Tangira Te Atua Ae Tangiriko
“Ko na tangira Iehova ae Atuam n nanom ni kabanea, ao n tamneim ni kabanea, ao ni wanawanam ni kabanea.”—MATAIO 22:37.
1, 2. Tera ae kauekea te titiraki ibukin te tua ae moan te kakannato?
E A KORAKORA te kauntaeka i aon te titiraki anne irouia Baritaio ake a maiu n ana bong Iesu. A raka i aon 600, kanoan te Tua Rinanon Mote ma e ngaa ae moa ni kakawaki riki? Iai irekerekena ma te angakarea? Ni koauana a karaoaki angakarea ibukin kabwaraan buure ma te kakaitau nakon te Atua. Ke e moanibaa ni kakawaki te tua ae te korotobibi? E kakawaki naba anne, bwa te korotobibi bon te kanikina ae irekereke ma ana berita Iehova are e karaoia ma Aberaam.—Karikani Bwaai 17:9-13.
2 Ma n te itera teuana, a taku aomata aika nanomatoa n aia koaua bwa i buakon tuua ake mairoun te Atua, ao akea teuana ae kakawaki riki nakon ake tabeua, kioina ngkai a bane n roko mairouna. A iangoia Baritaio bwa a na katea te titiraki ae bati bwa e aonga ni kauntaeka Iesu. Tao a iangoia bwa e na taekin bwaai tabeua aika a na kauarerekea onimakinana irouia aomata. Temanna mai buakoia e kawara Iesu man titirakinna ni kangai: “Tera te tua ae korakora i buakon taian tua?”—Mataio 22:34-36.
3. Te tua raa ae e taekinna Iesu bwa te kabanea ni kakawaki?
3 E rangi ni kakawaki ibukira ni bong aikai te kaeka are e anga Iesu. N ana kaeka ao e kabwarabwaraa te bwai ae te kabanea ni kakawaki, ae irekereke ma te taromauri ae koaua, rimoa ao n aki toki. E taku Iesu ngke e mwanewea Te Tua-Kaua 6:5: “Ko na tangira Iehova ae Atuam n nanom ni kabanea, ao n tamneim ni kabanea, ao ni wanawanam ni kabanea. Mooa te tua aei.” E ngae ngke e tii butiia taekan te tua teuana te Baritaio, ma e manga kaekaa Iesu n are teuana. E taku ngke e mwanewea Nakoaia Ibonga 19:18: Ao ai aron naba are te kauoua, ae kangai: “Ko na tangira raom n ai aron tangiram i bon i roum.” E katereterea Iesu bwa tuua aika uoua aikai, a aana te taromauri ae koaua. Ibukin totokoan are a na tuangnga bwa e na karinani tuua man aika moani kakawaki, e motika ana maroro ni kangai: “E bane te Tua ma aia taeka burabeti nako n tauraki n tuua aika uoua aikai.” (Mataio 22:37-40) Ti na rinanon teuana ma ibuakon tuua aika uoua aikai, ae moan te kakawaki riki n te kaongora aei. Bukin tera ngkai ti riai n tangira te Atua? Ti na kanga ni kaotia bwa ti bon tangiria ao ni karikirakea tangirana? E rangi ni kakawaki ataan kaekaan titiraki aikai, bwa ngkana ti na kakukureia nanon Iehova, ti riai n tangiria ma nanora, maiura, ao wanawanara ni kabane.
Kakawakin te Tangira
4, 5. (a) Bukin tera ngkai e aki mimi te Baritaio n te bwai ae taekinna Iesu? (b) Tera ae moan te kakawaki riki iroun te Atua nakon taian angakarea?
4 E teretere bwa e aki kubanako ao e aki naba mimi te Baritaio n te kaeka mairoun Iesu. E ataia bwa moan te kakawaki tangiran te Atua ibukin te taromauri ae koaua, ma a mwaiti ake a kabwaka ni karaoia. E taneiai ni warekaki n aia tinakoka taekan te Shema ae te tataro ae mwaneweaki ibukin kaotiotan te onimaki. Te tataro anne e mwanewea Te Tua-Kaua 6:4-9, are e taekinna naba Iesu. E a manga taku te Baritaio nakon Iesu n aron are e taekinaki ni Mareko: “Bon te koaua, te tia Reirei, ba e eti ane Ko atongnga ba ti temanna te Atua, ao akea temanna, ba bon ti Ngaia: ao tangirana n te nano ni kabanea, ao n te wanawana ni kabanea, ao n te tamnei ni kabanea, ao n te korakora ni kabanea, ao tangiran raon te aomata i rouna n ai aron tangirana i bon i rouna, a raraoi riki aikai nakoni karea ni kabuokaki ni kabaneaki ma karea nako.”—Mareko 12:32, 33.
