Eneeroʼu

¿Jamüshi jalouika maʼin Timoteo nümüin Jehová? Shia süka anain nukuwaʼipa namüin na anoujashiikana (Filip. 2:19-22). Sünainjee tü nümakat chi aluwataaushikai Pablo nüchiki Timoteo wayaawata aaʼu nnojoluin yaletüin naaʼin, waneepiain nia nümaa Maleiwa, tütüin nia sünain aʼyatawaa jee jüüjüüin nia. Aishii nüpüla na anoujashiikana jee jülüjashii naya naaʼin. Müshijeseʼe alin maʼin Timoteo nüpüla Pablo otta naapüin nümüin aʼyatawaa kaawainka. Müleka waʼyataale süchiirua anainjatüin wakuwaʼipa noʼuluʼu Jehová, aijeena waya nüpüla otta naapeerü wamüin aʼyatawaa süpüla wakaalinjain na wawalayuukana (Sal. 25:9; 138:6). Wachunta nümüin Jehová nükaalinjai waya süpüla weʼrüin wanee kasa wanoutajatka sünain wakuwaʼipa. Eeshiijaʼa süpüla waʼyataain süchiirua wayaawatüin maʼin saaʼu jamüin naaʼin na waneinnua. Eeshiijaʼa süpüla waʼyataain maʼin süchiirua paaʼinwajiraain waya namaa na waneinnua jee süpüla mapüleein wamüin motuin waaʼin naainjala. Nnojorüle wayaawatüin maʼin saaʼu wanee kasa wanouteʼerüinjatka sünain wakuwaʼipa, wasakira wanee waʼaleewain eʼraajaka wakuwaʼipa (Prov. 27:6). w22.04 23 püt. 4, 5

Wanee akuwaʼipaa eeka sutuma nüpülain Jehová shia tü talataakalü aaʼin. Müsüjeseʼe watüjaain saaʼu keeʼireein naaʼin Jehová talatüinjatüin waaʼin (Gal. 5:22). Talatüsü maʼin naaʼin chi wayuu aapakai nuulia chi aapünakai amüin, talatüsüjeseʼe waaʼin wanaa sümaa waküjain maʼin pütchi jee wakaalinjain na wawalayuukana (Aluw. 20:35). ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla ayatüin talatüin waaʼin? Suluʼu tü pütchi süpülajatkat soʼukai, nüküjain chi aluwataaushikai Pablo piamasü kasa waaʼinrajatka. Tü palajatkat shia waʼyataainjanain nümüin Jehová süka süpüshuaʼa waaʼin. Waaʼinrüinjatü tia wapüshuaʼa (Mat. 22:36-38). Tü wane shia nnojoluinjatüin wayoujireʼerüin wakuwaʼipa namaa na waneinnua. Eereje süpüla waaʼinrüin wanee kasa sutuma anain waya, sutuma wekirajünüin jee shiale sutuma watüjain süpüleerua tia, waapa analuʼut nümüin Jehová. Eere wanee wawala eekai nütüjain maʼin süpüleerua tü niʼyataainkat nümüin Jehová, talata waaʼin nümaa süka naaʼinrüin tia süpüla nuʼwaajüin Jehová. w22.04 10 püt. 1, 2

Ainkeerü neʼe saaʼin wayuu najaʼlajeʼerapa Maleiwa tü iküleesia ekirajakalü alawaa (Alat. Map. 18:8-10). Sajaʼttinnapa Babilonia tü Miyoʼusükat mmoleerü wayuu otta eejeerü kasa mojusü alataka. Eekajasaʼa wayakana aʼyataakana nümüin Jehová, eesü piamasü kasa talateetka atuma waaʼin. Palajana shia nnojoleerüin eein piantua tü iküleesia ekirajakalü alawaa otta tü wane shia süka sülüʼülüin tü kaʼi taashinjanakalü oʼu waya. Nüküjatüjülia Daniel atüjaaneerüin maʼin saaʼu tü kekiwaa nümaʼanajeejatkat Maleiwa. Sükajee tia, wayaawata aaʼu shikeraajüin tü pütchi aküjünatüjütkalia maaʼulu yaa (Dan. 12:4, 9, 10). Süka pansaain maʼin tia pütchikat, kojutushi maʼin wamüin Jehová otta müsia tü Nünüikikat (Is. 46:10; 55:11). Ayataʼaya wakatchinrüin wanoula. Wounteerü tia wekirajaale maʼin sünain tü Bibliakat otta wakaalinjale na waneinnua süpüla aleewain naya nümaa Jehová. Chi Wamaleiwasekai Jehová naaʼinmajeena na eʼitaakana naaʼin nünain süka süpüshuaʼa naaʼin otta eʼreena naya wanee anaa nutuma (Is. 26:3). w22.07 6 püt. 16, 17

Süküjain tü karaloʼutakat Alateetkat Mapeena nüikaleʼennüichipain Jesús sünain aluwatawaa chaa iipünaa nutuma Maleiwa otta nujutunuichipain Satanás mmoluʼumüin (Alat. Map. 12:1-9). Sünainjee tia talatüshii na chakana iipünaa, akanasaʼa wayakana eʼrüshii waya müliaa, jama jashichishaatain Satanás namüin na aʼyataashiikana nümüin Jehová yaa mmapaʼa (Alat. Map. 12:12, 15, 17). ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla wachecherüin waaʼin soʼunnaa nushutuin waaʼu Satanás? (Alat. Map. 13:10). Wanee kasa waaʼinrajatka shia watüjaale saaʼu tü alatajatkat mapeena. Nüshajüin chi aluwataaushikai Juan suluʼu Alateetkat Mapeena soʼutku tü kasa anasü weʼreetkat, maʼaka saaʼin najaʼttinneenüin na nüʼünüükana Maleiwa. Ashajünüsü suʼttianainjee Alateetkat Mapeena kayaawasein atumawaa tü kasa aashajaanakalü achiki suluʼu (Alat. Map. 1:1, TNM). w22.05 8 püt. 1-3

