“Ai Antai ae n na Maku I Rouna?”
“Ngkana tao e tei rake te buaka i mwaiu, Ao I bon onimaki naba.”—TAIAN ARERU 27:3, BG.
A NA KANGA NI BUOKIKO KIIBU AIKAI NI KANINIKORIAKO?
1. Ti na kanga ni buokaki n Taian Areru 27 ni kaekai titiraki akanne?
BUKIN tera ngkai e rikirake karaoan ara mwakuri n uarongorongo n aki ongei rikirakeni mwakuri aika bubuaka n te aonnaba? E aera ngkai ti kukurei n anga ara tai ao korakorara iai, e ngae ngke a bati aika a kaaitara ma bitaki aika korakora ni kaubwain te aonnaba? Ti na kanga n teimatoa n ninikoria, ngkai a a bati ake a maakui kanoan taai aika imwaia? E kaekai titiraki aikai te Uea are Toromon n ana anene ake n Taian Areru 27, aika kairaki koreaia rinanon te taamnei.
2. Tera ae kona n riki nakon te aomata ae namakina te maaku, ao tera ae ti kona ni kakoauaa iai?
2 E moana te areru aio Tawita ma taeka aikai: “Bon ootau ma au tia kamaiu Iehova; ai antai ae N na makua? Bon te tabo ni [kamaiu] ae korakora Iehova; ai antai ae N na maku i rouna?” (Taian Areru 27:1, BG) E kona te maaku ni kaira te aomata bwa e na rangi ni mamaara, n te aro are e a aki kona ni karaoa te bwai teuana. Ma bon akea te bwai ae karika te maaku, ae e riai n tabeaianga iai te aomata ae maaka Iehova. (1 Betero 3:14) Ngkana ti karika Iehova bwa nnera ni kamaiu, ti “na mwengaraoi n aki maka te kabuanibai.” (Taeka N Rabakau 1:33, BK; 3:25) Bukin tera?
“BON OOTAU MA AU TIA KAMAIU IEHOVA”
3. N te aro raa ae e a riki iai Iehova bwa ootara, ma tera ae ti riai ni karaoia?
3 Ngke e taekinaki ae kangai n te Baibara, “bon ootau . . . Iehova,” a a kairaki iai ara iango nakon te koaua are e kainaomataira Iehova man te aki atatai ao te rotongitong ni bwaai n taamnei. (Taian Areru 27:1, BG) E kona te ota ni kaota te kangaanga ke te bwai ae tuka kawaira ma e aki kona ni kanakoa. Ti riai ni bwaina te wanawana ni baike ti nori. N aron naba anne, e kaotiotii nakoira Iehova nanoni baika riiriki n te aonnaba. E kauringira karuanikain te waaki ae ngkai i aon te aba. E anganira booto n reirei man te Baibara aika a na buokira, ma ti riai ni maiuakini reireiara mai iai. Ngkana ti karaoa anne, ti na wanawana riki nakoia ara kairiribai ke ara tia reirei.—Taian Areru 119:98, 99, 130.
4. (a) Bukin tera ngke e taetae Tawita ma te aki nanokokoraki ni kangai: “Bon . . . au tia kamaiu Iehova”? (b) N ningai raoi te tai are e na riki iai Iehova bwa ara tia kamaiu?
4 E kaotaki n ana taeka Tawita n Taian Areru 27:1 bwa e ururinga aron Iehova, ngke e kainaomataa ke ni kamaiua n taai ake rimoa. N te katoto, e a tia Iehova ni kamaiua “mai nanoni bain te raian, ao mai nanoni bain te bea.” E anganna naba te tokanikai ngke e kaitaraa te aintoa are Koria. Imwina riki, e kamanoa naba n taai ake e kataia iai te Uea are Tauro n ewaria n te kainiwai. (1 Tamuera 17:37, 49, 50, BG; 18:11, 12; 19:10) Maroaka are e a taetae iai Tawita n aki nanokokoraki ni kangai: “Bon . . . au tia kamaiu Iehova”! E na riki naba Iehova bwa aia tia kamaiu ana toro n arona naba nakon Tawita. N te aro raa? E na kamaiuia taan taromauria n rokon “te rawawata ae korakora.”—Te Kaotioti 7:14; 2 Betero 2:9.