5 E ngae ngke e tangiraki kabuokan karea ma karea nako n te Tua, ma te bwai ae kakawaki iroun te Atua bon nanon ana toro ae aanaki n te tangira. E kakawaki riki te tibaaro ae bwaintangiraki nakon te Atua ma te nano ni kan anga, nakon tiibu mwaane aika ngaa ma te nano ae aki raoiroi. (Mika 6:6-8) Uringa rongorongon te aine ae akea kaubwaina are e matakuakinna Iesu n te tembora i Ierutarem. Are e kabwakai uoua te maibibi ni mwane are e aki boo iai temanna te tibaaro, i nanon te nne ni mwane. Ma te bwaintangira ae aanaki n te tangira anne are e anganaki Iehova, e kakawaki riki nakoina, nakon aia anganano aomata aika bubura ae a anga mani kaubwaia. (Mareko 12:41-44) Ai ungara nanora n ataakin ae e kakawaki iroun Iehova ara konabwai ao ara tangira ibukina!
6. Tera are e koreia Bauro ibukin kakawakin te tangira?
6 E korea ae kangai te abotoro Bauro ni katuruturua kakawakin tangiran te taromauri ae koaua: “Ngkana tao I taetae n aia taetae aomata ma anera, ao ngkana akea te tangira i rou, ao I riki n ai aron te burati ae karongoa, ma te timbara ae tangitang. Ao ngkana tao I kona te taetae ni burabeti, ao ngkana tao I atai baika raba ni kabane, ma te atatai ni kabanea; ao ngkana tao iai te onimaki ni kabanea i rou, are I kona ni kamwae nako maunga iai, ao ngkana akea te tangira i rou, ao akea uau. Ao ngkana tao I kabane au bwai nako ni kaamarakeia akana aki kaubwai, ao ngkana I anga rabatau ba e na kabuokaki, ao ngkana akea te tangira i rou, ao akea au bwai iai.” (1 I-Korinto 13:1-3) E mataata bwa e rangi ni kainnanoaki te tangira ngkana e na kakukureia te Atua ara taromauri. Ma ti na kanga ngkanne ni kaotiota tangiran Iehova iroura?
Arora ni Kaotiota Tangiran Iehova
7, 8. Ti na kanga ni kaotiota tangiran Iehova?
7 A bati aika kakoauaa ae te tangira bon te aeka n namakin ae ti aki kona n taua arona; a taekinna aomata bwa a kona naba n tangira te aomata temanna. Ma te tangira ni koaua bon tiaki te bwai ae e tii namakinaki. E aanaki ao ni kaotiotaki n te mwakuri, ao tiaki n te namakin. E taekina te tangira te Baibara bwa te bwai ae “moan te raoiroi riki,” ae ti riai ni “kaaea.” (1 I-Korinto 12:31; 14:1) A kaungaaki Kristian bwa a na bwaina te tangira ma tiaki tii ‘n te newe; ma a na i tangitangiri n te mwakuri ao n te koaua.’—1 Ioane 3:18.
8 E kaumakiira tangiran te Atua bwa ti na karaoa ae e kukurei iai, ma ni boutokoa riaina n tautaeka, rinanon ara taeka ao ara mwakuri. E kaumakira bwa ti na aki tangira aon te aba aei ao aroarona aika bobuaka ma aroaron te Atua. (1 Ioane 2:15, 16) A ribai baika buakaka te koraki aika tangira te Atua. (Taian Areru 97:10) E na kabwarabwaraki irekereken tangiran te Atua ma tangiraia raora n te kaongora ae imwina. Irarikin anne, e kainnanoa ara ongotaeka tangiran te Atua. E taku te Baibara: “Bon tangiran te Atua te baei, ae tauan ana tua i roura.”—1 Ioane 5:3.
