Wekirajaainjatka anain sünain tü outkajawaakat Wakuwaʼipa otta Waʼyataain nümüin Maleiwa
© 2024 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
MAAYOʼU 6-12
KOROLO KOJUTUSÜ SULUʼUKA TÜ BIBLIAKAT | SALMOS 36, 37
«Nnojo jashichin pia sutuma tü naaʼinrakat na mojulaashiikana»
¿Kaseerü ajaʼttaka sutuma Nuluwataaya Maleiwa?
4 ¿Jamüsü müliaka waaʼin sutuma tü kasa naainjakat na mojulaashiikana? Naashin Pablo, müliainjatü saaʼin wayuu «sülüʼütpa sükalia sajaʼttüinjatüin tü kasakat süpüshua». Mojulaaleeinjatü wayuu maaʼulu naashin (2 Tim. 3:1-5, 13). Maaʼulu yaa, alatüsü tia makalü yaa. Eeshiijaʼa waʼluwajünüinnale sutuma kaʼruwarannuu, müliainnale waya sutuma wayuu eʼrünnüü wayumüin jee walerajünüle. Eeyaai neʼe japüikai saaʼin wayuukalüirua tüü, yüüü. Eetaalashii joo na akaaliinjayaakana wayuu, mojulaapajaʼa naya. Eeshiijaʼa nnojoyüliire weʼrüin wamüliala sutuma wayuu mojulaasü, mojupejeʼe wakuwaʼipa sutuma tü namaʼülakat. ¿Aashin müliain waaʼin sutuma neʼnnüin amüin na laülaacheinkana, na tepichicheinkana jee na wayuu jookana apülaa? Eesü wayuu mojulaaka maʼin, müsü aka saaʼin mürüt jashichi otta yolujaa (Sant. 3:15, TNM). Akalajasaʼa watüjaain saaʼu tü kasa anasü weʼreetkat saashin nünüiki Maleiwa.
Anakuwaʼipaliishii nutuma Jehová na motokana aaʼin saainjala wayuu
10 Motule waaʼin naainjala na waneinnua, nnojoleerü mojuin wakuwaʼipa sutuma üttakuʼu müin waaʼin. Keeʼireesü naaʼin Jehová anainjatüin waaʼin suulia üttakuʼu müin waaʼin (paashajeʼera Éfeso 4:31, 32). «Puuʼulaa suulia jashiee. Nnojo paashichijaain suulia paaʼinrüin kasa mojusü», müshi Jehová wamüin (Sal. 37:8). Anasü maʼin waaʼinrüle tia. Üttakuʼu müle waaʼin, eeshii süpüla ayuulin waya jee mojuin waaʼin (Prov. 14:30). Üttakuʼu müle waaʼin, müsü aka saaʼin wasüle weneena, nnojoleerü anain wakuwaʼipa. Eekajasaʼa motule waaʼin naainjala wanee wayuu, aneerü waaʼin (Prov. 11:17). Ayateenakalaka aʼyataain waya nümüin Jehová süka anakalü akuwaʼipa jama jutateerüin waaʼin.
¿Kaseerü ajaʼttaka sutuma Nuluwataaya Maleiwa?
5 ¿Kasa naainjeetka Jeʼwaa? Nuuʼulaain Jeʼwaa nanoukteʼerüin nakuwaʼipa na wayuu mojulaakana (Isa. 55:7). Nnojoyülia süsalain atumaa na wayuu mojulaakana mayaapejeʼe sülüʼülüin sükalia sajaʼttajatüin kasakat süpüshuaʼa. ¿Kaseerü alataka namüin na wayuu nnojoliikana anoukteʼereein nakuwaʼipa? ¿Kaseerü alataka namüin süntüle naaʼu tü müliaa miyoʼusükat? Najaʼlajeʼerüinjana Jeʼwaa yaa saaʼujee tü Mmakat (paashajeʼera Salmo 37:10). Maaʼulu yaa, wainma na wayuu atüjüinnakana süpüla ounjula süchiki namaʼüla, nnojotsü jaralüin süsalain atuma naya naainjala (Job 21:7, 9). Müsü tü Wiwüliakat: «Niʼrüin Jeʼwaa jamüin nukuwaʼipa wanee wayuu otta niʼrüin tü naainjakat. Nnojoishii süpüla nounjulaain saʼaka piyuushi jee sheemioshi wanee kasa na aainjakana kasa mojusü» (Job 34:21, 22, TNM). Nnojoishi eein wanee wayuu ounjulaaka nuulia Jeʼwaa, niʼrüin Jeʼwaa süpüshuaʼa tü namaʼülakat na mojulaashiikana. Nnojoleena eein wayuukana naainnua süchikijee Armagedón, oʼutüneena aaʼin. Müinnaya nnojoluin weʼrüin nachikuaʼa (Sal. 37:12-15).
6 ¿Jaraliijeena kataka oʼu najaʼttinnapa na mojulaashiikana? Müsü nünüiki Jeʼwaa: «Na anamiakana namüinjeerü tü mmakat otta shiimain talateenain naya süka jimateerüin naaʼin». Nümaka süchikijee: «Na lotokana akuwaʼipa, nayeena kepiaka saaʼu tü mmakat süpüla kaʼika süpüshuaʼa» (Sal. 37:11, 29, TNM). ¿Jaralii «na anamiakana» otta «na lotokana akuwaʼipa»? Na anamiakana naya na wayuu nnojoliikana yaletüin aaʼin, ekirajaashii naya nünain Jeʼwaa jee oonooshii naya nümaa. Na lotokana akuwaʼipa münüshii nayayaa süka naaʼinrüin tü anakat naashin Jeʼwaa. Maaʼulu yaa, wainmaleeshiʼiya na mojulaashiikana noulia na lotokana akuwaʼipa. Paʼaraiisüpa tü Mmakat, nayeena eeka neʼe na wayuu anamiakana jee na lotokana akuwaʼipa. Nayeena Paʼaraiisüka atuma tü Mmakat.
Püchajaa süchiki kaaʼürüi suluʼu tü Bibliakat
it-2-S 424
Monte, montaña
Estabilidad, permanencia o encumbramiento. Se atribuye a las montañas las cualidades de estabilidad y permanencia. (Isa 54:10; Hab 3:6; compárese con Sl 46:2.) Por lo tanto, cuando el salmista escribió que la justicia de Jehová era como “montañas de Dios” (Sl 36:6), pudo querer decir que la justicia de Jehová es inmutable; o, en vista del encumbramiento de las montañas, quizás se refirió a que la justicia de Dios está muy por encima de la del hombre. (Compárese con Isa 55:8, 9.) En conexión con el derramamiento del séptimo tazón de la ira de Dios, Revelación 16:20 dice: “No se hallaron las montañas”. Estas palabras dan a entender que ni siquiera cosas tan encumbradas como las montañas escaparían del derramamiento de la cólera de Dios. (Compárese con Jer 4:23-26.)
