Ti Kua Ma A Aki Bwara Nanora
“Iehova, ae te tia Karaoi tabon aonaba, . . . e angangania akana nimamate te kona; ao e kabatiai korakoraia akana aki konamaki.”—ITAIA 40:30, 31
1, 2. (a) Tera te kakao ae rota te nano ae kataabangakaki nakoia te koraki ake a kani kaakaraoa te taromauri ni koaua? (b) Tera ae kona ni karekea te kangaanga ae kakaiaki nakon tangiran Iehova iroura?
KIOINA ngkai taan rimwin Iesu ngaira, ti bae n taneiai raoi ma ana kakao ae rota te nano ae kangai: “Bane mai nako Iu, ngkami akana kam kua ao kam rawawata, ao N na motiki rawami. . . . Ba e aoraoi amou, ao e bebete uotau.” (Mataio 11:28-30) A anganaki naba Kristian “boongi ni kamaiu . . . mai matan te Uea.” (Mwakuri 3:19) Ko a boni bae n tia ngkoe, n namakina te kabebeteaki ae reke man reiakinan te koaua man te Baibara, karekean te kaantaninga ae kakukurei ibukin te tai ae na roko ao kamanenan ana kaetieti Iehova i nanoni maium.
2 Ma n taai tabetai, tabeman taan taromauria Iehova a a manga rotaki n te bwarannano n te tai ae uarereke. A kona ni kai toki bwarannano aikai irouia aomata tabeman, ma n tabetai e kona n rangi n reianau te tai ni korakai iai. Inanon waakinakon te tai ao a nang kona n namakinna tabeman bwa tabeia ni Kristian e a riki bwa ai karawawataaia n onean mwin are e na riki bwa te uota ae bebete n aron are e beritanna Iesu. Aeka n namakin aika aki raraoi aikai a kona ni karekea te kangaanga ae kakaiaki nakon ana iraorao te Kristian ma Iehova.
3. Bukin tera ngkai e anga te reirei Iesu are kuneaki n Ioane 14:1?
3 E taku Iesu nakoia taan rimwina tabeua te tai imwain katikana ma bwainikirinana: “A na tai rawawata nanomi; kam na onimakina te Atua, ao kam na onimakinai naba.” (Ioane 14:1) E taekini taeka aikai Iesu nakoia ana abotoro ibukina bwa a nang kaaitara ma bwaai aika rangi ni kananokawaki. E na taorimwiaki aei n te bwainikirinaki. E ataia Iesu bwa a kona n tatatata ana abotoro n rotakia n te bwarannano. (Ioane 16:1) Ma ngkana e aki tabeakinaki raoi namakinan te nanokawaki irouia ao e kona ni kamamaraa aia onimaki abotoro ao ni kabuaa naba onimakinan Iehova irouia. Ai bon tii te arona naba ma ae riiriki irouia Kristian ni koaua ni boong aikai. Te bwarannano ae maan taina e kona ni kabatiaa te nanokawaki ao e na karawawataaki iai nanora. (Ieremia 8:18) E na boni bae ni bitaki aroarora ao ara iango ibukin te karawawata aei ao e kona ni korakai nanora ma ni mamaara iai ara onimaki, ao tao ti na kabuaa ngkanne nanora ni kan taromauria Iehova.
4. Tera ae kona ni buokira ni kateimatoai nanora bwa a na aki kua?
4 E rangi ni kakawaki ana reirei te Baibara ae kangai: “Kabatia riki kawakinan nanom nakoni kawakinani bwaai ni kabane; ba a oti nako mai nanona bwaai ni kamaiu.” (Taeka N Rabakau 4:23) Ti anganaki reireiara man te Baibara ake a na buokira ni kamanoira man te bwarannano ao te kua ni kaineti ma ara onimaki. Te moanibwai, ti kainnanoa ataakin raoi te bwai ae kakarekea kuara.
E aki Karawawata te Aroaro ni Kristian
5. Baikara iango aika uoua aika kaineti ma uotaia taan rimwin Kristo aika a taraa ni kauntaba?
5 E koaua bwa te riki ni Kristian e boni kainnanoa te kakorakora. (Ruka 13:24) E taekina naba ae kangai Iesu: “Ane aki uouota ana kai ni kammaraki n rimwiu ao e aki kona n riki bwa au reirei.” (Ruka 14:27, NW) E taraa n ae taeka aikai a kauntaba ma ana taeka Iesu ake taekan uotana ae bebete ma ni karaunano, ma n te koaua ni koaua bon akea kauntabaia.
