“Kataingkami Ba Ua Ra”
“Kam na kataingkami, ba tao kam mena n te onimaki ke kam aki; kam na kataingkami ba ua ra.”—2 I-KORINTO 13:5.
1, 2. (a) Tera aron rotakira ngkana ti nanokokoraki n ara onimaki? (b) Tera te aroaro n te moan tienture i Korinto, are tao e a tia ni kairiia tabeman bwa a na nanokokoraki n nakonakoia n te onimaki?
I NANON ana tai ni mwananga n te marenaua temanna te mwaane ao akea bwa e a roko n te kawai ae uoua mwangana. E nanokokoraki bwa e ngaa te kawai are e na toua bwa e aonga n roko n ana tabo, mangaia are e a titirakinia te koraki ake a rirarikina, ma a kauntaba rongorongo ake e karekei mairouia. E a minotaki ana iango, ai ngaia are e aikoa reita nako kawaina. Ti kona naba n rotaki n aron anne ngkana ti nanokokoraki ibukin ara onimaki. Te aeka n nanokokoraki anne e kona ni kamangaoa ara konabwai ni karaoi motinnano, ao ni kairira bwa ti na nanokokoraki ibukin te kawai are ti na toua.
2 E a tia ngkoa n riki te bwai teuana are tao e rota aia iango tabeman aomata n te ekaretia ni Kristian, n te moan tienture i Korinto i Kuriiti. A kananokokorakina riain ana kairiri te abotoro Bauro, aomata “akana a baka n abotoro” n taku: “A korakora ma ni matoatoa ana taeka Bauro ngkana e kororeta, ma ngkana e mena i buakora, ao bon te aomata ae e ngore, ae akea manen ana taeka.” (2 I-Korinto 10:7-12, BK; 11:5, 6, BK) Te aeka ni kaantaninga aei e kona ni kairiia tabeman n te ekaretia are i Korinto bwa a na nanokokoraki n aron nakonakoia n te onimaki.
3, 4. Bukin tera bwa ti riai n tabeakina ana kaungaunga Bauro nakoia I-Korinto?
3 E moani katea te ekaretia i Korinto Bauro n rokona ikekei n 50 C.E. E tiku i Korinto “teuana te ririki ao onoua namwakaina n reirei ana taeka te Atua i buakoia.” Ni koauana, a ‘bati I-Korinto ake a ongo ao a onimaki ao a bwabetitoaki.’ (Mwakuri 18:5-11) E rangi n tabeakina aia onimaki raona n onimaki Bauro ake i Korinto. Irarikin anne, a a tia naba I-Korinto ni koroboki nakon Bauro ibukin te kani kamataata i aon bwaai tabeua. (1 I-Korinto 7:1) Mangaia are e angania taeka ni kaungaunga aika moanibaa n raraoi.
4 E korea aei Bauro: “Kam na kataingkami, ba tao kam mena n te onimaki ke kam aki; kam na kataingkami ba ua ra.” (2 I-Korinto 13:5) Maiuakinan te reirei aei e a bae n tia ni kamanoia taari ake i Korinto man nanokokorakia bwa e ngaa te kawai ae a na nakonako iai. Karaoan aei e kona naba ni katanira ni boong aikai. Ma ti na kanga ngkanne ni kakairi n ana reirei Bauro? Ti na kanga ni kataira bwa ti mena n te onimaki ke ti aki? Ao tera ae e irekereke ma kakoauan ae ti mena n te onimaki?
“Kam na Kataingkami, ba Tao Kam Mena n te Onimaki ke Kam Aki”
5, 6. Tera te bwai ni kaetieti ae ti na kabongana ibukin ataakin ae ti mena n te onimaki ke ti aki, ao bukin tera bwa moan te raoiroi?
