Karekea Iroum Te Kimwareirei Ae Nako Man Te Anganga!
“E kakabaia riki te anga nakon te anganaki.”—MWAKURI 20:35.
1. E a kanga Iehova ni kaota aron te kimwareirei ae reke man te anganga?
TE KIMWAREIREI ae reke man ataakin te koaua, ao kakabwaia ake a nako mai iai, bon bwaintangira aika kakawaki mairoun te Atua. Iai bukina aika mwaiti ae a kimwareirei naba iai te koraki ake a kinaa Iehova. E ngae ngkai e kimwareirei te aomata ae e anganaki te bwaintangira, ma iai naba kimwareirein te aomata ae e bwaintangira. Iehova bon te tia Anga “angabwai aika raraoi ma bwaai n tituaraoi aika moan raraoi” ni kabane, ao boni ngaia ‘te Atua ae kukukurei.’ (Iakobo 1:17; 1 Timoteo 1:11, NW) E anga reirei n ibuobuoki nakoia aomata ni kabane ake a ongora, ao e kimwareirei n aia ongeaba aomata akana E reireiniia, n ai aroia naba kaaro aika a kimwareirei irouia natiia ngkana a butimwaea reiakinaia n te tangira.—Taeka N Rabakau 27:11.
2. (a) Tera ana taeka Iesu ibukin te anganga? (b) Tera te kukurei ae ti namakinna ngkana ti reireinia aomata taekan te koaua man te Baibara?
2 N aron naba anne, ngke e mena i aon te aonnaba Iesu, e kukurei n noria aomata ake a butimwaea ana reirei. Te abotoro Bauro e kaotii ana taeka Iesu aikai: “E kakabaia riki te anga nakon te anganaki.” (Mwakuri 20:35) Te kukurei ae reke iroura ngkana ti reiakinia aomata taekan te koaua man te Baibara, bon tiaki tii namakinan te raunnano ibukina bwa iai te aomata ae nano n ara koaua n ara Aro. Ma ae korakora riki nakon anne, bwa e reke iroura iai te kimwareirei ae nako man ataakin ae ti angan te aomata anne te bwai ae rangi ni manena, ae e na teimatoa ni bongana irouna. Ngkana ti angania aomata bwaai aika kakawaki n te itera n taamnei, ti buokiia iai bwa a na karekei kakabwaiaia ngkai, ao n aki totoki.—1 Timoteo 4:8.
Te Anganga E Karika te Kimwareirei
3. (a) A kanga abotoro aika Bauro ma Ioane ni kaotiota te kimwareirei ae reke man buokaia aomata tabemwaang n te itera n taamnei? (b) Bukin tera bwa reiakinaia natira taekan te koaua man te Baibara bon te mwakuri n tangira?
3 Eng, n aroia Iehova ao Iesu ngkai a kimwareirei n anganga bwaai n tituaraoi aika bwaai n taamnei, ao ai aroia naba Kristian. Te abotoro Bauro e kimwareirei ngke e ataia bwa e a tia ni buokiia aomata tabemwaang n reiakina taekan te koaua man ana Taeka te Atua. E korea ae kangai nakoia kaain te ekaretia are i Tetaronike: “Ba tera ara kaantaninga, ao ara kimareirei, ao te baunuea ae ti na kamoamoaira iai? Tiaki bon ngkami i matan ara Uea are Iesu n rokona? Ba boni kamoamoara ngkami ao ara kimareirei.” (1 I-Tetaronike 2:19, 20) N aron naba anne, e korea ae kangai te abotoro Ioane n taekaia natina n taamnei: “Akea au kimareirei ae maiti riki nakon aei, ae te ongo ba a nakonako natiu n te koaua.” (3 Ioane 4) Iangoa naba te kimwareirei ae reke man buokaia oin natira bwa a na riki bwa ai manga natira n taamnei! Kaikawaakiia ataei “i nanon te kaetaki ma te reireiaki ae mairoun te Uea,” boni kaotan te tangira irouia kaaro. (I-Ebeto 6:4, BK) Kaaro a kaotia iai bwa a tabeakini maiuia natiia n aki totoki. Ngkana a butimwaea reiakinaia ataei, aia karo a namakina te kimwareirei ao te raunnano ae korakora.
