Enero
Martes 1 de enero
Umi kuimbaʼe iñañáva ndaikatúi ontende mbaʼépa oĩ porã (Prov. 28:5).
Amáske hiʼag̃ui pe fin, ojekuaa umi iñañáva “ñanáicha hetaveha ohóvo” (Sal. 92:7). Upévare ndajahecharamói mbaʼéichapa umi hénte nopenái Ñandejára heʼívare. Pablo heʼi vaʼekue umi Corintoguápe: “Ani pepensa mitã opensaháicha, péro umi mbaʼe vairã ikuentave pepensa umi mitãicha” (1 Cor. 14:20). ¿Mbaʼéichapa ikatu jasegi ko konsého? Jajapo vaʼerã pe téxto koestediagua heʼíva. Peteĩ pártepe heʼi: “Umi oñemoag̃uíva Jehováre ontende porã opa mbaʼe”. Upéva heʼise ontende porãha umi mbaʼe tekotevẽva oikuaa ombovyʼa hag̃ua Ñandejárape. Proverbios 2:7 ha 9 heʼi Jehová omoaranduha umi persóna ojapóvape la oĩ porãva. Pe versíkulo 9 heʼi: “Nde rejapóramo koʼã mbaʼe reikuaáta mbaʼépa heʼise hustísia, reikuaáta mbaʼépa iporã ha retratáta peteĩchapa enterovépe. Rehechakuaáta mbaʼépa rejapo vaʼerã reho hag̃ua tape porãre”. Noé, Daniel ha Job ohupyty vaʼekue pe arandu oúva Jehovágui (Ezeq. 14:14). Ha Ñandejára siervokuéra koʼag̃agua oñehaʼã avei ojapo upéva. ¿Ndépa reñehaʼã avei rehupyty pe arandu oúva Jehovágui? Ikatu hag̃uáicha reikuaa “opa mbaʼe” ombovyʼáva Ñandejárape, tekotevẽ reikuaa porã chupe. w18.02 páh. 8 párr. 1-3
Miércoles 2 de enero
Ojevautisa hikuái ñande Ruvicha Jesús rérape (Hech. 19:5).
Avave ndojopýi vaʼerã peteĩ estudiántepe ojevautisa hag̃ua, tahaʼe ituakuéra, iñinstruktór térã ótro ermáno. Ni Jehová ndojapói upéva (1 Juan 4:8). Ñaporomboʼe jave, ñaipytyvõ vaʼerã umi estudiántepe ontende hag̃ua iñimportantetereiha oñemoag̃uive ohóvo Jehováre. Upéi, pe estudiánte omombaʼéramo ipyʼaite guive la oaprendéva, ojaposéta opa mbaʼe Ñandejára ojeruréva peteĩ kristiánogui, ha ojevautisaséta (2 Cor. 5:14, 15). ¿Mboy áñopa oreko vaʼerã peteĩ persóna ojevautisa hag̃ua? Ndaipóri ningo peteĩ eda upearã. Káda uno ningo idiferénte, oĩ estudiánte oprogresa pyaʼéva ha ótro katu imbeguemie. Entéro kristiáno ningo ovyʼaiterei pe ojevautisaha díape. Péro iporã avei ojepyʼamongeta mbaʼépa oñehaʼarõ chuguikuéra oñemeʼẽ rire Ñandejárape. Añetehápe ñañehaʼã meme vaʼerã jajapo hag̃ua opa mbaʼe Ñandejára ojeruréva. Jaikuaaháicha, opavave haʼéva Jesús disípulo “ndojapovéima haʼekuéra oipotávante”, síno “Cristo oipotáva” (2 Cor. 5:15; Mat. 16:24). w18.03 páh. 6, 7 párr. 14-17
Jueves 3 de enero
Aníkena penderesarái perresivi porã vaʼerãha pende rapichakuérape; ojapo rupi upéicha oĩ vaʼekue orresivíva anhelkuérape oikuaaʼỹre (Heb. 13:2).