6, 7. Ti kanga n taku bwa e aki kakua ara taromauri?
6 E ngae ngke e kona ni kakua te kakorakora ni mwakuri ao karaoan te mwakuri ae matoatoa, ma e kona naba ni kakukurei ao ni kaunganano ngkana e karaoaki ibukin te bwai ae bongana. (Te Minita 3:13, 22) Iai te bwai ae bongana riki nakon tibwaakin koaua aika rangi n raraoi man te Baibara nakoia aomata? Irarikina ara kakorakora ni kawakina ana kaetieti te Atua ibukin te maiu ae riai, e taraa n aki kangaanga ngkana e kabotauaki ma kakabwaia aika ti karekei mai iai. (Taeka N Rabakau 2:10-20) E ngae naba ngkana ti bwainikirinaki ma ti iangoia bwa e materaoi ngkana ti karawawataki ibukin ana Tautaeka n Uea te Atua.—1 Betero 4:14.
7 E boni koaua bwa e kabebetea te nano ana reirei Iesu, ao ai moara ra riki ngkana e kabotauaki ma rotongitongin aia onimaki te koraki ake a mena i aan aia reirei Aaro aika kewe. E tangirira te Atua ai ngaia are e bon aki karawawataira ma n riaon ae riai ana kaetieti ibukira. “A aki rawawata ana tua” Iehova. (1 Ioane 5:3) E aki karawawata te aroaro ni Kristian ni koaua n aron ae kaotaki n te Baibara. E teretere naba bwa e aki kakua ke ni kabwaranano aron ara taromauri.
“Kaki Rawawatara ni Kabane”
8. Tera ae aki toki ni karerekea te kua ni kaineti ma te onimaki?
8 Ngkana ti namakina te kua ni kaineti ma ara onimaki, e riiriki aei ibukin taiani karawawata ake a taonira man te waaki ae buakaka n te aonnaba ngkai. Ibukina bwa “a bane kaain aonaba ni wene i nanon teuare buakaka,” ti a otabwaniniaki ngkai ni mwaaka aika bubuaka aika a kona ni karika mamaarara ao a urua arora ni Kristian. (1 Ioane 5:19) Uaiakinan bwaai ake a aki rangi ni kakawaki, e kona ni manga kamangaongaoa ao n urua ara waaki ni Kristian. Uota aika a kauataoa riki uotara aikai, a kona n taonira nako ao ni karawawataa nanora. E rangi n riai ana reirei te Baibara ngke e tuangira bwa ti na “kaki rawawatara ni kabane.”—Ebera 12:1-3.
9. A na kanga n taonira nako taiani bwaikoraki?
9 N te katoto, a kona ni kairarangira bwaai aika moanibwaiaki irouia kaain te aonnaba n aron te kani kakannato, te mwane, te kakibotu, te neweaba n aaba tabeua ibukin te kakukurei, ao bwaikorakin riki te maiu aei tabeua. (1 Ioane 2:15-17) Tabeman Kristian n te moan tienture ake a ukoukora te kaubwai, a a kamangaoa iai maiuia n te aro ae kakaiaki. E kabwarabwara ni kangai te abotoro Bauro: “Akana kani bwaibwai a bwaka n te kaririaki ma te ao-ni-katatai ma taiani kaibabaru aika bati aika nanobaba aika kamaraki, aika kaiinakoia aomata n te tiringaki ma te kamateaki. Ba wakaani baika bubuaka ni kabane tangiran te mane; ae a kani karekea tabemang, ao a kitana te onimaki iai, ao a ewariia i bon i rouia ni maraki aika bati.”—1 Timoteo 6:9, 10.
10. Tera reireiara ae kona n reke ibukin te kaubwai man ana kaikonaki Iesu are taekan te tia ununiki?
10 Ngkana e rotira te kua ao te bwarannano n ara beku ibukin te Atua, e riki aei ibukina bwa e a karibwaaki ara onimaki n ukoukoran te kaubwai iroura? E boni kona n riki aei n aron ae kamatataaki n ana kaikonaki Iesu are taekan te tia ununiki. E kabotaua ikai Iesu “taian iango n raraomaeakini bwain aon te aba . . . ma te mamanaki n te kaubwai ma tangirani bwai tabeua” ma taiani kateketeke, ake a “karibwa” rikiraken ana taeka te Atua i nanora. (Mareko 4:18, 19) Mangaia are e reireinira te Baibara ni kangai: “Kam na arona te aro ae akea te kanimanemane iai; a na rau nanomi n ami bwai akana i roumi: ba E kangai te Atua, I bon aki kakiko, ao I bon aki kitaniko.”—Ebera 13:5.
