E Maiu Ana Taeka Iehova
Reirei Aika Kakawaki Man te Reta Nakoia I-Rom
E ROKO te abotoro Bauro ni kaawani Korinto, tao n te ririki 56 C.E., ni katenuani mwanangana ni mitinare. E ataia bwa iai te kakaokoro n iango i marenaia Kristian aika I-Iutaia ao Kristian aika Tientaire ake i Rom. E biririmoa ni kororeta nakoia, ibukin ingaingan nanona ni kani manga katiteuanaia i nanoni Kristo.
N te reta nakoia I-Rom, ao e a kabwarabwaraa iai Bauro bwa a kanga n atongaki aomata bwa a raoiroi, ao tera aroaroni maiuia ae riai. Te reta aei, e karikirakea ara atatai i aon te Atua ao ana Taeka, e katuruturua taekan ana akoi te Atua ae rianako, ao e kamoamoaa naba aron ana mwakuri Kristo ni kaineti ma kamaiuara.—Ebera 4:12.
A KANGA NI KONA N ATONGAKI BWA A RAOIROI?
E korea ae kangai Bauro: “Ba akea te kakaokoro: ba a bane ni bure, ma n aki karekea te neboaki mairoun te Atua; a karaoiroaki n aki kaboaki karaoiroaia n ana akoi te Atua n te kamaiu are irouni Kristo Iesu.” Ao e manga kangai Bauro: “Ba e karaoiroaki te aomata n te onimaki, ao tiaki ni makuri ake bwain te Tua.” (I-Rom 3:23, 24, 28) Rinanon te ‘mwakuri ni karaoiroi’ ae tii teuana, a a kona n atongaki iai Kristian aika kabiraki ao “te koraki ae uanao” ake “tiibu tabemang” bwa a “karaoiroaki.” A nang uaia n ababa ma Kristo i karawa Kristian aika kabiraki ao a atongaki naba te koraki ae uanao bwa raoraon te Atua, ao a kaantaningaa te kamaiuaki man “te rawawata ae korakora.”—I-Rom 5:18; Te Kaotioti 7:9, 14; Ioane 10:16; Iakobo 2:21-24; Mataio 25:46.
E titiraki Bauro ni kangai: “Ti na kanga ngkanne? Tao ti aorira ni bure ngkai ti aki mena i an te tua, ba ti mena i an ana akoi te Atua?” E kaeka ni kangai: “Ti bon aki!” Ao e a manga kabwarabwaraa riki ni kangai Bauro: “Kam riki . . . , ba ana toro te bure ae muina te mate, ke ana toro te ongotaeka ae muina te riki n raoiroi.” (I-Rom 6:15, 16, BK) E a manga taku riki: “Ngkana kam kamate ana makuri te rabata iroun te Tamnei, ao kam na maiu.”—I-Rom 8:13.
A Kaekaaki Titiraki Aika Boto i Aon te Baibara:
1:24-32—Antai ake a kaineti nakoia aroaro aika kammaira aikai, I-Iutaia ke Tientaire? E ngae ngke e kona ni kaineti nakoia koraki aika uoua aikai, ma e boni katuruturua riki Bauro nakoia I-Iteraera rimoa ake a kitana ao ni kabwaouaa te koaua. Bwa e ngae ngke a ataa ana tua te Atua aika raoiroi ma “a rawa ni kariaia atakin te Atua i rouia.” Ibukin aroia anne, a a boni karekeia iai n te bure.
3:24, 25, NW—E kanga “te karea ni kaboomwi are e kabwaka boona Kristo Iesu” ni kona ni kaitiaki “buure ake rimoa” ake a karaoaki imwaini kabwakan te kaboomwi anne? E kakoroaki nanon te moan taetae ni burabeti ni kaineti ma te Mesia are e taekinaki ni Karikani Bwaai 3:15, n te ririki 33 C.E., ngke e a kamateaki Iesu i aon te kai ni kammaraki. (I-Karatia 3:13, 16) N te tai are e taekina iai te taetae ni burabeti anne Iehova, ao ai aron ae e a kaman tia ni kabwakaaki boon te kaboomwi irouna, kioina ngkai bon akea ae kona n tokobitoa kakoroan nanon ana kaantaninga te Atua. Ai ngaia are e kona ngkanne Iehova ni kabwarai aia bure kanoan Atam ake a onimakina te berita anne, rinanon te karea ni kaboomwi are e na kabwakaa Iesu Kristo. Te karea ni kaboomwi anne are e kona naba ni karekea te mangauti nakoia ake a mate imwain rokoni Kristo naba.—Mwakuri 24:15.