4. Tera te rongorongo ae kaotiota te kimwareirei ae nako man te anganga bwaai n taamnei?
4 Nei Dell, bon te bwaiania ae e kabwanina ana tai n te mwakuri ni minita, ao iai naba niman natina. E taku: “I rangi n nano n ana taeka te abotoro Ioane ibukina bwa I rangi ni kaitau ngkai natiu aika aman a tabe n ‘nakonako i nanon te koaua.’ I ataia bwa e karineaki ma n neboaki Iehova ngkana a katiteuanaki utu n te taromauri ae koaua, mangaia are e rangi n rau nanou ngkai I nora ana kakabwaia i aon au kekeiaki ni kataia ni karina te koaua i nanoia natiu. Te kaantaninga ae moanibaan te raoiroi ae taekan te maiu are aki toki n te Baretaiti irarikia kaain au utu, e kaonai n te kaantaninga ae raoiroi, ao e kairai bwa N na nanomwaaka e ngae ngkai iai kangaanga ao bwaai n tutuki aika mwaiti.” Te kananokawaki bwa temanna natin Nei Dell ae te aine, e kabaneaki man te ekaretia ibukina bwa e waakina te aro ae bobuaka ma te aro ni Kristian. Ma e ngae n anne, Nei Dell e kakorakora bwa e na teimatoa ni bwaina te iango ae riai. “I kaantaningaia bwa n te bong teuana, ao natiu aei e na manga okira Iehova ma te nanorinano ao te nano ni koaua,” e taku. “Ma I rangi ni kaitau nakon te Atua ngkai angiia natiu a teimatoa ni kakaonimaki ni bebeku irouna. E kakorakoraki nanou n te kimwareirei ae I namakinna.”—Neemia 8:10.
Karekeia Raoraom Aika Teimatoa n Aki Toki
5. Ngkana ti anga boni ngaira ni kairiia aomata bwa a na riki bwa taan rimwin Kristo, tera ngkanne te atatai ae karika te raunnano nakoira?
5 Iesu e reireinia taan rimwina bwa a na buokia aomata n riki bwa Kristian, ma n reireinia taekan Iehova ao ana kaetieti. (Mataio 28:19, 20) Iehova ao Iesu a uaia n taotaon nanoia ni buokiia aomata n reiakina te kawai are te koaua. Mangaia are ngkana ti kakorakoraira ni kairia aomata bwa a na riki bwa taan rimwin Kristo, a na rau nanora ngkanne n ataakin ae ti katotonga iai aroia Iehova ao Iesu, n aron naba are a karaoia moan Kristian. (1 I-Korinto 11:1) Ngkana ti ibuobuoki ma te Atua ae Moan te Mwaaka ao Natina ae tangiraki n te aro aei, ao a na rangi ni manena riki maiura. Ai kabwaia ra ngaira ngkai ti a kona naba n aranaki bwa “raao ni makuri” ma te Atua! (1 I-Korinto 3:9) Ao tiaki naba te koaua bwa e rangi ni kamaiu ngkai ataakin ae anera naba a buoka te mwakuri n tataekina te euangkerio?—Te Kaotioti 14:6, 7.
6. Ngkana ti anganga bwaai n taamnei, antai aika a na riki bwa raoraora?
6 Ni koauana, ngkana ti buoka te mwakuri n anganga bwaai n taamnei, ti na aki tii riki bwa raao ni mwakuri ma te Atua—ma ti na kona naba iai ni karekea te iraorao ma ngaia ae e na teimatoa n aki toki. Ibukin ana onimaki, Aberaam e aranaki bwa raoraon Iehova. (Iakobo 2:23) N arora ni kekeiaki ni karaoa nanon te Atua, ao ti kona naba iai n riki bwa raoraon te Atua. Ngkana ti karaoa anne, ti na bon riki naba bwa raoraon Iesu. E kangai nakoia taan rimwina: “I atongngkami ba raou; ba I kaoti nako imi bwaai ni kabane ake I ongo iroun Tamau.” (Ioane 15:15) Aomata tabeman a kimwareirei ngkai a atongaki bwa raoraoia aomata aika a bwakuaku ke aika a kakannato, ma e kona n reke iroura atongakira bwa raoraoia aomata aika uoman aika a kakannato riki nakoia kaain te iuniweeti ni kabane!
7. (a) E a kanga te aine temanna ni karekea raoraona ni koaua? (b) E a tia n riki ae aekakin aei nakoim?
