E Moanaki n Ningai Ana Tautaeka n Uea te Atua?​—Mwakoro 1

‘TEIMATOA N UKOUKORA’ TE ATAIBWAI

Cameron: Jon, I rangi ni kukurei ngkai e katoatai ara maroro i aon te Baibara.a N ara maroro n te tai ae nako ao ko titiraki ibukin Ana Tautaeka n Uea te Atua, bwa e aera ngkai a kakoauaa Ana Tia Kakoaua Iehova bwa e moanaki te Tautaeka n Uea n 1914.

Jon: Eng, I boni wareware n ami boki teuana ao e taekinaki iai bwa e a moanaki Ana Tautaeka n Uea te Atua n 1914. E kiriuriu nanou ibukina bwa kam taku bwa e boto ami koaua ni kabane i aon te Baibara.

Cameron: E eti anne.

Jon: Eng, I a bon tia ni wareka te Baibara ni kabane. Ma I aki uringnga bwa iai taekan te ririki ae 1914 n te kibu anne. Mangaia are I wareka te Baibara n te internet ao n ukera te ririki ae “1914” ma bon akea.

Cameron: Uoua bukini kamoamoaam irou, Jon. Te moan, ko a tia ni wareka te Baibara ni kabane. Ao ko a tangira raoi Ana Taeka te Atua.

Jon: E eti anne. N au iango bon akea te boki ae titeboo ma te Baibara.

Cameron: I kakoauako. Te kauoua, I kani kamoamoako bwa ko okira te Baibara ngkana ko kataia n ukera kaekaan am titiraki. Ko karaoa raoi te bwai ae ti kaungaaki n te Baibara aio: ‘Teimatoa n ukoukora’ te ataibwai.b E raoiroi ngkai ko kakorakorako ni karaoa anne.

Jon: Ko rarabwa. I boni kan teimatoa n reiakinna. Ni koauana, I karaoi au kakaae riki tabeua ao ni kunei rongorongo ni kaineti ma te ririki ae 1914 n te boki ae ti tabe n reirei iai. E taekinaki iai miin te uea, ae taekan te kai ae bubura are e koreaki ni kabwakaaki ao n au iango e na manga rikirake imwina.

Cameron: Aa, eng. Anne te taetae ni burabeti n Taniera mwakoro 4. E irekereke anne ma miin Nebukaneta are Ueani Baburon.

Jon: Eng, ngaia anne. I okioki ni wareka te taetae ni burabeti anne. Ma N na kaota raoi te koaua, I bon tuai man ota iai bwa tera irekerekena ma Ana Tautaeka n Uea te Atua ke te ririki ae 1914.

Cameron: Ni koauana Jon, e bon aki ota naba te burabeti are Taniera n nanon raoi te bwai are e kairaki n te taamnei bwa e na koreia!

Jon: E koaua anne?

Cameron: Eng. Nora ae taekinaki ikai n Taniera 12:8, (BG): “Ao I ongo, ma I aki ataia.”

Jon: Nanona ngkanne, tiaki tii ngai. E a rau nanou ngkai I a ataia bwa e boni kangaanga te ota n te reirei anne.

Cameron: Te koaua iai, e bon aki ota Taniera ibukina bwa e tuai ni boo ana tai te Atua ni kaotaia raoi aomata n nanon taetae ni burabeti aika n te boki ae Taniera. Ma ngkai ai bon ara tai are ti a kona iai n ota raoi riki n nanoia.

Jon: Bukin tera bwa ko taekina anne?

Cameron: Nora ae ti na warekia n te kibu raoi ae imwina. E taekinaki ae kangai n Taniera 12:9, (BG): “A kainaki taeka aikai ma ni kanikinaeaki ni karokoa tain te toki.” Ai ngaia are e kona n ota te aba n taetae ni burabeti aikai rimwi riki n “tain te toki.” Ao n aron ae ti na waekoa ni maroroakinna n ara reirei n te Baibara, e kaotaraeaki mani bwaai ni kabane aika riiriki ngkai bwa ti a maeka n te tai anne.c

Jon: Ao ko kona ni kabwarabwaraa nakoiu te taetae ni burabeti ae n Taniera?

Cameron: N na kataia ni karaoa au kabanea ni konaa iai.

