“Ko Riai n Tangira Raom n Aomata n Aron Tangiram i Bon Iroum”

1, 2. (a) Tera te tua ae te kauoua ni kabanea ni kakannato i buakon te Tua Rinanoni Mote are e taekinna Iesu? (b) Baikara titiraki aika ti na maroroakin ngkai?

IBUKINI kataan Iesu n te taina iroun te Baritaio temanna, e a titirakinna ni kangai: “Te tia Reirei, tera te tua ae te kabanea ni kakannato i buakon te Tua Rinanoni Mote?” N aron ae taekinaki n te kaongora are imwain aei, e kaeka Iesu bwa “te tua ae te kabanea ni kakannato ao te moan” bon aei: “Ko riai n tangira Iehova ae Atuam ma nanom ni kabanea, maium ni kabanea ao am iango ni kabanea.” E a manga taku riki: “Te kauoua, kaanga aekakin naba anne ae kangai, ‘Ko riai n tangira raom n aomata n aron tangiram i bon iroum.’”—Mataio 22:34-39.

² E taekinna Iesu bwa ti riai n tangiriia raora n aomata n aron tangirara i bon iroura. Mangaia are ti karaoa ae riai ngkana ti titiraki ni kangai: Antai raoi raora n aomata? Ti na kanga ni kona ni kaotiota tangiraia?

ANTAI RAOI RAORA N AOMATA?

3, 4. (a) Tera te kaikonaki are e kaekaa iai te titiraki Iesu ae: “Antai raoi raou ae I riai n tangiria”? (b) E kanga te I-Tamaria ni buoka te mwaane are a a tia ni kimoaaki ana bwai, e oreaki ao ni kitanaki ngke e a kani mate? (Nora te taamnei ni moan te kaongora aei.)

³ Ti kona n iangoa te taeka ae raora n aomata bwa temanna ae maeka i rarikira ae raoraora ni kaan ao n rangi n ibuobuoki nakoira. (Taeka N Rabakau 27:10) Ma iangoa ana taeka Iesu ngke e titirakinaki iroun te mwaane temanna are e onimakina raoiroina i bon irouna ni kangai: “Antai raoi raou ae I riai n tangiria?” Ni kaekaan anne iroun Iesu, e bon anga te kaikonaki ibukin te I-Tamaria ae tatangira. (Wareka Ruka 10:29-37.) Ti kona ni kantaningaa te ibonga are tibun Iteraera ma tibun Rewi temanna bwa a na kaotiia bwa raao aika tatangira ngke a nora te mwaane are e a tia ni kimoaaki ana bwai, e oreaki ao ni kitanaki ngke e a kani mate. Ma a boonako ao akea te bwai ae a karaoia ibukina. E boni buokaki te mwaane anne iroun te I-Tamaria ae kaain te baronga are a karinea te Tua Rinanoni Mote ao a kaiangatoa ma I-Iutaia.—Ioane 4:9.

⁴ Kioina ngke e a kakorakoraa ni buoka kamarurungan te mwaane aei te I-Tamaria ae tatangira, e a kabwaroa te bwaa ma te wain i aon ikoakina. Titeboo mwaitin uoua te tenariati ake e anganaki te tia kawakina te auti n iruwa ibukin tararuaan te mwaane are ikoaki, ma te boo ibukin tao uabong te bong ni mwakuri. (Mataio 20:2) Ai ngaia are e kai ataaki bwa antai ae kakoauaaki bwa raon raoi teuare ikoaki. Ni koauana, ti reireiaki n ana kaikonaki Iesu bwa ti na kaotiota te nanoanga ao te tangira nakoia raora n aomata.

5. Tera aroia ana toro Iehova ni kaotiota tangiraia raoia n aomata n te kabuanibwai ae karina n riki n taai aika tibwa nako?

