Karinea Ana Babaire te Atua Ibukin te Mare

1, 2. Tera ae ti kaungaaki n Ebera 13:4 bwa ti riai ni karaoia?

KO KANI karinea Iehova? E bon tau ni karineaki iroura ao e berita bwa e na manga karineira. (1Tam. 2:30; TaeRab. 3:9; TeKao. 4:11) E tangiriko naba bwa ko na karineia tabemwaang n aroia taani kairiri n te tautaeka. (IRom 12:10; 13:7) Ma iai te itera teuana ae ko riai ni kaota riki iai am karinerine, bwa bon am mare.

² E korea aei te abotoro Bauro: “Ke e karineaki te tekateka ni mare irouia aomata ni kabane, ao e na aki kamwaraeaki te reitaki n te mare.” (Ebera 13:4) E aki tii taekina ana taratara Bauro i aon te mare. Ma e kaumakiia Kristian n tatabemania nako bwa a na karinea te mare ao a na iangoia bwa e rangi ni kakawaki. Anne am iango ibukin te mare ao moarara riki am mare ngkana iai buum?

3. Tera te taeka n reirei ae kakawaki ibukin te mare are e anga Iesu? (Nora te taamnei ni moan te kaongora aei.)

³ Ngkana ko karinea te mare, ko a kakairi iai iroun te aomata ae raoiroi. E karinea te mare Iesu. Ngke a titirakinna Baritaio ibukin te buuraure, e taekina ana taeka te Atua ibukin te moani mare ae kangai: “Ibukin aei ao e na kitana tamana ma tinana te mwaane, ao a na riki n tii te irikona naaka uoman.” E reitia ni kangai: “Ane e botiia te Atua ao ke a tai karaureia, aomata.”​—Wareka Mareko 10:​2-12; KBwaai 2:24.

4. Tera ana kaetieti Iehova ibukin te mare?

⁴ E kakoauaa Iesu bwa e moani karaoa te mare te Atua ao e riai n teimatoa. Ao e aki naba tuangia Atam ma Ewa te Atua bwa a kona ni buuraure. Te kaetieti n te mare are i Eten bon tii temanna iai te buu, ao a na katiteuanaaki “naaka uoman” n aki toki.

BAIKA KARIKII BITAKI AIKA AKI TEIMAAN N TE MARE

5. Tera aron rotakin te mare n te mate?

⁵ Ko bon ataia bwa a riki bitaki aika bati man ana bure Atam. Teuana mai iai bon te mate ao e rotakibuaka iai te mare. E kabwarabwaraa te abotoro Bauro nakoia Kristian bwa te mate bon tokin te mare ao e a inaomata te buu are maiu ni manga mare.​—IRom 7:​1-3.

6. Tera ana iango te Atua ni kaineti ma te mare ae kaotaki n te Tua Rinanoni Mote?

⁶ A bati baika taekinaki ibukin te mare n te Tua are e anga te Atua nakoia tibun Iteraera. E kariaiakaki iai kabatiaan te buu are e a kamani kakaraoaki imwain anganakia tibun Iteraera te Tua iroun te Atua. Ma e ngae n anne, a kamanoaki n te Tua aine ao ataei mani bwainikirinaia. N te katoto, ngkana e mare tibun Iteraera ma te toro temanna ao e a manga karekea buuna ae te kauoman, e riai n teimatoa n tabeakini baike e kainnanoi moani buuna n ikotaki naba ma te wene n taanga. N ana tua te Atua, e riai teuaei n teimatoa ni kamanoa moani buuna ao n tabeakinna. (TeOti. 21:​9, 10) Ti a aikoa mena i aan te Tua, ma ti kona n noria iai bwa e kakawaki iroun Iehova te mare. Tiaki bwa ko buokaki n anne bwa ko na karinea te mare?

7, 8. (a) Tera te Tua ae taekinaki n Te Tua-Kaua 24:1 ibukin te buuraure? (b) Tera ana iango Iehova ibukin te buuraure?

⁷ Tera ae taekinaki n te Tua ibukin te buuraure? E ngae ngke e aki kantaningaiia taanga ni mare Iehova bwa a na buuraure, ma e kona ni kariaiakaki te buuraure i aan te Tua. (Wareka Te Tua-Kaua 24:1.) E kona tibun Iteraera ae te mwaane ni buuraure ma buuna ngkana “e kunea te bwai ae kamwara iroun neiei.” E aki kabwarabwaraaki n te Tua te bwai ae nanonaki n te “kamwara.” Ma tao bon te bwai ae kamaamaa ke te bure ae kakaiaki, ao tiaki te bure ae bebete. (TuaKau. 23:14) E kananokawaki bwa n ana tai Iesu, a bati I-Iutaia aika buuraure ma buuia “ni kaineti ma bukina aika kakaokoro.” (Mat. 19:3) Ti na bon aki kani kakairi n aroia anne.

