Kakairi Iroun Iesu N Uarongorongo Ma Te Ninikoria
‘Ti ninikoria n taekina te rongorongo ae raoiroi nakoimi.’—1 I-TETARONIKE 2:2.
1. Bukin tera bwa e rangi n anainano te rongorongo ae raoiroi ibukin te Tautaeka n Uea?
AI BONI kakimwareireira ongoraeakinan te rongorongo ae raoiroi! Ao te rongorongo ae te kabanea n tamaroa i buakon rongorongo nako bon taekan Ana Tautaeka n Uea te Atua. E karau nanora te rongorongo ae raoiroi aei bwa e na bon toki te rawawata, te aoraki, te nanokawaki ao te mate. E kauka nakoira te kawai nakon te maiu are e aki toki, e kaotaraea ana kantaninga te Atua, ao e kaota naba te aro ae ti na kona iai ni karekea ara iraorao ma te Atua ae boto i aon te tangira. Ko na boni bae ni kantaningaia bwa a na rangi ni kakatonga aomata n ongoraeakina te rongorongo aei are e tibwaia naba Iesu nakoia aomata nako. Ma e kananokawaki bwa tiaki ngaia anne ae riki.
2. Kabwarabwaraa ana taeka Iesu ae kangai: “I roko ba N na karekea te bobuaka.”
2 E tuangia taan rimwina Iesu ni kangai: “Tai taku ba I roko ni uota te raoi nako aon te aba: I aki uota te raoi, ma I uota te kabang. I roko ba N na karekea te bobuaka i marenan te nati te mane ma tamana, i marenan te nati te aine ma tinana, ao i marenan neiere bun te nati ma tinani buna. Ana kairiribai te aomata boni kain ana utu.” (Mataio 10:34-36, BK) N oneani mwin ae a na kukurei ni butimwaea te rongorongo ae raoiroi aomata, ma angia a rawa n ongoraeakinna. Iai tabeman aika a ribaiia taan tataekina te rongorongo anne, e ngae naba ngke bon aia koraki ni kaan.
3. Tera ae ti kainnanoia ibukini kakororaoan ara mwakuri n uarongorongo?
3 Ti tataekini koaua aika ai aron ake e tataekin Iesu, ao titeboo aroia aomata aika bati ni boong aikai ma ake n ana bong naba Iesu ngkana a ongoraea ara rongorongo. Bon aei ae kantaningaaki rikina. E kangai Iesu nakoia taan rimwina: “E aki kakanato riki te toro nakon ana toka. Ngke a bainikirinai, ao a na boni bainikiriningkami naba.” (Ioane 15:20) N aaba aika mwaiti, ti aki rangi ni kakaitiboo ma te bwainikirinaki ae riao ma ti bon aitara ma te tinanikuaki ao te aki bwerengaki. Ibukin anne, ti a kainnanoa te onimaki ao te nanomatoa bwa ti na nanomwaaka n tataekina te rongorongo ae raoiroi ma te ninikoria.—Wareka 2 Betero 1:5-8.