MAAYOʼU 13-19
KOROLO KOJUTUSÜ SULUʼUKA TÜ BIBLIAKAT | SALMOS 38, 39
Nnojo mojukuʼu müin paaʼin sutuma tü kasa mojusü paaʼinrapuʼukat
Jülüja waaʼin tü kasa anasü eejeetkat mapeena
12 (Paashajeʼera 1 Juan 3:19, 20). Eesü mojuwaire waaʼin saalin tü kasa mojusü waaʼinrapuʼukat. Eesüjaʼa mojule waaʼin saalinjee tü kasa mojusü waaʼinrakat nnojoliiwaʼaya wanoujain nünain Jeʼwaa jee shiale sutuma tü kasa mojusü waaʼinrakat süchikijee woutiisaain waya (Roma 3:23). Mayaainjeʼe waaʼinreein tü kasa anasükat waneepia, eejeerü tü kasa mojukat watuma, süka jamüin, nnojoluin «wayuu eekai aaʼinrüin tü anasükat waneepia» (Sant. 3:2; Roma 7:21-23). Mojule waaʼin saalinjee tü kasa mojusü waaʼinrapuʼukat, wayaawateerü aaʼu wanouteʼerüinjatüin wakuwaʼipa (Heb. 12:12, 13).
13 Eesü mojuwaire waaʼin süchikijee wayaawajaain suulia waainjala otta süchikijee motuin shia naaʼin Jeʼwaa. Nnojotpejeʼe anain mojukuʼu sümüle waaʼin, süka jamüin, eein süpüla sumojujaain wakuwaʼipa sutuma (Sal. 31:10; 38:3, 4). Jülüjataa waaʼin tü alatakat sümüin wanee wawala kakaliaka mojuin aaʼin saalinjee tü kasa mojusü saaʼinrapuʼukat. Anuu sünüiki: «Mayaainjeʼe taʼyataain maʼin nümüin Jeʼwaa, amüla neʼe taaʼinrüin tia saaʼin tamüin, süka jamüin, eein süpüla nnojoluin katüin toʼu». Eesüjaʼa müirüle wanüiki maʼaka tia wawalakat. Eejüinjatpejeʼe waaʼin suulia mojukuʼu sümüin waaʼin saalinjee tü kasa mojusü waaʼinrapuʼukat, jama nülaʼajaaitpain shia Jeʼwaa woulia. Talateerü maʼin naaʼin Satanaa niʼrüle wooʼulaain suulia aʼyatawaa nümüin Jeʼwaa (anasü paashajeʼerüle 2 Corinto 2:5-7, 11).
w02-S 15/11 20 püt. 1, 2
Cómo hacer que nuestros días cuenten para Jehová
LOS días de nuestra vida parecen pocos y fugaces. Al meditar sobre la brevedad de la vida, el salmista David se sintió impulsado a pedir en oración: “Hazme conocer, oh Jehová, mi fin, y la medida de mis días...lo que es, para que yo sepa cuán transitorio soy. ¡Mira! Has hecho que mis días sean solo unos cuantos; y la duración de mi vida es como nada enfrente de ti”. David deseaba que su forma de vivir, reflejada en su habla y acciones, agradase a Dios. Reconoció su dependencia de Dios cuando dijo: “Mi expectación está vuelta hacia ti” (Salmo 39:4, 5, 7). Jehová escuchó a David: midió sus actos y lo recompensó como merecía.
Fácilmente podemos enredarnos en una vida acelerada y llena de actividades, queriendo aprovechar hasta el último minuto del día. Ese ritmo de vida pudiera causarnos ansiedad, sobre todo al percibir lo mucho que hay que hacer y experimentar, y el poco tiempo del que disponemos. ¿Queremos, igual que David, vivir de forma que obtengamos la aprobación de Jehová? No hay duda de que Él nos observa y examina cuidadosamente a cada uno de nosotros. Job, hombre temeroso de Dios, reconoció hace unos tres mil seiscientos años que Jehová veía sus caminos y contaba todos sus pasos. Por ello, formuló la siguiente pregunta retórica: “Cuando [él] pida cuentas, ¿qué podré responderle?” (Job 31:4-6, 14). Nosotros podemos hacer que nuestros días cuenten para Jehová si fijamos nuestras prioridades espirituales, obedecemos sus mandamientos y empleamos sabiamente nuestro tiempo. Analicemos con más detalle cómo lograr estos objetivos.
Paaʼinrajatka süpüla anain pukuwaʼipa püchikuaʼa nümaa Jeʼwaa
Paashajaa waneepia nümaa Jeʼwaa. Niyaawata aaʼu eein süpüla isain püchiki tü pünüikinjatkat nümüin saaʼujee mojuin paaʼin sutuma tü paaʼinrapuʼukat (Roma 8:26, 27). Ayatüinjachipejeʼe pia oʼuraajüin nümüin jee püküja nümüin aleeweein pia nümaa (Roma 12:12). Anuu nünüiki Andrej: «Japüipuʼushi maʼin taya jee mojupuʼusü maʼin taaʼin, shiasaʼa toʼuraajapa, anasü taaʼin sutuma». Nnojorüle pütüjaain saaʼu tü pünüikinjatkat puʼuraajapa, anasü jülüjale paaʼin tü nuchuntapuʼukat chi aluwataaikai David niyaawajaapa suulia naainjala, ashajünüsü tia suluʼu Salmo 51 otta 65.
