I Kakabwaiaaki Man Onimakinan Iehova

E KAITIBOO tamau ma tinau n aia bwabwaro Taan Reirei n te Baibara ni Katobibia te Aonnaba n 1919 i Cedar Point, Ohio, U.S.A. A mareaki imwina riki n te ririki naba anne. I bungiaki n 1922, ao e bungiaki tariu ae Bauro uoua te ririki imwina. E bungiaki kaainnabau ae Nei Grace n 1930. A kaikawaaki ana karo neiei aika Roy ma Ruth Howell bwa Taan Reirei n te Baibara ao tibuna bon Taan Reirei n te Baibara naba ao raoraon Brother Charles Taze Russell.

I kaitiboo ma Grace n 1947, ao ti mareaki n Turai 16, 1949. Imwaini marera, ti mamaroro ao ni kaotii raoi nanora ibukin arora n taai ake imwaira. Ti motinnanoia bwa ti na kabwanina ara tai n te mwakuri ni minita ao ti na aki kariki. N Okitobwa 1, 1950, ti a moana ara mwakuri ni bwaiania. Imwina n 1952, ti a kaoaki bwa ti na karaoa te mwakuri ni mwamwananga n te aono ae uarereke.

TE MWAKURI NI MWAMWANANGA AO TE KATANEIAI I KIREATA

Ti uaia n namakinna bwa ti kainnanoa te ibuobuoki ae rangi ni bati ibukini mwiokoara ae boou aei. Ngke I tabe n reirei irouia taari aika mwaatai, I kakaaea naba buokan Grace. I maroro ma Marvin Holien, ae raoraoia kaain au utu n te tai ae maan are e a tia ni beku bwa te mataniwi ae mwamwananga, ao I titirakinna ni kangai: “E boni merimeri Grace ao e aki mwaatai n te mwakuri. Ko kona ni karekea temanna ae na mwakuri ma ngaia i nanon tabeua te tai bwa e aonga n reke ana tai ni kataneiai?” E kaeka Marvin ni kangai: “Eng, bon te bwaiania ae rangi ni mwaatai Nei Edna Winkle ao e na rangi n ibuobuoki nakoina.” Imwina riki, e taekina ae kangai Grace ibukin Edna: “E rabakau ni kakeaa te maaku ngkana I taetae ma aomata n aia mataroa, e ataa raoi aroni kaekaaia aomata aika totoko ao e reireinai bwa N na kakauongo nakon te aomata are ana auti te auti bwa I aonga n ataa te bwai ae riai n taekinaki. Aio raoi te aomata ae I boni kainnanoia!”

I mwakuri ma Grace n aono aika uoua n te aono ae Iowa, n ikotaki naba ma mwakoron te aono ae Minnesota ao Dakota Maiaki. Imwina, ti a manga kamwaingaki nako New York n Aono 1, ae a mena naba iai aononi Brooklyn ao Queens. Ti aki kona ni mwanuokina ara namakin are ti aki mwaatai n te mwioko anne. E irekereke naba n te aono anne te Ekaretia ae Brooklyn Heights, ake a bobotaki n te Tabo n Taromauri n te Betaera, ike a a bati iai aika mwaatai n te utu ni Betaera. Imwin au moani kabwarabwara n te ekaretia anne, ao e a kawarai Brother Nathan Knorr ao n taekina ae titeboo ma aei: “Malcolm, ko bon anganira reirei ni kairiri tabeua aika ti riai ni mwakuri i aoia, ao e bon riai anne. Uringnga, bwa ngkana ko aki buokira rinanon anganakira te reirei ni kairiri ma te akoi, e na boni karako iai manenan am kabwarabwara nakon te botaki. Kateimatoa raoiroin am mwakuri.” Imwin te botaki ao I a kaongoa Grace. Imwina riki, ti nakon ara ruu i eta n te Betaera. Ti bon tang ibukin raraomara ae korakora.

Imwin tabeua te namwakaina, e roko ara reta are ti a kaoaki iai bwa ti na ira te ka-24 ni kooti n te Kuura ni Kireata, are a na anga beeba ni Beberuare 1955. Ti tuangaki imwain nakora nakon te kuura aei, bwa tiaki te kataneiai ibukini katauraoara ni mitinare, ma ti na kataubobongaaki iai bwa e na uaana riki ara mwakuri ni mwamwananga. Moan te tamaroa irakin te kuura aei ma e kainnanoaki iai te nanorinano.

