“A Na Raneanea Aomata Aika Raoiroi N Aron Taai”

“N te tai anne, a na raneanea aomata aika raoiroi n aron taai, n ana tautaeka n uea Tamaia.”​—MATAIO 13:43.

1. Baikara iteran te Tautaeka n Uea aika kakaokoro ake e a kabonganai iai kaikonaki Iesu ibukini kamataataia?

E KABONGANAI kaikonaki aika bati Iesu Kristo ibukini kamatataan iteran nako te Tautaeka n Uea aika kakaokoro. E kakarabakau “nakoia te koraki n te taetae ni kaikonaki. E bon aki kona n taetae nakoia n aki taetae ni kaikonaki.” (Mataio 13:34) E katuruturua Iesu n ana kaikonaki n unikani koraan te koaua ibukin te Tautaeka n Uea, taekan ana mwakuri nanon te aomata ni kairia bwa e na butimwaea te rongorongo, n ikotaki naba ma ana mwakuri Iehova ni karikirakea te onimaki. (Mareko 4:3-9, 26-29) E kaikonaka naba rianakon rikirakeni mwaitiia aomata ake a butimwaea te Tautaeka n Uea i aon te aba Iesu, e ngae naba ngke e aki bati n nonoraki n taai nako te rikirake anne n te moantai. (Mataio 13:31-33) Irarikina, e katuruturua bwa tiaki nanona bwa a a tau n riki aomata nako ake a butimwaea rongorongona bwa ana aomata te Tautaeka n Uea.​—Mataio 13:47-50.a

2. E tei ibukin tera te koraa ae raoiroi n ana kaikonaki Iesu ni kaineti ma te uita ao te titania?

² Ma e ngae n anne, e kaatuuaki n teuana mai buakon ana kaikonaki Iesu bobotakia ake a na uaia n tautaeka ma Iesu n ana Tautaeka n Uea. E aki toki n taekinaki aei irouia aomata bwa te kaikonaki ibukin te uita ao te titania ao e koreaki ni Mataio mwakoro 13. Ma n te kaikonaki riki teuana, ao e kaotia iai Iesu nakoira bwa te koraa are e unikaki bon “taekan te tautaeka n uea,” ao n te kaikonaki ngkanne aei e a tuangira bwa e tei te koraa ae raoiroi ibukin te bwai ae kaokoro ae bon “natin te tautaeka n uea.” (Mataio 13:19, 38) Tiaki aomata aika aantaeka i aan te Tautaeka n Uea naakai, ma bon ‘naati,’ ke taan ababa n te Tautaeka n Uea.​—I-Rom 8:14-17; wareka I-Karatia 4:6, 7.

Te Kaikonaki Ibukin te Uita ao te Titania

3. Kabwarabwaraa te kangaanga are e aitara ma ngaia te mwaane are n te kaikonaki, ao arona ni kaitaraa.

³ Aio te kaikonaki: “Te tautaeka n uea ae bwaini karawa, kaanga ai aron te aomata ae uniki koraa aika raraoi n ana tawaana. Ma ngke e matu te aba ao e roko te tia kairiribai n uniki koraan te titania i buakon te uita, ao e nako. Ao ngke e a bwebwerake te uita ao e a uaa, ao a noraki naba titania i buakoia. Mangaia are a kawara te tia ababa ana toro ao a taku: ‘Te toka, tiaki ko uniki koraa aika raraoi n am tawaana? A kanga ngkanne n rikirake titania i buakoia?’ E taku nakoia, ‘E karaoa aei te tia kairiribai.’ A taku nakoina, ‘Ko tangirira bwa ti na nako n taeki ma n ikotii?’ E taku, ‘Kam na aki, bwa ngkana kam koutii titania ao ane kam na taeki naba wakaan uita. A aoriia ni kaai n rikirake ni karokoa tain taiakin uaa, ao ni bongin te tai N na tuangia taan ikotii uaa ni kangai, Koutii moa titania ao kabaei n te bwabwati bwa a na kabuekaki, ao naako ngkanne ikotii uita nakon au auti ni kaikobwai.’”​—Mataio 13:24-30.

