nako ao te tia ira. E a bongana maiun te ataei are akea mwengana rimoa, kioina ngkai e kabongana korakorana ni manga buokiia aomata bwa a na karekea te rau ni koaua. N aron are e kaotaki n rongorongo aikai, neneran te Baibara ao maiuakinana, e kona n rangi ni bita anuani maiun te aomata, bwa e na raoiroi riki.

Te Rau N Nano n te Aonnaba ae Mangaongao

Te aomata are e maiu rimoa ae moan te kakawaki ni kaineti ma kakororaoan nanon te Atua, bon Iesu Kristo, ao ngkana a nenera kanoan te Baibara aomata ma Ana Tia Kakoaua Iehova, a reiakin bwaai aika bati ibukina. N te tairiki are e bungiaki iai, a anene n neboa te Atua anera: “E na neboaki te Atua ike moan te rietata, ao a na raoi aonnaba; a na akoaki aomata.” (Ruka 2:14) Ngke e a ikawairake Iesu, e tabeakina aron karaoiroan maiuiia aomata. E ataa aia namakin, ao e bati n nanoangaia aomata ake a rawawata, ma ake a aoraki. Ao ni kaineti ma aia taeka anera, e karekea te rau n nano teutana, nakoia ake a nimamanei. N tokin ana mwakuri ni minita, e taku nakoia ana abotoro: “I katuka te rau i roumi, I anganingkami au rau: I aki anganingkami n ai aron te aba, ngkana e anga. A na tai rawawata nanomi, ao a na tai maku.”​—Ioane 14:27.

E bati riki nakon ae tii te tia nanoangaea te aba Iesu. E kabotaua arona ma te tia kawakin tiibu, ao e kabotauiia ana reirei aika nimamanei ma tiibu, ngke e taku: “I roko ba e na reke te maiu i rouia, ao e na bati n reke i rouia. Boni Ngai te tia kawakin-tiibu ae raoiroi: e anga maiuna te tia kawakin-tiibu ae raoiroi i bukiia tiibu.” (Ioane 10:10, 11) Eng, ni kaitara ma aia kaantaninga taani kairiri aika mwaiti n te aonnaba aio ake a bon karimoa iangoakiia i bon irouia, Iesu e anga maiuna ibukiia ana tiibu.

Ti na kanga ni kabwaia man ana mwakuri Iesu? A mwaiti aomata ake a tataneiai ma taeka aikai: “Ba E tangiriia aomata te Atua n te aro are E anga Natina ae te rikitemanna iai, ba e aonga n aki mate ane onimakinna, ma e na reke i rouna te maiu are aki toki.” (Ioane 3:16) Kamwakuran onimakinan Iesu e kainnanoa moa te atatai ae eti ibukina ao Tamana ae Iehova. Te atatai ibukin te Atua ao Iesu Kristo e kona ni kairiira nakon karekean te iraorao ae kaan ma Atuara ae Iehova, are e na buokiira ni karekea te rau n nano.

E taku Iesu: “A ongo bwanau au tiibu, ao I kinaia, ao a irirai; Ao I angania te maiu are aki toki; ao a na bon aki mate, ao akea ane anaiia mai baiu.” (Ioane 10:27, 28) Ai kaunga ra man karaunano ra taeka aikai! E koaua bwa Iesu e anga taeka aikai n te tai ae kaania uoua tenga te ririki n nako, ma a korakora naba ngkai, n arona naba ngke a taekinaki rimoa. Tai mwamwaninga are Iesu Kristo e boni maiu ao e mwamwakuri ngkai, ao e tautaeka ngkai bwa te Uea n ana Tautaeka n Uea te Atua are i karawa. N arona ngke e nanakonako i aon te aba inanon ririki ake ngkoa, e bon teimatoa naba n tabeakinia aomata aika nimamanei ake a ingainga nanoia n tangira te rau ni koaua. Irarikin anne, boni ngaia naba te tia Kawakiniia ana tiibu ngkai. Ngkana ti kakairi irouna, e na buokiira ni karekea te rau n nano, are e na kairaki ma te kakaantaninga ni koaua ibukin noran te rau ae kororaoi inanon taai aika a na roko​—are e na nanona naba akean te tiritiri, te buaka, ao mwakuri ni kakeru.

Kakabwaia ni koaua a reke man ataakin ao onimakinan Iehova rinanon Iesu, e na boni buokiira. Uringa Vania, are ngke te tei-n-aine ngaia ao e anganaki uota aika rawawata, ao e taku bwa e a mwaninga taekana te Atua? Ngkai Vania e ataia bwa e aki mwanuokinaki taekana iroun te Atua. E taku: “I reiakinaki bwa te Atua bon te aomata ni koaua ae iai aroarona aika a tatangiraki. Ana tangira aio e kairia bwa e na kanakomaia Natina nakon te aonnaba, bwa e na kamaiura. E rangi ni kakawaki bwa ti na ata aei.”