URINGI TAAI AKE KO BUOKAKI IAI
5, 6. (a) E na kanga ara ururing ni buokira ni karikirakea ninikoriara? (b) E na kanga taekan ana ibuobuoki Iehova nakoia ana toro ni kakorakoraa ninikoriam?
5 Ti kona ni wareka taekan te bwai ae kakawaki are e na buokira ni kaninikoriaira riki n Taian Areru 27:2, 3. (Warekia.) E ururingi taai ake e a tia ni kamaiuaki iai Tawita n ana ibuobuoki Iehova. (1 Tamuera 17:34-37) E kaninikoriaaki n ana ururing akanne ni kaaitarai karawawata aika kakaiaki riki. Ko uringi taai ake e a tia ni buokiko iai Iehova? N te katoto, ko a tia ni kakorakorako n tataroa te kangaanga ae karawawatako ao imwina ko nora aron Iehova n anganiko te wanawana ke te korakora bwa ko na rabakau ni kaitaraa te kataaki anne? Ke ko kona n uringa aroni kamwawaani baike a tukiko nakoni karaoan te mwakuri ae kakimwareirei aei, ke aroni kaukani mataroan te mwakuri ae bati nakoim? (1 I-Korinto 16:9) Tera am namakin n uringan taai akanne? Tiaki bwa ngkana ko ururingi taai akanne, ko na kakoauaa iai ae e buokiko Iehova bwa ko na tokanikai ke n nanomwaaka ni kaaitarai karawawata ke bwaai n tutuki aika kakaiaki riki?—I-Rom 5:3-5.
6 Tera arora ngkana iai te tautaeka ae korakora mwaakana, are e kataia ni kamaunaia Ana Tia Kakoaua Iehova ni kabane? A bati aomata ni boong aikai ake a kataia ni karaoa anne ma a kabwaka. Ngkana ti ururinga aron Iehova ni buokia ana aomata rimoa, ti a ninikoria iai ni kaaitarai baika imwaira.—Taniera 3:28.
TANGIRAN TE TAROMAURI AE KOAUA
7, 8. (a) Tera ana bubutii Tawita nakon Iehova are taekinaki n Taian Areru 27:4? (b) Tera ana tembora n taamnei ae kakannato Iehova, ao tera aron te taromauri iai?
7 Te bwai riki teuana ae kakawaki ni karekean te ninikoria bon tangiran te taromauri ae koaua iroura. (Wareka Taian Areru 27:4, BG.) Bon te umwanrianna “maneaban Iehova” n ana tai Tawita. E boni karaoi babaire Tawita ibukini katean te tembora ae rangi n tamaroa, are e na kateia natina are Toromon. E kaotia Iesu n tienture ake imwina bwa e na aki manga boto taromaurian Iehova n te tembora are e a tia ni katabua. (Ioane 4:21-23) E taekinna te abotoro Bauro n I-Ebera mwakoro 8 nakon 10, bwa e kateaki te tembora n taamnei ae kakannato n te tai are e bwabetitoaki iai Iesu n 29 C.E., ike e a anga ngaia bwa e na karaoa nanon Iehova. (I-Ebera 10:10) Bon ana babaire Iehova katean te tembora n taamnei ae kakawaki aei, bwa ngkana ti onimakina ana karea ni kaboomwi Iesu ti na kona iai ni butimwaeaki iroun te Atua. Tera arora n taromauri n te tembora n taamnei anne? Ti na tataro “ma nanora ni koaua n te aki nanokokoraki ae reke man te onimaki,” rinanon tataekinan te bwai ae ti kantaningaia nakoia aomata ma te ninikoria, ao ai maroroakinan ma kakorakoraaia ao kaungaakia raora n taromauri, ngkana ti ikotaki n ara bobotaki n te ekaretia ao n te taromauri n utu. (I-Ebera 10:22-25) E na kakorakoraira tangiran te babaire ibukin te taromauri ae koaua n taai aika karuanikai ni kabaneani boong aikai.