11. Ti na kanga ni kauarerekei baika a kona n taonira nako?
11 N tabetai ti a aki katabetabeaki n ukoukoran bwaikoraki riki tabeua, ma a manga katabetabeira bwaai aika a tia n reke iroura. Tabeman a kona ni korakai nanoia imwin rawawataia ni kangaangan aorakia, buan raoia aika tangiraki irouia, ke kangaanga riki tabeua aika rangi ni karawawata. A a tia n noria bwa a riai ni bibitii aroaroia n te tai teuana ma teuana. A iangoia te taanga teuana bwa a na katoki aia waaki ni kakibotu tabeua ao bwaai aika a kani karaoi aika aki kakawaki. A a manga tuoi riki aia bwai nako ao ni karaui ni baarongai bwaai ake a nang katikui moa taekaia, n aki kamanenai. N taai tabetai, ti bane ni kona ni kakabwaiaki ngkana ti tutuoi waakin maiura ma ara bwai nako, ao ni katoki baika a aki bati ni kakawaki mai iai, bwa ti aonga n aki kua ma ni bwarannano.
E Kainnanoaki te Ataa te Riai ao te Nanorinano
12. Tera ae ti riai n ataia ibukin ara bure?
12 E kona naba ni karawawataa maiura ara bure, e ngae naba ngkana bon tii baika uarereke. E boni koaua ana taeka Tawita are e kangai: “Ba a ri aon atuu au bure: kaanga ai aron uotau ae rawawata, ae I aki kona ngkai a rawawata.” (Taian Areru 38:4) N taai aika mwaiti a na kona ni kabebetei uotara aika rawawata bitaki tabeua aika ti na karaoi.
13. E na kanga ni kona ni buokira ataakin ae riai bwa e na nakoraoi ara mwakuri ni minita?
13 E kaungaira te Baibara bwa ti na bwaina “te wanawana ao te rabakau n iango.” (Taeka N Rabakau 3:21, 22, NW) E taku te Baibara bwa “te rabakau are mai eta e . . . nimamanei [“ataa te riai,” NW].” (Iakobo 3:17) Tabemwaang a karawawataki ngkai a kauaia ma aia mwakuri ni minita Kristian tabeman. Ma e reireinira ni kangai te Baibara: “Ma a na kata oin aia makuri aomata n tatabemania nako ba e uara, ao ane e na reke iroun te aomata kamoamoana n are bon oin ana bwai, ao tiaki n te kabotaua ma temanna. Ba ane a na uoti oin uotaia aomata n tatabemania nako.” (I-Karatia 6:4, 5) Aia katoto ni koaua ae tamaroa raora ni Kristian e kona ni kaungaira bwa ti na toro iroun Iehova ma nanora ni kabanea. Ma e na buokira te rabakau ao te ataa te riai ni katea tiara aika a kona n reke aika botau ni kaineti ma ara konabwai.
14, 15. Ti na kanga ni kaotiota te rabakau n tabeakinan kainnanora n te itera n rabwata ao korakain nanora?
14 Ataakin ae riai ni kaineti ma bwaai aika a taraa n aki kakawaki e kona ni buokira n totokoa te kua. N te katoto, iai anuani maiura ae ti kakaraoi ake a na boutokaa marurungin rabwatara? Iangoa aia katoto taanga aika beku ni mwaangan te aobiti n tararua teuana ibukia Ana tia Kakoaua Iehova. A a tia n nora kakawakin te rabakau n totokoa te rangi ni kua. E taku neiere te aine: “N aki ongeia bwa mwaitira ara mwakuri ake ti riai ni karaoi, ma ti kataia n iangoia bwa ti na uaia ni matu n te tai ae ti tataneiai iai ni katoa tairiki. Ti kakaonimaki ni kaakaraoa naba ara kamarurung n ekitiati. E rangi n ibuobuoki aei nakoira. Ti a rabakau n ataa tokin ara konabwai ao e boraoi aei ma mwaitin bwaai ake ti kaakaraoi. Ti kataia n aki kaboraoira ma te koraki ake e taraa n aki babane korakoraia.” E tau mwaitin ao raoiroin karara n ikotaki ma motirawara? Te kakaonimaki raoi nakon iteran marurungira ni kabane e kona ni kauarerekea korakain nanora ao kuara n te onimaki.
