Dẹlẹ Nyíé Boo Neǹ Sàn Nyíe, Ea Dú “Nen Ea É Béélá Bel Ló Zivekà Boo Kunukẽ̀í”!

1. Mókà nu nvèè nyíé gbàà ní e Jìhóvà beè naa kọọ̀ Ébràhàm á dã́ ból ló é?

AẸ̀ BÈÈ loa sọ́l e náa beè tá nyíè Ébràhàm. Jìhóvà beè kọ́ nè Ébràhàm tenmá gã́ ene kà nyómá tóm kọọ̀, àé kyọẹ̀ sĩ́ Sọ́dòm nè Gòmórà. Belá beè naa kọọ̀ Ébràhàm ea beè bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé booá á ié tã̀àgã̀ bùlà naa ní ea bĩ́íná kọọ̀: “É kọọ̀ òé gbá neǹ lé lab dògò nè neǹ pọ́lọ́ lab dògò kyọ̀sĩ́? . . . É kọọ̀ nen ea é béélá bel ló zivekà boo kunukẽ̀í náa é náa nú ea lelà?” Nú e Jìhóvà beè naa kọọ̀ a kóòí á dã́ ból ló dọ bélè vaá nvèè nyíé gbàà beele. Ébràhàm beè dã́ ból ló kọọ̀: Bàrì náa é zigà ge kyọ̀sĩ́ gbò lé lab dògò.​—Jén. 18:​23-33.

2. Éé ní ea náa è àgala boo kọọ̀ Jìhóvà ólò ié sàn nyíe vaá beelá bel boo bá ea lelàẹ?

² Éé ní ea náa vaá èé láá agala boo kọọ̀ Jìhóvà ólò ié sàn nyíe vaá beelá bel boo bá ea lelàẹ? È agàlà boo naa vó boo béè kọ è nyímà kọọ̀ “Jìhóvà ólò mòn mm̀ nyíè nen.” (1 Sám. 16:7) Kàsĩ́, à ólò nyimá, “nú ea di nyíè kọ̀láá nen.” (1 Kíǹ. 8:39; 1 Kró. 28:9) Níá palàge dú kà-kà. Jìhóvà palàge nyimá nu èlii vóà naa, née é láá palàge dã́ ból ló nú ea náa vaá à nè sìgà béèlàfùl. Tṍó e neǹ tóm Pọ́ọ̀l gé ló bel kilma ló Jìhóvà, a beè kọọ̀: “Mée ní ea é láá kpótẽ́ a bèèla bel” é?​—Róm̀ 11:33.

3-4. Éé ní eé láá bĩiná sìgà tṍó ẽ́, vaá éé ní eé ló bel boo mm̀ nakà togó belí é? (Jọ́ọ̀n 5:​28, 29)

³ Kọbèè à gá náa è nyimá kọọ̀ Jìhóvà ólò naa nú ea lelà, sìgà tṍó èé láá bĩiná íb bíb e Ébràhàm beè bĩináá. Èé láá bĩiná kọọ̀: ‘É kọọ̀ à íe ból dẽesĩ́ ea dìnè gbò e Jìhóvà beè kyọ̀sĩ́, dì belí gbò e ba beè di Sọ́dòm nè Gòmóràa? É kọọ̀ sìgà ọ̀và é dí zẹ̀ẹ̀ ‘gbò pọ́lọ́ e bàé kẽeà aa kemà ú?’​—Tóm 24:15.

⁴ Naanii èé kpáá ló bel boo nú e nyímà ea kil ló kẽ̀èà aa kemà ú. E beè ãàa ié ãa dã̀ból ló nu ea kil ló ge ‘kẽ̀èà bã bá dùm’ nè ge ‘kẽ̀èà bã bá bèèla bel.’a (Bugi Jọ́ọ̀n 5:​28, 29.) Nakà ãa dã̀ból ló nuí a náa kọọ̀ é kpáá nyaaná bá ló sìgà nu, vaá níà nú eé ló bel boo mm̀ nakà togó belí nè ní ea bẽene ẽ́. Èé zẹ́ẹ́ ló bel boo nú e née nyímà ea kil ló bèèla bel Jìhóvà, tṍó e ni náa vó lọ̀l, èé gbóó ló bel boo nú e nyímà ea kil ló.

