“Nakonako n te Tangira”

1-3. Tera mwin ara kakairi n ana katoto Iehova ni kakaotiota ana tangira?

“E KAKABAIA riki te anga nakon te anganaki.” (Mwakuri 20:35) E kangai te koaua ae kakawaki ae kaotiotaki n ana taeka Iesu aei: E karekea te kakabwaia te tangira ae aki-bangaaomata. E ngae ngke e rangi ni kukurei te aomata ae tangiraki, ma e rangi ni kakukurei riki te anganano ke kaotiotakin tangiraia tabemwaang.

² Akea ae kororaoi ataakin aei irouna i rarikin ataakina iroun Tamara are i karawa. Bon Iehova ae moanibaan te tamaroa ana katoto ni kaineti ma te tangira, n aron ae ti a tia n noria ni mwakoron te boki aei ake mai mwaina. Akea ae e a tia ni kaotiota ana tangira n te aro ae moanibaan te raoiroi ke n te tai ae maan n aron ae E a tia ni karaoia. Maroaka ae e a aranaki iai Iehova bwa “te Atua ae kukukurei”!​—1 Timoteo 1:11, NW.

³ E tangirira Atuara ae tatangira bwa ti na kakairi irouna, ao riki, ni kaineti ma kaotiotan te tangira. E taekinaki ae kangai nakoira n I-Ebeto 5:1, 2: “Kakairi iroun te Atua, n ai aroia ataei aika tangiraki; ao kam na nakonako n te tangira.” Ngkana ti kakairi n ana katoto Iehova ae kakaotiota te tangira, ao ti na namakina iai te kimwareirei ae moan te bati ae reke man te anganga. A rau naba nanora n ataakin ae ti kakukureia Iehova, bwa e kaungaira ana Taeka bwa ti na “i-tangitangiri.” (I-Rom 13:8) Ma iai riki bukina ae ti riai iai n “nakonako n te tangira.”

Bukin Kakawakin te Tangira

4, 5. Bukin tera bwa e kakawaki kaotiotan te tangira ae ti kukurei n anga boni ngaira nakoia raora n onimaki?

⁴ Bukin tera bwa e rangi ni kakawaki kaotiotakin ara tangira nakoia raora n onimaki? E riki anne ibukina bwa bon aan te aroaro ni Kristian ni koaua, te tangira. Ngkana akea te tangira ao ti aki kona ni karekea te reitaki ae kaan ma raora ni Kristian, ma ae kakawaki riki bon akea uaara iai i matan Iehova. Iangoia bwa e kanga ana Taeka te Atua ni katereterei koaua aikai.

⁵ N ana kabanea n tairiki Iesu ni maiu i aon te aba ao e tuangia ana abotoro ni kangai: “I anganingkami te tua nabangkai, ba kam na i tangitangiri; n ai arou ngke I tangiringkami, ba kam na i tangitangiri naba. Ane a na ataingkami aomata ni kabaneia ba au reirei ngkami n aei, ngkana kam i tangitangiri.” (Ioane 13:34, 35) N taeka aika “n ai arou ngke I tangiringkami,” ti kaumakaki iai bwa ti na kaotiota te aeka n tangira are e a tia ni kaotiotia naba Iesu. Ni Mwakoro 29, ao ti noria iai bwa e katea te katoto ae moanibaan te raoiroi Iesu ni kaotiotan te tangira are e anga boni ngaia, ike e a moanibwai iai kainnanoia aomata ma bwaai ake a tangiri, nakon tabeakinana i bon irouna. Ti riai naba ngaira ni kaotiota te aeka n tangira ane aki-bangaaomata anne, ao ti na karaoia n te aro ae teretere bwa e aonga ni kakoauaki naba ara tangira irouia aomata ake i tinanikun te ekaretia ni Kristian. Te tangira n tari ae ti kukurei n anga boni ngaira, bon te kanikinaa are ti kinaaki iai bwa boni ngaira taan rimwin Kristo ni koaua.

6, 7. (a) Ti kanga n ataia bwa ana Taeka Iehova e boni katuruturua kakawakin te tangira? (b) E katereterea te aeka n tangira raa Bauro n te 1 I-Korinto 13:4-8?

