Ko Onimakinna Bwa A Nanakoraoi Ana Babaire Iehova?

1-2. (a) E aera bwa a bati ngkai aika e kangaanga irouia onimakinaia naake iai mwaakaia ni kairiri? (b) Tera ae ti na rinanona n te kaongora aei?

NI BOONG aikai, a bati aika e kangaanga irouia onimakinaia naake iai mwaakaia ni kairiri. A noria bwa a kamanoaki riki naake a kaubwai ao ni kakannato irouia taan tautaeka ao kaain te tua, ao a aki karaoa anne nakoia aika maiu ni kainnano. E bon eti ae taekinaki n te Baibara aei: ‘A tautaeka aomata i aoia aomata, ni karekea rawawataia.’ (TeMin. 8:9) Irarikina, a kakaraoi naba baika bubuaka tabeman mataniwi n Aaro. Ibukin anne, a aikoa onimakina te Atua tabeman. Ngkana iai ae e kukurei n reirei n te Baibara ma ngaira, ti riai ni kataia ni buokia bwa e na karikirakea onimakinan Iehova, ma taani kairiri i aon te aba ake e mwiokoiia.

² Ma bon tiaki tii naake a reirei n te Baibara aika a riai ni karikirakea onimakinan Iehova ma ana botaki. E ngae ngke ti a maan ni beku ibukin Iehova, ma ti aki riai ni kabuaa onimakinan ae a nanakoraoi ana babaire. N tabetai, a riki baika kona ni kataaki iai ara onimaki ni kaineti ma anne. N te kaongora aei, ti na maroroakin itera aika tenua ake a kona ni kataaki iai ara onimaki: (1) ngkana ti wareki rongorongo tabeua n te Baibara, (2) ngkana ti karekea te kaetieti man ana botaki Iehova, ao (3) ngkana ti a kaaitarai kangaanga n taai aika imwaira.

ONIMAKINA IEHOVA NGKANA KO WAREKA TE BAIBARA

3. E na kangaa ni kataaki onimakinan Iehova iroura, n rongorongo tabeua n te Baibara?

³ Ngkana ti wareka Ana Taeka te Atua, ti kona n nanououa ni kaineti ma aron Iehova nakoia tabeman ao ana moti ake e karaoi. N te katoto, ni Warekaia Iteraera ao ti wareka taekan Iehova ni katuuaaea tibun Iteraera temanna n te mate, bwa e tabeaia n te bongi n Taabati. Imwin ririki aika bati n te boki ae te kauoua n Tamuera, ti nora taekan Iehova ni kabwaraa ana bure ni wene ni kimoa ao n tiritiri te Uea ae Tawita. (WarIte. 15:32, 35; 2Tam. 12:9, 13) Ti kona n iango ni kangai, ‘E aera Iehova ngkai e kabwaraa ana bure n tiritiri ao ni wene ni kimoa Tawita, ma e katuuaaea teuare temanna n te mate ibukin te bure ae taraa n aki kakaiaki?’ Ibukini kaekaan anne, iangoi baika tenua aika ti riai n ururingi ngkana ti wareka te Baibara.

