Aroaro Aika Ti Riai Ni Kaaei

“Kaea te raoiroi, ma tangiran te Atua, ma te onimaki, ma te tangira, ma te taotaonaki n nano, ma te nimamanei.”​—1 TIMOTEO 6:11.

1. Anga te katoto ae kaotaki iai nanon te taeka ae “kaea.”

TERA ae ko iangoia ngkana ko ongo te taeka ae “kaea”? Tao ko kona n iangoa ana bong Mote ngke a ‘kaeaki’ kaain Iteraera irouia ana taanga ni buaka Aikubita, ike a a kabuanibwai iai i nanon Taari ae Uraura. (Te Otinako 14:23) Ke ko kona n uringa iai te kangaanga are e kaaitara ma ngaia te aomata ae tiritiri n te ukintaa i Iteraera ngkoa. E riai ni waekoa te aomata anne ni biri nakon teuana mai buakoni kaawa ni kamanomano aika onoua. Bwa ngkana e aki, ao ‘e na [kona n] oaki te aomata ane e mate te aomata irouna iroun te tia ira tangan te raraa ngkana e kakioa ngkai e bono nanona, ma n oroia ni kamatea.’​—Te Tua-Kaua 19:6.

2. (a) Tera te kaniwanga are e kaungaia tabeman Kristian te Atua bwa a na kaaea? (b) Tera te kaantaninga are e anga Iehova nakoia angiia Kristian ni boong aikai?

² Ni kaitaraani katoto man te Baibara aika mai eta, iangoa ana iango te abotoro Bauro ae kaunganano aei: “I kakorakoraai ni biri nakon te [tia] ni kani karekea te kaniwanga are te weteaki mai eta iroun te Atua i nanoni Kristo Iesu.” (I-Biribi 3:14) E kaotaki n te Baibara bwa a karekea kaniwangaia ae te maiu i karawa Kristian aika kabiraki aika 144,000 mwaitiia, n ikotaki naba ma Bauro. A na kaai n tautaeka ma Iesu Kristo n ana Tautaeka ae Maanna Tenga te Ririki i aon te aba. Ai tamaroara te tia ae a kaungaki iai te koraki aikai iroun te Atua bwa a na kaaea! Ma e ngae n anne, angiia mai buakoia Kristian ni koaua ni boong aikai, a kaokoro aia kaantaninga ke tiaia. Ibukin ana tangira Iehova, e a angania te bwai are a a tia ni kabuaa ngkoa Atam ma Ewa, ae kaantaningan te maiu n aki toki ma te marurung ae kororaoi i aon te aonnaba ae bwaretaiti.​—Te Kaotioti 7:4, 9; 21:1-4.

3. Ti na kanga ni kaoti nanora ni kakaitau ibukin ana akoi ae rianako te Atua?

³ A aki kona n tau ni karekea te maiu n aki toki aomata aika aki kororaoi tii man ngkana a kakorakoraia ni karaoa ae eti. (Itaia 64:6) E kona n reke te maiu are aki toki tii man onimakinan ana bwai n tituaraoi te Atua ae te kakamaiu rinanon Iesu Kristo. Tera ae ti kona ni karaoia ibukini kaotiotan nanora ni kakaitau ibukin ana akoi ae rianako te Atua? Te anga teuana, boni man ongeabara nakon te tua aei: “Kaea te raoiroi, ma tangiran te Atua, ma te onimaki, ma te tangira, ma te taotaonaki n nano, ma te nimamanei.” (1 Timoteo 6:11) Ti kona n ibuobuoki i marenara ngkana ti iaiangoi aroaro aikai ao ni kamatoai nanora bwa ti na kaaei ‘ni kabatiai.’​—1 Tetaronike 4:1.

“Kaea te Raoiroi”

4. Bukin tera bwa ti kakoauaa raoi bwa e manena kaaean te “raoiroi” ao baikara mwaneka aika e riai ni karaoi moa te aomata?

⁴ N ana reta te abotoro Bauro aika uoua nakon Timoteo, e karinani iai aroaro aika riai ni kaaeaki ao e katoatai iai n taekina moa te “raoiroi.” (1 Timoteo 6:11; 2 Timoteo 2:22) Irarikina, e okioki kaungara ni kibun te Baibara ake tabeua riki bwa ti na kaaea te raoiroi. (Taeka N Rabakau 15:9; 21:21; Itaia 51:1) Te anga ae ti na kona iai ni moana karaoan aei, bon rinanon ‘ataan te Atua ae ti temanna ae koaua, ao Iesu Kristo, are [e] kanakomaia.’ (Ioane 17:3) Ngkana e kaaea te raoiroi temanna, e na boni kairaki iai bwa e na raraomaeakin ana bure ake rimoa ao n ‘raira nanona’ nakoni kakaraoan nanon te Atua.​—Mwakuri 3:19.

