MWAKORO 3
Tangiriia Te Koraki Ake E Tangiriia te Atua
“Ko na nakonako ma aomata aika rabakau, ao ko na rabakau iai.”—TAEKA N RABAKAU 13:20, BG.
1-3. (a) Tera te koaua ae aki kona ni kakeweaki ae kaotia te Baibara? (b) Ti na kanga n rineiia raoraora ake a na rotii arora n te aro ae raoiroi?
AOMATA kaanga ai aron taian ongantari, n aroia n tauraoi n toom bwaai nako ake a otabwaniniaki iai. E ngae naba ngkana bon tiaki nanora, ma ti rangi ni kai reketaati ni katotong aroaroia, maiuia, ao anuaia naake ti rangi n reitaki ma ngaiia.
2 E kaota te koaua ae aki kona ni kakeweaki te Baibara ngke e kangai: “Ko na nakonako ma aomata aika rabakau, ao ko na rabakau iai. Ma e na maraki te aomata ngkana e raonia akana nanobaba.” (Taeka N Rabakau 13:20, BG) E aki nanonaki n te kibu aei tii te reitaki teutana. Te taeka ae “nakonako ma” e nanona te iraorao ae reitinako i nanon te tai ae maan.a E taekinaki te kibu aei n te boki teuana ae kabwarabwaraa te Baibara ni kangai: “Te nakonako ma te aomata, e nanonna bwa iai te tangira ao te reitaki ae kaan.” Ko kakoauaa ae ti kai katotongia te koraki ake ti tangiriia? Ni koauana, ibukina bwa e anaaki nanora irouia te koraki ake ti tangiriia, e kona ni korakora rotakira irouia, n te aro ae raoiroi ke ae buakaka.
3 Ngkana ti na teimatoa n tangiraki iroun te Atua, e kakawaki bwa ti na kakaaeia raoraora ake a na rotii arora n te aro ae raoiroi. Ti na kanga ni karaoa anne? Ni kauarerekeana, ti karaoia ngkana ti tangiriia te koraki ake e tangiriia te Atua, ni karekeia raoraona bwa raoraora. Iangoia, ti kona ni karekeia raoraora aika raoiroi riki nakoia te koraki ake a rineaki iroun Iehova bwa raoraona ibukin aroaroia aika tangiraki irouna? Ti na neneria ngkai bwa aeka n aomata raa aika tangiraki iroun te Atua. Ngkana ti mataata raoi n ana iango Iehova, ti na rabakau riki n rineiia raoraora ake a na rotii arora n te aro ae raoiroi.
TE KORAKI AKE E TANGIRIIA TE ATUA
4. E aera ngkai iai riain Iehova ni beberinoa rineaia raoraona, ao e aera ngkai e taekina Aberaam Iehova ni kangai, “raraou”?
4 E rangi ni beberinoa rineaia raoraona Iehova. Tiaki e bon riai aei irouna? Bwa ni koauana, boni ngaia te Uea ae Moan te Rietata i aoni bwaai ni kabane, ao te iraorao ma ngaia bon te kakabwaia ae akea n ai arona. Antai ngkanne ake e rineiia bwa raoraona? E kaania Iehova ma naake a kakoauaa ma n rangi n onimakinna. N te katoto, iangoa te baatua are Aberaam, ae te mwaane ae kinaaki ibukin rianakon ana onimaki. Akea riki kataakin ana onimaki te aomata ae te karo, ae korakora riki nakon tuangakina bwa e na anga natina te mwaane bwa te karea.b Ma e ngae n anne, e boni “kuri ni kareana Itaaka” Aberaam, bwa e rangi n onimakina ae “e kona te Atua ni kauta Itaaka mai buakoia maate.” (I-Ebera 11:17-19) Ma ibukina bwa e maiuakina te aeka n onimaki ao n ongeaba anne Aberaam, e a kaota tangirana Iehova n taekinna ni kangai, “raraou.”—Itaia 41:8, BK; Iakobo 2:21-23.
