Sĩ́deè E Gbò Kànen É Láá Nvèè Bá Nè Gbò E Ba Beè Kpòòlà Lọl Mm̀ Bõ̀ònatõ̀ò

1-2. (a) À ólò tọá ló Jìhóvà naa vàẹ tṍó e nen sí pọ́lọ́ vaá náa zigà ge ọgá ẹ́? (b) Éé ní e Jìhóvà gbĩ́ kọ kọ̀láá nen ea sí pọ́lọ́ á naa ẽ́?

JÌHÓVÀ ọ́ví pọ́lọ́ láb, vaá náa ólò nvèè sãa kúm pọ́lọ́ láb e gbò nen gé lábví. (Ps. 5:​4-6) À gbĩ́ kọ é tõó boo gbò a log ea di mm̀ Kpá Káí. Jìhóvà nyímá kọ née gbõomà, vaá sìgà tṍó èé láá ié lọ̀. (Ps. 130:​3, 4) Sõò náa ólò nvèè sãa kúm ‘gbò e bà náa fã́e e bà ẹb a sàn nyíe belí nú ea né va deè kọ bàá sí kọ̀láá íb pọ́lọ́ ea léémá va.’ (Júùd 4) Kpá Káí kọ́ọ̀, Bàrì é “kyọsĩ́ gbò e bà náa fã́e” tṍó bé Ámàgídòn.​—2 Pít. 3:7; Kùùà 16:16.

² Sõò, Jìhóvà náa gbĩ́ kọ tọ́ọ̀ nen á ié kyọ̀àsĩ́. Tãa vó, “À gbĩ́ kọ dénè nen á ọgá ló ba pọ́lọ́” belí bé e ene kà togó bel e beè nó mm̀ Kpá Tọ Kùdẽe Lóí beè kọ́ naa. (2 Pít. 3:9) Gbò kànen mm̀ bõ̀ònatõ̀ò ólò nó Jìhóvà tṍó e bà íe ĩ̀ìmà vaá nvèè bá nè gbò e bà sí pọ́lọ́ kọ bàá ọgá, vaá kpáá fã̀ Jìhóvà. Sõò níì kọ̀láá nen ea sí pọ́lọ́ ní ea ólò gbĩ́ gè ọgáẹ́ nì. (Àìz. 6:9) Sìgà nen náa ólò zìgà ge ọgá ló pọ́lọ́ ea beè sì, bã̀àna tṍó e gbò kànen ni piigà ge nvèè bá nèe. Tṍó ea nááá naa vó, éé ní e gbò kànen é náa ẽ́?

“KPOOLAI PỌ́LỌ́ NEN LỌAÍ ZẸ̀Ẹ̀”

3. (a) Éé ní e Kpá Káí kọ bàá naa nen ea sí pọ́lọ́ vaá náa ọ́gá ẹ́? (b) Éé ní ea náa vaá èé láá kọọ̀ nen ea sí pọ́lọ́ vaá náa ọ́gá gbĩ́ kọ bàá kpoolàẹ̀ẹ lọl mm̀ bõ̀ònatõ̀ò ẽ?

³ Tṍó e nen ea sí pọ́lọ́ náa zigà ge ọgá, gbò kànen ólò tõó boo tùle ea di mm̀ 1 Kọ́rìnt 5:13 ea kọ́ọ̀ “Kpoolai pọ́lọ́ nen lọaí zẹ̀ẹ̀.” Kọ̀láá nen ea sí pọ́lọ́ vaá náa ọ́gá nyímá kọọ̀ bà é kpoolàẹ̀ẹ lọl mm̀ bõ̀ònatõ̀ò. Vóà naa, ge kọ náa ọ́gá tõó dọ̀ kọ à gbĩ́ kọ bàá kpoolàẹ̀ẹ lọl mm̀ bõ̀ònatõ̀ò. Àé buulà nú ea beè fò. (Gàl. 6:7) Éé ní ea náa vaá è kọ́ vó é? È kọ́ọ̀ vó boo béè kọọ̀, nen ea beè sí pọ́lọ́á náa zigà ge ọgá bã̀àna tṍó e gbò kànen ni piigà ge nvèè bá nèe. (2 Kíǹ. 17:​12-15) A láb zógè kọ náa gbĩ́ gè gbàntṍ ló log Jìhóvà.​—Dìt. 30:​19, 20.

