A Kamaiuaki Kioina Ngke A Mutiakin Kauring

E A KAMAN anga te kauring Iesu Kristo ibukin tokin te waaki n I-Iutaia are e boto i aon are e waakinaki n te tembora are i Ierutarem. E aki anga bongin te namwakaina are e na riki iai. Ma e kabwarabwarai bwaai aika a na riki aika a na kairiri nakon te kamaunanakoaki anne. E kaumakia taan rimwina bwa a na kamarurungia n tantani ma n otinako man te tabo ae karuanikai aei.

E taetae ni burabeti Iesu ni kangai: “Ngkana kam nora Ierutarem ba e otabaniniaki irouia taanga ni buaka, ao kam na ataia iai ba e a kaan uruana.” E a manga taku riki: “Ngkana kam nora te bwai n uru-bwai are ribaki, . . . ba e tei n te tabo are tabu . . . ao akana mena i Iutaia ao ke a biri nako ni maunga.” E kauringia taan rimwina Iesu bwa a na aki okirikaki n taurabwai aia bwai nako. A riai n ienikuri ni biri nako ngkana a na rawea maiuiia.​—Ruka 21:20, 21; Mataio 24:15, 16.

E kairia taanga ni buaka mai Rom Cestius Gallus ni buakana Ierutarem n te ririki 66 C.E., ibukin totokoan te karitei nakon te tautaeka n Rom. E ninia nanon te kaawa, ao e otabwaninia te tembora. E korakora te kamangaongao n te kaawa. A kona n noria iai te koraki ake a tantani, bwa e a rangi ni kaan rokon te kabuanibwai. Ma e reke angaia ni biri nako? E karina ni kaokiia ana taanga ni buaka Cestius Gallus, ao a kakioaki irouia I-Iutaia aika karitei. Te tai anne bon te tai ibukin te biri nako mai Ierutarem ao Iutaia!

N te ririki are imwina, a a manga karairaki taanga ni buaka mai Rom i aan ana kairiri Vespasian ao natina are Titus. E a taabangaki te buaka n te aba aei. Ni moan te ririki ae 70 C.E., tautia n Rom a otabwaninia Ierutarem ni boua aika kakangiaki taboia. E a bon rangi ni kangaanga iai reken te otinako. (Ruka 19:43, 44) A a bon i-kamamate i bon irouia kaain te kaawa, ibukin te kaiangatoa ae korakora i marenaia. Ake nikiraia, a tiringaki irouia kaain Rom ao n uotaki nako bwa taenikai. E boni kabaneaki ni kamaunaki te kaawa ma ana tembora. N ana koaua te tia koro-rongorongo n te moan tienture ae te I-Iutaia are arana Josephus, e raka i aon teuana te mirion mwaitiia I-Iutaia aika karawawataki ma ni kamateaki n te tai anne. E tuai mani manga kateaki te tembora anne.

Ngke arona bwa a bon tiku Kristian i Ierutarem n te ririki 70 C.E., a na boni bae naba ni kamateaki ke n uotaki nako bwa kaaunga. Ma e ribootinaki irouia taani korea rongorongon rimoa bwa a mutiakina te kauring Kristian, ao a biri nako mai Ierutarem ao Iutaia, nakoni maunga ake i mainikun te karaanga are Ioretan. A tiku tabeman i Pella, n aonon Perea. A a kaman kitana Iutaia ao a aki manga okiria. A kamaiuaki kioina ngke a mutiakin ana kauring Iesu.

Ko Mutiakin Raoi Kauring Aika Riain Onimakinaki?

A aikoa rangi n tabeakin kauring ni kabane aomata ma te nano n umaki, kioina ngke a mwaiti taai ake a ongoraeakin iai kauring ake a aki koro bukia. Ma mutiakinan taiani kauring e kona ni kamaiuko man te kabuanibwai.

N te ririki 1975 i aon Tiaina, ao a kanakoaki taian kauring ibukin te mwaeiei are e nang riki. A umaki taan tautaeka ni karaoi mwakuri aika boraoi ma kauring aikai. A ongo iai aomata ao a mwaiti aika kamaiuaki.

N Eberi n 1991 i aon Biribin, e ribootinaki irouia aomata ake a maeka i raabeen te Maunga ae Pinatubo bwa iai te buane ao te mannang ae otirake man te maunga aei. Imwin karaoan te kakaae i aoni bwaai aikai i nanon uoua te namwakaina, ao e a kanakoa ana kauring te Philippine Institute of Volcanology and Seismology bwa iai te kabuanibwai ae e nang riki. N te tai ae waekoa, ao a a bane ni kamwawaki aomata aika 35,000 tabun mwaitiia man te tabo anne. Ni moan Tun 15, ao e roko te rebwetau ae moan te korakora, ao birion ma birion te tan rawawatan bwain nanon te maunga, ake a a ubararake nako karawa ao a manga bwaka n rabuna te aba anne. A kamaiuaki ngaa ma ngaa ibukina bwa a mutiakina te kauring.

E kauringira te Baibara taekan tokin te waaki ae ngkai. Ti a maiu ngkai inanon boong aika kaitira. Ko kamarurungko n tantani ngkai ko a ataia bwa e a kaan roko te toki? Ko kakorakorako ngkai ni kararoako man te kabuanibwai anne? Ko umaki ni kauringia aomata nako bwa a na karaoa naba anne?

[Taamnei n iteraniba 20]

A kamaiuaki aomata aika mwaiti ibukina bwa a mutiakina te kauring, ngke e ubararake te mannang man te warekeno n te Maunga ae Pinatubo

[Taamnei n iteraniba 21]

A kamaiuaki Kristian ake a mutiakin ana kauring Iesu n tain uruakan Ierutarem n te ririki 70 C.E.