5. Tera aron Iehova n taraiia te koraki ake a kakaonimaki n ongeaba nakoina?
5 Moan te kakawaki iroun Iehova te kakaonimaki n ongeaba nakoina. E tangiriia te koraki ake a kani moanibwaia te kakaonimaki nakoina nakoni bwaai nako. (Wareka 2 Tamuera 22:26.) N aron ae ti noria ni Mwakoro 1 n te boki aei, moan te kukurei Iehova irouia te koraki ake a rinea te ongeaba irouna ibukina bwa a tangiria. E taku Taeka N Rabakau 3:32, (BK): “Bon raraona akana raoiroi.” Te koraki ake a kakaonimaki ni kaboraoa aroia ma are e tangiria te Atua, a karekea akoaia ae kaoakia iroun Iehova bwa a na riki bwa iruwa n ‘umwana.’ Nanona bwa a butimwaeaki nakon taromauriana ma n anganaki te inaomata ni kona n tataro nakoina n taai nako.—Taian Areru 15:1-5, BG.
6. Ti na kanga ni kaotia bwa ti tangira Iesu, ao tera ana namakin Iehova irouia te koraki ake a tangira Natina?
6 E tangiriia Iehova te koraki ake a tangira Iesu, ae Natina ae ana rikitemanna. E taku Iesu: “Ngkana iai ae tangirai, ao e na kakairi n au taeka, ao e na tangiria Tamau, ao ti na kawaria ao ti na maeka irouna.” (Ioane 14:23) Ti na kanga ni kaotiota tangiran Iesu? Ngkana ti kakairi n ana tua, ao ni mwiokoara mairouna ae tataekinan te rongorongo ae raoiroi ao karekeaia taan rimwina. (Mataio 28:19, 20; Ioane 14:15, 21) Ti kaota naba tangiran Iesu ngkana ti “toua raoi mwini mwanekana,” ni karaoa ara kabanea ni kona ni katotongnga n ara taeka ao n ara mwakuri, ngkai aomata aika aki kororaoi ngaira. (1 Betero 2:21) E rotaki nanon Iehova n aia kakorakora naake a tangira Natina, ao a kairaki iai bwa a na uaiakina touani mwini mwanekani Kristo.
7. E aera ngkai e kaota te wanawana te iraorao ma raoraon Iehova?
7 Aroaro tabeua ake e kantaningai Iehova mairouia raoraona bon te onimaki, te kakaonimaki, te ongeaba, ao tangiran Iesu ma ana kaetieti. Ti riai n titirakinira i bon iroura ni kangai: ‘E oti bwa iai aroaro ke anua aikai irouia raoraou ni kaan? I karikiia raoraon Iehova bwa raoraou?’ E kaota te wanawana karaoan aei. A kona naake a karikirakei aroaro aika tangiraki iroun te Atua, ma n tataekina te rongorongo ae raoiroi ibukin te Tautaeka n Uea ma te ingaingannano, n rotiira n te aro ae raoiroi ma ni kairira bwa ti na kakoroi bukin ara iango ni kani kakukureia te Atua.—Nora te bwaoki ae “Tera ae Nanonaki n Raoraom ae Raoiroi?”
REIREIARA MAN TE KATOTO N TE BAIBARA
8. Tera ae anaa nanom n te iraorao (a) i marenan Naomi ma Ruta? (b) i marenaia ataeinimwaane ake I-Ebera aika teniman? (c) i marenani Bauro ma Timoteo?
8 A bati katoto n te Baibara ae taekaia te koraki ake a kakabwaiaaki imwin rineaia raoraoia aika raoiroi. Ko kona ni wareka taekan te iraorao i marenan Naomi ma buun natina ae Ruta, i marenaia ataeinimwaane ake I-Ebera aika teniman ake e rangi ni kaan aia itoman i Baburon, ao i marenani Bauro ao Timoteo. (Ruta 1:16; Taniera 3:17, 18; 1 I-Korinto 4:17; I-Biribi 2:20-22) Ma ti na kaatuua taekan te katoto teuana ae rianako, ae te iraorao i marenan Tawita ao Ionatan.