5 N tain te kataaki, e bae n tuoaki te reirei ke te bwai teuana ae kataaki bwa e na noraki raoiroina, ao iai naba te kaetieti are e kabotauaki ma te bwai ae kataaki. Te bwai ae kataaki ikai, bon tiaki te onimaki, ma taiani koaua ake ti a tia ni butimwaei. Boni ngaira n tatabemanira aika ti kataaki iai. Iai te bwai ni kaetieti ae kororaoi ae ti kona ni kabongana ibukin waakinan te kataaki aei. E kangai taekan te kuna are e oteaki iroun te tia areru are Tawita: “Moan te raoiroi ana tua Iehova, ao e kamaiua te tamnei: E boni koaua ana taeka Iehova, ao e kawanawana ane e ro nanona. A raraoi ana tua Iehova, ao a kakukureia te nano: E itiaki ana taeka Iehova, ao e kaootai maata.” (Taian Areru 19:7, 8) Iai n te Baibara ana tua Iehova aika kororaoi ma n eti, ana kauring aika onimakinaki raoi, ao ana tua aika itiaki. Te rongorongo are kuneaki iai, boni ngaia te bwai ni kaetieti ae te kabanea n raoiroi.
6 E taku te abotoro Bauro ni kaineti ma te rongorongo ae kairaki koreana iroun te Atua: “Ana taeka te Atua e maiu, ao e mwaka, ao e kakang riki nakoni kabaang aika uaitera wiia ni kabane, ao e ewara te nano ma te tamnei ni korouaia, ao taian toma ma kanoan-ri, ao e kai atai raoi ana iango te nano ma baika riki iai.” (Ebera 4:12) E kona ana taeka te Atua ni katai nanora, n noria bwa tera raoi aroarora ae raba i nanora. Ti na kanga ni maiuakina te rongorongo ae ringa te nano ma ni mwaaka aei? E katereterea te tia areru arora ni maiuakina ana taeka te Atua, n te aro are ti na tuoi iai nanora. E anene ni kangai: “E a kabaia te aomata . . . [ae] iai ana kimareirei n ana tua Iehova; Ao e ururinga ana tua ni ngaina ao ni bong.” (Taian Areru 1:1, 2) E kuneaki “ana tua Iehova” n Ana Taeka te Atua ae koreaki ae te Baibara. Ti riai ni kimwareirei ni wareka Ana Taeka Iehova. Ni koauana, ti riai ni karekea ara tai ni warekia ma te bwanaa ae karaurau ma ni kananoa ara iango iai. Ngkai ti tabe ni katai nanora, ti riai ni tuoira ni kaineti ma bwaai aika koreaki i nanona.
7. Tera te anga ae te kabanea n raoiroi ibukin tuoakira bwa ti mena n te onimaki ke ti aki?
7 Te anga ae te kabanea n raoiroi ibukin tuoakira bwa ti mena n te onimaki ke ti aki bon te wareware ao kananoan ara iango i aon Ana Taeka te Atua, ao tuoakin ara mwakuri bwa a boraoi ma are ti reiakinna ke a aki. Ti kona ni kukurei bwa a mwaiti buokara ibukin kaotaakira n Ana Taeka te Atua.
8. A kanga booki aika katauraoaki iroun “te toro ae kakaonimaki ae wanawana,” ni buokira ni kataira bwa ti mena n te onimaki ke ti aki?
8 E a tia Iehova ni katauraoi reirei ma kaetieti rinanon booki ake e katauraoi “te toro ae kakaonimaki ae wanawana” ake a kabwarabwaraa te Baibara. (Mataio 24:45) N te katoto, iangoa te bwaoki ae atunaki n “Titiraki Aika Kananoa te Iango” ni banen angiin mwakoro nako n te boki ae Kaaniko Riki ma Iehova.a Ai tamaroa ra reken te tai ibukin iaiangoan bwaai aika kakawaki aika katauraoaki n te boki aei! A mwaiti naba atuu-n-reirei aika maroroakinaki n ara maekatin aika Te Taua-n-Tantani ao te Awake!, aika a buokira naba n tuoira bwa ti mena n te onimaki ke ti aki. E taku temanna te aine ae te Kristian ni kaineti ma kaongora aika mena n te boki ae Taeka N Rabakau aika a tibwa taekinaki n ara kaongora n Te Taua-n-Tantani: “I a ataia bwa a rangi ni manena kaongora aikai. A buokai bwa N na tuoa bwa a boraoi au taetae-ni-kawai, aroarou, ao anuau ma ana kaetieti Iehova aika moan raraoi ke a aki.”
9, 10. Baikara bwaai n ibuobuoki ake e katauraoi Iehova ibukin tuoakira bwa ti mena n te onimaki ke ti aki?