⁵ N angiin te tai, e boni kangaanga norakia aomata aika nanoanga n aron te I-Tamaria ae tatangira. Ao riki ni “kabaneani boong” aika karuanikai aikai, ike a a rangi ni bati iai aika a aki tatangira, a iowawa ao akea tangiran te raoiroi irouia. (2 Timoteo 3:1-3) N te katoto, a kona n riki aaro aika karuanikai n tain te kabuanibwai ae karina. Iangoi baika a riki ngke e oreaki New York City n te angibuaka ae Hurricane Sandy n raabanen Okitobwa 2012. N iteran te kaawa aei teuana are kakaiaki te urubwai iai, a a karawawataaki irouia taani kuribwai kaaina ake a a kaman rawawata bwa akea te iti, te kabuebue ao baika kainnanoaki tabeua riki ibukin te maiu. N te tabo naba anne, a karaoi aia babaire Ana Tia Kakoaua Iehova ibukin te ibuobuoki i marenaia n ikotaki naba ma aomata nako. A karaoi aeka ni mwakuri aikai Kristian ibukina bwa a tangiriia raoia n aomata. Baikara aaro riki tabeua ibukini kaotiotan tangiraia?

ARORA NI KAOTIOTA TANGIRAIA RAORA N AOMATA

6. E kanga n irekereke ara mwakuri n uarongorongo ma bwainan te tangira?

⁶ Buokiia aomata n aia onimaki. Ti karaoa aei rinanon ara kakorakora ni kairi aia iango nakoni kaungaan nanoia n “te kabebeteaki man te Koroboki ae Tabu.” (I-Rom 15:4) Akea te nanououa bwa ti bon tatangira ngkana ti tibwaa nako te koaua man te Baibara nakoia aomata n ara mwakuri n uarongorongo. (Mataio 24:14) Ai kakabwaiaakira ngaira ngkai ti tataekina rongorongon te Tautaeka n Uea mairoun “te Atua are e anganga te kantaninga”!—I-Rom 15:13.

7. Tera te Kibu ni Koora, ao tera arora ni kakabwaiaaki ngkana ti kakairi iai?

⁷ Kakairi n te Kibu ni Koora. E taekinaki te tua aei n ana taeka Iesu aikai n ana Kabwarabwara i aon te Maunga: “Bwaai ni kabane aika kam tangiriia aomata bwa a na karaoi nakoimi, kam riai ni karaoi naba nakoia, bwa bon aio ae nanonaki n te Tua ao n aia koroboki Burabeti.” (Mataio 7:12) Ngkana ti karaoa aron ae e reireinira Iesu nakoia aomata, ti a boni kaboraoa iai ara mwakuri ma te bwai ae nanonaki n “te Tua” (ae ni Karikani Bwaai ni karokoa Te Tua-Kaua) ao “aia koroboki Burabeti” (ae aia boki burabeti n te Baibara n Ebera). E teretere raoi man aeka ni koroboki akanne bwa e kakabwaiaia te Atua te koraki ake a kaotiota tangiraia aomata. N te katoto, e taetae Iehova rinanon Itaia ni kangai: “Kakawakina te motiki-taeka ae eti, ao kakaraoa te raoiroi . . . E a kabaia te aomata ae kakaraoa aei.” (Itaia 56:1, 2, BG) Ti boni kakabwaiaaki ibukini karaoan ara mwakuri n tangira ao aroarora aika raoiroi nakoia raora n aomata.

8. Bukin tera bwa ti riai n tangiriia akana kairiribai nakoira, ao tera ae kona n riki ngkana ti karaoa anne?

⁸ Tangiriia akana kairiribai nakoim. E taku Iesu: “Kam ongo bwa e taekinaki ae kangai: ‘Ko riai n tangira raom n aomata ma n ribaa ane kairiribai nakoim.’ Ma I kangai nakoimi: Teimatoa n tangiriia aomata aika kairiribai nakoimi, ao tataro ibukia ake a bwainikiriningkami, bwa kam aonga n riki bwa natin Tamami are i karawa.” (Mataio 5:43-45) E taekina te reirei ae titeboo ma anne te abotoro Bauro ngke e korea ae kangai: “Ngkana e baki ane kairiribai nakoim, kaamwarakea, ao ngkana e taka, anganna nimana.” (I-Rom 12:20; Taeka N Rabakau 25:21) Ni kaineti ma te Tua Rinanoni Mote, e riai te aomata ni buoka ane e kairiribai nakoina ni kainaomataa ana man ae taonaki n uotana. (Te Otinako 23:5) Ngkana a kaai ni mwakuri n aekan anne, a a kona taani kairiribai ngkoa n riki bwa raao aika itangitangiri. Ibukina bwa a kaotiota te tangira Kristian, a bati mai buakoia aika kairiribai nakoira ake a a tia ni marau nanoia. Ngkana ti kaotiota te tangira nakoia akana kairiribai nakoira, e ngae naba ngkana taani bwainikirinira aika rangi ni matoatoa ma ai boni kukureira ngaira ngkai iai tabeman mai buakoia aika a butimwaea te aroaro ni Kristian ni koaua!