NÚ E NÉE NYÍMÀ

5. Éé ní e bẹẹ gbò kpá beè zẹ́ẹ́ kọ́ kilma ló gbò e Jìhóvà beè kyọ̀sĩ́ gbẹá Sọ́dòm nè Gòmórà ẹ?

⁵ Tṍó ea kil nvéeá, bẹẹ gbò kpá beè ló bel boo nú ea beè naaá ló gbò e Jìhóvà beè beelá bel ló naamá gbò pọ́lọ́ lab dògò. E beè kọọ̀ gbò e bà dì belí gbò e ba beè di Sọ́dòm nè Gòmóràa náa íe ból dẽesĩ́ gè kẽ̀èà aa kemà ú. Sõò ge kpáá tã̀àgã ló Bàrì vaá nó nu leevè a náa kọ é bĩiná bẹẹ bá kọọ̀, É kọ èé láá àgala boo kọọ̀ vó dú kà-kà?

6. Mókà gbò nu dòòmà bá ní e íè ea kil ló bé e Jìhóvà beè beelá bel ló gbò pọ́lọ́ lab dògò naa ẽ́, vaá éé ní e née nyímà ea kil ló?

⁶ À íe gã́bug nòòtẽ́ ea di mm̀ Kpá Káí ea kọ́ nú ea kil ló bé e Jìhóvà beè beelá bel ló gbò pọ́lọ́ lab dògò naa. Dì belí nu dòòmà bá, Jìhóvà beè tú múú kyọ̀ọ̀mà sĩ́ dénè gbò e ba beè di mm̀ deè Nóàa gbẹẹ áá Nóà nè pá a tọ. Jìhóvà beè tu nagé pá nvín Ízràẹ̀l kyọ̀ọ̀mà sĩ́ gbò e ba beè di mm̀ àlàbà kà dọ́ ea beè di boo kunukẽ̀ zìgàa, vaá mm̀ enè bílà dee, a beè tú ene kà nyómá tóm fẹẹmá 185,000 gbò bé pá Àsìríà. (Jén. 7:23; Dìt. 7:​1-3; Àìz. 37:​36, 37) Kpá Káí náa aa deè kọ́ nèi kọọ̀ Jìhóvà beè beeláfùl kọọ̀ àé kyọ̀ẹ̀ sĩ́ buù nen ea beè kyọ̀sĩ́á dọ̀ọ̀mà dè-dè, vaá náa é kẽee nàè va lọl kemà ú. Éé ní ea náa vaá èé láá kọ́ vó é?

7. Éé ní e née nyímà ea kil ló gbò e Jìhóvà beè kyọ̀sĩ́ mm̀ deè Nóàa nè gbò e ba beè di Kénàn e ba beè kyọ̀sĩ́á ẽ́? (Ẹ̀b fòtó ea di boo kóó kpáí.)

⁷ Née nyímà bé e Jìhóvà beè beelá bel ló buù nen ea beè kyọ̀sĩ́á naa; àbèè ge nyimá beè gbò ea beè kyọ̀sĩ́á beè ié nèà deè ge nó nu ea kilíé ló vaá ọgá. Kilma ló Tù Múúá, Kpá Káí kọọ̀ Nóà géè “vee kọ gbò nen á naa nú ea lelà.” (2 Pít. 2:5) Sõò Kpá Káí náa kọ́ nèi kọọ̀ tṍó e Nóà géè ká faàa, à beè piiga boo gè kọ́ kpẹ̀a nè buù nen ea beè di boo kunukẽ̀í tṍóá. Mm̀ tẽ̀ènè sĩ́deèá, née nyímà nàgé beè dénè gbò pọ́lọ́ e ba bèe di Kénàn beè ié nèà deè ge nó nu ea kil ló Jìhóvà vaá nyaaná ba láb.

