Bukin Akoan Noa Iroun te Atua​—Bukina Ae Ti Riai Ni Mutiakinna

A NA mwaiti i buakora aika a na uringi baika riki ngkana a ongo rongorongo aika kakawaki. Ti uringi bwaai ni kabane ao tiaki tii te tabo are ti mena iai ke te bwai ae ti karaoia, ma ti uringa naba aron ara namakin iai. Akea te nanououa bwa e bon aki kona Noa ni mwaninga te bong are e anganaki iai te rongorongo ae kakawaki iroun Iehova ae te Atua, are te tia Tautaeka i aon Bwaai ni Kabane. E na iai ngkanne riki te rongorongo ae kakawaki irarikin aio? E a tia Iehova ni baireia bwa e na kamaunaia “aomata ni kabaneia.” E mwiokoaki Noa bwa e na kabaa te aake ae totoakaei, ibukini kamaiuana ma ana utu ao maan n aekaia nako.​—Karikani Bwaai 6:9-21.

Ma tera aron Noa ni butimwaea mwiokoana anne? E kimwareirei ngke e ongo te rongorongo anne, ke e ngurengure iai? E a kanga n taekina te rongorongo anne nakoni buuna ma ana utu? Akea taekan aei n te Baibara, ma e tii taekinaki ae kangai: “E karaoa anne Noa; e toua mwin aron are E tuangnga te Atua ni kabane.”​—Karikani Bwaai 6:22.

Bon anne raoi te bwai ae rangi ni kakawaki n te kibu anne, bwa e katereaki iai bukin reken akoan Noa i matan te Atua; bwa e tauraoi Noa ni karaoi bwaai ni kabane ake e mwiokoia iai te Atua. (Karikani Bwaai 6:8) Tera riki ae karika akoan Noa iroun te Atua? E rangi ni kakawaki kaekaan aei kioina ngkai ti riai ni kakairi n aron Noa, bwa ti aonga ni kona naba ni kamaiuaki n te tai are e nang manga kamaunaia iai aomata aika buakaka te Atua mai i aon te aba. Ma ti na maroroakinna moa ngkai bwa tera aron te maiu n ana bong Noa imwain te Ieka.

Rokoia Taimonio i Aon te Aba

E maiu Noa tabeua te tai imwini moani karikaia aomata. E bungiaki, tao teuana tenga te ririki imwini karikan te moan aomata. A aki mamaeka ni bwanganimatang aomata rimoa, n aron ae a iangoia aomata aika bati ake a taku bwa aomata aikai, a buraerae, a nanoroo, ao man nanakonako n unouno baraaki ma aia kai n oro. Iai ngkoa bwaai ni mwakuri aika biiti ma buraati, ao tao e boni kabonganai naba baikai Noa ni kabaa iai te aake. Iai naba bwaai ni katangitang. Aomata n taai akekei, a ieiein, a katei utu, a ununiki ao bon iai naba aia nanai ni man. A iokinibwai naba. Ngaia are tein te maiu n taai akekei e boni kuri n tii te arona ma taai aikai.​—Karikani Bwaai 4:20-22; Ruka 17:26-28.

Ma bon iai naba bwaai tabeua ake a kaokoro iai. Teuana te kaokoro, bwa aomata rimoa, a ananau riki maiuia. E bon aki kamimi n taai akekei bwa e na maiu te aomata 800 tabun te ririki. E maiu Noa i nanon 950 te ririki; Atam, 930 te ririki; ao Metutera are tibun Noa, 969 te ririki.a​—Karikani Bwaai 5:5, 27; 9:29.

