Nakonako N Te Taamnei Ibukini Karekean Te Maiu Ao Te Rau
‘Tai nakonako ni kaibwabwarun te rabwata ma nakonako n te taamnei.’—I-ROM 8:4.
1, 2. (a) Tera te aro ae kakaiaki ae reke mairoun te aomata ae katabetabeaki ngkana e turaiua? (b) Tera te kabuanibwai ae kona n reke mani katabetabe ake a na kairaanako temanna mairoun te Atua?
“BON te kangaanga ae kakaiaki katabetabeaia turaiua, ao e taraa n ae e tabe ni korakora ni katoa ririki.” Anne bon ana taeka te tia koroboki ibukini baao ni mwamwananga man te United State. Tareboon ake a uouotaki bon teuana mai buakoni baike a katabetabea te tia kabuta te kaa man te bwai ae tii teuana ae e riai ni karaoia, ae te turaiua. E riaon teuana te katenimwakoro mai buakoia aomata ake a ukeraki n te kakaae teuana, ake a taku bwa a a tia ni kuratinaki ke ni kuri ni kuratinaki n te kaa, are e tabe te turaiua iai ni kabongana te tareboon. Tao a taku bwa a kabongana raoi aia tai ngkana a tareboon n aia tai n turaiua, ma e kona ni karekea te kabuanibwai ae kakaiaki.
2 N aron anne, e kona naba n ruanikai ara iraorao ma te Atua. E kona ni kai ruanikai te aomata ae katabetabeaki ni baike a na kairianako mairoun te Atua, n aron naba te turaiua ae katabetabeaki are e kabwaka n angiin te tai n nori kanikinaean te kabuanibwai. Ngkana ti kariaia bwa ti na betinako mani kawaira ni Kristian ao man ara beku ibukin Atuara, e na kona n rotakibuaka ara onimaki n aron te kaibuke ae urubekebeke. (1 Timoteo 1:18, 19) E anga te kauring te abotoro Bauro i aon te kabuanibwai aei ngke e reireinia raoi raona ni Kristian i Rom ni kangai: “E karekea te mate iaiangoani kaibwabwarun te rabwata, ma e karekea te maiu ao te rau iaiangoani bwain te taamnei.” (I-Rom 8:6) Tera ae e nanonna Bauro n anne? Ti na kanga ni kararoaa “iaiangoani kaibwabwarun te rabwata” ao n ukera “iaiangoani bwain te taamnei”?
“Akea Kabuakakaaia”
3, 4. (a) Tera ana kakorakora Bauro are e korea taekana? (b) E aera ngkai ti riai ni mutiakina taekani Bauro?
3 E korea taekan te kakorakora are e rinanona Bauro n ana reta nakoia I-Rom, ae te kaiangatoa i marenan rabwatana ma ana iango. (Wareka I-Rom 7:21-23.) E aki taekina aei Bauro ni karekea iai aonana n ana mwakuri ke ibukina bwa e nanoangaia i bon irouna. E aki nanonna bwa e kangaanga irouna karaoan ae eti. Bon te Kristian ngaia ae kabiraki ae e a ikawai n te onimaki, ae rineaki bwa ‘te abotoro ae kanakoaki nakoia botannaomata aika tiaki I-Iutaia.’ (I-Rom 1:1; 11:13) E aera ngkai e korea taekan ana kakorakora Bauro?
4 E kakoauaa raoi Bauro bwa e aki kona ni karaoa nanon te Atua, n aron are e kani karaoia n oini korakorana. Bukin tera? E taku: “A bane ni bure aomata ao a bane ni kabwaka ni kaotiotii aroaron te Atua aika moanibaa n raraoi.” (I-Rom 3:23) Kioina ngkai Bauro boni kanoan Atam, e rotaki naba n te bure ae mwin te aki kororaoi n te rabwata. Ti kona n ota n ana namakin ibukina bwa ti bane n aki kororaoi ao ti kaaitara ma kakorakora aika aekakin akanne ni katoabong. Irarikin anne, a bati katabetabe ake a kona ni bitii ara iango ao ni kairiranako man ‘te kawai ae reme ae tiki nakon te maiu.’ (Mataio 7:14) Ma e ngae n anne, e aki bwara nanoni Bauro iai, ao e aki kabwaranano naba nakoira.
