Te Kawai Ibukin Karekean te Aonnaba ae Kakukurei
“TE AOMATA ae te kabanea ni kakannato ae maiu ma ngke a moan riki aomata ni karokoa ngkai, bon Iesu are te I-Natareta,” e taekina anne te maekatin ae te Time. Ngke e mena Iesu n te aonnaba, ngaa ma ngaa mwaitiia aomata aika raoiroi ake a aki tii nora aron kakannatona, ma a nora naba aron ana mwamwannano nakoia aomata. Anne ae e aki rangi ni kamimi iai aroia aomata n tangiria bwa e na riki bwa aia uea. (Ioane 6:10, 14, 15) Ma n aron ae e taekinaki n te kaongora are imwain aei, e rawa Iesu ni kan riki bwa te tia tautaeka n aia tautaeka aomata.
ARON Iesu aei e a boto i aon bwaai aika kakawaki riki aika tenua: ana iango Tamana ibukin aroia aomata ni kaota tangiran te inaaomata ni bairea oin aia waaki i bon irouia, n ikotaki ma aia tautaeka; ana atatai Iesu i aon taekan mwaaka aika korakora aika aki-nonoraki aika a katekebuaka aia kekeiaki aomata ni waakina te tautaeka ae raoiroi; ao ana kaantaninga te Atua are e na katea te tautaeka mai karawa ae e na tautaeka i aon te aonnaba ni kabuta. Ngkana ti neneri bwaai aika tenua aikai, ti na noria bwa bukin tera ngkai a aki nakoraoi aia kekeiaki aomata ni kataia ni karaoiroa riki te aonnaba. Ti na bon nora naba aron reken te tokanikai iai.
A Kona Aomata n Tautaekania i bon Irouia?
Ngke e karikiia aomata te Atua, e angania te mwaaka i aoia maan. (Karikani Bwaai 1:26) Ma te botannaomata e mena i aan mwaakan ana tautaeka te Atua. Te moani mwaane ao te moan aine a na kaota aia aantaeka iroun te Atua n aroia n aki kana uaan “te kai n ata te raoiroi ma te buakaka.” (Karikani Bwaai 2:17) Te kananokawaki bwa Atam ao Nei Ewa a kabongana inaaomataia n te aro ae buakaka, ao a aki-ongeaba iroun te Atua. Ma bon tiaki tii te bure n ira, anaakin uaan te kai are katabuakaki arei. Ma bon te karitei naba nakon mwaakan te Atua n tautaeka. Te kabwarabwara n te Baibara ae The New Jerusalem ae kaineti ma Karikani Bwaai 2:17, e taekinna bwa Atam ao Nei Ewa a tautaua “inaaomataia ni bairea ae riai i bon irouia, n aron te aomata ae e rawa ni kariaia, ae e boni karikaki . . . Te moani bure bon ekakinakoan mwaakan ao riain te Atua n tautaeka.”
Ibukin kaekan titiraki aika kakawaki aika a riki mai iai, ke a reitaki ma ae riai, te Atua e kariaia Atam ma Nei Ewa ao natiia, bwa a na bairea aroaroni maiuia ake a na maiuakin, ma ni katea naba oin aia kaetieti i aon ae raoiroi ao ae buakaka. (Taian Areru 147:19, 20; I-Rom 2:14) Ni karaoan anne, a a moanna aomata n taua inaaomataia ni bairei bwaai ni kabane i bon irouia. E nakoraoi aia waaki? Imwin ririki aika ngaa ma ngaa mwaitiia, ti kona ni kangai bwa e aki! E kangai Te Minita 8:9 (NW): “E karawawata raona n aomata, te aomata ae tautaeka.” Te rongorongo ae kananokawaki ae taekaia aomata n taua inaaomataia ni bairei bwaai ni kabane i bon irouia, e a kakoauaa are e taekinna Ieremia 10:23: “Iehova, I ata kawain te aomata ba e aki mena i nanona: tiaki ana bwai te aomata ae nakonako te kaeti eueutakina.” E kakoauaki n rongorongon te aonnaba, bwa akea irouia aomata te kona ni kanakoraoa aia tautaeka ngkana akea ana ibuobuoki aia tia Karikiriki.
