E Karietataa Aran Te Atua Ae Iehova Iobi
“E na karaoiroaki aran Iehova.”—IOBI 1:21.
1. Tao antai ae korea te boki ae Iobi ao ningai?
TAO ai 40 ana ririki Mote ngke e birinako mai Aikubita nako Mirian ao n tiku iai, ibukin raweani maiuna man unin Barao. (Mwakuri 7:23) N tikuna n te aba anne, tao e boni bae n tia n ongo kataakin Iobi are e maeka n te aba ae uakaan ae Ura. N ririki ake imwina ngke a a kaania Ura n raatokini mwanangaia i nanon te rereua Mote ma te natannaomata ae Iteraera, ao e a boni bae n tia naba n ataa rongorongoni kabaneani maiun Iobi. Ni kaineti ma aia koaua I-Iutaia, e koreaki te boki ae Iobi irouni Mote tabeua te tai imwini maten Iobi.
2. N aaro raa are a a kakorakoraaki iai aia onimaki ana toro Iehova n taai aikai n te boki ae Iobi?
2 E kakorakorai aia onimaki ana toro te Atua ni boong aikai te boki ae Iobi. N aaro raa? Ti buokaki n te rongorongo aei bwa ti na ota raoi ni baike a rangi ni kakawaki ake a riki i karawa aika iai uaaia, ao e katereaki iai te titiraki ae moan te kakawaki ae kaineti ma riain te Atua n tautaeka i aoni bwaai ni kabane. E kananoi naba ara atatai rongorongon Iobi n te bwai ae irekereke ma te teimatoa ni kakaonimaki n te aro ae eti. Ao e buokira naba ni kaotaira bwa e aera ngkai n taai tabetai e kariaia Iehova bwa a na rawawata ana toro. Irarikina, e kaotaki n te boki ae Iobi bwa Tatan te Riaboro ngaia karoton te Kakaaitara nakon Iehova ao aia kairiribai aomata naba. E kaotaki n te boki aei naba bwa a kona n teimatoa ni kakaonimaki ni koaua nakon Iehova aomata aika aki kororaoi n aron Iobi, n aki ongei korakorani kataakia. Ti na neneri ngkai baike a riki tabeua aika kabwarabwaraaki n te boki ae Iobi.
E Kataa Iobi Tatan
3. Tera ae ti ataia ibukin Iobi, ao bukin tera bwa e mamatanaki iroun Tatan?
3 Bon te mwaane ae kaubwai Iobi, e mwaatai n riing nanoia aomata ao atun te utu ae moan te raoiroi aroaroni maiuna. E kakoauaaki bwa e iangoaki ngkoa teuaei bwa te tia angareirei ae rangi ni mwaatai ae ibuobuoki nakoia aika maiu ni kainnano. Ma ae moan te kakawaki riki, e mamaaka te Atua Iobi. E taekinaki Iobi bwa te mwaane ae ‘moan te raoiroi, a eti arona, e mamaaka te Atua ao e riribaa te buakaka.’ E mamatanaki Iobi iroun Tatan te Riaboro ibukina bwa e tangira te Atua ao tiaki ibukini kaubwaina ao mwaataina n riing nanoia aomata.—Iobi 1:1; 29:7-16; 31:1.
4. Tera te kakaonimaki n te aro ae eti?
4 Ni moan rongorongon te boki ae Iobi ao e taekinaki iai te botaki ae boo i karawa ike a a kaoti iai anera i matan Iehova. E kaoti naba Tatan i buakoia ao e kabuakakaa Iobi. (Wareka Iobi 1:6-11.) E ngae ngke e taekina kaubwain Iobi Tatan, ma e boni kaatuua riki iangoani kabuakakaan ana kakaonimaki n te aro ae eti. Te taeka ae “kakaonimaki n te aro ae eti” e nanonaki iai te aroaro ae eti, te aomata ae moan te raoiroi, te raoiroi ao akea ana kairua. N aroni kabonganakina n te Baibara, ana kakaonimaki n te aro ae eti te aomata e nanonaki iai tangiran Iehova ma nanona ni kabane.