4. Bukin tera bwa e kainnanoa naba te kakorakora n “ninikoria” n uarongorongo Bauro?
4 N taai tabetai ao ko bae n noria bwa e a kangaanga uataboan te mwakuri ni minita ke tao iai iterana teuana ae e rangi ni kakamaaku. Ngkana ngaia anne am namakin, ao bon tiaki tii ngkoe te tia uarongorongo ae kakaonimaki ni koaua n namakina ae aron anne. Bon te tia uarongorongo ae ninikoria ao n aki mamaaku te abotoro Bauro ao e rangi n ataa naba te koaua, ma n taai tabetai e bon namakina naba te kabokorakora n uarongorongo. E koroboki Bauro nakoia Kristian ake i Tetaronike ni kangai: “Ngke ti a tia ni kamarakaki ma n bainikirinaki, n te aro are kam bon ataia, i Biribi, ao ti ninikoria iroun Atuara n taekina ana euangkerio te Atua nako imi n te buaka ae bati.” (1 I-Tetaronike 2:2) A batiboaki ni kai ni kataere Bauro ma raona are Tira i Biribi irouia taan tautaeka ao a kaakaki n auti ni kaikain ma ni karinaki waeia ni kai ni kabaewae. (Mwakuri 16:16-24) Ma e ngae n anne, a boni kakorakoraia n “ninikoria” naba Bauro ma Tira n waakinaanako aia uarongorongo. Ti na kanga ni kakairi n aei? Ni kaekaan te titiraki aei, ti na noria ngkai bwa tera ae kakorakoraia ana toro te Atua n taai ake e koreaki iai te Baibara bwa a na tataekina te koaua ibukin Iehova ma te ninikoria, ao n noria naba bwa ti na kanga ni kakairi n aia katoto.
E Kainnanoaki te Ninikoria ni Kaitaraa te Riribai
5. Bukin tera bwa e kainnanoaki n taai nako te ninikoria irouia aomata aika kakaonimaki ni koaua nakon Iehova?
5 Ni koauana bon Iesu Kristo te banna ni katoto ae moan te tamaroa ni kaineti ma te nanomatoa ao te ninikoria. Ma e ngae n anne, ni moa mani karikaia aomata ao e a boni kainnanoaki naba iai te ninikoria n taai nako irouia aomata ni kabane ake a kakaonimaki ni koaua nakon Iehova. E kanga n riki anne? N taorimwin te karitei are i Eten ao e taetae ni burabetinna Iehova bwa e na iai te riribai i marenaia ana toro te Atua ao ake a toro iroun Tatan. (Karikani Bwaai 3:15) E waekoa n noraki koauan te riribai aei ngke e a tiringaki Abera ae te aomata ae raoiroi iroun tarina. Imwina riki, e a manga kaitaraaki Enoka n te riribai, ae te aomata naba ae kakaonimaki are e maiu imwain te Ieka. E taetae ni burabetinna teuaei bwa e na roko te Atua ma Ana koraki aika raoiroi aika reebu ao ni motiki taekaia aomata aika a aki tangira te Atua. (Iuta 14, 15) A mwaiti aika a aki kan ongoraeakina te rongorongo aei. E rangi n ribaaki Enoka irouia aomata ao e teretere bwa a na boni bae n ukoukoria ni kamatea ngke arona bwa e aki katokaki maiuna iroun Iehova. Ai bon tamaroara te ninikoria are e kaotiotia Enoka!—Karikani Bwaai 5:21-24.
6. Bukin tera bwa e kainnanoa te ninikoria Mote ngke e kataetaea Barao?
6 Iangoa naba te ninikoria are e kaotiotia Mote ngke e taetae nakoni Barao ae te tia tautaeka are e iangoaki bwa e aki tii tei ibukia atua, ma e iangoaki bwa bon te atua naba ngaia, ae natin te atua ae taai, ae arana Ra. E bae naba n titeboo arona ma taiani Barao ake tabeman ake a bon tataromauri oini bannaia ae te boua. Bon te tua ana taeka Barao are te tia tautaeka bwa a karaoaki bwaai ni kabane ake e taekin, ao e aki naba taneiai n tuatuangaki te bae e na karaoia kioina ngkai e rangi ni korakora, e kainikatonga, ao e etimatoa. Ma e a tei ngkai i matan te aomata aei Mote, ae te tia kawakintiibu ae mangori are e aki toki ni kaokaoti i matana e ngae ngke e aki kaoaki ao ni butimwaeaki. Ao tera are e taetae ni burabetinna Mote? Boni bwaai ni kamamate aika urubwai. Ao tera are e kairoroa karaoana? Te kariaia ibukini kainaomataaia ana toro Barao aika mirion ma mirion mwaitiia bwa a na kitana te aba! E kainnanoa te ninikoria Mote? E boni kainnanoia!—Warekaia Iteraera 12:3; Ebera 11:27.