⁸ E kaota ana iango te Atua ibukin te buuraure te burabeti ae Maraki. N te tai anne, a babakanikawai mwaane ni buuraure ma ‘buuia n ataei,’ bwa a aonga ni mare ma aine aika ataei riki aika aki toro iroun Iehova. Ni kaineti ma ana iango te Atua iai, e korea aei Maraki: “I ribaa te buuraure.” (Maraki 2:​14-16) E boraoi anne ma ana taeka te Atua ibukin te moani mare are kangai: “E na nim ma buuna [te mwaane] ao a na riki n tii te irikona naakai.” (KBwaai 2:24) E boutokaa ana iango Tamana Iesu ibukin te mare ngke e kangai: “Ane e botiia te Atua ao ke a tai karaureia, aomata.”​—Mat. 19:6.

TII TEUANA BUKIN TE BUURAURE AE KARIAIAKAKI

9. Tera nanon ana taeka Iesu ni Mareko 10:​11, 12?

⁹ A kona n titiraki tabeman ni kangai: ‘Iai bukina ae e kona iai te Kristian ni buuraure ke ni manga mare?’ E kaota ana iango Iesu ibukin te buuraure ni kangai: “Teuare buuraure ma buuna ao e a manga mare ma temanna, e wene ni kimoa ao e bure nakon ana moannei. Ao ngkana e a manga mare te aine ma temanna imwin te buuraure ma buuna, ao e wene ni kimoa naba.” (Mareko 10:​11, 12; Ruka 16:18) E teretere bwa Iesu e karinea te mare ao e tangiriia aomata bwa a na karinea naba. Ngkana e buuraure te mwaane ma buuna ae kakaonimaki [ke te aine ma buuna ae kakaonimaki] i aani bukina riki tabeua ao ni manga mare ma temanna, e boni wene ni kimoa. E bon riai aei bwa tiaki tokin te mare te buuraure. A teimatoa naakai n riki bwa “tii te irikona” i matan te Atua. Irarikin anne, e taekinna Iesu bwa te mwaane ae buuraure ma buuna ae akea ana bure e a kairekerekea neienne n te wene ni kimoa. N te aro raa? N taai akekei, e bae n iangoia te aine ae karaoaki te buuraure nakoina bwa e a riai ni manga mare ibukini boutokaana ni baike e kainnanoi. Te mare anne bon te wene ni kimoa naba.

10. Tera bukina ae e kariaiakaki iai te Kristian bwa e na buuraure ao n inaomata ni manga mare?

¹⁰ E taekina Iesu bukina ae kariaiakaki iai te buuraure ni kangai: “I taku nakoimi bwa teuare buuraure ma buuna ao e a manga mare ma temanna, e wene ni kimoa. Ma e kona ni buuraure teuanne ngkana e a tia ni wene ni bure [Kuriiti, por·neiʹa] neienne.” (Mat. 19:9) E taekina naba te reirei anne n ana Kabwarabwara i aon te Maunga. (Mat. 5:​31, 32) N taai akana uoua akanne, e taekina Iesu te “wene ni bure.” E irekereke te taeka anne ma aaro ni wene ni bure i tinanikun te mare n aron te wene ni kimoa, te kakabooaki ibukin te wene ni bure, te wene n taanga i marenaia aomata aika tuai ni mare, te wene ni bure i marenan te mwaane ma te mwaane ao te aine ma te aine, ao te wene ni bure ma te man. N te katoto, ngkana e wene ni bure te mwaane ae e a tia ni mare, e kona buuna ni baireia bwa e na buuraure ke e na aki. Ngkana e buuraure neiei ma teuaei, e a toki te mare anne i matan te Atua.