E kaotioti man taku Marcelo, bwa ana iraorao ma te Atua e bon rangi ni koaua. Te tia kakaea te mwaie ni mwairiri aio e taekina ae kangai: “N angiin te tai, rooro-n-rikirake a bon aki ataa te bwai ae a riai ni karaoia, ao n tokina a bon karika te kangaanga bon nakoiia. Iai ake a reke n te kangaanga ibukin kabonganakin drug, n aron are I karaoia. Au kaantaninga bwa a na mwaiti riki aika a na kakabwaiaki n ai arou, man reiakinan te koaua ibukin te Atua ao Natina.”

Rinanon karaoan raoi reirei n te Baibara, Vania ao Marcelo a karikirakea onimakinan te Atua ae nene irouia, ao onimakinan ae E tangiria ni kan buokiia n tokanikai i aon aia kangaanga. Ngkana ti karaoa are a tia ni karaoia ​—ae te reirei n te Baibara ao maiuakinan ana taeka​—ti na karekea naba te rau n nano ae bati, n ai aroia. E na kaineti naba ma ngaira ana kaunganano te abotoro Bauro: “Kam na tai iangoa te bwai teuana n raraomaeakinna; ma a na kaotaki ami bubuti nakon te Atua ni bwaai ni kabane, n te tataro ma te bubuti ma te katituaraoi. Ao te rau are mairoun te Atua, are te rau are aki konaki n ataki teutana, e na kawakin nanomi ao aia iango nanomi i nanoni Kristo Iesu.”​—I-Biribi 4:6, 7.

Karekean te Rau ni Koaua n Taai Aikai

Iesu Kristo e tabe ngkai ni kairiria aomata aika a tatangira te koaua inanon te kawai are nakon te maiu are aki toki n te baretaiti i aon te aonnaba. Ngkana e kairiia nakon taromaurian te Atua ae itiaki, a namakina te rau, ae ai aron are e kabwarabwaraki n te Baibara: “Ao a na maeka au botanaomata n te mwenga ae rau, ao ni nee ni maeka aika kamaiu, ma nee ni motirawa aika rau.” (Itaia 32:18) Ao ngaia bon tii bannan te rau are a na maiuakinna n te tai ae imwaiia. Ti wareka ae kangai: “Ma a na abana te aba akana nimamanei; ao a na kukurei ni kabatian te raoi. A na abana te aba akana raoiroi, ao a na mamaeka iai n aki toki.”​—Taian Areru 37:11, 29.

E kona n reke iroura te rau n nano n taai aikai? Eng. Irarikin anne, ti bon kona n aki nanokokoraki bwa n te tai ae e kaan n roko ngkai, te Atua e nang kakabwaiaia aomata aika ongeaba n anganiia te rau ae a tuai man noraki ma ngke rimoa. E aera bwa ko aki bubutiia n te tataro bwa e na anganiko ana rau? Ngkana iai am kangaanga ake a kona n tanabwaiko man te rau, ao tataro n aron are e tataro te Uea are Tawita: “A kamaitaki rawawatan nanou: Ko na kaotinakoai mai buakoni kain nanou. Ko na taratarai rawawatau ma marakiu; Ao kabara au bure ni kabane.” (Taian Areru 25:17, 18) Kakoaua raoi bwa te Atua e bon kakauongo nakon tataro n aron aikai. E arora baina ao man anga te rau nakoia ake a ukoukoria ma nanoia ni koaua. A karauaki nanora n te tangira ni kangai: “E a kaan Iehova nakoia akana weteia ni kabaneia, nakoia akana weteia n te koaua ni kabaneia. E na karekea ae a tangiria akana makua; Ao E na ongo tangia, ao E na kamaiuia.”​—Taian Areru 145:18, 19.

[Kabwarabwaraan n iteraniba 5]

Akea rabakaun te aomata ke ataibwaina are kainnanoaki ibukin waakinan te tautaeka n akea ae na buokiia, bwa te ibuobuoki ae manena bon tii mairoun te Atua

[Kabwarabwaraan n iteraniba 6]

Te atatai ibukin te Atua ao Iesu Kristo e kona ni kairiira nakon karekean te iraorao ae kaan ma Atuara ae Iehova, are e na buokiira ni karekea te rau n nano

[Taamnei n iteraniba 7]

Irakin ana reirei te Baibara e buoka aron karekean te rau n te maiu ni utu