¿Ijetuʼúpa ndéve reporoinvita hag̃ua nde rógape? Oimérõ upéicha ikatu hína rejavy pe oportunida rehasa porã hag̃ua ermanokuérandi, ha remoñepyrũ hag̃ua peteĩ amista ikatúva odura opa árare. Jajepokuaáramo ñaporoinvita térã japororresivi porã, tuichaiterei ñanepytyvõ avei ani hag̃ua ñañeñandu ñaneaño. Péro, ¿mbaʼérepa ikatu algúno noñanimái oporoinvita? Jehová siervokuéra ningo hembiapo heta ha oreko heta rresponsavilida. Upévare oĩ opensáva naitiempoiha ha ja ikaneʼõmaha oporoinvita hag̃ua hógape. ¿Mbaʼépa ikatu jajapo ñaĩméramo upe situasiónpe? Tekotevẽ ñaorganisa porãve umi mbaʼe jajapóva ikatu hag̃uáicha ñaporoinvita ha jaha hag̃ua avei ñane ermanokuéra rógape. Upéva ningo iñimportanteterei pórke la Biblia heʼi nañanderesaráiri vaʼerãha japororresivi porã hag̃ua. Ñamboyke jave tiémpo jahasa hag̃ua ñane ermanokuérandi jajapo hína peteĩ mbaʼe iporãitereíva. Péro ikatu hag̃uáicha japororresivi porã, tekotevẽ jaipuru menove tiémpo umi mbaʼe naiñimportanteguasúivape. w18.03 páh. 16 párr. 13, 14
Viernes 4 de enero
Aha vaʼerã ótro siudápe amombeʼu hag̃ua umi marandu porã oñeʼẽva Ñandejára Rréinore. Upearã ningo añembou vaʼekue (Luc. 4:43).
Jesús ningo pe persóna ijespiritualvéva oiko vaʼekue ko yvy ape ári. Umi mbaʼe haʼe ojapo vaʼekue oikórõ guare yvyporakuéra apytépe, ohechauka osegiha itúa ehémplo. Jesús siémpre opensa ha ojapo opa mbaʼe Jehová oipotaháicha, ha okumpli itúa mandamiénto (Juan 8:29; 14:9; 15:10). Por ehémplo, jahechamína mbaʼéichapa Isaías oexplika Jehová ñandeporiahuverekoha, ha ñakomparami upéva Marcos heʼívare Jesúsre (Is. 63:9; Mar. 6:34). Ha ñande, ¿ñahaʼangápa Jesúspe ha jahechauka meme japoroporiahuverekoha umi oikotevẽvape ajúda? ¿Ñañehaʼãmbaitépa japredika ha ñamboʼe ñande rapichápe umi marandu porã Jesús ojapo haguéicha? Umi persóna opensáva Jehová opensaháicha, oiporiahuvereko hapichakuérape ha oñehaʼã oipytyvõ chupekuéra. w18.02 páh. 21 párr. 12
Sábado 5 de enero
Pesegi vaʼerã pemongakuaa ha pekorrehi pene famíliape Jehová oipotaháicha (Efes. 6:4).
Tuicha rresponsavilida ningo ñamongakuaa ñane família, koʼýte ñane tiémpope (2 Tim. 3:1-5). Umi mitã onasére ndoikuaái mbaʼépa oĩ porã ni mbaʼépa oĩ vai, ha la ikonsiénsia katu noñehekomboʼéi gueteri. Upévare tekotevẽ oaprende ojekorrehikuaa hag̃ua ijupe voi (Rom. 2:14, 15). Peteĩ expérto en téma bíblico heʼi pe palávra griega ojetradusíva “disiplína” ikatuha avei osignifika “mitã oñehekomboʼéva ohóvo”. Upéva heʼise oñehekomboʼeha pe mitãme ikatu hag̃uáicha okakuaapa rire oiko chugui peteĩ persóna rresponsávle. Tuakuéra mborayhúpe okorrehi jave ifamíliape, umi mitã oñeñandu porãve pórke ohechakuaa oñeñangarekoha hesekuéra. Haʼekuéra oaprende ndaikatuiha ojapo entéro mbaʼe ojaposéva, pórke hembiapo vaírõ ojecháta la hembiapokuére. Iñimportanteterei ningo tuakuéra osegi Jehová konsého omongakuaávo ifamília. Heta konsého ningo oñemeʼẽ ko múndope oñemongakuaa hag̃ua umi mitãme, ha upéva odepende moõpa umi hénte oiko. Hiʼarive umi mbaʼe ojeʼéva okambia jey jepi upe rire. Péro tuakuéra ojeroviáva Jehováre natekotevẽi otantea ohóvo mbaʼéichapa omongakuaáta ifamília, avei ndojeroviamoʼãi ijehe ni umi hénte opensávare. w18.03 páh. 30 párr. 8, 9
Domingo 6 de enero
Peñehaʼãmbaitékena Ñandejára pendesalva hag̃ua (Filip. 2:12).