Püchajaa süchiki kaaʼürüi suluʼu tü Bibliakat
Waaʼinrajatka süpüla shiʼitaain saaʼin wayuu wanain
16 Wachecherüle waaʼin suulia waküjain wanee kasa nnojoluinjatka natüjaain saaʼu na waneinnua, shiʼitaajeerü saaʼin wayuu wanain (paashajeʼera Proverbios 10:19). Eesü kapüleere wamüin wachecherüin waaʼin suulia waküjain wanee kasa suluʼupünaa redes sociales. Nnojorüle eejüin waaʼin suulia tia, eesü süpüla waküjain sümüin watta saalii wayuu wanee kasa nnojotka sütüjaainjatüin aaʼu. Waküjapa shia suluʼupünaa redes sociales, nnojotsü süpüla wataʼülüin sukuwaʼipa jameerüin sutuma wayuu otta tü kasa eejeetkat suluʼujee tia. Wachechera waaʼin suulia waküjain nachiki na wawalayuukana namüin na waʼünüükana nemeejeepa waaʼin. Waaʼinrüle tia, waaʼinmajeena naya suulia saainjünüin kasa mojusü namüin. Eesü süpüla sülatüin tia nüsakitpa waya wanee pulusiia eere süpülajünüin woulia tü waʼyataainkat nümüin Maleiwa. Anuu wanee pütchi anaka süpüla waaʼinrüin sülatüle tia wamüin: «Meechi keimataalajakai taaʼin» (Sal. 39:1). Jaʼyainjatü waaʼu anain süpüla shiʼitaain saaʼin wayuu wanain maʼaka naaʼin na wapüshikana, na waʼaleewainyuukana, na wawalayuukana otta sümüin wayuu eekai eein. Süpüla wountuin tia, atüjainjana waya süpüleerua wachecherüin waaʼin suulia waküjain süchiki wanee kasa nnojotka anain süpüla sütüjaanüin aaʼu.
MAAYOʼU 20-26
KOROLO KOJUTUSÜ SULUʼUKA TÜ BIBLIAKAT | SALMOS 40, 41
¿Jamüsü anaka wakaalinjale na waneinnua?
Talatüsü naaʼin chi wayuu eekai nüsülajülin
16 Chi eekai shiimain nüsülajüliin, nnojotsü naʼatapajüin keeʼirakain nümüin tü nüsülajakat. Anuujeseʼe nünüiki Jesuu süchiki tia: «Peenajira na mojushiikana, na matünasaliikana, na eekai masaʼain, je na eekai moʼuin. Anataʼaleejeechijaʼa maʼi pia sükajee tia, jaʼitaina nnojolüin keʼichin pümüin natüma» (Luc. 14:13, 14). Saashin tü Wiwüliakat, «eʼreechi kasa anasü chi wayuu kamaneekai» otta talateechi maʼin «chi wayuu akaalinjakai chi müliakai aaʼin» (Prov. 22:9; Sal. 41:1). Asülajüliinjana waya saaʼu wakaalinjeein na waneinnua.
17 Wanaa sümaa nüküjain Pablo tü nümakat Jesuu süchiki anain maʼin «chi wayuu aapakai nuulia chi aapünakai amüin», nnojotsü shiain neʼe naashajaain achiki aapaa kasa sümüin wayuu. Tü nümakat Pablo sünainpünaasüya atütüleʼeraa saaʼin wayuu, achiawaa sükajee tü Wiwüliakat otta akaalinjaa wayuu eekai choʼujaain amüin wanee kasa (Aluw. 20:31-35). Sükajee tü nümakat jee tü naaʼinrakat Pablo, nikirajüin waya sünain choʼujaain maʼin wachajaain sukuwaʼipa süpüla wakaalinjain wayuu, kapülain shia waaʼin sümaa alin shia wapüla.
18 Na ekirajaakana süchiirua sukuwaʼipa wayuu, natüjaaitpa aaʼu talatüin saaʼin wayuu sutuma asülajaa jee aapaa wanee kasa. Jee saashin wanee pütchi ashajünaka süchiki tia, talatüsü naaʼin na wayuukana naaʼinrüle wanee kasa anasü napüleerua na waneinnua. Otta müsia, naashin na ekirajaakana süchiirua sukuwaʼipa wayuu, anasü waaʼin wakaaliinjale wayuu eekai choʼujaain amüin wanee kasa. Jee nnojoishi ayuuleʼein maʼin wayuu otta talatüsü naaʼin waneepia, niʼyataale süka naaʼin nümüiwaʼa süpüla nükaaliinjain wayuu. Nnojotpejeʼe shiain wanee kasa jeketü tia wamüin, nüküjain Jeʼwaa suluʼu tü Wiwüliakat talateerüin waaʼin waapüle kasa sümüin wayuu (2 Tim. 3:16, 17).
Nükaaliinjeechi pia Jeʼwaa
7 Weʼitaashaatain waaʼin sünain naaʼinmajeenain jee nükaaliinjeenain waya Jeʼwaa müleka ayuuire waya maaʼulu yaa. Mapuʼushii nutuma na wayuu aʼyataapuʼukana nümüin sümaiwa paala. Anuu nünüiki David süka kaalin nia nüpüla Jeʼwaa: «Anashaateechi maʼin chi wayuu akaaliinjakai chi müliakai aaʼin; sülatüle kasa mojusü nümüin, nükaaliinjeechi nia Jeʼwaa. Naaʼinmajeechi nia Jeʼwaa waneepia otta kateerü noʼu nutuma» (Sal. 41:1, 2, TNM). Eere wanee wayuu akaaliinjakai wanee wayuu müliakai aaʼin, ¿kateetche noʼu süpüla kaʼikat süpüshuaʼa? Nnojo, nnojotsü maluʼuluin nünüiki David. Tü nüküjeekalü achiki David shia nükaaliinjeechin Jeʼwaa chia wayuukai müleka ayuuijaale nia soʼu wanee kaʼi (Sal. 41:3). Atütülaasü waaʼin sutuma watüjaain saaʼu nükaaliinjain waya Jeʼwaa wanaa sümaa ayuulin waya. Katsüinsü waaʼin nutuma ayuuire waya jee naapüin wamüin kekiwaa süpüla eejiraain waya sümaa tia ayuuliikat. Eesü sülatamaatüle woulia wanee ayuulii, süka jamüin, anashaatain maʼin wakumajia nutuma Jeʼwaa.
Amülialaainjatü waaʼin saalin wayuu maʼaka naaʼinrüin shia Jeʼwaa
17 Amülialaasü waaʼin saalin wayuu süka washateein nukuwaʼipa Jeʼwaa otta süka waʼwaajeein nia, nnojotsü shiain saaʼujee aneein wakuwaʼipa sünainjee tia. Aipürai maʼin wayuu Jeʼwaa otta amüliajüi maʼin nia wayuu (Prov. 14:31). Wachajaa maʼin sukuwaʼipa süpüla washatüin nukuwaʼipa Jeʼwaa. Waaʼinrüle tia, aleewajiraajeena waya namaa na wawalayuukana otta aneerü wakuwaʼipa sümaa wayuu eekai weʼraajüin (Gal. 6:10; 1 Juan 4:16).
