Ninikoria N Aron Ieremia

“Kaantaningaa Iehova: Ninikoria ao kamatoaa nanom; Eng, kaantaningaa Iehova.”​—TAIAN ARERU 27:14, NW.

1. Baikara kakabwaia aika bati ake a a kimwareirei iai Ana tia Kakoaua Iehova?

A MAEKA Ana tia Kakoaua Iehova n te baretaiti n taamnei. (Itaia 11:6-9) N te aonnaba ae korakora iai te kangaanga aei, a kaai ni kakabwaiaki n aroaroia ae okoro ni kaineti ma bwaai n taamnei ma raoia ni Kristian, ake a inanoi ma Iehova ae te Atua ao i bon i marenaia. (Taian Areru 29:11; Itaia 54:13) E a tabe n raababa nako aia baretaiti n taamnei. Te koraki ni kabane ake ‘a karaoa nanon te Atua ma nanoia ni koaua’ a ibuobuoki ni karababaa nako te baretaiti n taamnei. (I-Ebeto 6:6, NW) N te aro raa? Rinanon maiuakinan ana reirei te Baibara ao reiakinaia tabemwaang bwa a na karaoa naba aekan anne, mangaia are ti kaoiia bwa a na karekei kakabwaiaia aika bati man te baretaiti anne.​—Mataio 28:19, 20; Ioane 15:8.

2, 3. Tera ae a riai n nanomwaaka ni kaaitarai Kristian ni koaua?

² Ma e ngae n anne, maekara n te baretaiti n taamnei, e aki kamanoira man taiani kataaki. Ti bon teimatoa naba n aki kororaoi ao ni karawawataki n te aoraki, te kara ao n tokina bon te mate. I rarikin anne, ti a boni kakoauaa kakoroan bukin taetae ni burabeti ni kaineti ma “boong aika kaitira.” (2 Timoteo 3:1) A rotaki naba Ana tia Kakoaua Iehova ni karawawata aika riki man te buaka, mwakuri n iowawa, te aoraki, te rongo, ao kataaki aika kakaiaki ake a rotaki buaka iai aomata ni kabane.​—Mareko 13:3-10; Ruka 21:10, 11.

³ I rarikin baikai, ti bon ataia raoi bwa e ngae ngke ti mweeraoi n ara baretaiti n taamnei, ma ti bon teimatoa naba ni kakaaitaraki irouia te koraki ake a aki mena iai. E kauringia taan rimwina Iesu ni kangai: “E ribaingkami te aba ba tiaki ana bwai te aba ngkami, ma I rineingkami mai buakon te aba. Kam na uringa te taeka are I atongnga nako imi, E aki kakanato riki te toro nakon ana toka. Ngke a bainikirinai, ao a na boni bainikiriningkami naba.” (Ioane 15:18-21) Ti bwainikirinaki naba ni boong aikai. Angiia aomata, a aki ota ke n ataa kakawakin ara waaki n taromauri. A kabuakakaira tabeman, a kakanikoira ke a ribaira n aron are e a kaman kauringnga Iesu. (Mataio 10:22) Ti aki toki ni maamatanaki n rongorongo aika kewe ao rongorongo ni kabuakaka aika uotira rikaaki, ake a kanakoaki rinanon botaki ni kanako-rongorongo. (Taian Areru 109:1-3) Eng, ti bane ni kaaitara ma aroaro aika kangabuakaa ara waaki, ao a kona ni bwara nanoia iai tabeman i buakora. Ti na kanga ni kananomwaakaira?

4. Ti na karekea iia buokara ibukin nanomwaakara?

⁴ E na buokira Iehova. E kairaki te tia areru iroun te taamnei, bwa e na korea ae kangai: “A bati karawawatan te aomata ae raoiroi: ma Iehova E na kamaiua mani baikai ni kabane.” (Taian Areru 34:19; 1 I-Korinto 10:13) A mwaiti i buakora aika a kona ni kaota koauan are ngkana ti onimakina raoi Iehova, ao e na bon anganira te korakora ni kaaitarai kataakira nako. Ara tangira ibukina ao te kimwareirei are e kamenaki imwaira, a buokira ni buakana te bwarannano ao te maaku. (Ebera 12:2) Anne are ti a teimatoa iai n nanomwaaka, e ngae ngke a mwaiti karawawatakira.