5. Tera ae e taekinna Tatan ibukin Iobi?
5 E taekinna Tatan bwa e boto taromaurian te Atua iroun Iobi i aoni kani kakabwaiaana, ma tiaki ibukini kakaonimakina n te aro ae eti. E taku Tatan bwa e na kakaonimaki ni koaua Iobi nakon Iehova tii ngkana e teimatoa te Atua ni kakabwaiaa ao ni kamanoa. Ibukini katauraoani kaekaan ana bukibuki Tatan, e a kariaiakaki iroun Iehova bwa e na buakana te mwaane ae kakaonimaki anne. Aio arona bwa n te bongina, ao e a ataia Iobi bwa a a bane ni kimoaaki ke n tiringaki ana nanai ni man, a tiringaki ana toro, ao ni bua naba maiuia natina ake tengaun. (Iobi 1:13-19) E uruaki ana kakaonimaki n te aro ae eti Iobi ni buakanakina iroun Tatan? N te rongorongo ae kairaki koreana rinanon te taamnei ao e kabwarabwaraaki iai aron Iobi ni kaaitarai tekebuakana ngke e kangai: “E anga Iehova, ao E a manga uoti nako; e na karaoiroaki aran Iehova.”—Iobi 1:21.
6. (a) Tera ae riki ngke e a manga boo te botaki i karawa? (b) Antai ake e iangoia Tatan ngke e kabuakakaa kakaonimakin Iobi n te aro ae eti nakon Iehova?
6 Rimwi riki, ao e a manga boo naba te botaki i karawa. Ao e a manga bukina naba Iobi Tatan ni kangai: “Te kun boona te kun, eng, ane e na kabane ana bwai te aomata n anga ba booni maiuna. Ma Ko na arora baim ao ringa rina ma irikona, ao e na taetaebuakaiko iai i matam.” Noria bwa e karababaa nako ana bukibuki Tatan ngke e kangai, “E na kabane ana bwai te aomata n anga ba booni maiuna.” Nanona ngkanne bwa e aki tii kabuakakaa ana kakaonimaki n te aro ae eti Iobi te Riaboro ma ai bon “aomata” nako ake a taromauria Iehova. Imwin anne, e a kariaia te Atua bwa e na orea Iobi Tatan n te aoraki ae kammaraki. (Iobi 2:1-8) Ma tiaki ngaia anne katokini kataan Iobi.
Tera Reireiara Man Aroaron Iobi
7. N aro raa are a a karawawataa iai Iobi buuna ao naake a kawaria?
7 E bon taonaki naba buun Iobi ni karawawata ake e taonaki iai Iobi man te moantai. E bae n tia n rangi n nanokawaki neiei ni buaia natina ao kaubwain ana utu. E boni bae ni maraki naba neiei ngke e nora buuna ni karawawataaki n te aoraki ae kammaraki. E tang nakon Iobi ni kangai: “Ko tautaua nako naba raoiroim? Taetaebuaka te Atua, ao ko na mate.” Imwina, a a roko mwaane aika teniman aika Eribati, Biretata ao Toba bwa aongkoa a na kabebetea nanon Iobi. N oneani mwin anne, a taekin iango aika kairua ike a a kakoauaaki iai bwa bon ‘taani motiki nanoanga aika kabotu.’ N te katoto, e taekinna Biretata bwa a a tia ni kakaraoi mwakuri aika bubuaka natin Iobi ao a a bon tau ni mate. E taekinna naba Eribati bwa e karawawataaki Iobi ibukin ana bure ake rimoa. E kananokokoraka naba Eribati kakawakia te koraki ake a teimatoa ni kakaonimaki n te aro ae eti iroun te Atua. (Iobi 2:9, 11; 4:8; 8:4; 16:2; 22:2, 3) Ma e teimatoa Iobi ni kakaonimaki n te aro ae eti i aan aeka ni kangaanga aika rangi ni karawawata aikai. Ni koauana, e kona ni kairua naba ngke e “karaoiroia i bon i rouna ao e aki karaoiroa te Atua.” (Iobi 32:2) Ma e ngae n anne, e bon teimatoa ni kakaonimaki rinanoni kataakina ni kabane.
