Bukin Kaanin Tokin Te Rawawata
“Te Bwa, moan te raoiroi ana mwakuri.”—TE TUA-KAUA 32:4.
1, 2. (a) Bukin tera ngkai e kakawaki iroum te kaantaninga ibukin te maiu n aki toki? (b) Tera ae tuukia aomata aika mwaiti man kakoauaan te Atua, ae e beritani baika moan te raraoi ibukin taai aika a na roko?
KO TANEIAI n iaiangoa aron te maiu ni kukurei n te Baretaiti? Tao ko iangoia bwa ko na kabutaa te buraneti aei ma n reireiniko taekaia maan ma baika maiu i aona aika bati. Ke tao ko iaiangoa te raunnano ae ko na namakinna ngkana ko mwakuri ma raoraom ni kaitiaka te aonnaba ma ni bitia nakon te onnaroka ae rangi n tamaroa ni kabutaa te aonnaba. Ke tao ko iaiangoi rabakau ake ko na kona ni karekea n aron te korobanna, te kateitei, te katangitang, ke rabakau tabeua ake akea am tai ni karaoi kioina ngkai ko rangi n tabetabe. Ao ko bae ni kariaa te maiu are aranaki n te Baibara bwa “te maiu ni koaua,” ae te maiu n aki toki ae e kaantaningaia Iehova ibukira n te moantai.—1 Timoteo 6:19.
2 Tiaki te koaua bwa e kakukurei ma ni kakimwareirei buokan tataekinan ana kaantaninga te Baibara aei nakoia aomata? Angiia aomata a kakeaa bongan te kaantaninga anne. A taku bwa te kaantaninga anne bon tii te karioiango ao taian mii ibukia aomata aika kai mwamwanaki. E na bae ni kangaanga irouia kakoauaan te Atua, are e beritana te maiu n aki toki n te Baretaiti. Bukin tera? E kangaanga irouia tabeman ibukin taabangakin te buakaka ngkai. A taku bwa e riai n akea te buakaka ma te rawawata n te aonnaba aei, ngke arona bwa e mwaaka ao n tatangira te Atua. A taku bwa akea te Atua ae kona ni kariaia te buakaka, ke ngkana iai, ao e uarereke mwaakana ao e aki tabeakinira ngkai e waaki nako te buakaka. A kakoauaa te aeka n iango aei aomata tabeman. E a noraki iai rabakaun Tatan ni kamataki nanoia aomata.—2 I-Korinto 4:4.
3. Tera te titiraki ae kangaanga kaekana ae ti kona ni buokiia aomata ni kaekaa, ao bukin tera ngkai e angaraoi karaoan anne iroura?
3 Ti a kabwaia ngaira kaain Ana Tia Kakoaua Iehova ngkai iai ara anga ni buokiia aomata aikai aika mwamwanaki iroun Tatan ao te rabakau n aomata. (1 I-Korinto 1:20; 3:19) Ti a ataa bukina ngkai a mwaiti aomata aika aki kakoauaa ana berita te Baibara. A bon aki kinaa Iehova. Tao a aki ataa arana ke ae nanonaki iai, ao tao e uarereke ke bon akea aia atatai i aon aroarona ni kakororaoa bukin ana berita. Ti rangi ni kakabwaiaki ngkai iai iroura te atatai anne. N taai tabetai, e manena iroura iangoan ae ti na kanga ni buokiia aomata ake a “ro nanoia” ni kaekaa aia titiraki ae rangi ni kangaanga kaekana, ae “Bukin tera ngkai e tuai ni katoka te buakaka ao te karawawataki te Atua?” (I-Ebeto 4:18) Te moanibwai, ti na iangoa aron katauraoan te kawai ibukin kaekan te titiraki anne n te aro ae a na rauaki iai aomata. Imwina ti na maroroakina aroaron Iehova aika teretere man ana babaire ibukin kaetan te buakaka.
Aron Katauraoan te Kaeka ae Uaana
4, 5. Tao tera moa te bwai ae ti riai ni karaoia ngkana e titiraki temanna i aon bukin tera bwa e tuai ni katoka te karawawataki te Atua? Kabwarabwaraa.