⁶ Ma tera arora ngkana akea te tangira iroura? E kangai te abotoro Bauro: “Ngkana akea te tangira i rou, ao I riki n ai aron te burati ae karongoa, ma te timbara ae tangitang.” (1 I-Korinto 13:1) E bon tangibuaka tangitangin te timbara. Ao tera aron te burati ae karongoa? Rairai tabeua a kangai, “te turam ae rebwerebwe” ke “te bero ae tangitang.” Ai rokoraoi ra kabotau aikai! Te aomata ae aki tatangira kaanga ai aron te bwai ni katangitang ae rangi ni karongoa ae aki kona n tangiraki. E na kanga te aeka n aomata anne ni karekea ana reitaki ae kaan ma tabemwaang? E taekina naba ae kangai Bauro: “Ngkana tao iai te onimaki ni kabanea i rou, are I kona ni kamwae nako maunga iai, ao ngkana akea te tangira i rou, ao akea uau.” (1 I-Korinto 13:2) Iangoia bwa te aomata ae akea ana tangira bon “te aomata ae akea bonganana,” e ngae ngke tao bon iai mwakuri ake e kaakaraoi! (The Amplified Bible) E aki teretere ngkanne bwa ana Taeka Iehova e boni katuruturua kakawakin te tangira?

⁷ Ti na kanga ni kaotiota te aroaro aei ngkana ti reitaki ma tabemwaang? Ni kaekaan anne, ti na nenera ana taeka Bauro are e kuneaki n te 1 I-Korinto 13:4-8. Te bwai ae katuruturuaki n te kibu aei e aki irekereke ma tangirara iroun te Atua ao tiaki naba tangiran te Atua iroura. Ma e katereterea ikai Bauro arora n itangitangiri i marenara. E kabwarabwarai bwaai tabeua ake a kaotiota te tangira ao ake a aki.

Kabwarabwaran te Tangira

8. E na kanga ni buokira te taotaonakinnano n ara reitaki ma tabemwaang?

⁸ “E taotaona nanona te tangira.” Te taotaonakinnano e nanonna bwa ti na karaua nanora n aki un n aia waaki tabemwaang. (I-Korote 3:13) Ti kainnanoa te aeka n taotaonakinnano anne, ke ti aki? Ibukina bwa a bon aki kororaoi tarira ni Kristian aika ti uaia ni mwakuri ma ngaiia, n taai tabetai a kona ni kaunira, ao ngaira ti kona ni kauniia. Ma e kona ni buokira te taotaonakinnano ao te aki waekoa n un ngkana ti kekeiaki ma unra are e aki rangi ni korakora arei. Ti kona n nanomwaaka iai n ara reitaki ma tabemwaang, n aki uruana raun te ekaretia.

9. Baikara aaro aika ti kona ni kaotiota iai te akoi nakoia tabemwaang?

⁹ “Te tangira, e atataiaomata [“akoi,” NW].” E kaotiotaki te akoi n te mwakuri n ibuobuoki ao taeka ni karaunano. E kairira te tangira bwa ti na kakaaei aanga ake ti na kaotiota iai te akoi, ao ai moara ra riki nakoia te koraki ake a rangi ni kainnanoia. N aron anne, tao temanna raora n onimaki ae e a kara, e na boni bae ni maroaa ao ni kainnanoa kawarakina ibukin kaungaakina. E bae ni kainnanoa naba buokana te tina ae akea buuna ke te tari te aine ae maeka n te mweenga ae kakaokoro aia Aaro kaaina. E bae naba ni kainnanoa te bwanaa ae nimamannei temanna mairoun raoraona ae kakaonimaki nakoina, ngkana e kakaiaki aorakina ke e kaaitara ma te karawawataki. (Taeka N Rabakau 12:25; 17:17) Ngkana ti biri rimoa ni kaota te akoi n aaro aikai ao ti kaotia iai bwa e boni koaua ara tangira.​—2 I-Korinto 8:8.