Püchajaa süchiki kaaʼürüi suluʼu tü Bibliakat
it-2-S 46
Jehová
Todo el relato bíblico gira en torno a la vindicación de la soberanía de Jehová, que manifiesta el propósito principal de Jehová Dios: la santificación de su nombre. Esta santificación hace necesario limpiar el nombre de Dios de todo oprobio. Pero requiere mucho más que eso: requiere que todas las criaturas inteligentes de los cielos y de la Tierra honren ese nombre como sagrado, lo que, a su vez, significa que reconocen y respetan voluntariamente la soberanía de Jehová y que están deseosos de servirle, deleitándose en hacer su divina voluntad por el amor que le profesan. La oración de David a Jehová registrada en el Salmo 40:5-10 expresa bien esta actitud y verdadera santificación del nombre de Jehová. (Obsérvese la aplicación que hace el apóstol de partes de este salmo a Cristo Jesús en Heb 10:5-10.)
MAAYOʼU 27–JUUNIOʼU 2
KOROLO KOJUTUSÜ SULUʼUKA TÜ BIBLIAKAT | SALMOS 42-44
Paaʼinra tü nikirajakalü anain Jehová süpüla anain pukuwaʼipa
w06-S 1/6 9 püt. 4
Puntos sobresalientes del libro segundo de los Salmos
42:4, 5, 11; 43:3-5. Si por alguna razón más allá de nuestro control se nos separa temporalmente de la congregación cristiana, nos sostendrá recordar los momentos felices pasados con nuestros hermanos. Aunque tales recuerdos quizá aumenten nuestra soledad al principio, también nos ayudarán a tener presente que Dios es nuestro refugio y que necesitamos esperar en él para recibir alivio.
Paaʼinrajatka süpüla paaʼinmajüin tü paaʼinkat
15 Tü ashajünakat suluʼu tü Wiwüliakat shia tü jülüjakat naaʼin Jeʼwaa. Müsüjeseʼe jülüjainjatüin waaʼin otta waaʼinrüinjatüin tü sümakat waashajeʼerapa shia. Eesü piamasü kasa waaʼinrajatka wanaa sümaa waashajeʼerüin tü Wiwüliakat. Oʼuraajüinjana waya palajana. Anuu sünüiki wanee wawala: «Süpülapünaa taashajeʼerüin tü Wiwüliakat, tachuntuin nümüin Jeʼwaa süpüla tayaawatüin saaʼu tü kasa anasü eekat suluʼu tü Nünüikikat» (Sal. 119:18). Jee tü wane shia wasakireʼerüinjatüin waaʼin sünain tü waashajeʼerakat suluʼujee tü Wiwüliakat. Waaʼinrüle tia, anteerü suluʼumüin waaʼin tü Nünüikikat Maleiwa otta kojuteerü maʼin wamüin tü nümakat wamüin (paashajeʼera Proverbios 4:20-22; Sal. 119:97).
«Nnojo püshakatirüin pajapü»
11 Nükatchinrüin waaʼinya Jeʼwaa sükajee tü outkajawaakat, sükajee tü outkajawaakat miyoʼu otta sükajee tü ekirajaalee eekat sutuma nupueulose Jeʼwaa. Tü ekirajünakalü anain waya suluʼu, sükaaliinjain waya süpüla waʼyataainjanain nümüin Maleiwa süka süpüshuaʼa waaʼin, süpüla kooʼomüin waʼyataain nümüin jee süpüla jüüjüüin waya sümüin tü aʼyatawaa eʼitaanakalü anain waya (Sal. 119:32). ¿Anasüche wamüin nükatchinrüin waaʼin Jeʼwaa sükajee tü kasa nikirajakalü anain waya?
12 Wekirajaaitpa anain nükaaliinjain Jeʼwaa na aʼyataashiikana nümüin süpüla nayamülüin na amalequitakana otta na etíopekana. Otta müsia, nükatsüinrüin naaʼin Nehemías namaa na judíokana süpüla kettaain süsepü Jerusalén natuma. Akaataajaʼa joo wayakana, nükatchinreerü waaʼin Maleiwa süpüla ayatüin waya sünain aküjaa pütchi, mayaainjeʼe shapaain waaʼin, apüleeruaanüin waaʼin otta nnojoluin saapeein wayuu wanüiki nüchiki Maleiwa (1 Ped. 5:10). Watüjaa aaʼu nnojoleerüin nüsünneʼerüin Jeʼwaa woulia tü kasa alatakat wamüin. Wachajaainjatpejeʼe sukuwaʼipa süpüla katchin waaʼin. ¿Kasa waaʼinrajatka? Waashajeʼerüinjatü tü Wiwüliakat weinshi, yapainjana waya süpüla tü outkajawaakat sümaa woʼunüin sünain semaanawai, ekirajaainjana waya sünain tü Wiwüliakat wamüiwaʼa jee sümaa wapüshi otta müsia achuntajana waya nümüin Jeʼwaa. Waneepia waya sünain tü naapakat Jeʼwaa wamüin süpüla nükatchinrüin waaʼin. Müle washakatirakai saaʼin wajapü sünain tü waʼyataainkat nümüin Maleiwa, wachunta kaaliinwaa nümüin. Nükatchinreetkalaka Jeʼwaa waaʼin nükajee chi naaʼinkai süpüla waaʼinrüin tü nuluwataakalü anain waya (Filip. 2:13). ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla wakatchinrüin naaʼin na wawalayuukana?
Püchajaa süchiki kaaʼürüi suluʼu tü Bibliakat
it-1-S 470
Chacal
El chacal aparece repetidas veces en las Escrituras en diferentes ilustraciones. Cuando Job describió su propio estado lamentable, exclamó que había llegado a ser un “hermano para los chacales”. (Job 30:29.) Concerniente a una derrota humillante del pueblo de Dios, el salmista se lamentó: “Nos has aplastado en el lugar de chacales” (Sl 44:19), quizás refiriéndose al campo de batalla donde los chacales se congregan para alimentarse de los cadáveres. (Compárese con Sl 68:23.) Como consecuencia del sitio babilonio de Jerusalén en el año 607 a.E.C., hubo una gran hambre, y como resultado, las madres trataron con crueldad a sus propios hijos. Por esa razón Jeremías contrastó apropiadamente la crueldad “de [su] pueblo” con el cuidado maternal de los chacales. (Lam 4:3, 10.)
