“A Aki Kona Ni Kabakaaki” Akana Tangira Iehova

1. Tera ae kaotaki n aroaron temanna te tia biri bwa ti na aki kabwarai nanora man te kabobirimwaaka?

AI TIBWA tebwi tabun ana ririki Mary Decker ngke e moana irina n te kabobirimwaaka. N 1984, e a riki bwa te tia biri ae rianako ao a a bati ake a iangoia bwa e na reke irouna te metera ae te koora n te Olympic. Ma e a tii riki naba te kabuanibwai. N tain te kabobirimwaaka ae te 3,000 te mita, e toua waen te tia biri temanna Mary ao ni bwaka, ike e a ikoaki iai ma n uotaki nako man te tabo ni biri. Ma e ngae n anne, e bon aki bwara nanona iai. E tuai koro teuana te ririki imwin anne ao e a manga ira te kabobirimwaaka irouia aine ae teuana te maire raroana n 1985 ao e rangi ni birimwaaka riki nakoia aine ake a a tia n ira te kaboo aei mai mwaina.

2. N te aro raa are a ira iai te kabobirimwaaka Kristian ni koaua, ao tera ae ti riai ni kabotoi ara iango iai?

² Ngkai Kristian ngaira, ti ira naba te kabobirimwaaka n te aro ni kaikonaki. Ti riai ni kabotoi ara iango i aon te biri ibukin te tokanikai. Bon tiaki te kabobirimwaaka ae uarereke are e rangi ni kakawaki iai bwa ko na kabirimwaakako ibukin te tokanikai. Ao tiaki naba tii te biri ni karaurau ae tokitoki. Ma e kona ni kabotauaki ma te kabobirimwaaka ae rangi n ananau ike e a kainnanoaki iai te nanomwaaka ibukin te tokanikai. E kamanena te kaikonaki te abotoro Bauro ibukin te tia biri n te kabobirimwaaka n ana reta nakoia Kristian ake i Korinto, ae te kaawa ae rangi n ataaki bwa e kakaraoaki iai taiani kaboo n takaakaro. E korea ae kangai: “Kam aki ataia ae a bane ni biri taani kabobirimwaaka, ma tii temanna ae karekea kaniwangana? Kam na biri n te aro ae kam na karekea te kaniwanga.”​—1 I-Korinto 9:24.

3. A na kanga ni bane n tokanikai taani biri n te kabobirimwaaka ibukin te maiu n aki toki?

³ Ti tuangaki n te Baibara bwa ti riai ni biri n te kabobirimwaaka n te aro ni kaikonaki aei. (Wareka 1 I-Korinto 9:​25-27.) Te kaniwanga iai bon te maiu n aki toki, tao i karawa ibukia Kristian aika kabiraki ke i aon te aba ibukia ake nikiraia. E kaokoro te kabobirimwaaka aei ma angiini kaboo n takaakaro, bwa a na bane n reke kaniwangaia aika a iri iai ake a nanomwaaka ni karokoa te toki. (Mataio 24:13) E aki reke kaniwangan te tia kabobirimwaaka ngkana e aki tou mwin tuan te kaboo ke e aki roko n te tia. Irarikin anne, bon tii aei te kabobirimwaaka ae reke iai te kaniwanga ae te maiu n aki toki.

4. E aera ngkai e aki bebete te biri n te kabobirimwaaka ibukini karekean te maiu n aki toki?

⁴ Tiaki te bwai ae bebete te biri ni kabobirimwaaka ibukini karekean te maiu n aki toki. E kainnanoaki iai te kakorakora n irii nanoni kaetieti ma kakoauaan raoi te kantaninga ao kakororaoana. Bon tii temanna te aomata ae e a tia ni biri ni karokoa te tia n akea bwakana teuana, bwa Iesu Kristo. Ma e korea taekaia taan rimwini Kristo te tia rimwina ae Iakobo bwa a “bane n titibanako n taai aika bati.” (Iakobo 3:2) Ai boni koauara anne! Ti bane ni birimweere n te kabobirimwaaka man aki kororaoira ao aomata riki tabeman. Ngaia are n tabetai, a kona n turu waera, imwina ti tatanako ao n tei teutana te tai. Ti kona naba ni bwaka ma ti a manga teirake ao n reita birira. A kakaiaki bwakaia tabeman ao a kainnanoa buokaia ni kateirakeaki ao ni manga reita biriia ni karokoa a roko n te tia. Ngaia are ti aki riai ni mimi ngkana ti bwaka n te tai teuana ma teuana.​—1 Uea 8:46.

