Kananomwaakako Ni Biri N Te Kabobirimwaaka

“Ti na kananomwaakaira ni biri n te kabobirimwaaka are e kamenaaki imwaira.”​—I-EBERA 12:1.

1, 2. E kabotaua maiun te Kristian te abotoro Bauro ma tera?

A KAKARAOAKI waaki ni kabobirimwaaka aika ananau n taabo aika bati ni katoa ririki. A ira buakon te biri taani kabobirimwaaka ma kantaningaan te tokanikai. Ma a ataia taani biri angiia bwa a aki kona n tokanikai n te kabobirimwaaka. Ma e tii kakawaki irouia rokoia n te tia.

² E kabotauaki n te Baibara bwa maiun te Kristian ai aron te kabobirimwaaka. E taekina te iango aei te abotoro Bauro n ana moan reta nakoia raona ni Kristian ngkoa ake i Korinto. E korea ae kangai: “Kam aki ataia ae a bane ni biri taan ira te kabobirimwaaka, ma tii temanna ae karekea kaniwangana? Kam na biri n te aro ae kam na karekea te kaniwanga.”​—1 I-Korinto 9:24.

3. Bukin tera ngke e taekinna Bauro bwa tii temanna te tia biri ae na tokanikai?

³ E nanonna Bauro bwa tii temanna i buakoia Kristian akanne ae na karekea te kaniwanga ae te maiu, ao nikirana a na matebuaka biriia? Ni koauana tiaki ngaia anne! A kataneiai ao a kabanea korakoraia taani biri n te kabobirimwaaka ma tiaia ae a na tokanikai. E tangiriia raona ni Kristian Bauro bwa a na kakorakoraia n aron anne n ukoukora te maiu ae aki toki. Ni karaoan anne, a a kona iai ni kantaningaa reken te kaniwanga ae te maiu. Eng, a na karekea te kaniwanga te koraki ake a roko n te tia n aia kabobirimwaaka Kristian.

4. Tera ae ti riai n iangoia ni kaineti ma te kabobirimwaaka ae kamenaaki imwaira?

⁴ A kaunganano taeka akanne ma e kabwaranano nakoia te koraki ake a kabobirimwaaka ibukin te maiu ni boong aikai. Bukin tera? Ibukina bwa akea kabotauan te kaniwanga ae te maiu i karawa ke n te Bwaretaiti i aon te aonnaba. Ni koauana, e ananau ao ni kakua te kabobirimwaaka, a bati bwaai n tutuki, e katabetabe ao ni kangaanga. (Mataio 7:13, 14) E kananokawaki bwa a a tia tabeman ni kekerikaaki, a buubai ke ni boni bwaka n tain te biri. Baikara karawawata ao kangaanga aika kona n riki n tain te kabobirimwaaka ibukin te maiu? Ko na kanga n totokoi? Tera ae ko na karaoia bwa ko aonga n roko n te tia ao n tokanikai iai?

E Kainnanoaki te Nanomwaaka Ibukin te Tokanikai

5. Tera are e kabwarabwaraa Bauro n I-Ebera 12:1?

⁵ E a manga taekina riki te bae kakawaki Bauro n aia takaakaro ke aia kabobirimwaaka kaain rimoa n ana reta nakoia Kristian aika I-Ebera ake i Ierutarem ma Iuta. (Wareka I-Ebera 12:1.) E aki tii kaira aia iango ibukin irakin te kabobirimwaaka ma e taekina naba te bae a na karaoia bwa a aonga n tokanikai. Imwain ae ti nenera ana taeka n reirei Bauro ae kairaki koreana iroun te taamnei ae raoiroi nakoia Kristian ake I-Ebera are ti na nori iai reireiara, ao ti na iangoa te baere e kaira Bauro bwa e na kororeta ao te baere e kataia ni kaungaia iai taani wareware bwa a na karaoia.

