Ko Na Teimatoa Ni “Kairaki Iroun Te Tamnei”?
“Kam na kairaki iroun te Tamnei, ao ane kam na aki karaoa nanon te rabwata ni kaibabaru n aron are e tangiria.”—I-KARATIA 5:16, NUTETEMANTI N TE TAETAE NI KIRIBATI.
1. E na kanga ni kona ni kabebeteaki raraomaeakinan te bure nakon te taamnei?
IAI ARON kabebetean raraomaeakinan te bure nakon taamnein Iehova. Boni ngkana ti toua mwin ae taekinna te abotoro Bauro ae kangai: “Kam na kairaki iroun te Tamnei, ao ane kam na bon aki karaoa nanon te rabwata ni kaibabaru n aron are e tangiria.” (I-Karatia 5:16, NTK) Ngkana ti kariaia kairara iroun taamnein te Atua, ti na bon aki kataenikaiaki iai n ana kaibwabwaru te rabwata.—I-Rom 8:2-10.
2, 3. Tera aron rotakira ngkana ti teimatoa ni kairaki iroun te taamnei?
2 Ibukina bwa ti teimatoa ni “kairaki iroun te Tamnei,” e na kairira ngkanne mwaakan te Atua bwa ti na ongeaba irouna. Ti na kaotiotii aroaron te Atua n ara mwakuri ni minita, n te ekaretia, ni mwengara ao n taabo riki tabeua. E na noraki uaan te taamnei n aroarora nakoia buura, natira, raora n onimaki ao ai aomata nako.
3 Ti kona n toki ni bure ngkana ti maiu ‘n ai aron te Atua n taamneira.’ (1 Betero 4:1-6) Ti na bon aki karaoa te bure ae aki kona ni kabwaraki, ngkana ti kairaki ni mwaakan te taamnei. Ma baikara kakabwaia riki tabeua aika kona n reke nakoira, ngkana ti teimatoa ni kairaki iroun te taamnei?
Kaaniko ma te Atua ao Kristo
4, 5. E a kanga kairara iroun te taamnei n rota ara iango ibukin Iesu?
4 Ibukina bwa ti kairaki iroun te taamnei are raoiroi, ti a kona iai n kateimatoaa ara iraorao ae kaan ma te Atua ao Natina. Ni korean taekan ana bwaintangira te Atua, e tuangia raona n onimaki Bauro ake i Korinto ni kangai: “I kaotia nako imi, ba bon akea ae taetae iroun Tamnein te Atua, ae kangai, Ke e reke kain Iesu: ao akea ae kona ni kangai, Te Uea Iesu, ngkana e aki atongnga iroun te Tamnei are Raoiroi.” (1 I-Korinto 12:1-3) Aroaro ni kabane ake a kairiia aomata bwa a na kamaraiaa Iesu, mairoun Tatan te Riaboro. Ma ngkai Kristian ngaira aika ti kairaki iroun te taamnei are raoiroi, ti kakoauaa raoi bwa e kauta Iesu Iehova mai buakoia maate ao e karietataa riki nakoia ana karikibwai ni kabane. (I-Biribi 2:5-11) Ti onimakina ana karea ni kaboomwi Kristo ao ti kariaia Iesu ae rineaki iroun te Atua, bwa ara Uea.
5 A kakewea ae e a bon tia n roko nako aon te aba Iesu, tabeman aomata ake a taku bwa Kristian ngaiia n te moan tienture C.E. (2 Ioane 7-11) A kairaki tabeman aomata bwa a na kakewei reirei aika koaua ibukin Iesu ae te Mesia, ibukina bwa a butimwaea te iango ae kairua aei. (Mareko 1:9-11; Ioane 1:1, 14) Ti kararoaki man te irarang n reirei aika kabwaouaa te koaua, ngkana ti kairaki iroun te taamnei are raoiroi. Ngkana ti tarataraira raoi ni kaineti ma ana reirei te Atua aika n te Baibara aika eti, ti a kona ngkanne n teimatoa ni karekea akoakira mairoun Iehova ao n “toua kawain te koaua.” (3 Ioane 3, 4, BK) Mangaia are ti bia nanomatoa n ribai reirei aika kabwaouaa te koaua bwa e aonga n teimatoa n nene ara iraorao ma Tamara are i karawa.