MIIN NEBUKANETA

Cameron: N na moanna mani kabwarabwaraan te bwai are e noria ni miina te Uea are Nebukaneta n te aro ae kimototo. Imwin anne, ti a kona ni maroroakina nanona.

Jon: Ngaia anne.

Cameron: Ni miin Nebukaneta, e nora iai te kai ae totoakaei are e rota karawa. Imwina, e ongo ngke e tua ana tia uarongorongo te Atua bwa e na koreaki te kai anne ni kabwakaaki. Ma e tua te Atua bwa e na katukaki botona ma wakaana. Imwin te maan ae “itiua te tai,” ane e na manga rikirake te kai anne.d N te moantai, e boni kaineti te taetae ni burabeti aei nakon te Uea are Nebukaneta. E ngae ngke te uea ngaia ae kakannato kaanga aron te kai are e rota karawa, ma e boni koreaki n te maan ae “itiua te tai.” Ko uringa te bwai are riki?

Jon: Akae, I aki uringnga.

Cameron: E raoiroi. E kaotaki n te Baibara bwa e bua konabwain Nebukaneta i nanon itiua te ririki. Inanon te tai anne, e aikoa kona n tautaeka bwa te uea. Ma n tokin taai aika itiua, e a manga oki konabwain Nebukaneta ao e a manga moana ana tautaeka.e

Jon: E raoiroi anne, I a ota ni baike ko taekini mai moana ni karokoa ngkai. Ma tera irekerekeni baikai ni kabane ma Ana Tautaeka n Uea te Atua ao te ririki ae 1914?

Cameron: N na kakimototoa ni kabwarabwaraa. Iai kakoroani bukin te taetae ni burabeti aei aika uoua. E koro bukin are te moan ngke e katokaki ana tautaeka te Uea are Nebukaneta. E irekereke kakoroani bukin are te kauoua ma katokan ana tautaeka te Atua. Ai ngaia are e irekereke kakoroani bukin te kauoua n taetae ni burabeti aei ma Ana Tautaeka n Uea te Atua.

Jon: Ko kangaa n ataia bwa e irekereke kakoroani bukin te kauoua n taetae ni burabeti anne ma Ana Tautaeka n Uea te Atua?

Cameron: Te moanibwai, ti nora kabwarabwaraana n te taetae ni burabeti anne. Ni kaineti ma Taniera 4:17, (BG) ao a anganaki aomata te taetae ni burabeti anne “ba a aonga n ataia akana iai ngkai ba E tau-taeka Teuare Moan te Rietata i buakon ueaia aomata, ao E angan ane E kan anganna.” Ko nora te taeka ae “ueaia aomata”?

Jon: Eng, e taekinaki iai bwa “E tau-taeka Teuare Moan te Rietata i buakon ueaia aomata.”

Cameron: E eti anne. N am iango antai “Teuare Moan te Rietata”?

Jon: N au iango, bon te Atua.

Cameron: Boni ngaia anne. Mangaia are ti a tuangaki bwa e aki tii kaineti te taetae ni burabeti aei nakon Nebukaneta, ma e bon irekereke naba ma “ueaia aomata,” ae nanonaki iai ana tautaeka te Atua i aoia botannaomata. Ao e inanoi aei ma bwaninin te rongorongo n te taetae ni burabeti anne.

Jon: Tera ae ko nanonna?

TE BOTO N IANGO AE RANGI NI KAKAWAKI N TE BOKI ANNE

Cameron: E okioki n taekinaki te boto n iango ae rangi ni kakawaki anne ni bokin te Baibara ae Taniera. E teimatoa ni kaineti nakon tein Ana Tautaeka n Uea te Atua i aan ana kairiri Natina ae Iesu. N te katoto, ti na oki nakon uoua te mwakoro aika imwain te kibu aei. Ko a taiaoka ni wareka Taniera 2:44?

Jon: Ngaia. E kangai: “N aia bong uea akanne ao E na katea ueana Atuani karawa, ae na bon aki uruaki n aki toki, ao e na aki katukaki tauan taekana nakon te botanaomata teuana, ma e na ururu ma ni kamaunai uea akanne ni kabane, ao e na tei matoa n aki toki.”

Cameron: Ko rarabwa. N am iango, e taraa n ae e taekinaki n te kibu aei Ana Tautaeka n Uea te Atua?