TEIMATOA N IRA TE KABOBIRIMWAAKA E NGAE NGKANA KO BWAKA

5, 6. (a) E na kanga n “aki kona ni kabakaaki” te Kristian, ao tera ae na buokia ni ‘kateirakea’? (b) Bukin tera bwa a aki kona tabeman ni manga teirake imwini bwakaia?

⁵ Ko bae n tia ni kamanenai taeka aika “kabwakaki” ke “bwakan” ni kaaibibitii ibukini kabwarabwaraan te beku ibukin te Atua. A kona taeka aika n te Baibara aikai n titeboo nanoia ma tiaki n taai nako. N te katoto, nora aron taekinana n Taeka N Rabakau 24:​16, (BG): “Itiua bwakan te aomata ae raoiroi, ma e manga tei rake: Ma a kabwakaki n uruaki akana buakaka ngkana a reke kaiia.”

⁶ E na aki kariaia Iehova bwakaia te koraki aika a onimakinna ke ni kabwakaaki n te kangaanga ke te bwai n tutuki nakon aia taromauri, are a na aki kona ni kateirakeaki mai iai. A karauaki nanora bwa e na boni buokira Iehova ni ‘kateirakeira’ bwa ti aonga n teimatoa n anganna ara kabanea n tamaroa. Ai karaunanora anne nakoia aomata nako aika a tangira Iehova ma nanoia ni kabane! Akea nanoia aomata aika buakaka ni kani manga teirake. A aki ukoukora ana ibuobuoki te taamnei ae raoiroi mairoun te Atua ma ana aomata naba, ke a rawa ni butimwaea te ibuobuoki anne ngkana a anganaki. E taekinaki n te Baibara bwa a aki kona ni kabwakaaki akana a ‘tatangira ana tua Iehova.’ E nanonaki n aei bwa ti kona ni manga ira te kabobirimwaaka ibukin te maiu n aki toki.​—Wareka Taian Areru 119:165.

7, 8. E na kanga ni “bwaka” te aomata ao n teimatoa naba n tangiraki iroun te Atua?

⁷ N tabetai, e karaoa te bure ae uarereke te aomata ibukina bwa e mamaara, ao e kona naba n okioki ni karaoia. Ma a bon teimatoa naba n raoiroi n ana taratara Iehova ngkana a teimatoa n “tei rake,” ae nanonaki iai bwa a raraoma ma nanoia ni koaua ao a kakorakoraia ni manga moana kakaonimakia ni mwakuri. Ti kona n nora anne n aroaron te Atua nakoia kaain Iteraera rimoa. (Itaia 41:​9, 10) N oneani mwin are e na katuruturuaki te aroaro ae buakaka n aroni ‘bwakara’ n Taeka N Rabakau 24:​16, (BG) ane e mwaneweaki mai moa, e boni katuruturuaki iai te aroaro ae raoiroi, ae ‘te teirake’ n ana ibuobuoki Atuara ae nanoanga. (Wareka Itaia 55:7.) Ni kaotan aia karaunano Iehova ae te Atua ao Iesu nakoira, a boni kaungaira ma te akoi bwa ti na “tei rake.”​—Taian Areru 86:5; Ioane 5:19.

⁸ E ngae naba ngkana e kabwakaaki ke ni bwaka te tia biri n te kabobirimwaaka ae rangi n ananau, ma iai naba ana tai n teirake ao n reitaanako birina ni karokoa e roko n te tia, ngkana e karaoia ma te nano n umaki. Ti aki ataa “te bong ma te aoa” are e na toki iai te kabobirimwaaka ibukin te maiu n aki toki. (Mataio 24:36) Ma e ngae n anne, e kona n teimatoa n titeboo birira ma aomata nako ngkana e karako ara tai ni bwaka ike ti a kona iai ni kakabwaiaaki n roko n te tia. Mangaia are ti na kanga ngkanne n rarawa ni bwaka?

