Onimakina Taamnein Te Atua Ngkana Ko A Kaaitara Ma Bitakin Te Aroaro Ni Maiu
“Kakorakorako ni kani kaotiko nakon te Atua ba ko ataki ba ko raoiroi.”—2 TIMOTEO 2:15.
1. Baikara bitaki aika kona n riki bwa tuoan marurungira n taamnei?
E TEIMATOA ni bibitaki te aroaro ni maiu n te aonnaba. Ti nori rabakaun te aonnaba ao taiani kukune aika kamimi bwa a rikirake, ao a irianaki ni kerikakin te aroaro ae riai i nanon te tai ae kimototo. N aron ae ti a tia ni maroroakinna n te kaongora are imwain aei, a riai Kristian n rawa nakon nanon aon te aba, ae riribaan te Atua. Ma e ngae n anne, ao ngkai e bibitaki te aonnaba ao ngaira n tatabemanira nako, ti boni bibitaki naba n aaro aika mwaiti. Ti riki bwa ataei moa ni karokoa ae ti a ikawai. Ti kona ni karekei kaubwaira, marurungira, ao raora aika tangiraki ma a kona naba ni manga bua mairoura. A bon riaon ara konaa aeka ni bitaki aika mwaiti aikai, ao a kona ni kariki naba kataaki aika boou ao aika kakamaaku nakon marurungira n taamnei.
2. E kanga Tawita ni kaaitarai bitaki i aoni maiuna?
2 A rinanon bitaki aika korakora aikai aomata tabeman i nanoni maiuiia n aron naba are e rinanona Tawita are natin Iete. E waekoa naba ni bitaki aroaron Tawita are e mangori kioina ngke te tia kawakin tiibu ngaia, nakon are e a rangi ni kinaaki ao n taekinaki irouia botannaomata bwa te aomata ae ninikoria. Rimwi riki, e a manga riki bwa te tia karabarabaa, ao e a manga kakiokioaki iroun te uea are e nanonibwiia. Imwin aei ao e a riki Tawita bwa te uea ae te tia buaka. E nanomwaaka naba i aan karawawata ake a riki nakoina imwin karaoan te bure ae kakaiaki irouna. E kaaitara naba ma aaro aika kananokawaki ao te iraraure i nanon ana utu. E reke kaubwaina, e a manga rikirake ni kara, ao e rinanon naba mamaaran te rabwata ngke e a kara. E ngae ngke a bati bitaki aika riki nakon Tawita, ma e bon teimatoa naba ni kaotiota onimakinan Iehova ma Taamneina i nanon maiuna ae abwabwaki. E karaoa ana kabanea n raoiroi ni kaotia ‘nakon te Atua bwa e ataaki ba e raoiroi,’ ao e kakabwaiaki iroun te Atua. (2 Timoteo 2:15) E ngae ngke a kakaokoro bwaai aika riiriki nakoira ma ake a riki nakon Tawita, ma e kona n reke reireiara ngkana ti ururingi aroarona ni kaaitarai bwaai ake a riki nakoina i aoni maiuna. E buokira naba ana katoto bwa ti na ataa iai arora ni kateimatoaa reken buokara mairoun taamnein te Atua n taai aika ti kaaitara iai ma bitaki i aoni maiura.
Ana Nanorinano Tawita —Te Katoto ae Raoiroi
3, 4. E kanga n rikirake Tawita man arona are e aki kinaaki iai ngke bon te tia kawakin tiibu ngaia, nakon te aomata ae e a rangi ni kinaaki i aon abana?
3 Akea rinen Tawita i nanon ana utu ngke te teinimwaane ngaia. Ngke e roko te burabeti are Tamuera i Betereem, ao taman Tawita e kaotiia natina aika itiman ataeinimwaane ma akea ibuakoia te kawaniman are Tawita bwa e katukaki bwa e na kawakinia tiibu. Ma Iehova e a bon tia n rinea Tawita bwa e na riki bwa uean Iteraera nakon taai aika a na roko, mangaia are e a kawaekoaki Tawita man te tawaana. Imwin anne ao e taekinaki ae kangai n te Baibara: “Ao Tamuera e anaa te koro-ni-man ae kanoana te bwa, ao e kabiria i buakoia tarina: ao E roko ni korakora tamnein Iehova i aon Tawita man te bong arei ao n rimwi.” (1 Tamuera 16:12, 13) E onimakina te taamnei anne Tawita ni kabane ana bong ni maiu.
