Te Kaubwai Ni Koaua n Ana Waaki te Atua ae Boou ae na Roko i Aon te Aba

DAVID,a ae te buu te mwaane ae te Kristian ao te karo, e mwananga nakon te United States, ao e kakoauaa raoi bwa e eti te bwai are e karaoia. E ngae ngke e aki kukurei ni kitana buuna ma natina, ma e kakoauaa teuaei bwa e kona ni kanakoraoa riki maiuia kaain ana utu ni kabane ngkana e reke ana mwane ae mwaiti riki. Ngaia are e a butimwaea kaoana mairouia ana koraki i New York ao e a waekoa n reke ana mwakuri ikekei.

Ma e ngae n anne, ao imwin tabeua te namwakaina, ao e a moanna ni kekerikaki ingaingan nanon David nakon te maiu ae raoiroi. E a karako ana tai ae e kabanea ni mwakuri aika kakukureia te Atua. N te taina, e a kuri ni bua onimakinan te Atua irouna. E a tia ni kataua bwa e na iraraang n te aroaro ni maiu ae aki riai, ao n tokina e a ataia bwa a kairua aroarona. E a katikaki nako teutana imwin teutana man bwaai ni kabane ake a kakawaki ngkoa irouna, ibukin kaatuuan taraan kaubwain te aonnaba. E ataia bwa e riai ni bita maiuna.

A mwaiti aika ai aron David, ake a kitan naba abaia aika aki rangi ni kaubwai ni katoa ririki, ibukin kanakoraoan riki aia karekemwane. Ma e ngae n anne, ao n angiin te tai, e a korakora kerikakin aia onimaki iai. A kona n iangoa aei tabeman, ‘E kona te Kristian ae kakorakoraa n ukoukora kaubwain te aonnaba n toronibwai naba n ana bwai te Atua?’ A taku taani koro-rongorongo aika rangi ni kinaaki ao mitinaren Aaro bwa e kona n reke aei. Ma n aron ae a a tia n noria David ao tabeman riki, e rangi ni kangaanga ae ko na kaai ni karekei baikai ni kauoua.​—Ruka 18:24.

E Aki Buakaka te Mwane

Bon aia kukune aomata karaoan te mwane. E aki buakaka ke ni bure te kukune aei, n aron naba kukune riki tabeua. Bon te bwai n iokinibwai. Mangaia are ngkana e kamanenaki raoi, e kona ni karekea te bwai ae raoiroi. N te katoto, e taekinna te Baibara bwa ‘te bwai ni kamaiu te mwane,’ riki ni kaaitarai kangaanga aika reitaki ma te maiu ni kainnano. (Te Minita 7:12) Irouia tabeman, e taraa n ae “e karekei bwaai ni kabane te mwane.”​—Te Minita 10:19.

E kabuakakaa te taningaroti te Baibara ao e kaungaa te mwakuri korakora. Ti riai ni karekei baika kainnanoaki irouia kaain ara utu, ao ngkana iai rakana teutana, ti a kona ngkanne n “angan ane e kai nanona ngkai akea ana bwai.” (I-Ebeto 4:28; 1 Timoteo 5:8) Irarikin anne, n onean mwin are ti na karikirakea te taotaonakinnano, e kaungaira te Baibara bwa ti na kukurei n ara bwai aika iroura. Ti tuangaki bwa ti na “anaa [tibwangara]” ao ni kimwareirei n uaan ara mwakuri. (Te Minita 5:18-20) Iai tabeua katoto n te Baibara ibukia mwaane ao aine aika kakaonimaki ao ni kaubwai.

Aomata Aika Kaubwai ao ni Kakaonimaki

Aberaam are ana toro te Atua are e kakaonimaki, a rangi ni mwaiti ana nanai ni man, ana tirewa ma ana koora, ao ana toro aika bubua ma bubua. (Karikani Bwaai 12:5; 13:2, 6, 7) A rangi ni mwaiti naba kaubwain te aomata ae raoiroi are Iobi n aron ana nanai ni man, ana toro, ao ana koora ma ana tirewa. (Iobi 1:3; 42:11, 12) A kaubwai mwaane aikai ngkana a kabotauaki ma boong aikai, ma a toronibwai naba n ana bwai te Atua.