6. Tera are a kataia ni karaoia mataniwi n Aaro nakoia Kristian?

⁶ A kaaitara ma te kataaki ae bati ao te rawawata Kristian ake n te moan tienture moarara riki te koraki ake a maeka i Ierutarem ao Iuta. E korakora karawawataaia i aan aia kairiri mataniwin te Aro n Iutaia ake iai mwaakaia n tautaekania aomata. A kairia aomata bwa a na kakoauaa ae Iesu Kristo bon te tia kaitaraa te tautaeka ao te tia bure ae riai matena. A a tia mataniwi aikai n ­tiringa Iesu Kristo, ao n tukia te koraki ake a tataekina taekan Iesu. Ti kona ni wareka taekan te baere riki imwini Bentekota n te ririki 33 C.E. n te boki ae Mwakuri. A kaaitaraia Kristian n taai aika bati mataniwi aikai ao ni kataia n tuka tataekinan te rongorongo. Ai ngaia are e a rangi ni kangaanga iai maiuia Kristian aika kakaonimaki.​—Mwakuri 4:1-3; 5:17, 18; 6:8-​12; 7:59; 8:1, 3.

7. Tera taai aika karawawata ake a taonaki iai Kristian are e koroboki nakoia Bauro?

⁷ Teuana riki bukina ngkai a maeka Kristian akanne n te tai ae bati iai te rawawata, bwa e a kaani kamaunaan Ierutarem. E a tia n tuangia Iesu taekan te kangaanga are e na riki nakon te botannaomata aika Iutaia ake a aki kakaonimaki. E tuangia naba taan rimwina taekani baike a na riki imwain tokin te waaki, ao e angania kaetieti aika kakawaki ni kaineti ma baika a na karaoi bwa aonga ni kamaiuaki. (Wareka Ruka 21:20-22.) Tera ngkanne ae a na karaoia? E kauringia Iesu ni kangai: “Kawakiningkami bwa a na aki taonakinako nanomi n te buabeka ma kabatiaan te nim kamanging ma raraomaeakinani bwain te maiu aei, bwa e na rina n taoningkami nako te bong anne.”​—Ruka 21:34.

8. Tera ae kairia Kristian tabeman bwa a na kekerikaaki ke ni buubai?

⁸ E kaania 30 te ririki imwin te tai are e anga te kauring anne Iesu ngke e koroboki Bauro nakoia Kristian ake I-Ebera. Tera aron rotakia Kristian ni maanin te tai anne? A iraraang tabeman n taiani kariri ao waaki n anainano aika riki n te maiu n te bong teuana ma teuana, ao a kabwaka ni karikirakea aia onimaki ae a na kateimatoaaki iai. (I-Ebera 5:11-14) A taraa n namakinna tabemwaang bwa e bebete riki aron te maiu tii ngkana a karaoi baike a karaoaki irouia angiia I-Iutaia ake a otabwaninia. Tao a iangoia bwa e aki bure aio kioina ngkai a bon teimatoa I-Iutaia ni kakoauaa te Atua, ao n ongeaba nakon angiin te Tua Rinanoni Mote. Iai naba aomata tabeman n te ekaretia aika kataia ni kairoroia tabemwaang bwa a na ongeaba nakon te Tua Rinanoni Mote ma kateia I-Iutaia. Tabeman Kristian a kakoauaia ao a iri nanoia kioina ngkai a maaku. Tera are e taekinna Bauro ni kaungaia iai tarina aika Kristian bwa a na teimatoa n taratara raoi ni kaineti ma aia onimaki, ao ni kakaonimaki nakon Iehova?

9, 10. (a) Tera ana kaungaunga Bauro ae ti wareka taekana n tokin te mwakoro 10 n I-Ebera? (b) Bukin tera ngkai Bauro e korei taekan aia kakaonimaki taani kakoaua ake ngkoa?