Neʼnnapa waneepiain naya nümaa Maleiwa, aashichijaweena nooʼomüin na ayoutakana Jehová. Oonoojeena shikiira nupueulose Maleiwa napüshuaʼa na sülaülashiikana mma. «Nushuteechikai Gog chi chejeʼewaikai Magog» münüsü tü naaʼinrajatkat suluʼu tü Bibliakat (Ezeq. 38:14, 15). ¿Jameerü naaʼin Jehová niʼrapa sushutunuin saaʼu nupueulose? Jashichishaateechi maʼin nia (Ezeq. 38:18, 21-23). Süküjain Alateetkat Mapeena kapiitulo 19 tü alateetkat. Nuluwataajeechi Jehová chi Nüchonkai süpüla nükaalinjain nupueulose otta süpüla najaʼlajeʼerüin na nüʼünüükana. Nnojoleechi nümüiwaʼain Jesús sünain aaʼinraa tia, eejeena nümaa na aapieekana otta na 144.000 (Alat. Map. 17:14; 19:11-15). ¿Kaseerü alataka soʼunnaa tia atkawaakat? Ajaʼttinneena napüshuaʼa na ayoutakana Jehová (Alat. Map. 19:19-21). w22.05 17 püt. 9, 10

Süchikijee kaainjalain Adán sümaa Eva niweetiramaatüin Jehová wanee pütchi anainjatka atuma nakuwaʼipa na naikeyuukana. Anuu sünüiki Génesis 3:15, TNM süchiki tia: «Paʼünüüwajiraweerü pia tatuma sümaa tü jietkat otta paʼünüüwajiraweerü puuʼuliwoʼu sümaa suuʼuliwoʼu tü jietkat. Suuʼuliwoʼu tü jietkat nuchuwerajaajeerü pikii jee müsia piakat püchoteerü shiinee nuuʼui». Wousüta anainrü tia pütchikat suluʼu tü palajatkat karaloʼuta suluʼuka tü Bibliakat. Pansaasü tü sümakat sümaa tü sümakat tü wane karaloʼutairua eeka suluʼu tü Bibliakat. Sutuma kasapüin wanee karaloʼuta nnojotsü ojunujaain tü süpanakalüirua, kottusü süpüshuaʼa. Tü pütchi aküjünakat suluʼu Génesis 3:15 müsü aka saaʼin süsapü tia karaloʼutakat süka kottuin sutuma tü pütchi aküjünakat suluʼu tü Bibliakat. ¿Kasa saashajaaka maʼin achiki tü Bibliakat? Aashajaasü süchiki nuluwataain Maleiwa wanee oʼtteʼerüinjachikai wayuu, chi ajaʼttirüinjachikai chi Yolujaakai namaa na nümaajanakana. Anataʼaleesüjaʼa maʼin tia pütchikat namüin na aikana apüla Jehová. Wekirajaale sünain tü Bibliakat, wayaawateerü aaʼu jamüin shikeraajia tia pütchikat otta jamüin aneetka wakuwaʼipa sutuma. w22.07 14 püt. 1-3

Juchunta kekiwaa nümüin süpüla jükaalinjain jüchonnii süpüla alinjachin maʼin nia napüla (Sant. 1:5). Nia neʼe Jehová anakai süpüla aküjaa wamüin tü waaʼinrajatkat. ¿Jamüsü wamaka tia? Saaʼujee waneirua kasa, waküjeerü piamasü neʼe. Tü palajatkat shia kekiin maʼin Jehová nuulia wanee wayuu kachonkai (Sal. 36:9). Tü piamakat shia anain wakuwaʼipa sutuma tü nümakat wamüin (Is. 48:17). Jükaalinja jüchonnii süpüla alin Jehová napüla. Süpüla juuntuin tia, naapüin Jehová jümüin tü Nünüikikat otta tü kasa saapakat nupueulose (Mat. 24:45, TNM). Wainma pütchi jalouijeetka jümüin eeka suluʼu «Ayuda para las familias», ojuʼitawaipuʼusü suluʼu ¡Eeja waaʼin! otta eesü shia suluʼu jw.org (alijunaikiruʼusü). Jee müsia, wainma video suluʼu jw.org nachikimaajatü wawalayuu asakinnakana otta süchikimaajatü akuwaʼipa eeka süpüla jaloulin namüin na kachonshiikana süpüla anain sukuwaʼipa nepijia nachonnii natuma (Prov. 2:4, 5). w22.05 27 püt. 4, 5

Nnojoishi eein wanee wayuu makai aka naaʼin Jehová sünain motuin naaʼin waainjala. Wamüsü tia saaʼujee apünüinsü kasa. Tü palajatkat shia moteerüin naaʼin waainjala waneepia. Tü wane shia niʼraajüin maʼin wakuwaʼipa otta tü suluʼukat waaʼin. Nia neʼe atüjaaka saaʼu shiimainre wayaawajaain suulia waainjala. Otta tü chiiruaajatkat shia nnojoluin jülüjakuʼu müin naaʼin waainjala motopa shia naaʼin. Sünainjee tia eesü süpüla wulein waaʼin otta anain wakuwaʼipa noʼuluʼu. Süka nnojoluin lotuin maʼin wakuwaʼipa, eesüjaʼa süpüla waaʼinrüin wanee kasa nnojotka anain noʼuluʼu Maleiwa. Anapejeʼe waaʼin sutuma tü ashajünakat suluʼu Perspicacia para comprender las Escrituras, volumen 1, süpana 209, müsü shia: «Amüliajüi Jehová otta nütüjaa aaʼu nnojoluin lotuin maʼin nakuwaʼipa na aʼyataashiikana nümüin, müsüjeseʼe nnojoluinjatüin mojuin naaʼin waneepia saalinjee tü kasa mojusü suchuntaakat neʼiruku (Sal. 103:8-14). Müleka nachajaale maʼin sukuwaʼipa süpüla naaʼinrüin tü anakat noʼuluʼu Maleiwa, talateerü maʼin naaʼin (Filip. 4:4-6; 1 Juan 3:19-22)». w22.06 7 püt. 18, 19