4 Tera ara kaeka nakon ana titiraki te aomata ae kan ataia bwa e aera te Atua ngkai e tuai ni katoka te karawawataki? Tao ti kona n ienikuri n anga ara kabwarabwara ae ananau, ni moa man te kangaanga are riki n te onnaroka are Eten. N taai tabetai, e kona n nakoraoi anne. Ma iai moa te kauring ae riai n iangoaki. Iai bwaai tabeua aika riai ni maroroakinaki moa, imwain am kabwarabwara anne. (Taeka N Rabakau 25:11; I-Korote 4:6) Ti na rinanon reirei aika tenua aika kona ni buoka te aomata imwain ae ti na kaeka te titiraki anne.
5 Te moanibwai, ngkana e tikimaurekaki te aomata n te buakaka ae taabangaki, e bae n tia n rotakibuaka iai ngaia ke raona ae tangiraki irouna. Tao ti wanawana riki ngkana ti nanoangaa moa te aomata anne. E reireinia Kristian Bauro ni kangai: “Kam na tang ma akana tang.” (I-Rom 12:15) E bae n anaaki nanon te aomata n te atataiaomata ke n te “inanoi.” (1 Betero 3:8, BK) Ngkana e ataia te aomata bwa ti tabeakinna, e na bae ni kukurei riki n ongora n ara kabwarabwara.
6, 7. Bukin tera ngkai ti riai ni kamoamoaa te aomata ae raoiroi are e tabeki titiraki ibukin te onimaki ake e tabeaianga iai?
6 Te kauoua, ti riai ni kamoamoaa te aomata ae raoiroi ibukin ana titiraki. Tabeman a kona n iangoia bwa a aki onimaki ke a aki karinea te Atua ngkai a tabeaianga n aeka n titiraki aikai. Tao a a bon tia naba n tuangaki anne irouia mataniwin aia Aaro. Ma tiaki nanona bwa a aki onimaki ngkai a tabeki titiraki aikai. Ni koauana, a titiraki n aron naba anne aomata aika kakaonimaki aika taekinaki n te Baibara. N te katoto, e titiraki te tia areru ae Tawita ni kangai: “Iehova, Ko aera ngkai Ko tei i kiraroa? Ko aera ngkai Ko karabako ni boong aika e kai te nano iai?” (Taian Areru 10:1) E titiraki naba te burabeti ae Abakuka ni kangai: “Iehova, ai ti maan ra tangu, ao Ko kan ongo? I tang nako Im n taekina te tiritiri, ao ane Ko aki kani kamaiua te aba. Bukin tera ngkai Ko kaota te buakaka nakoiu, ma n tara te iowawa? Ba e mena te kuri-bwai ma te tiritiri i matau: ao iai te kauntaeka, ao e tei rake te un?”—Abakuka 1:2, 3.
7 Bon aomata aika kakaonimaki aika a rangi ni karinea te Atua naakai. A boaaki ibukin tabekan aeka n titiraki aika a tabeaianga iai? A aki, ao e noria Iehova bwa a riai ni koreaki aia titiraki aomata aika raoiroi aikai n ana Taeka. Ni boong aikai, te aomata ae tabeaianga ibukin taabangakin te buakaka n te aonnaba e bae ni baki ni bwaai n taamnei, ao e kariariai kaeka aika tii kona n reke n te Baibara. Uringnga are e kamoamoaia te koraki ake a baki ni bwaai n taamnei Iesu ke te koraki ake “iai kainnanoan te Atua irouia.” (Mataio 5:3, Te Nu Tetemanti n te Taetae ni Kiribati ae ngkai, NTK) Ai kabwaiara ngaira ngkai ti kona ni buokiia aomata n nora te kukurei are e beritanna Iesu!
8. Tera te reirei are e kabetangaia aomata ike a a kakoauaa bwa bon te Atua ae karika te karawawataki, ao ti na kanga ni buokiia iai?
8 Te katenua, ti riai ni katerea nakon te aomata anne bwa tiaki te Atua ae karika taabangakin te buakaka n te aonnaba. A mwaiti aomata aika a reiakinaki bwa e tautaekana te aonnaba aei te Atua, ao e a kamani bairei bwaai aika a na riki nakoira. A taku bwa iai bukina ae aki ataaki iroura are e karawawataia aomata iai. A bane ni kaairua reirei aikai. A kabuakakaa te Atua ngkai a bukinna n te buakaka ao te karawawataki n te aonnaba. Ngaia are tao ti riai moa ni kabonganaa Ana Taeka te Atua ni kaetii baika taekinaki aika kairua. (2 Timoteo 3:16) Bon Tatan ae tautaekana te waaki ae buakaka i aon te aonnaba aei; ma tiaki Iehova. (1 Ioane 5:19) E aki kamani bairei baika na riki nakoia ana karikibwai aika wanawana Iehova; ma e angania inaomataia ao aia tai n rinea ae raoiroi ke ae buakaka, ae eti ao ae bure. (Te Tua-Kaua 30:19) Bon tiaki nibwan te buakaka Iehova; e riribaa te buakaka ao e tabeakinia te koraki ake a karawawataki n akea bukina.—Iobi 34:10; Taeka N Rabakau 6:16-19; 1 Betero 5:7.