7, 8. (a) Baikara kataaki ake a rotaki iai aomata aika kakaonimaki ake a maiu imwaini Kristo? (b) Tera are e a kakorakoraia aomata ake a maiu imwain aia tai Kristian bwa a na kaotiota te ninikoria ni boutokaa karikirakean te taromauri ae itiaki?
7 N tienture ake imwin anne imwaini kaotini Kristo, a bon teimatoa naba burabeti ao ana toro aika kakaonimaki te Atua tabemwaang n nanomatoa n tei ibukin te taromauri ae itiaki. A rangi ni kairiribai kaain ana aonnaba Tatan nakoia. E taekina ae kangai Bauro: “A karebanaki n atibu, a korouaki n taoo; a kaririaki, a kamateaki n te kabaang: a tiotio nako ni kunnikaiia ni kunia tiibu ma kunia kooti; akea aia bwai, a karawawataki, a bainikirinaki.” (Ebera 11:37, 38a) Tera ae a buokaki iai ana toro te Atua aika kakaonimaki ni koaua aikai bwa a na tei n nene? Ni kiibu tabeua ake imwain anne, ao e koreia te abotoro Bauro taekan te bwai are a karekea Abera, Aberaam, Tara ao tabemwaang riki are a kakorakoraaki iai n nanomwaaka. E mwanewea ae kangai Bauro: “A tuai n anganaki baike a atongaki n taeka n akoi akekei, ma a nori mai kiraroa, ma n inga nako iai.” (Ebera 11:13) Akea te nanououa bwa a boni buokaki n aron anne naba burabeti ake Eria, Ieremia ao aomata riki tabemwaang aika kakaonimaki ake a maiu imwain aia tai Kristian, bwa a na ninikoria n tei ibukin te taromauri ae koaua man nanomwaakaia n onimakin ana berita nako Iehova.—Tito 1:2.
8 A kariariai taai aika imwaia aika kakukurei ao n anainano, aomata aika kakaonimaki ake a maiu imwain aia tai Kristian. Ngkana a kautaki ao a nang moanna n rikirake ni kororaoi teutana imwin teutana ao a na “kainaomataki naba, man te kabureaki nakon te mka” rinanon aia mwakuri n ibonga Kristo Iesu ma ana ibonga ake i aana aika 144,000 mwaitiia. (I-Rom 8:21, BK) Irarikin anne, a nanomatoa naba Ieremia ao ana toro riki te Atua tabemwaang rimoa, ake a ninikoria man ana karaunano Iehova, are e kaotiotaki n ana berita nakon Ieremia are e kangai: “Ane a na buakaniko; ma a na aki tokanikai i aom: ba I a memena i roum ni kamaiuko, bon ana taeka Iehova.” (Ieremia 1:19) Ni boong aikai, ti kona naba ni kakorakoraaki n aron anne ngkana ti iaiangoi ana berita nako te Atua ibukin taai aika imwaira ao ana karaunano ni kaineti ma kamanoan ara onimaki.—Taeka N Rabakau 2:7; wareka 2 I-Korinto 4:17, 18.
E Kairaki Iesu n te Tangira Bwa E na Ninikoria n Uarongorongo
9, 10. N aaro raa aika e kaotiota iai te ninikoria Iesu ngke e tei i mataia (a) mataniwi n te Aro, (b) te taanga n tautia, (c) te ibonga ae rietata, (d) Birato?