4. Éé ní ea náa vaá bà ólò nègã́ gbẹá nònù tṍó e bà kpoolà nen ea sí pọ́lọ́ vaá náa ọ́gá lọl mm̀ bõ̀ònatõ̀ò ẽ?

⁴ Tṍó e nen sí pọ́lọ́ vaá náa ọ́gá, bà ólò nègã́ gbẹá nònù kọ nená náa dú na Neǹ Ditõ̀ò Jìhóvà.a Bà náa ólò naa vó kọbé bà síìmà kẹ́ẹ̀ nená. Tãa vó, bà ólò naa vó kọbé pá vígà tõó boo dùùlà bá deè tṍ ea di mm̀ Kpá Káí ea kọ́ọ̀, “ó gá gbaai ló” nen e bà kpòòlà lọl mm̀ bõ̀ònatõ̀ò, vaá “ó gá zẹ́ẹ́ zọi nen ea dì naa vó deai gyã́á.” (1 Kọ́r. 5:​9-11) À íe lé bug ea náa vaá Jìhóvà à kọ́ vó. Neǹ tóm Pọ́ọ̀l beè emí kọọ̀: “Gbálà ńkem nu ea ólò gbuuve fétúlú ní ea ólò gbuuve zivè kpò fétúlú lọa bá ẹ́.” (1 Kọ́r. 5:6) Nen ea sí pọ́lọ́ vaá náa ọ́gá é láá ọọvẹ ló gbò e bà gé piigà ge gbàntṍ ló Jìhóvà.​—Pró. 13:20; 1 Kọ́r. 15:33.

5. À bọ́ló kọ é ẹ̀b neǹ vígà e ba beè kpòòlà lọl mm̀ bõ̀ònatõ̀ò naa vàẹ, vaá ló éé?

⁵ À bọ́ló kọ é ẹ̀b neǹ vígà e bà kpoolà lọl mm̀ bõ̀ònatõ̀ò naa vàẹ? Náa kal ló béè kọ née é zọ́ẹ naaá nu, náa bọ́ló kọ é ẹ̀bvie belí kọ náa é láá fã̀ nà Jìhóvà. Tãa vó, à bọ́ló kọ é ẹ̀bvie belí naanà ból ea dágí. Boo béè kọ tṍó e naanà ból dágí, bà é láá gbĩ́e mòn. Kẽea boo kọọ̀ nená beè kìn lóó nè Jìhóvà. À dú pọ́lọ́ kọ à tú a dùm nvee kèbá gẹẹ-gẹẹ ló boo béè kọ à gé náa nú ea bẽ́émá Jìhóvà. (Èzí. 18:31) Náa kal ló béè vó, kùbmà tṍó ea sígáí, Jìhóvà é íée sàn nyíe ló be à ọ́gá. Vóà naa, èé ẹ̀bmà dẽe kọ nená é láá nyaaá vaá kpáá dù gé fã̀ Jìhóvà. Mósĩ́ deè ní e gbò kànen é láá nvèè bá nè nen e ba beè kpòòlà lọl mm̀ bõ̀ònatõ̀ò ẽ?