5. E karekea ia buokana Bauro ma kabebeteana?
5 E korea ae kangai Bauro: “Antai ae na kamaiuai . . . ? I kaitaua te Atua rinanon Iesu Kristo ae ara Uea!” (I-Rom 7:24, 25) Imwina ao e taetae nakoia te koraki ake a toua “mwini Kristo Iesu” ake Kristian aika kabiraki. (Wareka I-Rom 8:1, 2.) E natinia Iehova rinanon taamneina ae raoiroi, n arania bwa “taan uaia naba ni bwaibwai ma Kristo.” (I-Rom 8:14-17) E kairiia taamnein te Atua n ikotaki ma onimakinan ana karea ni kaboomwi Kristo, bwa a na tokanikai n te kakorakora are e kabwarabwaraa Bauro ai ngaia are “akea kabuakakaaia.” A a kainaomataaki “man ana tua te bure ao te mate.”
6. E aera ngkai a riai ana toro te Atua ni kabane ni mutiakin ana taeka Bauro?
6 E ngae ngke a kaineti ana taeka Bauro nakoia Kristian aika kabiraki, ma te bwai are e taekinna ibukin taamnein te Atua ao ana karea ni kaboomwi Kristo, a kona ana toro Iehova ni bane ni kakabwaiaaki iai n aki ongeia bwa tera aia kantaninga. Ma e kairaki Bauro rinanon te taamnei bwa e na anga reirei akanne nakoia Kristian aika kabiraki, e kakawaki bwa a na ota ana toro te Atua ni kabane ni baike e korei ao ni kabanei aia kona ni karekei kabwaiaia mai iai.
Aron te Atua ni ‘Kabuakakaa te Bure ae n te Rabwata’
7, 8. (a) N te aro raa ae e “mamaara [iai] te Tua ibukin aki kororaoia aomata”? (b) Tera ae e a tia ni kakororaoia te Atua rinanon taamneina ao te kaboomwi?
7 N I-Rom mwakoro 7, ao e kabwarabwaraa Bauro bwa a mena aomata aika aki kororaoi i aani mwaakan te bure. Ni mwakoro 8, e taekina iai mwaakan te taamnei ae raoiroi. E kabwarabwaraa te abotoro aron taamnein te Atua ni kona ni buokiia Kristian n aia kakorakora ni kaitaraa mwaakan te bure, bwa a aonga ni kakairi raoi n ana kantaninga Iehova ao ni karekea akoaia mairouna. E kaotia Bauro bwa rinanon taamnein te Atua ao ana karea ni kaboomwi Natina, e a tia te Atua ni kakororaoa te bwai ae e aki kona ni kakororaoaki n te Tua Rinanoni Mote.
8 E kabuakakaia taani bure te Tua ma ana kaetieti nako. Irarikin anne, a aki kororaoi ibonga ake a rietata i aon Iteraera ake a beku i aan te Tua, ao a aki kona naba n anga te karea ae tau ibukini kabwaraan te bure. Ma ngaia are e “mamaara te Tua ibukin aki kororaoia aomata.” Ma ngke e kanakoa “Natina n te rabwata ae ai aron te rabwata ae bubure” te Atua ao n anga bwa te kaboomwi, e a kakororaoaki ngkanne te baei ma “e aki kona ni karaoaki n te tua.” Ibukini karaoan aei, a kona n iangoaki Kristian aika kabiraki bwa a bon raoiroi ibukin onimakinan ana karea ni kaboomwi Iesu. A a kaumakaki iai bwa a na ‘aki nakonako ni kaibwabwarun te rabwata, ma a na kairaki nakonakoia n te taamnei.’ (Wareka I-Rom 8:3, 4.) Ni koauana, a riai ni kakaonimaki ni karaoa anne n uaa tokini maiuia i aon te aba bwa a aonga n anganaki “te bau are te maiu.”—Te Kaotioti 2:10.
9. Tera ae nanonaki n te taeka ae te “tua” ae n I-Rom 8:2?
9 N reitaki ma te “Tua,” e taekina “ana tua te taamnei” Bauro ao “ana tua te bure ao te mate.” (I-Rom 8:2) Baikara tuua aikai? Te taeka ae te “tua” ikai e aki kaineti nakon taian tua tabeua, n aron ake a mena n te Tua Rinanoni Mote. E taekinaki ae kangai n te boki teuana: “Te taeka ni Kuriiti ibukin te tua ae kabonganaaki ikai, e nanonaki iai baika raoiroi ao ni buakaka aika a karaoi aomata, ao a tauaki aroia ni baikai kaanga ai aron te tua. E kona n nanonaki naba iai te kairiri are a baireia bwa a na maiuakinna.”