4. (a) Antai te mwaane are n te kaikonaki? (b) N ningai are e a unika iai te koraa aei Iesu, ao n te aro raa?

⁴ Antai te mwaane are e unika te koraa ae raoiroi n ana tawaana? E anga te kaeka Iesu imwina riki ngke e kamataataa nakoia taan rimwina ni kangai: “Te tia uniki koraa aika raraoi bon Natin te aomata.” (Mataio 13:37) E katauraoa te tawaana ibukin te ununiki Iesu ae “Natin te aomata,” i nanon tenua ma te iterana te ririki n ana mwakuri ni minita i aon te aba. (Mataio 8:20; 25:31; 26:64) Mani Bentekota 33 C.E. ni karokoa ngkai, e a moana iai unikani koraa aika raraoi aika “natin te tautaeka n uea.” E teretere bwa e moanaki te ununiki aei ngke e kabwaroa te taamnei ae raoiroi i aoia taan rimwina te tia tei ibukin Iehova ae Iesu, ike e a kabiriia iai bwa natin te Atua.b (Mwakuri 2:33) A rikirake koraa aika raraoi ni karokoa a a riki bwa uita aika a tai. Mangaia are, bukin raoi unikani koraa aika raraoi bwa a na botakaki teutana imwin teutana ni karokoa e tabwanin raoi mwaitiia te koraki ake a na uaia n ababa ao n tautaeka ma Iesu n ana Tautaeka n Uea.

5. Antai te tia kairiribai n te kaikonaki, ao a tei titania ibukia antai?

⁵ Antai te tia kairiribai, ao antai titania? E kaotia Iesu bwa te tia kairiribai anne “bon te Riaboro.” A kaotaki titania bwa bon “natin nako teuare buakaka.” (Mataio 13:25, 38, 39) Ni koauana, titania ake e taekin Iesu e bae n nanona te aroka ae buraerae ae te darnel. Boni katotongan raoi te uita te aroka ae boitin aei ngkana e a tibwa bwebwerake imwain are e a tai. Ai tonura te kaikonaki aei ibukia Kristian ake a taku bwa natin te Tautaeka n Uea ngaiia ma a aki karikii uaa ni koaua! Boni kanoan ana “kariki” Tatan te Riaboro Kristian ake a bakaaea te riki bwa Kristian, ake a taku bwa taan rimwini Kristo ngaiia.​—Karikani Bwaai 3:15, BG.

6. A moanna ni kaoti n ningai titania, ao a “matu” n te aro raa mwaane n te tai anne?

⁶ A kaoti n ningai Kristian aika ai aroia titania aikai? E taku Iesu: “Ngke e matu te aba.” (Mataio 13:25) E riki aei n ningai? Ti nora kaekaan aei n ana taeka te abotoro Bauro nakoia unimwaanen Ebeto ae kangai: “I ataia bwa imwin nakou, ao a na rin kameaanti aika tiritiri i buakomi, ao a na aki akoa te nanai, ao a na teirake mai buakomi mwaane aika a na taekin reirei aika kewe bwa a aonga ni katikiia taan rimwin Iesu bwa a na rimwia.” (Mwakuri 20:29, 30) E reitia nako Bauro ni kaumakiia unimwaane n te ekaretia bwa a na teimatoa ni kamarurungia n tantani n aia onimaki. A bati Kristian ake a matu n aia onimaki imwini matuia n te mate abotoro, ake a riki ngkoa bwa ‘taan tukia’ taani karitei bwa a na aki rin n te ekaretia ni Kristian. (Wareka 2 I-Tetaronike 2:3, 6-8.) Anne te tai are e a moanaki iai te tannako man te koaua ae korakora.

7. Iai uita tabeua ake a a manga riki bwa titania? Kabwarabwaraa.

⁷ E aki taekinna Iesu bwa a na riki uita bwa titania ma a bon unikaki titania i buakon uita. Mangaia are, e aki tei te kaikonaki aei ibukia Kristian ni koaua ake a kitana te koaua. Ma e katereaki iai ana kakorakora Tatan ni kabarekaa te ekaretia ni Kristian ngke e karinia aomata aika buakaka i nanona. Ngke e a kara te kabanea n abotoro are Ioane, ao e teretere raoi bwa bon iai taan angareirei ni kewe aika a reirei baika kewe.​—2 Betero 2:1-3; 1 Ioane 2:18.