E boni kakoauaa anne Iesu bwa e rangi n ribaa te tannako mai i aan ana kairiri te Atua. “I aki karaoa te bai teuana n oin au baire,” e taku. “Ba I aki toki ni kakaraoa are e tangiria [te Atua].” (Ioane 4:34; 8:28, 29, BK) E rawa Iesu n iangoa ae e na riki bwa te tia tautaeka n aia tautaeka aomata, ibukina bwa e aki anganaki te kariaia mairoun te Atua. Ma e aki nanonaki iai bwa e rawa ni buokia aomata. E boni kakorakoraa ni buokiia, bwa a na kukurei riki n te tai arei ao n te maiu naba are e na roko. E bon anga naba maiuna ibukin te botannaomata. (Mataio 5:3-11; 7:24-27; Ioane 3:16) E ataia Iesu bwa “bon iai bongini bwaai ni bane,” n ikotaki naba ma ana bong te Atua ni kaota mwaakana n tautaeka i aoia aomata. (Te Minita 3:1; Mataio 24:14, 21, 22, 36-39) Uringnga bwa i Eten rimoa, ara moani karo a ira nanon te anera are buakaka, are e taetae rinanon te naeta. E a reke mai iai ngkanne bukina are te kauoua, are e rawa iai Iesu n riki bwa te tia tautaeka n aia tautaeka aomata.
Te tia Taua Taekan te Aonnaba ae Aki-ataaki
E taekinna te Baibara bwa Tatan e na angan Iesu “abanuean aonaba ni bane ma mimitongia,” ngkana e na taromauria. (Mataio 4:8-10, BK) E nanonaki iai bwa aongkoa Iesu e kona n tautaekana te aonnaba, i aan ana kariaia te Riaboro. Ma e bon aki bwaka n te kariri aei Iesu. Bwa bon te kariri ni koaua? E kona Tatan n anganna te bwai are e taekinna? Eng, bwa Iesu e atonga te Riaboro bwa “uean aon te aba,” ao te abotoro Bauro e taekinna naba bwa “atuan aon te aba.”—Ioane 14:30; 2 I-Korinto 4:4; I-Ebeto 6:12.
E ataia Iesu bwa akea nanon te Riaboro ni kani buokia aomata. E taekina naba Tatan bwa “te tia tiriaomata” ao “taman taiani kewe ao bwaai ni kabane aika kewe.” (Ioane 8:44, The Amplified Bible) E teretere bwa e aki kona n reke te kukurei ni koaua n te aonnaba ae mena “i ani makan teuare e buakaka.” (1 Ioane 5:19, BK) Ma e na aki teimatoa te mwaaka n tautaeka aei iroun te Riaboro. Iesu, ae te aomata ae te taamnei ae mwaaka, e nang kabwaka Tatan ma n anaa mwaakana ni kairiri ni kabane.—Ebera 2:14; Te Kaotioti 20:1-3.
Tatan e ataia bwa e nang roko n tokina, ana tai n tautaekana te aonnaba aei. Ngaia ae e a kekeiaki mwaaka ngkai, ni kataia ni kairarangia aomata nakon te buakaka, n te aro are a a aikoa kona ni manga raoiroi, n aron are e karaoia imwain te Ieka, n ana bong Noa. (Karikani Bwaai 6:1-5; Iuta 6) “Kam a kananoanga, ngkami aon te aba ma marawa,” e taekina anne Te Kaotioti 12:12 (BK), “ba e a tia n ruoningkami te riaboro ma te un ae e korakora, ngkai e ataia ba ai ti teutana nikiran ana tai.” Taetae ni burabeti n te Baibara ao bwaai aika riiriki n te aonnaba, a kaotia bwa ti a kaan ngkai ma banen “ana tai” aei. (2 Timoteo 3:1-5) E nang roko te kamaiuaki.