JUUNIOʼU 3-9
KOROLO KOJUTUSÜ SULUʼUKA TÜ BIBLIAKAT | SALMOS 45-47
Wanee jayeechi nüchiki wanee aluwataai kasaalüinjachika
¡Talata waaʼin sutuma kaʼwayuuseinjachin chi Anneetchonkai!
8 (Paashajeʼera Salmo 45:13, 141.) «Anashaatasü maʼin shiyolojo» tü nümüraajüinkat chi aluwataaikai. Suluʼu Alateetkat Mapeena 21:2, aʼwanaajireʼennüsü sümaa wanee pueulo, tü Jerusalén Jeketkat. Saashin tü Wiwüliakat, tia pueulokot müsü «aka wane jierü aʼanaaushikat nüpüla chi suʼwayuuseinjachikai». Süka eein chi Maleiwakai yala suluʼu tia pueulokot, «warattuuisü maʼi shia maa aka sümachera kakuuna eekai kojutshaatain maʼi, maa aka saaʼin tü kakuuna kanüliakat jaspe jorottokat maa aka saaʼin rouya» (Alat. Map. 21:10, 11). Aküjünüsü suluʼu Alateetkat Mapeena, anashaatain maʼin shiyolojo tü Jerusalén Jeketkat (Alat. Map. 21:18-21). Müshijeseʼe nümüin chi eeʼiraikai süchiki tü nümüraajüinkat Kürisüto: «Anashaatasü maʼin shiyolojo». Kaʼwayuuseinjatü shia chaa iipünaa, müsüjeseʼe anainjatüin maʼin shiyolojo.
9 Eʼikajaanüsü shia nümüin Jesukürisüto, chi Aluwataaikai. Kakaliaichi nia sünain aʼwulejaa sukuwaʼipa, müsü noʼoojitkai saaʼin sükajee tü nünüikikat Maleiwa. Makalaka wulein saaʼin nuʼupala (Éf. 5:26, 27). Aʼanaaushinjatü shia nüpüla chi suʼwayuuseinjachikai. ¡Shiaʼaya maʼin sünainka tü süsheʼinkat wanee wayuu eekai kasaalüinjatüin! «Eʼinuushi sotpünaajana süsheʼin süka ooro» otta «sünainjeerü tü süsheʼin eʼinuushikat sümaanapa eemüin chi aluwataaikai». Süpüla kasaalüinjatüin shia nümaa chi aluwataaikai, «aapünüitpa sümüin tü süsheʼinjatkat [...], tü kuluulu anasükat, tü kanüliakat lino, wane kuluulu kasuusü sümaa wulein maʼi. (Je tü [linokot], shia shiyaawase tü kasa anasü naaʼinrapüʼükat na anoujashiikana).» (Alat. Map. 19:8.).
Alateetkat Mapeena: tü sümakat süchiki tü alatajatkat
10¿Jameerü naaʼin Jehová niʼrapa sushutunuin saaʼu nupueulose? Jashichishaateechi maʼin nia (Ezeq. 38:18, 21-23). Süküjain Alateetkat Mapeena kapiitulo 19 tü alateetkat. Nuluwataajeechi Jehová chi Nüchonkai süpüla nükaalinjain nupueulose otta süpüla najaʼlajeʼerüin na nüʼünüükana. Nnojoleechi nümüiwaʼain Jesús sünain aaʼinraa tia, eejeena nümaa na aapieekana otta na 144.000 (Alat. Map. 17:14; 19:11-15). ¿Kaseerü alataka soʼunnaa tia atkawaakat? Ajaʼttinneena napüshuaʼa na ayoutakana Jehová (paashajeʼera Alateetkat Mapeena 19:19-21).
11 ¿Jameerü naaʼin na waneepiakana nümaa Maleiwa noʼttaapa süchikijee najaʼttinnüin na nüʼünüükana? Talateerü maʼin naaʼin. Talateena na chakana iipünaa neʼrapa sajaʼttinnüin Babilonia tü Miyoʼusükat. Eejeetpejeʼe wanee kasa aainjünüinjatka talataleejeetka maʼin atuma naaʼin (Alat. Map. 19:1-3). «Tü miʼiraa shikiirakat kaʼwayuusein chi Anneetchonkai», münüsü tia suluʼu Alateetkat Mapeena (Alat. Map. 19:6-9).
12 ¿Joujeerü tü miʼiraa shikiirakat kaʼwayuusein chi Anneetchonkai? Nnojoleerü aainjünüin tia süpülapünaachon süntüin Armagedón kottapa napüshuaʼa na 144.000 iipünaa (paashajeʼera Alateetkat Mapeena 21:1, 2). Aainjüneerü tia miʼiraakat süchikijee Armagedón, najaʼttinnapa napüshuaʼa na nüʼünüükana Maleiwa (Sal. 45:3, 4, 13-17).
it-1-S 1061
Guerra
Cuando concluya esta guerra, la Tierra disfrutará de paz durante mil años. El salmo declara a este respecto, “[Jehová] hace cesar las guerras hasta la extremidad de la tierra. Quiebra el arco y verdaderamente corta en pedazos la lanza; quema los carruajes en el fuego”. Este salmo tuvo su primer cumplimiento cuando Dios trajo paz a la tierra de Israel al destruir los instrumentos de guerra del enemigo. Pero una vez que Jesucristo derrote a los instigadores de la guerra en Har-Magedón, se disfrutará de paz completa y satisfaciente hasta la extremidad de esta esfera terrestre. (Sl 46:8-10.) Finalmente, las personas favorecidas con vida eterna serán las que habrán batido “sus espadas en rejas de arado y sus lanzas en podaderas” y que no habrán ‘aprendido más la guerraʼ. “Porque la boca misma de Jehová de los ejércitos lo ha hablado.” (Isa 2:4; Miq 4:3, 4.)
Püchajaa süchiki kaaʼürüi suluʼu tü Bibliakat
¿Kaseerü ajaʼttaka sutuma Nuluwataaya Maleiwa?