6. Baikara aroaro ake a karikirakeaki ni mwaakan te Atua, ake a reke irouia te koraki ake a kairaki iroun te taamnei?
6 E karina kabwaouan te koaua Bauro ni kaineti ma taromaurian boua ao katein Aro aika kakaokoro, i buakon “ana makuri te rabata” n aron te wene ni bure ao te kammaira. Ma e kabwarabwaraa ni kangai: “Akana a riki ba ana aomata Kristo, a tia n tauri rabataia n te kaibangaki ma mataaia ao kaibabaruia. Ngkai boni maiura te Tamnei, ao ke e kairira naba te Tamnei.” (I-Karatia 5:19-21, 24, 25, BK) Baikara aroaro ake a karikirakeaki ni mwaakan te Atua ae kakamwakuri, aika reke irouia te koraki ake a kairaki ao ni maiuakina ana iango te taamnei? E korea ae kangai Bauro: “Ao uaan te Tamnei te tangira, te kimareirei, te rau, te taotaonaki n nano, te atataiaomata, te raoiroi, te kakaonimaki, te nimamanei, te tau-baang: akea te tua ae eki nako baikai.” (I-Karatia 5:22, 23) Ti na rinanoi ngkai uaan nako te taamnei.
“I Tangitangiri”
7. Tera te tangira ao baikara aroaro tabeua aika riki mai iai?
7 Te tangira bon teuana mai buakon uaan te taamnei ae aki toki n irekereke ma te nanoanga ae korakora ao mwamwannanoaia aomata nako, ae kauataoaki n te iraorao ae kaan ma ngaiia. E taekina ae kangai te Baibara: “Te Atua bon te tangira” ibukina bwa boni ngaia te katoto ae te kabanea n tamaroa ni kaineti ma te aroaro anne. E kaotaki ana tangira te Atua ae moan te korakora ma Natina, ibukia botannaomata n ana karea ni kaboomwi Iesu Kristo. (1 Ioane 4:8; Ioane 3:16; 15:13; I-Rom 5:8) Ngkai taan rimwin Iesu ngaira, ti kinaaki n arora n itangitangiri. (Ioane 13:34, 35) Ni koauana ti tuangaki bwa “ti na i tangitangiri.” (1 Ioane 3:23) Ao e taekinna Bauro bwa e taotaona nanona te tangira ao e akoi. E aki bakantang, ao e aki kamoamoa, e aki kakamatauninga ke e ukoukori oin ana bwai. E aki kakaiun ke ni mutiakina te karawawataki. E kimwareirei n te koaua, ao e riba te buakaka. E kateimatoaa te onimaki ma te kaantaninga ae raoiroi, ao e nanomwaaka nakoni bwaai ni kabane. Ma ae moamoa riki, e aki kona ni matebuaka.—1 I-Korinto 13:4-8.
8. E aera ngkai ti riai ni kaotiota tangiraia raora n taromauria Iehova?
8 Ngkana ti kataua taamnein te Atua bwa e na karikirakea te tangira i nanora, ao e riai n noraki n ara iraorao ma te Atua ao aomata. (Mataio 22:37-39) E korea ae kangai te abotoro Ioane: “Ane akea te tangira i rouna, ao e maeka n te mate. Ane riba tarina ao bon te tia tiri-aomata: ao kam ataia ba bon akea te tia tiri-aomata ae e memena i nanona te maiu are aki toki.” (1 Ioane 3:14, 15) E kona ni kamanoaki ngkoa te tia tiritiri n te ukinta ni kaawan Iteraera, tii ngkana akea ribaan te aomata ane mate anne irouna. (Te Tua-Kaua 19:4, 11-13) Ngkana ti kairiraki iroun te taamnei are raoiroi, ti na kaotiota tangiran te Atua, raora n taromauri ao ai aomata nako.
“Boni Korakorami Kimareireimi Iroun Iehova”
9, 10. Tera te kimwareirei ao baikara bukin kimwareireira tabeua?
9 Te kimwareirei bon namakinan te kukurei ae moan te korakora. Iehova bon “te Atua ae kukukurei.” (1 Timoteo 1:11, NW; Taian Areru 104:31) E kukurei te Nati ni karaoa nanon Tamana. (Taian Areru 40:8; Ebera 10:7-9) Ao ‘boni kimwareireira korakorara iroun Iehova.’—Neemia 8:10.
10 E anganira te raunnano ae korakora karaoan nanon te Atua, te kimwareirei ae reke mairouna, n taai ake ti taonaki iai n te kangaanga, te nanokawaki ke te bwainikirinaki. Ai kukureira ngaira n “ataakin te Atua.”! (Taeka N Rabakau 2:1-5) E boto ara iraorao ae kakukurei ma te Atua i aon te atatai ae eti ao n onimakinana ao n ana karea ni kaboomwi Iesu. (1 Ioane 2:1, 2) Nibwan te kimwareirei teuana riki, boni kaainakin te botaki n itaritari ae katobibia te aonnaba. (Tebania 3:9; Akai 2:7) Ti kimwareirei n ara kaantaninga ibukin te Tautaeka n Uea ao ni mwiokoara ibukin tataekinan te rongorongo ae raoiroi. (Mataio 6:9, 10; 24:14) N ikotaki naba ma kaantaningan te maiu ae aki toki. (Ioane 17:3) Kioina ngkai iai ara kaantaninga aika tamaroa, ti riai ngkanne ni “bati ni kakatonga” iai.—Te Tua-Kaua 16:15.