4 Imwin te tai ae aki maan, ao e a rangi ni kinaaki te ataeinimwaane ae te tia kawakin tiibu aei i aon abana. E weteaki bwa e na riki bwa ana touati te uea ao n riki naba bwa ana tia katangitang. E tiringa te tia buaka are Koria, te aintoa ae tiritiri are a maaku naba ni kaitaraa tautia aika mwaatai ni buaka i aon Iteraera. E rineaki naba Tawita bwa e na kaira buakanakiia kaain Biritia ao e tokanikai iai. E tatangiraki irouia aomata, ao a otea te anene are a kamoamoaa iai. Imwain anne ao e kabwarabwaraa taekan Tawita, ana tia mwakuri te Uea are Tauro bwa e aki tii “rabakau ni katanga” te aabi ma bon “te rorobuaka ae korakora ae ninikoria, ae te tia buaka, ae rabakau taetae, ae te aomata ae tamaroa.”—1 Tamuera 16:18; 17:23, 24, 45-51; 18:5-7.
5. Tera ae kona ni kaira ana iango Tawita bwa e na kamoamoa, ao ti kanga n ataia bwa e bon aki reke irouna te nano anne?
5 Titeboo ma e a bane aron Tawita. E rangi ni kinaaki, e botonimwaane, e marurung n aron te rorobuaka, e rabakau ni kakarabakau ao ni katangitang, e korakora ni buaka, ao e akoaki naba iroun te Atua. E kona ni kairaki Tawita bwa e na kamoamoa n reken teuana man aroaro aika ieta aikai, ma e bon aki roko n te reke te nano anne irouna. Ongora n ana kaeka Tawita nakon te Uea are Tauro ngke e a anganna natina te aine bwa buuna. E taku ma te nanorinano ni koaua: “Antai ngai, ao tera maiuu, ao tera manen ana utu tamau i buakoia Iteraera, ngkai N na riki ba bun natin te uea?” (1 Tamuera 18:18) E korea ana taeka i aon te kibu aei, te tia rabakau temanna ni kangai: “Te bwai ae nanonna Tawita, bon akea aroarona teuana, nakoana, ke irekereken ana bakatibu are e riai iai n riki bwa buun natin te uea.”
6. Bukin tera bwa ti riai ni karikirakea te nanorinano iroura?
6 E boto nanorinanon Tawita i aon ataakin ae bon moan te raoiroi riki Iehova nakoia aomata aika aki-kororaoi n aaro ni kabane. E mimi Tawita ngkai e mutiakinia aomata te Atua. (Taian Areru 144:3) E ataia naba Tawita bwa e reke karineana kioina ngkai e kaotiota te nanorinano Iehova nakoina, e karinanoa bwa e aonga ni kateimatoaki, e kamanoa, ao e tabeakinna. (Taian Areru 18:35) Ai raoiroi ra te reirei aei ibukira! Ti aki kona ni kamoamoaira ibukin ara tarena, ara waaki, ao ai mwiokoara. E korea ae kangai te abotoro Bauro: “Tera am bwai teuana ae ko aki anganaki? Ao ngkai ko anganaki, ao ko aera ngkai ko kamoamoako, ba aongkoa ko aki anganaki?” (1 I-Korinto 4:7) Ngkana ti kani karekea iroura taamnein te Atua ao akoara irouna, ti riai ngkanne ni karikirakea ao ni kateimatoaa te nanorinano.—Iakobo 4:6.