9, 10. Tera ae aana te iraorao i marenan Tawita ao Ionatan?
9 E taku te Baibara bwa imwin tiringani Koria iroun Tawita, “ao e reke nanon Ionatan n tangira Tawita, ao e tangiria n ai aron tangirana i boni irouna.” (1 Tamuera 18:1, BK) Mangaia are e a moanaki ikanne te iraorao ae teimatoa, e ngae ngke a kakaokoro aia ririki, ni karokoa maten Ionatan n te marae ni buaka.c (2 Tamuera 1:26) Tera ae aana te iraorao ae matoatoa ae reke i marenaia raao aika uoman aikai?
10 E kaan aia iraorao Tawita ao Ionatan ibukin tangiran te Atua irouia, ao ibukini korakoran nanoia ni kan teimatoa ni kakaonimaki nakoina. A boonnano mwaane aika uoman aikai ibukin nanoia ni kani kakukureia te Atua. E rikirake te tangira i marenaia ibukin aroaro aika raraoi ake a kaotiotii. E bae n anaaki nanon Ionatan n ninikorian ma ingaingan nanon te teinimwaane ae aki mamaaku aei, n tei ibukin aran Iehova. Akea te nanououa bwa Tawita e karinea teuae e ikawai riki nakoina aei, ae e kakaonimaki ni boutokaa ana babaire Iehova, ao e tituaraoi ni karimoaa moa nanon Tawita nakoni karimoaan oin nanona. N te katoto, iangoa te baere riki ngke e a rangi ni bwara nanon Tawita, ni maiuna ae te bibirinako ni karabaa n te rereua man unin te Uea ae buakaka ae Tauro, ae taman Ionatan. Ni kaotiotan te kakaonimaki ni koaua, e biririmoa Ionatan n nakon “Tawita . . . ao e kakorakora baina iroun te Atua.” (1 Tamuera 23:16, BG) Iangoa ana namakin Tawita iroun raoraona ae rangi n tatangiria ngke e a roko ni boutokaia ao ni kaungaa!d
11. Tera reireiam ibukin te iraorao, man ana katoto Ionatan ao Tawita?
11 Tera reireiara man aia katoto Ionatan ao Tawita? E moamoa riki, ti noria bwa te bwai ae moan te kakawaki irouia aomata aika iraorao, bon aroia n uaia ni moanibwaia reitakia ma te Atua. Ngkana ti kaania te koraki ake titeboo ara onimaki ma ngaiia, titeboo ara koaua ni kaineti ma te maiu ae riai, ao nanora ni kan teimatoa ni kakaonimaki nakon te Atua, ti na kona iai ni kaai n ibuokanibwai n ara iango, n nanora ao ni baika ti karaoi aika kaungaira ma ni karikirakeira. (Wareka I-Rom 1:11, 12.) Ti kona ni kuneia aeka n aomata aika kan teimatoa ni kakaonimaki nakon te Atua, i buakoia raora n taromauri. Nanona ngkanne bwa ane roroko n taiani botaki n te Tabo n Taromauri, bon te rao ae raoiroi? Tiaki ngaia anne.
ARON RINEAIA RAORAORA NI KAAN
12, 13. (a) E aera ngkai ti riai ni beberinoa rineaia raoraora i buakoia raao ni Kristian? (b) Tera te kangaanga ae a kaitaraa ekaretia ake n te moan tienture, ao tera ana kauring Bauro ae matoatoa iai?
12 Ti riai ni beberinoa rineaia raoraora i nanon te ekaretia, bwa ti aonga ni karekeia raoraora aika karikirakea ara iraorao ma te Atua. Ti na mimi n aei? Ti na aki. Tabeman Kristian n te ekaretia a kainnanoa te tai ae maan riki ao a a tibwa ikawai n te onimaki, n aron naba taian uaanikai n te aroka ae tii teuana, ae a kakaokoro aia tai n tawaa. Mangaia ae ti kona ni kaitiboo ma Kristian aika kakaokoro nako aron rikirakeia n te onimaki, n ekaretia nako. (I-Ebera 5:12–6:3) Ma ti boni kaotiota te taotaonakinnano ao te tangira nakoia ake a boou ke a mamaara riki, bwa ti kani buokiia bwa a na rikirake n te onimaki.—I-Rom 14:1; 15:1.