Nnojoishii neʼe niimolojuin waya Satanás naka na sülaülashiikana mma napüleeruapa waaʼin. Niimolojuinya noʼutku waneinnua süka tü naaʼinreetkat naka na napüshikana natüjaapa saaʼu Naküjaliin pütchi. Keemaleesia tia namüin suulialeʼeya naʼyaatünüin sutuma wayuu. Süka alin napüshi napüla otta keeʼireein naaʼin alin Jehová napüla, aisü namüin naküjale pütchi airuʼutsü nüchiki chi Maleiwa shiimainshikai otta nachiki na aʼyataashiikana nümüin. Eeshii na wapüshi anoujakana mapa süchikijee nayoutapuʼuin shia paala. ¿Kasa waaʼinrajatka naʼleejüle waya na wapüshikana? Anataʼaleesüjaʼa maʼin tü pütchi aküjünakat suluʼu Salmo 27:10. Jülüjale waaʼin waneepia alin waya nüpüla Jehová, nnojoleena mmoluin waya seema tü alateetkat wamüin, jaʼitashii nayoutule waya na wapüshikana. Watüjaa aaʼu naapeerüin wamüin Jehová kasa anasü wachecherüle waaʼin soʼunnaa tü alatakat wamüin. Naapeerü wamüin tü choʼujaakat wamüin, tü talateetkalü atuma waaʼin otta tü aleeweenakalü atuma waya nümaa. Nnojoishi eein wanee wayuu eekai süpüla naapüin tia wamüin. w22.06 16 püt. 11-13

Yaaiwaʼaya Jesús yaa mmapaʼa aküjünüsü pütchi mojuluʼut nüchiki, maʼaka saaʼin kasain nüleʼe, nipeʼrülin, niʼyataain nümüin chi Yolujaakai, mojutuin nümüin tü kaʼi neemeraakalü oʼu na judíokana otta niʼrülin wayumüin süka nünüiki nümüin Maleiwa (Mat. 11:19; 26:65; Luc. 11:15; Juan 9:16). Nnojotpejeʼe mojuin nünüiki neʼipajee. Airuʼurule sünüiki wayuu wamüin, washata nukuwaʼipa Jesús, nnojo waküjain pütchi mojusü neʼipajee (1 Ped. 2:22, 23). Eesü kaʼi kapüleejeetka oʼu wamüin wachecherüin waaʼin airuʼurule sünüiki wayuu wamüin (Sant. 3:2). ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla wachecherüin waaʼin soʼunnaa tia? Mojule nünüiki pümüin wanee wayuu püküjakai amüin pütchi, nnojo jülüjakuʼu müin paaʼin nünüiki. Jülüjataa waaʼin tü naaʼinrakat wanee wawala, Sam nünülia, soʼunnaa airuʼuluin nünüiki wanee wayuu nümüin sünain aküjaa pütchi, müshi nia: «Jülüjasü taaʼin choʼujaain nümüin naapajüin tü pütchikat otta eein süpüla niiʼiratüin nukuwaʼipa». Eesüjaʼa mojule sünüiki wayuu wamüin süka sülatüin wanee kasa sümüin soʼunnaa tia. Waashajaapa nümaa wanee wayuu eekai jashichin, woʼuraaja nümüin Jehová motsomüin suluʼu waaʼin süpüla nüchecherüin waaʼin suulia jashiee otta suulia wasoutuin niʼipajee. w22.04 6 püt. 8, 9

Wanee kasa naaʼinrajatka na kachonshiikana süpüla aleewainjanain nachonnii nümaa Jehová, shia nekirajaale namaa sünain tü Nünüikikat (2 Tim. 3:14-17). Süküjapejeʼe tü Bibliakat wane sukuwaʼipa süpüla natüjain na tepichikana sooʼomüin nüchiki Jehová. Jamüsüjaʼa tü karaloʼutakat Proverbios, aashajaasü nüchiki wanee wayuu yootokai nümaa nüchon otta eeshijaʼa nikirajüle nia nüchiki Jehová sünainjee tü kasa nukumajalakat süpüla sotuin naaʼin tü nukuwaʼipakat Jehová (Prov. 3:19-21). ¿Aashin talatüin jia jümaapa na jüchonniikana sünain anajaa tü kasa nukumajalakat Maleiwa? Jümaapa naya, jikirajüinjana naya süpüla nayaawatüin saaʼu nukuwaʼipa Jehová sünainjee tü kasa nukumajalakat (Roma 1:20). Jülüjataa jaaʼin tü sukuwaʼipakat shikirajia wayuu nutuma Jesús sünainjee tü kasa nukumajalakat Maleiwa. Soʼu wanee kaʼi, nikirajüin na nikirajüinkana sükajee sukuwaʼipa tü wüchii kanüliakat cuervo otta sükajee sukuwaʼipa wanee süsii mojuui kanüliasü lirios (Luc. 12:24, 27-30, TNM). Nüküjain namüin na nikirajüinkana müleʼuin maʼin nümanee chi Washi iipünaajachikai. Nüküjain naapeerüin Jehová namüin na aʼyataashiikana nümüin tü neküinjatkat jee tü nasheʼinjatkat maʼaka nikirüin tü wüchii kanüliakat cuervo otta maʼaka anain shiyolojo nutuma tü süsiikalüirua mojuui. w23.03 20 püt. 1-4

Waapüin analuʼut nümüin Jehová saaʼujee eein süpüla woʼuraajüin nümüin sükajee nünülia chi Nüchonkai. Naapüin Jehová wamüin tü wachuntakat nümüin nükajee Jesús. Nülatirüin Jehová sooʼopünaa naaʼin waainjala sükajee naapajiraain nikii Jesús waaʼu (Roma 5:1). Saashin tü Bibliakat, nia Jesús «chi sacerdote müloʼushikai» jee joyotushi nia nikialuʼujee chi Maleiwa pülashikai (Heb. 8:1). Otta süküjain nuchuntuin Jesucristo wooʼopünaa nümüin chi Nüshikai (1 Juan 2:1). Talatüshii maʼin waya saaʼujee naapüin Jehová wamüin wanee sacerdote müloʼushikai amüliajakai waya, ayaawatakai saaʼu wakuwaʼipa otta achuntaka nümüin Maleiwa waaʼu (Roma 8:34; Heb. 4:15). Nnojoire naapajiraain nikii Jesús waaʼu, nnojoishiije süpüla woʼuraajüin nümüin Jehová. Nnojotsü eein wanee kasa wawalaajüinjatka aaʼujee nümüin Jehová sünainjee naapüin nikii chi Nüchonkai waaʼu. w22.07 23 püt. 10-12