9 Ti karekei naba kairiri aika rangi ni bati ao te kaungaunga, ni bobotakin te ekaretia, runga, ao bwabwaro. A mena aikai i buakon bwaai ake e katauraoi te Atua ibukia te koraki ake a taetae ni burabetinaki taekaia iroun Itaia ni kangai: “Ni boong aika kaitira ao e na kateimatoaki maungani maneaban Iehova i aon taubukini maunga, ao e na karietataki riki nakon tabuki; ao a na bane n ranga botanaomata nako nanona. Ao a na nako natanaomata aika bati ao a na kangai, Kam na kaaraki, ao ti na ararake nakon ana maunga Iehova, . . . ao ane E na reireira ana aro nako, ao ti na nakonako ni kawaina nako.” (Itaia 2:2, 3) Bon te kakabwaia reiakinan kawain nako Iehova.
10 Te anga teuana ibukin tuoakira, bon te reirei mairouia te koraki ake a korakora aia onimaki n ikotaki ma unimwaanen te ekaretia. E taku te Baibara ibukia te koraki aei: “Taari, ngkana e ituaki te aomata temanna n te bure teuana, ao ngkami aika ana bwai te tamnei, kam na manga kaetia n te nano ae nimamanei; ko na tarataraiko, ba ko kawa ni manga kaririaki naba ngkoe.” (I-Karatia 6:1) Ai kakaitau ra ngaira ibukin buokan kaetietara!
11. Tera ae e kainnanoaki ngkana ti na tuoira bwa ti mena n te onimaki ke ti aki?
11 Bwaai n tituaraoi aika raraoi mairoun Iehova tabeua, bon ara boki, ara bobotaki ni Kristian, ao ai mwaane aika a rineaki. Ma tuoakira bwa ti mena n te onimaki ke ti aki, e kainnanoa taratarakin aroarora i bon iroura. Mangaia are ngkana ti wareki ara boki ke ni kakauongo nakon te reirei man te Baibara, ti riai n titirakinira ni kangai: ‘Bon taekau aei? I kaakaraoa aei? I maiuakin koaua ni Kristian ni kabane?’ Aroarora nakon rongorongo ake ti karekei rinanon bwaai aika katauraoaki aikai, a rotii naba ara onimaki. E taku te Baibara: “Te aomata ae bon te aro n aomata e aki kaki i nanona bwaai ake ana bwai Tamnein te Atua: ba e taku ba te nanobaba; . . . Ma ane E memena te Tamnei i rouna ao e neneri aroni bwaai ni kabane.” (1 I-Korinto 2:14, 15) Tiaki te koaua bwa ti riai ni botumwaaka ni kateimatoaa te nano n onimaki ma ni kakaitau ibukin baike ti wareki n ara boki, ara maekatin, ao booki riki tabeua n ikotaki ma ake ti ongo n ara bobotaki ao mairouia unimwaane?
“Kataingkami ba Ua Ra”
12. Tera ae e irekereke ma kataakira bwa ti uara?
12 Kataakira bwa ti uara, e irekereke iai tuoakira i bon iroura. Eng, ti kona ni mena n te koaua, ma tera aron korakoran ara onimaki? Kataakira bwa ti uara e irekereke ma kaotakin ae ti a ikawai n te onimaki ao butimwaean raoi bwaai ake ana bwai te taamnei.
13. Ni kaineti ma Ebera 5:14, tera ae e riki bwa kakoauan ikawaira n te onimaki?
13 Tera kakoauan ikawaira n te onimaki ae ti kona n iangoia bwa e oti iroura ke e aki? E korea ae kangai te abotoro Bauro: “Te amarake ae matoatoa boni kanaia akana ikawai, akana a kataneiaki ni wanawana n ata te raoiroi ma te buakaka.” (Ebera 5:14) Ti kaota kakoauan ikawaira rinanon kataneiakin wanawanara. N aron mwatiretin rabwatan te tia takaakaro, ake a riai ni kataneiaki rinanon te aki-toki ni kakabonganaki imwain karaoan ana kabanea n raoiroi n ana takaakaro, ara konabwai naba n ataa te raoiroi ao te buakaka, e riai ni kataneiaki raoi ni kakabonganaki rinanon maiuakinan ana kaetieti te Baibara.