13 N tabetai e kona n iai te bwai ae riki n te ekaretia, ike e a kainnanoaki iai bwa ti na taratara raoi bwa antai ae ti iraorao ma ngaia. Tao a iraraang tabeman n aroaro aika aki riai, ke tao e reke irouia tabemwaang te nano ni kan unun ke te ngurengure. A kaaitara naba ma te aeka ni kangaanga anne ekaretia ake n te moan tienture C.E. E ngae ngke a kakaonimaki angia kaaia, ma iai tabeman aika a bwaini aroaro aika aki riai. E anga te kauring ni kangai te abotoro Bauro nakon te ekaretia i Korinto, ibukina bwa iai tabeman ake a aki taui reirei ni Kristian tabeua: “Tai burebureaki. A urui aroaro aika raraoi taian iraorao aika bubuaka.” (1 I-Korinto 15:12, 33) E kauring Bauro nakon Timoteo bwa e kona naba n iai tabeman i buakoia raao ni Kristian aika a aki karaoa ae riai. E tuangaki Timoteo bwa e na kararoaia aekaki aikai, na aki karekeia bwa raoraona ni kaan.—Wareka 2 Timoteo 2:20-22.
14. Ti na kanga ni kamanena te boto n reirei are n ana taeka ni kauring Bauro, ni kaineti ma te iraorao?
14 Ti na kanga ni kamanena te boto n reirei are n ana taeka ni kauring Bauro? Ngkana ti aki iraorao ma aomata i nanon te ekaretia ke i tinanikuna, ake a kona n rotiira n te aro ae buakaka. (2 I-Tetaronike 3:6, 7, 14) Ti riai ni kamanoa ara iraorao ma Iehova. Uringnga are ti katotonga te ongantari n toom aroaroia raoraora ni kaan ma aia waaki. N aron ae ti aki kona ni kateboa te ongantari n te beneka ao ni kariaa bwa e na onrake n te ran, ti aki kona naba n iraorao ma aika a bwaini aroaro aika bubuaka, ao ni kariaa bwa ti na karekei mairouia aroaro aika raraoi.—1 I-Korinto 5:6.
Ko kona ni kuneia raoraom aika raoiroi i buakoia raao n taromauri
15. Tera ae ko kona ni karaoia bwa ko aonga ni karekeia raoraom n te ekaretia aika tatabeakina reitakia ma Iehova?
15 Ti rangi ni kakaitau bwa a boni kona n reke raoraora aika raoiroi i buakoia raao n taromauri. (Taian Areru 133:1) Ko na kanga ni karekeia raoraom n te ekaretia aika tatabeakina kateimatoaan reitakia ma Iehova? Ngkai ko karikirakei aroaro ao anua aika tangiraki iroun te Atua, a na bae ni kaaniaki ma ngkoe te koraki ake a karaoa naba anne. N te tai naba anne, tao ko riai ni karaoi mwaneka ake ko na biririmoa iai ni karekeia raoraom aika boou. (Nora te bwaoki ae “Arora ni Karekeia Raoraora Aika Raoiroi.”) Kakaaeia ake a kaotiotii aroaro ake ko kani katotongi. Mutiakina ana reirei te Baibara ni ‘kamwawawaa nanom,’ n ukoukora te iraorao ma raao n te onimaki na aki ongeia bwa kaain ia ngaiia ke te reeti n aomata raa, ke tera rikiaia. (2 I-Korinto 6:13; wareka 1 Betero 2:17.) Tai tiatiana am iraorao tii nakoia tabonrorom. Uringnga are e rangi n ikawai riki Ionatan nakon Tawita. A bati aomata aika ikawai riki ae a kona ni kanakoraoa te iraorao ni mwaataia ao ni wanawanaia.