E Kakorakoraki Ieremia n Ana Taeka te Atua

5, 6. (a) Baikara katoto aika iai iroura ni kaineti ma aroia taan taromauri ni koaua, ake a kona n nanomwaaka? (b) Tera aron Ieremia ngke e weteaki bwa e na riki bwa te burabeti?

⁵ N taai ake rimoa ni karokoa ngkai, a a tia ana toro Iehova aika kakaonimaki ni karekea te kimwareirei, n aki ongei aroaro aika kangabuakaa aia waaki. A maiu tabeman n taai ni motikitaeka ake e karokoa iai bononnanona Iehova i aoia te koraki ake a aki kakaonimaki. I buakoia taan taromauri aika kakaonimaki aikai, bon Ieremia ma raona tabeman, n ikotaki naba ma Kristian ake n te moan tienture. A koreaki katoto rimoa akanne n te Baibara ibukin kaungan nanora, ao ti kona ni karekei reireiara ae moan te bati mai iai ngkana ti neneri taekaia. (I-Rom 15:4) N te katoto, iangoa Ieremia.

⁶ E weteaki Ieremia ngke te ataei ngaia, bwa e na beku bwa te burabeti i Iuta. E bon aki bebete te mwioko aei bwa a mwaiti aika a taromauri atua aika kewe. E ngae ngke e kakaonimaki Iotia are te uea n ana tai Ieremia ni moana karaoan ana mwakuri ni minita, ma a bane n aki kakaonimaki ueea ake imwina, ao a aki boutokaa te koaua angiia burabeti ma ibonga ake a reiakinia aomata. (Ieremia 1:1, 2; 6:13; 23:11) Tera ngkanne ana namakin Ieremia ngke e a weteaki iroun Iehova bwa e na riki bwa te burabeti? E bon rangi ni maaku! (Ieremia 1:8, 17) E uringa ana moani kaeka Ieremia ae kangai: “Ao I taku, Akea ngai, te Uea ae Iehova! noria, I babanga taetae ba te tei ngai.”​—Ieremia 1:6.

7. Tera aroia aomata are e kaaitara ma ngaia Ieremia n te tabo are e tataekina iai te rongorongo, ao tera arona nako iai?

⁷ N angiin te tai, aomata ake a mena n te tabo are e uarongorongo iai Ieremia, a aki kan ongora ao e korakora kaaitarakina iai. N te tai teuana, ao te ibonga are Batura, e orea Ieremia ao e kaki i nanon te kai-ni-kabaewae. E taekina aron ana namakin Ieremia n te tai anne, ngke e taku: “I kangai, N na aki manga taekinna [Iehova], ma n aki manga taetae n arana.” N taai tabetai, ko kona naba n namakina aron anne, ao n tangiria ni buubai. Noria bwa tera ae e buoka Ieremia n nanomwaaka. E taku: “E roko iai i nanou [ana Taeka te Atua, ke ana rongorongo ae] te bwai ae kanga te ai ae ura ae kainaki i nanon riu, ao I a kua n taotaona nanou, ao I aki kona ni kainababu.” (Ieremia 20:9) Te koaua bwa anne naba aron rotakim n ana Taeka te Atua?

Raon Ieremia

8, 9. (a) Tera kabwakan te burabeti are Uria are e kaotiotia, ao tera mwina? (b) Bukin tera bwa e bwara nanon Baruka, ao e a kanga ni buokaki?

⁸ Bon tiaki tii Ieremia ni karaoa mwiokoana ni burabeti. Iai raona ao anne are e a riki bwa kaungakina. N taai tabetai, a a manga karaoa ae aki-riai raona akanne. N te katoto, e tabetabe raona ni burabeti are Uria ni kauringia kaain Iteraera ma Iuta bwa a na “kakairi n ana taeka nako Ieremia ni kabane.” Ma e birinako ma te maaku te burabeti aei nako Aikubita, ngke e tua te Uea are Ieoiakim bwa e na tiringaki. E aki reke maiuna man karaoan anne bwa a ukoukoria ana aomata te uea, a kabaea, ao a uotia rikaaki nako Ierutarem ike e a kamateaki iai. Ai kakubanako ra te rongorongo anne nakon Ieremia!​—Ieremia 26:20-23.