4. E kangaa ni kakorakoraaki onimakinan ana motikitaeka Iehova iroura, ni Karikani Bwaai 18:20, 21 ao Te Tua-Kaua 10:17?

⁴ E aki kakaotii bwaai ni kabane te Baibara ibukin te rongorongo teuana ma teuana. N te katoto, ti ataia ae e raira nanona ni koaua Tawita man ana bure. (TaiAre. 51:2-4) Ma tera aron teuare urua tuan te Taabati? E raraoma n ana bure? E a tia n urui ana tua Iehova mai mwaina? E a tia n aki mutiakin ao n aki butimwaei kauring ake e anganaki? E aki kaotaki anne n te Baibara. Ma ti kona ni kakoauaa aei: “E aki kona n ribuaka” Iehova. (TuaKau. 32:4) E ataa bwaninin te rongorongo ao e kabotoa ana motikitaeka iai, ma tiaki i aoni baike e ongo, te inanonano, ke bwaai riki tabeua ake a aki toki ni kabwaoua iai te motikitaeka aomata. (Wareka Karikani Bwaai 18:20, 21; Te Tua-Kaua 10:17.) Ngkana ti kabatiaa reiakinan taekan Iehova ma ana kaetieti, ti na bon onimakin riki ana motikitaeka. E ngae ngkana ti aki ota raoi n rongorongo tabeua n te Baibara, ma iai ara atatai ae tau ae ti kona ni kakoauaa iai bwa “e raoiroi [Atuara] n arona ni kabane.”—TaiAre. 145:17.

5. E kangaa n rotakibuaka ara iango ibukin te kaetitaeka ae riai man aki kororaoira? (Nora naba te bwaoki ae “Aki Kororaoira E Kamaabubua Ara Iango Ibukin te Kaetitaeka ae Riai.”)

⁵ E kona ni kairua ara iango ibukin te kaetitaeka ae riai ibukin aki kororaoira. E karaoira te Atua ni katotongana, ngaia are ti rangi n tangiria bwa e na karaoaki ae riai nakoia aomata. (KBwaai 1:26) Ma ibukin aki kororaoira, e kona ni bure ara babaire i aoni bwaai tabeua e ngae ngke ti taku bwa ti ataa bwaninin te rongorongo. Uringa aron Iona n aki kukurei ngke e a motikia Iehova bwa e na nanoangaiia kaain Ninewe. (Iona 3:10–4:1) Ma iangoa mwina. A kamaiuaki kaain Ninewe ake a rairi nanoia, aika raka i aon 20,000 mwaitiia! Ngaia are bon Iona ae bure ana iango, tiaki Iehova.

6. E aera ngkai e aki riai Iehova ni kabwarabwarai bukin ana babaire nakoira?

⁶ E aki riai ni kabwarabwarai bukin ana babaire Iehova nakoia aomata. E a bon tia Iehova ni kariaia ana toro rimoa bwa a na kaotii aia iango ibukin ana moti ake e a tia ni karaoi, ke ake e nang karaoi. (KBwaai 18:25; Iona 4:2, 3) N tabetai, e boni kabwarabwarai bukini karaoan ana moti. (Iona 4:10, 11) Ma bon akea bukina ae e riai Iehova ni kabwarabwarai bukin ana babaire nakoira. Ngkai bon ara tia Karikiriki, e aki kainnanoa ara kariaia imwaini karaoan te bwai teuana ke imwina.—Ita. 40:13, 14; 55:9.

ONIMAKINA IEHOVA NGKANA KO ANGANAKI TE KAETIETI

7. Tera te kangaanga ae ti kona ni kaitaraa, ao bukin tera?

⁷ Ti aki nanououa bwa e boni kakaraoa ae eti Iehova. Ma tao e kona ni kangaanga iroura onimakinaia aomata ake e mwiokoiia. Tao ti kona n iangoia bwa a boni karaoa nanon Iehova naake a mwiokoaki, ke a a karaoi oin nanoia. A bae n iangoa naba anne naake a maiu n taai ake a karakinaki n te Baibara. Iangoa te katoto are kaotaki ni barakirabe 3. E kona ana koraki teuare urua tuan te Taabati n iangoia bwa e bon ongora moa Mote iroun Iehova imwaini katuuaaean teuanne n te mate, ke tao e aki. Ao e kona tibun Eta are raoraon Uria n iangoia bwa e kabongana buaka mwaakana n uea Tawita ngke e wene ni kimoa ma buun Uria, ao e aki kamateaki ibukin ana bure. Ma aei te koaua ae kakawaki, e onimakinia Iehova naake e mwiokoiia bwa taani kairiri n ana botaki, ngaia are ngkana ti aki onimakinia naakai, ti bon aki naba onimakina Iehova.