Chi wayuu eʼitaanakai anain aaʼin sutuma wayuu, nikeraajüin waneepia nünüiki otta nüküjain waneepia tü shiimainkat (Sal. 15:4). Otta natüjaa aaʼu na waneinnua eein süpüla nükaalinjain naya. Meesia wakuwaʼipa namaa na wawalayuukana. Nnojotsü wapüleeruaainjatüin naaʼin na waneinnua süpüla neʼitaain naaʼin wanain, aʼyataainjana waya süchiirua tia. Tia müsü aka saaʼin tü nneetkat, aʼyataainjana maʼin waya süchiirua süpüla eeinjatüin shia wamaʼana, mapüleepejeʼe shia süpüla sajaʼlajaamaatüin. Watüjaa aaʼu eein süpüla weʼitaain maʼin waaʼin nünain Jehová süka «anain süpüshuaʼa tü naaʼinrakat» (Sal. 33:4). Keeʼireesü naaʼin washatüinjatüin nukuwaʼipa (Éf. 5:1). Waapüin analuʼut nümüin Jehová saaʼujee nüntirüin waya naʼakamüin na wawalayuu aijiraakana otta na anakana süpüla weʼitaain anain waaʼin. Aʼyataainjana maʼin waya süchiirua süpüla neʼitaainjatüin naaʼin wanain na wawalayuukana. Aijiraale waya, nnojorüle yaletüin waaʼin, wayaawatüle saaʼu tü nnojotkat süpüla waküjain, pansaale wanüiki otta wachecherüle waaʼin, nnojoleerü wainmajüin naaʼin na wawalayuukana suulia neʼitaain naaʼin wanain. Ayataʼaya washatüin nukuwaʼipa chi Wamaleiwasekai Jehová otta anain wakuwaʼipa süpüla shiʼitaain saaʼin wayuu wanain. w22.09 8 püt. 1, 2; 13 püt. 17

Mayaainjeʼe wainmain na wawalayuukana, eeshii süpüla müin wamüiwaʼakai waaʼin. Eesü yüülale waaʼin otta jülüjale waaʼin wayainjanain neʼe anouteʼerüin tü alatakat wamüin. Nnojotpejeʼe shiain keeʼireein naaʼin Jehová müinjatüin waaʼin mayaa. Naaʼinrüin Jehová waneirua kasa süpüla nükaalinjain Elías. Jamüshijaʼa nia, nütütüleʼerüin naaʼin süpüla nüküjain nümüin tü suluʼukat naaʼin. «¿Kasa paainjaka yaʼayaa Elías?», müshi nia piantua nümüin (1 Rey. 19:9, 13). Jülüjasü maʼin naaʼin Jehová nünüiki Elías nüsoutapa nümüin. Otta nüküjain nümüin wainmain na israelita aʼwaajakana nia (1 Rey. 19:11, 12, 18). Anakajasaʼa naaʼin Elías nüküjapa nümüin Jehová süpüshuaʼa tü suluʼukat naaʼin jee sutuma tü nüküjakat Jehová nümüin. Naapaka Jehová aʼyatawaa kaawainka maʼin nümüin. Jamüshijaʼa nia, nüneeküinjachi Hazael süpüla nuluwataain saaʼu Siria otta nüneeküinjachi Jehú süpüla nuluwataain saaʼu Israel otta müsia nüneeküinjachi Eliseo süpüla nünüikimaainjachin nia Maleiwa (1 Rey. 19:15, 16). Sutuma naapüin Jehová tia aʼyatawaakat nümüin Elías, nükaalinjain nia süpüla nnojoluin jülüjain maʼin naaʼin tü kasa mojusü alatakat nümüin otta aʼyataajiraashi nia nümaa Eliseo nutuma. w22.08 8 püt. 3; 9 püt. 5

¿Eeinna akumajüin jee anoutuin waya Piichi Outkajaalee? Mülejeʼe tia, eesüjaʼa sotule waaʼin tü palajatkat wakua sünain outkajawaa suluʼu tia piichikat, waapashaatain maʼin analuʼut nümüin Jehová saaʼu tia. Eesüjaʼa talatüle maʼin waaʼin sümaa waʼyalajeematüin sümaʼinruʼu weeʼirajüin tü palajatkat jayeechi. Shiimainña kojutuin maʼin Jehová atumawaa wanaa sümaa wakumajüin Piichi Outkajaalee anaka maʼin ayolojo. Kojutpejeʼe maʼin nia sünainjee wanee kasa aaʼinnaka, tia shia wanaa sümaa watütüleʼerüin naaʼin na wayuu outkajaakana suluʼu tia piichikat. Shiaʼaya jülüjaka naaʼin tia chi aluwataaushikai Pablo wanaa sümaa nüshajüin tü pütchi «jütütüleʼerajiraain jaaʼin» makat suluʼu tü pütchi süpülajatkat soʼukai. Tü pütchikat «atütüleʼeraa aaʼin» makat, «akumajaa kasa» maluʼulu shia suluʼu griego. Süpüla watütüleʼerüinjatüin naaʼin na wawalayuukana, jülüjainjatü waaʼin tü naaʼinrakat chi aluwataaushikai Pablo. Nütüjaa aaʼu Pablo jamüin naaʼin na waneinnua. Anashii wekirajaale sünain tü naaʼinrakat Pablo süpüla washatüin nukuwaʼipa (1 Cor. 11:1). w22.08 20 püt. 1, 2

Keeʼireere naaʼin wanee anoujashi lotuin nukuwaʼipa noʼuluʼu Maleiwa, lotuinjatü nukuwaʼipa sünain oikawaa otta mojuinjatü nümüin saainjünüin kasa mojusü sümüin wayuu. Otta süpülapünaa nüneeküin wanee kasa, jülüjainjatü naaʼin tü nüchekakat Jehová süpüla talatüin nia nümaa. Süküjain tü Bibliakat niain Jehová «chi kanainjeejachikai tü lotookalü akuwaʼipaa» (Jer. 50:7). Nia neʼe nümüiwaʼa eeka süpüla aküjain kasain anain jee kasain mojuin, jama niain Kakumajalain waya. Süka nnojoluin lotuin maʼin wakuwaʼipa, eejeerü nnojorüle wayaawatüin maʼin saaʼu jamüin mojuka jee anaka nümüin Maleiwa wanee kasa (Prov. 14:12; Is. 55:8, 9). ¿Eesüche süpüla woonooin sümaa tü nuluwataakalü anain waya? Eesü süpüla, jama müinña wakuwaʼipa maʼaka saaʼin nukuwaʼipa (Gén. 1:27). Waaʼinree amüinrü tia süka alin nia wapüla jee washateein maʼin nukuwaʼipa (Éf. 5:1). w22.08 27 püt. 5, 6

