E Kainnanoaki te Onimakinaki Ibukini Karekean te Maiu ae Kakukurei

E RANGI n aki kakukurei te aoraki ae te nganga man kanakin amwarake aika bubuaka. Te aomata are e aki toki n rereke aei irouna, e riai n taratarai raoi riki amwarake ake e kang. Ma e ngae n anne, e aki wanawana te aomata ngkana e iangoia bwa e nang aki manga amwarake bwa e aonga n aki manga ituaki n te nganga. Bwa karaoan anne e nang kariki kangaanga aika mwaiti riki nakon are e na katoki, bwa bon akea ae e kona n teimatoa ni maiu ngkana e aki amwarake.

N aron naba anne, e kammaraki te aki-kakaonimaki iroun te aomata ae ko onimakinna. Ngkana e a tabaokioki te aro aei nakoim, e kona ngkanne ni kairiko bwa ko na kaiangoraoiko n rineia raoraom. Ma e ngae n anne, ao e bon aki kona ni katokaki te kangaanga aei, ngkana ti a katoka naba te iraorao ma aomata ni kabane. Bukin tera? Ibukina bwa e kona n anaaki oin kukureira ngkana ti a aki onimakinia aomata nako. Ibukin karekean te maiu ae rau, ti kainnanoa te iraorao ae boto i aon te uaia ni kakaonimaki.

E taekinaki n te boki ae Jugend 2002 bwa “te kakaonimaki, e karekea te anga teuana are e na kanakoraoa te itoman ma aomata ni katoa bong.” E ribootinna naba te beebwa ni kaongora ae Neue Zürcher Zeitung ni kangai: “A bane ni kainnanoa onimakinaia aomata ni kabane.” E korakora aron “te onimakinaki ni karaoiroa te aroaro ni maiu,” n te aro are e a “rangi ni kainnanoaki ibukin teimatoan maium.” E a manga taku riki te beebwa ni kaongora aei, ngkana akea te onimakinaki, “ao e aki kona ngkanne te aomata ni kaaitarai kangaanga i aoni maiuna.”

Ibukina bwa iai iroura kainnanoan ae ti na onimakina te aomata temanna, antai ngkanne ae ti na onimakinna, are e na aki kona ni karawawataira?

Onimakina Iehova ma Nanom ni Kabane

E taekina ae kangai te Baibara: “Onimakina Iehova n nanom ni kabanea.” (Taeka N Rabakau 3:5) Ni koauana, e aki toki ni kaungaira ana Taeka te Atua bwa ti na onimakina ara tia Karikiriki ae Iehova ae te Atua.

Bukin tera ngkai ti kona n onimakina raoi te Atua? Bukina teuana, bwa e tabu Iehova ae te Atua. E korea ae kangai te burabeti ae Itaia: “E tabu, E tabu, E tabu Iehova Tabaota.” (Itaia 6:3) E aki anaaki ngkanne nanom n iangoan tabuna? Kioina ngkai e tabu Iehova, ao ni koauana e riai n anaaki nanom iai, ibukina bwa e nanonaki iai ae e itiaki, e raroa man karaoan te bure, ao e onimakinaki raoi. E aki kona ni babakanikawai ke n iowawa ao e aki kona ni kabuakakaa aron onimakinana iroura.

Irarikin anne naba, ti kona n onimakina te Atua ibukin rabakauna, ao nanona ni kan boutokaia aomata aika toro irouna. N te katoto, e kona ni karaoi mwakuri nako ni ‘mwaakana’ ae moan te korakora. Aroarona ae kororaoi aika te ‘kaeti-taeka’ ao te ‘wanawana,’ a aanaki iai ana mwakuri nako. Ao ana tangira ae akea kabotauana, e kairia bwa e na karaoi ana mwakuri nako. E korea ae kangai te abotoro Ioane: “Te Atua bon te tangira.” (1 Ioane 4:8) Ana mwakuri nako, a aanaki n te tangira. Ibukina bwa e tabu Iehova ao iai aroarona riki tabeua aika rianako aroia, are a karikia iai bwa ngaia te Karo ae te kabanea n tamaroa are ti kona n onimakinna raoi. Bon akea te bwai teuana ke te aomata temanna ae e kona n onimakinaki riki i rarikin Iehova.

Onimakina Iehova ao Kimwareirei

Teuana riki bukin aan onimakinan Iehova, bwa akea ae e atai riki aroarora nako ma bon tii ngaia. E ataia bwa a kainnanoa te mweeraoi aomata nako, ao te iraorao ma te tia Karikiriki ae kona n teimatoa ao n onimakinaki. A namakina riki te mweeraoi te koraki ake e a tia n reke irouia te iraorao aei. E taekina ae kangai te Uea ae Tawita: “E a kabaia te aomata ae rinea Iehova ba ana mwioko.” (Taian Areru 40:4) Mirion ma mirion mwaitiia aomata ni boong aikai, aika uataboa ana iango Tawita aei ma nanoia ni kabane.