15 Tabeman i buakora a kakaokoro nako bwaai aika a kainnanoi. N te katoto, e a tia ni beku temanna te tari te aine bwa te minita ae kabwanina ana tai iai ni mwakuri n taabo tabeua ake e kangaanga te mwakuri iai. Iai aorakina aika kakaiaki n ikotaki naba ma te kaentia. Tera ae buoka neiei bwa e na tokanikai i buakon rawawatana? E taku: “E kakawaki irou bwa e na reke au tai n aoaorai n tii ngai ma ni kainabwabu. Ngkana e a rikirake namakinan te rawawata ma te kua ae bati irou, ao I a rangi ni kainnanoia riki bwa N nang bon aorai n akea te karongoa i rarikiu bwa I aonga ni kona naba ni wareware ao n rawea motirawau.” E buokira te wanawana ao te rabakau n iango bwa ti na ataa riki kainnanora ao arora ni kona ni karekei naba bwa ti aonga n totokoa te kua n te onimaki.
E Kakorakoraira Iehova ae te Atua
16, 17. (a) Bukin tera ngkai e rangi ni kakawaki tabeakinan marurungira n te onimaki? (b) Tera ae ti riai ni karinna naba i buakon ara waaki ni katoa bong?
16 E koaua bwa e rangi ni kakawaki tabeakinan marurungira n te onimaki. Ngkana iai ara itoman ma Iehova ae te Atua ae kaan, ti boni kona naba n namakina kuan rabwatara ma ti aki kona ni kua n taromauria. Bon Iehova ae “angangania akana nimamate te kona; ao E kabatiai korakoraia akana aki konamaki.” (Itaia 40:30, 31) E korea ae kangai te abotoro Bauro are e a tia ni bon namakina koauan taeka aikai: “A aki bara nanora; tao e boni kume ni kara aomatara ae i ao, ma e kakorakoraki naba aomatara ae i nano, n te bong ae koraki.”—2 I-Korinto 4:16.
17 Nora ae taekinaki ibukin “te bong koraki.” E kaineti aei ma kabonganan bwaai ake e anganganira Iehova ni katoa bong. Temanna te mitinare ae kakaonimaki ni beku i nanon 43 te ririki, e boni kaaitara naba ma taai ake e kua ao e bwara nanona iai. Ma e aki toki nanona. E taku: “I kataneiai bwa N na momoantaai n uti bwa I aonga ni karekea au tai n tataro nakon Iehova ao ni wareka ana Taeka imwain ae I moana au mwakuri. E a tia ni buokai te kaetieti ae katoa bong taina aei bwa N na nanomwaaka ni karokoa ngkai.” Ti kona n onimakina mwaakan Iehova ni kateimatoaira ngkana ti teimatoa n tataro nakoina “n te bong koraki,” ao ni kananoa ara iango i aon aroarona tabeua aika kakawaki ma ana berita.
18. Te karaunano raa ae karekea te Baibara nakoia te koraki ake a kakaonimaki ake a a kara ke a aoraki?
18 E rangi n ibuobuoki riki aei nakoia te koraki ake a namakina te bwarannano, ibukina bwa a a kara ke iai aorakiia. E kona n reke te rawawatannano irouia te koraki anne, tiaki ibukina bwa a kabotauia ma tabemwaang ma ibukina bwa a kabotaua aroia ma aroia ni kawai. Ai karaunano ra ataakin ae e karineia kaara Iehova! E taku te Baibara: “Te baunuea ae tamaroa te atu ae iaia, e na reke i nanoni kawain te raoiroi.” (Taeka N Rabakau 16:31) E atai tian ara konabwai Iehova ao e rangi ni kakawaki irouna ara taromauri ma nanora ni kabane e ngae ngke iai mamaarara. Ao mwakuri aika raraoi ake ti a tia ni karaoi, a a tiku naba n ana ururing n aki toki. E kabebetei nanora te Baibara ni kangai: “E aki ribuaka te Atua ni manuoki ami makuri ma ami tangira are kam kaotia nakon arana, ngke kam akoiia ake a itiaki, ao ngkai kam boni kume naba n akoiia.” (Ebera 6:10) Ai kukurei ra ngaira ngkai a mena i rarikira te koraki ake a a tia ni kaota te kakaonimaki iroun Iehova i nanon tatabebwi ririki n nako!