⁹ Raon naba temanna Ieremia bon ana tia koroboki are Baruka. Baruka bon te tia ibuobuoki ae raoiroi arona nakon Ieremia, ma n te tai teuana ao e a manga moanna naba ni bua ana kaantaninga ibukin bwaai n taamnei. E moana ngurengurena ni kangai: “I kananoanga ngkai! ba E raona marakiu Iehova n te nanokawaki; I kua n ikenrawau, ao e aki reke te motirawa i rou.” E bwara nanon Baruka, ao e a moanna ni kerikaki nanona ni karinei bwaai n taamnei. Ma e atataiaomata Iehova n angan Baruka reirei aika raraoi, ao e a manga oki ana iango iai. E a tuangaki imwina bwa e na reke maiuna ngkana e kamaunaki Ierutarem. (Ieremia 45:1-5) Ai unga ra nanon Ieremia ngke e a manga oki tangiran bwaai n taamnei iroun Baruka!

E Boutokaia Ana Burabeti Iehova

10. Baikara berita ni boutoka ake e karaoi Iehova nakon Ieremia?

¹⁰ Te bwai ae rangi ni kakawaki riki, bwa e aki kitana Ieremia Iehova. E ataa aron te namakin are e taonaki iai ana burabeti aei, ao e anganna korakorana ao te boutoka are e kainnanoia. N te katoto, ni moan ana mwakuri ni minita Ieremia, ao e kaota te nanokokoraki ibukin tauna n te mwakuri, ma e tuangnga Iehova ni kangai: “Ko na tai maku i rouia: ba I memena i roum ni kamaiuko, bon ana taeka Iehova.” Imwin anganakin te burabeti aei rongorongon mwiokoana, ao e taku Iehova: “Ane a na buakaniko; ma a na aki tokanikai i aom: ba I a memena i roum ni kamaiuko, bon ana taeka Iehova.” (Ieremia 1:8, 19) Ai karaunano ra! Ao e boni kakoroa bukin ana berita Iehova.

11. Ti kanga n ataia bwa e kakoroa bukin ana berita Iehova ni kaineti ma boutokan Ieremia?

¹¹ Mangaia are imwin kaakakina n te kai-ni-kabaewae ma kakanikoana irouia aomata, ao e taetae ma te aki-nanokokoraki Ieremia ni kangai: “E memena Iehova i rou n ai aron temanna ae korakora ae kakamaku: ma ngaia ae a na tatatata akana bainikirinai, ao a na aki tokanikai: a na bati ni maneang.” (Ieremia 20:11) N ririki ake imwina ngke e a kataaki ni baireaki tiringan Ieremia, ao e teimatoa ni mena Iehova i rarikina, n ai aron Baruka, e reke maiun naba Ieremia n tain kamaunakin Ierutarem bwa te aomata ae inaaomata, ma a mate ke a kairaki nako bwa taenikai nako Baburon, taani bwabwainikirinna ao te koraki ake a aki kubara ana kauring.

12. Tera ae ti riai n ururingnga, n aki ongei baika a na kabwarai nanora?

¹² N aron Ieremia, a mwaiti Ana tia Kakoaua Iehova ni boong aikai, aika a nanomwaaka i aan taiani karawawata. N aron are e a kaman taekinaki, a riki tabeua karawawata aikai man aki-kororaoira, tabeua man mangaongaon te waaki ae riiriki n te aonnaba aei, ao tabeua bon mairouia te koraki ake a kakaitaraa ara mwakuri. A kona ni kabwaranano aeka ni karawawata aikai. Ti kona naba ni moanna n nanououa n aron Ieremia bwa ti kona n teimatoa ni waakina ara mwakuri ke e kanga. Ni koauana, ti kona ni kaantaningaia bwa a na bwara nanora i nanon waakinakon te tai. E kataaki korakoran ara tangira ibukin Iehova n te bwarannano. Mangaia are ti bia nanomwaaka bwa ti na aki kariaia te bwarannano bwa e na kakerikakira man ara beku ibukin Iehova, n aron are e karaoia Uria. Ma ti bia katotonga Ieremia ao n onimakina raoi ana boutoka Iehova.