9. Baikara booki tabeua ake e a tia ni katauraoi “te toro ae kakaonimaki ae wanawana,” ibukin buokaia aomata aika kan ota bwa e aera te Atua ae Iehova ngkai e tuai ni katoka te karawawataki?
9 Ngkana ko a tia ni kabwarabwarai baika kakawaki aikai, e bae ni kukurei te aomata ae ko maroro ma ngaia ni kan ataia bwa e aera te Atua ngkai e tuai ni katoka te karawawataki. Ma e a tia ni katauraoi bwaai n ibuobuoki aika mwaiti “te toro ae kakaonimaki ae wanawana.” (Mataio 24:45-47) N te katoto, e otinako te turaeki ae boou ae “E Nang Toki te Rawawata ni Kabane!” n te bwabwaro ae atunaki n “Te Aantaeka Iroun te Atua!” ae karaoaki n 2005/06. Ngkana e a tauraoi te turaeki aio n oin am taetae ao e aera ngkai ko aki kataneiako ni kanoana? N aron naba anne, iai te mwakoro teuana n te boki ae Tera Ana Reirei ni Koaua te Baibara? ae tabeakina te titiraki ae kakawaki aei. E tauraoi te boki aei n taetae aika 157. Kabonganai raoi bwaai n ibuobuoki aikai n taai nako. A boni kabwarabwarai raoi taekan te bukibuki ae tabekaki i Eten ni kaineti ma riain Iehova n tautaeka i aon bwaai ni kabane, ao arona n tabeakina kaekan te bukibuki aei. Uringnga naba bwa ngkana ko maroroakina te reirei aei, ko na angan te aomata te atatai ae te kabanea ni kakawaki, ae te atatai ibukin Iehova ao aroarona aika moanibaan te raoiroi.
Kaatuua Aroaron Iehova
10. Tera are a aki ota iai aomata aika mwaiti ngkai e tuai ni katoka te karawawataki te Atua, ao tera te atatai ae kona ni buokiia?
10 Katereterei aroaron Iehova aika moanibaan te raoiroi ngkana ko buokiia aomata n ota bwa e aera ngkai e kariaia aomata aika kairaki iroun Tatan bwa a na tautaekania i bon irouia. A mwaiti aika ataia bwa e mwaaka te Atua; a taneiai n ongora taekan te Atua ae Moan te Mwaaka. Ma tao a aki ota bwa e aera ngkai e aki kabongana mwaakana ae korakora ni katoka te ribuaka ao te karawawataki n te tai naba arei. A bae n aki ota n aroaron Iehova ake tabeua, n aron tabuna, ana kaetitaeka, wanawanana, ao ana tangira. E kaotiotii aroaro aikai Iehova n te aro ae kororaoi ma n riai. E taku te Baibara: “Moan te raoiroi ana mwakuri.” (Te Tua-Kaua 32:4) Ko na kanga ni katuruturui aroaron Iehova aikai ngkana ko kaekai titiraki ake a aki toki n tabekaki ni kaineti ma te kauntaeka aei? Ti na iangoi katoto tabeua.
11, 12. (a) E aera bwa e aki kona ni kabwaraki aia bure Atam ma Ewa? (b) Bukin tera bwa e na aki kariaia waakinakon te bure n aki totoki Iehova?
11 E kona Iehova ni kabwaraa aia bure Atam ma Ewa? Bon aomata aika kororaoi Atam ma Ewa, ma a rineia bwa a na kaaitara riain Iehova n tautaeka i aon bwaai ni kabane, ma ni kariaia kairakia iroun Tatan, mangaia are e a aki kona ni kabwaraki aia bure iai. E aki kamimi ngkai a aki raraoma teutana iai taani karitei aikai. Ma ngkana a titiraki aomata bwa e aera Iehova ngke e aki kabwarai aia bure, nanona ngkanne bwa a iangoia bwa e aera Iehova ngke e aki kamamaara ana kaetieti ibukin te riai, ae nanona bwa e kukurei ni waakin te bure ao te karitei. Kaekaan anne e irekereke ma aroaron Iehova ae rangi ni kakawaki, ae tabuna.—Te Otinako 28:36; 39:30.