9 E a kaotiota te ninikoria n aanga aika kakaokoro Teuare ara banna ni katoto are Iesu. N te katoto, e ngae ngke e ribaaki irouia aomata aika iai irouia te mwaaka n tautaeka ao te kona ni kairiia aomata, ma Iesu e bon aki naba kamangora te rongorongo are e tangiria te Atua bwa a na ongoraeakinna aomata. E aki mamaaku ni kaotaraea aia baka n raoiroi mataniwi n te Aro ake a tuamatoa ao n ikotaki naba ma aia reirei aika kewe. E rangi ni katuruturua ao ni kamataata raoi kabuakakaia aomata aikai Iesu. N te tai teuana ao e taekina ae kangai: “A na reke kaimi, taani koroboki ma Baritaio, aika taani mamana-te-aba! ba ai aron ruua ni mate aika kamainainaki ngkami; a bon tamaroa aoia, ma a on nanoia n riia maate ma te kamwara ni kabanea. Ao ai aromi naba, ngkai kam baka n raoiroi i aomi i mataia aomata, ma a on nanomi n te mamana-te-aba ma te buakaka.”—Mataio 23:27, 28.
10 E rangi n ninikoria naba Iesu ni kaotia bwa antai ngaia ngke e kaitiboo ma te taanga n tautia n te onnaroka are i Ketetemane. (Ioane 18:3-8) Imwina e a manga kairaki nako mataia kaain te Tanirim ao n titirakinaki iroun te ibonga ae rietata. E ngae ngke e ataia Iesu ae e iangoaki bukinakina bwa e aonga n tiringaki iroun te ibonga ae rietata aei, ma e bon aki naba mamaaku ao ni kamatoaa bwanaana ni katerea ae Ngaia te Kristo ao Natin te Atua. E reitia riki n taekinna bwa ane a na noria n “tekateka i angaatain Teuare Mwaka, ao ba E na nako mai ma nangini karawa.” (Mareko 14:53, 57-65) Teutana te tai imwin anne, ao e a manga tei Iesu i matani Birato are e boni kona ni kainaomataaki irouna. Ma e bon teimatoa naba Iesu ni kainabwabu nakoni bukinana aikai. (Mareko 15:1-5) E rangi ni kainnanoaki te nanomatoa ni baikai ni kabane.
11. E kanga n irekereke te ninikoria ma te tangira?
11 Ma e a manga boni kaekaa Birato Iesu ni kangai: “I bungiaki i bukin ae te kaotiota te koaua, ao I roko i aon te aba, i bukin aei naba.” (Ioane 18:37) E a tia Iehova ni mwiokoa Iesu bwa e na tataekina te rongorongo ae raoiroi ao e rangi ni kimwareirei ni karaoan anne Iesu, kioina ngkai e rangi n tangira Tamana are i karawa. (Ruka 4:18, 19) E tangiriia naba aomata Iesu. E ataia bwa e rangi ni karawawata aroni maiuia. N aron anne, e boto naba aki mamaakura ao ninikoriara n uarongorongo i aon tangiran te Atua ao aomata.—Mataio 22:36-40.
E Kakorakoraira te Taamnei ae Raoiroi Bwa Ti na Uarongorongo ma te Ninikoria
12. Tera are e a karika te kimwareirei irouia taan rimwini Kristo rimoa?
12 Ni wiki ake imwini maten Iesu ao a kimwareirei taan rimwini Kristo n noran Iehova bwa e a manga kamwaitiia riki raoia ni kamaiuaki. E maroaka ae a bwabetitoaki n te bong ae tii te bongina tao 3,000 mwaitiia I-Iutaia, n ikotaki naba ma aomata aika rairaki nakon te Aro n Iutaia ake a roko i Ierutarem man aaba aika kakaokoro ni bukamarua te Bentekota! E na boni bae ngkanne n tataekinaki taekan te bae riki aei irouia ake i Ierutarem! E taekinaki ae kangai n te Baibara: “A bane n rotaki aomata n te maku, ba a maiti kakai ma kamimi ake a karaoaki irouia Abotoro.”—Mwakuri 2:41, 43, BK.