9 ¿Kaseerü niʼitaaka Jeʼwaa süchikumüin tü organización aainjaka kasa mojusü? ¿Eejeetche wanee organización yaa Mmapaʼa süchikijee Armagedón? Müsü tü Wiwüliakat: «Eeinjatia wanee jeketü sirumatuʼu jee müsia wanee jeketü mma waʼatapajaka maʼin saaʼujee tü nümatüjütkalia Maleiwa wamüin. Otta müsia aainjüneerü tü kasa anasükat waneepia» (2 Ped. 3:13, TNM). Tü sirumatuʼu laülaakat naya na sülaülashiikana mma aainjakana kasa mojusü. Tü mma laülaakat naya na wayuu naluwataakana aaʼu. ¿Jaraliijeena eʼitaanaka nachikumüin najaʼttinnapa? Shieerü «wanee jeketü sirumatuʼu jee müsia wanee jeketü mma». Tü jeketkat sirumatuʼu shia wanee aluwataaya jeketü, tia shia tü Nuluwataayakat Maleiwa. Nia aneekünaka Jesuu süpüla aluwatawaa namaa na 144.000 wayuu. Tü jeketkat mma naya na suluwataainjanakana aaʼu tü Nuluwataayakat Maleiwa. Anainjatü maʼin nakuwaʼipa na wayuukana nutuma Jesuu namaa na nuluwataainjanakana amaa. Nuunteerü Jesuu tia namaa na nuluwataainjanakana amaa süka niain nashateechin akuwaʼipa Jeʼwaa, anasü maʼin sukuwaʼipa tü kasakalüirua nutuma (1 Cor. 14:33). Na wayuu aneeküneenakana süpüla noʼunirüin sukuwaʼipa wanee kasa, nayeena na lotokana akuwaʼipa, naaʼinreerü tü nuluwataakalü anain naya Jesuu jee na 144.000 wayuu (Sal. 45:16). Aneetkajasaʼa maʼin tü mmapaʼakat nnojotpa tü organización aainjakat kasa mojusü. Eejeerü neʼe waneesia organización jee nnojoleerü amojujaain sukuwaʼipa.
JUUNIOʼU 10-16
KOROLO KOJUTUSÜ SULUʼUKA TÜ BIBLIAKAT | SALMOS 48-50
Jiakana kachonshiikana, jikiraja jüchonnii süpüla neʼitaain naaʼin sünain tü namakat na wawalayuukana
Talatüsü waaʼin süka waʼwaajüin Jehová
11 Waʼwaajüin Jehová wekirajaale sünain tü Nünüikikat otta yootojiraale waya namaa na wachonniikana nüchiki. Soʼu tü kaʼi neemeraapuʼukalü oʼu na israelitakana naʼwaajapuʼuin Maleiwa süpüla aleewainjanain maʼin naya nümaa (Éx. 31:16, 17). Na israelita waneepiakana nümaa Jehová nekirajapuʼuin nachonnii nüchiki otta süchiki tü kasa naaʼinrakat napüleerua. Müinjatü watuma wayakanaya, akatalüinjana waya kaʼi süpüla waashajeʼerüin jee wekirajaain sünain tü Bibliakat. Tia shia wane kasa waʼwaajaka aka Jehová, tü aleeweenakat maʼin atuma waya nümaa (Sal. 73:28). Wekirajaale namaa na wachonniikana, wakaalinjeena naya süpüla aleewainjanain maʼin naya nümaa chi Washi iipünajachikai (paashajeʼera Salmo 48:13).
w12-S 15/8 12 püt. 5
Comportémonos como ciudadanos del Reino
5 Estudiar la historia. Quienes deseen hacerse ciudadanos de una nación tal vez tengan que aprender algo de su historia. De la misma forma, quienes desean ser ciudadanos del Reino de Dios hacen bien en aprender todo lo que puedan sobre ese gobierno. Pensemos en un ejemplo del antiguo Israel. Los descendientes de Coré le tenían cariño a Jerusalén y su lugar de adoración, y les encantaba relatar la historia de la ciudad. Lo que más les impresionaba no eran las piedras y la argamasa, sino lo que dicho lugar y Jerusalén representaban. Esta era la ciudad “del gran Rey”, Jehová, pues constituía el centro de la adoración pura. Era allí donde se enseñaba la Ley de Dios, y era al pueblo que Jehová gobernaba como Rey de Jerusalén a quien él expresó su bondad amorosa (léase Salmo 48:1, 2, 9, 12, 13). ¿Tiene usted el mismo deseo que ellos de estudiar y relatar la historia de la parte terrestre de la organización de Jehová? Cuanto más aprenda sobre ella y el apoyo que Jehová brinda a su pueblo, más real será el Reino de Dios para usted y más intenso se hará su deseo de predicar las buenas nuevas de ese Reino (Jer. 9:24; Luc. 4:43).
Püchajaa süchiki kaaʼürüi suluʼu tü Bibliakat
it-2-S 857
Riquezas
Como una nación próspera, los israelitas podían disfrutar de comer y beber (1Re 4:20; Ec 5:18, 19), y sus riquezas servían para protegerlos de los problemas de la pobreza. (Pr 10:15; Ec 7:12.) Sin embargo, aunque el propósito de Jehová era que los israelitas disfrutaran de prosperidad por su duro trabajo (compárese con Pr 6:6-11; 20:13; 24:33, 34), también se encargó de advertirles del peligro que suponía olvidarse de que Él era la Fuente de su prosperidad y ponerse a confiar en las riquezas. (Dt 8:7-17; Sl 49:6-9; Pr 11:4; 18:10, 11; Jer 9:23, 24.) Se les recordó que las riquezas eran transitorias (Pr 23:4, 5); no podían entregarlas a Dios como un rescate para librar a alguien de la muerte (Sl 49:6, 7) y no eran de ningún valor para los muertos. (Sl 49:16, 17; Ec 5:15.) Se les mostró que el dar indebida importancia a las riquezas les conduciría a prácticas fraudulentas y al disfavor de Jehová. (Pr 28:20; compárese con Jer 5:26-28; 17:9-11.) También se les estimuló a “[honrar] a Jehová con [sus] cosas valiosas”.
JUUNIOʼU 17-23
KOROLO KOJUTUSÜ SULUʼUKA TÜ BIBLIAKAT | SALMOS 51-53
¿Kasa taaʼinrajatka süpüla eejüin taaʼin suulia kaainjalaa?
Paaʼinrajatka süpüla paaʼinmajüin tü paaʼinkat
4 Suluʼu Proverbios 4:23, ashajünüsü tü pütchikat «tü paaʼinkat», tia shia tü suluʼukat naaʼin wanee wayuu (paashajeʼera Salmo 51:6). Tü waaʼinkat sünainpünaasü tü kasa suluʼukat wekii, tü keeʼireekat waaʼin otta tü waaʼinreekalü anainjee wanee kasa. Nnojotsü shiain tü wakuwaʼipakat suʼupala wayuu, shia tü wakuwaʼipa shiimainkat maʼin.