E atonga Aberaam te abotoro Bauro bwa “tamaia akana onimaki ni kabaneia.” E aki tauanibwai Aberaam ao e aki naba onimakina kaubwaina. (I-Rom 4:11; Karikani Bwaai 13: 9; 18:1-8) N aron naba anne, e taekina Iobi te Atua bwa “moan te raoiroi ao e eti arona.” (Iobi 1:8) E tauraoi n taai nako ni buokiia aika maiu ni kainnano ao aika taonaki n taian karawawata. (Iobi 29:12-16) A onimakina riki te Atua Aberaam ao Iobi, nakoni kaubwaia.​—Karikani Bwaai 14:22-24; Iobi 1:21, 22; I-Rom 4:9-12.

Te katoto riki teuana bon te Uea are Toromon. Kioina ngkai e riai n uea n ana kaintokanuea te Atua i Ierutarem, e a kakabwaiaki teuaei n anganaki tiaki tii te wanawana mairoun te Atua, ma e anganaki naba kaubwaina aika mwaiti kurikuri ao te karineaki. (1 Uea 3:4-14) E kakaonimaki teuaei n angiin ana tai ni maiu. Ma ngke e a unimwaane Toromon, “e aki eti nanona nakon Iehova.” (1 Uea 11:1-8) N etina, a kaotaki n rongorongon teuaei ae kananokawaki, bwaai ni kamwane tabeua ake a aki toki n reketaati iai aomata ni kaubwain te aonnaba.

Kamwaamwanen te Kaubwai

Te kangaanga ae moan te kakaiaki boni korakoran tangiran te mwane ao bwaai ake a kona n reke iai. Te kaubwai, e kona ni karekea i nanoia tabeman te namakin are a aki kona ni ngae iai. Ngke e moan uea Toromon, e nora te aroaro aei irouia aomata, ike e a korea iai ae kangai: “Ane tangira te tirewa ao e na aki ngae n te tirewa; ao ane tangira kabatiani bwaai e na aki ngae ni karakani bwaai: akea naba manen te baei.” (Te Minita 5:10) Imwina riki, a kauringia Kristian Iesu ma Bauro ibukin tangiran te bwai ae mwamwana te aba aei.​—Mareko 4:18, 19; 2 Timoteo 3:2.

Ngkana ti moanibwaia tangiran te mwane n onean mwin are ti na tii tangiria ibukin katiaan bwaai tabeua, ti na kakai reketaati ngkanne nakon aeka ni kariri aika aki riai, n ikotaki naba ma te kewe, te iraa ao te babakanikawai. Iuta Itekariota, are temanna mai buakoia ana abotoro Kristo, e kamwanea ana toka tii ibukin 30 te mwakoro n tirewa. (Mareko 14:11; Ioane 12:6) Ibukin korakoran tangiran te mwane, a a tia tabeman n onea mwin tangiran te Atua n tangiran te mwane. (1 Timoteo 6:10) Mangaia are, a riai Kristian n tuoi raoi nanoia n taai nako ni kaineti ma nanoia ni kabatiaa riki aia mwane.​—Ebera 13:5.

A kaotaraeaki naba kangaanga aika a aki kai oti n ukoukoran te kaubwai. Te moan, te kaubwai ae rangi ni bati e kaungaa onimakinara i bon iroura. E taekina aei Iesu ngke e taekina “te mamanaki n te kaubwai.” (Mataio 13:22) Te tia korea te Baibara ae Iakobo, e kauringia naba Kristian bwa a na aki mwanuokina te Atua, i nanon naba tain karaoan aia babaire ibukin aia bitineti. (Iakobo 4:13-16) Kioina ngkai e reke inaaomatara ae tau man te mwane, te koraki ngkanne ake iai irouia, a kona naba n reke n te kangaanga are onimakinan riki aia mwane nakon te Atua.​—Taeka N Rabakau 30:7-9; Mwakuri 8:18-24.

Te kauoua, e taekinna David mai moa riki bwa ukoukoran te kaubwai e bane iai angiin ana tai te aomata ao korakorana, ao e a kerikaki iai ana mwakuri ake e karaoi ibukin te Atua. (Ruka 12:13-21) A teimatoa ni kaririaki aika kaubwai bwa ana moanibwaia kamanenan aia mwane ni baika kakukurei ke ni karaoi oin aia waaki.

E kona ni bukinaki bwakan Toromon man karaoan nanon te Atua, bwa e riki imwin katauan te mweeraoi bwa e na taona nako ana iango? (Ruka 21:34) E ataa ana tua te Atua ibukin katabuan te iein ma natannaomata aika ianena. Ma e ngae n anne, e karekeia buuna aine aika tao teuana te ngaa mwaitiia. (Te Tua-Kaua 7:3) Ibukin ingaingan nanona ni kani kakukureiia buuna aika ianena aikai, e a kataia ni katea te aro n taromauri ae renganaki ma te taromauri ae aki riai. N aron are e taekinaki mai moa riki, e a kerikaki tangiran Iehova mairoun Toromon teutana imwin teutana.