9. Tera are e taekinna Iesu ibukini karekean te raoi ma tarira?

⁹ “Ukoukora te raoi ma aomata nako.” (Ebera 12:14) Ni koauana, e nanonaki naba n aei tarira n te onimaki, bwa e taku Iesu: “Ngkana ko uota am karea nakon te baonikarea, ao ko uringa ae iai tangin nanon tarim iroum, ao katuka am karea i matan te baonikarea ao naako moa raoiakina tarim, ao aanga am karea ngkana ko oki.” (Mataio 5:23, 24) E na kakabwaiaira te Atua ngkana ti kaotiota tangiraia tarira ao ni waekoa ni karekea te raoi ma ngaiia.

10. Bukin tera bwa ti riai n aki riki bwa taan tiribure?

¹⁰ Tai riki bwa te tia tiribure. E taku Iesu: “Katoka ami kabuakaka bwa kam kaawa ni manga kabuakakaaki, bwa e na motikaki taekami n ai aromi ni motikitaeka, ao a na bairea nakoimi aomata te baire are kam baireia nakoia. E aera ngkai ko taraa te aneke ane i nanoni matan tarim, ao ko aki iangoa te oka ane mena i matam? Ke e aera ngkai ko kangai nakon tarim, ‘Kariaia moa bwa N na buuta te aneke mai matam,’ ao noria! te oka ngkoe ane i matam? Ko mwamwanaa te aba! Buuta moa te oka ane i matam, ao ko a tibwa kona n nora raoi aroni kanakoan te aneke mai matan tarim.” (Mataio 7:1-5) Ai kaungananora te kawai aei are ti a tuangaki iai bwa ti na aki tiriburei aia bure aomata aika uarereke bwa e kona n rawawata riki ara bure!

TE ANGA AE OKORO IBUKINI KAOTAN TANGIRAIA RAORA N AOMATA

11, 12. Tera te anga ae okoro ae ti kaotiota iai tangiraia raora n aomata?

¹¹ Ti kani kaota tangiraia raora n aomata n te aro ae okoro. N aron Iesu, ti tataekina naba te rongorongo ae raoiroi ae taekan te Tautaeka n Uea. (Ruka 8:1) E tua Iesu nakoia taan rimwina ni kangai: “Reireinia aomata mai buakoia botannaomata nako bwa a na riki bwa taan rimwiu.” (Mataio 28:19, 20) Ngkana ti karaoa tabera ni kakororaoa mwiokoara anne, ti a kataia iai ni buokiia raora bwa a na kitana te kawai ae raababa ae tiki nakon te kamaunanakoaki ao n nakonako i aon te kawai ae reme are tiki nakon te maiu. (Mataio 7:13, 14) Akea te nanououa bwa Iehova e boni kakabwaiai aeka ni kakorakora akanne.

¹² Ti kakairi iroun Iesu ni buokiia aomata bwa a na ataa ae a kainnanoa te Atua. (Mataio 5:3) Ni kaineti ma naake a raoiroi nanoia, ti karaoa tabera n tibwaa te bwai are a kainnanoia ae “ana rongorongo ae raoiroi te Atua.” (I-Rom 1:1) A raoiakinaki ma te Atua rinanon Iesu Kristo naake a butimwaea rongorongon te Tautaeka n Uea. (2 I-Korinto 5:18, 19) Ni koauana, ti a kaotiota tangiraia raora n aomata n te aro ae rangi ni kakawaki rinanon tataekinan te rongorongo ae raoiroi.