Jon: Aaa. I aki koaua raoi iai.

Cameron: Ngaia, noria bwa e taekinaki iai bwa e “na tei matoa n aki toki” te Tautaeka n Uea aei. E boni koaua anne ibukin Ana Tautaeka n Uea te Atua, ma tiaki te bwai ae ti kona n taekinna ibukin aia tautaeka aomata ke ti konaa?

Jon: Ti aki, I taku bwa ti aki konaa.

Cameron: Aio te taetae ni burabeti riki teuana n te boki ae Taniera are e taekina Ana Tautaeka n Uea te Atua. Bon te taetae ni burabeti ae koreaki n Taniera 7:13, 14 (BG). E taekinaki ae kangai ni kaineti ma te tia tautaeka n taai aika a na roko: “E anganaki te tautaeka, ma te neboaki, ma ueana, ba a aonga ni bane natanaomata, ma botanaomata, ma taian taetae, n toro i rouna: ana tautaeka bon te tautaeka ae akea tokina, ae na aki nako, ao ueana bon ae na aki kamaunaki.” Iai te bwai teuana n te taetae ni burabeti aei ae ko a tia n ongongo mai mwaina?

Jon: E taekina iai te tautaeka n uea.

Cameron: E eti anne. Ao bon tiaki te tautaeka n aki akaaka. Noria bwa e taekinaki iai ae e na reke mwaakan te Tautaeka n Uea i aoia “natanaomata, ma botanaomata, ma taian taetae.” N taeka riki tabeua, e na kairiri te Tautaeka n Uea aei ni katobibia te aonnaba.

Jon: I aki ataia ae anne nanon te kibu aei, ma e bon eti am taeka. E bon taekina anne.

Cameron: Nora naba ae taekinaki riki n te taetae ni burabeti aei: “Ana tautaeka bon te tautaeka ae akea tokina, ae na aki nako, ao ueana bon ae na aki kamaunaki.” Ko kakoauaa ae titeboo te taetae ni burabeti aei ma are n Taniera 2:44 are ti a tibwa tia ni warekia?

Jon: Kai eng.

Cameron: Ti na kauringi baika ti a tibwa tia n rinanoi n te aro ae kimototo. A anganaki aomata te taetae ni burabeti ae n Taniera mwakoro 4 bwa a aonga n ataa ‘te tia Tautaeka ae Moan te Rietata n aia tautaeka botannaomata.’ E kaotaki n te aro ae teretere raoi n taeka aikai bwa iai nanona ae kakannato riki nakon are e na tii irekereke ma Nebukaneta. Ao n te boki ae Taniera ni kabane, ti nori iai taetae ni burabeti ibukini katean Ana Tautaeka n Uea te Atua i aan ana kairiri Natina. N am iango, ko riai ngkanne ni motikia bwa te taetae ni burabeti ae n Taniera mwakoro 4, e boni kaineti raoi ma Ana Tautaeka n Uea te Atua?

Jon: E taraa n eti anne. Ma I teimatoa naba n aki nora irekerekena ma te ririki ae 1914.

“KE A RI AONA ITIUA TE TAI”

Cameron: Ngaia, ti na oki rikaaki nakon te Uea are Nebukaneta. Uringnga bwa e tei te kai n te taetae ni burabeti aei ibukin te Uea anne. E toki moa ana tautaeka ngke e a koreaki te kai ao ni katukaki n te maan ae itiua te tai, ae nanona bwa e bua konabwaina i nanon te tai ae maan teutana. E toki te tai ane itiua anne ngke e a manga oki konabwain Nebukaneta ao ni manga moana ana tautaeka. Ni kakororaoan te kauoua n taetae ni burabeti anne, e na toki moa ana tautaeka te Atua i nanon te tai ae maan teutana, ma tiaki nanona bwa iai kabwakan te Atua.

Jon: Tera ae ko nanonna?