“A Aoriia ni Kaai n Rikirake ni Karokoa Tain te Tai”

8, 9. (a) E aera ngke a boni mataata taan ongora iroun Iesu n ana kaetieti te Toka nakoia ana toro? (b) A kanga ni kaai n rikirake te uita ao te titania ni kakoroani bukin anne?

⁸ A tuanga te Toka te kangaanga ana toro ao a titiraki: “Ko tangirira bwa ti na nako n taeki ma n ikotii [titania]?” (Mataio 13:27, 28) Tao e taraa ni kamimi ana kaeka. E tuangia bwa a na kataua ae a na kaai n rikirake te uita ao te titania ni karokoa tain te tai. E na boni mataata te kaetieti anne nakoia taan rimwin Iesu. A na ota raoi ni kangaangan aroni kinaakin te uita man te titania ae te darnel. A na ataia naba te koraki ake iai rabakauia teutana n te ununiki bwa n angiin te tai, e bewa wakaan te aroka ae buraerae ae te darnel ma wakaan te uita.c Maroaka are e tua te Toka bwa a na tataninga!

⁹ N te aro naba anne, a a tia ni karikii titania aika rianako mwaitiia iteran nako Aaro ake aongkoa Kristian ngaiia i nanon tienture aika bati, n te moantai i buakon te Aro ni Katorika ao te Orthodox ao imwina i buakoia botaki ni Boretetanti aika mwaitikurikuri ake a a rikirake. N te tai naba anne, iai tabeua koraan te uita ni koaua ake a teimatoa n unikaki ni katobibia te aonnaba. E tataninga ma te taotaonakinnano te aomata are ana auti te auti are n te kaikonaki i nanon te tai ae rangi ni maan, are a na rikirake iai aroka ni karokoa rokon te tai ae kimototo riki are tain te tai.

Tain te Tai ae Kamani Kariariaaki

10, 11. (a) N ningai te tai n tai? (b) E uotaki te uita ni kaikonaki nakon ana auti ni kaikobwai Iehova n te aro raa?

¹⁰ E kaotia nakoira Iesu ni kangai: “Tain taiakin uaa bon tain tokin te waaki ae ngkai i aon te aba, ao taan ikotii uaa bon anera.” (Mataio 13:39) Ni kabaneani bongin te waaki ae buakaka ae ngkai, e nang waakinaki te kakaokoroaki ike a na botakaki ao ni kakaokoroaki iai natin te Tautaeka n Uea mai buakoia aomata ake ai aroia titania. E tuangira te abotoro Betero ni kaineti ma aei ni kangai: “E a roko te tai ae baireaki ibukin te motikitaeka ao e na moa mairouia kaain ana auti te Atua. Ao ngkana e moa mairoura, tera ngkanne tokia te koraki ake a aki ongeaba nakon te rongorongo ae raoiroi ibukin te Atua?”​—1 Betero 4:17.

¹¹ Teutana te tai imwini moanakin boong aika kaitira, ke “tokin te waaki ae ngkai i aon te aba,” ao e a moanaki motikan taekaia aomata ake a taku bwa Kristian ni koaua ngaiia bwa tao “natin te tautaeka n uea” ke “natin nako teuare buakaka.” E bwaka “moa” Baburon are Kakannato ao “ngkanne” a a botakaki ni kabane natin te Tautaeka n Uea ni moanakin te tai. (Mataio 13:30) Ma e na kanga n uotaki ngkai te uita ni kaikonaki nakon ana auti ni kaikobwai Iehova? A karinaki te koraki aika taiaki aikai n te ekaretia ni Kristian are e a tibwa manga kateaki, ike a a karekea iai akoaia iroun te Atua ao kamanoaia, ke a a karekei kaniwangaia i karawa.

12. E na maanra te tai n tai?

¹² E na maanra te tai ni motikitaeka? E taekina taiakin uaa Iesu bwa “bongin te tai” are e waakinako i nanon te tai ae maan teutana. (Te Kaotioti 14:15, 16) E waakinako motikan taekaia taani kabiraki n tatabemania nako i nanon tain te toki. E na boni waakinako ni karokoa tokini kanikinaeaia.​—Te Kaotioti 7:1-4.