8. Tera ae kuri n titeboo iai te rongorongo are ni Mwakuri 16:4, 5 ma aroni waakin te ekaretia ni boong aikai?

⁸ Ni boong aikai, e kaira ana botaki Iehova i aon te aba rinanon “te toro ae kakaonimaki ma ni wanawana.” (Mat. 24:45) N aron te rabwata n tautaeka n te moan tienture, e tararuaiia naba ana aomata te Atua ni kabutaa te aonnaba te toro ae kakaonimaki, ao n anga te kaetieti nakoia unimwaane n te ekaretia. (Wareka Mwakuri 16:4, 5.) Ao unimwaane a kakairi n te kaetieti anne n te ekaretia. Ti kaotia bwa ti onimakina ana babaire Iehova, man ongeabara n te kaetieti are ti karekea man ana botaki ao mairouia unimwaane.

9. N ningai taai ake e kona ni kangaanga iai bwa ti na ongeaba n te babaire mairouia unimwaane, ao bukin tera?

⁹ N tabetai, e kona ni kangaanga bwa ti na ongeaba n aia babaire unimwaane. N te katoto, a bati ekaretia ao aono ake a a manga baireaki n taai aika nako. N taabo tabeua, a tuangaki taan uarongorongo irouia unimwaane bwa a na kaaina te ekaretia ae kaokoro bwa a aonga ni kamanenaaki raoi kaintekateka n ara Tabo n Taromauri. Ngkana ti tuangaki bwa ti na manga kaaina te ekaretia teuana, e kona ni kangaanga kitanaia ara utu ao raoraora. Te koaua bwa a anganaki unimwaane te kaetieti mairoun te Atua ni kaineti ma te ekaretia are a na mwaing nako iai taan uarongorongo? Tiaki ngaia anne. Ao tao anne naba bukina ae e kangaanga iai bwa ti na ongeaba n te kaetieti are ti anganaki. Ma e onimakinia unimwaane Iehova bwa a na karaoi babaire akanne, ngaia are ti riai naba ngaira n onimakinia.b

10. Ni kaineti ma Ebera 13:17, e aera bwa ti riai n ongeaba irouia unimwaane?

¹⁰ E aera bwa ti riai n ongeaba ao ni boutokai aia babaire unimwaane, e ngae ngke ti aki nano iai? Ibukina bwa ti boutokaa iai te katiteuanaaki i buakoia ana aomata te Atua. (IEbe. 4:2, 3) E na rikirake te ekaretia ngkana a bane n nanorinano kaaina n aantaeka n ana babaire te rabwata n unimwaane. (Wareka Ebera 13:17.) Ma ae kakawaki riki, ti kaotia nakon Iehova bwa ti onimakinna man arora n ongeaba irouia naake e mwiokoiia bwa a na tararuaira.—Mwa. 20:28.

11. Tera ae kona ni buokira ni karikirakea onimakinan aia babaire unimwaane?

¹¹ Ti kona ni karikirakea onimakinan aia babaire unimwaane, man ururingan ae a tataroakina te taamnei ae raoiroi ngkana a rinanoi baika irekereke ma te ekaretia. A neneri naba booto n reirei man te Baibara, ao n rinanoi kaetieti ake a katauraoaki n ana botaki Iehova. A kani kakukureia Iehova ao a kani karaoa aia kabanea ni konaa n tabeakinia ana aomata. A ataia mwaane aika kakaonimaki aikai bwa a na boni kaekaa bukinaia iroun te Atua, ibukin aroia ni karaoi tabeia. (1Bet. 5:2, 3) Iangoa aei: E a bati te iraraure n te aonnaba ibukin te reeti, te Aro, ao te tautaeka, ma a katiteuanaaki ana aomata Iehova n taromauria te Atua ae koaua ae tii temanna. E bon tii kona n reke aei man ana kakabwaia Iehova nakon ana botaki!

