“Ko Riai n Tangira Iehova ae Atuam”
“Ko riai n tangira Iehova ae Atuam ma nanom ni kabanea, maium ni kabanea ao am iango ni kabanea.”—MATAIO 22:37.
1. Bukin tera ngke e rikirake te uaia n itangitangiri i marenan te Atua ma Natina?
E TAEKINA ae kangai Natin Iehova ae Iesu Kristo: “I tangira te Tama.” (Ioane 14:31) E taku naba: “E tangira te Nati te Tama.” (Ioane 5:20) Ti aki riai ni mimi n anne. Ni koauana, Iesu bon ana “tia makuri ae rabakau” te Atua n ririki aika rangi ni bati imwain rikina n aomata. (Taeka N Rabakau 8:30, BG) Ngke a kaai ni mwakuri Iehova ma Iesu, e bon reiakina ae bati te Nati ni kaineti ma aroaron Tamana ao e rangi ni bati bukina ngkai e tangiria. Ni koauana, e teretere raoi bwa e rikirake aia uaia n itangitangiri n aia iraorao ae kaan.
2. (a) Tera ae irekereke ma te tangira? (b) Baikara titiraki aika ti na maroroakin?
2 E irekereke te tangira ma namakinan tatangiran riki temanna. E anene ni kangai te tia areru ae Tawita: “I tangiriko, Iehova, ae korakorau.” (Taian Areru 18:1, BG) Anne ae ti riai n namakinna ibukin te Atua ngkai e tangirira. E na boni kaotiota tangirara Iehova ngkana ti ongeaba irouna. (Wareka Te Tua-Kaua 7:12, 13.) Ma ti kona n tangira raoi te Atua ngkai ti aki kona n noria? Tera nanon tangiran Iehova? Bukin tera bwa ti riai n tangiria? Ao ti na kanga ni kona ni kaota tangiran te Atua?
BUKINA NGKAI TI KONA N TANGIRA TE ATUA
3, 4. Bukin tera bwa ti kona n tangira Iehova?
3 “Bon te Taamnei te Atua,” ngaia are ti aki kona n noria. (Ioane 4:24) Ma ti boni kona n tangira Iehova, ao ti anganaki te tua n te Baibara bwa ti na kaotiota te tangira anne. N te katoto, e tuangia tibun Iteraera Mote ni kangai: ‘Kam na tangira Iehova ae Atuami n nanomi ni kabanea, ao n tamneimi ni kabanea, ao ni korakorami ni kabanea.’—Te Tua-Kaua 6:5, BG.
4 Bukin tera bwa e kona ni korakora tangiran te Atua iroura? Ibukina bwa e karikiira ma kainnanoani bwaai n taamnei ao te konabwai ni kaotiota te tangira. Ngkana ti rauaki raoi ni bwaai n taamnei, e a rikirake ngkanne tangiran Iehova ao e a reke aani kukureira. E taku Iesu: “A a kukurei akana ataia bwa a kainnanoa te Atua, bwa aia bwai te tautaeka n uea ae bwaini karawa.” (Mataio 5:3) Ni kaineti ma te bwai ae a taekinna tabeman bwa a bungiaki aomata ma tangiran te taromauri, e a tia n taekinaki ae kangai: “Ti riai n tei ma te maaku, te mimi ao te karinerine n noran taabangakin aia kakaae aomata ao kakoauaan te aomata ae moan te rietata.”—Man Does Not Stand Alone, ana boki A. C. Morrison.
5. Ti na kanga n ataia bwa bon iai uaani ukoukoran te Atua?
5 E koaua bwa akea uaan ukoukoran te Atua? Bon iai, bwa e tangirira bwa ti na ukoukoria. E kamataataa anne te abotoro Bauro ngke e uarongorongo nakoia aomata aika bobotaki n te maunga ae te Areiobako. E kona n noraki mai iai te tembora ae Parthenon are katabuaki nakon te atua n aine ae Athena are e boutokaa Atenai rimoa. Iangoia bwa aongkoa ko mena ikanne ngke e taetae Bauro ibukin “te Atua are e karaoa te aonnaba ma bwaai ni kabane ake iai,” ao imwina e kabwarabwaraa bwa E “aki mamaeka i nanon tembora aika karaoaki ni baia aomata.” E reitia riki te abotoro bwa te Atua “e karaoiia botannaomata nako mairoun te aomata ae tii temanna bwa a na maeka ni kabutaa te aonnaba, ao e rinei taai aika namataki ma ni bairei tiaia ni maeka aomata, bwa a aonga n ukoukora te Atua, ma ni kakorakoraia bwa a aonga ni kunea. Ma n etina, e bon aki raroa mairoura n tatabemanira nako.” (Mwakuri 17:24-27) Eng, a boni kona aomata ni kunea te Atua. A a tia taani Kakoaua ibukin Iehova aika e raka mwaitiia i aon itiua ma te iterana te mirion ‘ni kunea’ te Atua ao n tangiria ma nanoia ni koaua.