Te Tautaeka ae E na Uota te Kukurei ni Koaua
Te katenua ni bwai are e rawa iai Iesu n riki bwa te tia tautaeka n aia tautaeka aomata, bwa e ataia ae te Atua e a tia ni bairea katean te tautaeka teuana i karawa, ae e na tautaekana te aonnaba rimwi riki. Te Baibara e arana te tautaeka aei bwa ana Tautaeka n Uea te Atua, ao boni ngaia te boto n iango ae aana angiin ana reirei Iesu. (Ruka 4:43, NW; Te Kaotioti 11:15, NW) E reireinia taan rimwina Iesu bwa a na tataroa rokon te Tautaeka n Uea aei, bwa tii ngaia ae e na kona ni karekea ‘irakin nanon te Atua i aon te aba n ai arona i karawa.’ (Mataio 6:9, 10) Tao ko kona n iangoia bwa ‘Ngkana e na tautaekana te aonnaba ni kabane te Tautaeka n Uea aei, ao tera ngkanne ae e na riki nakon aia tautaeka aomata?’
E kaekaa anne Taniera 2:44 BK): “N aia tai tan tautaeka akanne [ake a tautaeka n te tai ae e a uakaan ma tokin te waaki n te aonnaba ae ngkai] ao e na kateirakea te tautaeka teuana Atuani karawa. E na bon aki uruaki te tautaeka anne, ma e na kamaunai tautaeka akekei [ake a kateaki irouia aomata] ni kabane, ao e na teimatoa ngaia n aki toki.” Bukin tera bwa ana Tautaeka n Uea te Atua e na “kamaunai” aia tautaeka aomata? Ibukina bwa a imanono ni kateimatoa te nano n rarawa nakon te Atua, ae e kaotaki n aroia ni kan inaaomata ni bairei bwaai ni kabane i bon irouia, ae te iango ae e karikirakeaki iroun Tatan n te oo-n-aroka are Eten. A a tia ni karekea te mweebuaka nakon te botannaomata, aomata aika a tangiria ni kateimatoa te waaki aei, ao irarikina, a kaitaraa naba te tia Karikiriki. (Taian Areru 2:6-12; Te Kaotioti 16:14, 16) Mangaia are ti riai n titirakinira bwa ‘Ti kariaia, ke ti kaitaraa te tautaeka mairoun te Atua?’
Ko na Boutokoa Riain Ana Tautaeka Antai?
Ibukin buokaia aomata bwa a na kabongana te atatai ibukin motikan nanoia ni kaineti ma te tautaeka ae a na boutokoa, Iesu e mwiokoia taan rimwina bwa a na tataekina “euangkerion uean te Atua aei i aonaba ni bane ba te bwai ni kaotioti nakoia botanaomata ni kabaneia,” imwain rokon tokin te waaki n te aonnaba ae ngkai. (Mataio 24:14) Antai aika a ataaki ni katobibia te aonnaba n taai aikai, aika a tataekina rongorongon ana Tautaeka n Uea te Atua? Bon Ana Tia Kakoaua Iehova. Ao te maekatin aei e a kamani kaotii taeka aika “Tataekinan Ana Tautaeka n Uea Iehova” i moana. Ni boong aikai, ai onoua tabun te mirion mwaitiia taani Kakoaua n aaba aika raka riki nakon 230, aika a tabe ni buokia aomata bwa a na karekea te atatai ae eti, i aon taekan te Tautaeka n Uea anne.a
Kakabwaiaia Aomata i aan te Tautaeka n Uea
Iesu e karaoi bwaai ni kabane n te aro ae boraoi ma nanon te Atua. E aki kan inaaomata ni karaoa ae e baireia i bon irouna ao e aki kataia ni karaoiroa riki te aonnaba rinanon te waaki n tautaeka, ma e kakorakoraa ni mwakuri ibukin ana Tautaeka n Uea te Atua, kioina ngkai bon tii ngaia ae e kona ni katoki aia kangaanga aomata. Ibukin arona ni kakaonimaki iai, e anganaki te kaniwanga ae te kaintokanuea ae mimitong i karawa, bwa boni ngaia te Uea n te Tautaeka n Uea anne. Ai raoiroi ra te kaniwanga aei, ae e reke irouna ibukina bwa e aantaeka iroun te Atua!—Taniera 7:13, 14.