SĨ́DEÈ E GBÒ KÀNEN É LÁÁ NVÈÈ BÁ NÈ GBÒ E BA BEÈ KPÒÒLÀ LỌL MM̀ BÕ̀ÒNATÕ̀Ò

6. Gbò éé ní e gbò kànen ólò naa kọbé bà láá nvèè bá nè nen e ba beè kpòòlà lọl mm̀ bõ̀ònatõ̀ò ẽ?

⁶ É kọ gbò kànen náa ólò nvèè nà bá nè nen e bà kpòòlà lọl mm̀ bõ̀ònatõ̀ò kọbé à láá òòà dù gé fã̀ Jìhóvà? Ẽ́èe, bà ólò nvèè bá nèe! Tṍó e gbò kànen gé kọ́ nè nen kọ bà é kpoolàẹ lọl mm̀ bõ̀ònatõ̀ò, bà ólò kọ́ gbò nú ea é láá naa kọbé à láá kpáá fã̀ Jìhóvà nèe. Sõò bà ólò naa èlmà vó. Bà ólò kọ nagé nè nená kọ bà é kpáá zọẹ̀ẹ loá bel tṍó e sìgà ẽ́ ni téní, kọbé bà ẹb be a nyááá. Beè nená di kpènà ló gè zọ̀va loá bel tṍó e sìgà ẽ́ ni téní, gbò kànen é síèe kpóó ló kọ á ọgá vaá kpáá dù gé fã̀ Jìhóvà. Bã̀àna tṍó e bà síé ló vaá bà mòn kọ à gáà ọgá, gbò kànen ólò noo gè kpáá síé ló dõona tṍó kọbé bà síèe kpóó ló.

7. Mósĩ́ deè ní e gbò kànen ólò nó gè ié tóè sàn belí Jìhóvà tṍó e bà gé nveè bá nè nen e ba beè kpòòlà lọl mm̀ bõ̀ònatõ̀ò ẽ? (Jèrèmáíà 3:12)

⁷ Gbò kànen ólò nó Jìhóvà vaá ié tóè sàn kilma ló nen e ba beè kpòòlà lọl mm̀ bõ̀ònatõ̀ò. Dì belí nu dòòmà bá, tṍó ea kil nvéeá, Jìhóvà náa beè elá kọ pá Ízràẹ̀l á zẹ́ẹ́ ọgá besĩ́ à kalá nvèè bá nè va. Tãa vó, a beè lẹ̀ẹ̀là gbò kọ́ọ̀ bùlà Bàrì siimá vá ló bã̀àna tṍó e bà gáà ọga. Belí bé e beè nó mm̀ ní ea égè bàà kà togó bel ea di mm̀ Kpá Tọ Kùdẽe Lóí naaá, Jìhóvà beè zogè nu dòòmà bá ea kil ló bé ea ólò ièè sàn nyíe naa tṍó ea beè kọ́ nè neǹ kọ́ọ̀ bùlà Bàrì Hòsíà kọ á sì gé tú a va ea beè kuná gã̀ gbẹẹ́ẹá bã̀àna tṍó ea gáà beè ọga. (Hòs. 3:1; Mál. 3:7) Gbò kànen ólò nó Jìhóvà tṍó e bà piigà bé e ba kpóó sim tùlà naa gè nvèè bá nè nen ea beè sí pọ́lọ́ kọ á òòà dù gé fã̀ Jìhóvà, vaá bà ólò naa ní ea é válié ló gè naa.​—Bugi Jèrèmáíà 3:12.

8. Mósĩ́ deè ní e bel dòòle ló Jíízọ̀s ea kil ló nvín pèè gyọ́á, náa kọ é dã́ ból ló íb tọa ló e Jìhóvà ólò ié kilma ló gbò e ba beè kpòòlà lọl mm̀ bõ̀ònatõ̀ò ẽ? (Lúùk 15:7)

⁸ Kẽ̀èa boo bé e tẹ̀ nvín pèè gyọ́á beè labví láb naa tṍó ea mon a nvín ea ooà dú be. Tṍó ea mon a nvín, a beè “teelá síé ló gé toví bũ̀ùnàe vaá pyovíe bẹ́ẹ́.” (Lúùk 15:20) Nvèè kpíí ló kọ a tẹ̀ náa beè elá bànà a nvín kọ á zẹ́ẹ́ bàn ia ló, tãa vó a beè teelá gé bũ̀ùnàe boo béè kọ à vulèe. Níà bé e gbò kànen ólò labví láb kilma ló gbò e ba beè aa mm̀ bõ̀ònatõ̀ò, àbèè gbò e ba beè kpòòlà lọl mm̀ bõ̀ònatõ̀ò naa ẽ́. Bà ólò gbĩ́ kọ gbò e ba beè aa mm̀ bõ̀ònatõ̀ò á òòa kẽ dù gé fã̀ Jìhóvà. (Lúùk 15:​22-24, 32) Nyíè dénè gbò e bà di káála nè boo kunukẽ̀í ólò ẹẹ tṍó e nen ea beè sí pọ́lọ́ ọ́gá vaá òòa kẽ dù gé fã̀ Jìhóvà!​—Bugi Lúùk 15:7.