13. Tera am namakin ngkai ko uataboa ara mwakuri ngkai taan uarongorongoa te Tautaeka n Uea ngaira?

¹³ Kioina ngkai ti okioki ao n reireinia aomata man te Baibara n aia auti n te aro ae uaana, a a karauaki nanora mani buokaia bwa a na kaboraoi maiuia ma ana kaetieti te Atua aika raraoi. Ni karaoan aei, e a kona n rangi ni bitaki maiun te aomata ae reirei n te Baibara. (1 I-Korinto 6:9-11) Ni koauana, e rangi ni kakukurei noran aron te Atua ni buokiia naake “a tauraoi nanoia ni butimwaea te koaua ae kairiia nakon te maiu are aki toki” bwa a na karaoi bitaki aika kainnanoaki ao ni karekea te iraorao ae kaan ma te Atua. (Mwakuri 13:48) A bati aomata ake a a oneaki mwini bwarannanoia n te kimwareirei, ao raraomaia ae riao n onimakinan Tamara are i karawa. Ai raoiroira noran rikiraken aia onimaki aomata aika boou! Ko kakoauaa ae bon te kakabwaia kaotiotan tangiraia raora n aomata man te anga ae okoro aei ngkai taan uarongorongoa te Tautaeka n Uea ngaira?

KABWARABWARAAN TE TANGIRA AE KAIRAKI N TE TAAMNEI

14. Taekini n oin am taeka bwaai tabeua ibukin te tangira ake a taekinaki n 1 I-Korinto 13:4-8.

¹⁴ Ngkana ti buokiia raora n aomata ni maiuakina te tangira are e koreia Bauro, a a kona n totokoaki kangaanga aika bati, e a kona n reke te kukurei ao ti a kona ni karekei kakabwaiaara mairoun te Atua. (Wareka 1 I-Korinto 13:4-8.) Ti na kauringi baike e taekini Bauro ibukin te tangira n te aro ae kimototo ao n nora arora ni kamanenai n ara iraorao ma raora n aomata.

15. (a) E aera ngkai ti riai n taotaon nanora ao n akoi? (b) Bukin tera ngkai ti riai n aki bakantang ao ni kamoamoa?

¹⁵ “E taotaonakinnano te tangira ao e akoi.” Ibukina bwa e a tia ni kaotiota te taotaonakinnano ao te akoi te Atua ni baike e karaoi nakoia aomata aika aki kororaoi, ti riai naba ni kaotiota te taotaonakinnano ao te akoi ngkana a kairua tabemwaang ao n aki kamanenai aia iango, ke akea aia katei naba. “E aki bakantang te tangira,” ngaia are ngkana iai ara tangira ni koaua ti aki kona ni mataaiakina ana bwai temanna ke mwiokoana n te ekaretia. Irarikin anne, ngkana iai ara tangira, ti na aki taetae ni kamoamoa ke ni kainikatonga. Ni koauana, “te mata ae rietata, ao te nano ae kainikatonga, ao aia bwae naba akana buakaka, bon te buakaka.”—Taeka N Rabakau 21:4, BG.

16, 17. Ti na kanga ni kaboraoa maiura ma ae taekinaki n 1 I-Korinto 13:5, 6?

¹⁶ Ti kairaki n ara tangira bwa ti na karaoa ae raoiroi nakoia raora n aomata. Ti na aki keweia, kimoaa ana bwai ke ni karaoa te bwai teuana riki ae na uruaki iai ana tua Iehova ao ana boto n reirei. E na bon totokoira ara tangira bwa ti na aki tii ukeri oini kabwaiara ma ti na ukeri kabwaiaia tabemwaang.—I-Biribi 2:4.

¹⁷ E aki kakaiun te tangira ni koaua ao “e aki taua mwini karawawataana” kaanga aron ae ti korei mwia n te boki ngkana iai ae karaoa te mwakuri n aki tatangira. (1 I-Tetaronike 5:15) Ngkana ti kaikoa unra, ti na bon aki kakukureia te Atua ao ibukin anne titeboo ma te ai ae bubu ae kona n urarake ao ni kammarakira ma tabemwaang. (Nakoaia Ibonga 19:18) Ti kairaki n ara tangira bwa ti na kimwareirei n te koaua ao ti aki “kimwareirei n te buakaka,” e ngae naba ngkana e iowawa te aba nakon te aomata ae riribaira ke e rawawata ibukin aaro n ribuaka tabeua.—Wareka Taeka N Rabakau 24:17, 18.