12 E kaatuua tabun Iehova te Baibara n te mwaiti ae bubua ma bubua te tai. Ma te kananokawaki bwa tii tabeman n te aonnaba ae buakaka aei aika ota n aroarona aei. E itiaki Iehova, akea buakakana, ao e raroanako man te bure. (Itaia 6:3; 59:2) Ni kaineti ma te bure, e a tia ni bairea te kawai are e na kaetaki iai ma ni kamaunaki. E bon aki kona ni kariaia waakinakon te bure n aki totoki. Ngke arona bwa e kariaia Iehova waakinakon te bure n aki toki, ao akea ngkanne te kaantaninga ae raoiroi ibukin taai aika imwaira. (Taeka N Rabakau 14:12) N te tai ae e a tia ni baireia Iehova, ao e na kaoki naba ana karikibwai nakon aroia n tabu. Akea te nanououa bwa e na riki anne, bwa bon ana kaantaninga Teuare Tabu.
13, 14. Tera bukina ngke e rineia Iehova bwa e na aki kamaunaia taani karitei ake i Eten?
13 E aera Iehova ngkai e aki kamaunaia taani karitei i Eten ma ni manga karikiia aomata aika boou? Iai mwaakana ni karaoa anne; e na kabongana mwaakana ni kamaunaia aomata aika buakaka n te tai ae e a kaan roko. A kona tabeman n iango ni kangai: ‘E aera bwa e aki kamaunaia ngke tii teniman ngaiia ni bure n te iuniweeti? Tiaki te koaua bwa e na toki iai te bure ao te nanokawaki ae ti noria n te aonnaba ngkai?’ Bukin tera bwa e aki karaoa anne Iehova? E taku Te Tua-Kaua 32:4: “Bon te kaeti-taeka ae riai ana aro ni kabane.” Moan te kakawaki iroun Iehova te kaetitaeka ae riai. “E tangira te kaeti-taeka Iehova.” (Taian Areru 37:28) Ibukina bwa e tangira te kaetitaeka, ngaia are e aki kamaunaia taani karitei ake i Eten. Ni kanga?
14 E kauekea te kauntaeka ni kaineti ma raoiroin ao riain te Atua n tautaeka i aoni bwaai ni kabane, ana karitei Tatan. Kioina ngkai e kakawaki te kaetitaeka ae riai iroun Iehova, e baireia bwa e riai ni kaetaki raoi te kauntaeka ane riki man ana karitei Tatan. Kamateaia taani karitei n te tai ae waekoa e ngae ngke iai riaina, e na bon aki kaeta te kauntaeka anne. E na kakoauaki ni kamateaia taani karitei bwa moan te mwaaka Iehova, ma e aki kauntaekaki mwaakana iai. Irarikin anne, e a tia Iehova n taekina ana babaire ibukin Atam ma Ewa bwa a na karikia natiia ao a na kaona te aonnaba, a na kataea ana kai man tau aron bwaai ni kabane aika karikaki. (Karikani Bwaai 1:28) Ngke arona bwa e a kamaunaia naba ngkekei Atam ma Ewa Iehova, e na akea uaan ana kaantaninga ni kaineti ma aomata. E na bon aki koro bukina. Ibukin kakawakin te kaetitaeka ae riai irouna, e na aki kariaia rikin anne Iehova. E bae ni kakoroi bukin ana kaantaninga ni kabane.—Itaia 55:10, 11.
15, 16. Ti na kanga ni buokiia aomata aika a iangoi aia “aanga” ni kaeta te kangaanga ae riki i Eten aika kaokoro ma are e karaoia te Atua?
15 Iai ae kona ni kaeta te karitei anne, ae wanawana riki nakon Iehova? A kona aomata tabeman n taekin oin aia “aanga” ibukin kaetan te karitei are i Eten. Ma ngkana a karaoa anne, tiaki te koaua bwa aongkoa a taku bwa a rabakau riki ni kaeta te kangaanga anne? Tao a aki iango n aron anne ibukina bwa a buakaka, ma ibukina bwa a bon aki ota n aroaron Iehova ao wanawanana ae kamimi. N ana koroboki te abotoro Bauro nakoia Kristian ake i Rom, ao e nenera raoi wanawanan te Atua, n ikotaki ma te “bwai ae raba.” Te bwai aei e irekereke ma ana kaantaninga Iehova ae kabonganaan te Tautaeka n Uea iroun te Mesia, ni kamaiuaia aomata aika kakaonimaki ao ni katabua Arana ae itiaki. Tera ana iango Bauro ibukin wanawanan te Atua are e karekea te kaantaninga aei? E motika ana reta Bauro n taeka aikai: “Ana bai te Atua, ae e wanawana n ti ngaia, te neboaki n aki toki, irouni Iesu Kristo. Amen.”—I-Rom 11:25; 16:25-27, BK.