⁹ E kakaongora noran aroni Bauro ngke e kairaki iroun te taamnei ae raoiroi bwa e na ukera kateimatoaaia Kristian ake I-Ebera. N te mwakoro 10 n ana reta Bauro, ao e taekinna iai bwa te Tua boni “bannani baika raraoi aika a na roko” ao e katereterea raoi iai kakawakin ana karea ni kaboomwi Kristo. N tokin te mwakoro anne ao e kaungaia taani wareware Bauro ni kangai: “Kam riai n nanomwaaka bwa e aonga n reke iroumi kakoroani bukin te berita, ngkana kam a tia ni karaoa nanon te Atua. Bwa ai tii ‘teutana riki,’ ao ‘e nang roko teuare e na roko, ao e na aki baenikai.’ ”​—I-Ebera 10:1, 36, 37.

¹⁰ A kaungaaki Kristian aika I-Ebera n ana taeka Bauro akanne bwa a na nanomwaaka. N te mwakoro 12, e a manga kaungaia riki bwa a na nanomwaaka ao n tuangia bwa a na ‘kananomwaakaia ni biri n te kabobirimwaaka,’ are e kamenaaki imwaia. Ma imwain ae e taekina anne, e kairaki iroun taamnein te Atua bwa e na korea taekan te bwai teuana nakoia, ao ti wareka taekan anne n te mwakoro 11. N te mwakoro anne, e kabwarabwaraa iai Bauro aron onimakinan raoi te Atua rinanoni korean taekani baike a karaoi aomata ake a onimaki ni koaua. Bukin tera ngke e taekina te onimaki imwain ae e manga taekina te nanomwaaka? Ibukina bwa e tangiria Kristian akanne bwa a na ataa ae a kainnanoa te nanomwaaka, ao te ninikoria ni kaotiotan onimakinan raoi te Atua. E mwanewei taekaia mwane ma aine aika mwaiti n taai ake ngkoa ake a teimatoa ni kakaonimaki iroun Iehova n taai aika kangaanga. A buokaki Kristian aika I-Ebera n aia katoto bwa a na nanomwaaka n taai aika kangaanga. Imwini mwanewean aia onimaki ana toro ni kabane Iehova, ao e tuangia Kristian aika I-Ebera Bauro ni kangai: “Ngkai iai taani kakoaua aika uanao aika otabwaninira n ai aron te nang, ao ti na kaaki rawawatara nako ao te bure ae kai nimtira, ao ti na kananomwaakaira ni biri n te kabobirimwaaka are e kamenaaki imwaira.”​—I-Ebera 12:1.

“Taani Kakoaua Aika Uanao”

11. Tera ae ti riai n uringnga ngkana ti iangoa aia katoto “taani kakoaua aika uanao”?

¹¹ E taekinna Bauro bwa ana toro Iehova ake a maiu imwain aia tai Kristian, bon “taani kakoaua aika uanao aika otabwaninira.” A teimatoa ni kakaonimaki nakon Iehova ni karokoa tokini maiuia, ao e kaotaki n aia katoto bwa a kona Kristian n teimatoa ni kakaonimaki nakon Iehova e ngae ngkana a taonaki ni kangaanga. A kabotauaki “taani kakoaua aika uanao” ma taani biri ake a tia n roko n te tia. A kaungaaki tabeman n aia katoto bwa a na teimatoa n ira te kabobirimwaaka. Ngke arona bwa ti ira buakon te kabobirimwaaka ma n ataia bwa a matakuakinira taani biri aika birimwaaka, ao a kaungaira bwa ti na reitaanako te kabobirimwaaka, ti na bae ngkanne ni kabanea korakorara bwa ti aonga n roko n te tia. Ngaia are a riai Kristian aika I-Ebera n iangoa aia katoto ana toro Iehova ake ngkoa. A na karekea te ninikoria ao ni kaungaaki n aia katoto bwa a kona naba n ‘nanomwaaka ni biri n te kabobirimwaaka,’ ao n roko n te tia. E kona n riki naba anne nakoira ni boong aikai.