BAIKA A KONA NI KABWAKAIRA

9. Baikara bwaai aika kona ni kabwakaira aika ti na maroroakini?

⁹ Ti na maroroakini ngkai bwaai aika kona ni kabwakaira aika nimaua n aroni mamaarara, kaibwabwarun te rabwata, aaro n ribuaka mairouia raao n te onimaki, te karawawataaki ke te bwainikirinaki, ao aki kororaoia tabemwaang. Ma uringnga, bwa e rangi n taotaonakinnano Iehova ngkana ti bwaka. E iremwe n iangoira bwa ti aki kakaonimaki.

10, 11. Tera mamaaran Tawita are e kabokorakora ma ngaia?

¹⁰ A kona ni kabotauaki mamaarara ma atibu aika raea ni mwaaken te tabo ni kabobirimwaaka. Ti kona n nori mamaara aika uoua n rongorongon te Uea are Tawita ao te abotoro Betero, ae akean te taotaonakinnano ao maakakin te aomata.

¹¹ E kaotiota mamaarana n taotaona nanona te Uea are Tawita n te mwakuri are e irekereke iai ma Bata-teba. Ao ngke e aitara ma ana taetae n iowawa Nabara, e a iangoa karaoan te mwakuri n nanobaba. Eng, e aki taotaona nanona, ma e ngae anne e aki bwara naba nanona ni kakukureia Iehova. E a manga oki marurungin ana onimaki man aia ibuobuoki tabemwaang.​—1 Tamuera 25:​5-13, 32, 33; 2 Tamuera 12:​1-13.

12. E kanga n teimatoa Betero n ira te kabobirimwaaka n aki ongea bwakana?

¹² E kaotiota maakakin te aomata Betero ao kakaiaki bwakana n taai tabetai e, ma e bon teimatoa naba ni kakaonimaki nakon Iesu ma Iehova. N te katoto, e kakeaa ana Toka i mataia aomata tiaki tii te taina ma bon tentai. (Ruka 22:​54-62) Imwina riki, e kabwaka Betero ni kaotiota ae e riai ni karaoia te Kristian ngke e kamangoriia riki taan onimaki ake Tientaire nakoia Kristian aika I-Iutaia aika korotobibiaki. Ma e kamataataa anne te abotoro Bauro bwa e aki riai n reke te kakaokoroaki n te ekaretia. E boni kairua aroni Betero. Ma imwain are e na mangaongao te botaki n itaritari n aroaroni Betero anne, e a waekoa naba ngkekei Bauro n reireinna. (I-Karatia 2:​11-14) E kainikatonga Betero n te aro are e a maraki nanona ao e a buubai man te kabobirimwaaka ibukin te maiu? E bon aki. E karaua n iaiangoa ana reirei ni kairiri Bauro, e maiuakinna ao e teimatoa n ira te kabobirimwaaka.

13. E na kanga te aoraki ni kona ni kabwakaira?

¹³ N tabetai, e karika mamaarara te aoraki. E kona naba n riki aei bwa te bwai ae ti na kabwakaaki iai. Ibukin anne, a a bwara nanoia tabeman n ira te kabobirimwaaka. N te katoto, 17 te ririki imwini bwabetitoan te tari te aine ae kaain Tiaban, ao e a taonaki n te aoraki ae kakaiaki. E a rangi ni kaatuua riki iaiangoan aorakina ni karokoa e a rikirake ni mamaara ana onimaki. Imwin tabeua te tai, e aikoa bati n iriri n te mwakuri ni minita. E a kawaraki irouia unimwaane n te ekaretia aika uoman. E kaungaaki n aia taeka aika irianaki n te akoi, ao e a moanna ni manga iririi bobotaki. E iango ni kangai neiei: “A bwaka rannimatau ngke a kamaurai taari n te ekaretia ma te tangira ae bati.” E a manga iri ngkai tarira aei n te kabobirimwaaka.

14, 15. Tera ae ti riai ni karaoia ngkana a rio tangirani baika kairua? Taekina te katoto.