9. E kanga Iesu ni kaota ana tangira nakon te Atua?
9 E kamataataa Iesu te bwai ae nanonaki n tangiran te Atua. E kairaki Iesu n te tangira bwa e na kitana mwengana ae karawa bwa e na maeka i aon te aonnaba n aroia aomata. E kairia te tangira bwa e na neboa Tamana ni baike e karaoi ma n reireinia aomata. E kairia te tangira bwa e na “ongeaba ni karokoa te mate.” (I-Biribi 2:8) E kauka te kawai te ongeaba ae boto i aon ana tangira, nakoia aomata aika kakaonimaki bwa a na taraaki iroun te Atua bwa a raoiroi. E korea ae kangai Bauro: “Aroia aomata aika bati ngke a riki n atongaki ba tani bure n ana aki-ongeaba te aomata ae ti temanna [Atam], ao ai aroia naba aomata aika bati ba a na riki n raoiroi n ana ongeaba ae ti temanna [Iesu Kristo].”—I-Rom 5:19.
10. Bukin tera bwa e irekereke tangiran te Atua ma te ongeaba?
10 Ti kaotia bwa ti tangira te Atua rinanon te ongeaba, n aron Iesu. E korea ae kangai ana abotoro Iesu ae tangiraki irouna ae Ioane: “Aio te tangira, ba ti na tou mwin ana tua nako.” (2 Ioane 6) A ingainga ni kan kairaki iroun Iehova te koraki ake a tangiria ni koaua. N ataakin ae a aki kona ni kairi oin kawaia, a riai n onimakina wanawanan te Atua ao ni kariaia kairakiia n ana tangira. (Ieremia 10:23) A katotonga aroia naake a raraoi nanoia rimoa ake kaain Beroia ake a butimwaea ana rongorongo te Atua ni “kaki i nanoia,” kioina ngkai a ingainga nanoia ni kan kaakaraoa nanon te Atua. (Mwakuri 17:11) A kabatiaa riki te ukeuke n te Baibara bwa a aonga n ota n ana kaantaninga te Atua are e buokiia ni kaota te tangira rinanon te ongeaba.
11. Tera ae nanonaki n tangiran te Atua ma nanora ni kabane, maiura, wanawanara, ao korakorara?
11 E taku Iesu bwa e irekereke tangiran te Atua ma nanora, maiura, wanawanara, ao korakorara ni kabane. (Mareko 12:30) Te aeka n tangira aei, e nako man te nano ao e irekereke ma ara namakin, baika ti tangiri, ao ara iango aika raba. A ingainga nanora iai ni kani kakukureia Iehova. Ti bon tangiria naba n ara iango. E aki mataki ara tangira; ti a tia ni kinaa Iehova, ma aroarona, ana kaetieti, ao ana kaantaninga. Ti kabonganai maiura ni kabane ao marurungira ni beku man neboia. Ao ti kabanei korakorara ibukin anne naba.
Bukin Tangiran Iehova
12. E aera ngkai e tangirira te Atua bwa ti na tangiria?
12 Bukina teuana ae ti riai n tangira Iehova, ibukina bwa e tangirira bwa ti na katotonga aroarona. Boni ngaia nibwan te tangira ao ara banna ni katoto ae te kabanea n raoiroi. E kairaki te abotoro Ioane bwa e na korea ae kangai “Te Atua bon te tangira.” (1 Ioane 4:8) A karikaki aomata bwa katotongan te Atua; ti karikaki bwa ti na tatangira. Ni koauana, e boto riain Iehova n tautaeka i aon te tangira. Bon tii aomata aika beku irouna ibukina bwa a tangiria ma arona n tautaeka ae raoiroi, aika kona n riki bwa ana aomata. Ngkana akea te tangira ao akea ngkanne te rau ao te boonnano ae kona n reke irouia baika karikaki.
13. (a) Bukin tera ngkai a tuangaki Iteraera ae a na ‘Tangira Iehova ae Atuaia’? (b) E aera ngkai e riai ni kaantaningaira Iehova bwa ti na tangiria?