8. Éé ní e née nyímà ea kil ló pá Sọ́dòm nè Gòmórà ẹ?

⁸ Èé kọ́ vàẹ kilma ló pá Sọ́dòm nè Gòmórà ẹ? Enè neǹ lé lab dògò ea bée kọlà Lọ́t ní ea beè dì vá zẹ̀ẹ̀ ẹ. É kọ è nyímà beè Lọ́t beè kọ́ kpẹ̀a nè dénè ọ̀và? Ẽ́èe. È palàge nyimá kọọ̀ ba beè dú gbò pọ́lọ́ lab dògò. Sõò é kọọ̀ buù ọ̀và beè nyimá kele ea di zẹ̀ẹ̀ lé nè pọ́lọ́? Kẽ̀èa boo kọọ̀ gã́bug gbò gbálà e bà dú boná beè gbĩ́ gè kuná gbò kyáà e ba beè dú ló Lọ́t. Kpá Káí kọ́ọ̀ gã́bug gbò gbálà, “lọl boo gbò pá nvín tẹlẹ boo gbò e bà ni ána” ní e ba beè gbĩ́ gè kuná gbò kyáàa ẹ (Jén. 19:4; 2 Pít. 2:7) É kọọ̀ è agàla boo kọọ̀ Jìhóvà ea dú Bàrì sàn nyíe beè bẽgẽ̀ bel buù ọ̀và vaá kyọ̀va sĩ́ naa ní e bà náa é íe ból dẽesĩ́ gè kẽ̀èà aa kemà ú? Jìhóvà beè kọ́ nè Ébràhàm kọọ̀, kọbèè òb neǹ lé lab dògò á gé boná. (Jén. 18:32) Vóà naa, è nyímà kọọ̀ ba beè dú gbò pọ́lọ́ lab dògò vaá à lelà kọ Jìhóvà beè kyọ̀va sĩ́. Sõò é kọ èé láá agala boo kọọ̀ bà náa é dí zẹ̀ẹ̀ ‘gbò pọ́lọ́ e bàé kẽeà aa kemà ú’? Ẽ́èe.

9. Éé ní e née nyímà ea kil ló Sólomòn ẽ?

⁹ Boo dõona bá, Kpá Káí kọ́ nágé nú ea kil ló gbò lé lab dògò e ba beè òòa kẽ gé labví pọ́lọ́ láb. Ene kà nu dòòmà bá dú Méné Sólomòn. Ba beè palàge noomàe nú ea kil ló Jìhóvà naa ní e Jìhóvà beè palàge tãanèe dee bá. Sõò tṍó e tṍó téní, a beè àà gé fã̀ gbò ńbàlì e bà náàmà bá. Pọ́lọ́ láb ea beè labví beè naa kọọ̀ súng á bã̀ Jìhóvà naa ní e dó Ízràẹ̀l beè mòn tã̀àgã̀ bá pọ́lọ́ nú ea aa ló a láb mm̀ gã́bug gbáá. À dú kà-kà kọọ̀ Kpá Káí kọ́ọ̀ ‘ba beè lì Sólomòn kĩée e ba beè lì pá a gbò nómá tẹ̀’ ea dú nágé kĩée e ba beè lì dõona gbò e ba beè bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo belí Méné Dévìd. (1 Kíǹ. 11:​5-9, 43; 2 Kíǹ. 23:13) Sõò é kọọ̀ bé e ba beè lì Sólomòn naa tõó dọ̀ kọọ̀ Jìhóvà é kẽée lọl kemà ú? Kpá Káí náa kọ́ vó. Sõò sìgà gbò é láá bugi togó kilma ló nú ea di mm̀ Kpá Káí ea kọ́ọ̀ “nen ea ni ú á gé ná kèbá bẽgẽ bel ea aa ló a pọ́lọ́.” (Róm̀ 6:​7, NW.) À dú kà-kà naa vó, sõò níí náa tõó dọ̀ kọọ̀ kọ̀láá gbò e ba beè ù é kẽeà aa kemà ú, belí kọọ̀ à lelà vá ló gè kpáá tõó dùm. Kẽ̀èà aa kemà ú dú dõ̀ònù ea aa bá Bàrì ea vulèi. À ólò tú nakà dõ̀ònùí nè gbò ea taníe kọ bàá ié nèà deè ge fã̀e dọ̀ dè-dè. (Jóòb 14:​13, 14; Jọ́ọ̀n 6:44) É kọọ̀ Sólomòn é íe nakà nèà deeí? Jìhóvà ní ea é láá aalá nakà bíbváẹ́; níì beele nì. Áá nú e beele nyímà dú kọọ̀, Jìhóvà é náa nú ea lelà.