8. Tera ana katoto ae raoiroi Eriu ni kaineti ma taan anga taeka n reirei ni boong aikai?
8 Imwin anne, ti wareka taekan Eriu are e roko naba ni kawara Iobi. E kakauongo moa Eriu nakon aia kauntaeka Iobi ma raona ake teniman. E ngae ngke e ataei riki Eriu nakoia mwaane ake aman, ma e boni kaotiota te wanawana ae raka riki ngke e kataetaea Iobi ma te karinerine. E kamoamoaa Iobi Eriu n aroaroni maiuna ae moan te raoiroi. Ma e taekinna naba bwa e a tia Iobi ni karakaa kaatuuan iaiangoani kakoauaan ae a eti aroarona. Ma imwina e a karauaki nanon Iobi iroun Eriu bwa e bon rangi ni manena n taai nako te kakaonimaki ni beku iroun te Atua. (Wareka Iobi 36:1, 11.) Ai raoiroira te katoto aei nakoia te koraki ake a kan anga aia taeka n reirei ni boong aikai! E kaotiota te taotaonakinnano Eriu, e kakauongo raoi, e kamoamoaa te aomata n te aro ae riai ao e anga ana reirei ae kaunganano.—Iobi 32:6; 33:32.
9. E kanga Iehova ni buoka Iobi?
9 N tokina, ao e riki nakon Iobi te bwai ae kangaanga kakoauaana ngke e a taetae nakoina Iehova! E kangai te rongorongo: “Ao Iehova E kaeka Iobi mai nanon te ukeukenanti.” Ni kamanenaan taian titiraki teuana imwin teuana iroun Iehova, e a bon reireina iai Iobi ma te akoi ma e boni kamatoaa naba ana taeka n te aro are e a kona ni kaeta iai ana iango. E butimwaea boaakina Iobi ma te kukurei ngke e kaotia ni kangai: “Bon akea bongau . . . I raraoma I nanoni bubun te tano ma te mannang.” Imwin kataetaean Iobi iroun Iehova ao e waaki nako ni kaota unna ao e boaia raon Iobi ake teniman ibukina bwa a aki taekinna n ‘te aro ae riai’. E riai n tataro naba Iobi ibukia. Ngkanne, “Iehova E onika aron Iobi are kaanga arona n taenikai, ngke e a tia n tataro i bukiia raona: ao E angan Iobi Iehova bwaai ni kabane ake ana bwai ngkoa n raon riki n ae maitiia naba.”—Iobi 38:1; 40:4; 42:6-10.
Tera Aroni Korakoran Tangiran Iehova Iroura?
10. E aera Iehova ngke e a aki tii tarariaoa naba Tatan ke ni bon tiringnga?
10 Bon te tia Karikiriki Iehova ao te tia Tautaeka i aoni bwaai ni kabane. E aera ngke e a aki tii tarariaoa naba ana bukibuki te Riaboro? E ataia te Atua bwa ngkana e tarariaoa Tatan ke n tiringnga, ao e na bon aki kaetaki naba iai te titiraki are e a tia n tabekaki. E a tia n taekinna te Riaboro bwa e na aki teimatoa ni kakaonimaki ni koaua Iobi are ana toro ae rianako Iehova, ngkana a a bua kaubwaina. E teimatoa ni kakaonimaki ni koaua Iobi n aki ongea kataakina. N te tai anne, e taekinna naba Tatan bwa a na tannako mairoun te Atua aomata ni kabane ngkana a karawawataaki rabwataia. E karawawataaki Iobi ma e aki uruaki kakaonimakina n te aro ae eti. Ai ngaia are e a kakoauaaki bwa Tatan bon te tia kewe n rongorongon te mwaane ae kakaonimaki aei e ngae ngke e aki kororaoi. Ma tera aroia taan taromauria te Atua ake tabeman?
11. E kanga Iesu n anga te kaeka ae kororaoi nakon ana kabuakaka Tatan?
11 Ni koauana, ngkana e teimatoa ni kakaonimaki n te aro ae eti ana toro te Atua n aroarona n aki ongei baika e karaoi nakoina Tatan, e a kaotia iai bwa a kairua ana bukibuki te kairiribai ae akea ana nanoanga ae Tatan. E roko Iesu i aon te aba ao e anga te kaeka ae kororaoi nakon ana kabuakaka Tatan. Bon te aomata ae kororaoi Iesu n aron ara moani karo are Atam. Ibukini kakaonimakin Iesu ni karokoa matena, e a kaotaki raoi iai koauan ae e kairua ana bukibuki Tatan ao bon te tia kewe ngaia.—Te Kaotioti 12:10.
