Te Baibara Bon Te Boki Mairoun Te Atua

1, 2. E aera ngkai te Baibara bon te bwaintangira mairoun te Atua, ae kaingaingaa te nano kanoana?

TERA am namakin ngkana e a kakubanakoko naba raoraom ni bwaintangiraiko? Ko na bon ingainga ni kani kaukia, ko na kukurei naba ngkai e koringiko, ao ko na kaitaua ibukin ana bwaintangira.

² Te Baibara bon te bwaintangira mairoun te Atua. A reke iai rongorongo aika ti aki kona ni kunei n taabo nako. N te katoto, e kaotaki iai bwa bon te Atua ae karika karawa ma te aonnaba, ao te moani mwaane ao n aine. Ti karekei iai booto n reirei aika kona ni buokira n ara kangaanga. Ti reiakina n te Baibara aron te Atua ni kakororaoa ana kantaninga ni karikan te aonnaba bwa te tabo ae tamaroa riki. Te Baibara bon te bwaintangira ae kaingaingaa te nano kanoana!

3. Tera ae ko na noria n am tai n reiakina te Baibara?

³ N am tai n reiakina te Baibara, ao ane ko na noria ae e tangiria te Atua bwa ko na riki bwa raoraona. Ngkana ko kabatiaa reiakinana, ao ane e na kaan riki iai am reitaki ma ngaia.

4. Tera ae anaaki iai nanom n te Baibara?

⁴ E a tia n rairaki te Baibara nakon taetae aika tao 2,600 ao a a tia ni boreetiaki katotona aika birion ma birion. E raka i aon 90 te katebubua mwaitiia kaain te aonnaba aika kona ni wareka te Baibara n oin aia taetae. Ao ni katoa wiki, e raka i aon te mirion mwaitiia aomata aika karekei aia Baibara! Eng, bon akea te boki ae ai aron te Baibara.

5. E aera bwa ti kona n taekinna ae te Baibara ‘e kairaki koreana iroun te Atua’?

⁵ ‘E kairaki korean te Baibara iroun te Atua.’ (Wareka 2 Timoteo 3:16.) Ma tabeman a kona n iango ni kangai, ‘E aera bwa mairoun te Atua te Baibara, ao kai e koreaki irouia aomata?’ E kaeka ni kangai te Baibara: “A taetae aomata mairoun te Atua ngke a kairaki n te taamnei ae raoiroi.” (2 Betero 1:21) Kaanga aekakin te tia bitineti ae tuanga ana tia koroboki bwa e na korea te reta. Antai ngkanne te tia korea te reta aei? Bon te tia bitineti ao tiaki te tia koroboki. N aron anne, te tia Korea te Baibara bon te Atua, ao tiaki mwaane ake e kabonganaia ni koreia. E kairiia naakai te Atua bwa a na korei ana iango. Te Baibara bon “ana taeka te Atua.”​—1 I-Tetaronike 2:13; nora Kabwarabwaraana 2.

E ETI RAOI TE BAIBARA

6, 7. E aera ngkai ti kona n taekinna ae a aki kauntaba kanoan te Baibara?

⁶ E koreaki te Baibara n te maan ae raka riki i aon 1,600 te ririki. A kakaokoro aia tai ni maiu taani koreia. Iai aika bubura aia reirei ao iai naba aika akea aia reirei. N te katoto, iai temanna ae te taokita. Iai naba aika taan ununiki, taan akawa, taani kawakintiibu, burabeti, taani moti, ao ueea. E ngae ngke a kakaokoro taani koreia, ma a bane n aki kauntaba mwakoron nako te Baibara. E aki taekina te bwai teuana ni mwakorona teuana, ao e a manga taekina ae boni kaitaraana raoi ni mwakorona are teuana.a

⁷ E kaotaki ni moani mwakoron te Baibara aron rikin te kangaanga n te aonnaba, ao ni kabaneani mwakorona aron te Atua ni katoki kangaanga akanne n arona n onika te aonnaba bwa te bwaretaiti. A karakinaki n te Baibara rongorongon rimoa aika riki i nanoni nga ma nga te ririki, ao e oti iai bwa e a boni kokoro naba nanon ana kantaninga te Atua.