E kabwarabwaraki riki te kaokoro teuana ni Karikani Bwaai 6:1, 2, ae kangai: “Ao ngke a a tiba kabatiaki aomata i aon te aba, ngke a bungiaki natiia aika aine, ao natin te Atua aika mwane a noria natiia aomata aika aine ba a raraoi taraaia; ao a karekeia buia mai buakoia nakekei ni kabaneia ake a rineiia.” Bon anera “natin te Atua aika mwane” aikai, ake a rabwatania ao n titibaua i aon te aba bwa kanga aomata. A aki roko ibukin te Atua; ao a aki naba roko ibukini kabwaiaia aomata. Ma a “kitana oini mwengaia” are karawa ao n ruo rikaaki nako aon te aba, ibukin te kani wene ni bure ma natiia aomata aika aine aika raraoi taraia. A a riki ngkanne bwa taimonio.​—Iuta 6.

Anera aika taani karitei aika taimonio aikai, a karaoi mwakuri aika kammaira, e riao wanawanaia ao korakoraia, ao a tau aroia aomata n te aro ae rangi ni buakaka. Ai aron ae a tautaeka ao man tau aroia botannaomata. A aki karabai aia mwakuri n iowawa, n aron te tia kakeru ae rangi ni wanawana, are e karabaa arona ma ana mwakuri aika buakaka. Ma n onean mwin anne, a karaoi aia waaki ni karitei nakon ana babaire te Atua ma te aki bwerengaki i mataia aomata.

A iein ma ainen te aonnaba natin te Atua aika anera aikai, ao ni karikia natiia ake a ikawairake ma ni korakora naba n ai aroia. A ataaki n araia n te taetae n Ebera ae “Nebirim.” Ti tuangaki ae kangai: “A mena taian Nebirim ake toa i aon te aba ni bong akekei, ao rimwi naba ngke a kawariia natiia aomata aika aine natin te Atua aika mwane, ao nakekei a bungia natiia uakekei: boni ngaiia naba aomata ake a korakora ake ngkoangkoa, ake aomata ake a kakanato.” (Karikani Bwaai 6:4) A rangi ni mamaakaki Nebirim. Te taeka ae “Nebirim” e nanonaki iai “taani kabwakabwaka,” ae te koraki ake a kabwakaia tabemwaang. Bon taan tiritiri, ake a kaotiotaki aia mwakuri n iowawa ni karaki nikawai aika karioaki.

Rawawataia Akana Raoiroi

E kabwarabwaraki n te Baibara bwa te roro anne a kateimatoai katei aika a kataabangaka te buakaka. E taku: “E nori aia buakaka aomata ba a ababaki i aonaba, ao ba ti te buakaka nako naba iangoan aia taeka nanoia. . . . ao a buta aonaba n te tiritiri. . . . bwa a bane aomata ni kabuakakai aroia i aonaba.”​—Karikani Bwaai 6:5, 11, 12.

Aei aron te waaki n te tai are e maiu iai Noa. Ni kaitaraan aroaroia aomata akanne, bon “te aomata ae raoiroi Noa” ae “nakonako ma te Atua.” (Karikani Bwaai 6:9) E rangi ni kangaanga bwa e na maeka te aomata ae raoiroi i buakon te botannaomata ae buakaka. Ai bon rawawatara Noa ni baike a taekin ao ni karaoi aomata akekei! Tao e na bon tii te arona naba ma ana namakin Rota, ae te aomata ae raoiroi are e maiu imwin te Ieka. E maeka Rota i buakoia aomata aika buakaka i Totom, ao “e karawawataki nanona irouia ake a buakaka ake aroia te tamare,” ao “e kamaraka nanona ae raoiroi n te bong ae koraki n aia makuri aika buakaka.” (2 Betero 2:7, 8) Ngkanne, e na boni bae n tiiteboo naba ma ana namakin Noa.

Ko karawawataaki n rongorongo aika kakubanako, ae taekaia aomata aika aki tabe ma ana kaetieti te Atua? Ngkana ngaia, ko na kona naba ngkanne n ataa ana namakin Noa. Karaua ngkanne iangoa aron korakaina n nanomwaaka ni kaitaraa te buakaka i nanon 600 te ririki, ngkai ngaia anne raoi ana ririki n rokon te Ieka. Ai ingaingara nanon Noa n kariariaa tokin te buakaka!​—Karikani Bwaai 7:6.