NGKANA A UEKE KANGAANGA
16, 17. E aera ngkai ti aki riai ni kerikaaki moa man te ekaretia, ngkana e kammaraka nanora ni bwaai tabeua raora n taromauri temanna?
16 Kioina ngkai a rangi ni kakaokoro aroaroia kaain te ekaretia ao rikiaia, a kona ngkanne n ueke kangaanga n tabetai. E kona n taekina ke ni karaoa te bwai teuana ae kammaraka nanora, raora n te onimaki temanna. (Taeka N Rabakau 12:18) N tabetai a a ueke kangaanga ibukini kakaokoron te aroaro, taian nakobuaka, ke kakaokoron te iango. Ti na mamaara ni kangaanga aikai ma ni kerikaaki moa man te ekaretia? Ti na bon aki ngkana iai iroura te tangira ni koaua ibukin Iehova, ao ibukia te koraki ake e tangiriia.
17 Ngkai bon ara tia Karikiriki Iehova ao te tia Kateimatoai maiura, ti riai ngkanne n tangiria ao ni kakaonimaki nakoina ma nanora ni kabane. (Te Kaotioti 4:11) Irarikina, e bon riai naba bwa ti na kakaonimaki ni boutokaa te ekaretia ae e kukurei Iehova ni kabongana. (I-Ebera 13:17) Mangaia ae ngkana e kammaraka nanora raora n taromauri temanna ke e kaunira ni bwaai tabeua, ti na aki kerikaaki moa man te ekaretia ni kaota aki kukureira iai. E aera bwa ti na karaoa anne? Bon tiaki Iehova ae kaunira. Tangiran Iehova iroura e aki kona ni kariaia bwa ti na tannako mairouna ao mairouia ana aomata!—Wareka Taian Areru 119:165.
18. (a) Tera ae ti kona ni karaoia ibukini karikirakean te rau n te ekaretia? (b) Baikara kakabwaia aika ti kariai ngkana ti rinea ae ti na kabwarabure, ngkana iai bukina ae riai?
18 E kairira tangiraia raora n taromauri bwa ti na karikirakea te rau n te ekaretia. E aki kantaningaia Iehova bwa a na kororaoi te koraki ake e tangiriia, ao ti riai naba n iango n aron anne. E kairira te tangira bwa ti na tarariaoi kairua aika uarereke, ao n ururinga are ti bane na aki kororaoi ma ni kakaraoa ae bure. (Taeka N Rabakau 17:9; 1 Betero 4:8) E buokira te tangira bwa ti na teimatoa n “tauraoi n ikabwarabure.” (I-Korote 3:13) E aki bebete n taai nako maiuakinan te reirei aei. Ngkana ti kariaia bwa ti na taonakinako n te un, ti kona ni kairaki iai bwa ti na kaikoa unra bwa tao ti iangoia bwa ti katuuaaea iai te aomata are ti un irouna. Ma ni koauana, e karuanikai nakoira kaikoan unra. E karekei kakabwaia aika bati rinean ae ko na kabwarabure ngkana iai bukina ae riai. (Ruka 17:3, 4) E karaui ara iango ao nanora, e kateimatoa te rau n te ekaretia, ao ae kakawaki riki, e kamanoa ara iraorao ma Iehova.—Mataio 6:14, 15; I-Rom 14:19.
TE TAI AE E A RIAI N TOKI IAI ARA IRAORAO
19. Baikara baike a kona n riki, ae e a riai n toki iai ara iraorao ma temanna?
19 N tabetai, ti a tuangaki bwa ti nang katoka ara iraorao ma temanna ae e a tia ni kaaina te ekaretia. E kona n riki aei ngkana e a kabaneaki man te ekaretia te aomata ae urua ana tua te Atua ao e aki raira nanona iai, ke ngkana e a kakeaa te onimaki n arona n angareirei i aon reirei aika kewe, ke e a kabanea i bon irouna man te ekaretia. E katerea n tuangira Ana Taeka te Atua bwa ti na “katoka te reitaki” ma aeka n aomata akanne.e (Wareka 1 I-Korinto 5:11-13; 2 Ioane 9-11) E kona ni kangaanga bwa ti na kararoaa temanna ae tao e a tia n riki bwa raoraora, ke bon ara koraki. Ti na tei n nene ni kaotia bwa e moanibwai nakoni bwaai nako, ara kakaonimaki ni koaua nakon Iehova ao ana tua aika raraoi? Uringnga are e rangi ni kakawaki iroun Iehova te kakaonimaki ao te ongeaba nakoina.