13. Bukin tera ngkai a tataroakina te ninikoria taari ao tera uaana?
13 Ibukin unia mataniwi n te Aro ao a katikiia Betero ma Ioane ao n tauia n te auti ni kaikain ni kangainaa ao n tua bwa a na aki manga tataekina taekan Iesu. Ma ngke a kainaomataaki ao a taekini baike a riki nakoia taari ao n uaia ni botaki n tataro nakon Iehova ibukin te kakaaitara are a boo ma ngaia ao a bubutii ni kangai: “Te Uea [ae Iehova], . . . angania am toro te taekina am taeka n aki maku teutana.” Tera uaana? “A bane ni kaonaki n te Tamnei are Raoiroi, ao a tataekina ana taeka te Atua n aki mamaku.”—Mwakuri 4:24-31.
14. E kanga te taamnei ae raoiroi ni buokira n ara uarongorongo?
14 Noria bwa a buokaki taan rimwini Kristo n te taamnei ae raoiroi ae mwaaka are mairoun Iehova bwa a na tataekina Ana Taeka te Atua ma te ninikoria. Ma bon tiaki korakorara ae ti nanomatoa iai n tataekina te koaua nakoia aomata ao nakoia naba ake a kakaitaraa ara rongorongo, ma bon te korakora ae nako mairoun Iehova. E kona ao e na bon anganira Iehova taamneina ae raoiroi ngkana ti bubutiia. Man ana ibuobuoki Iehova, ti a kona naba ngaira ni kaotiota te ninikoria ae kainnanoaki ibukin tokanikaira ni kaitaraan te kakaaitara ni kabane.—Wareka Taian Areru 138:3.
A Uarongorongo Kristian ni Boong Aikai ma te Ninikoria
15. E kanga te koaua ni kakaokoroia aomata ni boong aikai?
15 N ara bong aikai ao e a tia te koaua ni kakaokoroia aomata n ai aron are e riki naba n taai ake rimoa. Iai tabeman aika kukurei ni butimwaeira ma bon iai aika aki ota ao a aki naba kukurei ni butimwaea ara waaki n taromauri. A tiribureira tabeman, a kakanikoira ao ni bon ribaira naba n aron are e taetae ni burabetinna Iesu. (Mataio 10:22) N tabetai ao ti aki toki ni mamatanaki n rongorongo ni kabuakaka ao n uaraoaki rinanon te waaki ni kanakorongorongo. (Taian Areru 109:1-3) Ma e ngae n anne ao ni kabutaa te aonnaba, a ninikoria ana aomata Iehova n tataekina te rongorongo ae raoiroi.
16. Tera te rongorongo are e kaotaki iai ae te ninikoria e kona ni bita aia iango aomata ake ti uarongorongo nakoia?
16 E kona ninikoriara ni bita aia iango aomata ibukin rongorongon te Tautaeka n Uea. E karakina ae kangai te tari te aine temanna mai Kyrgyzstan: “E kaekaai temanna kaain te auti are I kawaria ngke I karaoa au mwakuri n uarongorongo: ‘I kakoauaa te Atua ma tiaki are Atuaia Kristian. Ma ngkana ko a manga kaoti naba i matan te mataroa aei ao ngkanne N na kauna au kamea aei nakoim!’ I akun teuaei ao iai temanna te kamea ae bubura are e rooaki n te taurekereke. Ma n tain te mwakuri ae okoro ibukin tibwatibwaan te turaeki ae Rongorongon te Tautaeka n Uea No. 37, ae atuna ‘E a Kaan Tokiia Aaro Aika Kewe!,’ ao I iangoia bwa N na manga okira te auti aei ni kantaningaan ae N na kaitiboo ma temanna riki kaain ana utu teuarei. Ma ngaia ai manga teuarei naba ae butimwaeai. I waekoa n tataro nakon Iehova ao imwina I a kangai naba: ‘Mauri, I uringa kanoan ara maroro tenibong te bong n nako, ao I uringa naba am kamea. Ma I kan anganiko te turaeki aei, kioina ngkai bon titeboo arou ma ngkoe bwa I kakoauaa naba te Atua ae koaua ae tii temanna. E a kaan te tai are e nang katuuaaeia iai Aaro te Atua aika kamatauningaa. Ko kona ni karekea reireiam ae bati riki ngkana ko wareka te turaeki aei.’ Ma I rangi ni mimi iroun teuaei bwa e a butimwaea te turaeki ae Rongorongon te Tautaeka n Uea. Imwin anne ao I a nakon te auti are imwina. Tabeua te miniti imwina, ao e a biri rimwiu te mwaane arei ma te turaeki are Rongorongon te Tautaeka n Uea i nanoni baina ao e taku: ‘I a tia ni warekia. Tera ngkanne ae N na karaoia bwa I aonga ni kamanoaki man unin te Atua?’ ” E a moanaki te reirei n te Baibara ma te mwaane aei ao ni moana rorokona ni bobotaki ni Kristian.