9. Éé ní e Jìhóvà gé síè kpóó ló kọ̀láá nen ea sí pọ́lọ́ kọ á naa ẽ́?

⁹ E nó kọọ̀ Jìhóvà náa ólò aa ló gbò e ba beè sí pọ́lọ́ vaá bà náa ọ́gá gbẹẹ́ mm̀ a bõ̀ònatõ̀ò. Sõò à ólò nvèè bá nè va. À gbĩ́ kọ bàá òòa kẽ dù gé fãè ẽ. Kpá Hòsíà 14:4 kọ́ íb tọa ló e Jìhóvà ólò ié tṍó e nen ea beè sí pọ́lọ́ ọ́gá. À kọ́ọ̀: “Nda é náa kọ bàá bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo. Nda é vulè va lọa bùlà, boo béè kọ ním nveè nà va súng ló.” Ge nyimá íb tọa ló e Jìhóvà ólò ié ólò naa kọ gbò kànen á gbĩ́ gbò nú ea zógè kọ nen ea beè sí pọ́lọ́ a ọ́gá. Nú ea di mm̀ dọ̀ Kpá Káíá é nveè nàgé bá nè gbò e ba beè sí pọ́lọ́ kọ bàá nyimá kọ Jìhóvà vulè va, vaá à gbĩ́ kọ bàá òòà dú gé fãèe.

10-11. Mósĩ́ deè ní e gbò kànen é láá nvèè bá nè gbò e ba beè kpòòlà lọl mm̀ bõ̀ònatõ̀ò gã́bug gbáá ea kil nvéeá ẽ́?

¹⁰ Èé kọ́ vàẹ kilma ló nen e ba beè kpòòlà mm̀ bõ̀ònatõ̀ò gã́bug gbáá ea kil nvéeá ẽ́? Àé láá dú kọ ba beè nyaaá gã́bug gbáá ea kil nvéeá. Sìgà tṍó, bà náa ólò zẹ́ẹ́ kẽea na boo nú ea beè naa kọ bàá kpòòlà vá lọl mm̀ bõ̀ònatõ̀ò. Kọ̀láá bé e gã́bug dee ni téní naa, à bọ́ló kọ gbò kànen á gbĩ́ kĩée e bà ólò tõo vaá kãá va. Tṍó e gbò kànen gé sí ló gbò e bà dì naa vó, bàá palàge siè va kpóó ló vaá bàn va kọ bàá òòà dù. Mm̀ kà-kà, be nen beè aa mm̀ bõ̀ònatõ̀ò gã́bug gbáá ea kil nvéeá, è nyímà kọọ̀ lóó a zìgà é íè ge ọọ. Vóà naa, be à zógè kọ à tanìèe ge òòa kẽ dù gé bã mm̀ bõ̀ònatõ̀ò, gbò kànen é láá noo kọ bàá zọ̀ẹ noá Kpá Káí bã̀àna tṍó e bà gáà tue nvee mm̀ bõ̀ònatõ̀ò. Tṍó ea meà naa vó, gbò kànen ní e bà é noo kọ bàá zọ̀ẹ noá Kpá Káí é.

¹¹ Boo béè kọ gbò kànen gé nó bé e Jìhóvà ólò ié sàn nyíe kilma ló gbò e ba beè sí pọ́lọ́ naa, bà é piigà bé e ba kpóó sim tùlà naa gè nvèè bá nè gbò e ba beè aa mm̀ bõ̀ònatõ̀ò kọ bàá nyimá kọọ̀ deè dì nè va gè kpáá dù gé fã̀ Jìhóvà. À dú bíi kọ gbò kànen á gá pee tṍó ló gè tú nen ea beè sí pọ́lọ́ ea zógè kọ a ọ́gàẹ̀.​—2 Kọ́r. 2:​6-8.

12. (a) Kèbá mókà dìtõ̀ò ní ea dú bíi kọ gbò kànen á palàge ọẹ̀ dẽe ẽ́? (b) Éé ní ea náa vaá náa bọ́ló kọ é ẹ̀b kọ Jìhóvà náa é láá ia ló nè gbò e ba beè sí enè íb pọ́lọ́ ẹ́? (Ẹ̀b nàgé émì nú ea di kè kẽ.)