E teretere man katoto aikai, koauan ana reirei Iesu are e kangai: “Kam aki kona n toro iroun te Atua ma mammon [“te kaubwai,” NW].” (Mataio 6:24) E na kanga ngkanne n tokanikai te Kristian i aon te kangaanga ae aki-taun te mwane, ae rotiia angiia aomata? Ma ae kakawaki riki, tera te kaantaninga ibukin te maiu ae raoiroi riki ae imwaira?

Te Kaubwai ni Koaua ae Imwaira

A kaokoro taan rimwin Iesu ma baatua aika Aberaam ma Iobi ao te natannaomata ae Iteraera, bwa iai mwiokoaia ae a na “kakiritiania botanaomata ni kabaneia.” (Mataio 28:19, 20) Ibukin kakororaoan te mwioko aei, e kainnanoaki iai te tai ao te kakorakora ake tao a kakamanenaki ngkai ibukin mwakuri ni kareke-tianti. Mangaia are, kingin te tokanikai i aon aei boni kaakaraoan ana reirei Iesu are e tuangira: “Kam na ukoukora moa uean te Atua ma ana raoiroi; ao a na bane n raonaki baikai nako imi.”​—Mataio 6:33.

Imwin are a a kuri ni bua mairoun David ana utu, ana onimaki ao ana iraorao ma te Atua, e a kaeti arona ake a kairua ao e a manga moana maiuna ae raoiroi. N aron are e a tia ni beritanna Iesu, ngke e a manga moanibwaia kairan te reirei man te Baibara, te tataro, ao te mwakuri ni minita David ni maiuna, a a manga bane n nakoraoi ana waaki ni kabane. E a manga oki aron ana iraorao ma buuna ao natina, teutana imwin teutana. E a oki naba kukureina ao raun nanona. E bon teimatoa naba ni mwakuri korakora. Tiaki ngaia te aomata ae bitaki maiuna man te maiu ni kainnano nakon te kaubwai. Ma a a reke reireiana aika kakawaki ngke e a tia n rinanon te kammarakaki.

E a manga nanououa n ana iango rimoa David ibukin mwaingina nakon te United States, ao e a tia ni motinnanoia bwa e na aki kariaia tautaekanakin ana iango n te mwane. E a atai ngkai, baika rangi ni kakawaki ni maiuna bwa te utu ae waaki raoi, raoraona aika raoiroi ao te iraorao ma te Atua. E ataia naba bwa a aki kona ni karekeaki baikai n te mwane. (Taeka N Rabakau 17:17; 24:27; Itaia 55:1, 2) Ni koauana, e rangi ni kakawaki riki te kakaonimaki nakoni kaubwain te maiu aei. (Taeka N Rabakau 19:1; 22:1) E kakorakoraa David ma kaain ana utu ni kateimatoaa kaakaraoan baika a riai ni moanibwaiaki n taai nako.​—I-Biribi 1:10.

E aki toki ni matebuaka aia kakorakora aomata ni kairiri nakon te kaubwai ao nakon maiuakinan te aroaro ni maiu ae riai n te tai ae tii teuana. Ma, e berita te Atua bwa e na anganira baika ti kainnanoi ibukin marurungin rabwatara ao ara onimaki, bwa ti aonga ni maiuraoi. (Taian Areru 72:16; Itaia 65:21-23) E a tia n angareirei Iesu, bwa moan reken te kukurei ni koaua, bon ataakin kainnanoan bwaai n taamnei iroura. (Mataio 5:3, NW) Mangaia are, e ngae ngke ti kaubwai ke ti maiu ni kainnano, ma moanibwaian mwakuri aika kakukureia nanon te Atua ngkai, bon te kawai ae te kabanea n tamaroa ibukin katauraoara nakon ana waaki te Atua ae boou ae na roko i aon te aba. (1 Timoteo 6:17-19) N te aonnaba anne, e nang reke iai te botannaomata ae kaubwai ni koaua ni bwaai n rabwata ao n te onimaki.

[Kabwarabwara ae nano]

[Taamnei n iteraniba 5]

E onimakina te Atua Iobi ao tiaki kaubwaina

[Taamnei n iteraniba 7]

A aki kona ni karekeaki n te mwane, bwaai aika a kabanea ni kakawaki n te maiu aei