Shapaale waaʼin jee sümalajaale waaʼin, eesü waaʼinrüle waneirua kasa süpüla anain waaʼin. Eejüinjatpejeʼe waaʼin suulia waaʼinrüin wanee kasa niyoutaka Jehová (Éf. 5:10-12, 15, 16). Suluʼu tü karaloʼuta nüshajakat Pablo namüin na anoujashii chajanakana Filipos, nüküjain namüin jülüjainjatüin naaʼin tü kasa lotokalü atuma nakuwaʼipa, tü wulekalü atuma naaʼin, tü aijiraakalü atuma naya otta tü naʼwaataakat saaʼu anain maʼin shia (Filip. 4:8). Mayaainjeʼe nnojoluin naashajaain Pablo süchiki tü wanajakat, tü waapajakat jee tü washaitakat, eesü süpüla anain süneekia watuma tia sünainjee tü nümakat. Puuʼulaka paaʼinrüin tüü paashajeʼerapa tü pütchi suluʼukat Filipos 4:8: eere sümüin «tü anasükat», puʼwanajaa shia sümaa tü pütchikat «tü músicakat», «tü películakat», «tü karaloʼutakalüirua» otta «tü videojuegokalüirua». Wooʼulaküle tia, wayaawateerü saaʼu anale tü waneekakat noʼuluʼu Maleiwa. Tü keeʼireekat waaʼin shia waaʼinrüin tü nuluwataakalü anain Jehová (Sal. 119:1-3). w22.10 9 püt. 11, 12

Sutuma naaʼinrüin kasa mojusü na wayuu nnojoliikana lotuin akuwaʼipa noʼuluʼu Maleiwa, choʼujaasü nekirajünüin sünain tü pütchi nuluwataakalü anain Jehová kataiwaʼaya noʼu. Süpüla nakaalinjünüin, ekirajüneena maʼin naya sünain tü nuluwataakalü anain Maleiwa. Soʼunnaa tü miitkat juya nuluwataainjatka oʼu Jesús, watteerü maʼin saalii wayuu ekirajüneetka. ¿Jaralii ekirajeenaka na wayuu nnojoliikana lotuin akuwaʼipa? Naya na wayuu wattakana naalii otta na lotokana akuwaʼipa asoʼiraainjanaka aaʼin süchikijee outaa. ¿Kasa naaʼinrajatka na wayuu nnojoliikana lotuin akuwaʼipa süpüla süshajünüin nanülia suluʼu tü karaloʼuta süchikimaajatkat kataa oʼuu? Aleewainjana naya nümaa Jehová jee naapüinjatü naaʼin nümüin. Jülüjeerü naaʼin Jesús jee na aluwataainjanakana nümaa, neeʼiratüle nakuwaʼipa na wayuu nnojoliikana lotuin akuwaʼipa (Alat. Map. 20:4). Chi eekai niyoutuin nükaalinjünüin, ajaʼttinneechi nia jaʼitairü 100 nuuyase (Is. 65:20). Nütüjaa aaʼu Jehová otta Jesús tü suluʼukat saaʼin wayuu, müsüjeseʼe jülüjeerüin naaʼin tü naaʼinreetkat na wayuukana suulia naaʼinrajüin kasa mojusü suluʼu tü paʼaraiisükat (Is. 11:9; 60:18; 65:25). w22.09 17 püt. 11, 12

«Na sülaülashiikana mma» aküjünaka suluʼu wetsiikulokot tüü, naya na wayuu aluwataakana saaʼu mma jee saaʼu wayuu. Waya anoujashiikana oonooinjana waya sümaa tü naluwataakalü anain. Eesü anajirawaa natuma, jülüjasü naaʼin soonoole wayuu sümaa tü pütchi naikaleʼerakat otta eeshii süpüla naaʼinmajüin na aʼwaajakana Jehová (Alat. Map. 12:16). Müshiijeseʼe nuluwataain waya Jehová süpüla wawalaajüin namüin tü nachuntakat wamüin otta kojutuin naya wamüin (Roma 13:6, 7). Aluwataashii naya süka nuuʼulaain naya Jehová. Wayaawata aaʼu müin tia sutuma tü nümakat Jesús nümüin Poncio Pilato, chi aluwataaikai saaʼu Roma. Nüküjapa Pilato nümüin Jesús laülaain nia süpüla nüjütüin nüchiki jee nuʼutuin naaʼin, nümaka Jesús nümüin: «Müleka nnojorule kaawain pünüiki nütüma Maleiwa, nnojoishije pia laülaain toulia» (Juan 19:11). Maʼaka naaʼin Pilato, na aluwataaliikana maaʼulu otta na políticokana nnojoishii naya laülaain saaʼu kasa süpüshuaʼa. w22.10 13 püt. 6

Nüshajirüin Jehová David süpüla shiyaawatünüin saaʼu jameerüin sukuwaʼipa wayuu nuluwataapeena wanee wayuu kekiikai maʼin jee waneepiakai nümaa Maleiwa (Sal. 37:10, 11, 29). Waashajaapa namaa na wayuukana süchiki tü Paʼaraiisükat, waashajeʼerawaliin namüin Salmo 37:11. Anasü süka waaʼinrüin tia. Jamüshijaʼa Jesús nikirajüin watta saalii wayuu saaʼu wanee uuchi sükajee tia pütchikat. Sükajee tia, ayaawatünaa aaʼu shikeraajeerüin tia pütchikat mapeena (Mat. 5:5, TNM). Otta müsia sünainjee tü nüshajakat David, ayaawatüna aaʼu jameerüin sukuwaʼipa wayuu soʼunnaa nuluwataain Salomón. Soʼu kaʼikat tia, eesü jimataa aaʼin namüin na israelitakana otta joutsü emiraa suluʼupünaa mmakat Israel. Anuu nünüiki Maleiwa: «Müleka ayatüle jaaʼinrüin tü teʼitaakat jüpüleerua [...], taapeerü wanee anaa jümüin suluʼu juumain, eisalaajeena jia sümaa nnojoleerüin eein kasa mmotka atuma jia» (Lev. 20:24; 26:3, 6). Ekeraajüsü tia pütchikat soʼunnaa nuluwataain Salomón (1 Crón. 22:9; 29:26-28). Shikeraajakalaka sümaiwa tü sümakat Salmo 37:10, 11, 29 otta ekeraajeeria shia mapeena. w22.12 10 püt. 8

