Karaoi Am Motinnano Aika Karinea Te Atua

“E tarataraa raoi nakonakona te aomata ae nanowanawana.”​—TAEKA N RABAKAU 14:15, BG.

1, 2. (a) Tera ae ti riai ni moanibwaia ni karaoan ara motinnano ni kabane? (b) Baikara titiraki aika ti na rinanoi?

TI BONI bae ni karaoi baika bati ni katoa bong. A bati aika aki teimaani mwia, ma tabeua e korakora rotakini maiura iai. Baikara baikanne? Bon ara motinnano. Ti moanibwaia neboan te Atua ni karaoan ara motinnano ni kabane aika kangaanga ke aika bebete.​—Wareka 1 I-Korinto 10:31.

² E bebete ke e kangaanga karaoan am motinnano? Ti riai n reiakina ataakin ae eti ao ae kairua ngkana ti na rikirake bwa Kristian aika ikawai n te onimaki, ao imwina ti a karaoi motinnano aika kaotiotii ara koaua ma tiaki ana koaua temanna. (I-Rom 12:1, 2; I-Ebera 5:14) Baikara tabeua bukina aika kakawaki ngkai ti riai n reireinira ni karaoi ara motinnano aika raraoi? E aera ngkai e rangi ni kangaanga karaoan ara motinnano n tabetai? Ao baikara mwaneka aika ti riai n tou mwia bwa ti aonga ni koaua raoi bwa ti karinea te Atua n ara motinnano?

Bukin Tera Bwa Ti Riai ni Karaoi Ara Motinnano?

3. Tera ae ti riai n aki kariaia bwa e na kauntaba ma karaoan ara motinnano?

³ Ngkana ti tikimaurekaki ni karaoan ara motinnano aika irekereke ma kaetieti aika n te Baibara, a kona n iangoia raora n reirei ke ni mwakuri bwa ti aki koaua raoi n ara onimaki, ao a na manga kaririaki iai. A kona ni kewe, a babakanikawai, ke ni kimoa ao imwina a kataia ni kairoroira bwa ti na “kakairi iroun te koraki ae bati” n iriia, ke ni karabaa te mwakuri are a karaoia. (Te Otinako 23:2, BG) Ma e ngae n anne, te aomata ae e atai aroni karaoan ana motinnano aika karinea te Atua, e na bon aki kariaia te maaku ke ni kani butimwaei aroaro aika kauntaba ma mataniwin nanona ae kataneiaaki n te Baibara.​—I-Rom 13:5.

4. E aera ngkai a kani karaoi motinnano tabemwaang ibukira?

⁴ A aki tangiria aomata ake a kani karaoi motinnano ibukira bwa ti na reke n te kangaanga. A kona ni kairoroira raora aika a kani buokira, bwa ti na ira nanon aia taeka n reirei. Ngkana ti maeka n te tabo ae raroa mani mwengara, e boni bae naba ni korakora tabeaiangaia ara koraki ibukini marurungira ao a kani karaoi motinnano aika kakawaki ibukira. N te katoto, iangoa te bwainnaoraki. E teretere n te Baibara bwa e kabuakakaaki kabonganaan te rara n te aro ae aki riai. (Mwakuri 15:28, 29) E ngae ngke a aki mataata raoi baika taekinaki aika irekereke ma kateimatoaan te marurung, ao ngaira n tatabemanira nako, ti riai ni karaoi ara motinnano bwa baikara bwainnaoraki aika ti na butimwaei ke ti na aki.a Tao e kona ni matoatoa aia iango raora aika tangiraki ni kaineti ma baikai. Ma ni karaoani babaire ibukini baikanne, a riai Kristian ake a katabui maiuia ni kabane ao n tia ni bwabetitoaki n “uotii oin uotaia” ni kaineti ma te bae a karaoia. (I-Karatia 6:4, 5) Te bae ti moanibwaia boni kateimatoaani mataniwin nanora aika itiaki i matan te Atua, ma tiaki aomata.​—1 Timoteo 1:5.