¹⁴ A a tia ni kabwakaaki aomata aika bati ni kaibwabwarun te rabwata. Ngkana ti kaririaki n aei, ti riai ni karaoi mwakuri aika a na kateimatoa itiakin ara iango, aroarora ao ara onimaki. Uringa ana reirei ni kairiri Iesu are ti na “karenakoa” n te aro ni kaikonaki te bwai ae kona ni kabwakaira, e ngae naba ngkana matara ke baira. E aki ngkanne nanonaki n anne iango aika bubuaka ao mwakuri ake a a tia ni kairiia tabeman bwa a na buubai man te kabobirimwaaka?​—Wareka Mataio 5:​29, 30.

¹⁵ E korea rongorongona temanna te tari te mwaane are e kaikawaaki n te utu ni Kristian bwa n aron ae e kona n uringnga, e kabokorakora ma tangiran te kani binabinaaine. E taku: “I namakinna n taai nako bwa titeboo ma akea ae tangirai.” Ngke ai 20 ana ririki te tari aei, e a riki bwa te regular bwaiania ao te tabonibai n te ekaretia. Imwin anne, e bwaka n te aro ae kakaiaki, e reireiaki man te Baibara, ao e a karekea buokana mairouia unimwaane n te ekaretia. E a manga oki marurungin ana onimaki te tari aei rinanon te tatataro, te ukeuke n reirei n Ana Taeka te Atua ao kaatuuan ana iango i aoni buokaia aomata nako. E taku tabeua te ririki imwina: “N tabetai, I teimatoa n namakina anne ma I katinanikui bwa a na aki taonai nako. I a tia n ataia ae e na aki kariaia Iehova bwa ko na kaririaki nakon ae riaon am kona. Ngaia are I a kakoauaa ana iango te Atua bwa N na bon tokanikai.” E motika ana taeka te tari te mwaane aei ni kangai: “A na boni bane ni kabooaki mwin au kabokorakora ni kabane aika I nanomwaaka i aaia, n te waaki ae boou i aon te aba. Bon anne ae I tangiria! Mangkai ni karokoa te tai anne, N na teimatoa ni buakanna.” E motinnanoia teuaei bwa e na teimatoa n ira te kabobirimwaaka.

16, 17. (a) Tera ae buoka temanna te tari te mwaane are e namakinna bwa e karaoaki te ribuaka nakoina? (b) Tera ae ti riai ni kaatuua ara iango i aona bwa ti aonga n rarawa ni kabwakaaki?

¹⁶ A kona naba n riki aaro n ribuaka mairouia raao n te onimaki bwa baika a na kabwakaira. Iai temanna unimwaanen te ekaretia ngkoa i Buranti are e kakoauaa bwa e karaoaki te mwakuri n ribuaka nakoina ao e a rangi n un. Ibukin anne, e aikoa iririi bobotaki n te ekaretia ao e a aki uataboa te mwakuri ni minita. A kawaria uoman unimwaane n te ekaretia ao a kakauongo ma te nano n akoi nakon ana karaki teuaei ngke e kabwarabwaraa te bwai are e kakoauaa bwa e a tia n riki irouna. A kaungaa bwa e na kaaki rawawatana i aon Iehova ao ni katuruturua bwa e rangi ni kakawaki kakukureian te Atua. E butimwaea raoi te kaungaunga ao e a manga ira te kabobirimwaaka n te tai ae waekoa, ike e a manga iririi mwakuri aika kakaraoaki n te ekaretia.

¹⁷ A riai Kristian ni kabane n teimatoa ni kaatuui aia iango i aon Atun te ekaretia are e a tia n rineaki ae Iesu Kristo, ao tiaki aomata aika aki kororaoi. E tarai bwaai ni kabane Iesu are “a takarokaro matana n ai aron te ai,” n te aro ae riai ao n nori baika bati riki nakon ae ti kona n nori. (Te Kaotioti 1:​13-16) N te katoto, e atai bwaai ni kabane aika a taraa n ribuaka iroura ma ngaia tiaki bwa e bure ara iango ke ti aki ota raoi iai. E na karaoi baika kainnanoaki n te ekaretia Iesu n te aro ae kororaoi ao n taina ae riai. Ngaia are ti riai n aki kariaia aia mwakuri ke aia iango raora ni Kristian bwa a na kabwakaira.