Aron Buakanakin te Bwarannano

13. Ti na kanga ni kakairi n aia katoto Ieremia ao Tawita?

¹³ E aki toki ni mamaroro Ieremia ma Iehova ae te Atua, ni kaoti nakoina ana namakin ao ni bubutiia kakorakorakina. Anne te banna ni katoto ae tamaroa bwa ti na kakairi iai. E korea ae kangai Tawita are e maeka ngkoa n taai ake e koreaki iai te Baibara, are e aki toki ni kawara naba Nibwan te Korakora: “Iehova, Ko na ongora n au taeka, Ko na mutiakina au tataro. Ko na ongo bwanan au wewete, au Uea, ao Atuau: Ba I tataro nako Im.” (Taian Areru 5:1, 2) Te rongorongo ane e kairaki koreana anne ae rongorongon maiun Tawita, e kaotia bwa e okioki Iehova ni kakauongo nakon ana tataro Tawita ni kani buokaki. (Taian Areru 18:1, 2; 21:1-5) N te aro naba anne ngkana ti a aki kona ni kaaitarai kangaanga, ke a a rangi n riao ara kangaanga, ao e karaunano riki kawaran Iehova n te tataro ma ni kauki nanora nakoina. (I-Biribi 4:6, 7; 1 I-Tetaronike 5:16-18) E aki rawa Iehova n ongora nakoira. Ma e kakoauaa nakoira bwa ‘e mumutiakinira.’ (1 Betero 5:6, 7) Ma e ngae n anne, e bon aki riai ngkana ti tataro nakon Iehova ao imwina ti aki kakauongo nakon te bwai are e taekinna, e riai anne?

14. Tera mwin ana taeka Iehova nakon Ieremia?

¹⁴ E kanga Iehova n taetae nakoira? Iangoa riki Ieremia. Kioina ngke te burabeti Ieremia, e bon taetae Iehova nakoina. E kabwarabwaraa Ieremia aron rotakin nanona n ana taeka te Atua, ngke e kangai: “A reke am taeka, ao I kang; ao au kimareirei ma kakatongan nanou am taeka nako: ba I aranaki n aram, Ngkoe ae Iehova ae Atuaia taanga.” (Ieremia 15:16) Eng, e kimwareirei Ieremia i aan te kaantaninga are e mena aran te Atua irouna, ao a kakawaki Ana taeka irouna. Mangaia are e ingainga nanon Ieremia n aron te abotoro Bauro, n tibwaa te rongorongo are e mwiokoaki iai.​—I-Rom 1:15, 16.

15. Ti na kanga ni karina ana taeka Iehova i nanora, ao baikara iango aika a na kananomwaakaira bwa ti na aki kainabwabu?

¹⁵ E aikoa taetae Iehova ma temanna ni boong aikai. Ma iai iroura ana taeka aika mena n te Baibara. Mangaia are ngkana ti botumwaaka n ara ukeuke n reirei n te Baibara ao ni kananoi ara iango i aon baika ti reiakin, e na riki ngkanne ana taeka te Atua bwa ‘kimwareireira ao kakatongan’ nanora naba. Ao ti kona ni kukurei ngkai ti uouota aran Iehova ma n tibwaia nakoia aomata. Ti bia aki mwanuokina te koaua are akea riki te korakina n te aonnaba ni boong aikai, ae a tataekina aran Iehova. Bon tii ana tia Kakoaua aika a katanoataa te rongorongo ae raoiroi ibukin Ana Tautaeka n Uea te Atua ae e a tia ni kateaki, ao a reiakinia aomata aika nimamannei, bwa a aonga n riki bwa taan rimwin Iesu Kristo. (Mataio 28:19, 20) Ai kakabwaia ra ngaira! Ti na kanga ngkanne ni kainabwabu ibukin mwiokoara anne, are e anganira ma te tangira Iehova?

Ti na Taratarai Arora n Iraorao

16, 17. Tera ana iango Ieremia ibukin te iraorao, ao ti na kanga ni katotongnga?

¹⁶ E taekina te bwai teuana riki Ieremia, are e buokia n ninikoria. E taku: “I aki tekateka n aia botaki akana ngarengare, [“mamanikangare,” NW] ao I aki kakatonga: I tekateka n ti ngai i bukini baim; ba Ko kaonai n te bononnano are riai.” (Ieremia 15:17) E tangiria riki Ieremia n tiku n tii ngaia, nakon are e na kabuakakaki arona man ana iraorao ae buakaka. Anne naba arora ni boong aikai. Ti aki mwanuokina ana kauring te abotoro Bauro are “a uru aaro aika riai taian iraorao aika bubuaka,” e ngae ngkana ti a tia ni maiuakin aroaro akana riai akanne i nanon ririki aika bati.​—1 I-Korinto 15:33.

