E A Kaan Te Kakamaiu Rinanon Ana Tautaeka N Uea Te Atua!

“E na roko ueam. E na tauaki am taeka i aonaba, n ai aron tauana i karawa.”​—MATAIO 6:10.

1. Tera ana reirei Iesu ae kakawaki riki?

NGKE e anga ana Kabwarabwara i aon te Maunga Iesu Kristo, ao e kaairia ma te tataro ni katoto are e kabwarabwaraa raoi iai ana reirei ae kakawaki riki. E reireinia taan rimwina bwa a na tataro nakon te Atua ni kangai: “E na roko ueam. E na tauaki am taeka i aonaba, n ai aron tauana i karawa.” (Mataio 6:9-13) “E kabuta taiani kawa ma maeka [Iesu], n reirei, ma ni kaota rongorongon uean te Atua, ae raoiroi.” (Ruka 8:1) E kaumakiia taan rimwina Kristo ni kangai: “Ukoukora moa uean te Atua ma ana raoiroi.” (Mataio 6:33) Ngkai ko a reiakina te kaongora aei, kataia n iangoi aaro aika ko na kona iai ni kamanena te rongorongo aei n am mwakuri ni minita. N te katoto, iangoia bwa tera am kaeka nakon titiraki aikai: Tera aroni kakawakin rongorongon te Tautaeka n Uea? A kainnanoa kamaiuaia te botannaomata man tera? Ao e na kanga Ana Tautaeka n Uea te Atua ni kakamaiu?

2. Tera aroni kakawakin rongorongon te Tautaeka n Uea?

² E a kaman taekina ae kangai Iesu: “Ane e na tataekinaki euangkerion uean te Atua aei i aonaba ni bane ba te bwai ni kaotioti nakoia botanaomata ni kabaneia; ao ngkanne e na roko naba iai te toki.” (Mataio 24:14) Moan te kakawaki te rongorongo ae raoiroi ibukin Ana Tautaeka n Uea te Atua. Bon te rongorongo ae te kabanea ni kakawaki n te aonnaba! N aia ekaretia Ana Tia Kakoaua Iehova ni katobibia te aonnaba aika raka i aon 100,000 mwaitiia, tao itua te mirion mwaitiia ana toro te Atua aika boni katabetabeia ni karaoa te mwakuri n uarongorongo ae akea n ai arona. Ikai are a tuangia iai aomata ae e a tia n tei te Tautaeka n Uea. Bon te rongorongo ae raoiroi taekani kateana, ibukina bwa e nanonaki iai ae e a tia te Atua ni katea te tautaeka teuana i karawa, are e na taua taekan te waaki n te aonnaba ni kabane. E na karaoaki ae tangiria Iehova i aon te aba, n aron ae karaoaki i karawa i aan ana kairiri te Tautaeka n Uea.

3, 4. Tera ae e na riki ngkana e a iraki nanon te Atua i aon te aba?

³ Tera ae e na riki nakon te botannaomata ngkana e a iraki nanon te Atua i aon te aba? E na “kabane rannimataia [Iehova] ni kaoi mai mataia. Ao e na akea riki te mate, ao e na akea naba te nanokawaki, ma te tang ma te maraki.” (Te Kaotioti 21:4) A na aki manga aoraki aomata ke ni mate man rikiaia ae te bure ao te aki kororaoi. A na anganaki aia tai maate ake a mena n ana ururing te Atua bwa a na maiu n aki toki, bwa e kangai ana berita te Baibara: “Iai . . . manga-utiia akana raoiroi ao akana aki raoiroi.” (Mwakuri 24:15) A nang akea riki te buaka, te aoraki, ke te matenibaki ao e nang bitaki te aonnaba nakon te bwaretaiti. A nang aki manga unun maan aika tiritiri ngkai nakoia aomata ao i bon i marenaia naba.​—Taian Areru 46:9; 72:16; Itaia 11:6-9; 33:24; Ruka 23:43.

⁴ Ibukina bwa a taekinaki kakabwaia aika kamimi ake a na reke man ana tautaeka te Tautaeka n Uea, bon akea ngkanne nanououara ngkai e taetae ni burabetinaki n te Baibara, taekan te maiu n te tai anne n taeka aika kabebete nano aikai: “A na abana te aba akana nimamanei; ao a na kukurei ni kabatian te raoi.” Ma tera ngkanne aroia ake a kamangaongao? E taetae ni burabetinaki ae kangai n te Baibara: “Ai ti teutana riki, ao akea naba te aomata ae buakaka.” Ma “akana kaantaninga Iehova a na abana te aba.”​—Taian Areru 37:9-11.