¹² À íe sìgà tṍó ea dú bíi kọ gbò kànen á palàge ọẹ̀ dẽe besĩ́ bà kálá tú nen e ba beè kpòòlà lọl mm̀ bõ̀ònatõ̀ò. Dì belí nu dòòmà bá, à dú bíi kọ bàá palàge agala boo kọọ̀ nen ea beè tú bá kpóó mààma ló nvín ea di dí ńkem, nen ea beè dọ̀ aa nvéè nòòmànù Kráìst, àbèè nen ea beè kuná gã̀ gbẹẹ a dóm àbèè a va kọbé à zaali bà ílà dóm nè va, vaá ilí àbèè ge iá dõona nèn a aa deè ọgá besĩ́ bà kálá túe nvee mm̀ bõ̀ònatõ̀ò. (Mál. 2:14; 2 Tím. 3:6) À dú bíi kọ bàá naa vó kọbé bà kpenà pá vígà. À bọ́ló kọ é kẽea boo kọọ̀ nyíè Jìhóvà ólò ẹẹ tṍó e nen ea beè labví pọ́lọ́ láb ọ́gá, vaá òòà aa ló gè naa nú ea dú pọ́lọ́. Náa kal ló béè vó, gbò kànen á ié ọ̀ẹ̀ dẽe kọbé bà náa ẹb kọọ̀ Jìhóvà náa é láá ia ló nè gbò e ba beè kẹlẹ dõona gbò tṍó ea kil nvéeá.b​—1 Pít. 2:10.

NÚ E GBÒ E BÀ DI MM̀ BÕ̀ÒNATÕ̀Ò É LÁÁ NAA

13. Mókà kele ní ea di zẹ̀ẹ̀ bá eé sẹẹmà nen e bà ne kọ̀bèl nè nen e bà kpoolà lọl mm̀ bõ̀ònatõ̀ò ẽ?

¹³ Dì belí bé e beè nó naa mm̀ togó bel e ã́àa nòa, sìgà tṍó bà ólò negã́ gbẹá nònù kọ bà ne kọ̀bèl nen. Tṍó ea meà naa vó, èé láá kilsĩ́ gè zọ̀ẹ naaá nu boo béè kọọ̀ è nyímà kọ a ọ́gá vaá náa ólò labví ná pọ́lọ́ lábvá. (1 Tím. 5:20) À íe bíi ló sìà kpóó ló ea aa bá pá vígà kọbé à láá kilsĩ́ gè naa nú ea dú lé. (Híb. 10:​24, 25) Sõò dìtõ̀ò nená dú kele ló nen e ba beè kpòòlàẹ lọl mm̀ bõ̀ònatõ̀ò. Née é ‘gbááá ló’ nen e bà kpòòlà lọl mm̀ bõ̀ònatõ̀ò, vaá née é ‘zọ nen ea dì naa vó deá gyã́á.’​—1 Kọ́r. 5:11.

14. Mósĩ́ deè ní e buù nen é láá tú nú ea ni nó lọl mm̀ Kpá Káí nèèmà béèlàfùl tṍó ea gé zọ nen e ba beè kpòòlà lọl mm̀ bõ̀ònatõ̀ò naaá nu ẽ́? (Ẹ̀b nàgé fòtó.)

¹⁴ É kọ nú e ni nó zógè kọ née é láá kànà moǹ nen e bà kpòòlà lọl mm̀ bõ̀ònatõ̀ò àbèè ge kolíe domá nònù? Ẽ́èe, níì vó nì. À dú kà-kà kọ née é zọ́ẹ naaá nu. Buù nen é láá tú nú ea ni nó lọl mm̀ Kpá Káí nèèmà béèlàfùl be àé kólí nen e ba beè kpòòlà lọl mm̀ bõ̀ònatõ̀ò domá nònù, e be à sẹlẹ níà a dúà ló àbèè nen ea beè olòó zọ̀ naaá nu. Èé kọ́ vàẹ beè à dú nònù ẽ? Tṍó ea kil nvéeá, née beè olòó kànà moǹ nen e ba beè kpòòlà lọl mm̀ bõ̀ònatõ̀ò. Sõò kátogóí, buù nen é láá sà be àé kanà moǹ nen e ba beè kpòòlà lọl mm̀ bõ̀ònatõ̀ò tṍó ea dú nònù àbèè kọ náa é náa vó. Sõò née é tú gã́bug tṍó zọ̀ọ̀màe loá sọ́l àbèè ge zọ̀ẹ naaá nu.