E Ninikoria Noa ni Kaokoroa ma te Aba

‘Moan te eti aron Noa i buakoia ana roro.’ (Karikani Bwaai 6:9) Uringnga bwa e taekinna te Baibara bwa moan te eti arona i buakoia ana roro ma e aki karaoa ae boraoi ma aia iango aomata ake n ana tai. N taekana teuana, moan te eti arona i matan te Atua, ma irouia aomata ake a maiu imwain te Ieka, a taraa Noa bwa te aomata ae kaokoro. Ti kona ni kakoauaa raoi bwa e bon aki kukurei n aia iango aomata, ke tao n irekereke naba n aia waaki ni kaakibotu aika a aki riai i matan te Atua, ke tao n aia botaki n iraorao n taai akanne. Iangoia ngkanne bwa ai tera aia iango aomata ngke e a moana kabaan te aake! A na boni bae ni ngareakinna, ma ni kakanikoa. A bon aki kakoauai baike e taekin.

Irarikin anne, iai ana koaua ae korakora Noa ni kaineti ma ana onimaki ae e aki taua irouna. E taku te Baibara bwa “te tia taekina te raoiroi.” (2 Betero 2:5) Akea te nanokokoraki bwa e bon ataia Noa ae e na boni boo ma te bwainikirinaki. E a kaman taekina kamaunan te buakaka tibutorun Noa are Enoka, ae te aomata naba ae raoiroi. E boni kaaitara naba Enoka ma te bwainikirinaki, ma te Atua e aki kariaia bwa e na mate i nanoni baia aiana. (Karikani Bwaai 5:18, 21-24; Ebera 11:5; 12:1; Iuta 14, 15) E kainnanoa te ninikoria Noa ao onimakinan Iehova ae e kona ni kamaiua, ni kaitaraana irouia Tatan, Nebirim, ao angiia aomata ake a kaitaraa ke aika a aki kani bwerengaki.

A aki toki ana toro te Atua ni kaaitara ma te bwainikirinaki irouia te koraki ake a aki kan toro iroun te Atua. E bon ribaaki naba Iesu Kristo, ao ai bon aroia naba taan rimwina. (Mataio 10:22; Ioane 15:18) E ninikoria Noa n toro iroun te Atua e ngae ngke a bati aika a aki tabe iai. E mataata irouna bwa e rangi ni kakawaki riki karekean te akoaki iroun te Atua nakoni karekean tangirana irouia taan ribaia. Ma e reke akoan Noa iroun te Atua.

E Mutiakina te Kauring Noa

N aron ae ti noria ao e rangi n ninikoria Noa n uarongorongo nakoia aomata. Ma tera aroni butimwaean te rongorongo anne irouia? E taekinia aomata ake imwain te Ieka te Baibara bwa a “amamarake ma ni momoi, ma n iein, ma n anganga te aba nakon te iein ni karokoa te bong are e rin iai Noa i nanon te ake; ao a aki ata te ieka ngke e roko n uotiia nako aomata ni kabaneia.” A aki mutiakina te kauring.​—Mataio 24:38, 39.

Ma e mwaneweia Iesu bwa ai bon tii te arona naba anne ma ara bong aikai. Ai tebubua tabun ngkai aia ririki Ana Tia Kakoaua Iehova ni katanoataa te kauring, are e na boni karokoa te bitaki ae korakora Iehova, bwa e aonga ni kona ni kakoroa nanon ana berita are e na manga kaoka te waaki ae boou ae raoiroi. E ngae ngke iai mirion ma mirion aika a butimwaea te kauring anne, ma bon iai naba birion ma birion aika a aki bwerengaki iai. Ma “a aki kan ataia” ngkai a kakewea te Ieka ao te bwai are e nanonaki iai.​—2 Betero 3:5, 13.