5. Tera ae e na riki nakon te waaki ae ngkai?

⁵ Ngkana a na bane n riki baikai, e na riai ni kamaunaki moa te waaki ae ngkai ma tautaekana aika itabarara, Aaro, ao waaki ni bitineti mai iai. Boni ngaia raoi anne, ae e na karaoia te tautaeka mai karawa. E kairaki te burabeti ae Taniera iroun taamnein te Atua bwa e na taetae ni burabeti ni kangai: “N aia tai tan tautaeka akanne [aika a tautaeka ngkai] ao e na kateirakea te tautaeka teuana [i karawa] Atuani karawa. E na bon aki uruaki te tautaeka anne, ma e na kamaunai tautaeka akekei ni kabane [aika ngkai], ao e na teimatoa ngaia n aki toki.” (Taniera 2:44, BK) E nang taua taekan te aonnaba ae boou Ana Tautaeka n Uea te Atua ae te tautaeka mai karawa ae boou. Iai “karawa nabangkai ma aonaba nabangkai, ake e mena iai te raoiroi.”​—2 Betero 3:13.

E Korakora Riki Kainnanoan te Kakamaiu Ngkai

6. E kanga te Baibara ni kabwarabwaraa buakakan te waaki n te aonnaba ae buakaka aei?

⁶ A karitei Tatan, Atam ao Ewa nakon te Atua, ngke a kani baireia i bon irouia, bwa tera ae e eti ao ae e bure. Ao ibukin anne, a a kairaki iai te botannaomata nakon te kabuanibwai. Imwain te Ieka are kabutaa te aonnaba are e riki 1,600 tabun te ririki imwina, ao ‘a abwabwaki aia buakaka aomata i aonnaba ao bwa tii te buakaka nako naba iangoan aia taeka nanoia.’ (Karikani Bwaai 6:5) Tao 1,300 te ririki imwin anne, ao e noria Toromon bwa e a rangi ni buakaka te aroaro ngaia are e a korea ae kangai: “I karaoiroiia riki ake a mate ake a boni mate nakoia aika maiu aika boni maiu ngkai; eng, I taku ba e a kabaia riki nakoia akanne ae akea, ae aki bungiaki, ae aki nora te makuri ae buakaka ae karaoaki i aan taai.” (Te Minita 4:2, 3) Tao 3,000 tabun te ririki imwina ao ti a roko iai n ara bong aei, ike e bon teimatoa naba n rikirake iai te buakaka.

7. E aera ngkai e a korakora riki ngkai kainnanoan te kakamaiu mairoun te Atua?

⁷ E a kaman riki te buakaka i nanon te tai ae rangi ni maan, mangaia are e a korakora riki kainnanoan te kakamaiu rinanon Ana Tautaeka n Uea te Atua ngkai, nakon are mai imwaina. A a rangi ni buakaka nakon are mai mwaina baika bubuaka aika riiriki i nanon 100 te ririki n nako ao a a rikirake n rangi ni buakaka riki. N te katoto, e ribootina ae kangai te botaki ae te Worldwatch Institute: “Aomata aika bati ake a mate ni buaka ni kabane ni moa man te moan tienture AD ni karokoa 1899, e a kaokiokaki te ware anne tenua te tai ni mwaitiia aomata aika mate n te buaka tii n te ka-20 n tienture.” E a raka i aon 100 te mirion mwaitiia aomata aika a a tia ni mate n taiani buaka, ni moa man 1914! E katautauaki n te encyclopedia teuana bwa e nakon 60 te mirion aomata aika mate n te Kauoua ni Buaka Are Kabutaa Aonnaba. Kioina ngkai iai aia bwai ni buaka aika mwaakaroiroi aaba tabeua, a a kona ni kamaunaia iai aomata aika rangi ni bati n tii te taina mai aon te aba. Ao e ngae ngke e a rikirake te rabakau n te aonnaba ao ni bwainnaoraki naba, ma a bon teimatoa naba ngkai ni mate ataei aika tao nimaua te mirion mwaitiia man te matenibaki, ni katoa ririki.​—Nora mwakoro 9 n te boki ae Tera Ana Reirei ni Koaua te Baibara?