NÚ E NYÍMÀ

10. Ge kyọ̀sĩ́ gbò nen ólò tọá ló Jìhóvà naa vàẹ? (Èzíkiẹ̀l 33:11) (Ẹ̀b nàgé fòtó.)

¹⁰ Bugi Èzíkiẹ̀l 33:11. Jìhóvà kọ́ bé e gè beelá bel ló gbò nen ólò tọáẹ́ ló naa. Nyómá káí Bàrì beè naa kọọ̀ neǹ tóm Pítà á kọ́ nú e neǹ kọ́ọ̀ bùlà Bàrì Èzíkiẹ̀l beè emí tṍó ea kọ́ọ̀ “Jìhóvà . . . náa gbĩ́ kọ tọ́ọ̀ nen á ié kyọ̀à sĩ́.” (2 Pít. 3:9) Nakà kà-kà belí náa kọ é nyimá kọọ̀ Jìhóvà náa ólò dõgẽ kyọ̀sĩ́ gbò nen dọ̀ dè-dè áàbèè kọọ̀ à íe lé bug ea náa vaá à naa vó. À palàge ié sàn nyíe vaá à ólò zogè a sàn nyíeí tṍó ea bọ́ló.

11. Bà mée ní e bà náa é kẽeà aa kemà ú é, vaá éé ní ea náa è nyimá naa vó é?

¹¹ Éé ní e nyímà ea kil ló gbò e bà náa é kẽeà aa kemà ú é? Kpá Káí kọ́ pọ́ì ńkem̀ nú ea kil vá ló.b Jíízọ̀s beè naa kọ é nyimá kọọ̀ Júdàs Ìskáriọ̀t náa é kẽeà aa kemà ú. (Máàk 14:21; ẹ̀b nàgé Jọ́ọ̀n 17:12.) Júdàs beè nyimá vaá sẹlẹ naa uú boo nòònù Jìhóvà nè a Sã́áná. (Ẹ̀b Máàk 3:29.) Mm̀ tẽ̀ènè sĩ́deèá, Jíízọ̀s beè kọọ̀ sìgà gbò tùle bõ̀ònaló fã̀ e bà géè naa uulìèé boo é ú vaá bà náa é íe ból dẽesĩ́ gè kẽ̀èà aa kemà ú. (Máát. 23:33; ẹ̀b Jóòn 19:11.) Vaá neǹ tóm Pọ́ọ̀l beè kọ nagé kọọ̀ gbò e bà dọ aa nvéè nòòmànù Kráìst e bà náa ọ́gá náa é kẽeà aa kemà ú.​—Híb. 6:​4-8; 10:29.

12. Éé ní e nyímà ea kil ló bé e Jìhóvà íe sàn nyíe naa ẽ́? Nè nu dòòmà bá.