Ni banen ara tai, ti a mwiokoaki n te mwakuri ni mwamwananga n te aono ae bubura. A irekereke n ara aono aei Indiana, Michigan, ao Ohio. Ma ti mimi bwa n Ritembwa 1955, e a roko ara reta mairoun Brother Knorr ae kangai kanoana: “Kam riai ni kaota raoi nanomi ao taekina te koaua nakoiu ngkai. Tuangai ngkana kam kukurei n nakomai nakon te Betaera ao n tiku ikai . . . ke ngkana kam kukurei ni karaoa te mwakuri n aaba ianena imwin tikumi n te Betaera i nanon tabeua te tai. Ngkana kam tangira riki te mwakuri ni mwamwananga ibukin aono aika bubura ma aika uarereke ao tuangai.” Ti kaekaa ao ti kaotia bwa ti kukurei ni karaoi bwaai ni kabane aika ti na mwiokoaki iai. Bon imwin naba anne ao ti a kaumakaki bwa ti na nakon te Betaera!

RIRIKI AIKA RANGI NI KAKUKUREI N TE BETAERA

N au ririki aika rangi ni kakukurei n te Betaera ao I a mwiokoaki bwa N na tararuaa te mwakuri ibukin te taetaenikawai ao te angareirei ni kabutaa te United States. I uataboa kataneiaia ao buokaia rorobuaka ake a a anganaki mwioko aika kakawaki n ana botaki Iehova imwina riki. Tabeua te tai imwina, I a riki bwa ana tia koroboki Brother Knorr n te aobiti ae tabe ma bairean te mwakuri n uarongorongo ni katobibia te aonnaba.

I noria bwa a rangi ni kakukurei ririki ake I beku iai n te Aobiti Ibukin te Mwakuri. I a kona ni mwakuri n te tabo anne ma T. J. (Bud) Sullivan. E a tia ni mataniwi teuaei n te aobiti anne i nanon ririki aika bati. Ma iai tabeman riki ake I karekei reireiau mairouia aika rangi ni bati. Temanna mai buakoia are e mwiokoaki bwa e na kataneiaai bon Fred Rusk. I ururinga teuaei ma te kukurei ngke I titirakinna ni kangai: “Fred, bukin tera bwa a bati baika ko bitii n au reta tabeua?” E boni ngare ao e a kaota te iango aei are e a kaukaki iai au iango: “Malcolm, ngkana ko taekina te bwai teuana, e boni kona ni kabwarabwaraaki n taeka riki tabeua, ma ngkana ko korea te bwai teuana ai moarara riki mai ikai, e a riai ngkanne n onimakinaki ao n rangi n eti raoi.” Imwin anne, e kataetaeai ma te bwanaa n akoi ni kangai: “Ko na ninikoria, e raoiroi am mwakuri ao imwin tabeua te tai a nang akea am kangaanga.”

Inanon ririki aika bati n tikura n te Betaera ao a kakaokoro mwiokoan Grace, e mwakuri bwa te tia kaitiaki n te auti ao e tararuai teimatoan itiakin ruu ibukia iruwa. E boni kukurei n ana mwakuri aikai. Mangkekei ni karokoa ngkai, ao ngkana ti kaitiboo ma tabeman taari mwaane ake a ataei ngkoa n ririki akanne, a wingare ni kataetaea Grace ao a kangai: “Ko reireinira raoi katauraoan te kainiwene, ao a boni kukurei tinara n te bwai ae ko karaoia.” E kukurei naba Grace ni mwakuri n aobiti aika a tabe ma karaoani Maekatin, Reeta ao Tape Duplicating. E buokaki neiei mani mwiokoana akana kakaokoro akanne bwa e na ataia ae n aki ongeia bwa tera mwiokoara n ana botaki Iehova ke te tabo raa ae ti beku iai, ma bon anne te tibwanga ao te kakabwaia. Anne ae namakinna ma ngkekei ni karokoa ngkai.

BITAKI AKE TI KARAOI

N nukan 1970 tabun, ti a ataia ae a kainnanoa tararuaakia ara karo. N tokina, ti a riai ni karaoa ara motinnano ae kangaanga. Ti bon aki kani kitana te Betaera ao raora n toro iroun Iehova ake ti rangi n tangiriia. Ma e ngae n anne, I namakinna bwa bon tabeu tararuaaia ara karo. Ai ngaia are imwin tabeua te tai, ti a kitana te Betaera, ma te kantaninga ae ngkana a a tia tabera aikai tao ti na manga oki.

Ibukini ngkanne boutokaani maiura I a mwakuri n te kambwana teuana ae anganako taian insurance, ike I a kawariia iai aomata ni mwengaia ao n angania tuua ke babaire ni kaineti ma te insurance. N na bon teimatoa n ururinga te bwai are e tuangai te manatia temanna ngke I kataneiai ngkoa ae kangai: “E boto te bitineti aei i aoni kawaraia aomata n te tairiki. Anne te tai ae ko kona n noriia iai. Akea te bwai ae kakawaki riki nakon are ko na mena ikanne ni katoa tairiki, ao ni kawariia aomata.” I kaekaa ni kangai: “I bon ataia bwa ko taetae man te bwai ae ko a tia n rinanona, ao I kakoauaa anne. Ma bon iai naba mwiokoau aika irekereke ma bwaai n taamnei ake I tuai mani katinanikui, ao I aki kani moana kawaraia aomata ngkai. N na kawariia aomata n tairiki tabeua, ma n tairikin te Kauabong ao te Kaabong, I bon riai n irii bobotaki aika rangi ni kakawaki.” E boni kakabwaiaai Iehova ngkai I aki tiku mani bobotaki ibukin au mwakuri ni kareketianti.