7 Ao ngkana ti buokia aomata bwa a na ataa te Atua, a na riki iai bwa raoraora, ae te bwai ae kabatiaa te kukurei ae moan te korakora nakoira. Nei Joan, ae e maeka n te United States, e moana reireina ma Nei Thelma i aon taekan te Baibara. E ngae ngke e riribaki n reirei Nei Thelma irouia ana utu, ma e nanomwaaka iai, ao e babetitoaki imwin teuana te ririki. E korea ae kangai Nei Joan: “E aki toki ara iraorao n te tai anne; ma e a rikirake n riki bwa te iraorao ae e a teimatoa ngkai i nanon te maan ae 35 te ririki. Ti aki toki n uaia n airi n te mwakuri ni minita, ao ni kaei bwabwaro. Imwin tabeua te tai, I mwaing nakon te tabo ae 800 te kiromita raroana. Ma e ngae n anne, e teimatoa Nei Thelma ni kanakoi reeta n iraorao ma ni kaungaunga, n tuangai bwa e aki toki n iangoa taekau ma ni kaitau nakoiu ibukin au iraorao ao au katoto nakoina, ao ibukina naba bwa I a tia n reiakinna te koaua man te Baibara. Reken raoraou ae rangi ni kaan ma n tatangira n aron anne, bon te kaniwanga ae moan te raoiroi ibukin au kekeiaki n reiakinna taekan Iehova.”
8. Tera te iango ae riai ae e na buokira n te mwakuri ni minita?
8 Iaiangoan ae tao ti kona ni kunea te aomata ae e tangiria n reiakina te koaua, e kona ni buokira bwa ti na nanomwaaka, e ngae ngkana angiia aomata aika ti kaitiboo ma ngaiia a aki bati ni kan ongora, ke a bon aki nano n ana Taeka Iehova. Aroia aomata n aki kan tabeakina te rongorongo, e kona n riki bwa kataan ara onimaki ao ara nanomwaaka. Ma ti na buokaki ngkana ti kateimatoa te iango ae riai iroura. E taekina ae kangai Fausto, ae kaain Guatemala: “Ngkana I kaotioti nakoia aomata tabemwaang, I iaiangoia bwa tera ngke te aomata are I maroro ma ngaia e na riki bwa tariu ke mwaaneu n taamnei. I iangoia bwa tao n te tai teuana N na boni kaitiboo ma te aomata temanna are e na butimwaea te koaua man ana Taeka te Atua. E kaunga nanou te iango anne, ao e karekea te kimwareirei ae bati nakoiu.”
Kaikoi Bwaai i Karawa
9. Tera ana taeka Iesu ibukin te kaubwai i karawa, ao tera reireiara mai iai?
9 E aki bebete n taai nako kairaia aomata bwa a na riki bwa taan rimwin Kristo, e ngae ngkana aomata aikai bon oin natira, ke aomata tabeman. E bae ni kainnanoa te tai, te taotaonaki n nano, ao ai te nanomwaaka. Ma uringnga bwa a mwaiti aomata aika a kukurei ni kakorakai ni mwakuri ni kabatiaa kaubwaia, ake n angiin te tai, a aki karika te kukurei nakoia, ao a aki teimatoa n aki toki. Iesu e tuangia taan ongora irouna bwa e raoiroi riki ngkana a mwakuri ni karekei kaubwaia n taamnei. E kangai: “Tai kaikoi ami kaubai i aon te aba, ba a urubai iai te koa ma te rara, ao a nini auti ma n rawebai iai tani iraa. Ma kam na kaikoi ami kaubai i karawa, ba a aki urubai iai te koa ma te rara, ao a aki nini auti ma n rawebai iai tani iraa.” (Mataio 6:19, 20, BK) Ngkana ti uaiakina te tia n taamnei—ae e nanonaki naba iai buokan te mwakuri ni kairaia aomata bwa a na ririmwin Kristo—ti kona n namakina te raunnano ae reke man ataakin ae ti kakaraoa nanon te Atua, ao e na boni kakabwaiaira iai. E korea ae kangai te abotoro Bauro: “E aki ribuaka te Atua ni manuokin ami makuri ma ami tangira are kam kaotia nakon arana.”—Ebera 6:10.
10. (a) Bukin tera ngkai iai kaubwain Iesu i karawa? (b) Tera aron Iesu n anga boni ngaia ao baikara kakabwaia aika mwaiti ake a reke mai iai nakoia aomata tabemwaang?