¹² Sõò, éé ní e nyímà ea kil ló bé e Jìhóvà íe sàn nyíe naa ẽ́? Mósĩ́ deè ní ea ni zógè kọ ‘náa gbĩ́è kọọ̀ tọ́ọ̀ nen á ié kyọ̀à sĩ́ ẽ́’? Bugi togó boo bé ea beè ié sàn nyíe kilma ló sìgà gbò e ba beè sí agẹbá pọ́lọ́ naa. Méné Dévìd beè sí gã́bug agẹbá pọ́lọ́ belí gè kuná gã̀ nè ge fẹ́ nen. Sõò, Dévìd beè ọgá vaá Jìhóvà beè iée sàn nyíe ló vaá ia ló nèe. (2 Sám. 12:​1-13) Méné Mànásà beè tú gã́bug deé ea beè tõ̀òma dùm naamá nú ea palàge dú pọ́lọ́. Bã̀àna tṍó e gbálàí beè sí íb gbò agẹbá pọ́lọ́á, Jìhóvà beè iée sàn nyíe ló vaá ia ló nèe tṍó ea ọ́ga. (2 Kró. 33:​9-16) Gbò nu dòòmà báí kẽéí nyíe kọọ̀ Jìhóvà ólò ié sàn nyíe tṍó ea mon nú ea náa à bọ́ló kọ á naa vó. Àé kẽee íb gbò e bà dì naa vó, boo béè kọọ̀ bà nyímá kọọ̀ ba beè siè agẹbá pọ́lọ́ vaá ọgá.

13. (a) Éé ní ea náa vaá Jìhóvà beè ié sàn nyíe ló pá Nínevà ẹ? (b) Éé ní e Jíízọ̀s beè kọ́ kilma ló pá Nínevà tṍó e tṍó téní ẽ́?

¹³ È nyímà kọọ̀ Jìhóvà beè ié nágé sàn nyíe ló pá Nínevà. Bàrì beè kọ́ nè Jónà kọọ̀: “Ba pọ́lọ́ lab dògò a ína ḿ kèsĩ́.” Sõò tṍó e bà ọ́gá aa ló ba pọ́lọ́, Jìhóvà beè ia ló nèva. A beè palàge ié sàn nyíe èl Jónà. Jónà beè nvèè súng boo béè kọọ̀ Bàrì náa beè kyọ̀ nà va sĩ́, vó beè naa kọọ̀ Bàrì á kẽeé nyíè Jónà kọọ̀ pá Nínevà “náa nyímá kele ea di zẹ̀ẹ̀ lé nè pọ́lọ́.” (Jónà 1:​1, 2; 3:10; 4:​9-11) Tṍó e tṍó téní, Jíízọ̀s beè tú nú ea beè naaáí nèèmà nu dòòmà bá kilma ló bé e Jìhóvà dú Bàrì sàn nyíe nè lé bèèla naa. Jíízọ̀s beè kọọ̀ pá Nínevà e bà beè ọgáá é beè “aa kẽ vaá bẽgẽ̀ bel gbò e bà di deeí.”​—Máát. 12:41.

14. Éé ní e gè “kẽ̀èà bã bá bèèla bel” tõó dọ̀ kilma ló pá Nínevà ẹ?

¹⁴ Sõò éé ní e gè kọọ̀ pá Nínevà é “aa kẽ vaá bẽgẽ̀ bel gbò e bà di deeí” tõó dọ̀ ẹ? Jíízọ̀s beè kọọ̀, gbò e ba beè ù é “kẽeà bã bá bèèla bel.” (Jọ́ọ̀n 5:29) À géè ló bel kilma ló Enè Tõ̀ò Gbáá ea é bẹl ea dú tṍó e “gbò lé nè gbò pọ́lọ́” é kẽeà aa kemà ú. (Tóm 24:15) Kilma ló gbò pọ́lọ́, bàé kẽeà aa kemà ú “bã bá bèèla bel.” Níí tõó dọ̀ kọọ̀ tṍó e gbò pọ́lọ́ ni kẽeà aa kemà ú, Jìhóvà nè Jíízọ̀s é ẹb beè bà gbantṍ ló vaá tú gbò nú e bà nóòmà va siimá tóm. Beè nen ea dú Nínevà ea kẽeà aa kemà ú náa gbááá ló kà-kà fã̀, a bèèla bel é dú kyọ̀àsĩ́. (Àìz. 65:20) Sõò kilma ló dénè gbò e bà sa gè fã̀ Jìhóvà mm̀ bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo, ba bèèla bel é dú lé. Bàé íe nèà deè ge tõó dùm dọ̀ dè-dè!​—Dán. 12:2.