10. N te aro raa ae ti mena iai i aan ana tua te bure ao te mate?
10 E korea ae kangai te abotoro Bauro: “Rokon te bure irouia kaain te aonnaba mairoun te mwaane ae tii temanna ao rokon te mate n te bure, ao e a ituia aomata ni kabane te mate ibukina bwa a bane ni bure.” (I-Rom 5:12) Ti bane ni mena i aan tuan te bure ao te mate kioina ngkai kanoan Atam ngaira. E aki toki ni kaumakira rabwatara ae bubure bwa ti na karaoi baika a aki kakukureia te Atua, ao tokira bon tii te mate. E arani mwakuri ma waaki aikai Bauro n ana reta nakoia I-Karatia bwa “ana mwakuri te rabwata.” Imwina e reitia ni kangai: “A na aki rin te koraki ake a kakaraoi baikai n ana tautaeka n uea te Atua.” (I-Karatia 5:19-21) Titeboo aeka n aomata aikai ma te koraki ake a nakonako ni kaibwabwarun te rabwata. (I-Rom 8:4) A kairiraki n rabwataia ae aki kororaoi. Ma te koaua bwa tii te koraki aika wene ni bure, a taromaurii boua, ao n tabunea, ke n irekereke ma buure aika kakaiaki, aika a nakonako ni kaibwabwarun te rabwata? Tiaki ngaia anne, bwa ana mwakuri te rabwata e reitaki naba ma te bwai ae a kona n iangoia tabeman bwa mamaaran temanna, n aron te bakantang, taian un, te ikakaiwi ao ai te nanonibwi. Antai ae kona n taku bwa akea irekerekena ma te nakonako ni kaibwabwarun te rabwata?
11, 12. Tera ae e katauraoia Iehova ibukini buokara bwa ti na tokanikai i aon ana tua te bure ao te mate, ao tera ae ti na karaoia bwa ti aonga ni kimwareirei n ana akoi te Atua?
11 Ai kukureira ngaira ngkai e a tia Iehova ni karekea te anga ae ti na kona n tokanikai i aon ana tua te bure ao te mate! E taku Iesu: “E rangi n tangiriia kaain te aonnaba te Atua, n te aro are e a anga Natina ae te rikitemanna, bwa e aonga n aki kamaunaaki ane onimakinna, ma e na reke irouna te maiu are aki toki.” Ni butimwaean ana tangira te Atua ao n onimakinan ana karea ni kaboomwi Iesu Kristo, ti a kona iai ni kainaomataaki man te kabuakakaaki are ti karekea man rikiara ae te bure. (Ioane 3:16-18) Mangaia are ti kona naba n taekina are e taekinna Bauro ni kangai: “I kaitaua te Atua rinanon Iesu Kristo ae ara Uea!”
12 Titeboo arora aei ma kamarurungara man te aoraki ae kakaiaki. Ngkana ti kani marurung raoi, ti riai ni karaoa are e tuangira te taokita. E ngae ngke ti kona ni kainaomataaki man ana tua te bure ao te mate n onimakinan te kaboomwi, ma ti bon teimatoa naba n aki kororaoi ao ni bubure. E bati riki ae nanonaki ni karekean te reitaki ae kaan ma te Atua, ao te kimwareirei n ana akoi ma ana kakabwaia. E taekina naba te nakonako n te taamnei Bauro ibukini kakororaoani “kaetieti aika eti ake n te Tua.”
Nakonako n te Taamnei—N te Aro Raa?
13. Tera ae nanonaki n te nakonako n te taamnei?
13 Ngkana ti nakonako, ti teimatoa ni mwananga nakon te tabo teuana ke nakon tiara. Mangaia are te nakonako n te taamnei, e kainnanoaki iai teimatoara ni kaania riki Iehova, ma tiaki nanona bwa ti a aki kona ni kairua. (1 Timoteo 4:15) Ti na karaoa ara kabanea ni kona n nakonako ni katoabong ke ni maiuakina ae kaineti ma te kairiri rinanon te taamnei. E kakukureia te Atua te ‘nakonako n te taamnei.’—I-Karatia 5:16.
14. Tera ae a tangiria te koraki ake a nakonako “ni kaibwabwarun te rabwata”?
14 E a manga taekinia riki aomata aika uakoraki Bauro aika a kauntaba aia iango, n ana reta nakoia kaain Rom. (Wareka I-Rom 8:5.) Kaibwabwarun te rabwata ae taekinaki ikai bon tiaki raoi te rabwata ni koaua. Te taeka ae “kaibwabwarun te rabwata” n te Baibara, e tei ibukin te bure ao te aki kororaoi ae riki nakon te rabwata. E karekea te kauntaba te aroaro aei, i marenani kaibwabwarun te rabwata ao te iango are e taekinna Bauro mai mwaina. Ma a bati aomata ni boong aikai aika aki kataia ni buakani aroaroia aika kairua, mangaia are a a maiuakina “kaibwabwarun te rabwata.” N oneani mwin are a na iaiangoa te bwai ae e tangiria te Atua mairouia ao ni butimwaea te ibuobuoki are e katauraoia, a a tabe riki n “iaiangoi bwain te rabwata.” A kaatuua n taai nako katokan nanoia n te bae a tangiria ibukini mwengaraoia ao tangiran te wene ni bure. Ni kaitaraan anne, a tangiria te koraki ake a ‘nakonako n te taamnei’ bwa a na iaiangoi “bwain te taamnei,” ae taekani baika e katauraoi te Atua ao ara mwakuri ni Kristian ma ara taromauri.