10 Ngkana ti kakorakoraira ni mwakuri ni buokia aomata bwa a na riki bwa taan rimwin Kristo, ao ngkanne, ti boni kaikoi iai ara “kaubai i karawa,” n aron are e taekinna Iesu. E a reke iroura iai te kimwareirei ae nako man te anganga. Ngkana ti anga ma kukurein nanora, ao ti na boni kakabwaiaki iai. E kakaonimaki Iesu ni beku iroun Iehova i nanon ririki aika birion ma birion mwaitiia. Iangoi kaubwaina n taamnei aika mwaiti ake e a tia ni kaikoi i karawa! Ma e ngae n anne, Iesu e aki iangoa karaoan ae e na kakabwaiaki iai. E korea ae kangai te abotoro Bauro: “E anga ngaia Kristo i bukin ara bure, ba e na kamaiuira mai aonteaba ae e buakaka aei, n ai aron nanon te Atua ae Tamara.” (I-Karatia 1:4, BK) Ao Iesu e aki tii anga boni ngaia n ana mwakuri ni minita, ma e bon anga naba maiuna bwa te kaboomwi, bwa a aonga aomata n anganaki aia tai ni kaiko kaubwaia i karawa.
11. Bukin tera bwa a raraoi riki bwaintangira n taamnei, nakon bwaintangira aika bwain te maiu aei?
11 N arora n reireinia aomata taekan te Atua, ti buokiia iai n noria bwa a na kanga ngaiia ni kaiko aia kaubwai n taamnei i karawa aika a aki kona ni mauna. Iai riki te bwai n tituaraoi teuana ae kakawaki nakon anne? Ngkana ko bwaintangiraa raoraom temanna n anganna te tai ae bobuaka boona, te kaa, ke tao te auti, e na bae ni kani kaitau nakoim ao e na rangi ni kukurei, ma ngkoe ko na boni kukurei naba ibukina bwa ko namakina te kimwareirei ae e nako man te anganga. Ma tao e na terana aron am bwaintangira anne imwin 20 te ririki? Imwin 200 te ririki? Imwin 2,000 te ririki? N te itera teuana, ngkana ko anga boni ngkoe ni buoka te aomata bwa e na beku iroun Iehova, te aomata arei e kona ni karekea kabwaiana ae aki totoki man te bwaintangira anne.
Kakaeaia Aomata Ake A Tangira te Koaua
12. Tera aroia aomata aika mwaiti n tia n anga boni ngaiia ibukin buokaia aomata tabemwaang n te itera n taamnei?
12 Ibukin nanoia ni kan anganga bwaai n taamnei, ana aomata Iehova a a tia ni mwakuri mai tabon aonnaba nako tabona. Ngaa ma ngaa mwaitiia aomata ake a a tia ni kitana abaia ao aia utu ibukin karaoan te mwakuri ni mitinare n aaba ake a riai n reirei iai taian taetae ma katei aika boou. Taani kakoaua tabeman a a tia ni mwaing nakon taabo tabeua n oin abaia, ike a kainnanoaki riki iai taan uarongorongoa taekan te Tautaeka n Uea. Tabeman riki a reiakina te taetae teuana ae tiaki taetaen abaia bwa a aonga ni kona n tataekina te rongorongo nakoia ianena man aba tabeua ake a roko ni maeka n aia tabo. N aron anne, ngke a a tia te taanga teuana ake a mena i New Jersey, ni kaikawaia natiia aika uoman aika a a beku ngkai n aia etekuata n te aonnaba Ana Tia Kakoaua Iehova, U.S.A., moana karaoan te mwakuri ni bwaiania kaaro aikai, ma n reiakina te taetae n Tiaina. I nanon te maan ae tenua te ririki, a kairi reirei n te Baibara ma aomata aika 74 mwaitiia ike a kabongana iai te taetae n Tiaina, ake a reirei n te kuura ae rietata ae uakaan ma ngaiia. Iai am anga ae ko kona ni karababa iai am mwakuri ni minita, bwa ko aonga ni kabatiaa riki kimwareireim man te mwakuri ni kairia aomata bwa a na rimwin Kristo?