Wayakana na anoujashiikana waaʼinrajatü tü münakat wamüin. Anuu wanee pütchi süküjaka wamüin tü Bibliakat: «Aneerü sukuwaʼipa putuma tü atkawaakat pükaalinjünüle natuma na atüjashiikana. Wainmale na wayuu aküjakana tü aainjünajatkat, akanajeechi pia» (Prov. 24:6, noota). Waaʼinrüle tü sümakat pütchikat tüü, atüjeena waya aküjaa pütchi otta ekirajaa wayuu. Waaʼinra tü eʼitaanakat wapüleerua süpüla watüjain aküjaa pütchi otta ekirajaa wayuu, nnojo waaʼinrüin tü anakat neʼe saaʼin wamüin. Ekirajünüshii waya sünain tü outkajawaakat, aküjünüsü wamüin pütchi suluʼujee tü Bibliakat otta eeʼiyatünüsü sukuwaʼipa wamüin tü waaʼinrajatkat sünain aküjaa pütchi otta ekirajaa wayuu. Neʼitaain na wawalayuukana karaloʼutairua otta video süpüla nayaawatüinjatüin saaʼu na wayuukana tü sümakat tü Bibliakat. Talatüsü waaʼin sutuma tü kekiwaa nümaʼanajeejatkat Maleiwa aküjünaka suluʼu tü Bibliakat. Nnojotsüjeʼe anain wakuwaʼipa müleka nnojorüle jülüjain shia waaʼin. Waaʼinra tü nümakat Jehová wamüin sünain süpüshuaʼa wakuwaʼipa (Prov. 3:13-17). w22.10 23 püt. 18, 19

Katchinsü waaʼin wekapa. Müsia neʼe tü wanoulakat, wanaa sümaa waashajeʼerüin tü Nünüikikat Maleiwa sümaa wasakireʼerüin waaʼin sünain, katsüinsü shia sutuma. Tü keeʼireekat naaʼin Jehová shia wayaawatüinjatüin saaʼu tü Nünüikikat. Süpüla tia choʼujaasü woʼuraajüin, waashajeʼerüin otta wasakireʼerüin waaʼin sünain. Palajana, oʼuraajüshii waya süpüla yapain tü waaʼinkat süpüla wayaawatüin saaʼu tü jülüjakat naaʼin Maleiwa. Süchikijee tia, waashajeʼerüin tü Bibliakat otta wasakireʼerüin waaʼin sünain tü waashajeʼerakat suluʼujee. Wasakireʼerüle maʼin waaʼin sünain tü Nünüikikat Maleiwa, wayaawateerü maʼin saaʼu tü sümakat otta sükatsüinreerü wanoula. ¿Jamüsü waashajeʼerüinjatka tü Bibliakat sümaa wasakireʼerüinjatüin waaʼin sünain? Shia süpüla sükatsüinrüin waaʼin süpüla ayatüin waküjain maaʼulu süchiki Nuluwataainjachin Maleiwa otta müsia süpüla nnojoliin mmoluin waya waküjainjanale mapeena wanee pütchi süliainjatka wayuu. Wanaa sümaa wasakireʼerüin waaʼin sünain tü nukuwaʼipakat Jehová, aleewashii maʼin waya nümaa. w22.11 6 püt. 16, 17

Nüküjain Jesús nayaawateerüin aaʼu na nikirajüinkana otta shiyaawateerüin saaʼu wayuu jaraliin na anoujashii shiimainshiikana saaʼujee aijiraain maʼin naya. Anasü maʼin nakuwaʼipa na aʼyataashiikana nümüin Jehová süka aijiraain maʼin naya. Watüjaapejeʼe saaʼu nnojoluin lotuin maʼin wakuwaʼipa wayakana aküjaliikana pütchi nüchiki Jehová (1 Juan 1:8). Weʼraajapa maʼin na wawalayuukana, eesüjaʼa weʼrüle maʼin tü kasa mojukat natuma (Roma 3:23). Saalinjee tia eeshii na ooʼulaakana suulia naʼyataain nümüin Jehová. ¡Mojutaʼaleesüjaʼa tia! ¿Kasa naaʼinraka Jesús süpüla sütüjaanüin aaʼu alin nüpüla na aluwataaushikana? ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla washatüin tü naaʼinrakat Jesús? Müshiʼiya wayakana woutiisainnapakana, anasü wasakirüle waaʼin sünain tia. Waaʼinrüle tia, aijiraajeena maʼin waya, jaʼitasü nnojoluin müin anakai saaʼin wamüin tü naaʼinrakat na wawalayuukana (Éf. 5:2). w23.03 26 püt. 2-4

Sümaʼainruʼu süntüin sükalia süpüla sajaʼlajaainjatüin tü kasa alatakat sainküin mma, nnojotsü ponuin waaʼin eejeerüin kasa alataka wamüin namaa na wawalayuukana kapüleejeetka atuma waneepiain waya nümaa Jehová. Choʼujaasüjeseʼe laülaainjatüin waaʼin. Jülüjale waaʼin nnojoluin anain nukuwaʼipa wanee wawala wamaa, nnojo wayüülajaain. Wachiaanüle, waapaa sümaa tü achiaanakalü oulia waya otta wanouteʼera wakuwaʼipa suulia waaʼinmaain tü japülii weʼrakat. Nanoutapa wanee kasa na wawalayuu oʼunirakana sukuwaʼipa waʼyataain, jüüjüü waya sümüin tü namakat mayaainjeʼe waʼwanajaainjatüin tü waaʼinrapuʼukat. Eejeerü kaʼi kapüleejeetka oʼu wamüin waneepiain waya nümaa Jehová otta namaa na wawalayuu oʼunirakana sukuwaʼipa waʼyataain. Ayata weʼitaain waaʼin nünain Jehová otta nanain naya wawalayuukana. Wachecherüinjatü waaʼin suulia jashiee otta wanaawainjatu tü jülüjakat waaʼin sümaa tü jülüjakat naaʼin Jehová. Wachunta kaalinwaa nümüin Jehová otta nnojo wakayalaain noulia na wawalayuukana. Waaʼinrüle tia, nnojoleena nükayaleʼerüin waya Satanás nuulia Jehová otta noulia na wawalayuukana, jaʼitasü kasain alatüin wamüin (Sant. 4:7). w22.11 24 püt. 14-16