18. Ti na kanga n tei n nene n taai aika ti kataaki iai ke n aitara ma kangaanga?

¹⁸ Iai riki bwaai aika uoua aika ti kona ni kabwakaaki iai bwa te karawawataaki ke te bwainikirinaki ao aki kororaoia tabemwaang n te ekaretia. E taekinna Iesu n ana kaikonaki ibukin te tia ununiki, bwa e kona ni kabwakaia aomata tabeman te “karawawataaki ke te bwainikirinaki.” E ngae ngkana tao nibwan te bwainikirinaki anne bon ara utu, kaain rarikira, ke mataniwi n te tautaeka, ma e boni kona n rotaki riki iai temanna are “akea wakaana,” ae e mamaara ana onimaki. (Mataio 13:21) Ma ngkana ti motinnanoia bwa ti na teimatoa ni kaanira ma Iehova, ane ti na buokaki iai ni kaneneaki wakaan ara onimaki man rongorongon te Tautaeka n Uea. Ngkana ko rawawata ni kataakim, kakorakorako ni kananoa am iango n am tataro i aoni baika ko riai ni katituaraoi iai. (Wareka I-Biribi 4:​6-9.) E na bon anganira Iehova te korakora bwa ti aonga n teimatoa ni kakaonimaki ngkana ti kataaki, ao n aki kariaia naba kabwakaara n taiani kangaanga.

19. Ti na kanga n aki kariaia te un bwa e na riki bwa te bwai ae na kabwakaira?

¹⁹ E kananokawaki bwa imwin ririki aika bati, ao a a tia tabemwaang ni kariaia aki kororaoia tabeman bwa a na kitana te kabobirimwaaka. A a tia n riki bwa bwaai aika a na kabwakaira, kakaokoron iango i aoni bwaai tabeua ni kaineti ma mataniwin te nano. (1 I-Korinto 8:​12, 13) Ngkana e kaunira temanna, ti kariaia bwa ti na un ao ni kitana te koaua? A kaumakaki Kristian man te Baibara bwa a na katoka aia kabuakaka, a na kabwarai aia bure aomata, ao n rarawa n iangoia bwa iai inaomataia n un. (Ruka 6:37) Ngkana ko aitara ma te bwai ae na kabwakako, titirakiniko ni kangai: ‘A boto au kabuakaka ibukia tabemwaang i aoni baika I tangiri? Ngkai I ataia bwa a aki kororaoi raao n te onimaki, N na kariaia aki kororaoin temanna bwa e na tukai man te kabobirimwaaka ibukin te maiu?’ Ti na buokaki n tangiran Iehova bwa ti na aki kariaia baika a karaoi tabemwaang bwa a na tukira man irakin te kabobirimwaaka ni karokoa rokora n te tia.

NANOMWAAKA NI BIRI AO TAI KARIAIA KABWAKAAKIM

20, 21. Tera ae ko motinnanoia bwa ko na karaoia n te kabobirimwaaka ibukin te maiu?

²⁰ Ko motinnanoia bwa ko na “biri ni karokoa banen te kabobirimwaaka”? (2 Timoteo 4:​7, 8) Ngkana ngaia anne, ko bon riai n ukeuke n reirei i bon iroum. Kamanena te Baibara ao ara boki aika aanaki mai iai, karaoa am kakaae ao kananoa am iango i aona bwa ko aonga n atai baika a kona ni kabwakako. Butiia Iehova te taamnei ae raoiroi bwa e na kakorakorako. Uringnga bwa ngkana ti kabwakaaki ke ni bwaka, ti boni kona n teirake ao ni manga ira te kabobirimwaaka ni karokoa banena. A kona n reke reireiara man ara kairua bwa ti aonga ni biri n te kabobirimwaaka n te aro ae moan te tamaroa riki.

²¹ E kabwarabwaraaki n te Baibara bwa ti riai ni biri n te kabobirimwaaka ni karokoira n te tia ngkana ti kani karekea kaniwangara ae te maiu n aki toki. E na anganira Iehova te ‘rau ae bati’ ngkai ti tabe ni biri. (Taian Areru 119:​165, BG) Ti kona ni kakoauaa raoi bwa e na teimatoa ni buokira ao n anganira kakabwaia ngkai aika akea tokia, ngkana ti biri n te kabobirimwaaka ni karokoa tokina.​—Iakobo 1:12.