5 Waaʼinmajüinjatü wakuwaʼipa suulia ayuulin waya. Akaataajaʼa tü waaʼinkat, eesü süpüla sumojujaain nnojorüle waaʼinmajüin shia. Süpüla nnojoliinjanain jooin waya süpüla ayuulii, eküinjana waya eküülü eekai anain jee aainjüinjana waya ejercicio waneepia. Akaʼaya süpüla anain wanoula, wachajaainjatü sukuwaʼipa süpüla wakatchinrüin shia. Waaʼinrüin tia weʼitaale suluʼu wakuwaʼipa tü wekirajaakalü anain suluʼujee tü Wiwüliakat otta waküjale süchiki tü wanoujakalü anain (Roma 10:8-10; Sant. 2:26). Eesüjaʼa nnojorüle sütüjaain saaʼu wayuu ayuulin waya süka anain waya neʼrüin. Akaataajaʼa sukuwaʼipa tü wanoulakat, müsia neʼe aka tia. Eesüjaʼa shiʼnnüle suluʼu katsüin maʼin wanoula saaʼujee tü kasa waaʼinrakat sünain aʼyatawaa nümüin Maleiwa, ¿jaratka atüjaain saaʼu jülüjale maʼin waaʼin tü kasa mojusü suchuntaakat waaʼin? (1Cor. 10:12; Sant. 1:14, 15). Anasü nnojorüle motuin waaʼin numojujeʼereein Satanaa tü jülüjakat waaʼin süka tü alawaa nikirajakalü anain. ¿Kasa naaʼinraka Satanaa süpüla nimeejüin waya? ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla eejüin waaʼin suulia tia?
Eejiraa pia sümaa tü kasa mojusü suchuntaakat paaʼin
5 Woʼuraajüle waneepia nümüin Jeʼwaa, nükaaliinjeena waya süpüla wasünneʼerüin suluʼujee waaʼin tü kasa mojusükat. Naapeerü wamüin tü nütsüinkat süpüla eejiraain waya sümaa tia. «Pükaaliinja taya süpüla jülüjüin taaʼin weinshi tü kasa püchekakat tapüleerua», meesü wanüiki nümüin Jeʼwaa woʼuraajapa nümüin (Sal. 19:14). «Piʼrüle suluʼu taaʼin wanee kasa yarüttüsü, pükaaliinja taya süpüla anainjatüin takuwaʼipa», eeshii süpüla wamüin nümüin Jeʼwaa (Sal. 139:23, 24). «Suchuntaale taaʼin aainjirawaa takuwaʼipa sümaa wayuu yalapünaa, kaaliin taya püpüla suulia taainjüin tia», eeshii süpüla wamüin nümüin Jeʼwaa (Mat. 6:13).
6 Süpülapünaa paala waküjüliin pütchi nüchiki Jeʼwaa, eesüjaʼa kamalainpuʼule wamüin aaʼinraa kasa mojusü. Eesü suchuntaale shia waaʼin maaʼulu yaa. Nükaaliinjeechipajaʼa pia Jeʼwaa süpüla anain pukuwaʼipa. Majatüinka nukuwaʼipa David, aainjiraashi nukuwaʼipa sümaa wanee jierü nnojotkat nuʼwayuusein. Ooʼulaapejeʼe David suulia naaʼinrüin tia. Nuchuntüin nümüin Jeʼwaa wuleinjatüin naaʼin jee noonooinjachin sümaa nünüiki (Sal. 51:10, 12). Eejiraale pia sümaa tü kasa mojusü suchuntaakat paaʼin, anashi puchuntüle kaaliinwaa nümüin Jeʼwaa. Nükaaliinjeechi pia süpüla keeʼireeinjatüin paaʼin oonowaa sümaa nünüiki jee süpüla anainjatüin tü jülüjakat paaʼin jee tü paaʼinrüinjatkat (Sal. 119:133).
Püchajaa süchiki kaaʼürüi suluʼu tü Bibliakat
it-1-S 716
Doeg
Edomita que servía de mayoral de los pastores del rey Saúl, un puesto de supervisor que exigía responsabilidad (1Sa 21:7; 22:9); debió ser un prosélito. Debido a ser “detenido delante de Jehová” en Nob —posiblemente a causa de un voto, alguna inmundicia o sospecha de lepra —, Doeg presenció cómo el sumo sacerdote Ahimélec le daba a David el pan de la proposición y la espada de Goliat. Más tarde, cuando Saúl se dirigió a sus siervos y los acusó de estar conspirando contra él, Doeg reveló lo que había visto en Nob. Después de convocar al sumo sacerdote Ahimélec, así como a los otros sacerdotes de Nob, e interrogarle, Saúl ordenó a los corredores que dieran muerte a los sacerdotes. Cuando estos rehusaron, Doeg, por mandato de Saúl, dio muerte sin vacilar a un total de ochenta y cinco sacerdotes. Después de esta acción inicua, Doeg dio a Nob por entero a la destrucción, matando a todos sus habitantes, tanto jóvenes como viejos, así como al ganado. (1Sa 22:6-20.)
Como se indica en el encabezamiento del Salmo 52, David escribió concerniente a Doeg: “Adversidades trama tu lengua, afilada como una navaja, y obra engañosamente. Has amado lo malo más que lo bueno; la falsedad, más que el hablar justicia. Has amado todas las palabras devoradoras, oh lengua engañosa”. (Sl 52:2-4.)
JUUNIOʼU 24-30
KOROLO KOJUTUSÜ SULUʼUKA TÜ BIBLIAKAT | SALMOS 54-56
Eeshi Jehová pümaa
w06-S 1/8 22 párrs. 10, 11
Seamos sabios: temamos a Dios
10 En cierta ocasión, David se refugió en los dominios de Akís, rey de la ciudad filistea de Gat, la misma ciudad donde Goliat había nacido (1 Samuel 21:10-15). Entonces, los siervos del rey lo acusaron de ser un enemigo de la nación. ¿Qué hizo David en aquella peligrosa situación? Oró con fervor a Jehová (Salmo 56:1-4, 11-13). Para escapar, tuvo que fingir que estaba loco, pero él sabía que era Jehová quien lo había liberado al bendecir sus actos. Su confianza absoluta en Él demostró que verdaderamente era un hombre temeroso de Dios (Salmo 34:4-6, 9-11).