“Tai Iri Taangami ni Kareke Kai”
7. Tera te anga ae e a angaraoi iai tiringan te Uea are Tauro iroun Tawita?
7 Kioina ngkai e aki kamoamoa Tawita ibukin arona n rangi ni kinaaki, e a karika ngkanne te bakantang ae raonaki n te tiritiri i nanon te Uea ae Tauro, are e a tia ni kitanaki iroun taamnein te Atua. E ngae ngke akea te kairua ae e a tia ni karaoia Tawita, ma e boni birinako naba ni kamanoa maiuna, ike e a nako ni maeka iai n te rereua. N te taina, ngke e bon teimatoa naba n ukoukora tiringan Tawita te Uea are Tauro, ao e rin n te bwanga-ni-matang teuana te uea aei, ao e aki ataia ae a karabaia Tawita ma raona i kabin te bwanga-ni-matang aei. A kaumaka Tawita raona aikai bwa e a toka ana kai i aon ana kairiribai, bwa e taraa n ae e a anganaki ana tai aei mairoun te Atua bwa e na tiringa iai Tauro. Ti kona ni katea bannaia n ara iango ngke a wirikiriki nakon Tawita ni kangai: “Aio te bong ae E taekinna Iehova ngke E kangai nako im, Noria, N na anga am kairiribai nako nanoni baim, ao ko na karaoa ae riai i matam nako ina.”—1 Tamuera 24:2-6.
8. Bukin tera bwa e kerikaki Tawita man irantaangakina i bon irouna?
8 E rawa Tawita ni kammaraka Tauro, ma e kaotiota te onimaki ao te taotaonakinnano, ngke e a kariaia katukan bairean bwaai ni kabane i nanon bain Iehova. Ngke e a kitana te bwanga-ni-matang te uea, ao e a takarua nakoina Tawita ni kangai: “E na kaeta taekau ma taekam Iehova, ao E na ira tangau Iehova ni karekea kaim: ma e na aki mena baiu i aom.” (1 Tamuera 24:12) E ngae ngke e ataia Tawita bwa e bure aron Tauro nakoina, ma e bon aki roko naba n te ira tangana; ao e aki taetae naba n aki akaka nakon Tauro ke ni kabuakakaa nakoia aomata. N taai riki ake tabeua, ao e kerikaki Tawita man irantangaana i bon irouna. E onimakina Iehova bwa e na kaeti bwaai ni kabane.—1 Tamuera 25:32-34; 26:10, 11.
9. Bukin tera ngkai ti na aki irantangaira ngkana ti kaaitara ma ribaakira ao bwainikirinara?
9 Ko kona naba ngkoe ni katotonga Tawita n taai ake ko taonaki iai ni kangaanga aika ai aron aikai. Tao ko kona ni kaaitaraki ke ni bwainikirinaki irouia raom n reirei, raom ni mwakuri, kaain am utu, ke aomata riki tabeman aika kaokoro am Aro ma ngaiia. Tai tibaaku moa n irantangaiko. Kaantaningaa Iehova, bubutiia taamneina are raoiroi bwa e na buokiko. A kona n anaaki nanoia ao n riki naba bwa kaain te onimaki, te koraki ake a kaokoro aia koaua ma ngkoe, n aroarom aika raraoi. (1 Betero 3:1) Karaua nanom, e ngae naba ngkana iai te bwai ae riki, bwa e bon nora am kangaanga Iehova ao bon iai te bwai ane e na karaoia ibukin buokam n te tai are e a bon tia n namatia. E korea ae kangai te abotoro Bauro: “Ngkami aika kam tangiraki, tai iri taangami ni kareke kai, ma kerikaki mai mwain te un: ba e koreaki ae kangai, E taku Iehova, Au bwai te irantaanga ni kareke kai.”—I-Rom 12:19.
“Ongo te Reirei”