8. Tera ae ti aki nanououa iai, imwin noran aia tautaeka aomata i nanon nga ma nga te ririki?

⁸ A a tia ni katai bwaai tabeua aomata ma a kabwaka ni katoka te buakaka. A tuai ma ni konaa botaki n tautaeka n te aonnaba, waaki ni bitineti ao botaki n Aro, ni karekei baika a kainnanoaki irouia aomata ibukin karekean te rau, te mweeraoi ao te marurung. A aki kona botaki aikai ni katoki kangaanga aika korakora aika a aitara ngkai ma te botannaomata, ma a a kabatiai riki kangaanga. Ni koauana, imwin aia tautaeka aomata i nanon ngaa ma ngaa te ririki, ao e a noraki iai koauan taeka aikai: ‘E aki mena kawain te aomata i nanona. Tiaki ana bwai te aomata ae nakonako te kaeti eueutakina.’ (Ieremia 10:23) Eng, “e taua aron te aomata temanna te aomata temanna ni karekea oini kaina iai.” (Te Minita 8:9) Irarikina, ‘a bane ni ngirangira nako ma n ariri ni maraki baika karikaki.’​—I-Rom 8:22.

9. Baikara aaro aika a kaantaningaki irouia Kristian ni koaua ni “boong aika kaitira?”

⁹ E a kaman taekina ae kangai te Baibara ni kaineti ma ara tai aikai: “A na roko tai aika kamamate ni boong aika kaitira.” Imwin kabwarabwaraan aaro aika riiriki ni kabanean bongin aia tautaeka aomata, ao e a taetae ni burabetinaki ae kangai: “Ane a na riki ni buakaka riki aomata aika buakaka ma taani mamana-te-aba.” (Wareka 2 Timoteo 3:1-5, 13.) Anne te bwai ae a kaantaningaia Kristian, kioina ngkai “a bane kaain aonaba ni wene i nanon teuare buakaka,” are Tatan. (1 Ioane 5:19) Ma te rongorongo ae kakukurei iai, bwa e na waekoa te Atua ni kamaiuia te koraki ake a tangiria. A na kamaiuaki man te aonnaba aei, ae e a rikirake iai karaoan baika bubuaka nakoni karaoan baika a kabanea ni buakaka.

Nibwan te Kakamaiu ae Tii Ngaia ae Onimakinaki

10. Bukin tera bwa tii Iehova Nibwan te kakamaiu ae onimakinaki?

¹⁰ Kabwarabwaraa nakoia aomata aika ko tataekina te rongorongo ae raoiroi nakoia, bwa bon tii Iehova Nibwan te kakamaiu ae onimakinaki. Tii ngaia ae iai mwaakana ao e kani kamaiuia naba ana toro man aaro aika bubuaka ni kabane. (Mwakuri 4:24, 31; Te Kaotioti 4:11) Ti kona ni kakoauaa raoi bwa e na kamaiuia ana aomata Iehova ao ni kakoroi bukin ana kaantaninga nako bwa e a tia ni berita ni kangai: “Iai nanou, ao e na bon roko arona.” ‘E na aki okiria ana taeka ao ni matebuaka.’​—Wareka Itaia 14:24, 25; 55:10, 11.

11, 12. Tera te bwai ni kakoaua are e angania ana toro te Atua?

¹¹ E a tia n anga te bwai ni kakoaua Iehova are e na kamaiuia ana toro ngkana e motiki taekaia aika buakaka. E taku te Atua ngke e kanakoa te burabeti are Ieremia bwa e na taetae ma te ninikoria nakoia ake a bati ni bure: “Tai maku.” Bukin tera? “Ba I memena i roum ni kamaiuko.” (Ieremia 1:8) N aron naba anne, ngke e nang kamauna te buakaka mai Totom ao Komora Iehova, e kanakoia anera aika uoman bwa a na kaira Rota ao ana utu ni kamaiuia man taabo akanne. “Ao Iehova E kabwaka te burimton ma te ai . . . i aon Totom ma Komora.”​—Karikani Bwaai 19:15, 24, 25.