NANON TANGIRAN TE ATUA
6. Tera “te tua . . . [ae] te kabanea ni kakannato, ao te moan tua” are e kamataataa Iesu?
6 E riai ni bwebwerake tangiran Iehova mai nanora. E kamataataa anne Iesu ngke e titirakinaki iroun te Baritaio temanna ni kangai: “Te tia Reirei, tera te tua ae te kabanea ni kakannato i buakon te Tua?” E kaeka Iesu ni kangai: “‘Ko riai n tangira Iehova ae Atuam ma nanom ni kabanea, maium ni kabanea ao am iango ni kabanea.’ Te tua aio bon te kabanea ni kakannato, ao te moan tua.”—Mataio 22:34-38.
7. Tera ae nanonaki n tangiran te Atua ma (a) ‘nanora ni kabane’? (b) ‘maiura ni kabane’? (c) ara “iango ni kabane”?
7 Tera ae nanonna Iesu ngke e taku bwa ti riai n tangira te Atua ma ‘nanora ni kabane’? E nanonna bwa ti riai n tangira Iehova ma nanora ni kabane, ao n rotaki iai baika ti tangiri, ara iango ao ara namakin. Ti riai naba n tangiria ma ‘maiura ni kabane’ ke bwaai ni kabane aika ti karaoi ni maiura. Irarikin anne, ti riai n tangira te Atua ma ara “iango ni kabane” ke wanawanara ni kabane. Ni karaoan anne, ti riai n tangira Iehova ma nanora ni kabane ao bwaai ni kabane aika iai iroura.
8. Tera ae ti kaungaaki bwa ti na karaoia ngkana ti tangira te Atua ma nanora ni kabane?
8 Ngkana ti tangira te Atua ma nanora ni kabane, maiura ao ara iango, ti na bon riki iai bwa taan reiakina ana Taeka aika taningamarau, taani beku ibukin ana kantaninga ma nanora ni kabane ao n ingainga n tataekina te rongorongo ae raoiroi ae taekan te Tautaeka n Uea. (Mataio 24:14; I-Rom 12:1, 2) Ti na rangi ni kaaniaki riki ma Iehova ngkana ti tangiria ni koaua. (Iakobo 4:8) Ni koauana, ti aki kona ni karinani ni korei ni kabane bukin riaira n tangira te Atua. Ma e ngae n anne, ti na rinanoi tabeua mai iai.
BUKINA NGKAI TI RIAI N TANGIRA IEHOVA
9. Bukin tera bwa ko tangira Iehova ngkai bon ara tia Karikiriki ao te tia Katauraoi Bwaai Ibukira?
9 Iehova bon ara tia Karikiriki ao te tia Katauraoi Bwaai Ibukira. E taku Bauro: “Boni ngaia ae ti maiu irouna ao ti kakammwakuri, ao iai ngaira.” (Mwakuri 17:28) E a tia Iehova n anganira mwengara ae tikauarerei i aon te aba. (Taian Areru 115:16) E katauraoi naba kanara ao bwaai riki tabeua aika ti kainnanoi bwa ti aonga n teimatoa ni maiu. Ibukin anne, e a kona Bauro n tuangia kaain Rutetera aika taromauri boua bwa “te Atua ae maiu . . . [ae] kaotiota taekana ni baika raraoi ake e karaoi. E anganingkami te karau mai karawa ao boong ni mari, ao e anganingkami te amwarake ae bati ma ni kaon nanomi n te kimwareirei.” (Mwakuri 14:15-17) Tiaki ngkanne aei bukina ngkai ti riai n tangira ara tia Karikiriki ae Kakannato ao te tia Katauraoi Bwaai Ibukira ae tatangira?—Te Minita 12:1.