20, 21. (a) E aera ngkai bon te babaire n tatangira kabaneakin te aomata? (b) E aera ngkai e kakawaki bwa ti na wanawana n rineiia raoraora?
20 Kabaneakin te aomata bon te babaire n tatangira ae katauraoaki iroun Iehova. N te aro raa? Kabaneakin te tia bure ae aki raira nanona, boni kaotan tangiran aran Iehova ae tabu ao bwaai ni kabane aika irekereke iai. (1 Betero 1:15, 16) E kateimatoa manon te ekaretia kabaneakin te aomata. A kamanoaki kaaina aika kakaonimaki man rotakibuakaia irouia taani bure aika boni kani bure, ao a kona ni waakinaanako aia taromauri n ataakin ae te ekaretia bon te tabo ae mano man te waaki ae buakaka n te aonnaba. (1 I-Korinto 5:7; I-Ebera 12:15, 16) E kaota tangiran te tia bure, te boaaki ae matoatoa. Tao bon te bwai ae e kainnanoia ae e na kui iai bwa e aonga n ataia ae e a riai ni bita aroarona, ao n toui mwaneka aika kakawaki ibukini manga okiran Iehova.—I-Ebera 12:11.
21 Ti aki kona ni birinako man te koaua ae e kona n rangi ni korakora rotakin arora irouia raoraora ni kaan. E kakawaki ngkanne bwa ti na wanawana n rineiia raoraora. Ti na otabwaniniaki irouia raoraora aika tamaroa aika kona n reke, ngkana ti karikiia raoraon Iehova bwa raoraora, ao ngkana ti tangiriia naake e tangiriia te Atua. A na buokira aroaro aika ti karekei mairouia, ni kakoroi bukin ara iango ni kani kakukureia nanon Iehova.
a Te taetae n Ebera ae rairaki bwa “raonia” e rairaki naba bwa “i raorao.”—Taani Motikitaeka 14:20; Taeka N Rabakau 22:24, BG.
b Ngke e tuanga Aberaam taekan te baei Iehova, ao e kaota iai bannan ana angakarea are e na karaoia ngkana e kareana Natina ae ana rikitemanna. (Ioane 3:16) Ma e tuka Aberaam Iehova ao e katauraoa te tiibu mwaane bwa oneani mwin Itaaka.—Karikani Bwaai 22:1, 2, 9-13.
c Bon te roro n rikirake Tawita ae nanona bwa “bon te ataei” ngke e tiringa Koria, ao tao 30 ana ririki n te tai are e mate iai Ionatan. (1 Tamuera 17:33, BK; 31:2; 2 Tamuera 5:4) Tao 60 ana ririki Ionatan ngke e mate, ae oti iai bwa tao 30 te ririki ikawaina i aon Tawita.
d N aron ae koreaki n 1 Tamuera 23:17, e taekini baika nimaua Ionatan ni kaungaa iai Tawita: (1) E kaungaa Tawita bwa e na aki maaku. (2) E karaua nanon Tawita bwa e na boni matebuaka ana kakorakora Tauro. (3) E kauringa Tawita bwa e na bon reke iroun Tawita te nakoa n uea, n aron are e beritanna te Atua. (4) E berita bwa e na boni kakaonimaki nakon Tawita. (5) E kaongoa Tawita bwa e ataaki naba iroun Tauro taekan ana kakaonimaki Ionatan nakon Tawita.
e Ibukin te rongorongo riki i aon te aroaro ae riai nakoia aika kabaneaki ke aika kabaneia i bon irouia man te ekaretia, nora te Bukinibaa, “Arora ae Riai Nakon te Aomata ae Kabaneaki Man te Ekaretia.”