¹⁷ Te iraorao ae buakaka, e kona ni kariaia nanon aon te aba bwa e na kabarekaa ara iango. (1 I-Korinto 2:12; I-Ebeto 2:2; Iakobo 4:4) Ti bia kataneiaa ngkanne wanawanara n ataa te raoiroi ma te buakaka, bwa ti aonga n ataa te iraorao ae buakaka, ao ni kararoaira ni koaua mai iai. (Ebera 5:14) Ngke arona bwa e maiu Bauro ngkai, n am iango tera ae e na taekinna nakon te Kristian are e matakuakin taamnei aika buakaka ke aika tiritiri ke takaakaro aika karuanikai? E na kanga n reireina te tari te mwaane are e iraorao ma aomata aika aki-kinaaki irouna rinanon te Internet? E na tera ana iango iroun te Kristian are e kababanea riki ana tai n takaakaro n te kombiuta ke ni matakuakin taamnei, ao e aki raoiroi ana babaire ibukin karaoan ana ukeuke n reirei i bon irouna?​—2 I-Korinto 6:14b; I-Ebeto 5:3-5, 15, 16.

Teimatoa n Tiku n te Baretaiti n Taamnei

18. Tera ae e na buokira bwa ti na teimatoa ni korakora ni bwaai n taamnei?

¹⁸ E kakawaki iroura ara baretaiti n taamnei. Akea n ai arona n te aonnaba aei ni boong aikai. A tataetae naba aomata aika tiaki kaain te onimaki ni karaoiroa aron aia tangira Kristian ma aia mwamwannano ao aia akoi, are a kaotiotia i bon i marenaia. (I-Ebeto 4:31, 32) Ti riai ni kakorakoraira riki mangkai ni buakana te bwarannano. Te iraorao ae raoiroi, te tataro, te ukeuke n reirei, a kona ni buokira bwa ti na teimatoa ni korakora ni bwaai n taamnei. A na kakorakoraira baikai ni kaaitarai kataaki nako ma onimakinan raoi Iehova.​—2 I-Korinto 4:7, 8.

19, 20. (a) Tera ae e na buokira n nanomwaaka? (b) E kaineti nakoia antai te kaongora ae imwina, ao e kakannongora naba nakoia antai?

¹⁹ Ti aki riai ni kariaia te koraki ake a riribaa te rongorongo man te Baibara bwa a na kamaneangira ao ni kamamaraa ara onimaki. Te koraki ake a un nakoira, a un naba nakon te Atua, n ai aroia ngkoa taani kairiribai ake a bwainikirina Ieremia. A na aki tokanikai. E tuangira ae kangai Iehova, are boni ngaia ae korakora riki nakoia taani kakaaitaraira: “Kaantaningaa Iehova: Ninikoria ao kamatoaa nanom; Eng, kaantaningaa Iehova.” (Taian Areru 27:14, NW) Ti bia nanomwaaka n aki kabwarai nanora man karaoan ae raoiroi, ao ni kakorakoraa kaantaningan Iehova iroura. Ti bia kakoauaa ae ti na bon taia uaan ara mwakuri ngkana ti aki kua, n aron Ieremia ao Baruka.​—I-Karatia 6:9.

²⁰ Buakanakin te bwarannano, bon te kabokorakora ae teimatoa n riki irouia Kristian aika bati. A kaaitara naba ma kangaanga aika okoro rooro-n-rikirake. Ma a bati naba taai aika angaraoi ibukia. Te kaongora are imwina, e kaineti nakoia rooro-n-rikirake aika i buakora. E na kakannongora naba nakoia kaaro ao bon nakoia ikawai ni kabane ake a a tia ni katabui maiuiia n te ekaretia, ake a kona ni buokiia roro-n-rikiraken te ekaretia rinanon aia taeka, aia katoto ao aia boutoka.

Ko na Kanga ni Kaeka?

• Bukin tera bwa ti kona ni kariai aroaro aika kabwaranano, ao antai ae ti riai n taraia ibukin buokara?

• E a kanga Ieremia n tokanikai i aon te bwarannano, n aki ongea karuanikain mwiokoana?

• Tera ae e na karika nanora bwa e na ‘kimwareirei ao ni kakatonga’ e ngae ngkana ti rinanon karawawata?

[Taamnei n iteraniba 19]

E iangoia Ieremia bwa e rangi n ataei ao e aki tau ana ataibwai n riki bwa te burabeti

[Taamnei n iteraniba 20]

E ngae naba ngke e bwainikirinaki Ieremia ma e ataia bwa e mena Iehova i rarikina, “n ai aron temanna ae korakora ae kakamaku”