5. Tera ae ti riai ni karaoia bwa ti aonga ni karekea ao ni kateimatoaa teira ae raoiroi i matan te Atua?

⁵ A a tia ni katabui maiuia nakon Iehova, aomata aika mirion ma mirion mwaitiia ake a kaaea te raoiroi ma nanoia ni koaua, ao a kaota koauan aei ni bwabetitoaia n te ran. Ngkana ngkoe te Kristian ae ko a tia ni bwabetitoaki, ko a tia n iangoa aroaroni maium ae riai, ae e na kona ni kaotaki iai bwa ko teimatoa ni kaaea te raoiroi? Te anga teuana iai, bon am konabwai man te Baibara n ataa te kaokoro i marenan te “raoiroi ma te buakaka” n taai ake ko a karaoi iai am motinnano ni kaineti ma aroaroni maium. (Wareka Ebera 5:14.) N te katoto, ngkana te Kristian ngkoe ae ko a roko n te roro ni mare, e matoatoa nanom bwa ko na rarawa n iraorao ni karekenano ma te aomata ae tuai ni bwabetitoaki? E na reke anne iroum ngkana ko kaaea te raoiroi.​—1 Korinto 7:39.

6. Tera raoi ae irekereke ma kaaean te raoiroi?

⁶ E kaokoro kakaraoan ae raoiroi ma kamoamoan oin raoiroim ke ‘kabatiaan am raoiroi n te aro ae aki riai.’ (Te Minita 7:16) E kauringira Iesu bwa ti na aki kaotiota te aeka n raoiroi anne tii ibukini kantaraakira bwa ti raoiroi riki nakoia raora. (Mataio 6:1) Ni koauana, e irekereke kaaean te raoiroi ma te nano n aron kaetan iango aika kairua, aroarora, bukini karaoan bwaai tabeua iroura ao baika ti tangiri. Ngkana ti kateimatoaa karaoan aei, ti a raroa iai ngkanne mani karaoani buure aika kakaiaki. (Wareka Taeka N Rabakau 4:23; kabotaua ma Iakobo 1:14, 15.) Irarikin anne, e na boni kakabwaiaira Iehova ao ni buokira ngkai ti kaaei aroaro ni Kristian aika kakawaki riki.

“Kaea . . . Tangiran te Atua”

7. Tera ae nanonaki n “tangiran te Atua”?

⁷ E irekereke te tangira ae taekinaki ikai ma te ingaingannano ni koaua ao te kakaonimaki. E taekinaki n rikitinaren te Baibara teuana bwa te taetae ni Kuriiti ae e rairaki bwa “tangiran te Atua” e kabwarabwaraki iai “te rawa ni kariaia te bwai teuana bwa e na kauarerekea maakan te Atua iroura.” E bati aia tai tibun Iteraera ni kabwaka ni kaotiota te aeka n tangira anne, n aron ae e noraki n aia aki ongeaba, e ngae naba ngke e a tia ni kainaomataia te Atua mai Aikubita.

8. (a) Tera te titiraki ae wai man ana bure Atam? (b) E kanga ni kaotaraeaki kaekaan te “baere raba”?

⁸ Inanoni nga ma nga te ririki mai imwini buren te mwaane ae kororaoi ae Atam, e tuai mani kaekaaki te titiraki ae kangai: “A kona aomata ni kabane ni kaotiota aia tangira ae kororaoi nakon te Atua?” Inanon tienture aika bati, ao akea te aomata ae kakaraoa ae buakaka ae kona ni maiuakina tangiran te Atua n te aro ae kororaoi. Ma n ana tai Iehova are e a tia n namatia, e a kaota iai kaekaan te “baere raba” aei. E kamwainga maiun Natina ae ana rikitemanna mai karawa nakoni biroton Nei Maria bwa e aonga ni bungiaki bwa te aomata ae kororaoi. Inanon ana tai ni maiu Iesu i aon te aba, n ikotaki naba ma matena ae kamaamaa, e a kaota iai te bwai ae nanonaki n te ingaingannano ni koaua ao te kakaonimaki nakon te Atua ae koaua. E oti nanona ni kan taromauria Tamana are i karawa n ana tataro. (Mataio 11:25; Ioane 12:27, 28) Ngaia are e a kaira Bauro Iehova bwa e na taekina “tangiran te Atua” ni kabwarabwarani maiun Iesu ae moanibaan te raoiroi.​—Wareka 1 Timoteo 3:16.