6:3-5—Tera ae nanonaki n te bwabetito nako nanoni Kristo Iesu ao nako nanoni matena? Ngke a kabiraki n te taamnei ae raoiroi iroun Iehova taan rimwini Kristo, a a katiteuanaki iai ma Iesu ao n riki bwa kaain te ekaretia are rabwatani Kristo are ngaia Atun te ekaretia. (1 I-Korinto 12:12, 13, 27; I-Korote 1:18) Aio are e nanonaki iai bwabetitoaia nako nanoni Kristo Iesu. A ‘bwabetitoaki naba nako nanoni mateni Kristo’ ngkai maiuia kaanga ai aron te karea, ao a kaaki kaantaningan te maiu are aki toki i aon te aba. Ai aron ngkanne ae a kareana naba maiuia, n aroni maten Iesu, ma bon akea irekerekeni mateia anne ma te karea ni kaboomwi. E kakoroaki raoi nanon te bwabetito nako nanoni maten Kristo anne, ni mateia ao ni manga kautakiia nako karawa.
7:8-11, BK—E kanga n ‘reke angan te bure rinanon te tua’? A buokaki aomata n te Tua bwa a na ota raoi n te bwai ae nanonaki n te bure, n te aro are a na kona n ataia raoi iai bwa bon taani bure ngaia. Bwa man te Tua are a kona n ataia iai bwa a kairua n aaro aika mwaiti, ao a kaotaraeaki iai aomata aika mwaiti bwa taani bure ngaiia. N te aro anne are e a kona n taekinaki iai bwa e reke angan te bure rinanon te tua.
Reireiara:
1:14, 15. A mwaiti bukina aika ti riai iai n ira tataekinan te rongorongo ae raoiroi ma te ingaingannano. Teuana mai buakona, bwa ai aron ae ti taarau irouia te koraki ake a kabooaki naba n raraan Iesu, ai ngaia are ti kabaeaki bwa ti na buokiia bwa a na ataa te Atua ma ana kaantaninga.
1:18-20. Ngkai a kaotiotaki aroaron te Atua aika aki noraki ni baike e karikii, ngkanne ai bon “akea aonaia” aomata aika a aki tangira te Atua ao aika buakaka.
2:28; 3:1, 2; 7:6, 7. E taorimwin ana maroro Bauro n taeka aika a kamaraua te nano, imwin taekinani bwaai tabeua aika kona ni kaunia I-Iutaia. Aei are e anganira te katoto ae raoiroi ni kaineti ma te rabakau ni maroro ma te akoi i aoni baike a kona ni kauniia aomata.
3:4. Ngkana a kauntaba aia taeka aomata ma ana Taeka te Atua, ti kariaia bwa e na “kakoauaki ana taeka te Atua” n arora n onimakini baika taekinaki n te Baibara ao ni maiuakina ae boraoi ma nanon te Atua. Ti kona ni buokia aomata bwa a na ataa te Atua bwa e koaua, ngkana ti uataboa naba te mwakuri n uarongorongoa te Tautaeka n Uea ao ni karekeaia taan rimwini Kristo.
4:9-12. E a kaman atongaki Aberaam bwa e raoiroi man ana onimaki imwaini korotobibiana ngke 99 ana ririki. (Karikani Bwaai 12:4; 15:6; 16:3; 17:1, 9, 10) E a kaotia te Atua man te aro ae kamimi anne, bwa baikara bwaai aika a kona ni karekea karaoiroan te aomata i matana.
4:18. Te kaantaninga ae raoiroi boni ngaia iteran ara onimaki ae rangi ni kakawaki. E boto ara onimaki i aon te kaantaninga ae raoiroi.—Ebera 11:1.
5:18, 19. E kateretereaki irouni Bauro aaro aika kuri n titeboo iai Iesu ma Atam, ao ni kabonganai taeka tabeua ni kaotia bwa e kanga te aomata ae tii temanna, n “anga maiuna i bukini kamaiuaia te koraki.” (Mataio 20:28, BK) Ti riai ni kakairi n te katoto aei ni kaineti ma kamanenaan taeka aika baireaki raoi n te aro ae kimototo ngkana ti angareirei.—1 I-Korinto 4:17.
7:23. A kona naba bwain rabwatara n aron baira, waera ao newera, n ‘tauira bwa ana bwai ana tua te bure,’ ai ngaia are ti riai n tarataraira raoi bwa ti na kamanenai n te aro ae riai.
8:26, 27. Ngkana iai baika a riki nakoira aika rangi ni kaminoa nanora n te aro are ti a babanga n tataroia, ane e na “bubuti te Tamnei i bukira ni ngirangira aika aki konaki n atongaki.” Ao Iehova ae te tia “ongo tataro,” e butimwaei tataro aika koreaki n ana Taeka, ake ti tataroi.—Taian Areru 65:2.
8:38, 39. A bon aki kona n totokoa ana tangira Iehova ibukira kabuanibwai, taimonio, ao botaki n tautaeka; ao a bon aki naba kona ni kairoroira bwa ti na katoka tangirana.
9:22-28; 11:1, 5, 17-26. A mwaiti taetae ni burabeti ake a kaineti ma manga kamaiuaia kaain Iteraera, ake a kakoroaki nanoia iroun te ekaretia are e kaainaki irouia Kristian aika kabiraki, ae kaainaki irouia ake a “weteaki tiaki mai buakoia ti I-Iutaia, ma mai buakoia Tientaire naba.”