10. E kanga te tangira ni buokira bwa ti na boutokaa te koaua ma n taekinna, e ngae ngke e aki bebete karaoana?

¹⁰ “Te tangira . . . e kimareirei n te koaua.” E taku te rairai riki teuana: “Te tangira . . . e kukurei n te koaua.” E kairira te tangira bwa ti na boutokaa te koaua ao ti na ‘tataekinna naba nakoia raora.’ (Tekaria 8:16, BK) Ngkana e a karaoa naba te bure ae kakaiaki temanna ae tangiraki iroura, e na buokira ngkanne tangiran Iehova ao raora arei bwa ti na ira ana kaetieti te Atua ni kaineti ma ae ti riai ni karaoia iai. Ti na aki kataia ni karabaa te baerei, ti na aki kataia ni kauarerekea rawawatan ana bure ke ni kewe iai. Tao e na boni kangaanga kakoauaan anne. Ma ngkana ti kaatuua iangoan buokan raora are tangiraki arei, ti na boni bae n tangiria bwa e na karekea ma ni butimwaea ana reirei ae tatangira te Atua. (Taeka N Rabakau 3:11, 12) Kioina ngkai ngaira Kristian aika tatangira, ti na boni “kani kakaraoa ae raoiroi nakoni bwaai ni kabane.”​—Ebera 13:18.

11. Kioina ngkai e “taotaona nanona nakoni bwaai ni kabane” te tangira, tera ae ti riai ni kakorakoraira bwa ti na karaoia nakon mamaaraia raora n onimaki?

¹¹ “Te tangira . . . e taotaona nanona nakoni bwaai ni kabane.” Te kibu-n-taeka aei nanona “e rabuni bwaai ni kabane.” (Kingdom Interlinear) E koreaki ae kangai n te 1 Betero 4:8: “E rabuni buure aika uanao te tangira.” Eng, te Kristian are e kairaki n te tangira e aki ingainga ni kani kaotiotii aki-kororaoia tarina ni Kristian ke mamaaraia. N angiin te tai, aia bure ao aia kaairua raora n onimaki boni baika uarereke, ao a kona n rabunaki nako n te tangira.—Taeka N Rabakau 10:12; 17:9.

12. E kanga te abotoro Bauro ni kaotia bwa e kakoauaa ana kabanea n raoiroi Biremon, ao tera ae ti kona n reiakinna man ana katoto Bauro?

¹² “Te tangira . . . e onimakini bwaai ni kabane.” E taekinaki n ana rairai Moffatt bwa te tangira e “teimatoa n ingainga ni kakoauaa ae te kabanea n raoiroi.” Ti aki nanououa ngkanne ni kaineti ma raora n te onimaki, ke ni mamatauakinia bwa aongkoa iai aia bure. E buokira te tangira bwa ti na “kakoauaa ae te kabanea n raoiroi” ibukia tarira ao ti na onimakinia.a Nora te katoto ae koreaki n ana reta Bauro nakon Biremon. E kororeta Bauro ni kaungaa Biremon bwa e na butimwaea ma te akoi karairakin te toro are birinako are Onetimo, are e a tia n riki bwa te Kristian. E aki kataia ni kairoroa Biremon Bauro, ma e karaoa ana bubutii ae aanaki n te tangira. E kaotia naba bwa e onimakina ae Biremon e na karaoa ae riai ngke e korea ae kangai: “Ngkai I taku ba ko kan ira nanou, ao I koroboki nako im, ngkai I ataiko ba ko na karaoa ae maiti riki nakon ae I tuangko.” (Te kibu 21) Ngkana e kairira te tangira bwa ti na kaota onimakinaia tarira iroura, ao ti karikirakea iai aia kabanea n raoiroi.