8 A kabatiai riki aia tai n uataboa te mwakuri n uarongorongo ana toro Iehova aika kakaonimaki ni katobibia te aonnaba, a reiakin taetae aika boou, ao a mwaing nakon taabo ake a kainnanoaki riki iai taan tataekina te Tautaeka n Uea. E kaotaki n aia mwakuri akanne bwa a butiia Iehova te bwai ae tii teuana, n aron te tia areru. A kani kakabwaiaaki iroun Iehova ao n uataboa te beku ae tabu n aki ongei baika riki nakoia.—Wareka Taian Areru 27:6.
ONIMAKINA ANA IBUOBUOKI TE ATUA
9, 10. Tera ae nanonaki n te karaunano are n Taian Areru 27:10?
9 E kaota raoi nanona Tawita ni kakoauaa ana ibuobuoki Iehova ni kangai: “Ngkana tao a kitanai tamau ao tinau ao e na akoai Iawe.” (Taian Areru 27:10, BK) Ti ataia bwa e aki kitanaki Tawita irouia ana karo n aron ae taekinaki n 1 Tamuera mwakoro 22. E ngae n anne, a bati ni boong aikai ake a kananomwaakaia i aan ribaakia ae korakora irouia aia utu. Ma a bati ake a kitanaki ake a buokaki ao ni kamanoaki n aia tangira kaain te ekaretia ni Kristian.
10 Kioina ngkai e tauraoi Iehova ni boutokaia ana toro ngkana a kitanaki, tiaki bwa e na boni kateimatoaia naba ngkana a kaaitara ma karawawataaki riki tabeua? N te katoto, ngkana ti rangi n tabeaianga ibukini baike a kainnanoi ara utu n te itera n rabwata, tiaki ti boni kakoauaa bwa e na buokira Iehova? (I-Ebera 13:5, 6) E atai raoi aroia ana toro nako aika kakaonimaki ma baike a kainnanoi.
11. Tera aron rotakia aomata man onimakinan raoi Iehova iroura? Kabwarabwaraa.
11 Iangoa rongorongon Nei Victoria ae e reirei n te Baibara i Liberia. Ngke e a tabe n rikirake ana atatai, e a iangoia bwa e na bwabetitoaki, ao e a kitanaki ma natina aika teniman iroun te mwaane are e tiku ni maeka ma ngaia. E boni kateimatoa ana reirei n te Baibara, e ngae ngke akea mwengana ao ana mwakuri. Imwini bwabetitoan neiei ao e a kunea te bwauti ni mwane ae rangi ni bati kanoana, natina te aine ae 13 ana ririki. A iangoia bwa a ana aki wareka kanoana bwa a aonga n aki kaririaki iai. Ngaia are a waekoa n reitaki ma te tautia are ana bwauti ni mwane arei. E tuangia teuaei bwa e na rangi n tamaroa te waaki n te aonnaba ao n rau riki ngkana a bane aomata ni bwaina te koaua n aroia Ana Tia Kakoaua Iehova. E kabongana te Baibara Victoria nakon te tautia ni kaota ana berita Iehova ibukin te waaki ae boou i aon te aba. E rangi n anaaki nanon te tautia aio ni kakaonimakina ngaia are e a anganna kaniwangana ae tau man te mwane anne. Ni koauana, a ataaki Ana Tia Kakoaua Iehova bwa a bwabwaina te koaua ibukina bwa a onimakina Iehova bwa e kona n tabeakini baike a kainnanoi.
12. Tera ae ti kaotiotia n teimatoara ni beku ibukin Iehova, e ngae ngkana ti karawawataaki ni buan ara mwakuri? Kabwarabwaraa.