10:10, 13, 14. Onimakinan Iehova ao ana berita, n ikotaki ma tangiran te Atua ma raora, e kona ni kairira bwa ti na uataboa te mwakuri ni minita ni Kristian ma te ingaingannano.
11:16-24, 33. Ai tamaroara aroni kaotiotan “ana atataiaomata te Atua ma unna”! Eng, “te Bwa, moan te raoiroi ana makuri; Ba bon te kaeti-taeka ae riai ana aro ni kabane.”—Te Tua-Kaua 32:4.
MAIUAKINAN AE BORAOI MA ATONGAKIRA BWA TI RAOIROI
E taku Bauro: “Ma ngaia ae I butingkami, tariu, i bukin ana nanoanga te Atua, ba kam na anga rabatami ba te karea ae maiu, ae itiaki, ae kakukureia te Atua.” (I-Rom 12:1) Te taeka are e taekinna Bauro ae “ma ngaia ae,” ae irekereke ma te koaua ae a atongaki Kristian bwa a raoiroi n aia onimaki, e kaotia iai bwa baike e taekin imwin te taeka anne, a riai n rota aron iangoaia i bon irouia, iangoaia aomata tabemwaang, ao iangoan te tautaeka.
E koroboki ni kangai Bauro: “Ba I taku, ba e na tai iango temanna i nanona ni kamoamoa i bon i rouna ni kamaitia riki nakon are e riai ba e na iangoia.” Ao e a manga kaungaunga riki ni kangai: “Tai mamana te aba n i tangitangiri.” (I-Rom 12:3, 9) “Ke a ongeaba aomata ni kabaneia irouia ake a tau-taeka i aoia.” (I-Rom 13:1) E kaungaia Kristian Bauro bwa a na aki ‘ikabuakaka’ ni baika kona ni baireaki irouia aomata ni kabane ni kaineti ma mataniwin nanoia.—I-Rom 14:13.
A Kaekaaki Titiraki Aika Boto i Aon te Baibara:
12:20—N te aro raa ae ti “ikoikoti mwakaron te ai” iai i aon atuun ane e ribaira? N taai ake e koreaki iai te Baibara, ao e katokaaki te atibu ae e riki mai iai te biti i aon te ai ao a katokaaki mwaakaron te ai i aona ao i aana. Mwaakaro n ai ake i aona, a karekea te kabuebue ae korakora, n te aro are e a kamaraua te biti, ao ni kaokoroa ngkanne iai te biti ae itiaki man te atibu ae bareka. N aron anne, ti ikoikotii mwaakaro i aon atuun te tia ribaira, ngkana ti karaoi mwakuri n akoi nakoina, n te aro are e na kamaraua iai matoatoan nanona, ao ni kairia nakoni karaoan aroaro aika raraoi riki.
12:21—Ti na kanga ni kona n teimatoa ni “kataea ana kai te buakaka n te raoiroi”? Te anga teuana ae ti kona iai ni karaoa anne, boni man ninikoriara ni karaoa ara beku are ti anganaki iroun te Atua, ae tataekinan te rongorongo ae raoiroi ibukin te Tautaeka n Uea, ni karokoa te tai are e taku iai Iehova bwa e nang toki.—Mareko 13:10.
13:1—A “kateaki iroun te Atua” tautaeka n te aro raa? E nanonaki n ae a ‘kateaki tautaeka iroun te Atua,’ bwa a tei mai i aan ana kariaia te Atua, ao tautaeka tabeua a a kaman ataaki rokoia iroun te Atua. E noraki koauan aei mani baike e taetae ni burabetin te Baibara ni kaineti ma taan tautaeka tabeman.
Reireiara:
12:17, 19. Ngkana ti kabooa te buakaka n te buakaka, ao ai aron ae ti kataia ni karaoa te mwakuri ae bon ana bwai Iehova. Ai kainikatongara ngaira ngkanne ngkana ti a “kaboa ana buakaka te aomata n te buakaka”!
14:14, 15. Ti aki riai ni karawawataa tarira ke ni kabwakaa ana onimaki n te amwarake ke te mooi ae ti anganna.
14:17. E aki boto reken te iraorao ae kaan ma te Atua i aoni baika ti kang ao n nim, ke tao i aoni baika ti aki kaakang ke n ninim. Ma e boto i aon te raoiroi, te rau ao te kimwareirei.
15:7. Ti riai ni butimwaeia ni kabaneia te koraki ake a raoiroi nanoia, ake a ukoukora te koaua, nakon te ekaretia ma te aki inanonano. Ao ti riai naba n tataekina rongorongon te Tautaeka n Uea nakoia aomata ni kabane ake ti boo ma ngaiia.
[Taamnei n iteraniba 31]
E kona te karea ni kaboomwi ni kabwarai buure ake a karaoaki imwain kabwakakina?