Jia laülaashiikana, jükaalinja na wawalayuukana süpüla yapain naya süpülapünaa sülatalaʼa sümüin wanee kasa. Jikiraja naya süpüla natüjaain saaʼu tü naaʼinrajatkat süpüla noʼttaain otta tü naaʼinrajatkat süpüla natüjaain saaʼu jaleenain jia napüla. Kepiale pia peje sünainjee tü alatakat, püsakira na laülaashiikana süchiki tü paaʼinrajatkat süpüla pükaalinjain. Eesüjaʼa süpüla püküjain namüin eein süpüla makatüin pipialuʼu waneinnua wawalayuu mepiakana jee nayale na wawalayuu antakana sünain akaalinjaa. Eeshijaʼa süpüla pükaalinja sünain eitajaa eküülü jee shiale sünain waneirua kasa choʼujaaka. ¿Eeshiche süpüla pükaalinjain na wawalayuu alatakana amüin kasa wattale pipia noulia? Jamüsaʼa, eeshi süpüla puʼuraajüin naaʼu otta püsülajüin nneerü (2 Cor. 1:8-11; 8:2-5). Eerejeʼe süpüla puʼunuin eere sülatüin tia kasa mojusükat, püsakira na laülaashiikana süpüla pütüjaain saaʼu tü paaʼinrajatkat. Puunejaanüle, eeshijaʼa süpüla pikirajünüin süpüla jaloulin pia eere choʼujaain kaalinwaa. w22.12 24 püt. 8; 25 püt. 11, 12

Anuu wanee sukuwaʼipa süküjia tü pütchi süpülajatkat soʼukai suluʼu wanee Biblia: «Shiaʼaya neʼe suchuntaaka jaaʼin tü kasa mojusü suchuntaakat saaʼin wayuu süpüshuaʼa». Tia pütchikat namüinjatü na anoujashii kepiakana suluʼu tü pueulokot Corinto. Noʼutku nayakana amaʼüjiraapuʼushii nakuwaʼipa, jaleetpuʼushii jee epeʼrüliipuʼushii naya (1 Cor. 6:9-11, TNM). ¿Nnojotsüche suchuntaain naaʼin kasa eekai mojuin nanoujapa? Ayatüsia suchuntaain naaʼin kasa mojusü. Shiimain naneekuushin süpüla naluwataainjanain chaa iipünaa, ayatapejeʼe naleʼeruʼuin süchiki kaainjalaa. Müsüjeseʼe eein süpüla suchuntaʼawalin naaʼin kasa eekai mojuin. Akatsüinraasü waaʼin süka watüjaain saaʼu nalatüinnapain waneinnua süchikumüin tia sümaa nayamülüin shia. Müsüjeseʼe eein süpüla ayatüin katsüin waaʼin sünain anoujaa jee nnojo motuin waaʼin nakuwaʼipa na wawalayuukana sainküin mmakat süpüshuaʼa sünain neʼrüin müliaa maʼaka tü müliaa weʼrakat (1 Ped. 5:9). w23.01 12 püt. 15

Nuchuntuin Jesús nümüin Jehová naaʼinmajüinjanain na nikirajüinkana (Juan 17:11). ¿Jamüsü yalayalaka waaʼin sutuma watüjaain saaʼu tia? Shia süka pülashin maʼin Jehová noulia na waʼünüükana (1 Juan 4:4). Jülüjasü naaʼin Jehová süpüshuaʼa tü alatakat wamüin. Weʼitaale waaʼin nünain Jehová, watüjaa aaʼulu meimmoluinjeenain waya. ¿Japüishiche pia suulia püküjain püküjalin pütchi nüchiki Jehová pukoleejiaseruʼu jee piʼyataaleruʼu? ¿Wainmajüsüche paaʼin suulia puʼttuin sünain aküjaa pütchi namaa na wawalayuukana jee shiale woutiisain pia? Nnojo puuʼulaain suulia aaʼinraa tü anakat noʼuluʼu Jehová sutuma jülüjain paaʼin jameerüin pütchi püchiki. Puchunta nümüin Jehová yalayalainjatüin paaʼin süpüla paaʼinrüin tü nüchekakat. Piʼrapa nükaalinjain pia Jehová, katchinjeerü paaʼin jee meimmoluinjeechi pia (Is. 41:10, 13). w23.01 29 püt. 12; 30 püt. 14

«¿Nnojotsüsaʼa jaashajeʼerüin suluʼu tü Pütchi Aapünakat nümüin Moisés?», müshi Jesús namüin na fariseokana. Sünainjee tia atüjaana aaʼu nnojoluin pansaain tü natüjaakalü aaʼu süchiki tü Nünüikikat Maleiwa (Mat. 12:1-7, TNM). Soʼu kaʼikat tia naküjain na fariseokana mojutuin namüin na nikirajüinkana Jesús tü sükaliakalü eemerawaa. Asoutushi Jesús namüin sükajee piamasü aküjalaa suluʼujee tü Nünüikikat Maleiwa jee sükajee wanee wetsiikulo suluʼujee tü karaloʼutakat Oseas. Naaʼinrüin tia süpüla sütüjaanüin aaʼu nnojoluin nayaawatüin saaʼu na fariseokana kasapülajatüin tü Pütchi Aapünakat nümüin Moisés jee matüjain naya amüliajaa saaʼin wayuu. Naya wayuukana naashajeʼerüin tü Nünüikikat Maleiwa sümaa nnojoluin naaʼinrüin tü sümakat. ¿Jamüsüche makaʼa nakuwaʼipa? Shia süka yaletüin naaʼin jee naashajeʼerüin shia süpüla neʼe nayoujain na waneinnua. Sutuma müin nakuwaʼipa, nnojotsü nayaawatüin maʼin saaʼu tü pütchi naashajeʼerakat (Mat. 23:23; Juan 5:39, 40). Eesü waneʼeya aküjalaa suluʼu Mateo 19:4-6 (TNM) eere nüsakirüin Jesús na fariseokana sünain tüü: «¿Nnojotsüsaʼa jaashajeʼerüin?». Mayaainjeʼe neʼraajüin tü pütchi sümaajatkat tü kasa nukumalakat Maleiwa, mojutusiaʼaya namüin tü nümakat Maleiwa süchiki kaʼwayuusee. Tü watüjakat sünainjee tü nümakat Jesús shia waapaainjatüin amaa tü sümakat tü Bibliakat otta nnojoluinjatüin washatüin nakuwaʼipa na fariseokana. Nnojo yaletüin waaʼin jee wooʼulaa nikirajaiwa waya Jehová. w23.02 11 püt. 12, 13