12 Ke iangoa aron ana namakin Thomas ae te tia uarongorongo ae tuai ni bwabetitoaki i Sierra Leone. E moana ana mwakuri n tia reirei n te kauarinan, ma e aki bwabwakabwai n te maan ae kaania teuana te ririki. Tera te kabanea ni bwai are e riai ni kaitaraa Thomas ibukini karekean ana bwakabwai ao n anganaki naba boona ibukini boong ake e a aki bwabwakabwai iai? E na maroro ma te mataniwi ae te mitinare n te reirei anne. E kabwarabwaraa te mitinare anne bwa a aki butimwaeaki aia koaua Ana Tia Kakoaua Iehova n aia botaki n reirei. E kairoroa Thomas bwa e na rinea nanona, ana mwakuri ke ana koaua man te Baibara. E boni kitana ana mwakuri arei, e ngae ngke e aki reke ana bwakabwai n te maan ae kaania teuana te ririki. E a manga reke ana mwakuri teuana, ae onobwaian taian rerio ao tareboon aika uouotaki. N aron te katoto anne ao aika titeboo ma anne aika bati riki, e kona n riki te maaku man aki tauni baike ko kainnanoi, ma ngkai te tia Karikii bwaai ni kabane Iehova ao te tia Kamanoia ana aomata, e na bon tabeakinira.
13. E kanga n rikirake te mwakuri n tataekina te Tautaeka n Uea n aaba ake a karako kaubwaia?
13 N aaba aika bati ake a karako kaubwaia, a a rangi n tatabetabe iai n uarongorongo taan tataekina rongorongon te Tautaeka n Uea. Bukin tera? E koreaki ae kangai n te aobiti n tararua teuana: “A bati kaain auti ake a aki mwakuri aika a butimwaea te reirei n te Baibara ao e a mwaawa riki aia tai n reirei n te ngaina. E a bati riki iai aia tai taari n uarongorongo. A aikoa kainnanoa kaongoaia aomata ae ti a mena ni kabaneani boong, ai moarara riki te koraki ake a maeka n taabo ake a a nori kangaanga ake a otabwaniniaki iai.” E korea ae kangai te mitinare temanna ae e a tia ni beku n te maan ae raka i aon 12 te ririki n te aba teuana are a kairi iai reirei n te Baibara aika raka i aon teniman, taani uarongorongo ni kabane: “E a bati riki aia tai taan uarongorongo ni kairi reirei man te Baibara ao n te mwakuri ni minita, ngkai angiia a kabebetei maiuia ao a a karako katabetabeaia.”
14. N aaro raa are a kona ni karekea kamanoaia iai te koraki ae uanao iroun te Atua?
14 E berita Iehova bwa e na buokiia ana botannaomata, e na kamanoia ao ni kamaiuia n te itera n rabwata ao n taamnei, ao ti onimakinna bwa e na karaoia. (Taian Areru 37:28; 91:1-3) A na bati aomata ake a na kamaiuaki n “te rawawata ae korakora.” (Te Kaotioti 7:9, 14) Ao a na bane ni kamanoaki te koraki ae uanao akanne, ni kabaneani boong aikai. A na karekei bwaai ni kabane ake a kainnanoi bwa a aonga n nanomwaaka ni kaaitarai kataaki ao ni kateimatoa aia iraorao ma Iehova. Ao e na kamanoia ana aomata Iehova i nanoni kabaneani bongin te rawawata ae korakora.
“IEHOVA, KO NA REIREIAI AROM”
15, 16. Ti na kanga ni kakabwaiaaki ni mutiakinan ana kaetieti te Atua? Kabwarabwaraa.