Ma e mutiakina te kauring anne Noa. E kakoauaa te bwai are e taekinna Iehova ae te Atua nakoina. Ongeabana anne are e a karekea iai kamaiuana. E korea ae kangai te abotoro Bauro: “N te onimaki are e a karaoa te aake Noa, ba e na kamaiuia ana utu, ngke e a tia n tuangaki iroun te Atua baike a tuai n noraki, ao e wanawana ni makua.”​—Ebera 11:7.

Te Katoto ae Ko Riai ni Kakairi Iai

E rangi n totoakaei te aake are e kabaia Noa, ao e abwabwaki riki nakon te marae ni butibooro ao n rietata kanga ai aron te boratentao. E raka abwakina 30 te mita nakon te kaibuke n ieie ae te Wyoming, are e taekinaki bwa ngaia te kabanea ni bubura ni kaibuke ae kabaaki man te kai. E koaua bwa tiaki te kaibuke te aake; ma e bon tii kainnanoaki bwa e na beti. Ma e ngae n anne, e kainnanoa naba te rabakau ni kaba. Ao e riai n taanaki nanona ao tinanikuna n te taa. E boni bae n raka i aon 50 te ririki kabaana.​—Karikani Bwaai 6:14-16.

Ma iai riki irarikin anne. E riai naba Noa ni kaikoi amwarake ibukin teuana te ririki, ibukia ana utu ao maan. A riai ni botaki ao ni karinaki maan i nanon te aake imwain rokon te Ieka. “Ao Noa e tou mwin ana taeka ni kabane Iehova nako ina.” Ai bon te kukurei tera ngke a a bane n taubobonga raoi bwaai nako ni karokoa kainakin te aake iroun Iehova!​—Karikani Bwaai 6:19-21; 7:5, 16.

E a roko te Ieka ao n ironga te karau i nanon 40 te ngaina ao 40 te bong. A bane ni mena i nanon te aake i nanon teuana te ririki ni karokoa ikirikakin te ran. (Karikani Bwaai 7:11, 12; 8:13-16) A bane ni kamaunaki aomata ake a buakaka. Bon tii Noa ma ana utu ake a tiku n te aonnaba ae e a itiaki.

E taku te Baibara bwa te Ieka are e kabutaa te aonnaba n ana bong Noa, boni ‘kanikina ibukini baika a na riki rimwi.’ N te aro raa? Ti wareka ae kangai: “A kaikoaki taiani karawa aika iai ngkai ma aonaba n ana taeka naba, ni kawakinaki ba karean te ai n te bongi ni kaeti ma ni kamateia aomata aika aki tangira te Atua.” E na bon iai naba aika a na kamaiuaki n aron are n ana bong Noa. Ke e karauaki nanom bwa “e ataki iroun [Iehova, NW] te aro ae e na kamaiuia man te kaririaki akana tangiria.”​—2 Betero 2:5, 6, 9; 3:7.

Te aomata ae kakaraoa nanon te Atua Noa, ao e raoiroi ibuakoia ana roro aika buakaka. E ongeaba iroun te Atua ni bwaai ni kabane. E ninikoria ni karaoa ae raoiroi e ngae ngke e ataia ae e na bon tinanikuaki ao n ribaaki irouia ake a ribaa te Atua. Ngkana ti kakairi n aroaron Noa, ti a kona iai ni karekea akoara iroun te Atua, ao ni kaantaningaa naba te kamaiuaki nakon te waaki ae boou n te aonnaba ae e a kaan roko.​—Taian Areru 37:9, 10.

[Kabwarabwara ae nano]

[Kabwarabwaraan n iteraniba 5]

E aki toki ni kaokiokaki aia mwakuri n iowawa Nebirim aikai ni karaki nikawai.

[Taamnei n iteraniba 7]

Ti kona ni karekea akoara iroun te Atua ngkana ti kakairi n ana onimaki Noa

[Picture Credit Line n iteraniba 5]

Alinari/Art Resource, NY