Nüküjain Jehová namüin na israelitakana tü naaʼinrajatkat suulia pasiruwaain naya nepialuʼu jee naʼyataaleruʼu (Éx. 21:28, 29; Deut. 22:8). Jamüshijaʼa outule wanee wayuu nutuma wanee israelita sümaa nnojoluin alein shia naaʼin, kasalajaneerü tia nümüin (Deut. 19:4, 5). Saashin tü Pütchi Aapünakat nümüin Moisés, jamüle wanee wayuu ipuotsü nutuma wanee wayuu jee outule chi süchonkai süleʼeruʼu, süsaleechi nia atumawaa, jaʼitasü nnojoluin alein shia naaʼin (Éx. 21:22, 23). Sükajee tü sümakat tü Bibliakat wayaawata aaʼu nücheküin Jehová eejüinjatüin waaʼin suulia pasiruwaain waya jee pasiruwaain wayuu watuma. Kojuteerü wamüin tü kataa oʼuu naapakat wamüin Jehová, waaʼinmajiraale suulia pasiruwaain waya wepialuʼu jee waʼyataaleruʼu. Eere wamaʼana chajaruuta, rüi, cloro, weneena jee medicina, ana sünaajaaya watuma noulia na tepichikana otta wojotuinjatüle shia, ana sukuwaʼipa watuma. Wachuwajaainjanale siki, wopoolojuinjanale wüin, waʼyataainjanale wepialuʼu süka tü korolo eekat wamaʼana, eejüinjatü waaʼin suulia jamajüin waya sutuma. Nnojoliinjana oʼunirüin waya kemion watunkeere aaʼin jee wasajüle medicina mariaweenaka atuma waya. Woʼunirapa kemion nnojotsü wajapuluʼuinjatüin waserulaatse otta nnojotsü wasüinjatüin wanee kasa kaʼakaka yootshi. w23.02 21 püt. 7-9

Wanaa sümaa nikirajüin Jehová na wayuukana nnojotsü nüpüleeruain naaʼin, kamaneeshi nia namüin, niyaawata aaʼu tü nakuwaʼipakat otta jülüjasü naaʼin waneepia tü kasa anakat natuma (Sal. 130:3). Nnojotsü nuchuntuin wamüin wanee kasa eekai isain wachiki. Anasü sotule waaʼin niain kakumalain tü wekiikat süpüla wattain saalii kasa watüjaainjatka aaʼu (Sal. 139:14). Nücheküin Jehová ayatüinjanain wekirajaain süpüla kaʼikat süpüshuaʼa sümaa talatüin waaʼin. Anasüjeseʼe waʼyataale süchiirua müinmaʼa yaa süpüla keeʼireeinjatüin waaʼin watüjaain sooʼomüin tü shikirajakalü anain tü Bibliakat (1 Ped. 2:2). ¿Kasa paaʼinrajatka süpüla puuntuin tia? Anashi piʼyataale süchiirua paashajeʼerüin jee pikirajaain sünain tü Bibliakat weinshi (Jos. 1:8). Nükaalinjeechi pia Jehová süpüla kamalain pümüin aashajeʼeraa jee pikirajaain nüchiki. Nnojoishii neʼe ekirajaainjanain waya shiiʼiree wattain saalii pütchi watüjaaka aaʼu, ekirajaainjanaʼaya waya süpüla weʼraajüin nukuwaʼipa Jehová, süpüla alinjachin nia wapüla jee süpüla katsüinjatüin wanoula (1 Cor. 8:1-3, TNM). Ayata pikirajaain nüchiki Jehová otta ayata puchuntuin nümüin nükooʼomüinraiwaʼaya tü punoulakat (Luc. 17:5). Naapeerü pümüin tü puchuntakat nümüin. w23.03 10 püt. 11, 13

¿Eesüche wanee kasa naaʼinrüinjatka na nikirajüinkana Jesús sümaʼinruʼu naʼatapajüin sajaʼttinnüin tü kasa mojusü alatakat sainküin mma? Jamüsaʼa shia. Nuluwataain naya Jesús sünain aküjaa tü pütchi anakat maʼin «sainküinpünaa Jerusalén, Judeapünaa, Samariapünaa otta sainküinpünaa mmakat» (Aluw. 1:6-8, TNM). Miyoʼu tü aʼyatawaa aluwataanakalü anain naya, naaʼinmaale maʼin tia najayateerü tü kaʼikat. Süpüla eejüinjatüin waaʼin suulia tü amojujeʼereetkat wakuwaʼipa nümaa Jehová, anasü jülüjale waaʼin kasain walatirüin anain kaʼi. Anasü waaʼinrüle tia süka eein süpüla sülatalaʼa sümüin kasa wamüin otta eein süpüla outalaa wamüin (Ecl. 9:11). Anasü maʼin walatirüle kaʼi sünain aaʼinraa tü nüchekakat Jehová otta sünain aaʼinraa tü kasa aleeweenakalü atuma waya nümaa (Juan 14:21). Waaʼinra tü sümakat tü Bibliakat, tü makat: «Ayataʼaya katchin jaaʼin, nnojotsü kasain amalajeʼerüinjanain jia, ayataʼaya jiʼyataain waneepia nümüin chi Señotkai» (1 Cor. 15:58, TNM). Shiasaʼa süntapa sükalia sajaʼttajatka oʼu kasa mojusü jee jamüle waya, nnojoleena müin waya mayaa: «Aishaʼajaa, anashijeʼe taʼyataatüjüirejeʼe nümüin Jehová» (Mat. 24:13; Roma 14:8, TNM). w23.02 18 püt. 12-14