12. A na kanga ni manena katoto ake e taekin Bauro nakoira?

¹² A mwaiti mai buakoia ake a kakaonimaki ake e taekinia Bauro ae titeboo baika riiriki nakoia ma ngaira. N te katoto, e maiu Noa imwain te tai are e kamaunaia iai aomata Iehova n te Ieka. Ti a maeka naba ni kaanin tokin te waaki ae ngkai. E tuangaki Aberaam ao Tara bwa a na kitana abaia ma n ukera te taromauri ae koaua ao n tataninga kakoroani bukin ana berita Iehova. Ti kaumakaki bwa ti na kakeaira n taon nanora ma ni karekea ana akoi Iehova ao ana kakabwaia aika e katauraoi imwaira. E mwananga Mote rinanon te rereua ae kakamaaku ni kaea te Aba ni Berita. Ti maiu rinanon te waaki ae e a kaan tokina ngkai ao ni kariaa rokon te aonnaba ae boou are beritanaki. E rangi ni manena iangoani baike a rinanona mwaane aikai, aia tokanikai, kabwakaia n ikotaki naba korakoraia ao mamaaraia.​—I-Rom 15:4; 1 I-Korinto 10:11.

A Kanga n Tokanikai?

13. Baikara kangaanga ake e kaaitarai Noa, ao e kanga n tokanikai iai?

¹³ Tera are e karika nanomwaakaia ao tokanikaia n te kabobirimwaaka ana toro Iehova? Nora te bae taekinna Bauro ibukin Noa. (Wareka I-Ebera 11:7.) Bon te bwai ae “tuai n noraki” iroun Noa te “ieka ae te ran i aonaba, are [e na] kamaunai mai aani karawa iriko ni kabane.” (Karikani Bwaai 6:17, BG) Bon te bwai ae tuai n riiriki mai mwaina, ae te bwai ni koaua ae tuai nonoraki mangkoa. Ma e aki iangoia Noa bwa e aki kona ni kaoti ke e na bon aki riki. Bukin tera? Ibukina bwa e onimakina te baere e taekinna Iehova bwa e na boni karaoia. E aki iangoia Noa bwa e kangaanga karaoan te baere e tuangaki bwa e na karaoia. Ma “e karaoa anne.” (Karikani Bwaai 6:22, BG) Boni mwakuri aika aki bebete ‘karaoaia’ baike e na bane ni karaoi Noa n aroni kabaan te aake, bobotakia maan, kaikoan amwarake i nanon te aake ibukia aomata ma maan, tataekinan te rongorongo ni kauring, ao ni kateimatoa korakoran aia onimaki kaain ana utu. Ma e karekea te maiu ao te kakabwaia nakon Noa ma ana utu ana onimaki ao nanomwaakana.

14. Tera reireiara n aia nanomwaaka Aberaam ao Tara ni kaaitarai kataakia?

¹⁴ E taekinia naba Aberaam ao Taara Bauro bwa bon raoia naba “taani kakoaua aika uanao aika otabwaninira.” E bitaki maiuia ngke e tuangia te Atua bwa a na kitana mwengaia n te aba ae Ura. A a aki ataia bwa tera ae na riki nakoia. Ma e korakora irouia onimakinan Iehova ao a ongeaba irouna i nanon taai aika e bati te kangaanga iai. E taekinaki n te Baibara bwa Aberaam bon “tamaia taan onimaki ni kabaneia.” (I-Rom 4:11) A a kaman ataa maiun Aberaam ao ana utu Kristian aika I-Ebera, ngaia are Bauro e tii taekin rongorongon aia mwakuri tabeua ao aia onimaki. Ma a bon tau baikai kaota iai aroni korakoran aia onimaki. E taekinia Bauro ni kangai: “A bane ni mate te koraki aei [n ­ikotaki ma Aberaam ao ana utu] i nanon te onimaki, ao e ngae ngke a aki karekea kakoroani bukin taiani berita, ma a nori mai kiraroa, ao a butimwaei ma ni kaotiotiia i mataia aomata bwa ianena ngaiia, ao taani maeka n iruwa n te aba are a maeka iai.” (I-Ebera 11:13) A buokaki n aia onimaki ao aia iraorao ma te Atua bwa a na nanomwaaka n te kabobirimwaaka.