11. E aera bwa e kona te Kristian ni baireia bwa e na aki buuraure e ngae naba ngkana e wene ni bure buuna?

¹¹ Noria bwa e aki taekinna Iesu ae e riai ni karaoaki te buuraure ngkana e wene ni bure (por·neiʹa) te rao ni mare temanna. N te katoto, e kona n iangoia te buu te aine bwa e na kawakina ana mare e ngae ngke e wene ni bure buuna. Bukin tera? Tao e teimatoa n tangira buuna ao tao e kukurei ni kabwaraa ana bure ao ni kaai ni kanakoraoa riki aia mare. Ngkana e buuraure neiei ao e aki manga mare, e na kaaitara ma kangaanga tabeua. Tera ae e na karaoia ni kaineti ma baike e kainnanoi ibukini maiuna ao te wene n taanga? E na maroaa? Tera aron rotakia natina? E na kangaanga riki kaikawaaia n te koaua ngkana e buuraure? (1Kor. 7:14) E teretere bwa te rao ni mare are akea ana bure ae kani buuraure, e na kaaitara ma kangaanga aika kakaiaki.

12, 13. (a) Tera are riki n ana mare Otea? (b) E aera bwa Otea e kaoka Komera, ao tera reireiara man anne ibukin te mare n taai aikai?

¹² A bati reireiara n rongorongon te burabeti ae Otea ibukin ana iango te Atua ni kaineti ma te mare. E tuanga Otea te Atua bwa e na karekea buuna (Komera), are e na riki bwa “te aine ae kakabooaki ibukin te wene ni bure, ao a na reke [natina] man aron neienne ni kakabooaki.” E bikoukou Komera ao e “bungia natin [Otea] ae te mwaane.” (Otea 1:​2, 3) Imwina riki e a reke natina te aine ao te mwaane man ana wewene ni kimoa naba. E teimatoa Otea n tekateka n taanga ma Komera e ngae ngke e okioki ni wene ni kimoa neiei. N tokina, ao neiei e a kitana Otea ao e a riki bwa te toro. Ma Otea e a manga kabooa neiei ni kaokia. (Otea 3:​1, 2) E kamanenaaki Otea bwa e na kaota raoi bannan Iehova n okioki ni kabwarai aia bure ni wene ni kimoa tibun Iteraera. Tera reireiara n aei?

¹³ Ngkana e wene ni bure te rao ni mare, e a riai ni karaoa ana motinnano te Kristian are akea ana bure. E taekinna Iesu bwa te rao ni mare ae akea ana bure e a kariaiakaki ni buuraure ao e a inaomata ni manga mare. N te itera are teuana, e kona te rao ni mare ae akea ana bure n rineia bwa e na kabwaraa ana bure buuna. Akea buren anne bwa Otea e kaoka naba Komera. Ngke e a oki Komera nakon Otea ao e tuangnga bwa e na aki manga wene ni bure ma te mwaane temanna. E aki “wene n taanga” Otea ma Komera i nanon tabeua te tai. (Otea 3:​3, kbn.) Ma imwina riki, e boni bae ni manga wene n taanga Otea ma neiei. E kaotaki n anne kukurein te Atua ni butimwaeiia ana aomata ngkana a okiria ao e na manga tabeakinia. (Otea 1:11; 3:​3-5) Tera reireiara man aei ibukin te mare ni boong aikai? Ngkana te rao ni mare ae akea ana bure e motinnanoia bwa e na kateimatoa ana mare n arona ni manga wene n taanga ma buuna, e oti iai bwa e a kabwaraa ana bure buuna. (1Kor. 7:3-5) Ni karaoan anne, ai akea iai bukin ae e na buuraure. Imwin anne, a riai n uaia ni kakorakoraia ao n ibuobuoki i marenaia ni kaboraoa aia iango ma ana iango te Atua ibukin te mare.

KARINEA TE MARE N AKI ONGEI KANGAANGA

14. N aron ae taekinaki n 1 I-Korinto 7:​10, 11, tera ae kona n riki n te mare?

¹⁴ A riai Kristian ni kabane ni kaota karinean te mare n aron Iesu ma Iehova. Ma n tabetai a kabwaka tabeman ni karaoa anne ibukin te aki kororaoi. (IRom 7:​18-23) Ngaia are ti aki riai ni mimi ngkai a riki kangaanga n aia mare tabeman Kristian n te moan tienture. E koreia Bauro bwa “e aki riai ni kitana buuna te aine.” Ma n tabetai e bon riki anne.​—Wareka 1 I-Korinto 7:​10, 11.

15, 16. (a) Tera tiaia taanga ngkana iai aia kangaanga n aia mare, ao bukin tera? (b) E na kangaa ni kaineti naba aei ngkana te rao ni mare temanna tiaki kaain te onimaki?