15. (a) Éé ní ea náa vaá náa bọ́ló kọ é kọọ̀ dénè gbò e Bàrì beè kyọ̀sĩ́ gbẹá Sọ́dòm nè Gòmóràa náa é kẽeà aa kemà ú é? (b) Mósĩ́ deè ní eé láá dã́ ból ló nú ea di mm̀ kpá Júùd 7 gã́bel é? (Ẹ̀b ńkpó ea kọ́ọ̀ “Éé Ní E Júùd Géè Kọ̀ Ẹ?”)

¹⁵ Tṍó e Jíízọ̀s géè ló bel kilma ló pá Sódòm nè Gòmórà, a beè kọọ̀ nú ea é náaa vá ló “Deè Bèèla Bel” é léè èl nú ea é nááá ló gbò e bà kin gbò nú ea nóòmàe. (Máát. 10:​14, 15; 11:​23, 24; Lúùk 10:12) Éé ní ea géè kọ̀ ẹ? Àé láá tõóí ló kọọ̀ Jíízọ̀s géè tẹlẹ̀ pẹ̀lẹ ló bel tṍó ea kọ́ vó. Sõò náa géè tẹlẹ̀ pẹ̀lẹ ló bel tṍó ea géè ló bel kilma ló pá Nínevà. Bel e Jíízọ̀s beè ló kilma ló pá Sọ́dòm nè Gòmórà dú kà-kà. “Deè Bèèla Bel” ea géè ló bel kilma ló kĩí nè ní ea beè ló kilma ló pá Nínevàa dú tẽ̀ènè kà. Pá Sọ́dòm nè Gòmórà beè labví pọ́lọ́ láb belí pá Nínevà. Sõò pá Nínevà beè ié nèà deè ge ọgá. Nagé, kẽea boo nú e Jíízọ̀s beè kọ́ kilma ló ge “kẽeà bã bá bèèla bel,” a beè kọọ̀ “gbò e baè naa pọ́lọ́ é kẽeà bã bá bèèla bel.” (Jọ́ọ̀n 5:29) Boo béè vó, à bélí kọọ̀ à íe ból dẽesĩ́ ea dìnè pá Sọ́dòm nè Gòmórà. Àé láá dú kọọ̀ sìgà ọ̀và é kẽeà aa kemà ú vaá eé láá ié nèà deè ge noomà va nú ea kil ló Jìhóvà nè Jíízọ̀s!

16. Éé ní e nyímà ea kil ló bé e Jìhóvà é bééláfùl ge kẽee gbò nen lọl kemà ú naa ẽ́? (Jèrèmáíà 17:10)

¹⁶ Bugi Jèrèmáíà 17:10. Nú e nyímà e dọ̀ Kpá Káíá nveè bá nèi kọ é dã́ ból ló dú kọọ̀: Jìhóvà ní ea dú nen ea ólò “ẹ̀b mm̀ nyíè nen, vaá nyimá gbò nú ea gé bugi togó boo” é. Tṍó ea é kẽee gbò nen lọl kemà ú dì deèsĩ́, àé “nè kpẽ́ buù nen dẹ̀ẹ̀a boo bé ea tõó dùm naa.” Jìhóvà é íe sàn nyíe ló gbò ea bọ́ló gè ié sàn nyíe ló vaá kyọ̀sĩ́ gbò ea bọ́ló. Vóà naa, náa bọ́ló kọ é tuumá kọọ̀ nen náa íe ból dẽesĩ́ ge kẽ̀èà aa kemà ú tṍó e nyímà kọọ̀ Kpá Káí náa kọ́ vó!

