Iai Taini Bwaai ni Kabane

E taekinaki n te Baibara ae kangai: “Bon iai bongini bwaai ni bane, ao bon iai tain naano ni bane i aani karawa.” E manga reitia nako riki te tia korei taeka aikai are te Uea rimoa ae Toromon ae wanawana n taku bwa iai te tai ni bung ao te tai ni mate, ma te tai ni katei bwaai ao te tai n urui bwaai, ma te tai n itangitangiri ao te tai n riribai. Ma e taku n tokina: “Tera te bwai ae manena ae reke iroun te tia makuri n te bwai ae e makuria?”—Te Minita 3:1-9.

MANI warekan taeka akanne a iangoia aomata tabeman bwa te Baibara e boutokaa te reirei are e a kamani baireaki taini bwaai ni kabane, are nanona ngkanne bwa a iangoia ae te Baibara e boutokaa te koaua are a a kamani baireaki baika a na riki n te mwaaka teuana. E boni koaua anne? E boutokaaki n te Baibara te iango are e tautaekanaki maiura ibukina bwa a a kamani baireaki bwaai ni kabane? Kioina ngkai e kairaki korean “te Baibara ni kabanea [rinanon] Tamnein te Atua” ao ngkanne a bon riai ni boraoi baika ti wareki ni mwakoron te Baibara ake tabeua ma mwakorona ake tabeua. Mangaia are ti na noria ngkai bwa tera ae taekinaki ni mwakoro riki tabeua n Ana Taeka te Atua ae te Baibara ni kaineti ma te iango aei.—2 Timoteo 3:16.

Taai ao Aaro Aika Aki Ataaki

E manga korea riki ae kangai Toromon n te boki ae Te Minita: “I oki, ao I nora te aro aei i aan taai, ba tiaki aia bwai akana biri mwaka te tokanikai n te kabobirimwaka, ao tiaki naba aia bwai akana korakora te tokanikai n te buaka, ao tiaki naba aia bwai aomata aika wanawana te kaubwai, ao tiaki naba aia bwai akana atatai te akoaki.” Bukin tera? E kabwarabwaraa ni kangai Toromon: “Ma a ti roko naba aia bong, ma aroia aika aki ataki, i rouia ni kabaneia.”—Te Minita 9:11.

N oneani mwin are e na taekinna Toromon bwa a a kamani baireaki bwaai ni kabane aika a na riki ni maiuia, e katerea raoi bwa a aki kona aomata ni kaman atai ao n taekini mwin aia mwakuri kioina ngkai a tii “roko naba aia bong, ma aroia aika aki ataki, i rouia ni kabaneia.” N angin te tai e riki te bwai teuana nakon temanna ibukina bwa e mena n te tabo ae riai n te tai ae riai, ke tao ti kona n taku bwa e mena n te tabo ae aki riai n te tai ae aki riai.

N te katoto teuana, iangoa te taeka aei: “Ba tiaki aia bwai akana biri mwaka te tokanikai n te kabobirimwaka.” Ko bae n uringnga ke n tia ni wareka te bwai ae kamimi ae tanoata taekana are riki nakoia taani biri n te kabobirimwaaka n te 3000 ni mita n te 1984 Olympics are karaoaki i Los Angeles, California, U.S.A. Uoman taani biri aikai, temanna e tei ibukini Buritan ao temanna ibukin te United States, ao a uaia ni kantaningaia bwa a na karekea te metera ae te koora. Ngke a a tia ni biri i nanon iteran te tai ao a tii untaba naba. E bwaka are temanna ao e otinako man te kabobirimwaaka ao are temanna e a bwara nanona n te aro are e a kaitiman.

E riki anne ibukina bwa a a kamani baireaki baikai? A kona n taku tabeman bwa e koaua anne. Ma e rangi n teretere raoi bwa bon tii te untaba ae karika konaakia ae bon te kabuanibwai ae karina n riki bwa a uaia n aki tokanikai iai ao akea ae kona ni kaman ataia. Ma te koaua ngkanne bwa a untaba ibukina bwa e a kamani baireaki bwa e na riki anne? A kona ni manga taku tabeman naba bwa e koaua anne. Ma taani kanakobwanaa ibukin te takaakaro a bukina te kaiangatoa ae korakora i marenaia taani biri aikai, bwa e karika te kabuanibwai anne kioina ngkai titeboo birimwaakaia ao nanoia ni kan tokanikai iai. N aron ae taekinaki n te Baibara ni kangai: “A ti roko naba aia bong, ma aroia aika aki ataki, i rouia ni kabaneia.” N aki ongeia bwa tera aron am katauraoi ma n taai nako e na bon iai naba baika a kona n riki aika a kona n rota mwin am kakorakora, ao bon tiaki ibukina bwa a a kamani baireaki bwaai ni kabane n te mwaaka teuana.