12. Tera aia anga ao mwiokoaia ana toro Iehova n tatabemania nako?
12 Ma e ngae n anne ao e bon teimatoa naba Tatan ni kataiia taan taromauria Iehova. A bane n reke angara ao mwiokoara n tatabemanira nako bwa ti na kaotiota kakaonimakira n te aro ae eti, ngkai ti toro iroun Iehova ibukin tangirana ao tiaki ibukini kakabwaiaara. Tera ara iango ni kaineti ma te mwioko anne? Ti taraia bwa ai aron te beku ae rine ngkana ti kakaonimaki ni koaua nakon Iehova. E karau naba nanora ataan ae e anganira te korakora Iehova bwa ti aonga n nanomwaaka n aron are e riki nakon Iobi, ao E katei tiani kataaki aika ti aitara ma ngaai.—1 I-Korinto 10:13.
Tatan Bon te Kairiribai ae Kakaaitara ao ni Kabwaoua te Koaua
13. Baikara rongorongo aika kaotaki ibukin Tatan n te boki ae Iobi?
13 Iai n te Koroboki ae Tabu n te Taetae n Ebera rongorongon Tatan ae rangi ni kamaamaea ngke e kabuakakaa Iehova ao ni kairiia aomata bwa a na kitana te onimaki. N te Koroboki ni Kristian ae Tabu n te Taetae ni Kuriiti, ti nori iai rongorongo riki tabeua ibukin ana kakaaitara Tatan nakon Iehova, ao n te boki ae Te Kaotioti, ti reiakina iai kakoauaan riain Iehova n tautaeka ao kabaneani kamaunaan Tatan. E kabatiaa ara atatai te boki ae Iobi ni kaineti ma ana karitei Tatan. Ngke e boo te botaki i karawa ao e boni kaoti naba Tatan i buakoia, ma akea nanona ni kan neboa Iehova. Iai aroaron te Riaboro ae te kani kammarakiia aomata ao tiana ae karuanikai. E “oti nako Tatan mai matan Iehova” imwini kabuakakaan Iobi ao anganakina te kariaia bwa e na kataia.—Iobi 1:12; 2:7.
14. Tera aroaron Tatan nakon Iobi?
14 Mangaia are e kaotaki n te boki ae Iobi bwa Tatan bon aia kairiribai aomata ae akea ana nanoanga. I marenan te botaki are e boo i karawa are e taekinaki n Iobi 1:6 ao te botaki teuana riki are e kabwarabwaraaki n Iobi 2:1, e aki kaotaki iai maanin te tai are e a kataaki iai Iobi n te aro ae iowawa. Ibukini kakaonimakin Iobi, e a kona iai n taekina ae kangai Iehova nakon Tatan: “Ko boni ngae ni keiakinai nako ina [Iobi] ba N na kamauna, ngke akea ana bure, ao e teimatoa naba n raoiroina.” Ma e aki kaotia Tatan bwa a a tia ni kakoauaaki ae a kairua ana bukibuki. Ni kaitaraan anne, e tua bwa e na kataaki Iobi n te aro teuana riki ae kakaiaki. Mangaia are e boni kataa Iobi te Riaboro ngke e kaubwai ao ngke e maiu ni kainnano naba. E teretere iai bwa e aki nanoangaia aika maiu ni kainnano Tatan ke aika karawawataaki n te kabuanibwai. E riribaia aomata aika kakaonimaki n te aro ae eti. (Iobi 2:3-5) Ma e ngae n anne, e kaotaki ni kakaonimakin Iobi bwa Tatan bon te tia kewe.
15. Tera ae a titeboo iai taani kabwaoua te koaua ni boong aikai ma Tatan?
15 Bon Tatan ae moan riki bwa te tia kabwaoua te koaua. A kaotiotii aroaro ake titeboo ma ake e kaotii te Riaboro taani kabwaoua te koaua ni boong aikai. Tao a kona ni kabarekaaki aia iango te koraki aei n tangiran tiribureaia aomata tabeman n ekaretia, unimwaane aika Kristian, ke te Rabwata n Tautaeka. A rawa naba ni kamanena aran te Atua ae Iehova taani kabwaoua te koaua tabeman. Akea nanoia ni kan reiakina taekan Iehova ke n toro irouna. A mamatania naba aomata aika kakaonimaki n te aro ae eti n aron naba tamaia ae Tatan. (Ioane 8:44) Maroaka ae a a rarawa ana toro Iehova nakon aaro n itoman ni kabane ma ngaiia!—2 Ioane 10, 11.