¹² Ma e kona naba Iehova ni kamaiuia te koraki ake a kakaraoa nanona n te aonnaba ni kabutaa. Ni kamaunan te waaki ae buakaka ngkoa n te Ieka irouna, e boni “kamaiua Noa are te tia taekina te raoiroi, ma raona aika itiman.” (2 Betero 2:5) E na manga kamaiuia aomata aika raoiroi Iehova ngkana e kamauna te waaki ae buakaka ae ngkai. Mangaia are e taekinaki ae kangai n Ana Taeka: “Ukoukora Iehova, ngkami aika kaain aonaba aika kam nimamanei . . . Ukoukora te raoiroi, ukoukora te nimamanei: tao ane kam na karabaki iai ni bongin unin Iehova.” (Tebania 2:3) ‘A nang maekana aon te aba akana raoiroi, ma a na teweaki nako akana buakaka mai aon te aba,’ imwin kamaunan te waaki anne ni katobibia te aonnaba.​—Taeka N Rabakau 2:21, 22.

13. A na kanga ni kamaiuaki ana toro Iehova ake a a tia ni mate?

¹³ Ma e ngae n anne, a mwaiti ana toro te Atua aika a kamani mate ibukin te aoraki, te bwainikirinaki ao aaro riki tabeua. (Mataio 24:9) A na kanga ngkanne ni kamaiuaki aomata aikai ni kabane? N aron ae taekinaki mai moa riki, “iai manga-utiia akana raoiroi.” (Mwakuri 24:15) Ai kabebetenanora ataan ae akea te bwai teuana ae kona n tuuka Iehova man kamaiuaia ana toro!

Te Tautaeka ae Raoiroi

14. E aera ngkai ti kakoauaa bwa bon te tautaeka ae raoiroi Ana Tautaeka n Uea te Atua?

¹⁴ Ko kona ni kabwarabwaraa n am mwakuri ni minita, ae bon te tautaeka ae raoiroi Ana Tautaeka n Uea Iehova are i karawa. E koaua aei, ibukina bwa e kaotiotaki iai aroaron te Atua aika kamimi, n aron te kaetitaeka ae riai, te raoiroi ao te tangira. (Te Tua-Kaua 32: 4; 1 Ioane 4:8) E a tia te Atua ni mwiokoa te Tautaeka n Uea i nanoni bain Iesu Kristo, ae taubobonga raoi arona ibukin te tautaeka i aon te aba. Ana kaantaninga naba Iehova bwa a na anaaki mai aon te aba ao ni kautaki bwa a na maiu ma Kristo i karawa, Kristian aika kabiraki aika 144,000 mwaitiia ike a na uaia n ababa iai ma Kristo n tautaekana te aonnaba.​—Te Kaotioti 14:1-5.

15. Kaota okoron aia tautaeka aomata ma Ana Tautaeka n Uea te Atua.

¹⁵ Ai korakorara te okoro i marenan ana tautaeka Iesu ao te koraki ake 144,000 mwaitiia, ma aia tautaeka aomata aika aki kororaoi! A aki toki n iowawa taan tautaeka n te waaki ae ngkai ao ni kairiia aia aomata bwa a na buaka, ike a a tiringaki iai mirion ma mirion aomata. Maroaka ae e reireinira te Baibara bwa ti na aki onimakina te aomata, “ae akea te kamaiu i rouna”! (Taian Areru 146:3) Ma e na kairiri Kristo n te raoiroi ao te tangira! E taku Iesu: “Bane mai nako Iu, ngkami akana kam kua ao kam rawawata, ao N na motiki rawami. Amoa amou i aomi, ao reirei i Rou; ba I nimamanei ao I nanorinano; ao e na reke i roumi iai motikan rawaia tamneimi. Ba e aoraoi amou, ao e bebete uotau.”​—Mataio 11:28-30.

A a Kan Toki Boong Aika Kaitira!

16. Tera aron tokini boong aika kaitira aikai?

¹⁶ E a kaman roko te aonnaba aei i nanoni boong aika kaitira, ke “tokin te waaki i aon te aba ae ngkai,” ni moa man 1914. (Mataio 24:3, NW) E a kaan roko te bwai are e taekinna ngkoa Iesu ae te ‘rawawata ae korakora.’ (Wareka Mataio 24:21.) E nang katokaki te waaki ae buakaka n ana aonnaba Tatan ni kabane, n te rawawata ae akea kabotauana aei. Ma e na kanga aroni moanakin ao tokin te rawawata ae korakora?