15. Mó ìb pọ́lọ́ ní e bà ló bel kilma ló mm̀ 2 Jọ́ọ̀n 9-11 é? (Ẹ̀b nàgé ńkpó ea kọ́ọ̀ “É Kọọ̀ Jọ́ọ̀n Nè Pọ́ọ̀l Géè Ló Bel Kilma Ló Tẽ̀ènè Íb Pọ́lọ́?”)

¹⁵ Sìgà nen é láá bugi togó kọọ̀, ‘É kọ Kpá Káí náa kọ́ọ̀, nen ea gé nyoone nvéè Kráìst á gá kànà moǹ nen ea beè sí pọ́lọ́ vaá bà kpòòlàẹ lọl mm̀ bõ̀ònatõ̀ò kọbé náa zọ́ẹ dõ̀ònà a pọ́lọ́?’ (Bugi 2 Jọ́ọ̀n 9-11.) Gã́belá nè gbò ní ea di kpàn zógè kọọ̀ neǹ tóm Jọ́ọ̀n géè ló bel kilma ló gbò e ba beè dọ̀ aa nvéè nòòmànù Kráìst nè gbò e bà nveè sãa kúm pọ́lọ́ láb. (Kùùà 2:20) Vóà naa, beè nen dọ aa nvéè nòòmànù Kráìst, àbèè kọ à nveè sãa kúm pọ́lọ́ láb, gbò kànen á gá kãá ẽ. À dú kà-kà kọọ̀ nená é beè láá ọgá. Sõò tọ́ọ̀ kà neǹ vígà á gá kànàe mon àbèè ge kolíe domá bẹẹ gbò nònù dòòmà tṍó ea é ọ́gá.

NÓ GÈ IÉ TÓÈ SÀN NÈ SÀN NYÍE BELÍ JÌHÓVÀ

16-17. (a) Éé ní e Jìhóvà gbĩ́ kọ gbò e bà sí pọ́lọ́ á naa ẽ́? (Èzíkiẹ̀l 18:32) (b) Mósĩ́ deè ní e gbò kànen é láá zọ̀ Jìhóvà siá tóm mm̀ ge nvèè bá nè gbò e ba beè sí pọ́lọ́ kọ bàá ọgá ẹ́?

¹⁶ Éé ní e ni nó mm̀ vòò kà togó bel ge nò ea di mm̀ Kpá Tọ Kùdẽe Lóí é? E nó kọọ̀ Jìhóvà náa gbĩ́ kọ tọ́ọ̀ nen á ié kyọ̀àsĩ́! (Bugi Èzíkiẹ̀l 18:32.) À gbĩ́ kọ gbò pọ́lọ́ á ọgá vaá òòà duè é ló. (2 Kọ́r. 5:20) Níà nú ea náa vaá Jìhóvà ólò kilsĩ́ gè bàn gbò pọ́lọ́ kọ bàá òòà dù gé fãèe ẽ́. Gbò kànen íe nèà deè ge zọ̀ Jìhóvà siá tóm tṍó e bà nveè bá nè gbò e ba beè sí pọ́lọ́ kọ bàá ọgá.​—Róm̀ 2:4; 1 Kọ́r. 3:9.

¹⁷ Dòòmà dẽe ló íb ẹ́ẹ́-ẹẹ̀ nyíe e gbò e bà di káála ólò ié tṍó e nen ea beè sí pọ́lọ́ ọ́gá! Nyíè bẹẹ Bàrì Jìhóvà ólò palàge ẹẹ kọ̀láá tṍó e nen ea beè aa mm̀ bõ̀ònatõ̀ò ooà kẽ. Vulè e íè kilma ló Jìhóvà é kilsĩ́ gè bọọ dọ ló tõó e bugì togó boo a vulè, sàn nyíe, nè tóè sàn.​—Lúùk 1:78.