8. Aanga katoto aika kaotia bwa e eti raoi te Baibara ni kaineti ma te rabakau n aonnaba.

⁸ E aki koreaki te Baibara ibukin te rabakau n aonnaba ke te boki n te kuura n reirei, ma ngkana e taekini baika irekereke ma te rabakau n aonnaba, ao a a bon etieti naba. Bon anne te bwai ae ti kantaningaia bwa e na riki nakon te boki ae mairoun te Atua. N te katoto, iai n te boki ae Nakoaia Ibonga ana kaetieti te Atua ibukin aroia I-Iteraera n totokoa butinakon te aoraki. E a kamani koreaki aei imwain ataakin aron reken te aoraki man taiani mannaoraki irouia aomata. E bon eti naba ana reirei te Baibara are e tinetine te aonnaba i aon te akea. (Iobi 26:7) Ao n taai ake a kakoauaa iai angia aomata bwa e borababaua te aonnaba, ao te Baibara e bon taekinna bwa e mronron.​—Itaia 40:22.

9. Tera ae ti a ataia man aroia taani korea te Baibara ni bwabwaina te koaua?

⁹ Ngkana e karakin rongorongon rimoa te Baibara ao a a bon etieti naba. Ma a bati bokin rongorongon rimoa aika aki eti raoi, ibukina bwa a aki bwabwaina te koaua taani koreia. N te katoto, a aki kokorei taekan taai ake a konaaki iai aia natannaomata n te buaka. Ma taani korea te Baibara a bwabwaina te koaua, ao a kaota naba konaakia I-Iteraera. A korei naba taekan oin aia kairua. N te katoto, n te boki ae Warekaia Iteraera ao e kaotia nakoira Mote bwa e karaoa te bure ae kakaiaki, ao e anganaki naba iai te reirei ni kaetieti iroun te Atua. (Warekaia Iteraera 20:2-12) Man aroia taani korea te Baibara ni bwabwaina te koaua, e oti iai bwa boni mairoun te Atua te Baibara. Ae nanona bwa ti kona n onimakina te Baibara.

E ON N TAEKA N REIREI AIKA RARAOI

10. E aera ngkai a ibuobuoki nakoira ni boong aikai taeka n reirei aika n te Baibara?

¹⁰ E kairaki korean te Baibara “iroun te Atua ao e manena ibukin te angareirei, ao ibukini boaan te aomata, ibukini kaetani bwaai.” (2 Timoteo 3:16) Eng, a bon ibuobuoki nakoira ni boong aikai taeka n reirei aika n te Baibara. E ataa aroni karikara Iehova, ngaia are e ota naba n arora n iaiango ao n ara namakin. E ataira riki nakon ataakira i bon iroura, ao e tangiria bwa ti na kukurei. E ataa ae raoiroi ao ae buakaka ibukira.

11, 12. (a) Baikara ana taeka n reirei Iesu aika raraoi ake ni Mataio mwakoro 5 nakon 7? (b) Baikara riki baika ti kona n reiakin n te Baibara?

¹¹ Ni Mataio mwakoro 5 nakon 7 ao ti wareki iai ana taeka n reirei Iesu aika rangi n raraoi ibukin aron reken te kukurei, kanakoraoan te reitaki ma aomata, aron te tataro, ao aron iangoan te mwane. E ngae ngke e taekin taeka n reirei aikai 2,000 te ririki n nako, ma a bon teimatoa naba n rotiira ao n ibuobuoki nakoira ni boong aikai.

¹² E reireinira naba Iehova rinanon te Baibara booto n reirei aika a na buokira ni kanakoraoa riki aron ara utu, arora n riki bwa taani mwakuri aika raoiroi, ao arora ni karekea te rau ma aomata. Ti kona ni buokaki n taai nako mani booto n reirei aika n te Baibara, n aki ongeia bwa antai ngaira, ti maeka ia, ke kangaanga raa aika ti rotaki iai.​—Wareka Itaia 48:17; nora Kabwarabwaraana 3.

KO KONA N ONIMAKIN TAETAE NI BURABETI AIKA N TE BAIBARA

13. Tera are e taekinna Itaia bwa e na riki nakon te kaawa ae Baburon?

¹³ A bati taetae ni burabeti n te Baibara aika a a tia ni koro bukia. N te katoto, e taetae ni burabetinna Itaia ae e na kamaunaaki Baburon. (Itaia 13:19) E kabwarabwaraa raoi aroni kataenikaian te kaawa anne. Iai mataroan oona aika bubura ao e otabwaniniaki n te karaanga. Ma e a kaman taekinna Itaia bwa e na kaoraaki te karaanga anne ao a na tiku n uki mataroan oona. A na taua te kaawa anne taani buakanna ao a na aki buakanaki. E a kaman taekinna naba Itaia ae aran teuare e na kataenikaia Baburon, bon Tairati.​—Wareka Itaia 44:27–45:2; nora Kabwarabwaraana 4.