13. N te aro raa ae a riki iai titania bwa bwaai ni kabwakabwaka, ao a kanga ni kakaraoa ae buakaka?

¹³ Antai aika a na buutakinako mai buakon te Tautaeka n Uea, ao a kanga n riki bwa taani kabwakabwaka ao ni kakaraoa ae buakaka? (Mataio 13:41) A a tia mataniwi n Aaro ake aongkoa Kristian ngaiia aika ai aroia titania ni burebureia aomata aika mirion ma mirion i nanon tienture aika bati. A karaoa aei rinanon aia reirei ake a kamatauningaa te Atua ake ‘baike a kona ni kabwakabwaka,’ n aron te reirei ibukin te rekenikai ae aki toki n te ai ni moone ao te Temanna n teniman ae kamangaongao ma ni kamimi. A karaoa te katoto ae buakaka mataniwi n Aaro aika bati nakoia aia nanai n aroia ni kairekerekeia n te aro ae buakaka ma ana waaki te aonnaba aei ao n tabetai n aia wene ni bure ae rangi ni kammaira. (Iakobo 4:4) Irarikina, e a tia n rikirake kariaiakan te aroaro ae kammaira n Aaro ake aongkoa Kristian ngaiia, i buakoia kaain aia botaki. (Wareka Iuta 4.) N aki ongei baikai ni kabane, a teimatoa naba ni kaotiotiia i mataia aomata bwa aongkoa a taua te Aro ao ni karaoi mwakuri ake e kukurei iai te Atua. Ai kukureira natin te Tautaeka n Uea, ngkai a a kaokoroaki man aia kariri ao aia reirei aika buakaka te koraki ake ai aroia titania aika kabwakabwaka!

14. N te aro raa ae a tang iai ao n tenai bukini mwangaia aomata ake ai aroia titania?

¹⁴ N te aro raa ae a tang iai ao n tenai bukini mwangaia aomata ake ai aroia titania? (Mataio 13:42) A kammarakaki “natin nako teuare buakaka” man aroia “natin te tautaeka n uea” ni kaotaraei aia kariri ma aia reirei aika bubuaka te koraki aei ake kaanga ai aroia titania. A kaota naba nanokawakia ibukini kerikaakini boutokaaia irouia kaain aia Aaro, n ikotaki naba ma akeani mwaakaia ni kairiri i aoia.​—Wareka Itaia 65:13, 14.

15. N te aro raa are a kabuekaki iai n te ai te koraki ake ai aroia titania?

¹⁵ A botakaki ao ni kabuekaki n te ai titania n te aro raa? (Mataio 13:40) E nanonaki n aei te kabanea ni bwai are e na riki nakoia titania. E kaotaki ni karenakoaia n te aro ni kaikonaki nakon te ai ae uramwaaka, bwa a kairaki nakon te kamaunanakoaki n aki toki. (Te Kaotioti 20:14; 21:8) A na kamaunaaki Kristian ake ai aroia titania ao taani mwamwanaa te aba n tain te “rawawata ae korakora.”​—Mataio 24:21.

‘A na Raneanea n Aron Taai’

16, 17. Tera ana taetae ni burabeti Maraki ibukin ana tembora n taamnei te Atua, ao e kanga ni moanaki kakoroan nanona?

¹⁶ A na ‘raneanea n aron taai’ aomata ake ai aroia uita n ningai? (Mataio 13:43) Ni kaineti ma kaitiakan ana tembora te Atua, e taetae ni burabeti Maraki ni kangai: “E na rina n rin n ana Temboro, te Uea ae kam kariaria rokona. Ae e a nakomai Teuare kam kantaningaia, ae te tia uota te berita.” Antai ae e na aki maku ngkana e roko? Antai ae e na maiu ngkana e a kaoti? Ba ai aron ana ai te tia kaitiaka te burati ma te biti, ao ai aron ana tobu te tia uaati. E na tekateka n ai aron te tia kaitiaki. E na kaitiakia tibun Rewi n ai aroni kaitiakan te koora ma te tirewa, ba a aonga n riki i matan Iawe ba tan angakarea n te aro ae e riai.”​—Maraki 3:1-3, BK.