Tai Katoka Nanom
19. Ti na kanga ni kakabwaiaki man kateimatoan kaakaraoan ae raoiroi?
19 A bati aika kakoauaa bwa te katoa tai ni kakorakora ni mwakuri e kona ni kamarurunga te rabwata. N aron naba anne, kaakaraoan mwakuri aika reitaki ma te beku iroun te Atua a kona ni kabebetea korakain te nano ke te kua ae bati n te onimaki. E taku te Baibara: “A na tai toki nanora ni kakaraoa ae raoiroi: ba ti a bon tai anai uaa n te tai ae riai, ngkana a aki bara nanora. Ma ngaia ae ti na kakaraoa ae raoiroi nakoia aomata ni kabaneia, n ai aron ae ti kona, ao e na kamaitaki riki nakoia kaain te onimaki.” (I-Karatia 6:9, 10) Nora te kibuntaeka ae “kakaraoa ae raoiroi.” E nanonaki iai bwa iai mwakuri aika ti riai ni karaoi. Karaoan ae raoiroi nakoia tabemwaang e kona n ibuobuoki n totokoa reken te kua iroura n ara mwakuri ibukin Iehova.
20. Ibukin buakanan te bwarannano, antai aika ti riai ni kararoai reitakira ma ngaiia?
20 Ni kaitaraan anne, te reitaki ma aomata aika a aki tabe ma ana tua te Atua ao te mwamwakuri ma ngaiia, e kona n riki bwa te uota ae kakua. E kauringira te Baibara ni kangai: “E rawawata te atibu, ao e rawawata naba te tano; ma e rawawata riki kabonoan te nano iroun te nanobaba nakoni baikai aika uoua.” (Taeka N Rabakau 27:3) Ibukin buakanan te bwarannano ma te kua ae bati, ti karaoa ae riai ngkana ti kararoaa te reitaki ma te koraki ake a iaiangoi baika a kabwaranano, ake a kai kunea te kaairua ma ni kakabuakakaia aomata.
21. Ti na kanga ni kaungai nanoia tabemwaang n te bobotaki ni Kristian?
21 E katauraoi bobotaki ni Kristian Iehova bwa a na kakorakoraira n te aro n taamnei. E kona n reke iai ara tai ae moan te raoiroi ni kaungaa temanna ma temanna n ara reirei aika karaunano ao n ara itamwaomwao. (Ebera 10:25) A riai kaain te ekaretia ni kabane n ukoukora kaungakia tariia n aia tai n anga aia kaeka n te botaki ke n aia tai n angareirei mai moa. Bon tabeia riki te koraki ake a kairiri kaungakia tabemwaang, kioina ngkai taan angareirei ngaiia. (Itaia 32:1, 2) E ngae ngke e kainnanoaki naba te tai n reireina te aba ke te boaaki, ma aron te angareirei anne, e riai ni kabebetea te aba ke ni kaunganano. (I-Karatia 6:1, 2) Tangiraia tabemwaang iroura e na buokira bwa ti na toro iroun Iehova n akea tokin nanora iai.—Taian Areru 133:1; Ioane 13:35.
22. Bukin tera ngkai ti na aki nanououa e ngae ngke ti aki kororaoi?
22 Taromaurian Iehova n taai aikai e tangiraki iai te mwakuri. Tiaki nanona bwa a aki kona n rotaki Kristian ni kuan te iango, te nanokawaki, ao ai taian karawawata nako aika kakaiaki. Aomata ngaira aika a aki kororaoi aika a kai uruaki n aron te kaatibu. Ma e taku te Baibara, “Iai i roura te bwai ae kakawaki aei i nanoni maangko aika taano, ba e aonga n ataki te mwaka ae moan te korakora ba mwakan te Atua, ao tiaki mwakara.” (2 I-Korinto 4:7) Eng ti na bon rotaki naba n te kua ma e na aki toki nanora iai. N onean mwin anne, “ti aki nanououa n atonga ae e kangai: ‘Bon te Uea [Iehova] te tia buokai.”—Ebera 13:6, BK.
Te Kauring ae Kimototo
• Baikara uotara aika karawawata aika ti kona ni kaaki?
• Ti na kanga n ibuobuoki ni “kakaraoa ae raoiroi” nakoia raora ni Kristian?
• E kanga ni kakorakoraira Iehova ngkana ti a rotaki n te kua ke te bwarannano?