“NEN EA É BÉÉLÁ BEL LÓ ZIVEKÀ BOO KUNUKẼ̀Í É NÁA NU EA LELÀ”

17. Mókà ból dẽesĩ́ ní e gbò e ba beè ù íe é?

¹⁷ Lọ̀l gé tã́gíní tṍó e Ádàm nè Íìv beè gbaaá ló Sétàn vaá lọ̀l togó kèbá Bàrì, gã́bug dẹ̀ gbò nen a ú. ‘Neǹ ọ́b, ea dú ú,’ a tú gã́bug nen! (1 Kọ́r. 15:26) Éé ní ea é nááá ló dénè gbò e ba ni ú é? Pọ́ì ńkem̀ gbò e bà tóólá 144,000 nen e bà géè nyoone nvéè Kráìst e bà bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo é kẽeà aa kemà ú vaá kil káála. (Kùùà 14:1) Gã́bug gbò e bà vulè Jìhóvà vaá fã̀e boo bá ea ténmá é dí gbàà “gbò lé” e bàé kẽee lọl kemà ú vaá bàé tõó boo kunukẽ̀í dọ̀ dè-dè, beè bà kilsĩ́ gè bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo tṍó e Kráìst É Bẹl Mm̀ Enè Tõ̀ò Gbáá nè tṍó e zọ é tú dee-deè nvéè ẹ̀bmà siimá ló gbò nen. (Dán. 12:13; Híb. 12:1) Nagé mm̀ Enè Tṍó Gbáá E Kráìst É Bẹlá, “gbò e baè naa pọ́lọ́” bií ló gbò e bà náa beè ié nèà deè ge fã̀ Jìhóvà, é gbóó ié nèà deè ge fã̀e. (Lúùk 23:​42, 43) Sõò sìgà nen beè palàge dú pọ́lọ́ vaá beeláfùl ge naa uú boo nòònù Jìhóvà, kilma ló íb gbò e bà dì naa vó, Jìhóvà a bééláfùl kọ náa é kẽenìè va lọl kemà ú.​—Lúùk 12:​4, 5.

18-19. (a) Éé ní ea náa èé dẹlẹ nyíé boo bèèla bel e Jìhóvà é ne gbò e ba beè ù e? (Àìzáíà 55:​8, 9) (b) Éé ní eé ló bel boo mm̀ togó bel ea bẽene níí ẽ́?

¹⁸ É kọ èé láá agala boo kọọ̀ tṍó e Jìhóvà béélá bel ló gbò nen, à ólò naa vó boo bá ea bọ́ló? Ẽei! Dì belí bé e Ébràhàm beè dã́ ból ló naaá, Jìhóvà ea dú “nen ea é béélá bel ló zivekà boo kunukẽ̀í” gbõoma, nyimá nu, vaá ié sàn nyíe. A tú tóm gè beelá bel ló dénè nen nè a Sã́áná. (Jọ́ọ̀n 5:22) Jìhóvà nè Jíízọ̀s nyímá nú ea di nyíè kọ̀láá nen ea di boo kunukẽ̀í. (Máát. 9:4) Vóà naa, tṍó e bàé béélá bel ló buù nen, bà “é náa nú ea lelà”!

¹⁹ Naanii èé bééláfùl ge dẹlẹ nyíé boo kọọ̀ Jìhóvà ní ea nyímá dénè nu ẽ́. È nyímà kọọ̀ ẹlẹ ní ea lela ló gè beelá bel ló gbò nen ẽ́, níì beele nì! (Bugi Àìzáíà 55:​8, 9.) Vóà naa, èé sọbá dénè bèèla bel gbẹẹ́ bá ẹlẹ nè a Sã́áná, ea dú Méné ea íe gbò kpãà a Tẹ̀ ea dú sàn nyíe nè lé bèèla. (Àìz. 11:​3, 4) Sõò, èé kọ́ vàẹ kilma ló bé e Jìhóvà nè Jíízọ̀s é béélá bel ló gbò nen naa tṍó pọ̀b kpò tã̀àgã̀ ẽ? Éé ní e née nyímà ea kil ló é? Váá éé ní e nyímà ea kil ló é? Togó bel ea bẽene níí é áálá gbò bíbvá.