13. Ti kanga ni kaotia bwa ti kaantaningaia bwa e na riki ae te kabanea n raoiroi nakoia tarira?

¹³ “Te tangira . . . e kaantaningai bwaai ni kabane.” E onimakini bwaai ni kabane te tangira, ao e kakaantaningai naba bwaai ni kabane. Ni kairakira n te tangira ao ti kaantaningaia bwa e na riki ae te kabanea n raoiroi nakoia tarira. N aron aei, ngkana e a “reke n te bure” te tari temanna imwain namakinana irouna bwa e a tia ni bure iai, ao ti kaantaningaia bwa e na butimwaai aia mwakuri n tangira tabeman ni kataia ni kaetia. (I-Karatia 6:1, BK) Ti kaantaningaia naba bwa e na boni kona ni manga oki marurungia te koraki ake a mamaara aia onimaki. Ti taotaonakinnano ma te koraki akanne ni karaoa ara kabanea ni konaa ni buokiia bwa a na manga korakora n te onimaki. (I-Rom 15:1; 1 I-Tetaronike 5:14) E ngae naba ngkana e a kerikaki man te koaua, ma a aki bwara nanora bwa e na manga bon oki ana iango n te tai teuana ao e na okira Iehova, n aron te nati are bakatae ngkoa are n ana kabotau Iesu.​—Ruka 15:17, 18.

14. E na kanga ni kataaki nanomwaakara i nanon te ekaretia, ao tera aron buokara iai n te tangira?

¹⁴ “Te tangira . . . e nanomwaka nakoni bwaai ni kabane.” E buokira te nanomwaaka bwa ti na tei n nene i nanon ara tai ni kaaitara ma te bwarannano ao kangaanga nako. A aki tii roko kataakin nanomwaakara mai tinanikun te ekaretia. N taai tabetai ti boni kona naba ni kataaki mai nanon te ekaretia. Ibukina bwa a aki-kororaoi tarira, a kona ni manga kaunira n taai tabetai. E kona ni kammaraka nanora te taetae n aki akaka. (Taeka N Rabakau 12:18, BK) Tao ti kona n iangoia bwa e aki riai iroura aron baireakin te bwai teuana n te ekaretia. Tao e kamarakinano ana kairi te tari temanna ae karineaki, ao e a kairira bwa ti na iango ni kangai, ‘E kanga ni karaoa aei te Kristian?’ Ngkana ti kaaitaraki ma aeka ni waaki aikai, ti na kerikaki iai man te ekaretia ao ni katoka ara toro iroun Iehova? Ti aki kona ni karaoa anne ngkana iai iroura te tangira! Eng, e boni katanira te tangira man kamatakiiara ni mamaaran te tari temanna n te aro ae ti a manga aki kona n nora raoiroina ke raoiroin te ekaretia ae bwanin. E kateimatoaira te tangira bwa ti na kakaonimaki iroun te Atua ao ni boutokaa ana waaki te ekaretia, n aki ongei bwaai ake a taekinna ke a karaoi kaaina aika aki-kororaoi.​—Taian Areru 119:165.

Baika Aki Kona ni Karaoaki n te Tangira

15. Tera te bakantang ao e kanga ni buokira te tangira bwa ti na kararoaa te namakin ae karuanikai aei?

¹⁵ “E aki babakantang te tangira.” E kona ni kairira te bakantang bwa ti na mataai n aia bwai tabeman, kakabwaiaaia, ke aia konabwai. Te aeka ni bakantang anne bon te bangaaomata, ae te namakin ae karuanikai are e kona n urua raun te ekaretia ngkana e katukaki n aki mutiakinaki. Tera ae e na buokira ni kararoaa te “bakantang” aei? (Iakobo 4:5, NW) Kaekaan anne bon te tangira. Te aroaro ae tamaroa aei e kona ni kairira bwa ti na teimatoa ni kimwareirei ma te koraki ake e taraa n iai kakabwaiaaia riki ni maiuia ae akea iroura. (I-Rom 12:15) E buokira te tangira bwa e na aki maraki nanora ke ti na aki kabakantangiaki ngkana e kamoamoaki te aomata temanna ibukin ana konabwai tabeua ke ana kakorakora ae rianako.

16. Ngkana ti bon tangiriia ni koaua tarira, bukin tera ngkanne bwa ti na kararoaa kamoamoaan ara mwakuri ae ti kaakaraoia ibukin Iehova?