9. Ti na kanga ni kaaea tangiran te Atua?

⁹ E aki kona ni kororaoi tangiran te Atua iroura ibukina bwa ti aki kororaoi. Ma ti boni kona ni kaaea. E nanonaki iai bwa ti riai n toua raoi mwin ana katoto Kristo. (1 Betero 2:21) Mangaia are ti na aki katotongia taani mwamwanaa te aba ake a ‘baka n tangira te Atua, ma a kakeaa mwakan tangirana.’ (2 Timoteo 3:5) E nanonaki n aei, bwa e irekereke tangiran te Atua mai nanora ni koaua, ma aron taraakira. Ao e rangi n eti aei. N te katoto, ngkana tao ti rinea ara kunnikai ni mare ke kunnikaira ae ti na bwainna ngkana ti nako ni bobwai, e riai ni boraoi ma ara koaua are ti kani “karinea te Atua.” (1 Timoteo 2:9, 10, BK) Eng, ni kaaean tangiran te Atua, e kainnanoaki iai bwa ti na iaiangoi ana kaetieti aika raraoi i nanoni maiura ni katoabong.

“Kaea . . . te Onimaki”

10. Tera ae ti riai ni karaoia bwa e aonga n teimatoa ni korakora ara onimaki?

¹⁰ Wareka I-Rom 10:17. Ibukini karekean ao kateimatoan te onimaki ae korakora, e riai te Kristian n teimatoa ni kananoa ana iango i aoni koaua aika kakawaki aika n Ana Taeka te Atua. E a tia “te toro ae kakaonimaki ae wanawana” ni katauraoi booki aika bati aika aanaki n te Baibara. Aikai tenua booki aika rangi n tamaroa, Teuare te Kabanea ni Kakannato Mai Buakoia Aomata, Learn From the Great Teacher ao “Come Be My Follower.” A boretiaki booki aikai ibukini buokara bwa ti na ataa riki Kristo ao n rabakau ni katotongnga. (Mataio 24:45-​47) E a tia naba te toro ae kakaonimaki ni bairei bobotaki nako, ruunga ao bwabwaro, ao a mwaiti mai iai ake a kamataatai riki “rongorongoni Kristo.” Ko iangoi aanga ake ko na kamanenai raoi iai baikai, ngkai ko a kakorakorako ‘riki ni kaaki i nanom’ baika e katauraoi te Atua?​—Ebera 2:1.

11. Tera irekereken te tataro ao te ongeaba ma kaaean te onimaki?

¹¹ E ibuobuoki naba te tataro ni karikirakean te onimaki ae nene. A butiia Iesu taan rimwina n te taina ni kangai: “Karaka riki ara onimaki.” Ti kona naba ni butiia te Atua ma te nanorinano n aron anne. (Ruka 17:5) Ti riai n tataro ni bubutii ana ibuobuoki taamnein te Atua ibukini kakorakoran riki ara onimaki, ae teuana mai buakon “uaan te Tamnei.” (I-Karatia 5:22) Irarikina, e kakorakoraki ara onimaki n te ongeaba n ana tua te Atua. N te katoto, ti kona ni kabatiaa ara tai ni buoka tataekinan te rongorongo ae raoiroi. Ni karaoan anne, ti na bae ni karikirakea iai te kukurei ae korakora i nanora. Ao ngkana ti iaiangoi kakabwaia aika reke man ‘ukoukoran moa uean te Atua ao ana raoiroi,’ e na bon rikirake iai ara onimaki.​—Mataio 6:33.

“Kaea . . . te Tangira”

12, 13. (a) Tera ana tua ae boou Iesu? (b) Baikara aaro aika kakawaki aika ti riai iai ni kaotiota te tangira ae aekan ana tangira Kristo?