A anganaki naba te bwai n tituaraoi ae moanibaan te raoiroi, aomata aika mwaiti ni boong aikai ake a katotonga aron Iesu ni kakaraoa nanon te Atua, ao ni moanibwaia riki ana Tautaeka n Uea. A kakabwaiaki ngkai a kona n riki bwa kaain ana Tautaeka n Uea te Atua aika a na maekana te aonnaba. (Mataio 6:33) I aan te kairiri ae waakinaki n te tangira, a na karikirakeaki ni karokoa ae a kororaoi, ao a kona ni maiu n aki toki. (Te Kaotioti 21:3, 4) E kangai 1 Ioane 2:17: “E kume ni mauna aon te aba ma kaibabaruna: ma ane kakaraoa ae E tangiria te Atua, ao e teimatoa n aki toki.” E na rangi ni kakukurei ngkanne te maiu are aki toki, ngkana e a kabaneaki Tatan ma ana koraki, ao e a oneaki te aonnaba aei nakon te baretaiti ni kabuta, are ai akea iai te nano n aba ae karika te i-raraure, waaki ni bitineti aika babakanikawai, ao Aaro aika kewe!—Taian Areru 37:29; 72:16.
Eng, ana Tautaeka n Uea te Atua bon te kawai ni koaua ibukin karekean te aonnaba ae kakukurei, ao kaotiotana bon te rongorongo ae raoiroi. Ngkana ko tuai ni butimwaea te rongorongo ae raoiroi aei, e aera bwa ko na aki ongora moa ngkana ko a kawaraki irouia Ana Tia Kakoaua Iehova?
[Kabwarabwara ae nano]
a Ana Tia Kakoaua Iehova aika boutokoa ana Tautaeka n Uea te Atua a aki reitaki ma waaki n tautaeka, ao a aki naba kaungai nanoia aomata bwa a na karitei nakon taian tautaeka. A aki naba karaoa anne n aaba ake a tabuaki ni mwakuri iai taani Kakoaua, ke a bwainikirinaki iai. (Tito 3:1) Ma n ai aron Iesu ma taan rimwina ake a maiu n te moan tienture, a kataia ni karaoa te mwakuri ae manena ao e kaungaunga nakon tangiran bwaai n taamnei, ae akea irekerekena ma aia waaki n tautaeka aomata. Taani Kakoaua a kekeiaki mwaaka ni kataia ni buokia kaain aia kaawa aika raoiroi, bwa a na butimwaea ae e taekinaki n te Baibara ni kaineti ma te itangitangiri n te utu, karaoan ae eti, te aroaro ni maiu ae riai, ao te marurung ni mwamwakuri. Ma a moanibwaia riki reiakinaia aomata bwa a na kakairi n ana reirei te Baibara, ma ni kakaantaninga ana Tautaeka n Uea te Atua, bwa tii ngaia ae e kona ni buokiia.
[Taamnei n iteraniba 5]
N rongorongon te aonnaba, e kakoauaki bwa e aki kona n nakoraoi aia waaki n tautaeka aomata ngkana a tannako mairoun te Atua
[Taamnei n iteraniba 5]
Ibukina bwa e tautaeka Tatan n te ‘aonnaba ngkai,’ e kona n taekina ae e na angan Iesu “abanuean aonaba ni bane ma mimitongia”
[Taamnei n iteraniba 7]
Iesu e taekinna bwa e na rangi n tamaroa te aonnaba i aan ana Tautaeka n Uea te Atua