15. Tera are e kaira Mote bwa e na maiu n aron are e karaoia?

¹⁵ Bon te banna ni katoto ibukira Mote ae ana toro Iehova ae temanna mai buakoia “taani kakoaua.” E kitana kaubwaina, te maiu ni kakabwaia ao e “rinea ae e na bwainikirinaki ma ana aomata te Atua.” Tera are e kairia bwa e na karaoa anne? E kaeka Bauro ni kangai: “E kaatuua iangoani karekean te kaniwanga . . . E teimatoa n nene ngke kaanga e nora Teuare aki nonoraki.” (Wareka I-Ebera 11:24-27.) E aki katikaki nanona n “te kimwareirei ae kai toki ae kakukurein te bure.” E boni kakoauaa raoi Mote bwa iai te Atua ao a boni koaua ana berita nako, ai ngaia are e a kaotiota ninikoriana ao nanomwaakana ae korakora. E kabanea korakorana n akea kuana ni kaotinakoia tibun Iteraera mai Aikubita ao ni karokoia n te Aba ni Berita.

16. Bukin tera ngkai e aki bwara nanoni Mote ngke e aki kariaiakaki bwa e na rin n te Aba ni Berita?

¹⁶ N aron Aberaam, e aki nora kakoroani bukin ana berita Iehova i nanoni maiuna Mote. Ngke a a tauraoi tibun Iteraera n rinnako n te Aba ni Berita ao e tuangaki Mote ae kangai: “Ko na nora te aba ane i mwaim; ma ko na aki rin iai n te aba ae I angania tibun Iteraera.” E riki aio ibukina bwa imwain anne, ao a un ngaia ma Aaron ngke a karitei aomata nakoia ao a “bure nakon [te Atua] i buakoia tibun Iteraera n ranni Meriba.” (Te Tua-Kaua 32:51, 52, BG) E bwara nanoni Mote ke e maraki nanona? E aki. E taekina kakabwaiaia aomata ao e motikia n taeka aikai: “Iteraera, ko a kabaia: Ai antai ae ai arom, ae te botanaomata ae ko kamaiuaki iroun Iehova, Ae otangani buokam, Ao ae te kabaang ae e toka am kai iai?”​—Te Tua-Kaua 33:29, BG.

Reirei Tabeua Ibukira

17, 18. (a) Tera ae ti kona n reiakinna ibukin ara reeti mairouia taani “kakoaua aika uanao”? (b) Tera ae na rinanoaki n te kaongora ae imwina?

¹⁷ Man neneran aroni maiuia tabeman aika a riki bwa “taani kakoaua aika uanao aika otabwaninira,” ao e teretere iai bwa irakin te kabobirimwaaka ao n roko n te tia, e riai ni korakora iai onimakinan te Atua ao ana berita ni kabane. (I-Ebera 11:6) E riai n rotaki aroni maiura ngkai n te onimaki aei. Ti ataia bwa iai te tai ae raoiroi ae nang roko are e a tia ni beritanna te Atua nakoira. Ti kona n nora “Teuare aki nonoraki” ao ti a kona iai n nanomwaaka ni biri n te kabobirimwaaka.​—2 I-Korinto 5:7.

¹⁸ E aki bebete aia kabobirimwaaka Kristian. Ma e ngae n anne, ti kona n tokanikai n te kabobirimwaaka. N te kaongora ae imwina ao ti na maroroakin tabeua taekani baika ti kona ni buokaki iai ni kabobirimwaaka nakon te tia.

Ko Kona ni Kabwarabwaraa?

• E aera ngke e koroboki Bauro ibukin aia mwakuri “taani kakoaua” aika kakaonimaki ake ngkoa?

• Ti kanga ni kaungaaki bwa ti na nanomwaaka n iangoaia “taani kakoaua aika uanao aika otabwaninira?”

• Tera reireiam man iangoaia taani kakoaua aika kakaonimaki n aron Noa, Aberaam, Tara, ao Mote?

[Taamnei n iteraniba 22]

A kukurei Aberaam ao Tara ni kitana abaia ae Ura are a toronibwai iai