10. Tera ae ti riai ni karaoia ngkai e a tia te Atua ni katauraoa te kawai ibukini kamaunaan te bure ao te mate?
10 E a tia te Atua ni karekea te kawai ibukini kamaunaan te bure ao te mate ae rikiara mairoun Atam. (I-Rom 5:12) Ni koauana, “e kaota oin ana tangira te Atua nakoira, bwa e ngae ngke taani bure ngaira ma e mate Kristo ibukira.” (I-Rom 5:8) Akea te nanououa, bwa a onrake nanora n tangiran Iehova ibukina bwa e a tia ni karekea te kawai ae a na kabwaraaki iai ara bure, ngkana ti rairi nanora ao ni kaotiota onimakinan ana karea ni kaboomwi Iesu.—Ioane 3:16.
11, 12. N aaro raa ae e a tia iai Iehova n anganira te kantaninga?
11 E anga Iehova ‘te kantaninga ae kaonira n te kimwareirei ma te rau.’ (I-Rom 15:13) Ti kona n nanomwaaka i aani kataakin ara onimaki man te kantaninga ae e anganira te Atua. Te koraki aika kabiraki ake a kaotia bwa a ‘kakaonimaki ni karokoa mateia, a na bon anganaki te bau are te maiu.’ (Te Kaotioti 2:10) E na reke te kakabwaia n aki toki n te Bwaretaiti ae kabutaa te aonnaba nakoia aika a eti aroia aika a kantaningaa te maiu i aon te aba. (Ruka 23:43) Tera ara namakin nakon aeka ni kantaninga aikai? Tiaki ngkanne kaonaki n te kimwareirei ao te rau, n ikotaki naba ma tangiran te tia Anga “bwaai n tituaraoi aika raraoi ma bwaintangira aika kororaoi [ni kabane]”?—Iakobo 1:17.
12 E a tia te Atua n anganira te kantaninga ae kaunganano ibukin te mangauti. (Mwakuri 24:15) Ni koauana, ti rangi n nanokawaki ni maten te aomata ae tangiraki iroura, ma n ataakin te kantaninga ibukin te mangauti, ti “aki nanokawaki n aroia tabemwaang aika akea aia kantaninga.” (1 I-Tetaronike 4:13) Ibukin ana tangira Iehova ae te Atua, e a ingainga ni kani kautiia maate ai moarara riki aika kakaonimaki n aron te aomata ae eti arona ae Iobi. (Iobi 14:15) Iangoa te katiteuanaaki ae kakimwareirei ngkana a a butimwaeaki te koraki aika kautaki nako aon te aba. Ai onrakera nanora n tangiran Tamara are i karawa, are e a tia n anganira te kantaninga ae moan te tamaroa ibukin te mangauti!
13. Tera te bwai ni kakoaua bwa e bon tabeakinira raoi te Atua?
13 E tabeakinira raoi Iehova. (Wareka Taian Areru 34:6, 18, 19; 1 Betero 5:6, 7.) Kioina ngkai ti ataa Atuara ae tatangira bwa e tauraoi n taai nako ni buokiia aika kakaonimaki nakoina, ti a namakina iai kamanoara ngkai ti a riki naba bwa “tiibun [ana] tawana n uteute.” (Taian Areru 79:13, BG) Irarikin anne, e na teretere raoi tangirara iroun te Atua n te bwai ae e na kakororaoia ibukira rinanon te Tautaeka n Uea iroun te Mesia. E nang kaitiaka te aonnaba man te tiritiri, te karawawataaki ao te buakaka Iesu Kristo imwin rineana irouna bwa te Uea. A na boni kakabwaiaaki aomata aika ongeaba ni karekean te rau ae akea tokina ao bwaai nako ake a kainnanoi ni maiuia. (Taian Areru 72:7, 12-14, 16) Ko aki ngkanne kakoauaa ae aeka ni kantaninga aikai boni ngaia bukina ae ti tangira Atuara ae mwamwannano ma nanora ni kabane, maiura, korakorara ao ara iango?—Ruka 10:27.