10. E kanga ni karaoa te bure Tawita, ao tera arona ni kataia ni karabaa?
10 Imwin tabeua te ririki, ao e a riki Tawita bwa te uea ae tatangiraki ao e taabangaki kakannatona. Norakin anuani maiuna ae te kakaonimaki, n ikotaki naba ma taian areru aika tamaroa ake e korei ibukin kamoamoan Iehova, a kona ngkanne n iangoia aomata bwa e aki kona ni karaoa te bure ae kakaiaki te aomata aei. Ma e ngae n anne, ao e boni karaoa naba te bure ae kakaiaki. N te bong teuana, ao e matakuakina temanna te aine ngke e tebotebo te uea aei, mai aon akun ana auti. E kakaaea rongorongon neiei Tawita, ao ngke e a ataia bwa bon Nei Bata-teba, ao akea buuna ae Uria bwa e nako n ira te buaka, ao e a kanakoia ana aomata bwa a na wetea neiei nakoina, ao e wene ni bure ma ngaia. Imwina riki, ao e a ataia bwa e a bikoukou te aine arei. Ai kamaamaa ra te aro aei ngkana e a ataaki! I aan te Tua Mairoun Mote, ao e riai n tiringaki te aomata ae wene ni kimoa. Mangaia are e a iangoia te uea aei bwa tao e kona ni karabaki ana bure aei. E a kanakoa ana taeka nakon te tabo ni buaka bwa e na kaokaki Uria nako Ierutarem. E kaantaningaia Tawita bwa ngkana e oki Uria ao e na boni bae ni wene ma Nei Bata-teba, ma e bon aki riki te bwai are e kaantaningaia. E korakora nanon Tawita ni kani karabaa ana bure mangaia are e a manga kaoka Uria nakon te buaka ma te reta nakon Ioaba are te mataniwi n te taanga ni buaka. Te kaetieti are i nanon te reta, bon taekan Uria bwa e na kateaki n te tabo are e na kai teke iai, bwa e aonga ni mate. E ongeaba Ioaba nakon te kaetieti aei ao e a mate Uria. Ngke e a toki tain tanginiweneian Uria iroun Nei Bata-teba n aron te katei are e kakaraoaki, ao e a anaa neiei Tawita bwa buuna.—2 Tamuera 11:1-27.
11. Tera te rongorongo are e taekinna Natan nakon Tawita, ao tera arona iai?
11 E taraa n nako raoi ana iango Tawita, e ngae ngke e a bon tia n ataia bwa akea te bwai teuana ae kona n raba mai matan Iehova. (Ebera 4:13) Imwin tabeua te namwakaina, ao e a bungiaki te merimeri. Imwina, e a kairaki iroun te Atua te burabeti are Natan bwa e na kawara Tawita. E karaki te burabeti nakon te uea n taekina te aomata ae kaubwai ae mwaiti ana tiibu, are e tiringa ana tiibu te aomata ae akea ana bwai. E kakiriwea nanon Tawita te karaki aei, ao e a kaotinakoa naba ana motikitaeka iai n akea ana kanamakin bwa iai nanon te karaki aei ae raba. E bati n ura unin Tawita iroun te aomata are kaubwai, ao e taku nakon Natan: “E riai maten te aomata are karaoa te baerei.”—2 Tamuera 12:1-6.
12. Tera ana motikitaeka Iehova are e karaoia nakon Tawita?
12 E kaeka te burabeti nakon Tawita ao e taku: “Boni ngkoe te aomata anne.” E a bon tia ni motika taekana Tawita. Ni koauana, e a rairaki nako unna arei nakon te maamaa ao te nanokawaki ae korakora. E kakauongo ma te miroaroa Tawita ngke e a kaotaki nakoina motikan taekana mairoun Iehova, are e bon aki kona ni birinako mai iai. Akea taeka aika kona ni kabebetea nanon teuaei. E a tia n aki mutiakina ana taeka Iehova Tawita n arona ni karaoa ae buakaka. Tiaki e a bon tia n tiringa Uria n ana kabaang te kairiribai? E na bon aki kitana ana auti Tawita te kabaang. Tiaki e a tia n anaa buun Uria n te aro ae e aki ataaki? E na manga bwakaria te rawawata ae aron naba anne, ao e na aki karabaaki ma a na bane aomata n ataia.—2 Tamuera 12:7-12.
13. Tera aroaron Tawita ni kaineti ma reireiana iroun Iehova?
13 Te bwai ae e kamoamoaki iai Tawita bon arona n aki kakewea burena. E aki un nakon te burabeti are Natan. E aki bukinia tabeman iai ke ni kataia ni kamaiua ibukin te bwai ae e a tia ni karaoia. Ngke a taekinaki ana bure nakoina, e kakoauai ao e taku: “I bure nakon Iehova.” (2 Tamuera 12:13) E kaotaki nanona n raraoma n Taian Areru 51 ao korakoran naba nanona n rairannano. E butiia Iehova ao e taku: “Tai teweai nako mai matam; ao tai kaira nako Tamneim are Raoiroi mai rou.” E kakoauaa teuaei bwa e na bon mutiakina “te nano ae uruaki ae raraoma” ibukin te bure Iehova, kioina ngkai bon te Atua ae nanoanga. (Taian Areru 51:11, 17) E teimatoa n onimakina taamnein te Atua Tawita. E ngae ngke e aki kamanoa Tawita Iehova man uaan ana bure aika kammaraki, ma e boni kabwarai ana bure.