14, 15. Bukin tera bwa ti riai ni kakorakoraira n reiakin baika nano man Ana Taeka te Atua?
14 Ma imwain kataneiakin wanawanara, ti riai moa ni karekea te atatai. Ibukin ngkanne aei, e riai karaoan te botumwaaka n ukeuke n reirei i bon iroura. Ngkana ti katoa tai ni kaakaraoa ara ukeuke n reirei i bon iroura, ao riki i aon baika nano man Ana Taeka te Atua, ao e na karikirakeaki riki wanawanara. I nanon ririki aika nako, a mwaiti atuu-n-reirei aika nano ataakia ake a a tia ni maroroakinaki n Te Taua-n-Tantani. Tera arora ngkana ti kaitiboo ma kaongora aika a maroroakini koaua aika nano ataakia? Ti riai ni katinanikui, kioina ngke a “mena iai bwaai tabeua aika aki kai ataki?” (2 Betero 3:16) Ni kaitaraan anne, ti kakorakoraira ni kan ota n te bwai are e taekinaki iai.—I-Ebeto 3:18.
15 Tera ae ti na karaoia ngkana e a kangaanga ibukira te ukeuke n reirei i bon iroura? E kakawaki bwa ti na nanomwaaka ni karekea ke ni karikirakea tangirana.b (1 Betero 2:2) Ngkana e na rikirake n ikawai n te onimaki te aomata, e riai n rabakau ni karekea nabeakinana n te amwarake ae matoatoa, aika koaua aika nano ake n Ana Taeka te Atua, bwa e kaawa n reme tian wanawanana. Ma kakoauan ikawaira n te onimaki, e kainnanoa riki ae bati nakon tii karekean te wanawana. Ni maiura ni katoa bong, ti riai ni kakabongana te atatai are ti karekea rinanon ara botumwaaka n ukeuke n reirei i bon iroura.
16, 17. Tera te kaungaunga are e anga te tia rimwin Kristo are Iakobo ibukia “taan toua mwin ana taeka te Atua”?
16 Kataakira bwa ti uara, e kona naba ni kuneaki n aroarora ni kaotiota te kakaitau ibukin te koaua, rinanon ara mwakuri n onimaki. E taku te tia rimwin Kristo ae Iakobo ngke e kabongana te kaikonaki ae korakora ni kabwarabwaraa te itera aei ibukin tuoakira i bon iroura: “Riki ba taan toua mwin ana taeka te Atua, ao tiaki ti taan ongo, ni mamanaingkami. Ba ngkana e ti ongo ana taeka te Atua temanna n aki toua mwina, ao ai aron te aomata ae tirotiroa matana n te tirotam: ba e tirotiroia, ao e nako, ao e a manuoka naba arona. Ma ane tarataraa te tua are moan te raoiroi, are te tua n inaomata, ni memena naba iai, ngkai tiaki te tia ongo te tua ae mamanuokia, ma e makuria te makuri, ao e na kabaia ana makuri.”—Iakobo 1:22-25.
17 E taku Iakobo: ‘Tarataraa ana tua te Atua ao memena iai. Teimatoa ni kaakaraoia ao nenera aroarom ni kaineti ma te oota are ko kunea n ana taeka te Atua. Imwina tai waekoa ni mwanuokina are ko a tia n noria. Kaeti kairua ake a kainnanoaki karaoaia.’ E aki bebete irakin nanon te reirei aei n taai tabetai.
18. Bukin tera bwa e aki bebete irakin ana reirei Iakobo?
18 N te katoto, iangoa te bwai ae e kainnanoaki ibukin buokan te mwakuri n tataekina te Tautaeka n Uea. E korea ae kangai Bauro: “E onimaki te aba n te nano ao e karaoiroaki iai; ao e kaotaki tauani bukin Iesu n te wi ao e maiu te aba iai.” (I-Rom 10:10) Tataekinan taekan te kamaiu i mataia aomata, e kainnanoa karaoan bitaki tabeua n aroarora. Irakin te mwakuri n uarongorongo irouia angiina i buakora, tiaki te bwai ae bebete karaoana. Te ingaingannano iai ao ataakin kakawakina ni maiura, e a kainnanoi bitaki ao anganano aika bati. (Mataio 6:33) Ma ngkana ti riki bwa taani karaoa te mwakuri aei ae nako mairoun te Atua, ti kukurei ni karaoia bwa e aonga n neboaki iai Iehova. Bon taan tataekina te Tautaeka n Uea ngaira aika ingainga nanora iai?