Cameron: N taai ake a karakinaki n te Baibara, ao e taekinaki bwa a tekateka uean Iteraera ake i Ierutarem i aon “ana kaintokanuea Iehova.”f A tei ibukin te Atua n aroia n tautaekania ana aomata. Ai ngaia are e kaotiotaki raoi ana kairiri te Atua n aia tautaeka ueea akanne. Ma imwin te tai ae aki maan, a aikoa ongeaba ueea akanne iroun te Atua ao a kakairi angiia aia aomata irouia. Ibukin aia aki ongeaba tibun Iteraera, e a kariaia te Atua bwa a na konaaki irouia kaaini Baburon n 607 B.C.E. Ni moa man te tai anne ni karokoa ngkai, ai bon akea riki ueea aika a tei ibukin Iehova i Ierutarem. Ao ni moa man te tai anne, e a toki moa iai ana tautaeka te Atua. Ko mataata ni baika I a tia n taekin ni kabane?

Jon: Eng.

Cameron: Ai ngaia are 607 B.C.E. boni moanakin itiua te tai, ke te tai are e na toki moa iai ana tautaeka te Atua. N tokin taai akana itiua akanne, e na katea te tia tautaeka temanna ae boou are e na tei ibukina te Atua, ma n te tai aei bon i karawa. Anne te tai are a nang koro iai bukin taetae ni burabeti riki tabeua ake ti wareki n Taniera. Mangaia are e kangai ngkanne te titiraki ae kakawaki: A toki n ningai taai aika itiua? Ngkana ti kona ni kaekaa te titiraki anne, ti a ataa ngkanne te tai are e moanaki iai tein Ana Tautaeka n Uea te Atua.

Jon: Aa I a ataia. N na katautaua. A toki taai ake itiua n 1914?

Cameron: Boni ngaia raoi anne! Ko a ota iai.

Jon: Ma ti kangaa n ataa anne?

Cameron: Noria, n ana tai ni mwakuri ni minita Iesu i aon te aba, e boni kaotia bwa a tuai n roko n tokia taai aika itiua.g Ai ngaia are a boni bae n rangi ni maan taai akanne. A moanaki taai aika itiua aikai bubua ma bubua te ririki imwain rokon Iesu i aon te aba, ao a waaki nako ni karokoa tabeua te tai imwini waerakena nako karawa. Uringnga naba, bwa e na aki mataata nanon taetae ni burabeti aika n Taniera ni karokoa “tain te toki.”h N raabanen 1800 tabun, a a rangi n anaaki nanoia aika reirei n te Baibara aika kakaonimaki n te taetae ni burabeti aei ao ake tabeua riki, ngaia are a a kairaki bwa a na neneri raoi. A a moanna n ataia ae a na toki taai aika itiua aikai n 1914. Ao e kakoauaaki raoi bwa mani baika riiriki n te aonnaba aika rangi ni kakaiaki, e boni moana teina Ana Tautaeka n Uea te Atua i karawa n 1914. Bon anne te ririki are e a moanaki iai kabaneani boong n te aonnaba aei, ke tain te toki. I a ataia bwa bon rongorongo aika boou aika bati aika ko riai n iaiangoi . . .

Jon: Eng. N na boni manga wareka riki te rongorongo aei bwa I aonga n ota raoi iai.

Cameron: Tai raraoma. I boni kabanea naba te tai ae maan teutana ao I a tibwa ota n taetae ni burabeti aikai ma kakororaoaia. Ma e ngae n anne, au kantaninga bwa ko a buokaki man ara maroro bwa ko na ataia ae e boto i aon te Baibara aia koaua Ana Tia Kakoaua Iehova ibukin te Tautaeka n Uea.

Jon: I a ataia raoi. E bon anaaki nanou n aromi ni kabotoi ami koaua i aon te Baibara.

Cameron: Ao I kona n ataia ae ko tangira naba anne. N aron are I taekinna, bon rongorongo aika boou aika bati aika ko riai n iaiangoi n te tai ae tii teuana. E boni bae n ae iai am titiraki riki tabeua. N te katoto, ti a tia n ataia ae a irekereke taai aika itiua akanne ma Ana Tautaeka n Uea te Atua, ao a moanaki n 607 B.C.E. Ma ti kangaa n ataia raoi bwa a toki taai akana itiua akanne n 1914?i

Jon: Eng, bon anne naba au iango.

Cameron: Ti boni buokaki n te Baibara bwa ti na ataa raoi abwakin te tai ae itiua te tai. Ko kan nenera te reirei aei ngkana I a manga oki?j

Jon: Ngaia anne.