15 Ti riai n reitaanako reireiara iroun te Atua ngkana ti na teimatoa n ninikoria. E kakoauaaki aei n ana bubutii Tawita ae kangai: “Iehova, Ko na reireiai arom; Ao kairirai ii nanon te kawai ae aoraoi, I bukiia taan ribaai.” (Taian Areru 27:11, BG) Ngkana ti kani karaoa nanon te tataro aei, ti riai ni mutiakin reirei aika aanaki man te Baibara, ake ti karekei n ana botaki Iehova ao ni maiuakinna n te tai naba anne. A bati ake a maiuakina te reirei ni kairiri ae manena ae kabebetean te maiu, ake a a tia ni katoka aroia ae te taarau n te aro ae aki riai, ike a a kaota iai koauani buokaia n taai ake e korakora iai te kangaanga ni kaubwain te aba. E a mwaawa riki aia tai ibukini karababaan aia mwakuri ni minita, n oneani mwin are a na karawawataaki ni baike a aikoa kona ni karekei. Ti riai n titirakinira n tatabemanira nako ni kangai: ‘I waekoa ni butimwaei bwaai ni kabane ake I wareki n te Baibara ao ni booki ake e katauraoi te toro ae kakaonimaki ma ni wanawana, e ngae ngke e kainnanoaki iai te nano ni kan anga?’—Mataio 24:45.
16 Bon akea riaira ni maaku, ngkana ti kariaia Iehova bwa e na reireinira ao ni kairira ni kawain te raoiroi. Ngke e kororeta ibukin ana mwakuri temanna te regular bwaiania n te United States, bwa e aonga ni buokiia ana utu ni kabane bwa a na kabwanina aia tai n te mwakuri ni minita, ao e a tuangaki iroun ana mataniwi bwa e aki kona n reke te mwakuri arei ngkana akea ana beeba ni bwaati ae te degree man te kuura. Ngke arona bwa e riki aei nakoim, ko na uringaaba ibukini moanibwaian te mwakuri ni kabwaninan am tai n te aro are ko a aki moanibwaia ukeran te reirei ae rietata? Uoua te wiki imwina ao e a kabaneaki mataniwin te tabo ni mwakuri anne, ao e a manga titirakinaki te tari aei iroun te manatia temanna ibukin tiana. E kabwarabwaraa raoi teuaei bwa bon Ana Tia Kakoaua Iehova ngaia ma buuna ao a kabwanina aia tai ibukin te Atua ao a kani waakinna nako. Imwain are e na manga reitia riki te tari anne, e taku te manatia: “I ataia ae iai te bwai ae kaokoro iroum! Ngke e a kaani mate tamau, ao a roroko uomani kaain ami onimaki ni katoa bong ao ni wawareka te Baibara nakoina. I berita ngkoa bwa ngkana e reke au tai, N na boni buoka temanna Ana Tia Kakoaua Iehova.” N te ingabong are imwina, e a anganaki te tari aio te mwakuri are e aki kan anganna te mataniwi are mai mwaina. E boni koaua, bwa ngkana ti karimoaa te Tautaeka n Uea ni maiura, e na boni kakoroa bukin ana karaunano Iehova are e na aki katikuira n akea ara bwai.—Mataio 6:33.
E KAKAWAKI REKEN TE KANTANINGA AO TE ONIMAKI
17. Tera ae na buokira ni kaaitarai kanoan taai aika imwaira n akea te nanokokoraki?
17 E buokira Tawita bwa ti na ataa kakawakin reken te kantaninga ao te onimaki ngke e kangai: “I onimaki ba N na nora ana akoi Iawe i abaia akana a maiu.” (Taian Areru 27:13, BK) Ni koauana, ti na mena ia ngkana e aki anganira te Atua ara kantaninga ao onimakinani baike a kabwarabwaraaki n Taian Areru 27! Ti bia teimatoa n tataro n aki nanokokoraki ibukini karekeani korakorara ao kamaiuara, ngkai ti a kaaitara ma kangaanga ni karokoa rokon Aremaketon.—Wareka Taian Areru 27:14.
[Taamnei n iteraniba 23]
E kakorakoraaki Tawita n ururingani kamaiuana iroun Iehova
[Taamnei n iteraniba 25]
Ti karababaa nako ara mwakuri ni minita n aki ongea aki taun te kataumwane?