5. Ti na kanga n totokoa uruakin ara onimaki ni karawawataara?

⁵ E kona n ruanikai maiura ngkana ti tikimaurekaki ni karaoan ara motinnano. E korea ae kangai te tia rimwini Kristo ae Iakobo: “E nanotiotio n arona nako” te aomata ae tikimaurekaki ni karaoan ana motinnano. (Iakobo 1:8) N aron te mwaane ae mena n te wa ae akea ana bwennarina ae e beibeti ao e buaka taari, e na boni kaririaki n aia iango aomata ae aki kona n onimakinaki ao ni bibitaki. Ai bebetera iroun te aomata ae uruaki ana onimaki bwa e na bukinia tabemwaang n arona ae kananokawaki aei! (1 Timoteo 1:19) Ti na kanga n totokoa uruakin ara onimaki? Ti riai ni “kateimatoaaki n te onimaki.” (Wareka I-Korote 2:6, 7.) Ti riai n reireinira ni karaoi ara motinnano aika kaotiota onimakinan Ana Taeka te Atua ae kaira koreana ibukini kateimatoaara n te onimaki. (2 Timoteo 3:14-​17) Tera ngkanne ae kona n tukira mani karaoani motinnano aika raraoi?

Bukina Ngkai A Kona ni Kangaanga Karaoani Motinnano

6. Tera aron rotakira n te maaku?

⁶ Ti kona n taonakinako n te maaku n aron ae ti maaku ni karaoi motinnano aika kairua, ti maaku n ataakin ae ti kabwaka, ke ti maaku bwa ti rawa n taraa n nanobaba irouia tabemwaang. A rangi ni mataata tabeaianga aikai. Akea ae kani karaoi motinnano aika akea uaaia, aika a na karika te kangaanga ao tokina bon te kamaamaeaki. E ngae n anne, e kona ni kerikaaki maakura ngkana ti tangira te Atua ao ana Taeka. N aaro raa? E kona n anaaki nanora n taai nako n tangiran te Atua bwa ti na neneri ana Taeka, ao booki aika boto i aon te Baibara imwaini karaoani motinnano aika kakawaki. Ti na kona ngkanne ni kauarerekei karaoani mwakuri aika kairua. Bukin tera? Ibukina bwa te Baibara e kona ni “karekea te iangoraoi nakoia akana a nanoro, ao te rabakau ma te matairiki nakoia rorobuaka.”​—Taeka N Rabakau 1:4, BK.

7. Tera ae ti kona reiakinna man ana katoto te Uea are Tawita?

⁷ Ti kona ni karaoi ara motinnano aika eti n taai nako? Ti bon aki. Ti bane ni kakaraoa ae bure. (I-Rom 3:23) N te katoto, bon te aomata ae wanawana ao ni kakaonimaki te Uea are Tawita. Ma n tabetai, e karaoi naba motinnano aika akea uaaia ao e a karawawataaki iai ma tabemwaang. (2 Tamuera 12:9-​12) Ma e ngae n anne, e aki kariaia ana kairua Tawita bwa e na kamamaraa konabwaina ni karaoi ana motinnano aika karekea akoana iroun te Atua. (1 Uea 15:4, 5) Ngkana ti kakairi iroun Tawita, ti kona ni karaoi motinnano e ngae ngke iai ara kairua n taai aika nako, ma ti uringnga ae Iehova e na bon tarariaoi ara kairua. E na teimatoa ni boutokaia te koraki ake a tangiria ao n ongeaba irouna.​—Taian Areru 51:1-4, 7-10.

8. Tera reireiara man ana taeka te abotoro Bauro ibukin te mare?

⁸ Ti kona ni kakerikaaka raraomara ni karaoan ara motinnano. N te aro raa? N ataakin ae iai mwaneka aika raraoi ake ti kona ni karaoi ara rinerine ma iai n taai tabetai. Iangoa aron te abotoro Bauro ni kabwarabwaraa te reirei ibukin te mare. E korea ae kangai ni kairana rinanon te taamnei: “Ngkana iai ae taku bwa e nang karaoa ae aki riai ni kaineti ma arona n tuai n iein ao e a tia ni bwakanako ana bong n roro n rikirake ao e raoiroi riki irouna bwa e na mare, ao ke e karaoa ae e tangiria ao e aki bure iai. Ke a mareaki. Ma ngkana iai ae rauaki nanona ao e aki kainnanoa aei, bwa e taua aron ana kantaninga ao ni motikia mai nanona bwa e na tiku n arona n tuai n iein, ao e karaoa ae raoiroi.” (1 I-Korinto 7:36-38) E taekinna Bauro bwa e rangi n raoiroi te aki mare, ma tiaki tii aei ae riai n rineaki.