Oiméramo nde rejevautisáma, nderehe hína odepende rejesalva hag̃ua. ¿Mbaʼérepa siémpre iñimportánte ereko enkuénta upéva? Pórke umi mbaʼe reñandúva ha rehasáva koʼág̃a nde kariaʼy térã ne kuñataĩvo rehóvo, katuete idiferénteta umi mbaʼe rembohovái vaʼekuégui ymave. Peteĩ mitãkuña heʼi: “Ne mitãme ningo nerepensái ijetuʼuha ndefiél kómo testígo de Jehová ndovaléi haguére reʼu peteĩ tórta de kumpleáño ne kompañerokuérandi. Péro rekakuaavévo rehóvo, og̃uahẽma avei ndéve pe deséo ereko hag̃ua rrelasión sexuál. Rembohovái porã hag̃ua koichagua situasión, reĩ vaʼerã segúro iporãiteveha rejapo Jehová omandáva”. Umi ojevautisáva okakuaapa riréma jepe ohasánte avei umi situasión nohaʼarõietéva ha ikatúva omokangy chupekuéra. Por ehémplo, ikatu iprovléma imatrimóniope, itraváhope térã ou hasykatu. Añetehápe ningo enterovéva ñandefiél vaʼerã Jehovápe tahaʼe haʼéva situasiónpe, lomímonte ñanemitã térã ñandeedáramo (Sant. 1:12-14). w17.12 páh. 24 párr. 4, 5
Lunes 7 de enero
Pendepochy jave ani pepeka (Efes. 4:26).
David haʼe vaʼekue Ñandejára amígo, ha ojetrata vaieterei kuri chupe. Ndaiporiguasúi persóna ombohováiva entéro umi situasión haʼe ohasa vaʼekue. Katuete ningo David ipochýne raʼe upévare, upéicharõ jepe ndaipyʼarói. Haʼe oskrivi: “Embohasa ndejehegui pe pochy ha ani ndepyʼaro, ani ndepochy haguére ndéma katu rejapo ivaíva” (Sal. 37:8). ¿Mbaʼérepa iñimportantete jasegi ko konsého? Ñande ningo jasegise Jehová ehémplo ha upévare ñambohasa vaʼerã ñandejehegui pe pochy. “Ñande japeka ha ñamerese kuri Ñandejára ñandekastiga, péro haʼe ndojapói upéva” (Sal. 103:10). ¿Mbaʼérepa iporã avei jajejoko ani hag̃ua jasegi ñandepochy? Pórke ikatu hína ojupipa ñane presión, ñaneprovléma jarrespira porã hag̃ua, ñaneprovléma ñande pyʼápe, ñane pánkreape ha ndajadiheriporãi la jaʼúva. Ñande pochy jave nañapensái avei hekópe porã. Ha jajúramo ñandepochyeterei ha jakapu, upéi ikatu hína ndajavyʼavéi heta tiémpore. Upévare iporãve ñañetrankilisánte. La Biblia heʼi: “Ñandepyʼaguapýramo, ñaneresãivéta” (Prov. 14:30). Upéicharõ, ¿mbaʼépa jajapo vaʼerã peteĩ ermáno ñanemoñeñandu vaíramo? Péicha jave iporã jasegi umi konsého oĩva la Bíbliape ñasolusiona hag̃ua upe provléma. w18.01 páh. 10 párr. 14, 15
Martes 8 de enero
Nde ndacherejamoʼãi pe Sepultúrape. Nde nderehejamoʼãi pe iñeʼẽrendúva ipyʼaite guive ohecha pe yvykua (Sal. 16:10).