13. Tao tera ae ko kona ni karaoia ngkana ko tangiria bwa e na uaana riki am mwakuri ni minita?
13 Tao e ingainga nanom ni kani kaira te reirei n te Baibara ma te aomata temanna, ma tao e tuai ma n reke. N aaba tabeua, e kangaanga kuneakiia aomata aika a kan ongora. Tao aomata aika ko kaitiboo ma ngaiia a aki rangi n nano n te Baibara. Ngkana ngaia anne, ao tao ko kona ni kabatiaa riki am tai ni kaota nanom anne n am tataro, ngkai ko ataia bwa Iehova ao Iesu Kristo a uaia n tabeakina te mwakuri aei, ao tao a kona naba ni kairiko nakon te aomata ae ai aron te tiibu. Kakaaea buokam mairouia kaain am ekaretia aika a rabakau riki, ke ae uaana riki aia mwakuri ni minita. Kakabongana te kataneiai ao taian reirei ake ti anganaki ni bobotaki ni Kristian. Karekea kabwaiam man aia taeka n reirei unimwaane aika mwamwananga ao buuia. Ao ae kakawaki riki, e na tai bwara nanom iai. E korea ae kangai te aomata ae wanawana: “Ko na kamae am uaa n ununiki n te ingabong, ao tai motika rawani baim n te tairiki: ba ko aki ata ae na materaoi, ba tao aei ke anne, ao tao a na uaia n raoiroi.” (Te Minita 11:6) Ma e ngae n anne, uringa taekaia aomata aika kakaonimaki n aron Noa ao Ieremia. E ngae ngke a karako mwaitiia aomata ake a butimwaea aia mwakuri n uarongorongo, ma bon iai tabeman ake a mutiakinna, ao e a uaana iai aia mwakuri ni minita. Ma ae kakawaki riki, e boni kakukureia nanon Iehova.
Karaoan Am Kabanea n Raoiroi
14. E a kanga Iehova n taraia aomata ake a a tabe n rikirake ni kara i nanon te beku irouna?
14 Tao aroarom ngkai e aki kariaiko bwa ko na karaoa ae ko kani karaoia n te mwakuri ni minita. Tao e uarereke am konabwai n am beku iroun Iehova ibukina bwa ko a kara. Ma e ngae n anne, uringa are e koreaki iroun te tia rabakau temanna: “Te baunuea ae tamaroa te atu ae iaia, e na reke i nanoni kawain te raoiroi.” (Taeka N Rabakau 16:31) Iroun Iehova, maiun te aomata ae e kabanea maiuna ni beku irouna, bon te bwai ae e rangi ni kakukureia Nanona. Ao e kangai te Baibara: “Boni Ngaia naba Ngai [ae Iehova] ni karoko ami bongi ni kara, ao N na uouotingkami ni karoko iaiami: I Karaoingkami Ngai, ao N na babakoingkami, ma ni kamaiuingkami.” (Itaia 46:4) Tamara are i karawa ae tatangira e berita bwa e na boutokoia ma ni buokiia ana aomata aika kakaonimaki.
15. N am koaua, e bon ataa aroarom Iehova? Bukin tera?
15 Tao ko tabe n nanomwaaka i aan te aoraki, te kairiribai mairoun raom ni mare ae tiaki kaain te onimaki, tabem aika mwaiti n am utu, ke te kangaanga riki teuana ae karawawata. E atai bwaai aika ti mamaara iai Iehova ma aroarora, ao e tangirira ngkai ti tabe ni kekeiaki mwaaka ni beku irouna. E teimatoa ni koaua anne e ngae ngkai e uarereke riki mwaitin ara mwakuri, nakon mwaitin aia mwakuri tabeman. (I-Karatia 6:4) E ataia Iehova bwa ti aki-kororaoi, ao e aki kaantaningaira bwa ti na karaoa ae riaon ara kona. (Taian Areru 147:11) Ngkana ti karaoa ara kabanea n raoiroi, ti kona ngkanne ni karaui nanora n ataakin ae te Atua e iangoira bwa aomata aika kakawaki, ao e aki kona ni mwaninga taekan ara mwakuri n onimaki.—Ruka 21:1-4.
16. E a kanga n taekinaki bwa te ekaretia ae bwanin e buoka aron kairan te aomata temanna bwa e na riki bwa te tia rimwin Kristo?