¹⁶ “E aki kamoamoa te tangira, e aki kainikatonga.” E tukira te tangira bwa ti na aki kan tiroaki ni kaineti ma ara konabwai ke rabakaura. Ngkana ti bon tangiriia tarira ni koaua, bukin tera ngkanne bwa ti na kamoamoaa mwaataira n ara mwakuri ni minita ke kakabwaiaara n te ekaretia? Te aeka ni kamoamoa aei e kona ni kabwarai nanoia tabemwaang, bwa a na namakinna bwa a aki botau ma ngkoe. E aki kariaira te tangira bwa ti na kamoamoaa kakabwaiakira n ara beku iroun te Atua. (1 I-Korinto 3:5-9) I rarikina, “e aki kainikatonga” te tangira, ke e aki “iango ni karang ni karaka oin kakawakina” n aron ae e taku te Baibara ae The New Testament in Modern English. E tukira te tangira bwa ti na aki karietataira i bon iroura.​—I-Rom 12:3.

17. E kairira te tangira bwa ti na kaotiota tera nakoia aomata, ao te aeka ni mwakuri raa ae ti na kararoaa?

¹⁷ “Te tangira . . . e aki karaoa ae aki riai.” Te aomata ae kaakaraoa ae aki riai e kamatauninga te aba ao e rangi ni kamarakinano kateina. Te aeka ni mwakuri aei bon akea iai te tangira, bwa e aki kaota tabeakinan aroia tabemwaang ke aia namakin. Ni kaitaraan anne, te atataiaomata ae e irekereke ma te tangira e kairira bwa ti na mutiakinia aomata. E karikirakea tamaroan te katei te tangira, e riai te aroaro aei iroun te Atua, ao a karineaki iai raora n onimaki. Mangaia are e aki kariaira te tangira bwa ti na kona ni karaoi ‘mwakuri aika kamwara,’ ao aroaro nako aika a na kukubanako iai taari ni Kristian ke a riribaia.—I-Ebeto 5:3, 4.

18. Bukin tera ngkai e aki tua te aomata ae tatangira bwa a na karaoaki bwaai ni kabane n aron are e tangiria?

¹⁸ “Te tangira . . . e aki ukoukori ana bwai.” E taku te Baibara ae te Revised Standard Version: “E aki kairoro te tangira bwa e na iraki nanona.” E aki kona ni kairoroa te aba te aomata ae tatangira bwa e na aki toki ni karaoaki te bwai are e tangiria, bwa aongkoa a a bon etieti naba n taai nako ana iango. E aki naba eniia aomata, ni kabongana mwaakana n anai nanoia iai bwa a na kakan-eti i aoia te koraki ake a kakaokoro aia iango. Aeka n imanono aikai a boni kaotiota te kainikatonga, ao e taku te Baibara: “E ri moan te kamateaki te kainikatonga.” (Taeka N Rabakau 16:18) Ngkana ti bon tangiriia raoi tarira, ao ti na karinea aia iango, ao ngkana e konaaki ti na kaotiota te nano ae tauraoi n ira nanoia. Te nano ae tauraoi n ira nanoia aomata tabeman e karaoa ae botau ma ana taeka Bauro ae kangai: “Ke e na aki ukoukora ana bwai te aomata i bon i bukina, ma e na ukoukora ae e na kabaia iai raona.”​—1 I-Korinto 10:24.

19. Tera arora imwin kaunakira irouia tabemwaang are e buokira iai te tangira?

¹⁹ “Te tangira . . . e aki kakaiun, e aki mutiakina te karawawataki.” E aki kakaiun te tangira ni bwaai ake a taekin aomata ke a karaoi. E koaua bwa bon aroarora bwa ti na aki kukurei ngkana a kaunira tabemwaang. Ma e ngae ngkana ti bon un n te riai, ma e aki kariaira te tangira bwa ti na teimatoa n un. (I-Ebeto 4:26, 27) Ti aki kona ni kawakina mwin taian taeka ni kamarakinano ke mwakuri, n aron ae tao ti korea taekaia n te boki, n te aro are e na aki kona ni mwanuokinaki. Ma n onean mwin anne, e kairira te tangira bwa ti na katotonga Atuara ae tatangira. N aron ae ti noria ni Mwakoro 26, e kabwarai ara bure Iehova ngkana iai bukina ae riai. Ngkana e kabwarai ara bure ao e a boni mwanuokini naba, n te aro are e a aki kona ni manga bukinira iai nakon taai aika a na roko. Ti aki ngkanne kani kakaitau ngkai e aki mutiakina te karawawataki Iehova?