Ti boni mena irarikin tinau ngke e mate n aia onnaoraki kaara n Turai 1987. E kawara Grace te mataniwi n neeti ao e taku: “Mrs. Allen, ko a riai n okira am auti ao ni motirawa teutana. A bane n ataia aomata bwa ko bon tabeakina tinani buum n taai nako. E na rau nanom ao ko riai ni kakatonga bwa ko karaoa raoi tabem.”

N Ritembwa 1987, ti a kanoa te booma ni bubutii bwa ti na manga beku n te Betaera, ae te tabo are ti tangiria ngkoa. Ma tii tabebong imwin anne, ao e a kuneaki aorakin Grace bwa e kaentia kanoannanona. Imwin te korokoro ma reken te marurung, e a tuangaki bwa e a bebete riki aorakina are te kaentia. Ma imwin te tai ae aki maan, e a roko ara reta man te Betaera ike ti a tuangaki iai bwa ti na waakina ara mwakuri ni minita ma te ekaretia ae n ara aono. Ti boni motinnanoia bwa ti na waakinaanako ara mwakuri ibukin te Tautaeka n Uea n akea te bwai ae na tukira.

Imwin tabeua te tai, I tuangaki bwa iai te mwaawa ibukiu bwa N na mwakuri i Texas. Ti iangoia bwa e na nakoraoi ibukira bwa e kabuebue riki ikekei, ao bon anne ae ti noria. Inanon 25 tabun te ririki, ti a tia ni mena i buakoia taari aika mwamwannano i Texas ake ti a moanna n rangi n tangiriia.

REIREIARA AKE TI KAREKEI

E namakina te kainnano teutana te tai Grace mani kaentian kanoannanona ao bwain rabwatana ae te Thyroid gland, ao ai kaentiani mammana n taai aika tibwa nako. Ma bon akea te tai ae e ngurengure iai ibukini baike a riki ni maiuna ke ni kakeai bongani booto n reirei ibukin te kairiri n te utu ao te aantaeka. E aki toki n titirakinaki ni kangai: “Tera kiingin arom ni kanakoraoa tekatekami ao kukureimi ae kam kaotiotia?” E anga bukina aika aua ni kangai: “Bon raao ni koaua ngaira. Ti mamaroro n taai nako. Ti kukurei ni bobotaki i bon iroura ni katoabong. Ao ti aki kariaia bwa ti na matu n tairikin te bong are ti un iai, ngkana ti tuai n raoiakinira.” Ni koauana, n tabetai ti karaoi baika kairua i marenara, ma ti kabwarabure ao ni mwanuokin ao e rangi n nakoraoi karaoan anne.

Iai reireiara aika manena aika bati mani kataaki nako ake ti aitara ma ngaai:

1. Onimakina Iehova n taai nako ao karaoa ae e kukurei iai. Tai onimakina oin am ataibwai.​—Taeka N Rabakau 3:​5, 6; Ieremia 17:7.

2. Kabotoa am iango i aoni kairam man Ana Taeka Iehova n aki ongei baika riki. E rangi ni kakawaki te ongeaba nakon Iehova ao ana tua. Ko aki kona n tei i nuka bwa tao ko na ongeaba ke ko na aki.​—I-Rom 6:16; I-Ebera 4:12.

3. Iai te bwai teuana ae rangi ni kakawaki ni maiura bwa boni karekean arara ae raoiroi i matan Iehova. Ukoukora moa ana tautaeka n uea, ma tiaki kaubwain te maiu aei.​—Taeka N Rabakau 28:20; Te Minita 7:1; Mataio 6:​33, 34.

4. Tataroakinna bwa ko na taningamarau ao n uaana am mwakuri ngkai ko beku ibukin Iehova. Kaatuua am iango i aoni baika ko kona ni karaoi ma tiaki ni baika ko aki kona ni karaoi.​—Mataio 22:37; 2 Timoteo 4:2.

5. Ko riai n ataia bwa akea te botaki riki teuana ae kakabwaiaaki ao n akoaki iroun Iehova.​—Ioane 6:68.

I a tia ni beku ma Grace ibukin Iehova n tatabemanira n te maan ae raka i aon 75 te ririki, ao ngkai taanga ngaira e a kaania 65 te ririki. Ni koauana, ti rangi ni kukurei n ara tai ni beku ibukin Iehova i nanon tatabebwi te ririki. Bon ara kantaninga ao ti tataroakinna bwa a bia namakinna naba taari ni kabane bwa a rangi ni kakabwaiaaki maiuia ngkana a onimakina Iehova.