13 Teuana riki bukina ae ti riai n tangira iai Iehova, bon ibukin kakaaitaura ni karaoan bwaai ni kabane ibukira. Uringa are e taekinna Iesu nakoia I-Iutaia: “Ko na tangira Iehova ae Atuam.” A aki kaantaningaki bwa a na tangira te Atua ae aki kan iraorao ma ngaia ao ae aki ataaki aroarona irouia. Ma a riai n tangira te Atua ae kaotiota ana tangira nakoia. Bon Iehova Atuaia are Ngaia ae kaotinakoia mai Aikubita nakon te Aba ni Berita. Boni Ngaia ae kawakinia, e kakorakoraia, ao e tangiriia. Boni Ngaia naba ae e angania te reirei ni kaetieti ma te tangira. Ni boong aikai, Iehova bon Atuara are e anga Natina bwa te karea ni kaboomwi bwa ti aonga ni maiu n aki toki. Ai riaira ngkanne ae e kaantaningaia mairoura Iehova bwa ti na manga tangiria! Bon te aeka n tangira ae kai namakinaaba ara tangira. Bwa ti tuangaki bwa ti na tangira te Atua ae e tangirira. Ti tangira Teuare “E tangirira moa.”—1 Ioane 4:19.
14. N te aro raa, ae titeboo iai ana tangira Iehova ma ana tangira te karo?
14 Ana tangira Iehova nakoia aomata ai aron ana tangira te karo nakoia natina. E ngae ngkai a aki-kororaoi, ma kaaro aika tatangira, a kakorakoraia i nanon ririki aika bati ni kaikawaiia natiia, ao n taotaon nanoia bwa a aonga ni karekei baika kainnanoaki irouia. A reireiniia natiia kaaro, a kaungaia, a boutokaia, ao a anganiia te reirei ni kaetieti ibukina bwa a tangiria bwa a na kukurei ma n nakoraoi maiuia. Ma tera ae a tangiria kaaro mairouia natiia ni kabooan mwin are a karaoia nakoia? A tangiria bwa a na manga tangiraki irouia natiia ao ni karin reirei ibukin kakabwaiaia. E aki riai ngkanne bwa e na kaantaningaira Tamara are i karawa ae kororaoi, bwa ti na kaotiota ara kakaitau nakoina ibukin karaoan bwaai ni kabane ibukira?
Karikirakean Tangiran te Atua
15. Tera te moani mwaneka ibukin karikirakean tangiran te Atua?
15 Ti tuai n nora te Atua ke n ongo bwanana. (Ioane 1:18) Ma e kaoira bwa ti na kaanira riki ma ngaia. (Iakobo 4:8) Ti na kanga ni karaoa anne? Te moani mwaneka, boni karekean kinaakin te aomata ane ko tangiria anne; bwa e rangi ni kangaanga ae ko na tangira te aomata ae ko aki kinaa. E a tia ni katauraoa ana Taeka ae te Baibara Iehova, are ti na kona n reiakina taekana iai. Ngaia anne bukina ae Iehova e kaungaira rinanon ana bobotaki bwa ti na katoa tai ni wareka te Baibara. E reireira te Baibara taekan te Atua, aroarona, ao ai arona n reitaki ma aomata i nanon ngaa ma ngaa te ririki. E na ririkirake otara i aon kawain Iehova ao tangirana iroura, ngkana ti kananoi ara iango i aon rongorongo aikai.—I-Rom 15:4.
16. E na kanga iaiangoan ana mwakuri ni minita Iesu ni karikirakea tangiran te Atua iroura?
16 Te anga teuana ibukin karikirakean tangiran Iehova, boni kananoan ara iango i aon maiun Iesu ma ana mwakuri ni minita. E kororaoi Iesu n aroarona ni katotonga Tamana, ngaia are e kona n taekina ae kangai: “Ane e a tia n norai ao e a tia n nora naba te Tama.” (Ioane 14:9) E aki ringaki nanom n ana nanoanga Iesu are e kaotia ni kamaiuan natin te aine ae akea buuna? (Ruka 7:11-15) E aki anaaki nanom n ataakin ae Natin te Atua ao te aomata ae te kabanea ni kakannato are e a tia ni maiu ngkoa, e kananorinanoa n teboki waeia taan rimwina? (Ioane 13:3-5) E aki ngkanne kairiko ataakin ae e ngae ngke e kakannato riki ao ni wanawana riki nakoia aomata ni kabane, ma e kakaotiota te aro n iraorao nakoia, n ikotaki naba ma ataei? (Mareko 10:13, 14) Ngkai ti kananoi ara iango i aoni baikai, ti a rikirake iai ni katotongia Kristian ake e korei taekaia Betero: “Kam tuai n noria, [Iesu] ma kam tangiria naba.” (1 Betero 1:8) Ngkai e a rikirake tangiran Iesu iroura, ao ai aron naba tangiran Iehova.