Ma tera ngkanne ae nanonaki ngke e taekinaki n te Baibara ae kangai: “Bon iai bongini bwaai ni bane”? Iai bwaai aika ti kona ni karaoi bwa a na rotii baika a na riki nakoni maiura n taai aika imwaira?

Te Tai ae te Kabanea n Tamaroa Ibukini Mwakuri Nako

E taekina ana kantaninga te Atua ao aron rotakin te botannaomata iai te tia korea te Baibara ae kairaki koreana rinanon taamnein te Atua. Ma e aki taekina rongorongon temanna ma temanna ni kaineti ma kamani baireakini baika a na riki nakoia ke mwiia n tokini maiuia. Ti kanga n ataa anne? N etina ti bon tuangaki n tein te rongorongo. Imwin taekinan taeka aika bati ake a taraaki bwa iai “bongini bwaai ni bane,” e a korea ae kangai Toromon: “I a tia nora te makuri . . . ae E angania natiia aomata te Atua ba a na makuria. E katamaroai bwaai ni kabane n aia bong.”—Te Minita 3:10, 11.

E a tia te Atua n angania aomata mwakuri aika bati ke baika a na karaoi ao e karinani Toromon tabeua mai buakoia. E a tia naba te Atua n anganira te inaomata n rinea ae ti kani karaoia. Ma e ngae n anne, bon iai taai aika riai ibukini mwakuri nako ke ae a angaraoi bwa a aonga ni karekei uaa aika a kabanea n tamaroa. Iangoa te katoto n ana taeka Toromon ae “te tai n ununiki, ao te tai n taeka ae unikaki” ae n Te Minita 3:2. A ataia taan ununiki bwa iai taai aika riai ibukin unikan aroka aika kakanaki. Tera ae na riki ngkana e kakeaa bongan te koaua aei te tia ununiki ao e unika te aroka anne n taina ae aki riai? E riai bwa e na bukina te mwaaka ae kamani bairei baika a na riki ngkana akea uaana n tain te tai, e ngae naba ngke e a tia ni mwakuri korakora iai? Ni koauana e bon aki! Bwa e bon aki unika te aroka n taina ae riai. E kona ni karekei uaa aika raraoi te tia ununiki ngke arona bwa e iri aroni baike a kariaiakaki iroun te tia Karikiriki.

Mangaia are, e aki kamani baireaki baika a na riki nakon temanna ma temanna iroun te Atua ke te bwai ae na riki imwini mwakuri nako. Ma e a tia te Atua ni bairei booto n reirei aika taua taekan aia mwakuri aomata aika irekereke ma ana kantaninga. Ngkana a kani karekei uaan aia mwakuri, a riai aomata n ataia raoi ao ni kaboraoi aia mwakuri ma ana kantaninga ao ana tai ni karaoi bwaai te Atua. Te bwai ae kaman tia ni baireaki ao ae aki kona ni bitaki bon te bwai ae e a tia ni kantaningaia te Atua bwa e na karaoia, ao tiaki te mwaaka ae kamani bairei baika a na riki nakon temanna ma temanna. E taekina ae kangai Iehova rinanon te burabeti ae Itaia: “Au taeka ae oti nako mai wiu: e na aki okirai ni matebuaka, ma e na boni karaoa ae I tangiria, ao e na reke konana n are I kanakoa nako iai.”—Itaia 55:11.

Ma tera ngkanne ana “taeka” te Atua ke ana kantaninga ae taekinaki ae “e na reke konana” ni kaineti ma te aonnaba ao taai aika a na roko ibukia aomata?