14, 15. E kangaa ni koro bukin ana taetae ni burabeti Itaia?

¹⁴ Uabubua te ririki imwini korean te taetae ni burabeti anne, ao e a roko te taanga ni buaka bwa e na ninia Baburon. Antai ae kaira te taanga ni buaka anne? Bon Tairati are ueani Botia, n aron are e taekinaki n te taetae ni burabeti. A bane ni koro bukini kanoan te taetae ni burabeti aei.

¹⁵ A karaoa te baka n amwarake kaaini Baburon n te tairiki are a niniaki iai. A namakina te mano raoi kioina ngke a otabwaniniaki n te oo ae rangi ni bubura ao te karaanga. Ma i tinanikun te kaawa anne, ao e a keniken Tairati ma ana taanga ni buaka ni kaoraa ranin te karaanga. E a ikirikaaki te ran ni karokoa ae e a tau ibukia tautiani Botia n nakonako rinanona. Ma e kangaa te taanga ni buaka aei n niniaanako ooni Baburon? A bon aki in mataroan oon te kaawa n aron are e taetae ni burabetinaki, ai ngaia are a taua te kaawa anne tautia n akea buakanakia.

16. (a) Tera are e taetae ni burabetinna Itaia ni kaineti ma baike a na riki nakoni Baburon? (b) Ti kangaa n ataia bwa e boni koro bukin ana taetae ni burabeti Itaia?

¹⁶ E taetae ni burabetinna Itaia bwa imwina riki ao e na akea ae e na maeka i Baburon. E korea ae kangai: “E na aki manga kaainaki neiei, ao e na aki manga riki bwa te tabo ni maeka i nanon rooro ni kabane.” (Itaia 13:20) E koro bukin anne? Iai ngkai mwin uruakani Baburon n te tabo are e tei iai ae tao 50 te maire i maiakini Baghdad i Iraq. Bon akea naba temanna ae maekanna ni boong aikai. E iaakina Baburon Iehova “n te kai n iaaki n urubwai.”​—Itaia 14:22, 23.b

17. E aera ngkai ti kona n onimakin ana berita nako te Atua?

¹⁷ Ngkai a a rangi ni bati taetae ni burabeti n te Baibara aika a a tia ni koro bukia, nanona ngkanne bwa ti kona n onimakini baika taekinaki n te Baibara ibukin taai aika imwaira. Ti kona ni koaua raoi bwa e na boni kakoroa bukin ana berita Iehova are e na karaoa te aonnaba aei bwa te bwaretaiti. (Wareka Warekaia Iteraera 23:19.) Eng, ti kantaningaa “te maiu are aki toki are e a kamani beritanna mangkoangkoa, te Atua ae aki kona ni kewe.”​—Tito 1:2.c

E KONA NI BITA MAIUM TE BAIBARA

18. E kangaa Bauro ni kabwarabwaraa “ana taeka te Atua”?

¹⁸ Ti a tia n reiakinna ae e kaokoro te Baibara ma booki nako. A aki kauntaba kanoana, ao ngkana e taekini baika irekereke ma te rabakau n aonnaba ke rongorongon rimoa, ao a a bon etieti naba. E kaotii naba nakoira taeka n reirei aika raraoi, ao iai naba i nanona taetae ni burabeti aika bati ake a a tia ni koro bukia. Ma e bati riki ae e kona ni karaoia te Baibara nakon anne. E korea ae kangai te abotoro Bauro: “E maiu ana taeka te Atua ao e mwaaka.” Tera nanon anne?​—Wareka Ebera 4:12.

19, 20. (a) E kangaa te Baibara ni buokiko n ataia bwa te aeka n aomata raa ngkoe? (b) Ko na kangaa ni kaotia bwa ko kakaitau n te bwaintangira ae te Baibara?

¹⁹ E kona ni bita maium te Baibara. E kona ni buokiko n ataia bwa te aeka n aomata raa ngkoe. E kona ni buokiko n ota n am iango ma am namakin aika raba. N te katoto, ti kona n iangoia bwa ti tangira te Atua. Ma ti riai ni maiuakina ana taeka te Baibara, ni kaotia raoi iai bwa ti tangira te Atua.

²⁰ Te Baibara bon te boki mairoun te Atua. E tangiria bwa ko na warekia, ko na reiakinna, ao ko na tangiria. Ko riai ni kakaitau ibukin te bwaintangira aei, ao teimatoa n reiakinna. Ao ane ko na ota n ana kantaninga te Atua ibukia aomata. Ti na nora riki taekan te kantaninga aei n te mwakoro ae imwina.