9. E riai bwa ti na tabeaianga bwa tera aia iango tabemwaang n ara motinnano? Kabwarabwaraa.

⁹ E riai bwa ti na tabeaianga bwa tera aia iango tabemwaang n ara motinnano aika ti karaoi? N aaro tabeua, nora ae taekinna Bauro ni kaineti ma kanakin amwarake ake a tara ni kareanaki nakoni bouannanti. E kakoauaa bwa bon akea buren te motinnano, ma e kona ni karekea te kangaanga nakon temanna ae mamaara mataniwin nanona. Tera are e motinnanoia Bauro? E korea ae kangai: “Ngkana e kabwakaa tariu te amwarake ao N na aki manga kang iriko, bwa I aonga n aki kabwakaa tariu.” (1 I-Korinto 8:4-13) Ti riai naba n iangoa aron rotakia tabemwaang n ara motinnano. Ni koauana, moan te kakawaki iroura iangoan rotakin ara iraorao ma Iehova n ara motinnano. (Wareka I-Rom 14:1-4.) Baikara ana boto n reirei te Baibara aika a na buokira ni karaoi motinnano aika karinea te Atua?

Mwaneka Aika Onoua Ibukini Karaoani Motinnano Aika Raraoi

10, 11. (a) Ti na kanga n rarawa nakon te nano ni kainikatonga n te utu? (b) Tera ae a riai n ururingnga unimwaane ngkana a karaoi motinnano ibukini kanakoraoan te ekaretia?

¹⁰ Rarawa Nakon te Nano ni Kainikatonga. Imwain rinean te mwakuri ae ti na karaoia, ti riai n titirakinira ni kangai: ‘Iai mwaakau ni karaoi au motinnano?’ E korea ae kangai te Uea are Toromon: “Ngkana e roko te kainikatonga, ao e roko naba te kamaamaeaki: Ma e mena te rabakau irouia akana nanorinano.”​—Taeka N Rabakau 11:2, BG.

¹¹ A kona kaaro ni kariaia natiia bwa a na karaoi aia motinnano tabeua, ma a riai naati n aki tii iangoia bwa iai mwaakaia ni karaoa aei. (I-Korote 3:20) Bon iai mwaakaia ae tau buuaine ao tiina n te utu ma a riai n ataa raoi aia waaki ni kairiri buuia. (Taeka N Rabakau 1:8; 31:10-18; I-Ebeto 5:23) N aron naba anne, a riai buumwaane n ataia bwa e tianaki mwaakaia ao a riai n aantaeka irouni Kristo. (1 I-Korinto 11:3) A karaoi motinnano unimwaane ake e nakoraoi iai te ekaretia. Ma a riai ni kakoauaa bwa a na aki “karakai baike a koreaki” n Ana Taeka te Atua. (1 I-Korinto 4:6) A kakairi raoi naba n te kaetieti are a karekea mairoun te toro ae kakaonimaki. (Mataio 24:45-47) Ti kona ni kamanoaki ma tabemwaang man te raraoma ae bati ao te rawawata ngkana ti nimamannei ni karaoi ara motinnano, tii ngkana ti a tia n anganaki te mwaaka ni karaoi.

12. (a) E aera ngkai ti riai ni karaoa ara kakaae? (b) Kabwarabwara bwa e na kanga temanna ni karaoa ana kakaae anne.

¹² Karaoa am Kakaae. E korea ae kangai Toromon: “Ana babaire te aomata ae tataningamarau e na karika te bwaikoraki, Ma ane taenoa ao e na ti taenoa nakon te kai n nano.” (Taeka N Rabakau 21:5, BG) N te katoto, ko iangoa waakinan am karikirake? Tai kariaia bwa e na taonikonako am namakin. Karekei koaua ni kabane aika kakawaki, ao ukera te reirei ni kairiri mairouia ake a mwaatai i aoni baikanne, ao baireia bwa baikara booto n reirei man te Baibara aika iai rekerekeia ma anne. (Taeka N Rabakau 20:18) Ngkana ko na bairea raoi am tai ni kakaae, katauraoi uoua te rinan, teuana ibukini kabwarabwaraan taiani kakabwaia, ao teuana ibukini kangaanga. Imwaini karaoan am motinnano, “warebwaia te kabanemwane.” (Ruka 14:28) Iangoa aron rotakin am karekemwane ao am iraorao naba ma Iehova n am motinnano. E kainnanoaki te tai ae bati ao te kakorakora ni karaoan te kakaae. Ma ni karaoan anne, ko kona n rarawa ni karaoi motinnano aika a na karekea te kangaanga nakoim ao te raraoma imwina riki.