17. E kanga ni kakorakoraaki temanna te reirei n te Baibara ae mamaaku man ninikorian te tari te aine temanna?
17 A kona ni kaungaaki tabemwaang man ninikoriara bwa a na ninikoria naba. Iai temanna te tari te aine i Rutia are e toka n te bwati tewaana ao e a tibwaa naba te maekatin teuana nakon te bwatintia temanna. N te tai anne are e a boni kibarake naba iai temanna te mwaane ni buribaia te maekatin arei mairoun te tari aei, e karaua ni kamwanunua ao ni karenakoa. E tatakarua n tinaraea neiei ao ni kairoroa bwa e na anganna ana atureti ao ni kauringnga naba bwa e na aki manga uarongorongo n te kaawa. E tataro te tari aine aei nakon Iehova ibukini buokana ao ni kauringnga i nanona ana taeka Iesu are kangai: “Tai makuia akana kamatea te rabata.” (Mataio 10:28) E karaurau n teirake neiei ao n taetae nakon teuarei ni kangai: “I aki kona n anganiko au atureti, ao N na teimatoa naba n uarongorongo i nanon te kaawa.” Imwin anne ao e a ruo man te bwati. Ma e aki ataia neiei ae e toka naba n te bwati anne te aine temanna ae ana reirei n te Baibara. E a tia te aine aei ni kariaia maakakia aomata bwa e na totokoia mani kaakaeani bobotaki ni Kristian. Mangaia are, imwin noran ninikorian tarira aei, e a manga iangoia neiere e reirei n te Baibara bwa e nang moana iririna ni bobotaki.
18. Tera ae e na buokiko n uarongorongo ma te ninikoria n aron Iesu?
18 E rangi ni kainnanoaki te ninikoria n uarongorongo n te aonnaba ae a ianena kaaina mairoun te Atua n aron naba are e karaoia Iesu. Tera ae e na buokiko ni karaoan anne? Iaiangoi taai aika imwaim. Teimatoa kakorakoraa tangiran te Atua ao aomata iroum. Tataro nakon Iehova ibukin te nanomatoa. Uringnga n taai nako bwa ko bon aki kona n tiku n tii ngkoe ngkai bon raom Iesu. (Mataio 28:20) E na kakorakorako te taamnei ae raoiroi. Ao e na kakabwaiako ao ni boutokaiko Iehova. Ai ngaia are ti bia nanomatoa n atonga ae kangai: “Te tia buokai Iehova; N na aki maku: Tera ae e kona te aomata ni karaoia nako iu?”—Ebera 13:6.
Ko na Kanga ni Kaeka?
• Bukin tera bwa e rangi ni kainnanoaki te ninikoria irouia ana toro te Atua?
• Ngkai ti bwaina te ninikoria, tera reireiara mairouia . . .
aomata aika kakaonimaki ake a maiu imwain ana tai Kristo?
Iesu Kristo?
Kristian ake rimoa?
raao ni Kristian ni boong aikai?
[Taamnei n iteraniba 26]
E aki mamaaku Iesu ni kaotaraei aia kairua mataniwi n te Aro
[Taamnei n iteraniba 29]
E anganira Iehova te nanomatoa n uarongorongo