Bwaina te Rau ao te Taotaonakinnano
11, 12. (a) Ko na kanga ni kabwarabwaraa te rau? (b) Tera aron rotakira n te rau are mairoun te Atua?
11 Bon uaan te taamnei naba namakinan te rau i nanora ao kainaomatakim man te tabeaianga. Bon Atuan te rau Tamara are i karawa, ao a a karauaki nanora n aei: “E na kakabaiaia ana aomata Iehova n te raoi [“rau,” NW].” (Taian Areru 29:11; 1 I-Korinto 14:33) E tua ae kangai Iesu nakoia taan rimwina: “I katuka te rau i roumi, I anganingkami au rau.” (Ioane 14:27) A na kanga ni buokaki taan rimwin Iesu n aei?
12 A rau nanoia taan rimwin Iesu n te rau are e angania ao e a kakerikaki iai maakuia. Ao e a korakora riki rauia ngke e a roko i aoia te taamnei are raoiroi are beritanaki. (Ioane 14:26) Man ana kairiri taamnein te Atua ao kaekaan ara tataro ni boong aikai, ti a namakina iai “te rau are mairoun te Atua” ae akea kabotauana, are e a karika te rau n ara iango ao n nanora. (I-Biribi 4:6, 7) Irarikina, e buokira naba taamnein Iehova bwa ti na rau ao n raoi ma raora n onimaki ao aomata nako.I—Rom 12:18; 1 I-Tetaronike 5:13.
13, 14. Tera te taotaonakinnano ao bukin tera bwa ti riai ni kaotiotia?
13 E irekereke te taotaonakinnano ma te rau bwa e kananomwaakaira ngkana ti kaunaki ke ngkana ti bure, bwa ti kaantaningaa iai kanakoraoan te bwai ae riki. E taotaonakinnano te Atua. (I-Rom 9:22-24) E kaotiota naba te aroaro aei Iesu. E kona n reke iroura te aroaro aei bwa e korea ae kangai Bauro: “I nanoangaki i bukin aei, ba E na kaota kabanean taotaonan nanona Iesu Kristo i rou moa, ba aia bwai ni kakairi akana nang onimakinna ni karekea te maiu are aki toki.”—1 Timoteo 1:16.
14 Ti buokaki ni bwainan te taotaonakinnano, bwa ti na nanomwaaka nakon aia taetae ke aia mwakuri n akea te iango moa ke ribuakaara. E kaumakia raao ni Kristian Bauro ni kangai: “Taotaon nanomi nakoia aomata ni kabaneia.” (1 I-Tetaronike 5:14) Kioina ngkai ti bane n aki kororaoi ao ni kairua, ni koauana, ti tangiriia aomata bwa a na taotaonakinnano nakoira ngkana ti kairua nakoia. Mangaia are ti bia kakorakoraira n ‘taotaon nanora ao ni kimwareirei.’—I-Korote 1:9-12.
Kaotiota te Atataiaomata ao te Raoiroi
15. Kabwarabwaraa te atataiaomata ao taekin katoto.
15 Ti kaotiota te atataiaomata ni kaotan tabeakinaia aomata iroura, n ara mwakuri ao ara taeka aika kaota te akoi ao te kan ibuobuoki. E atataiaomata Iehova, ao ai uana naba ma Natina. (I-Rom 2:4; 2 I-Korinto 10:1) A kaantaningaki ana toro te Atua ao Kristo, bwa a na bwaina te atataiaomata. (Mika 6:8; I-Korote 3:12) A a tia ni kaotiota naba ‘kabatiaan akoaia’ aomata te koraki aika aki iraorao ma te Atua. (Mwakuri 27:3; 28:2) Mangaia are ni koauana, ti kona n kaotiota te atataiaomata ngkana ti “kairaki iroun te Tamnei.”