¹⁷ N taai aikai, ao e teretere raoi bwa e moanaki kakoroan nanon te taetae ni burabeti aei n 1918 ngke a tuoa te tembora n taamnei Iehova ma te ‘tia uarongorongoa te berita,’ ae Iesu Kristo. E kaongoira Maraki te bae na riki ngkana e a bobonga te kaitiaki aei ni kangai: “Kam na manga nora okoron te aomata ae e raoiroi ma te aomata ae e buakaka, ao okoron ane e toro iroun te Atua ma ane e aki.” (Maraki 3:18, BK) E katereaki raoi te tai anne bwa moanakin te tai n tai ike e a rikirake iai aia mwakuri Kristian ni koaua ake a a manga kakorakoraaki.

18. Tera are e taetae ni burabetinna Taniera bwa e na riki n ara bong aikai?

¹⁸ E taekin ara bong aikai te burabeti are Taniera ngke e taetae ni burabeti ni kangai: “Akana rabakau n reirei a na oota n ai aron raneanean aani karawa, ao akana rairiia aomata aika bati nakon te raoiroi n ai aron itoi n aki toki ao n aki toki.” (Taniera 12:3, BG) Antai naakai aika a rangi n raneanea ootaia? Eng, bon akea riki i rarikia Kristian aika kabiraki, aika uita ni koaua ake e taekinia Iesu n ana kaikonaki ibukin te uita ao te titania! E a tia n teretere ‘kaokoroaia’ Kristian aika ai aroia titania man ririkirakeni mwaitiia kaain te koraki ae uanao aika ai aroia tiibu. Ngkana a bobotaki ma nikiraia kaain te Iteraera n taamnei te koraki aei ake a na aantaeka nakon te Tautaeka n Uea, a na bon rangi n raneanea ootaia ngkanne n te aonnaba ae rotongitong.​—Tekaria 8:23, BG; Mataio 5:14-16; I-Biribi 2:15.

19, 20. Tera ae a ingainga ni kariariaa “natin te tautaeka n uea” ao tera ae ti na rinanona n te kaongora ae imwina?

¹⁹ Ni boong aikai, a ingainga “natin te tautaeka n uea” ni kariariaa kaniwangaia ae mimitong mai karawa. (I-Rom 8:18, 19; 1 I-Korinto 15:53; I-Biribi 1:21-24) Ma ni karokoa te tai anne, a riai n teimatoa ni kakaonimaki, a na teimatoa n rangi n raneanea ootaia ao n rangi ni kaokoro ma “natin nako teuare buakaka.” (Mataio 13:38; Te Kaotioti 2:10) Ai kimwareireira ngaira ni kabane ngkai ti a kakabwaiaaki bwa ti a kona n nori mwini ‘kaokoroaia’ titania n te aro ni kaikonaki n ara tai aikai!

²⁰ Ma tera irekerekeia natin te Tautaeka n Uea ao te koraki ae uanao ae tabe n rikirake mwaitiia, ake a kantaningaa te maiu n aki toki i aon te aba ao n aantaeka nakon te Tautaeka n Uea? E na kaekaaki te titiraki aei n te kaongora ae imwina.

[Kabwarabwara ae nano]

Ko Uringnga?

N ana kaikonaki Iesu ibukin te uita ao te titania, tera nanon ana kaikonaki aikai?

• Te koraa ae raoiroi

• Te mwaane are unika te koraa

• Unikan te koraa

• Te tia kairiribai

• Te titania

• Te tai n tai

• Te auti ni kaikobwai

• Te tang ao tenani bukin te mwangai

• Te ai ae uramwaaka

[Taamnei n iteraniba 24]

E kanikinaeaki moanakin unikan te koraa ae raoiroi ni Bentekota 33 C.E.

[Taamnei n iteraniba 26]

E a uotaki ngkai te uita ni kaikonaki nakon ana auti ni kaikobwai Iehova

[Te Kabwarabwaraan te Taamnei]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.