Iangoi katoto tabeua. E a tia ni maeka Nei Doris n te Dominican Republic, i Tiaman, Erene, ao Amerika. E taku neiei: “I rangi ni kukurei ni mwiokoa Iehova. E ataa aron kawakinau n te itera n rabwata, ni karekea marurungiu n te aro n taamnei, ao n au iango. Boni ngaia te rao ae te kabanea n tamaroa ae tauraoi ni buokiia aomata nako.” E kabwarabwaraa Wolfgang, ae te tia kaeti tua ni kangai: “Ai raoiroi ra ngkana ko onimakina te aomata ae e tabe riki ma bwaai aika ko rangi n tatangiri, ae te aomata ae e kona ni bon tabeakiniko ao ni karaoa ana kabanea n tamaroa ibukim!” E taku ana taeka Ten Ham are e bungiaki i Atia ao e a maeka ngkai i Eurobe: “I boni kakoauaa raoi bwa a mena mwiokon bwaai ni kabane i nanoni bain Iehova, ao akea te bwai ae e kona ni kairua iai, mangaia are I kukurei ngkai I mwiokoia.”

E koaua bwa ngaira n tatabemanira nako, ti riai naba n onimakinia aomata tabeman i rarikin te tia Karikira. Mangaia are, e a tia Iehova n anganira te reirei ibukin kinaakia aomata aika ti riai n onimakinia, kioina ngkai bon te rao ngaia ae wanawana ma ni mwaatai. Ti kona n iaiangoi raoi ana reirei ni kaineti ma te itera aei, ngkana ti karaua ni wareka raoi te Baibara.

Aomata Aika Ti Kona n Onimakinia

E korea ae kangai te tia areru: “Tai onimakinia uea, ao tai onimakina naba natin te aomata, ae akea te kamaiu i rouna.” (Taian Areru 146:3) A buokira taeka aika kairaki koreaia aikai bwa ti na ataia ae iai naba aomata tabeman ake ti aki riai n onimakinia. E ngae ngkana aomata ngaia aika rietata nakoaia, bwa tao “uea” n te aonnaba aei, taan rabakau n itera aika kakaokoro ke ni waaki tabeua, ma tiaki nanona bwa a bon riai ni bane n onimakinaki iroura. E aki toki ni kairua aroia ni kairiri, ao e kona ni waekoa ni karika te bwarannano onimakinaia “uea.”

Te koaua bwa e aki nanonaki n aei bwa ti nang aki onimakinia ‘aomata ni kabaneia.’ Ma e ngae n anne, ao e teretere raoi nakoira bwa ti bon riai n rinorinoia aomata aika ti na onimakinia raoi. Baikara aroaro aika a na riai n noraki iroun te aomata ae ti na onimakinna? Ti kona ni buokaki man aia katoto kaain Iteraera rimoa. Ngkana a nang mwiokoaki tabeman ibukin karaoan mwakuri aika rawawata i aon Iteraera, e tuangaki Mote bwa e “na karekeia naba aomata aika riai mai buakoia aomata ni kabaneia, aika mamaka te Atua, aika aomata aika kakaonimaki, aika ririba te kareke-bwai ae aki riai.” (Te Otinako 18:21) Tera reireiara man te rongorongo aei?

Aikai mwaane aika kaotioti aroaro aika tatangiraki iroun te Atua imwain are a na mwiokoaki nakon nakoa ake a na onimakinaki iai. A kaman tia ni kaotiotia bwa a mamaaka te Atua, a karinea te tia Karikiriki ao a maaku ni karaoi mwakuri aika e na rawawata nanona iai. E teretere nakoia aomata ni kabane bwa a boutokai ana kaetieti te Atua mwaane aikai n aron aia kabanea n raoiroi. A riribaa te babakanikawai, are e kaotaki iai aroaroia ae riai are e na kamanoia man kabonganan mwaakaia n te aro ae aki-riai. A na aki kamanenaa onimakinaia n te aro ae aki-raoiroi ibukin karimoakin te bwai ae a tangiria, ke aia utu ke raoraoia.

E aki ngkanne raoiroi ibukira bwa ti na iaiangoi aroaro aikai, ngkana ti tabe n rinerineia te koraki ake ti na onimakinia ni boong aikai? Iai aika ti ataia bwa a kaotiota maakan te Atua n aroaroia? A kakorakoraia ni kawakin ana kaetieti te Atua ma ni kakairi n aroarona? A kakaonimaki ni kararoaia man karaoan mwakuri aika kairua? A kakaonimaki n aki mwaantiakai bwaai tabeua ibukin karekean kabwaiaia ke ibukin karekean bwaai aika a tangiri? Ni koauana, ti riai n onimakinia mwaane ao aine aika kaotioti aroaro aikai.