16. Baikara aaro tabeua aika riai ni kairira nakoni kaotiotan te atataiaomata?
16 E kona ni kaotiotaki te atataiaomata, e ngae naba ngkana tao iai unra n ana taeka temanna ae kammarakira ke mwakuri aika aki iangoaki raoi imwain karaoaia. E taku Bauro: “Kam na un, ao tai bure iai: e na tai bungi taai i aon unimi: ao kam na tai angan te riaboro te tabo teuana. . . . kam na nanoanga, ao kam na i kabara buure i roumi, n ai aron te Atua ngkae E a tia ni kabara ami bure i bukini Kristo.” (I-Ebeto 4:26, 27, 32) E riai riki kaotiotan te atataiaomata nakoia te koraki ake a kaaitara ma kataaki. E aki kaota te atataiaomata unimwaanen te ekaretia, ngkana e kabwaka n anga ana reirei te Baibara tii ibukin ae e aki kani kammaraka te aomata ae e nangi reke n te kabuanibwai, ibukin kitanan te aroaro ni maiu ae kaotiotaki iai te “atataiaomata ni kabanea ma te raoiroi ma te koaua.”—I-Ebeto 5:9.
17, 18. Tera kabwarabwaran te raoiroi, ao tera kakawakin te aroaro aei i nanoni maiura?
17 Te raoiroi boni karaoan ae moan te tamaroa, te aroaro ni maiu ae riai ke te anua ae bwainakin te raoiroi n taai nako. E kororaoi n te raoiroi te Atua. (Taian Areru 25:8; Tekaria 9:17) Moan te tamaroa aroaron Iesu ao e rangi n itiaki naba maiuna. Ma e aki butimwaea te nakoa ae “Raoiroi” ngke e weteaki bwa, te “Tia Reirei ae Ko raoiroi.” (Mareko 10:17, 18) E mataata n aei bwa e ataia ae tii te Atua te banna ni katoto ibukin te aroaro ni maiu ae moanibaan te tamaroa.
18 Ti tukaki man karaoan ae raoiroi ibukin rikiara ae te bure. (I-Rom 5:12) Ma ti kona ni kaotiota te aroaro aei ngkana ti tataro nakon te Atua bwa e na ‘reireinira karaoan ae raoiroi.’ (Taian Areru 119:66) E tua ae kangai Bauro nakoia raao n onimaki i Rom: “I kakoaua naba aromi, tariu, ba kam bon on n te raoiroi, ao kam kaonaki n te atatai ni kabanea.” (I-Rom 15:14) E riai n riki te Kristian ae te mataniwi bwa te tia “tangira te raoiroi.” (Tito 1:7, 8) Ngkana ti kairaki iroun taamnein te Atua ti a kona ni kinaaki ibukin raoiroira, ao e na ‘uringira Iehova ni kaakaraoan ae raoiroi.’—Neemia 5:19; 13:31.
“Te Onimaki ni Koaua”
19. Kabwarabwaraa te onimaki ae boraoi ma ae e taekinaki n Ebera 11:1.
19 Te onimaki ae uaan naba te taamnei, bon “te aki-nanokokoraki nakoni baika kaantaningaki, ae kakoauani baika aki noraki.” (Ebera 11:1) Ngkana iai ara onimaki, ti a kakoauaa iai ngkanne bwa a na bane ni koro bukin baike e beritan Iehova. E korakora kakoauan bwaai ni kakoaua ibukin baika aki noraki n te aro are e a taekinaki iai bwa te onimaki boni ngaia kakoauana. N te katoto, e kakoauaki bwa iai te tia Karikiriki n norakin baika a karikaki. Anne te aeka n onimaki ae ti na kaotiotia ngkana ti teimatoa ni kairaki iroun te taamnei.
20. Tera “te bure ae kai nimtira,” ao ti na kanga n rarawa ni karaoia n ikotaki ma ana mwakuri nako te rabwata?
20 Akean te onimaki bon “te bure ae kai nimtira.” (Ebera 12:1) Ti riai n onimakina taamnein te Atua bwa ti aonga n rarawa nakon ana mwakuri nako te rabwata, te kanibwaibwai, ao reirei aika kewe aika kona n urua te onimaki. (I-Korote 2:8; 1 Timoteo 6:9, 10; 2 Timoteo 4:3-5) E karika te onimaki i nanoia ana toro Iehova ni boong aikai taamnein te Atua, ae titeboo ma aia onimaki taani Kakoaua aika Kristian ake ngkoa ao tabeman riki ake a taekinaki n te Baibara. (Ebera 11:2-40) Ao e kona ni kakorakoraki aia onimaki aomata n ara “onimaki ni koaua.”—1 Timoteo 1:5; Ebera 13:7.
Kaotiotan te Nimamannei ao te Taubaang
21, 22. E na kanga ni kabwarabwaraki te nimamannei, ao e aera ngkai ti riai ni kaotiotia?