17, 18. Baikara baike e katauraoi Iehova aika ti riai ni kananoi ara iango iai, bwa e aonga n rikirake iai tangirana?
17 Te anga riki teuana ae ti kona ni karikirakea iai tangiran te Atua, boni man kananoan iangoan ana bwaintangira ake e katauraoi ibukira bwa ti na kukurei iai ni maiura, n aron ana karikibwai aika tikiraoi, katokan nanora ni baika kangkang, te itangitangiri ma raora aika raraoi ao ai baika bati ake a karekea te kukurei ao te raunnano nakoira. (Mwakuri 14:17) Ngkana ti kabatiaa riki reiakinan taekan te Atua ti na kabatiaa naba ara kakaitau ibukin akean tian raoiroina ao ana akoi. Iaiangoi baika e kakaraoi ibukim. Ko kakoauaa ae ko riai n tangiria?
18 Mai buakon ana bwai n tituaraoi te Atua aika mwaiti, bon arora ni kona ni kawaria n taai nako n ara tataro, kioina ngkai ti ataia bwa e kakauongo nakoira te “tia Ongoraei tataro.” (Taian Areru 65:2) E a tia Iehova ni mwiokoa Natina ae tangiraki irouna bwa e na tautaeka ao ni motiki taeka. Ma e aki mwiokoia tabeman n ikotaki ma Natina bwa a na ongoraai tataro. E bon ongoraai ara tataro. Mangaia are ti a kaaniaki riki ma Iehova ibukin ana mwamwannano ae e kaotiotia.
19. Baikara ana Berita Iehova ake e a kaanira iai ma ngaia?
19 Ti kona ni kaaniaki riki ma Iehova ngkana ti rinanon baike e katauraoi ibukia aomata nakon taai aika ana roko. E berita bwa e na katoka te aoraki, te nanokawaki, ao te mate. (Te Kaotioti 21:3, 4) E nang akea ae e na rotaki n te rawawata, te barannano ke taiani kabuanibwai. E na akea naba te baki, te kainnano ao te buaka. (Taian Areru 46:9; 72:16) E na oneaki te aonnaba aio nakon te Baretaiti. (Ruka 23:43) E aki karekei kakabwaia aikai Iehova ibukina bwa e kabaeaki bwa e na karekei, ma e karaoa aio ibukin tangirara.
20. Tera te kakabwaia are e taekinna Mote ibukin tangiran Iehova?
20 Mangaia are iai bukina aika kakawaki bwa ti na tangira te Atua. Ko na teimatoa ni kakorakoraa tangiran te Atua, ma ni kariaia bwa e na kaira kawaim? E a bon nakoim anne. E ataa kakawakin karikirakean ao kateimatoan tangiran Iehova Mote. E taku nakoia Iteraera rimoa: “Ko na rinea te maiu, ba ko aonga ni maiu, ngkoe ma am kariki; ba ko na tangira Iehova ae Atuam, ma ni kan ongo bwanana, ma n nimtia. Ba boni maium Ngaia, ma kabatian am bong.”—Te Tua-Kaua 30:19, 20.
Ko Uringnga?
• Bukin tera ngkai ti riai n tangira Iehova?
• Ti na kanga ni kaotiota tangiran te Atua?
• Tera bukina ae ti riai iai n tangira Iehova?
• Ti na kanga ni karikirakea tangiran te Atua iroura?
[Taamnei n iteraniba 21]
E rangi ni kakawaki iroun Iehova te bwai ae ti kona ni bane n anganna, ae ara tangira ibukina.
[Taamnei n iteraniba 23]
“Ane e a tia n norai ao e a tia n nora naba te Tama”—Ioane 14:9