13. (a) Tera te karaunano n Iakobo 1:5? (b) E na kanga ni buokira tataroan te wanawana?

¹³ Tataroa te wanawana. E na boni karineaki te Atua n ara motinnano tii ngkana ti butiia bwa e na buokira ni karaoi. E korea ae kangai te tia rimwini Kristo ae Iakobo: “Ngkana iai temanna iroumi ae e aki tau wanawanana, ao ke e teimatoa ni butiia te Atua ao e na anganaki, bwa e tituaraoi n anga nakoia aomata ni kabane n aki ngurengure.” (Iakobo 1:5) Ti riai n aki maamaa n taekinna ae ti kainnanoa wanawanan te Atua ibukini buokara ni karaoi motinnano. (Taeka N Rabakau 3:5, 6) Ni koauana, ngkana ti onimakina raoi ara ataibwai, ti kai mwamwanaaki iai. Ngkana ti tataroa te wanawana ao ni kakaaei booto n reirei n Ana Taeka te Atua, ti a kariaia iai te taamnei ae raoiroi bwa e na buokira n ataa raoi bukini kani karaoan te mwakuri teuana.​—I-Ebera 4:12; wareka Iakobo 1:22-25.

14. E aera bwa ti riai n aki baenikai?

¹⁴ Karaoa Am Motinnano. Tai ienikuri ni karaoa te mwaneka aei imwaini karaoan am kakaae ao tataroan te wanawana. E kainnanoa te tai ae tau te aomata ae wanawana n “tarataraa raoi nakonakona.” (Taeka N Rabakau 14:15) N te itera teuana, tai baenikai. Te aomata ae baenikai, e kona n taekin aonana aika kamimi ibukin aki karaoan tabena. (Taeka N Rabakau 22:13) Ma e boni karaoa naba ana motinnano, n aron ae e baireia bwa e na kariaia kairani maiuna irouia tabemwaang.

15, 16. Tera ae irekereke ma kakoroani bukin am motinnano?

¹⁵ Kakoroa bukin am motinnano. E kona n aki uaana ara kakorakora ae ti kabanea ni karaoan ara motinnano ae raoiroi ngkana ti aki ira nanona ao ni kakorakoraira ni kakoroa bukina. E korea ae kangai Toromon: “Makuri ni kabane aika ko riai ni karaoi ni baim, ao karaoi ni korakoram.” (Te Minita 9:10, BG) Ti riai n tauraoi ni bairei baika kainnanoaki ni kakoroani bukin ara motinnano ngkana ti kan tokanikai. N te katoto, tao e iangoia te tia uarongorongo n te ekaretia bwa e na bwaiania. E kona n tokanikai iai? E na boni bae, ngkana e aki kariaia kabanean ana tai ibukin te kareketianti ao te kaakibotu bwa a na kamamaraa korakorana ao n anaa ana tai ibukin te mwakuri ni minita.

¹⁶ A burenibwai ni bebete kakoroani bukin am motinnano aika rangi n raraoi. Bukin tera? Ibukina bwa “a bane kaain te aonnaba ni mena i aani mwaakan teuare buakaka.” (1 Ioane 5:19) Ti riai ni kaunrabwata ma “taan tautaekana te aonnaba ae rotongitong aei, ao taanga n taamnei aika buakaka i karawa.” (I-Ebeto 6:12) E taekinna te abotoro Bauro ao te tia rimwini Kristo are Iuta bwa te koraki ake a motinnanoia bwa ana karinea te Atua, a na boni kakorakoraia ni buaka.​—1 Timoteo 6:12; Iuta 3.