21 Te nimamannei bon bwainan te mwamwannano n aroarona nako nakoia aomata. Te aki kakaiun, bon teuana mai buakon aroaron te Atua. Ti ataa aei ibukina bwa Iesu ae te aomata ae aki kakaiun, boni katotongan raoi anuan Iehova. (Mataio 11:28-30; Ioane 1:18; 5:19) Tera ngkanne ae tangiraki mairoura ngkai ana toro te Atua ngaira?
22 Ngkai Kristian ngaira, ti kaantaningaki bwa ti na ‘kaotiota te nimamannei nakoia aomata ni kabane.’ (Tito 3:2) Ti kaotiota te nimamannei n ara mwakuri ni minita. A reireiaki te koraki ake a a ikawai n te onimaki bwa a na manga kaeta te Kristian ae iai ana bure “n te nano ae nimamanei.” (I-Karatia 6:1) Ti bane ni kona n i buobuoki ibukin teimatoan te katiteuanaki ni Kristian ao te rau, ni kaotiotan te “nimamanei ma te taotaonaki n nano.” (I-Ebeto 4:1-3) Ti kona ni kaotiota te nimamannei ngkana ti teimatoa ni kairaki iroun te taamnei ao n taotaon nanora.
23, 24. Tera te taubaang, ao ti na kanga ni buokaki iai?
23 E buokira te taubaang bwa ti na taratara raoi bwa ti aonga n aki karaoa ae kairua n ara taetae, ara iango ao ara mwakuri. E teimatoa Iehova n “taona nanona” nakoia kaain Baburon ake taan urua Ierutarem. (Itaia 42:14) E katuka te banna ni katoto Natina ibukira ngke e taotaona nanona ni kaitarai kammarakana. Ao e reireinia raao ni Kristian te abotoro Betero, bwa a na ‘raona aia ataibwai’ n te taubaang.’—1 Betero 2:21-23 ; 2 Betero 1:5-8, BK.
24 A kaantaningaki unimwaanen te ekaretia bwa a na bwaina te taubaang. (Tito 1:7, 8) N etina, a kona aomata ni kabane ake a kairaki iroun te taamnei ni kaotiota te taubaang ao ni kona ngkanne n rarawa nakon te wene ni bure, te taetae ae kammaira, ke te bwai riki teuana ae e aki kukurei iai Iehova. Ngkana ti kataua taamnein te Atua bwa e na karikirakea te taubaang iroura, e na otara ngkanne nakoia aomata, ae ti kakairi n aron taetaen te Atua ao aroarona.
Teimatoa ni Kairaki Iroun te Taamnei
25, 26. E na kanga kairara iroun te taamnei n rota ara iraorao ao ara kaantaninga n taai aikai ao nakon taai aika a na roko?
25 Ngkana ti kairaki iroun te taamnei, ti na riki iai bwa taan uarongorongoa te Tautaeka n Uea aika ingainga nanoia. (Mwakuri 18:24-26) E na kakukurei ngkanne te iraorao ma ngaira, ao riki a na rangi ni kukukurei aomata ake a tangira te Atua ni bobotaki ma ngaira. N aroia te koraki aika kairaki iroun te taamnei, ti na riki naba bwa nibwan te kaungaunga nakoia raao n taromauria Iehova. (I-Biribi 2:1-4) Tiaki ngaia aei ae a kani karaoia Kristian ni kabane?
26 Akea bebeten te nakonako ma te taamnei n te aonnaba ae mena i aan ana kairiri Tatan. (1 Ioane 5:19) Ma mirion ma mirion aomata ni boong aikai aika karaoa aei. Ngkana ti onimakina Iehova ma nanora ni kabane, ti na boni kukurei ngkai, ao n teimatoa n nakonako ni kawain te tia Karerekea te taamnei ae raoiroi aika raraoi.—Taian Areru 128:1; Taeka N Rabakau 3:5, 6.
Tera Am Kaeka?
• Tera aron rotakin ara iraorao ma te Atua ao Natina ngkai ti “kairaki iroun te tamnei”?
• Baikara aroaro aika reke man uaan te taamnei are raoiroi?
• Baikara aanga tabeua aika e kona ni kaotiotaki iai uaan taamnein te Atua?
• E na kanga n rotaki maiura n taai aikai ao ara kaantaninga nakon taai aika a na roko, ni kairara iroun te taamnei?
[Taamnei n iteraniba 13]
E karikirakea tangiraia raora n onimaki taamnein Iehova
[Taamnei n iteraniba 14]
Kaota te atataiaomata rinanon kamanenan taeka ao mwakuri n ibuobuoki