14. Tera arora ae riai ni kaineti ma boaakira iroun Iehova?
14 Ti bane n aki kororaoi ao ti bure. (I-Rom 3:23) N taai tabetai ti kona naba ni karaoi buure aika kakaiaki n aron naba are e riki nakon Tawita. E boaia natina te tama ae tatangira, mangaia are Iehova e kaetietiia naba te koraki ake a beku irouna. E ngae ngke e kakabwaiaa te aba te boaki, ma e bon aki bebete naba butimwaeana. Ni koauana, e boni “kamaraki” n taai tabetai. (Ebera 12:6, 11) Ma e ngae n anne, ao ngkana ti “ongo te reirei,” ti a kona iai ngkanne n raoiakinaki ma Iehova. (Taeka N Rabakau 8:33) Ngkana ti tangiria bwa e na teimatoa ana kakabwaia taamnein Iehova i aora, ti riai ni butimwaea boaakira ao ni karaoi mwakuri aika kakukureia te Atua.
Tai Onimakina te Kaubwai ae Aki-Teimatoa
15. (a) Tera aroia tabeman ni kamanenai kaubwaia? (b) Tera ae tangiria Tawita bwa e na kamanena kaubwaina iai?
15 Akea te rongorongo ae kaotaki bwa e riki Tawita man te utu ae bwakuaku ke ae kaubwai. Ma n ana tai ni kaueaki, ao e karekei kaubwaina aika bati. N aron ae e ataaki, a mwaiti aomata aika a kaikoi kaubwaia, a mwangainrang ni kani kabatiai riki, ke a kamanena bon tii ibukiia. Tabeman riki, a kamanena aia mwane ibukin kamoamoaia irouia aomata. (Mataio 6:2) Ma e kamanena kaubwaina Tawita n te aro ae kaokoro. E ingainga nanona ni kani karinea Iehova. E kaota nanona Tawita nakon Natan bwa e kani katea te tembora ibukin Iehova bwa e aonga ni katukaki te ati ni berita i nanona, kioina ngke e titiku te ati ni berita aei ngkoa i Ierutarem “i nanon rooki aika kunnikai.” E kukurei Iehova n ana iango Tawita aei, ma e kanakoa kaekaan aei rinanon Natan bwa e na tiku katean te tembora iroun natina are Toromon.—2 Tamuera 7:1, 2, 12, 13.
16. Baikara bwaai ake e katauraoi Tawita ibukin katean te tembora?
16 E katauraoi bwaai nako ake a na kamanenaki n te kateitei ae bubura aei Tawita. E taku Tawita nakon Toromon: “I a tia ni katauraoi tekuri te tarena ni koora, ma teea te tarena n tirewa ba bwaini maneaban Iehova i buakon rawawatau; ao e aki tauaki mwin rawawatani burati ma biiti; ba kioina ngkai a bati: ao I a tia ni katauraoi naba kaai ma atibu; ao e riai ba ko na raon riki n tabeua.” Man oini kaubwaina ao e anga ana bwai n tangira n te mwaiti ae 3,000 te tarena ni koora ao 7,000 te tarena n tirewa.a (1 Rongorongo 22:14; 29:3, 4) E aki angabwai ni kan taraaki Tawita, ma boni kaotiotan ana onimaki ao tangiran Iehova ae te Atua irouna. Kioina ngkai e bon ataa raoi Nibwan kaubwaina, e a taekina ngkanne ae kangai nakon Iehova: “A bane bwaai n roko mai Roum, ao ti anganiko bwaai aika mai nanoni baim.” (1 Rongorongo 29:14) E kairaki Tawita man nanona ae atataiaomata bwa e na karaoi bwaai ni kabane ibukin karikirakean te taromauri ae itiaki.