17. Tera ae kantaningaia mairoura Iehova ni kaineti ma ara motinnano?

¹⁷ Rinanoa am motinnano ao karaoi bitaki ngkana e riai. A aki bane n nakoraoi motinnano ni kabane n aron are baireaki. “A ti roko naba aia bong, ma aroia aika aki ataki” irouia ni kabane. (Te Minita 9:11, BG) E ngae n anne, e kantaningaira Iehova bwa ti na botumwaaka n ara motinnano tabeua, e ngae ngke ti kaaitarai kataaki. E aki kona ni bitaki ana motinnano te aomata ibukini katabuani maiuna nakon Iehova ke te berita ni mare are e karaoia. E kantaningaira te Atua bwa ti na maiuakin ara motinnano. (Wareka Taian Areru 15:1, 2, 4.) Ma a aki rangi n rawawata angiini motinnano. E na rinanoi ana motinnano te aomata ae wanawana ake e a tia ni karaoi n te tai teuana ma teuana. E na aki kariaia te nanorieta ke matoan nanona bwa e na tuka kaetakini ke bitakin ana motinnano. (Taeka N Rabakau 16:18) E moanibwaia kakoauaan raoi ae e teimatoa ni karinea te Atua ni maiuna.

Kataneiaia Tabemwaang Bwa A na Karaoi Motinnano Aika Karinea te Atua

18. A na kanga kaaro n reireinia natiia karaoani motinnano aika raraoi?

¹⁸ A kona kaaro ni karaoa ae bati ni buokia natiia ibukin aroia ni karaoi aia motinnano aika karinea te Atua. Te katoto ae tamaroa ibukira bon temanna mai buakoia taan reirei ae moan te rabakau. (Ruka 6:40) A kona ni kabwarabwaraa kaaro nakoia natiia bwa baikara mwaneka ake a rinanoi ibukini karaoan aia motinnano, ngkana a nora riaina. A kona naba ni kariaia natiia bwa a na karaoi motinnano tabeua ibukia ao imwina a kamoamoaia ngkana e nakoraoi aia motinnano. Ma tera ngkanne aroia ngkana e aki uaana ana motinnano natiia? Te moanibwai ae e na karaoia te karo, e bae ni kamanoa natina mani baike a riki, ma tao ni karaoan anne n angiin te tai, e na bon aki kabwaia iai natina. N te katoto, e kona te karo ni kariaia natina bwa e na karekea ana beeba ni kabutikaa. Iangoia bwa aongkoa e urua te tua natina anne ao e a katuuaaeaki. E kona te karo anne ni kabwakaa te tuuaa. Ma ngkana e kainnanoaki te ataei anne bwa e na mwakuri ibukin tuuaana, tao e na bae n ataia bwa e na boni bukinaki ibukin ana mwakuri.​—I-Rom 13:4.

19. Tera ae ti riai n reireinia te koraki ake ti reirei ma ngaiia n te Baibara, ao tera arora ni karaoa anne?

¹⁹ E tuangia taan rimwina Iesu bwa a na reireinia aomata. (Mataio 28:20) Teuana mai buakon reirei aika rangi ni kakawaki ae ti kona n reiakinia iai te koraki ake ti reirei ma ngaiia n te Baibara, bon aroia ni karaoi motinnano aika raraoi. Ni karaoan anne n te aro ae uaana, ti riai n rarawa n umaki n tuangia te bwai ae a na karaoia. E rangi n tamaroa riki ngkana ti reireinia bwa a na iaiangoi booto n reirei man te Baibara, bwa a aonga ni kona ni motinnanoia bwa tera ae a na karaoia. Ni koauana, “ti na angan te Atua taekan arora n tatabemanira nako.” (I-Rom 14:12) Ai ngaia are, iai bukina aika kakawaki iroura ni kabane ngkai ti karaoi motinnano aika karinea te Atua.

[Kabwarabwara ae nano]

Ko na Kanga ni Kaeka?

• E aera ngkai ti riai n reireinira ni karaoi ara motinnano?

• Tera aron rotakira n te maaku ao ti na kanga n tokanikai i aoni maakura?

• Baikara mwaneka aika onoua aika ti riai n tou bwa ti aonga ni koaua raoi bwa ti karinea te Atua n ara motinnano aika ti karaoi?

[Te Bwaoki/Taamnei n iteraniba 17]

Mwaneka Ibukini Karaoani Motinnano Aika Raraoi

1 Rarawa Nakon te Nano ni Kainikatonga

2 Karaoa Am Kakaae

3 Tataroa te Wanawana

4 Karaoa Am Motinnano

5 Kakoroa Bukin Am Motinnano

6 Rinanoa Am Motinnano ao Karaoi Bitaki

[Taamnei n iteraniba 16]

Te aomata ae tikimaurekaki n ana motinnano ai aron te wa ae akea ana bwennarina ae e beibeti ao e buaka taari