16 E ataia Bauro ae e “wanawana n ti ngaia” Iehova, are nanona bwa akea ae wanawana riki nakoina. Antai te aomata ae aki kororaoi ae wanawana riki nakoina ni kona ni kaeta te kangaanga ae uarereke? A na kanga ngkanne aomata ni kaeta te kangaanga ae te kabanea ni korakora ae irekereke ma riain Iehova n tautaeka? Mangaia are ti riai ni buokia aomata bwa a na karekea te nano ni karinerine n aron ae iroura ni kaineti ma te Atua ae e “rabakau nanona.” (Iobi 9:4) Ngkana ti karikirakea otara ni wanawanan Iehova, ti a kona riki n onimakina ana babaire ibukin kaetan bwaai.—Taeka N Rabakau 3:5, 6.
Ataakin Aroaron Iehova ae Moan te Kakawaki
17. E na kanga rababan te ota i aon ana tangira Iehova ni buokiia aomata aika aki rauaki ngkai e tuai ni katoka te karawawataki Iehova?
17 “Te Atua bon te tangira.” (1 Ioane 4:8) E kateretereaki n taeka aika katekenano aikai man te Baibara, aroaron Iehova ae kaotiotaki riki, ae anai nano riki, ao ae kabebetea riki nanoia aomata aika rawawata n te buakaka, nakon aroarona tabeua. E a tia Iehova ni kaotiota ana tangira n arona ni kaeta te urubwai ae korakora ae mwin te bure. Bon te tangira ae kaira Iehova bwa e na karekea te kaantaninga ae raoiroi nakoia natin Atam ao Ewa aika aki kororaoi, ma ni katauraoa te kawai ae a na kona ni kawaria ao n iraorao ma ngaia. Te tangira naba anne are e kaira te Atua bwa e na katauraoa te karea ni kaboomwi ae na kauka te kawai ibukin kabwaran aia bure ao kaokan te maiu n aki toki ma te kororaoi nakoia. (Ioane 3:16) E kairia naba te tangira aei bwa e na taotaona nanona ma n angania aomata aika bati aia tai n rarawa nakon Tatan ao n rinea Iehova bwa aia tia Tautaeka.—2 Betero 3:9.
18. Ti kakabwaiaki n te ota raa, ao tera ae ti na rinanona n te kaongora ae imwin aei?
18 E taku temanna mataniwin te Aro n ana kabwarabwara nakoia aomata ake a botaki ni kauringa te mwakuri n iowawa ae rangi n tiritiri ngkoa: “Ti aki ataia bwa e aera ngkai te Atua e tuai ni katoka te buakaka.” Ai kananokawakira! Tiaki ti kakabwaiaki ngkai ti a tia n ota iai? (Te Tua-Kaua 29:29) Kioina ngkai e wanawana Iehova, te kaetitaekan ae riai, ao e tatangira, ti riai n ataia ae a na bon toki karawawata n te tai ae kaan roko. Ni koauana, e a tia ni beritanna bwa e na kakororaoa nanona. (Te Kaotioti 21:3, 4) Iai naba te kaantaninga ibukia aomata ake a mate i nanon tienture aika nako? E mwanuokinaki taekaia n ana babaire Iehova are e waakina ngkai, ibukin kaetan te kauntaeka are riki i Eten? Tiaki nanona anne. Bon te tangira ae kaira Iehova bwa e na tabeakinia naba maate n ana babaire ibukin te mangauti. E na rinanoaki anne n te kaongora ae imwin aei.
Tera Am Kaeka?
• Ko na kanga ni kaekaa te aomata ae titiraki bwa e aera te Atua ngkai e tuai ma ni katoka te karawawataki?
• E kanga Iehova ni kaotiota tabuna ma ana kaetitaeka ae riai n arona ni kaeta te karitei are riki i Eten?
• Bukin tera ngkai ti riai ni buokia aomata bwa a na ota n ana tangira Iehova?
[Taamnei n iteraniba 12]
Kataia ni buokiia te koraki ake a karawawataki