16 Uringnga naba ae kairaia aomata bwa a na rimwin Kristo, bon te mwakuri ae karaoaki n te kurubu. Bon akea te aomata temanna n tii ngaia ae e na kaira temanna bwa e na riki bwa te tia rimwin Kristo, n ai aron naba teuana te timtim ni karau are e aki kona raoi n teboka te aroka ni kangaea. Te koaua bwa tao te tia Kakoaua temanna e kona ni kunea te aomata temanna ae e kan ongora, ma ni kaira te reirei n te Baibara ma ngaia. Ma ngkana e a kawara te Maneaba n Uea te aomata are boou arei, te ekaretia ae bwanin e na buokia bwa e na ataa te koaua. Te nano n iraorao ae kaotaki irouia taari, e kakoauaa mwamwakurin taamnein te Atua iai. (1 I-Korinto 14:24, 25) Ataei ao te roro are tebwi tabun aia ririki a anga aia kaeka aika kaunganano, ao n te aro aei, e kaotaki iai nakon te aomata ae boou bwa ara ataei a rangi ni kaokoro ma ataein te aonnaba aei. Aomata aika aoraki, a mwauku, ke a kara, a reireinia aomata aika boou taekan te nanomwaaka. N aki ongeia bwa te roro raa ngaira ke uarerekera ara konabwai, ma ti bane ni karaoa te mwakuri ae kakawaki ni kaineti ma buokaia aomata aika boou, ake a tabe ni karikirakea tangiran te koaua man te Baibara, ao a a tabe ni kekeiaki nakon te babetito. E kona n taraa n uarereke manenan ara aoa ake ti kabanei n te mwakuri ni minita, ara tai n okiokira te aomata temanna, ao ara tai ni maroro ma te aomata ae kan ongora ae roko n te Maneaba n Uea, ngkana ti iangoi bwaai aikai n tii ngaia. Ma n etina, bwaai aikai a riki bwa kanoan te mwakuri teuana ae moan te korakora ae tabe ni katiaaki iroun Iehova.
17, 18. (a) Irarikin kairaia aomata bwa a na riki bwa taan rimwin Kristo, ti na kanga riki ni kona n namakina te kimwareirei ae reke man te anganga? (b) Ngkana ti karekea te kimwareirei ae reke man te anganga, ao ti katotonga iai antai?
17 Te koaua bwa irarikin buokan te mwakuri ni kairia aomata bwa a na rimwin Kristo ae moan te kakawaki, ngaira aika Kristian ti namakina naba te kimwareirei ae rereke man te anganga n itera tabeua. Ti kona ni kaokoroa ara mwane ae ti kan anga ibukin boutokoan te taromauri ae koaua, ao ibukin buokaia aomata aika kainnano. (Ruka 16:9; 1 I-Korinto 16:1, 2) Ti kona ni kakaaea ara tai ae ti na akoakoia aomata tabemwaang iai. (I-Rom 12:13) Ti kona ni kekeiaki mwaaka ni “kakaraoa ae e raoiroi nakoia aomata ni kabaneia, ngkai ti anganaki ara tai, ao riki nakoia tarira n te onimaki.” (I-Karatia 6:10, BK) Ti kona naba n anganga bwaai nakoia aomata tabemwaang n aaro aika kakawaki ma a na aki kangaanga karaoaia—n aron te kororeta, te tarebon nakoia, te bwaintangira, te ibuobuoki, ke te taeka ni kaunganano.
18 Ngkana ti anganga, ti kaotia bwa ti katotonga Tamara are i karawa. Ti kaota naba iai ara itangitangiri n tari, ae kanikinaean te Kristian ni koaua. (Ioane 13:35) Ururingan bwaai aikai e kona ni buokira ni karekea te kimwareirei ae nako man te anganga.
Ko Kona ni Kabwarabwaraa?
• Tera aron Iehova ao Iesu ni karaoa te katoto ae raoiroi ni kaineti ma te anganga bwaai n taamnei?
• Ti na kanga ni kona ni karekeia raoraora aika a teimatoa n aki toki?
• Baikara mwaneka aika ti kona ni karaoi ake a na kanakoraoi riki ara mwakuri ni minita?
• A na kanga kaain te ekaretia ni kabane n namakina te kimwareirei ae nako man te anganga?
[Taamnei n iteraniba 17]
Ngkana a butimwaea kataneiakiia ataei, aia karo a namakina iai te kimwareirei ao te raunnano ae korakora
[Taamnei n iteraniba 21]
N aaro aika kakawaki ma n aki kangaanga karaoaia, ti kona n namakina iai te kimwareirei ae nako man te anganga