14. Tera te mwioko ae moan te kakawaki are e a tia n n anganira te Atua?
14 E a tia Iehova n anganira te mwioko ae moan te kakawaki ae te riki bwa taani Kakoaua ibukina. (Itaia 43:10-12) Ti tangira te Atua bwa e anganira te mwioko aei, ae boutokaan riana n tautaeka ao anganakia aomata te kantaninga ni koaua n te aonnaba ae bati iai te rawawata. Irarikin anne, ti kona n taetae man ara onimaki ao n aki nanououa ibukina bwa ti tataekina te rongorongo ae raoiroi ae boto man ana Taeka te Atua ae koaua, are a kokoro bukin ana berita ni kaineti ma te kantaninga ae raoiroi. (Wareka Iotua 21:45; 23:14.) Ni koauana, a kona ni waaki nako kakabwaia ni kabane ao bukin tangiran Iehova iroura n aki totoki. Ma tera arora ni kona ni kaotiota tangirana?
ARORA NI KONA NI KAOTIOTA TANGIRAN TE ATUA
15. Ti na kanga ni kona ni buokaki man reiakinan ao maiuakinan Ana Taeka te Atua?
15 Taningamarau n reiakina Ana Taeka te Atua ao ni maiuakinna. Ni karaoan anne, e a kaotaki iai bwa ti tangira Iehova ao ti bon tangira ana taeka bwa e na riki bwa ‘ootani kawaira.’ (Taian Areru 119:105, BG) Ngkana ti rinanon te rawawatannano, ti kona ni karekea kabebeteara man aeka ni karaunano aika irianaki n te tangira aikai: “Te Atua, Ko aki riba te nano ae uruaki ae raraoma.” “E kateimatoaai am atataiaomata, Iehova. Ngkana a bati au iango n raraoma i nanou, ao a kabebetea tamneiu am nanoanga.” (Taian Areru 51:17; 94:18, 19, BG) E kaota ana nanoanga Iehova nakoia akana rawawata ao ai aron naba Iesu. (Itaia 49:13; Mataio 15:32) Ngkana ti reiakina te Baibara, ti na ataa raoi iai mwannanoara iroun Iehova ike ti a kaungaaki iai bwa ti na rangi n tangiria.
16. E na kanga ara katoatai n tataro ni kona ni karikirakea tangiran te Atua iroura?
16 Katoatai n tataro nakon te Atua. Ni karaoan aei, ti a kaaniaki riki nakon te ‘tia ongoraei tataro.’ (Taian Areru 65:2, BG) Ngkana ti ataia bwa e kaekai ara tataro te Atua, e a kakorakoraaki riki iai tangirana iroura. N te katoto, ti kona n tia n namakinna bwa e aki kariaia bwa ti na kaririaki n ae riaon ara kona. (1 I-Korinto 10:13) Ngkana iai raraomara ao ti kawara Iehova rinanon ara tataro ma nanora ni koaua, ti kona n namakina “te rau are mairoun te Atua” ae akea kabotauana. (I-Biribi 4:6, 7) N tabetai, ti kona n tataro i nanora n aron are e karaoia Neemia ao n ataia bwa e kaekaaki. (Neemia 2:1-6) Ngkana ti “botumwaaka n tataro” ao n ataia bwa e kaekai ara bubutii Iehova, e a rikirake iai tangirana n ikotaki naba ma onimakinan ae e na boni buokira bwa ti na tokanikai i aoni kataakin riki ara onimaki.—I-Rom 12:12.
17. Tera arora n iaiangoi irirakini bobotaki ngkana ti tangira te Atua?
17 Karekea bwa anuam irirakini bobotaki ni Kristian, ruunga ao bwabwaro. (Ebera 10:24, 25) A ikoikotaki tibun Iteraera n ongora ao n reiakina taekan Iehova bwa a aonga ni karinea ao n tou mwin ana Tua. (Te Tua-Kaua 31:12) Tiaki te bwai ae karawawata kaboraoani maiura ma nanon te Atua ngkana ti tangiria ma nanora ni koaua. (Wareka 1 Ioane 5:3.) Mangaia are ti bia aki kariaia te bwai teuana bwa e na kairira bwa ti na iangoi irirakini bobotaki bwa te bwai ae aki rangi ni kakawaki. Ni koauana, ti bon aki kariaia te bwai teuana bwa e na kabuaa tangiran Iehova are e a tia n reke iroura n te moantai.—Te Kaotioti 2:4.