15, 16. (a) E na kanga iaiangoan te bwai teuana n rota ana iango temanna? (b) Tera ae ti kona n taekinna ibukin aia iango angiia aomata ni boong aikai?
15 Wareka I-Rom 8:6. A riai aomata n iaiangoa moa te bwai ae a kani karaoia, imwain ae a karaoa te bwai teuana ae tao e raoiroi ke e buakaka. Aomata ake a iaiangoi baika kaineti ma kaibwabwarun te rabwata n taai nako, a na waekoa ni karikirakea te iango ke tangirani baika kaineti ma kaibwabwarun te rabwata. A na kaatuui n taai nako aia iango, ma baika a nano iai, ao aia namakin, i aoni baikai.
16 Baikara baika a rangi n tatabetabe iai angiia aomata ni boong aikai? E korea ae kangai te abotoro Ioane: “Aia bwai nako kaain te aonnaba, ae ana kaibwabwaru te rabwata ma baika tangiri maata ma te kainikatonga ni kaubwain te maiu aei, a aki riki mairoun te Tama, ma a riki boni mairouia kaain te aonnaba.” (1 Ioane 2:16) A irekereke baikai ma bwaai aika te wene ni bure, te kani kakannato, ao te kaubwai. A aki toki ni kaokaotaki baika ai aron aikai ni booki, maekatin, nuutibeeba, taamnei, kamataku n te TV, ao te Internet, ibukina bwa anne te bwai ae a iaiangoia angiia aomata ao n tatangiria. Ma “e karekea te mate iaiangoani kaibwabwarun te rabwata,” ae nanona bwa e kona n urua ara iraorao ma te Atua ngkai ao ni karekei matera rimwi riki. Bukin tera? “Bwa e karekea te kairiribai ma te Atua iaiangoani kaibwabwarun te rabwata, bwa e aki ira nanon ana tua te Atua, ao e bon aki kona n ira nanona. Mangaia ae a aki kona ni kakukureia te Atua akana kairaki ni kaibwabwarun te rabwata.”—I-Rom 8:7, 8.
17, 18. Ti na kanga n ukera iaiangoani bwain te taamnei, ao tera mwini karaoana iroura?
17 N te itera are teuana, “e karekea te maiu ao te rau iaiangoani bwain te taamnei” ae taekan te maiu ae aki toki n te tai ae e na roko, n ikotaki ma te raunnano, ao te rau ma te Atua ngkai. Ti na kanga n ukera “iaiangoani bwain te taamnei”? Ngkana ti kakairi n taai nako n ana kairiri te Atua ao taamneina ae raoiroi, ti na karikirakea iroura te aro n iango ae boraoi ma arona n iaiango. Ti tangira ara iango, bwa e na “ira nanon ana tua te Atua.” Ngkana ti a kaaitara ma te kataaki, ti na aki kona ngkanne n nanououa n te kawai ae ti riai n ukeria. Ti na kairaki iai bwa ti na karaoa te babaire ae eti ae taekan te nakonako n te taamnei.
18 Mangaia are e kakawaki bwa ti na iaiangoi bwain te taamnei. Ti kani karaoi mwakuri ni Kristian bwa bwaai aika moan te kakawaki ni maiura. Mwakuri aikai bon te katoatai n tataro, te wareware n te Baibara ma te ukeuke n reirei, kaeani bobotaki, ao ai te mwakuri ni minita. (1 Betero 1:13) N oneani mwin are ti na kariaia bwa ti na katabetabeaki ni kaibwabwarun te rabwata, ti na iaiangoi bwain te taamnei. Mangaia are ti na teimatoa n nakonako n te taamnei. Karaoan anne ti na kakabwaiaaki iai bwa iaiangoani bwain te taamnei, nanona bon te maiu ao te rau.—I-Karatia 6:7, 8.
Ko Kona ni Kabwarabwaraa?
• Tera ae “e aki kona ni karaoaki n te Tua,” ao e kanga te Atua ni kakororaoia?
• Tera “ana tua te bure ao te mate,” ao ti na kanga ni kainaomataaki mai iai?
• Tera ae ti na karaoia ibukini karikirakean “iaiangoani bwain te taamnei”?
[Taamnei n iteraniba 16]
Ko nakonako ni kaibwabwarun te rabwata ke ko nakonako n te taamnei?