17. E kanga te reirei are n te 1 Timoteo 6:17-19 ni kaineti nakoia aomata aika kaubwai ao aika akea aia bwai?
17 Ti bia karaoa naba ae titeboo ma anne ni kamanenai kaubwaira ibukin te raoiroi. N onean mwin are ti na kakorakoraira n ukoukora kaubwain te maiu aei, e raoiroi riki bwa ti na ukoukora akoara iroun te Atua, bwa boni ngaia aron reken te wanawana ni koaua ao te kimwareirei. E korea ae kangai Bauro: “Ko na tuangia akana kaubwai i aon te aba, ba a na tai kainikatonga, ao a na tai onimakina te kaubwai ae aki teimatoa, ma a na onimakina te Atua, ae kabane bwaai n anganira ba ti na kabatia te kukurei iai; ao a na kakaraoa ae raoiroi, a na kabati makuri aika riai, a na tituaraoi n angabwai, ao a na bareka te tibai aia bwai ma raoia nako; ao a na kaiko aaia aika raraoi i mwaini boong aika nangi roko, ba a aonga n taua te maiu ni koaua.” (1 Timoteo 6:17-19) Ngkana tao ti kaubwai ke tiaki, ma ti bia onimakina taamnein te Atua ao ni maiuakina te aroaro ni maiu ae raoiroi, are e na kairira nakon te “toronibwai n ana bwai te Atua.” (Ruka 12:21) Akea te bwai ae kakawaki riki nakon katauakira n riki bwa raoraon Tamara ae tatangira.
Kaotiko Nakon te Atua bwa Ko Ataki bwa Ko Raoiroi
18. E katea te banna ni katoto Tawita ibukia Kristian n te aro raa?
18 E ukoukora akoana iroun Iehova Tawita ni kabane ana bong ni maiu. E taku n ana anene: “Ko na nanoangaai, te Atua, Ko na nanoangaai; ba e onimakiniko tamneiu.” (Taian Areru 57:1) E aki matebuaka onimakinan Iehova irouna. E rikirake ni kara Tawita ao “a bati ana bong.” (1 Rongorongo 23:1) E ngae ngke e karaoi buure aika kakaiaki Tawita, ma e ururingaki bwa boni ngaia naba temanna mai buakoia taani kakoaua aika bati ibukin te Atua, are e kaotiota korakoran ana onimaki.—Ebera 11:32.
19. Ti na kanga ni kona ni kaotira i matan te Atua bwa ti raoiroi?
19 Ngkai ko a tabe ni kaaitarai bitakin aroaro nako i aon te maiu aei, uringnga bwa e boni kona naba Iehova ni karaoa nakoim are e a tia ni karaoia nakon Tawita n aron are e kateimatoaa, e kakorakoraa, ao e kaeti aroarona. E kaaitarai bitaki aika mwaiti te abotoro Bauro i aoni maiuna, n aron naba Tawita, ma e teimatoa ni kakaonimaki n arona n onimakina taamnein te Atua. E korea ae kangai: “I boni konai bwaai ni kabane ni karaoi iroun Teuare kakorakoraai.” (I-Biribi 4:12, 13) E na boni buokira n anganira te tokanikai Iehova, ngkana ti onimakinna. E tangirira bwa ti na tokanikai. Ngkana ti kakauongo raoi nakoina ao ni kaanira ma ngaia, ao ane e na kakorakoraira ni karaoa nanona. Ao ngkana ti teimatoa n onimakina taamnein te Atua, ti na kona iai ngkanne ni ‘kaotira nakon te Atua bwa ti ataaki bwa ti raoiroi’ ngkai ao n aki toki.—2 Timoteo 2:15.
[Kabwarabwara ae nano]
a Mwaitin ana bwaintangira Tawita ngkana e rairaki nakon te mwane ae kamanenaki ni boong aikai, e raka i aon $1,200,000,000, te mwane n Amerika.
Ko na Kanga ni Kaeka?
• Ti na kanga ni kawakinira man te nanorieta?
• Bukin tera ngkai ti aki riai n irantangaira?
• Tera ae ti riai n iangoia ibukin te boaki?
• Bukin tera bwa ti riai n onimakina te Atua ao tiaki kaubwaira?
[Taamnei n iteraniba 28, 29]
E onimakina taamnein te Atua Tawita ao e ukoukora akoana irouna. Ko karaoa naba aei?
[Taamnei n iteraniba 30]
“A bane bwaai n roko mai Roum, ao ti anganiko bwaai aikai mai nanoni baim”