12. Baikara baika a riai n iangoi raoi unimwaane ngkana a na baireia bwa e raira nanona te aomata ke e aki?

¹² E anga te mwioko ae kakawaki Iehova nakoia unimwaane, bwa a na kateimatoa itiakin te ekaretia. Ngkana iai te Kristian ae karaoa te bure ae kakaiaki, e kantaningaiia unimwaane Iehova bwa a na baireia bwa e na tiku n te ekaretia ke e na aki. A riai naba n ataia bwa e raraoma ni koaua te aomata anne ke e aki. E kona n taekinna bwa e raira nanona, ma te koaua bwa e a bon ribaa te baere e a tia ni karaoia? E kamatoaa nanona bwa e na aki manga karaoa te bure anne? Ngkana e karaoa te bure ibukin aia kariri raoraona, e kukurei ni katoka reitakina ma ngaiia? A tataro unimwaane ao n iaiangoi baikai ma te baere taekinaki n te Baibara. A iaiangoa naba aron te tia bure ni kaineti ma te baere e karaoia. Imwina, a baireia bwa e na tiku n te ekaretia ke e na aki. Ma n tabetai e a riai ni kabaneaki.—1Kor. 5:11-13.

13. Tera ae ti kona n raraoma iai ngkana e a kabaneaki raoraora ke ara koraki temanna?

¹³ E na kangaa ni kataaki onimakinaia unimwaane iroura? Ngkana e kabaneaki temanna ae tiaki raoraora ke ara koraki, ti kona ni waekoa ni butimwaea aia moti unimwaane. Ma iangoia bwa e a kabaneaki raoraom ni kaan. Ti kona n raraoma bwa e boni bwanin aia rongorongo unimwaane ke e aki, ao a boni motikitaeka n aron ae boraoi ma nanon Iehova ke a aki. Tera ae kona ni buokira ni kateimatoa te iango ae raoiroi ibukin te moti are karaoaki?

14. Tera ae ti kona ni buokaki iai ngkana a karaoa aia moti unimwaane ae ti rawawata iai?

¹⁴ Ti riai n uringnga ae kabaneakin te aomata bon ana babaire Iehova, ao e kakabwaiaaki iai te ekaretia ma te tia bure. Ngkana e kariaiakaki bwa e na tiku n te ekaretia te tia bure ae aki raira nanona, e kona ni manga kariria tabemwaang nakon te bure. (IKar. 5:9) E kona naba n aki ataa kakaiakin ana bure ao kakawakin ae e na bita ana iango ma ana mwakuri, bwa e aonga ni manga akoaki iroun Iehova. (TeMin. 8:11) Ti kona ni kakoauaa bwa a karaoa raoi tabeia unimwaane ngkana a baireia bwa e na kabaneaki temanna ke e na aki. A ataia ae n aroia taani moti i Iteraera rimoa, a “aki motikitaeka ibukin te aomata, ma bon ibukin Iehova.”—2Rong. 19:6, 7.

ONIMAKINAN NGKAI IEHOVA, E KATANEIAIRA IMWAIN TAAI AIKA I MWAIRA

15. E aera bwa ti a riai n ongeaba riki ngkai n ana kaetieti Iehova?

¹⁵ Ngkai e a uakaan tokin te waaki i aon te aba, ti a riai riki ngkai n onimakin ana babaire Iehova. Bukin tera? N tain te rawawata ae korakora, ti kona ni karekei kaetieti aika taraa n aki bo ma ongia, ke ni kangaanga te ongeaba iai. E na bon aki taetae Iehova nakoira, ma e na bae n anganira kaetieti rinanoia taari mwaane ake e mwiokoiia. Bon tiaki anne te tai n nanououa ke n tiribure, ao n iango ni kangai, ‘Te koaua bwa mairoun Iehova te kaetieti aei, ke ai bon oin aia babaire taari mwaane aikai?’ Ko na onimakina Iehova ma ana botaki n te tai ane kakawaki anne? Arom ngkai n iaiangoa te kaetieti man ana botaki Iehova, e kona ni buokiko ni kaekaa te titiraki anne. Ngkana ko onimakina te kaetieti ae ti karekea ngkai ao ni waekoa n ongeaba iai, ko na bae ni karaoa naba anne n tain te rawawata ae korakora.—Ruka 16:10.