18. Tera reireiara ibukin te tangira man 1 I-Korinto 13:7, 8?

¹⁸ Iangoa kabwarabwaraan riki te tangira irouni Bauro. E taekinna bwa e “taona nanona nakoni bwaai ni kabane” te tangira. Ngkana iai ae kaunira ao e bubutiira kabwaraan ana bure, ti na kairaki n ara tangira bwa ti na kabwaraa ana bure. “E onimakini bwaai ni kabane” aika n Ana Taeka te Atua te tangira, ao e kairira bwa ti na kakaitau ibukin amwarake n taamnei aika ti karerekei. “E kantaningai bwaai ni kabane” aika koreaki n te Baibara te tangira ao e kaumakira bwa ti na kaotii bukin ara kantaninga nakoia aomata. (1 Betero 3:15) Ti tataro naba ao ni kantaningaa te bwai ae moan te raoiroi bwa e na riki imwini kangaanga aika korakora. “E nanomwaaka nakoni bwaai ni kabane” te tangira e ngae naba ngkana a bure aomata nakoira, a bwainikirinira ke kataaki riki tabeua. Irarikin anne, “akea kabwakan te tangira.” E na boni kaotiotaki irouia aomata aika ongeaba n aki totoki.

TEIMATOA N TANGIRIIA RAOM N AOMATA N ARON TANGIRAM I BON IROUM

19, 20. Tera te reirei ni kairiri man te Baibara ae riai ni kaungaira bwa ti na teimatoa ni kaotiota tangiran raora n aomata?

¹⁹ Ti kona n teimatoa ni kaotiota tangiraia raora n aomata ngkana ti maiuakini booto n reirei n te Baibara. E butimwaeia aomata nako te aeka n tangira anne ma tiaki tii kaain ara reeti. Ti riai naba n ururingnga bwa e taekina ae kangai Iesu: “Ko riai n tangira raom n aomata n aron tangiram i bon iroum.” (Mataio 22:39) E kantaningaira te Atua ma Kristo bwa ti na tangiriia raora n aomata. Ngkana ti aki koaua raoi bwa tera ae ti riai ni karaoia n te itera teuana ae irekereke ma raora n aomata, ti bia tataroa ana kairiri te Atua rinanon taamneina ae raoiroi. Ni karaoan anne, ti na boni karekei kakabwaiaara mairoun Iehova ao ni buokaki naba ni karaoi ara mwakuri ma te tangira.—I-Rom 8:26, 27.

²⁰ E aranaki te tua ae ti na tangiriia raora n aomata n aron tangirara i bon iroura bwa “te tua n uea.” (Iakobo 2:8) E taku Bauro imwin taekinan tuua tabeua man te Tua Rinanoni Mote: “Ao [iai] tuua riki tabeua, ma a ikotaki i nanon te taeka ae kangai, ‘Ko riai n tangira raom n aomata n aron tangiram i bon iroum,’ E aki karaoa ae buakaka nakon temanna te tangira, mangaia ae e kakororaoa te tua te tangira.” (I-Rom 13:8-10) Ai ngaia are ti riai n teimatoa ni kaotiota tangiraia raora n aomata.

21, 22. Bukin tera bwa ti riai n tangira te Atua ao raora n aomata?

²¹ Ngkana ti iaiangoa bukin riaira ni kaotiota tangiraia raora n aomata, e raoiroi kananoan ara iango i aon ana taeka Iesu ibukin Tamana are e “kaotaa taai i aoia aomata aika buakaka ma aika raoiroi, ao e kabwakaa te karau i aoia aika eti aroia ma aika aki eti.” (Mataio 5:43-45) Ti riai ni kaotiota tangiraia raora n aomata e ngae naba ngkana a raoiroi ke a buakaka. N aron ae taekinaki mai mwaina, te anga ae kakawaki ibukini kaotiotan te tangira, bon tibwaan nako rongorongon te Tautaeka n Uea nakoia raora n aomata. Ai batira kakabwaia aika mena imwaia raora n aomata ngkana a butimwaea te rongorongo ae raoiroi ma te nano ni kakaitau ni koaua!

²² A bati bukin tangiran Iehova iroura n akea te nanououa. A rangi ni bati naba aanga aika ti kona iai ni kaotiota tangiraia raora n aomata. Ti kaota karineani baike e taekin Iesu aika rangi ni kakawaki aikai, ngkana ti kaotiota tangiran te Atua ao raora n aomata. Ma ae kakawaki riki i aoni baikai ni kabane, ti a boni kakukureia Tamara are i karawa ae Iehova ae tatangira.