¹² Wareka 1 Timoteo 5:1, 2. E angania Kristian te reirei ae manena Bauro, i aon aroia ni kaotiota aia itangitangiri. E riai n irianaki tangiran te Atua n te ongeaba nakon ana tua ae boou Iesu ae ‘ti na itangitangiri’ n aron ae e tangirira. (Ioane 13:34) E katereterea raoi te abotoro Ioane ni kangai: “Ane iai ana bwai aika bwain aon te aba, ngkana e nora tarina ba e kai nanona ngkai akea ana bwai, ao ngkana e bonota nanona nako ina, ao e na iranna ni mena i nanona tangiran te Atua?” (1 Ioane 3:17) Ko kona n iangoi taai tabeua ake ko a tia ni kaotiota iai te tangira anne nakon temanna?

¹³ Te anga riki teuana ae ti kona iai ni kaaea te tangira, boni man tauraoin nanora ni kabwarai buure ao n aki kaikoi unra ibukin aia bure tarira. (Wareka 1 Ioane 4:20.) Ma n onean mwin anne, ti kan toua mwin te reirei ae kairaki koreana iroun te taamnei aei: “Kam na i taotaon nanomi, ao kam na i kabara buure i roumi, ngkana tao iai iroun temanna ae e kona ni kabuakaka raona iai. Aroni [“Iehova,” NW] naba, ngke E kabara ami bure, ao ai aromi naba ni kakairi i Rouna.” (I-Korote 3:13) Iai temanna mai buakoia kaain te ekaretia ae ko kona ni kamanena te reirei aei nakoina? Ko na boni kabwara ana bure?

“Kaea . . . te Taotaonaki n Nano”

14. Tera reireiara man aroaroia kaain te ekaretia are i Biraterebia?

¹⁴ E rangi ni kaokoro te kakorakora ni kaaean te tia ae kakai reke ma kaaean te tia ae kangaanga rokora iai ke ae kiriaria riki rokona nakon are ti kaantaningaia. E teretere raoi bwa e kainnanoaki te taotaonaki n nano ni kaaean te tia ibukin te maiu n aki toki. E tua ae kangai te Uea ae Iesu nakon te ekaretia i Biraterebia: “Ngkai ko a tia n taua te taeka are au nanomwaka, ao N na kawakiniko naba man te aua ni kaririaki.” (Te Kaotioti 3:10) Ni koauana, e reirei Iesu bwa e kainnanoaki te taotaonaki n nano, ae te aroaro ae buokira bwa a na aki bwara nanora ngkana ti kaaitara ma kataaki ao kariri. A riai taari ake n te ekaretia n te moan tienture i Biraterebia n tia ni kaotiota te taotaonaki n nano ae rianako rinanoni kataakin aia onimaki. Mangaia are e a kaungaia Iesu ni kaotan te anga riki teuana ae a na buokaki iai n tain te kataaki ae korakora riki ae e na roko.​—Ruka 16:10.

15. Tera ana reirei Iesu ni kaineti ma te taotaonaki n nano?

¹⁵ E ataia Iesu bwa a na kaaitara taan rimwina ma te riribai mairouia aia koraki aika tiaki kaain te onimaki ao man te aonnaba ni kabutaa naba, ngaia are e kaungaia n taai aika uoua ni kangai: “Ane nanomwaka ni karokoa te toki ao e na kamaiuaki.” (Mataio 10:22; 24:13) E kaotia naba Iesu nakoia taan rimwina aroia are a na kona iai ni karekea te korakora ae a kainnanoia ibukin te nanomwaaka. N ana kabotau teuana, ao e kabotaua iai te riribwa ma aomata ake a “kaki [ana taeka te Atua] i nanoia ni kimareirei” ma a a manga bwaka ngke a kataaki aia onimaki. Ma e ngae n anne, e kabotauia taan rimwina aika kakaonimaki ma te tano ae raoiroi ake a “tauua” ana taeka te Atua ao ni “kariki uaa ni botumwaka.”​—Ruka 8:13, 15.

16. Tera te bwai n tituaraoi ae e a tia ni buokiia aomata aika mirion ma mirion bwa a na botumwaaka?

¹⁶ Ko nora te bwai ae moan te kakawaki ni karekean te taotaonaki n nano? Ti riai n “tauua” ana taeka te Atua, ao n teimatoa ni kammwakuria i nanora ao ara iango. E a angaraoi karaoan aei iroura, ibukina bwa iai iroura te Baibara ae te New World Translation of the Holy Scriptures ae e eti raoi, e bebete warekana, ao e a rikirake riki n rawata n taetae aika rangi ni bati. Ngkana ti kananoi ara iango i aoni mwakoron Ana Taeka te Atua teuana ni katoa bong, ti na buokaki iai n anganaki te korakora ae ti kainnanoia ibukini kateimatoani karekean uaara ma te “botumwaaka.”​—Taian Areru 1:1, 2.