17. Tera ae kaotaki n te Baibara bwa e na riki ni moanakin te rawawata ae korakora?

¹⁷ E na boni karina ni moanaki te rawawata ae korakora. Eng, e na karina n roko “ana bong [Iehova]” n akea kaantaningana “ngkana a kangai, E rau te aba ao e maiu”! (Wareka 1 I-Tetaronike 5:2, 3.) E na moanaki te rawawata ae korakora ae taetae ni burabetinaki, ngkana a iangoia natannaomata bwa a rabakau ni katoki tabeua aia kangaanga aika kokorakora. A na kubanako kaain te aonnaba ngkana e a karina naba ni kamaunaki “Baburon ae Kakanato,” ae te botaki n Aro ae kewe ae katobibia te aonnaba. A na kubanrou Ueea ao tabeman riki ngkana e a motikaki taekan Baburon ae Kakanato.​—Te Kaotioti 17:1-6, 18; 18:9, 10, 15, 16, 19.

18. Tera ae e na karaoia Iehova ngkana a niniaki Ana aomata iroun Tatan?

¹⁸ N te tai ane e kakawaki anne, ao ane a na mena “kanikina n taai ma namakaina ma itoi,” ao “ane e na kaoti naba kanikinaean Natin te Aomata i karawa.” Ti a kona ngkanne n ‘tararake iai bwa e a kaan roko kamaiuara.’ (Ruka 21:25-28; Mataio 24:29, 30) Ao ane e na kaunia ana taanga ni buaka Tatan, ke Koka nakoia ana aomata te Atua. Ma e taku Iehova nakoia akana a ninia ana toro aika kakaonimaki: ‘Ane e ringingkami ao e ringa naba ataeinimatau.’ (Tekaria 2:8) Mangaia are e na konaaki ana iango Tatan ni kani kamaunaia. Bukin tera? Ibukina bwa e na waekoa te Uea ae Iehova ni karaoa te bwai teuana bwa e aonga ni kamaiuia ana toro.​—Etekiera 38:9, 18.

19. E aera ngkai ti kakoauaa raoi bwa e na boni kamaunaaki ana waaki Tatan irouia ana taanga ni buaka te Atua?

¹⁹ Ngkana e buakania botannaomata te Atua, ao ane ‘a na ataia iai bwa bon Iehova Ngaia.’ (Etekiera 36:23) E na kanakoia ana taanga ni buaka aika anera aika reebu mwaitiia ake a kairaki iroun Kristo Iesu, bwa a na kamauna nikiran ana waaki Tatan ae ngkai i aon te aba. (Te Kaotioti 19:11-19) N ururingan te tai teuana are tii temanna te anera ae “kamateia tekuri ma wanrebu ma nimanga te aomata” ake ana kairiribai te Atua n tii te tairikina, ti a kakoauaa raoi iai kai kamaunan ana waaki Tatan mai aon te aba, iroun te taanga ni buaka mai karawa n Aremaketon are tokin raoi te rawawata ae korakora. (2 Uea 19:35; Te Kaotioti 16:14, 16) A na kainaki Tatan ma ana taimonio n te rua ae moan te nano, i nanon teuana tenga te ririki. Ao n te tai are e a tia n namataki ao a nang kamaunaki.​—Te Kaotioti 20:1-3.

20. Tera ae e na kakororaoia Iehova rinanon te Tautaeka n Uea?

²⁰ E nang kaitiakaki ngkanne te aonnaba man te buakaka, ao aomata aika raoiroi a nang maiu n aki toki i aon te aonnaba. E a tia iai ngkanne Iehova ni kaotia bwa boni ngaia te tia Kakamaiu ae Kakannato. (Taian Areru 145:20) E na kakoauaa riaini mwaakana n tautaeka rinanon te Tautaeka n Uea, e na katabua arana ae tabu ao e nang kakoroa bukin ana kaantaninga ae kakukurei ibukin te aonnaba. Ko bia namakina te kukurei ae korakora n am mwakuri ni minita, ngkai ko tataekina te rongorongo ae raoiroi aei ni buokiia iai ake a “rineaki nakon te maiu are aki toki,” bwa a na ataia ae e a kaan roko te kamaiuaki rinanon Ana Tautaeka n Uea te Atua!​—Mwakuri 13:48.

Ko Uringnga?

• E kanga Iesu ni katereterea kakawakin te Tautaeka n Uea?

• E aera bwa e a korakora riki ngkai kainnanoan te kakamaiu nakon are mai imwaina?

• Baikara baika ti kona ni kaantaningai n rokon te rawawata ae korakora?

• E kanga Iehova ni kaotia ae boni ngaia te tia Kakamaiu ae Kakannato?

[Taamnei n iteraniba 18]

Ngkai e a tia Iehova ni kamaiua Noa ma ana utu, E kona naba ni kamaiuira