19. Tera ae e irekereke ma ara mwakuri n onimaki?
19 Tera aron raababan ara mwakuri n onimaki? E taku Bauro: “Baike kam reireiaki i rou, ao ake kam anganaki, ao ake kam ongo ma n nori ba iai i nanou, ao kam na kakaraoi: ao E na mena i roumi te Atua are e reke te rau mai Rouna.” (I-Biribi 4:9) Ti kaota aroarora iai man kaakaraoan are ti a tia n reiakinna, ni butimwaeia, n ongo, ao n noria, are a a tei ibukin kakoroan bukin katabuani maiura ao te waaki ni Kristian ni kabane. E reireinira Iehova rinanon Itaia ni kangai: “Aio te kawai, kam na nakonako i nanona.”—Itaia 30:21.
20. Aeka n aomata raa aika a riki bwa kakabwaia aika rangi ni korakora nakon te ekaretia?
20 Boni kakabwaia aika rangi ni korakora nakon te ekaretia, mwaane ao aine ake a botumwaaka n nenera Ana Taeka te Atua, ake taan tataekina te rongorongo aika ingainga nanoia iai, ake a aki kaingingaki n aia kakaonimaki, ao ake a kakaonimaki ni boutokaa te Tautaeka n Uea. E rikirake riki korakoran te ekaretia ngkana a mena iai. A kaotiia bwa a rangi n ibuobuoki, ao e a moamoa riki ibukina bwa a mwaiti aika boou aika a na tabeakinaki. Ngkana ti iangoa ana reirei Bauro ibukin ‘kataakira bwa tao ti mena n te onimaki ke ti aki, ao kataakira bwa ti uara,’ ti kona naba n riki bwa bwaai ni kaunganano nakoia tabemwaang.
Kukurei ni Karaoan Nanon te Atua
21, 22. Ti na kanga ni kukurei ni karaoan nanon te Atua?
21 E anenea ae kangai te Uea are Tawita are uean ngkoa Iteraera: “I kukurei ni karaoa ae Ko tangiria, Atuau; Eng, e mena naba am tua i nanou.” (Taian Areru 40:8) E kukurei Tawita ni karaoan nanon te Atua. Bukin tera? Ibukina bwa a mena ana tua Iehova i nanon Tawita. E bon aki nanokokoraki Tawita ni kawaina are e na nakonako iai.
22 Ngkana e mena ana tua te Atua i nanora, ti kona n ataa raoi te kawai ae ti na nakonako iai. Ti kukurei ni karaoan nanon te Atua. Mangaia are ti bia ‘kakorakoraira’ ngkai ti beku iroun Iehova ma nanora ni koaua.—Ruka 13:24.
[Kabwarabwara ae nano]
a Boretiaki irouia Ana Tia Kakoaua Iehova.
b Ibukin rongorongo n ibuobuoki i aon karaoan te ukeuke n reirei, nora iteraniba 27-32 n te boki ae Benefit From Theocratic Ministry School Education, are e boretiaki irouia Ana tia Kakoaua Iehova.
Ko ataa te anga ae te kabanea n raoiroi ibukin tuoakim bwa ko mena n te onimaki ke ko aki?
Ko Uringnga?
• Ti na kanga n tuoira bwa ti mena n te onimaki ke ti aki?
• Tera ae irekereke ma kakoauan kaotaakira bwa ti mena n te onimaki ke ti aki?
• Tera te kakoaua ae ti kona n anga ibukin ikawaira n te onimaki?
• A kanga ara mwakuri n onimaki ni buokira n tuoi aroarora?
[Taamnei n iteraniba 16]
Ti kaota koauan ikawaira n te onimaki rinanon kataneiakin wanawanara
[Taamnei n iteraniba 17]
Ti kaotia bwa ti mena n te onimaki n arora n ‘aki mwanuokin taeka, ma bon taani karaoa nanon ana taeka te Atua ngaira’