“Kaea . . . te Nimamanei” ao te Rau

17. (a) E aera ngkai e rangi ni kakawaki te “nimamanei”? (b) E kanga Iesu ni kaotiota te nimamannei?

¹⁷ Akea te aomata ae kukurei ni bukinaki n te bwai ae e aki taekinna ke ni karaoia. E a taabangaki ngkai irouia aomata te kakewekewe ma te un ngkana a uaraoaki. Ai raoiroira riki bwa e na kaotiotaki te “nimamanei”! (Wareka Taeka N Rabakau 15:1.) E kainnanoaki te kakorakora ae bati ni kaotiotan te nimamannei ni kaitaraan te uaraoaki. E katea te katoto ibukini kaotiotan te nimamannei ae kororaoi Iesu Kristo n aei: “Ngke E taetaebuakaki, ao E aki manga taetaebuaka; ngke E kamarakaki, ao E aki taku ba E na kareke kaiia; ma E anga nakon Teuare motiki raoi taeka.” (1 Betero 2:23) Ti aki kaantaningaki bwa ti na kakairi raoi iroun Iesu n aei, ma te koaua bwa ti kona ni kakorakoraira ni katamaroaa riki arora ni kaotiota te nimamannei?

18. (a) Tera uaani bwainan te nimamannei? (b) Tera te aroaro riki teuana ae ti kaumakaki bwa ti na kaaea?

¹⁸ Ngkana ti kakairi iroun Iesu, ti bia ‘kataei nangira n te bong ae koraki bwa ti aonga ni kona ni kaekaa te aomata,’ ibukin ara koaua, ao ni “kaeka ma te nimamannei ao te karinerine.” (1 Betero 3:15, 16, BK) Eng, ni bwainan te nimamannei, e a kona n totokoaki iai kaokoron te iango are e a kona ni karika te kauntaeka ma aomata ake ti kaitiboo ma ngaiia n ara mwakuri ni minita ao raora n onimaki. (2 Timoteo 2:24, 25) E buoka karekean te rau te nimamannei. Tao anne bukina are e a karina iai te taeka ae ‘te rau’ Bauro i buakon aroaro aika riai n kaaeaki n ana kauoua n reta nakon Timoteo. (2 Timoteo 2:22; kabotaua ma 1 Timoteo 6:11.) Eng, ‘te rau’ bon te aroaro riki teuana ae kaungaira te Baibara bwa ti riai ni kaaea.​—Taian Areru 34:14; Ebera 12:14.

19. Tera ae ko motinnanoia bwa ko na kaaea, imwin rinanoan aroaro ni Kristian aika itua aikai, ao bukin tera?

¹⁹ Ti a tia ngkai ni maroro n te aro ae kimototo i aon aroaro ni Kristian aika itua ao ti kaungaki iai bwa ti na kaaea te raoiroi, tangiran te Atua, te onimaki, te tangira, te taotaonaki n nano, te nimamannei ao te rau. Ai kakabwaiakira kaain te ekaretia ni kabane ngkana a kakorakoraia riki ni kaotii aroaro aika kakawaki aikai ma nanoia ni koaua! E na boni karineaki iai Iehova ao n reke naba iai ana tai ni bitira bwa e aonga ni kamoamoaki iai.

Kananoa Am Iango i Aoni Baikai

• Tera ae nanonaki ni kaaean te raoiroi ao tangiran te Atua?

• Tera ae e na buokira bwa ti aonga ni kaaea te onimaki ao te taotaonaki n nano?

• E na kanga te tangira n rotii aroarora i marenara?

• E aera ngkai ti riai ni kaaea te nimamannei ao te rau?

[Taamnei n iteraniba 16]

E kauringira Iesu bwa ti na aki kaotiota te raoiroi tii ibukini kan anaan nanoia aomata

[Taamnei n iteraniba 17]

Ti kona ni kaaea te onimaki ngkana ti iaiangoi koaua aika n Ana Taeka te Atua

[Taamnei n iteraniba 18]

Ti kona ni kaaea te tangira ao te nimamannei