“Te Taeka Ae Atongaki N Te Tai Ae Riai, Ai Raoiroi Ra!”
N TAIN te runga ae bong bongina irouia Ana tia Kakoaua Iehova, ao e kabanea korakorana Nei Kim ni kakauongo ma ni korei baike a kakawaki, ao ni kataia naba n tararuaa natina te aine ae uoua tabun ana ririki, bwa e na tekateka n aki kakarongoa. N tokin te botaki, ao te tari te aine ae te Kristian are e tekateka naba n te rinan anne, e tanrikaaki nakon Nei Kim ao e kamoamoaa ma nanona ni koaua, ibukina ngke e a tia Nei Kim ma kainnabana n tararuaa natia arei n tain te botaki. E rangi ni kakukureiaki nanon Nei Kim n te taeka ni kamoamoa anne, bwa man te tai arei ni karokoa ririki ake imwina riki, ao e taku: “Ngkana I namakina te kua n taiani bobotaki, ao I aki toki n iangoa ana taeka te tari te aine arei. E teimatoa ana taeka n akoi ni kaungaai bwa N na kataneiaa natiu.” Ni koauana, a kakukureia nanon te aomata taeka aika atongaki n te tai ae riai. E taku te Baibara: “Te taeka ae atongaki n te tai ae riai, ai raoiroi ra!”—Taeka N Rabakau 15:23.
Ma tabeman i buakora, e kona ni kangaanga irouia kamoamoaaia aomata. N taai tabetai, e kona ni kangaanga karaoan anne ngkana ti ataia bwa iai kabwakara. E taku te Kristian temanna: “Irou, ai aron ae I tei n te tano ae maraurau. Ngkana I kabatiaa kamoamoaaia tabemwaang, ao ai aron ae I a boni uotai rikaaki iai.” Aroaro aika te mamaamaa, te nanououa n oin ara kona bwai, ke maakan are a na aki ota raoi iroura aomata, e kona ni kaangabuakaa arora ni kamoamoaia aomata. Irarikin anne ngkana e karako kakamoamoakira ke ti aki bati n ataa karaoan anne i nanon rikirakera, e kona naba ngkanne ni kangaanga kamoamoaaia tabemwaang iroura.
Ma e ngae n anne, ngkana ti ataia bwa e kona te taeka ni kamoamoa ni kakukureia nanon te tia kamoamoa ma te tia kamoamoaki, e na kairira ngkanne bwa ti na kabanea ara konaa n taekinna n te tai ae riai. (Taeka N Rabakau 3:27) Baikara uaa aika raraoi ake a reke man karaoan anne? Ti na iangoi tabeua.
Uaa Aika Raraoi
E kona te taeka ni kamoamoa ni karikirakea te nano n onimaki iroun are e kamoamoaki. E taku Nei Elaine, ae te buu-te-aine ae te Kristian: “Ngkana a kamoamoaai aomata, ao I namakinna bwa a onimakinai ma ni kakoauaai.” Eng, kamoamoakin te aomata are e aki bati n onimakina oin ana konabwai, e kona n angan te aomata anne te ninikoria bwa e na kona ni kaaitarai kangaanga, ao ni kukurei iai. A kakabwaiaki riki rooro-n-rikirake n taeka ni kamoamoa aika a riai n taekinaki nakoia. E taku te roro-n-rikirake temanna are e aki toki ni kabwaraa nanona n ana iango aika aki-raraoi: “I kakabanea au konaa ni kakukureia Iehova ma n tabetai ao I namakinna bwa akea manenan te bwai ae I karaoia. Ma e rota nanou te kukurei ngkana iai temanna ae e kamoamoaai.” E a koaua ngkanne ana taeka n rabakau te Baibara aei: “Te taeka ae atongaki n te tai ae riai ai aron abora aika koora i nanoni bwaene aika tirewa.”—Taeka N Rabakau 25:11.
Te taeka ni kamoamoa e kona ni kaira te aomata ma ni kaunga nanona. E taku te tia uarongorongo ae kabwanina ana tai iai: “E kaungaai te taeka ni kamoamoa bwa N na mwakuri korakora ao ni karaoiroa riki au mwakuri ni minita.” E taku te tina ae uoman natina bwa ngkana a kamoamoaki natina irouia kaain te ekaretia tabeman ibukin aia kaekaeka n taiani bobotaki, ao ai aron ae a tangiria riki natina aikai n anganga aia kaeka. Eng, e kona ni kairiia rooro-n-rikirake bwa a na ririkirake ni maiuakina te aroaro ni Kristian. Ni koauana, ti bane n tangira tuangakira bwa e tamaroa noran ara kekeiaki ao ti kakawaki naba. E kona ni kakuaira ao ni karawawataira te aonnaba aei ae on n te karawawata. E taku unimwaanen te ekaretia temanna: “Ngkana I rotaki n te bwarannano n tabetai, ao ai aron ae kaekaan raoi au tataro, taian taeka ni kamoamoa.” E taku naba Nei Elaine: “N tabetai ao I namakinna bwa e kaota kukureina Iehova nakoiu rinanon aia taeka ni kamoamoa tabemwaang.”