11 Al igual que David, nosotros podemos demostrar que tememos a Dios. ¿De qué manera? Confiando en su promesa de ayudarnos cuando atravesamos dificultades. “Haz rodar sobre Jehová tu camino, y fíate de él, y él mismo obrará”, escribió David (Salmo 37:5). Ahora bien, eso no significa que en vez de hacer lo posible por resolver nuestros problemas, se los dejemos a Jehová para que él se encargue de ellos. Después de pedirle ayuda a Dios, David no se quedó cruzado de brazos. Más bien, empleó las capacidades físicas y mentales que Jehová le había dado y afrontó el problema. Sin embargo, sabía que el ser humano no puede depender únicamente de sus propias fuerzas. Y así es como nosotros debemos verlo. Una vez que hemos hecho todo lo que está a nuestro alcance, tenemos que dejar el resto en manos de Jehová. La verdad es que, muchas veces, lo único que podemos hacer es confiar en él. Entonces es cuando el temor de Dios se convierte en algo mucho más real para nosotros. Sin duda, estas sinceras palabras de David resultan muy alentadoras: “La intimidad con Jehová pertenece a los que le temen” (Salmo 25:14).
Nnojo motuin paaʼin alin pia nüpüla Jeʼwaa
9 Wanee kasa weeʼiyataka akajee sünain alin wapüla Jeʼwaa, shia talatüle waaʼin sünain aküjaa tü süchikikat Nuluwataaya (Mat. 24:14; 28:19, 20). Waneʼeya, shia waneepiale waya nümaa, jaʼitairü kasain alatüin wamüin (paashajeʼera Salmo 84:11 otta Santiago 1:2-5). Nütüjaa aaʼu Jeʼwaa jamüin waaʼin weʼrapa müliaa. Shiimain nükaaliinjeenain waya suʼunnaa tia, süka jamüin, alin waya nüpüla (Sal. 56:8).
Wayamüleerü tü mmotkalü eema waya süka alin waya nüpüla Jehová
16 Nütüjaa aaʼu Satanás kojutuin wamüin tü kataakalü oʼuu. Nüküjainjeseʼe waaʼinreerüin kasa eekai eein shiiʼiree katüin woʼu, jaʼitasüjaʼa waaʼinrüin wanee kasa mojeetka atuma wakuwaʼipa noʼuluʼu Jehová (Job 2:4, 5). ¡Alaakaiche maʼin nia! Süka eein süpüla jamajüin waya nutuma, najayatüin mmoluin waya seema outaa süpüla wayüülajüin Jehová (Heb. 2:14, 15). Eeshii süpüla niimolojooin waya Satanás nakajee waneinnua wayuu süpüla naküjain wamüin noʼuteerüin waaʼin nnojorüle wooʼulaain suulia anoujaa. Eesüjaʼa süpüla najayatüin wakuwaʼipa Satanás soʼunnaa pasiruwaain jee ayuuijaain waya shiiʼiree waaʼinrüin wanee kasa nnojotka anain noʼuluʼu Jehová. Eesüjaʼa napüleeruale waaʼin na tottootkana jee nayale na wapüshi manoujainkana shiiʼiree weʼiteʼerüin isha wanain, tü mojukat noʼuluʼu Jehová. Eeshiijaʼa süpüla nemeejüin waya waneinnua wayuu süpüla waapaain wanee tratamiento nnojotka anain saashin tü Bibliakat.
17 Nnojoishi jaralin outeein waʼakajee. Outule waya watüjaa aaʼu soteenain waya naaʼin Jehová sümaa ayateenain alin waya nüpüla (paashajeʼera Roma 8:37-39). Müshii katakana noʼu nümüin Jehová na naʼaleewainyuu outuinnapakana (Luc. 20:37, 38). Nüsoʼireʼereein maʼin naaʼin (Job 14:15). Naapüin Jehová wanee kasa kojutuka maʼin süpüla katüinjatüin woʼu waneepia (Juan 3:16, TNM). Wayaawatüin maʼin saaʼu alin waya nüpüla sümaa naaʼinmajüin waya. Müshijeseʼe nnojolinjachin wayüülajüin Jehová mayeinre maʼin waya jee woʼutuneere aaʼin. Tü waaʼinrakat soʼunnaa tia shia wachuntuin kaalinwaa nümüin süpüla nümüliajüin waya, süpüla naapüin kekiwaa wamüin otta süpüla nükatchinrüin waaʼin. Shiaʼaya saaʼinrakat tia Valeria nümaa suʼwayuuse (Sal. 41:3).
Püchajaa süchiki kaaʼürüi suluʼu tü Bibliakat
it-2-S 707, 708
Presciencia, predeterminación
El proceder traidor de Judas Iscariote cumplió profecía divina y demostró la presciencia de Jehová, así como también la de su Hijo. (Sl 41:9; 55:12, 13; 109:8; Hch 1:16-20.) No obstante, no puede afirmarse que Dios predeterminó o predestinó específicamente a Judas para que siguiera tal proceder. Las profecías habían predicho que uno de los asociados íntimos de Jesús lo traicionaría, pero no especificaron cuál de ellos sería. También en este caso los principios bíblicos excluyen la posibilidad de aducir que Dios predestinó el comportamiento de Judas. El apóstol Pablo mencionó la siguiente norma divina: “Nunca impongas las manos apresuradamente a ningún hombre; ni seas partícipe de los pecados ajenos; consérvate casto”. (1Ti 5:22; compárese con 3:6.) Jesús se interesó en seleccionar sabiamente y con el debido rigor a sus doce apóstoles, pues antes de dar a conocer su decisión, pasó toda una noche orando a su Padre. (Lu 6:12-16.) Si hubiera estado predestinado que Judas fuese un traidor, la guía de Dios hubiese sido inconsecuente y, según su propia norma, se hubiese hecho partícipe de los pecados que Judas cometió.
Por consiguiente, se desprende que cuando se seleccionó a Judas para ser apóstol, su corazón aún no daba indicios de tener una actitud traicionera. Él permitió que ‘brotara una raíz venenosaʼ y lo contaminara, de modo que se desvió y aceptó la dirección del Diablo en lugar de la de Dios, lo que le llevó al robo y la traición. (Heb 12:14, 15; Jn 13:2; Hch 1:24, 25; Snt 1:14, 15; véase JUDAS núm. 4.) Cuando su desviación llegó a un determinado punto, Jesús mismo pudo leer el corazón de Judas y predecir su traición. (Jn 13:10, 11.)