Tai Waekoa ni Kabwara Nanom Ngkana Ko Maneang n Taai Tabetai

N ara tai n tirinanoia bwa antai ae ti na onimakinna, ti bon riai n taotaon nanora, kioina ngkai e kainnanoaki te tai ae maan ibukin ataakin ke kinaakin te aomata ae e kona n onimakinaki. Te anga ae riai, ngkana ti moana onimakinan te aomata anne teutana imwin teutana. Ni kanga? N aron aei, ti kona n tarataraa anuan maiuna i nanon te tai ae maan, ao n nori naba arona ni kaaitarai aaro aika kakaokoro nako. E kakaonimaki te aomata anne ni moa ma ni bwaai aika uarereke? N te katoto, e kaoki bwaai ake e tangoi n aron ana taeka ake e beritani, ao e kakaonimaki nakon ana boraraoi i aon te tai? Ngkana ngaia anne, ti a kona ngkanne ni manga tarataraia riki ni bwaai aika kakawaki riki. E boraoi aei ma ana kaetieti te Baibara: “Ane kakaonimaki nakon ane moan te uarereke ao e kakaonimaki naba nakon ane ababaki.” (Ruka 16:10) Ngkana ti beerinoa aron ara rinerine ao ni bwaina te taotaonakinnano iai, ti na boni buokaki iai ngkanne ni kararoaki man taiani bwarannano aika kakaiaki riki.

Ma tera arora ngkana iai temanna ae e kamwaneira? A kona n uringnga aomata aika reirei n te Baibara bwa e bon rangi ni karawawataki nanon Iesu Kristo irouia ana abotoro n te tairiki are e a katikaki iai. E kamwaneaki iroun Iuta Itekariota ao a birinako ake tabeman ngke a maaku. E boni kakeaaki naba Iesu tenua te tai iroun Betero. Ma e ataia Iesu bwa bon tii Iuta are e karaoa te bure n oin nanona. E teimatoa onimakinaia abotoro ake 11 iroun Iesu tabeua te wiki rimwi riki, e ngae ngke a mwaiti bwaai aika e rawawata nanona iai n te tai ae kakawaki aei. (Mataio 26:​45-47, 56, 69-​75; 28:16-20) N aron naba anne, ngkana ti kamwaneaki iroun temanna, e raoiroi riki ngkana ti iangoa kamwaneara anne bwa tao kaotan te nano n aki-kakaonimaki ke te aki-kororaoi.

I a Tau n Onimakinaki?

Te aomata ae e rinorino n rinean te aomata ae e na onimakinna, e riai ni kaetieti raoi ao n titirakinna moa ni kangai: ‘I a tau n onimakinaki? Baikara kaetieti aika riai ibukin te onimakinaki aika I kaantaningaia bwa a na reke irou ao irouia naba aomata nako?’

Ni koauana, e atoatonga ae koaua n taai nako te aomata ae e onimakinaki. (I-Ebeto 4:25) E aki bibitii ana taeka ni kaineti ma aomata ake a ongora irouna n te aro are e na reke iai te bwai ae e tangiria. Ao ngkana e boraraoi ma tabeman, e kabanea korakorana ni kakoroa nanona. (Mataio 5:37) Ngkana iai te aomata ae e karaba ni kaota oin ana kangaanga nakoina, e kakaonimaki n aki tataekinna ao e aki wiwinnanti naba. E kakaonimaki nakon raona ni mare te aomata ae onimakinaki. E aki mamataku ni bwaai aika bwaitingako, e aki kabanebuakaa ana tai n iaiangoi bwaai aika irekereke ma te wene ni bure ao e aki naba mamauaine. (Mataio 5:27, 28) Te aomata ae tau n onimakinaki iroura, e mwakuri korakora ibukini maiuna ma ana utu ao e aki ukoukora te anga ni babakanikawai are e na kai reke iai ana mwane ae bati, tii man karaoan te mwakuri ae uarereke. (1 Timoteo 5:8) Ururingan baika raraoi aikai n ikotaki ma ana kaetieti te Baibara, e na buokira ni kinaia aomata ake ti kona n onimakinia. Irarikin anne, kaboraoan maiura ma te aroaro ni maiu ae riai, e na buokira n tatabemanira nako bwa ti na kona n onimakinaki irouia aomata tabemwaang.

E na boni kakukurei te maeka n te aonnaba are a nangi bane iai n onimakinaki kaaina ni kabane ao e nang mauna nako iai te rawawatannano ibukin kabuakakan te onimakinaki! Bon tii te mi te kaantaninga aei? E aki koaua anne ibukia aomata ake a onimakini raoi ana berita nako te Baibara, bwa ana Taeka te Atua e a kaman taekina rokon te “aonaba nabangkai” ae te tabo ae tikauarerei, are a nang aki manga mwamwanaaki iai aomata, e na akea te kewekewe, te babakanikawai, te nanokawaki, te aoraki ao te mate! (2 Betero 3:13; Taian Areru 37:11, 29; Te Kaotioti 21:3-5) E aki manena ngkanne ukoukoran riki rongorongon te kaantaninga aei? A kukurei Ana tia Kakoaua Iehova ni kaongoraeko riki rongorongon te kaantaninga aei, ao rongorongon bwaai riki tabeua aika kakawaki.

[Caption on page 4]

E anaaki kukureira n te aki-onimakinaki

[Caption on page 5]

Bon Iehova ae ti riai riki n onimakinna

[Caption on page 7]

Ti bane ni kainnanoa te iraorao ae boto i aon te uaia n onimakinira