Te kamoamoaki e kona ni karika te katiteuanaki. Te taeka ni kamoamoa ni koaua, e kaota tabeakinaia aomata ao e karikirakea te namakin ae kakukurei, e kamweeraoi, ao e katereterea bwa a tangiraki aomata. E kakoauaki iai bwa ti tangiriia raoi raora ni Kristian ao ti taraiia bwa a kakawaki. E taku Nei Josie ae iai natina: “N taai ake ngkoa, I aki toki n tei ibukin au koaua ni mweengau ae a kakaokoro aia Aaro kaaina. I kakorakoraki n te tai anne bwa e na aki bwara nanou, n taeka ni kamoamoa mairouia taari aika ikawai n te onimaki.” Ti bon riki bwa “bwain nako te rabata ma ngkami n ibuobuoki.”—I-Ebeto 4:25.
Te kani kamoamoaia tabemwaang, e buokira n nora raoiroia aomata. Ti taratarai raoiroia aomata, ma tiaki kabwakaia. E taku unimwaanen te ekaretia temanna ae David: “Te kakaitau ibukin bwaai ake a karaoi tabemwaang, e na buokira ni manga kamwaita kamoamoaaia riki tabeman.” Ngkana ti iaiangoa aron Iehova ma Natina ni bwaina te akoi n taekina raoiroia aomata aika aki-kororaoi, e na kairira bwa ti na bwaina naba te akoi n te itera aei.—Mataio 25:21-23; 1 I-Korinto 4:5.
Aika A Tau ni Kamoamoaki
Ibukina bwa Iehova ae te Atua boni ngaia te tia Karikiriki, e riai ngkanne ni moanibwai i buakoia te koraki ake a tau ni kamoamoaki. (Te Kaotioti 4:11) E ngae ngke e aki kainnanoira Iehova bwa ti na kaunga nanona, ma ngkana ti kamoamoaa ibukin rianakon raoiroina ao ana atataiaomata, ao e na kaanira ao e na rikirake ara iraorao ma ngaia. E buokira kamoamoaan te Atua bwa ti na iangoraoi n ataakin ara konabwai, ao ni kairira bwa ti na ataia ae Iehova boni ngaia ae e anganira te tokanikai. (Ieremia 9:23, 24) E kaukaa nako te kaantaninga ibukin te maiu are aki toki Iehova nakoia aomata ni kabane ake a tau ni karekea, ao anne bukina naba are ti a kairaki iai bwa ti na kamoamoaa. (Te Kaotioti 21:3, 4) E ingainga nanon te Uea rimoa are Tawita, ni “kamoamoa aran te Atua” ao n “neboia ni katituaraoana.” (Taian Areru 69:30) E bia riki anne bwa te bwai ae ti kani karaoia.
A tau naba ni kamoamoaki raora n taromauria Iehova. Ngkana ti kamoamoaia, ti karaoa ae boraoi ma ana tua te Atua ae ti na “i taratara n iangoi arora ba ti aonga ni keiakinira ni karika te tangira ma makuri aika raraoi.” (Ebera 10:24) E tau n riki te abotoro Bauro bwa te banna ni katoto ikai. E korea ae kangai nakon te ekaretia are i Rom: “Aio moa, ba I katituaraoa Atuau iroun Iesu Kristo i bukimi ni kabaneingkami, ngkai a taekinaki ami onimaki i aonaba ni bane.” (I-Rom 1:8) N aron naba anne, e kamoamoaa raona ni Kristian are Kaio te abotoro Ioane ibukin ana katoto ae rianako tamaroana n ‘nakonakona n te koaua.’—3 Ioane 1-4.
Ni boong aikai, ngkana e kaotiota te aroaro ni Kristian ae moanibaan te raoiroi tarira n te onimaki, ke e anga ana kabwarabwara ae raoiroi n te botaki, ke n anga ana kaeka ae nako mai nanona, e a reke ngkanne ara tai ni kaotiota ara kakaitau nakoina. Ke ngkana e kakorakoraa te ataei n tarai kibun te Baibara ake a taekinaki ni bobotakin te ekaretia, ti kona naba ni kamoamoaa. E taku Nei Elaine are e taekinaki ni moan te rongorongo: “A kakaokoro ara konabwai. Ma ngkana ti tabeakina te bwai ae karaoia temanna, ti kaota iai ara kakaitau ibukin kakaokoron aia konabwai ana aomata te Atua.”
N te Utu
Tera aron kaotiotan te kakaitau nakoia kaain ara utu? E rangi ni bati aia tai kaaro, korakoraia, ao aia mwamwannano ae a kabanea ni buoka karikirakean aia onimaki kaain aia utu, n tangiriia, ao ni karekei baika a kainnanoi. A bon riai ngkanne ni kamoamoaia i marenaia ma ni kamoamoaki irouia natiia. (I-Ebeto 5:33) N te katoto, e taku Ana Taeka te Atua ni kaineti ma te aine ae konabwai: “A tei rake natina, ao a atongnga ba e raoiroi; ao e tei rake naba buna, ao e kamoamoaa.”—Taeka N Rabakau 31:10, 28.