¹⁵ E aki taekinna Bauro bwa tera bukin te raure anne. Ma ti ataia ae e aki wene ni bure te mwaane. Bwa ngke ngaia ao e a kariaiakaki iai te buu te aine ni buuraure ke ni manga mare. E koreia Bauro bwa te buu te aine ae kitana buuna e riai n “tiku . . . n aki manga riki bwa buun temanna, ke e na manga iooki ma buuna.” Bwa i matan te Atua bon taanga naba naakai. E anga ana taeka n reirei Bauro bwa n aki ongeia bwa tera ae karikii kangaanga, ma ngkana akea irekerekena ma te wene ni bure, a riai n iooki taanga. A kona taanga akanne n ukera buokaia man te Baibara irouia unimwaane n te ekaretia. A na aki tei n ana itera temanna ma temanna unimwaane ma a kona n anga te taeka n reirei man te Baibara.

¹⁶ A na bae ni bati riki kangaanga ngkana tii temanna te rao ni mare ae toro iroun Iehova ao e kakorakoraa ni maiuakin ana kaetieti te Atua. E kariaiakaki te raure ngkana a riki kangaanga? N aron ae taekinaki n te Baibara e kona ni kariaiakaki te buuraure tii n te wene ni bure. Ma e aki taekinaki bukina aika kakaokoro ake e kona ni kariaiakaki iai te raure. E korea aei Bauro: “Ngkana iai te aine ae e aki onimaki buuna, ao e kariaia teuaei bwa e na tiku ma ngaia, ao ke e tai kitana teuaei.” (1Kor. 7:​12, 13) E kaineti naba anne nakoira ni boong aikai.

17, 18. E aera bwa Kristian tabeman a teimatoa n tiku ma buuia e ngae ngke a kaaitara ma kangaanga?

¹⁷ Ma n tabetai e kona ‘te buu te mwaane ae aki onimaki,’ ni kaotia n arona bwa e a aki “kariaia bwa e na tiku” ma neiei. E kona n ae e rangi n iowawa, ao e a namakinna neiei bwa e na ruanikai marurungina ke e na kabuanibwai maiuna. Tao e rawa ni karekei baike e kainnanoi neiei ma natiia ke e a karuanikaia ana onimaki. Ngkana e riki anne, tabeman Kristian a baireia bwa n aki ongea te bwai are e taekinna te buu te mwaane ma e kaotia n arona bwa e aki “kariaia bwa e na tiku” ma neiei, ao e a riai ngkanne te raure. Ma Kristian ake tabeman ake a rinanon naba aei, a a tia ni baireia bwa a na tiku ma buuia. A a tia n nanomwaaka ao ni kataia ni kanakoraoa riki aia mare. Bukin tera?

¹⁸ Ngkana a raure taanga ibukin anne, a teimatoa naba n riki bwa raao ni mare ao a na kaaitara ma kangaanga n aron ake a taekinaki mai moa. E kaota bukina riki teuana te abotoro Bauro ae a riai n teimatoa iai n aki raure ngke e kangai: “E kaitiakaki te mwaane ae aki onimaki ibukin reitakina ma buuna, ao e kaitiakaki te aine ae aki onimaki ibukin reitakina ma buuna ae onimaki, bwa a kaawa n aki itiaki natimi, ma a a itiaki ngkai.” (1Kor. 7:14) A bati Kristian aika kakaonimaki ni koaua ake a a tia n teimatoa n tiku ma buuia aika tiaki kaain te onimaki e ngae ngke a kaaitara ma kangaanga aika bati. A kukurei ngke a kakeaia n te itera anne bwa imwina riki a a riki buuia bwa taan taromauri ni koaua.​—Wareka 1 I-Korinto 7:16; 1Bet. 3:​1, 2.

19. E aera bwa a rangi ni bati taanga aika nakoraoi aia mare n te ekaretia ni Kristian?

¹⁹ E anga ana taeka n reirei Iesu ibukin te buuraure, ao te abotoro Bauro e anga te taeka n reirei ibukin te raure, i aani kairana n te taamnei. A tangiria naakai bwa a na karinea te mare ana toro te Atua. A bati taanga ni mare ni boong aikai n ekaretia ni Kristian ni katobibia te aonnaba aika nakoraoi aia mare. Ko na bae n noriia taanga ni mare aika kukukurei n am ekaretia, bwa buumwaane aika kakaonimaki a tangiriia buuia ao buuaine aika tatangira a karineia buuia. Ti kona ni kimwareirei bwa mirion ma mirion taanga aika kaota koauan raoi ana taeka te Atua aei: “Ibukin aei ao e na kitana tamana ma tinana te mwaane ao e na nim ma buuna, ao a na riki n tii te irikona naaka uoman.”​—IEbe. 5:​31, 33.