16. E na kangaa ni kataaki onimakinan ana motikitaeka Iehova iroura n taai aika imwaira?

¹⁶ Ma iai riki te bwai ae ti riai n iangoia raoi: bon ana motikitaeka Iehova n tokin te waaki ae ngkai i aon te aba. N te tai aei, ti kantaningaiia aika bati aika aki toro iroun Iehova n ikotaki ma ara utu aika tiaki taani Kakoaua, bwa a na toro iroun Iehova imwain rokon te toki. Ma n Aremaketon, bon Iehova rinanon Iesu ae e na karaoa te kabanea ni moti bwa tera ae e na riki nakoia. (Mat. 25:31-33; 2Tet. 1:7-9) Tiaki ngaira ae ti na baireia bwa antai ae e na nanoangaaki iroun Iehova, ao ae e na aki. (Mat. 25:34, 41, 46) Ma ti na onimakina ana motikitaeka Iehova ke ti na nanobuaka iai? Ni koauana, ti a riai ni karikirakea onimakinan Iehova ngkai, bwa ti aonga n onimakinna raoi n te tai ae imwaira.

17. Baikara kakabwaiaara man ana motikitaeka Iehova n tokin te waaki ae ngkai i aon te aba?

¹⁷ Iangoa ara namakin ngkana ti a mena n ana aonnaba ae boou te Atua, ao ti a nori mwin ana motikitaeka. E nang akea te Aro ae kewe, waaki ni bitineti aika nanonrang, ao tautaeka aika taui aroia aomata ao ni karekea te rawawata mangkekei ni karokoa ngkai. Ti nang aki manga rinanon te aoraki, te kara, ao maten ae tangiraki iroura. E na kabaeaki Tatan ma ana taimonio i nanon tenga te ririki, ao a nangi mauna mwin nako aia karitei. (TeKao. 20:2, 3) Ai kakaitaura ngaira ngkai ti onimakin ana babaire Iehova!

18. Tera reireiara man aia katoto tibun Iteraera are kaotaki ni Warekaia Iteraera 11:4-6 ao 21:5?

¹⁸ Ma e na iai kangaanga n ana aonnaba ae boou te Atua, aika a na kataa onimakinan ana babaire Iehova iroura? Iangoa te baere riki tabeua te tai imwini kainaomataaia tibun Iteraera man te tautoronaki i Aikubita. A a moanna ni ngurengure tabeman bwa e a roko uringani kanaia ake a kaakang i Aikubita, ao a a iangoa te manna are e katauraoia Iehova bwa e kamwara. (Wareka Warekaia Iteraera 11:4-6; 21:5.) E kona n reke naba anne iroura imwin te rawawata ae korakora? Ti aki ataia bwa mwaitira te mwakuri ae e na karaoaki ibukini kaitiakani mwin te urubwai n te aonnaba, ao karikana bwa te bwaretaiti teutana imwin teutana. E na bae ni bati te mwakuri ao n aki bebete aron te maiu n te moantai. Ma ti na ngurengure nakon Iehova ni baike e katauraoi ibukira n te tai anne? Aei te bwai ae ti kona ni kakoauaa: Ngkana ti karikirakea ara kakaitau ngkai ibukini baike e katauraoi Iehova, ti na bon rangi ni kakaitau riki n te tai anne.

19. Taekin reirei aika kakawaki man te kaongora aei n te aro ae kimototo.

¹⁹ A bon eti n taai nako ana babaire Iehova. Ti riai ni kakoauaa anne. Ti riai naba n onimakinia naake e mwiokoiia Iehova. Tai mwaninga ana taeka aikai ake e taekin rinanon te burabeti ae Itaia: “E na reke korakorami ngkana kam teimatoa n rau ao n onimaki.”—Ita. 30:15.