A tau naba ni kamoamoaki ataei. E kananokawaki bwa tabeman kaaro, a rabakau n tuangia natiia te bwai are a tangiria bwa a na karaoi, ma a burenibwai ni kamoamoaia natiia n aia kekeiaki n ongeaba irouia ao ni karineia. (Ruka 3:22) Ngkana a kakamoamoaki ataei man uarerekeia, ao a namakinna bwa a tangiraki ao a mweeraoi.
E boni koaua bwa e kainnanoaki te kakorakora ae bati ibukin kamoamoaaia tabemwaang, ma a bati kakabwaiara aika reke mai iai. Ngkana ti tataningamarau ni kamoamoaia te koraki ake a tau ni kamoamoaki, e na bati ngkanne kukureira.—Mwakuri 20:35.
Butimwaea Kamoamoakim ao Kamoamoaia Tabemwaang ma te Nano ae Raoiroi
Ma a kona ni kataaki tabeman ngkana a kamoamoaki. (Taeka N Rabakau 27:21) N te katoto e kona ni karioa te namakin ni kan rietata irouia te koraki ake anuaia bon te kakamoamoa. (Taeka N Rabakau 16:18) Mangaia are iai bukina bwa ti na taratara raoi. E anga ana kauring ae manena te abotoro Bauro ae kangai: “I taku . . . nako imi n tatabemaningkami nako, ba e na tai iango temanna i nanona ni kamoamoa i bon i rouna ni kamaitia riki nakon are e riai ba e na iangoia; ma e na iango i nanona n te aro ae e na wanawana iai, n ai aron tibangan te onimaki are E tibaia te Atua nakoia aomata nako.” (I-Rom 12:3) Ibukin buokaia aomata bwa a na aki mwane n te baere te iaiangoia ni kamwaitia i bon irouia, e na raoiroi riki bwa ti na aki kaatuua kamoamoaan te aomata ibukin wanawanana, ke tikiraoin taraakina. Ma ti riai ni kamoamoaia aomata ibukin aika mwakuri aika raraoi.
Ngkana a taekinaki ao ni butimwaeaki taeka ni kamoamoa ma te nano ae raoiroi, e kona ngkanne n uaana nakon maiura. Ti kona ni kairaki bwa ti na kaotia bwa ti riai ni karaoi baika raraoi ibukin Iehova. E kona ni kaungaira te taeka ni kamoamoa bwa ti na teimatoa ni karaoi ara mwakuri ma te katei ae tamaroa.
Te taeka ni kamoamoa ni koaua ao ae riai n taekinaki nakon te aomata, bon te bwaintangira ae ti kona ni bane n anga. Ngkana ti bwaina te iangoraoi ni kamoamoaa temanna, e kona n rangi ni kukurei iai te aomata anne nakon are ti kaantaningaia.
[Te Bwaoki/Taamnei n iteraniba 18]
Te Reta ae Rota Nanona
E uringa raoi te bong teuana te mataniwi ae mwamwananga, ngke e a oki ma buna nakon aia tabo are a mamaeka iai, imwin karaoan aia mwakuri ni minita, n te ngaina ae korakora iai kamwengabuakan te mwaitoro. E taku: “E rangi ni mariri kainnabau ma ni bwara nanona, ao e tuangai bwa e a aki kona ni waakinako ni mwakuri. E taku: ‘Ai raoiroi ra riki ngke ti boni mwakuri ni kabwanina ara tai n te mwakuri ni minita ma te ekaretia, ao ti tiku n te tabo ae tii teuana, ma n reirei ma ara aomata n te Baibara.’ I aki moantaai ni karaoa au motinnano, ma I iangoia bwa ti na teimatoa ni mwakuri n te wiki anne ao n noria bwa tera aron ana namakin imwina. Ngkana e korakora nanona ni kani buubai man te mwakuri ni mwamwananga, ao N na riai n ira ana iango. N te bong naba anne, ao ti moana te tabo n reta ao ti nora ana reta kainnabau aei man mwaangan te aobiti n tararua. Kanoan te reta anne bon taeka ni kamoamoa ibukin ana mwakuri ni minita ma botumwaakana iai, ao e oti naba iai ataakin kangaangan te matu n taabo aika kakaokoro ni katoa wiki. E rangi n ringaki nanona n te taeka ni kamoamoa anne n te aro are e aikoa manga taekina riki te kani kitana te mwakuri ni mwamwananga. Ni koauana, a mwaiti taai ake e kaungaai iai bwa N na teimatoa n te mwakuri aei ngkana I iangoa te kani buubai.” A teimatoa taanga aikai n aia mwakuri ni mwamwananga i nanon 40 te ririki.