20. Tera arora ae riai ngkana iai raora n onimaki ae mwanetaati ni karaoan ae bure, ao e a kakaiaki mwina nakoina?

²⁰ “Te tangira . . . e aki kimareirei n te buakaka.” E koreaki ae kangai n The New English Bible: “Te tangira . . . e aki kukurei bwa a na reke n te bure aomata tabemwaang.” E kangai ana rairai Moffatt: “E aki kona ni kimwareirei te tangira ngkana a tibanako ni bure tabeman.” E aki kukurei te tangira n te kaairua, mangaia are ti aki riai ni kauarerekea kakaiakin te wene ni bure. Tera arora ngkana iai raora n onimaki temanna ae mwanetaati n te bure ao e a kakaiaki mwina nakoina? E aki kona ni kariaira te tangira bwa ti na kimwareirei iai n aron ae ti na kangai, ‘E bon riai rikin anne nakoina bwa bon ana bure!’ (Taeka N Rabakau 17:5, BK) Ti kimwareirei ngkana iai te tari ae e a tia ni kaairua ae e a manga toui mwaneka aika raraoi n oki rikaaki man bwakana n te itera n taamnei.

“Te Aro ae Moan te Raoiroi Riki”

21-23. (a) Tera ae e nanonna Bauro ngke e kangai, “e bon aki bwaka te tangira”? (b) Tera ae e na maroroakinaki n te kabanea ni mwakoro?

²¹ “E bon aki bwaka te tangira.” Tera ae nanonna Bauro n taeka aikai? N aron ae noraki ni kiibu tabeua mai mwaina, ao e maroroakina iai ana bwai n tituaraoi te taamnei are e noraki i buakoia Kristian rimoa. Bwaai n tituaraoi akanne boni kanikinaean ae e mena ana akoi te Atua irouia kaain te ekaretia are e a tibwa tei arei. Ma tiaki Kristian ni kabane aika a kona ni kamarurunga te aoraki ke n taetae ni burabeti, ke n taetae n taetae aika bati. Ma e aki kangaanga anne ibukina bwa a na bon toki bwaai n tituaraoi aikai. Ma bon iai te bwai ae tiku, ae te bwai ae a bane ni kona ni karekei irouia, Kristian n tatabemania nako. E rianako riki aron te baei ao e na teimatoa ni maan riki, nakon taiani bwai n tituaraoi ake a karaoaki n te kakai. E arana te baei Bauro bwa “te aro ae moan te raoiroi riki.” (1 I-Korinto 12:31) Tera “te aro ae moan te raoiroi riki”? Boni kawain te tangira.

²² “E bon aki bwaka te tangira” ni Kristian are e kabwarabwaraa Bauro. E bon aki kona n toki. A teimatoa ni kikinaaki taan rimwin Iesu ni koaua ni karokoa boong aikai, n te tangira n i-taritari are a anga iai boni ngaia. E nonoraki te aeka n tangira aei n aia ekaretia taan taromauriia Iehova n te aonnaba ni kabutaa ke e aki? E na bon teimatoa n aki toki te aeka n tangira aei, bwa e beritana Iehova taekan te maiu n aki toki nakoia ana toro aika kakaonimaki. (Taian Areru 37:9-11, 29) Ti bia kateimatoa kakaraoan ara kabanea n raoiroi n “nakonako n te tangira.” Ni karaoana, ti kona n nora iai korakoran te kakukurei ae reke man te anganga. Ma ae moamoa riki, ti kona n teimatoa ni maiu, ao ni kateimatoaa naba ara tangira n aki toki, ni katotonga Atuara ae tatangira ae Iehova.

²³ Ni kabanean te mwakoro ae taekinaki iai taekan te tangira aei, ti a tia ni maroroakina iai arora ni kaotiota ara tangira i marenara. Ma n norakin aanga tabeua ake ti karekei iai kakabwaiara man ana tangira Iehova, ao n aron naba ae reke man mwaakana, ana kaetitaeka ae riai, ao wanawanana, ti karaoa ae riai ngkana ti titiraki ni kangai, ‘N na kanga ni kona ni kaotia nakon Iehova bwa I bon tangiria?’ E na maroroakinaki taekan te titiraki anne n te kabanea ni mwakoro.