Ataakin Ana Tai ni Karaoi Bwaai te Atua

E a katauraoa te anga n ibuobuoki teuana Toromon. Ngke e a tia n taekina ae kangai: “E katamaroai bwaai ni kabane n aia bong” ao e a manga reitia riki n taku: “E a tia ni kaki [“tangiran te maiu n aki totoki,” NW] i nanoia, n te aro ae e aki kona naba te aomata ni kunea aron te makuri ae E karaoia te Atua mai moana ni karokoa te toki.” E rairaki te kibu aio n te Baibara ae The NIV Study Bible ni kangai: “E karina i nanoia aomata tangiran te maiu are akea tokina; ma e ngae n anne a bon aki kona n ota ni baika e a tia ni karaoi te Atua mai moana ni karokoa tokina.”—Te Minita 3:11.

A bati taeka aika a tia ni koreaki ni kaineti ma te kibu aei. Ma e kai ota te koaua bwa ti a tia n iangoia mai nanora manenan te maiu aei ao baika a na riki nakoira n tokini maiura. N rongorongoia aomata mangkekei ni karokoa ngkai, e a riki bwa te kangaanga nakoia butimwaean te koaua ae kanoan te maiu bon tii te mwakuri korakora ibukini karekean kainnanora ni maiura, ao n tokina bon tii te mate. Ngaira aika aomata ti okoro mai buakoni baika maiu bwa ti aki tii iangoa te maiu ae ngkai, ma bon tokin te maiu naba ao te maiu ae na roko. Irarikin anne ti tangira naba karekean te maiu n aki totoki bwa ti na aki manga mate. Bukin tera? E kabwarabwaraaki ni kibun te Baibara aei bwa te Atua “e a tia ni karina i nanoia aomata tangiran te maiu are akea tokina.”

Ni karauan nanoia n tangiran te bwai anne, a a tia n iaiangoia aomata tabeman bwa tao iai te maiu imwin te mate. A motinnanoia tabeman bwa iai te bwai teuana i nanora ae teimatoa ni maiu imwini matera. A kakoauaa tabeman riki bwa ti na teimatoa ni manga bungiaki n te rabwata teuana imwini matera. Iai riki tabeman aika a iangoia bwa bwaai ni kabane aika ni maiura a a kamani baireaki n te mwaaka ke iroun te Atua ao akea ae kona ni bitia. E kananokawaki bwa akea mai buakoni kabwarabwara aikai ni kabane ae karaunano. E riki aei ibukina bwa e taekinaki n te Baibara bwa e boni koaua ae “e aki kona n ota te aomata n ana makuri te Atua, mai moana ni karokoa tokina” n oini korakoraia.

E a rangi ni maan taina ao ni kangaanga naba te kauntaba i marenan tangiran ataakini kaekaana ao aki taun te konabwai ni karekean kaekaana ae raraomaeakinaki irouia taan iango ao taani karioiango i nanon tienture aika bati. Ma e ngae n anne, ibukina bwa e a tia ni karina i nanora tangiran te maiu n aki totoki te Atua, e boni koaua bwa ti riai n onimakinna bwa e na anganira ae ti kainnanoia ni karaui nanora iai. Irarikin anne, e taekinaki n te Baibara ae kangai ibukin Iehova: “Ko kaurea baim, ao ko kabaneia akana maiu ni kanuaiia n te bwai ae a tangiria.” (Taian Areru 145:16) Ngkana ti ukeuke n reirei n Ana Taeka te Atua ae te Baibara, ti na karekei iai kabwarabwara aika karaunano ni kaineti ma te maiu ao te mate ao ana kantaninga ae teimatoa n aki toki te Atua ae reitaki ma te aonnaba ao aia utu nako aomata.—I-Ebeto 3:11.

[Kabwarabwaraan n iteraniba 5]

“Tiaki aia bwai akana biri mwaka te tokanikai n te kabobirimwaka.” —Te Minita 9:11

[Kabwarabwaraan n iteraniba 6]

Ngkana e aki unika te aroka te tia ununiki n te tai ae riai, e riai bwa e na bukina te mwaaka ae kamani bairei baika a na riki ibukin akean uaana n tain taiakina?

[Kabwarabwaraan n iteraniba 7]

Ti iangoa te maiu ao te mate ibukina bwa “e a tia ni karina i nanoia aomata [te Atua] tangiran te maiu are akea tokina”