18. Tera ae ti kaungaaki bwa ti na karaoia ae irekereke ma te rongorongo ae raoiroi man tangiran te Atua?
18 Tibwaa “te koaua ae reke man te rongorongo ae raoiroi” ma te ingaingannano nakoia aomata nako. (I-Karatia 2:5) Ti kairaki n tangiran te Atua bwa ti na taekina te Tautaeka n Uea iroun te Mesia are e na kairaki iroun Natina ae tangiraki irouna, are e na ‘toka i aon ana aoti, ao ni buaka i bukin te koaua’ n Aremaketon. (Taian Areru 45:4, BK; Te Kaotioti 16:14, 16) Ai boni kakimwareireira uataboani karekeaia taan rimwini Kristo rinanoni buokaia aomata, bwa a na reiakina taekan ana tangira te Atua ao te waaki ae boou i aon te aba are e beritanna!—Mataio 28:19, 20.
19. Bukin tera bwa ti riai ni kakaitau n ana babaire Iehova ibukini kawakinan ana nanai?
19 Kaota am kakaitau ibukin ana babaire te Atua ni kaineti ma kawakinan ana nanai. (Mwakuri 20:28) Boni bwaai n tituaraoi unimwaane aika Kristian mairoun Iehova ake a karaoi mwakuri aika moan raraoi ibukira n taai nako. A riki unimwaane n te ekaretia bwa kaanga “nne ni katantan man te ang, ma ni kamanomano man te karau; kaanga ai aroni karanga n ran n te tabo ae mauteretere, kaanga ai aron nun te bwa ae rietata ae ababaki n te aba ae kua.” (Itaia 32:1, 2, BG) Ai kakaitaura ngaira n te tabo ni kamanomano man te ang ae baibati ke te angibuaka ae kakamaaku! Ti rangi ni kakaitau n te nuu ngkana ti namakina kabuebuen taai i aora. Ti buokaki ni kabotau aikai bwa ti na ataia ae a katauraoa te ibuobuoki unimwaane n te ekaretia ibukini baika ti kainnanoi ni kaineti ma te onimaki ao te kabebetenano. Ngkana ti ongeaba irouia taani kairiri aika i buakora, ti a kaota iai korakoran nanora ni kakaitau ibukia “mwaane ake a a riki bwa bwaai n tituaraoi,” ao ni kaotiota tangiran te Atua ao Kristo ae Atun te ekaretia iroura.—I-Ebeto 4:8; 5:23; Ebera 13:17.
TEIMATOA NI KARIKIRAKEA TANGIRAN TE ATUA IROUM
20. Ngkana ko tangira te Atua, tera ae ko na karaoia ni kaineti ma ae taekinaki n Iakobo 1:22-25?
20 Ngkana e a reke am iraorao ma Iehova ae irianaki n te tangira, ko na riki iai bwa ‘te tia toua mwin te taeka, ao tiaki tii te tia ongora.’ (Wareka Iakobo 1:22-25.) Iai ana onimaki ‘te tia toua’ mwin te taeka are e kona ni karekei aeka ni mwakuri n aron te uarongorongo ma te ingaingannano ao te anga kaeka n taai ni bobotaki ni Kristian. Ibukina bwa ko tangira raoi Iehova, ane ko na bon ongeaba n ana “tua ae kororaoi” are e tuangira iai bwaai ni kabane ake e tangirira bwa ti na karaoi.—Taian Areru 19:7-11.
21. E kona ni kabotauaki ma tera am tataro mai nanom ni koaua?
21 Ngkana ko tangira Iehova ae te Atua, ane ko na kairaki bwa ko na kawaria n taai nako n am tataro mai nanom ni koaua. E teretere bwa ni mwaneweani kabuekan te karea ae boiarara ni katoabong i aan te Tua ni berita, e a anene ni kangai te tia areru ae Tawita: “E na kamenaki au tataro i matam [Iehova] ba kaanga te karea ae boiarara; ao arorani baiu ba kaanga te karea n te tairiki.” (Taian Areru 141:2, BG; Te Otinako 30:7, 8) A bia riki am bubutii aika mangori, am tataro ma nanom ni koaua, am kakaitau ma am nebonebo nakon te Atua bwa kaanga baika boiarara ake a tei ibukin tataro aika butimwaeaki.—Te Kaotioti 5:8.
22. Te aeka n tangira raa ae ti na maroroakinna n te kaongora ae imwina?
22 E taekinna Iesu bwa ti riai n tangira te Atua ao raora n aomata. (Mataio 22:37-39) N aron ae ti na noria ngkana ti maroroakina riki te aroaro aei, ti na buokaki man tangiran Iehova ao ana boto n reirei bwa ti na reitaki raoi ma raora n aomata ao ni kaotiota tangiraia.