E Karietataa Aran te Atua ae Iehova Iobi
16. Tera aroaron Iobi are e kaotiotia nakon Iehova?
16 E kamanena ao n neboa aran te Atua ae Iehova Iobi. E ngae ngke e karawawataaki Iobi n taekani mateia natina ma e bon aki roko naba n te taekina te Atua bwa e buakaka. E ngae ngke e kairua Iobi ni bukina te Atua n ana kangaanga ma e bon teimatoa naba ni karietataa aran te Atua ae Iehova. E taekina teuana mai buakon ana taeka n rabakau ake imwina riki Iobi ni kangai: “Noria, makan te Uea [“Iehova,” NW], boni ngaia te rabakau; Ao te kitana te buakaka te ataibwai.”—Iobi 28:28.
17. Tera ae buoka Iobi bwa e na teimatoa ni kakaonimaki n te aro ae eti?
17 Tera ae buoka Iobi bwa e na teimatoa ni kakaonimaki n te aro ae eti? E teretere bwa imwain taonakina ni kabuanibwai ao e a kaman karikirakea ana iraorao ae kaan ma Iehova. E ngae ngke akea te bwai ni kakoaua nakoira ae Iobi e ataia bwa e bukina Iehova Tatan, ma e boni motinnanoia naba teuaei bwa e na teimatoa ni kakaonimaki ni koaua nakon Iehova. E taku: “N na aki kaki au raoiroi mai rou ni karokoa mateu.” (Iobi 27:5) E kanga ni karikirakea ana iraorao ae kaan aei Iobi? Akea te nanououa bwa e kakawaki irouna te baere e a tia n ongo ibukin aroaron te Atua nakon Aberaam, Itaaka ao Iakoba, ake bon ana bakatibu. Ao man tarataraan te karikibwai iroun Iobi, e a kona iai n atai aroaron Iehova aika mwaiti.—Wareka Iobi 12:7-9, 13, 16.
18. (a) E kanga Iobi ni kaota tangiran Iehova ae korakora irouna? (b) N aaro raa aika ti kakairi iai n ana katoto ae raoiroi Iobi?
18 E ueke i nanon Iobi te kani kakukureia Iehova man te bwai are e a tia n reiakinna. Tao ngkana a a tia kaain ana utu ni karaoa te bwai ae e aki kukurei iai te Atua ke tao a ‘a tia n taetaebuaka te Atua i nanoia,’ ngaia are e a katoatai n anga karea ibukia. (Iobi 1:5) E ngae ngke e a rangi n rawawata kataakin Iobi, ma e teimatoa naba n taekini baika raraoi ibukin Iehova. (Iobi 10:12) Ai raoiroira te katoto aei! Ti riai naba ni katoatai ni karina i nanora te atatai ae eti ibukin Iehova ma ana kantaninga nako. Iai ara kaetieti aika raraoi aika a kakorakoraa ara iraorao ma Iehova n aron ara ukeuke n reirei, irirakin bobotaki, te tatataro ao tataekinan te rongorongo ae raoiroi. Irarikina, ti karaoi bwaai ni kabane ni korakorara bwa e aonga n ataaki aran te Atua ae Iehova. Ao n aron ae e kukurei Iehova n ana kakaonimaki n te aro ae eti Iobi, e na boni kukurei naba Iehova n aia kakaonimaki n te aro ae eti ana toro ni boong aikai. E na rinanoaki te reirei aei n te kaongora ae imwina.
Ko Uringnga?
• Bukin tera bwa e matanaki Iobi iroun Tatan te Riaboro?
• Baikara kataaki ake e nanomwaaka i aaia Iobi, ao tera arona iai?
• Tera ae na buokira n teimatoa ni kakaonimaki n te aro ae eti n aron Iobi?
• Tera ae ti a tia n reiakinna ibukin Tatan man te boki ae Iobi?
[Taamnei n iteraniba 10]
Ti kauringaki ni karakin Iobi taekan te titiraki ae moan te kakawaki ni kaineti ma riain te Atua n tautaeka i aoni bwaai ni kabane
[Taamnei n iteraniba 12]
N aaro raa ae kona ni kataaki iai arom ni kakaonimaki n te aro ae eti?