David ndeʼiséi kuri haʼe núnka nomanomoʼãiha ni ndohomoʼãiha pe sepultúrape. Ñandejára Ñeʼẽ heʼi porã David ou hague ituja ha “omano, ha oñeñotỹ chupe Siuda de Davídpe” (1 Rey. 2:1, 10). ¿Mávarepa upéicharõ oñeʼẽ Salmo 16:10? Unas kuánta semána Jesús omano ha orresusita rire, Pedro omyesakã mávarepa oñeʼẽ pe Salmo hetaiterei judíope ha avei umi ndahaʼéivape judío (Hech. 2:29-32). Pedro omomanduʼa chupekuéra David omano ha oñeñotỹ hague. Upéi heʼi David oikuaáma hague voi pe Mesías “oñemoingove jeytaha ha omombeʼu upéva”. La Biblia ndeʼíri oĩ hague okontradesíva Pédrope umi hénte apytépe. Upérõ Pedro imanduʼa avei David oskrivi vaʼekuére Salmo 110:1-pe (Hech. 2:33-36). Haʼe oipuru umi téxto ohechauka hag̃ua siertoha la heʼíva. Upévare umi henteita oñemeʼẽ enkuénta Ñandejára omoĩ hague Jesúspe “ñande Ruvicha ha Crístoramo”. Enterovéva umi ohendúva ontende Salmo 16:10 oñekumpli hague Jesús orresusitárõ guare. w17.12 páh. 10 párr. 10-12
Miércoles 9 de enero
Entéro mbaʼe oñekonta ha ojepesa, ha opa mbaʼe ojepesa vaʼekue oñeanotapaite (Esd. 8:34).
Pe Kuérpo Governánte oipuru porã umi kontrivusión oñemeʼẽva (Mat. 24:45). Haʼekuéra ningo oñemboʼe ha upéi okalkula porã mbaʼéichapa ojepurúta umi pláta (Luc. 14:28). Apóstol Pablo ombyaty vaʼekue pláta oipytyvõ hag̃ua umi ermáno Judeaguápe. Haʼe avei ojasegura vaʼekue umi persóna orrepartíva umi pláta ojapo hag̃ua upéva “konsiénsia potĩ reheve, ndahaʼéi Jehová renondépente, síno avei kuimbaʼekuéra renondépe” (2 Cor. 8:18-21). Koʼág̃a Jehová organisasión osegi Esdras ha Pablo ehémplo. Upévare omeʼẽ instruksión mbaʼéichapa ojepuru vaʼerã umi kontrivusión (Esd. 8:24-33). Últimamente heta ojegasta kuri ojejapo hag̃ua umi projékto porãita. Upévare, Ñandejára organisasión ohecha mbaʼéichapa ikatu isensillove la traváho ha ojepuru saʼive personál. Péicha ojeaprovecha porãve hína umi kontrivusión. w18.01 páh. 20 párr. 12, 13
Jueves 10 de enero
Cristo pyʼaguapy togoverna pene korasõme (Col. 3:15).
Japorohayhu ha ñanembaʼeporãrõ ndahasymoʼãi ñaperdona hag̃ua ñande rapichápe. Sapyʼánte ningo ikatu oĩ heʼi térã ojapóva peteĩ mbaʼe ñanemoñeñandu vaíva. Péicha jave iporã ñapensa ñande avei jaʼe térã jajapo hague peteĩ mbaʼe omoñeñandu vaíva ñande rapichápe, ha haʼe ñaneperdona hague. Ajépa jaagradesete kuri ñanderayhu ha imbaʼeporã haguére ñanendive (Ecl. 7:21, 22). Javyʼaiterei ningo Jesús rupive ikatu haguére ñaimemba peteĩ ñeʼẽme. Enterovéva ñande ñamombaʼeguasu el mísmo Dióspe, japredika el mísmo mensáhe ha heta provléma jahasáva ohasa avei ñane ermanokuéra oparupigua. Japorohayhu, ñanembaʼeporã ha ñañoperdonáramo, pe kongregasión iñunidovéta ha enterovéva ñañehaʼãmbaitéta jahupyty pe prémio. Ñaneenvidiósoramo ndajahupytymoʼãi pe prémio. La Biblia omombeʼu unos kuánto ehémplo ohechaukáva pe envídia ikatuha ñandegueraha vai. Por ehémplo, Caín iñenvidióso rupi ojuka vaʼekue Abélpe. Coré, Datán ha Abiram oenvidia vaʼekue Moiséspe ha opuʼã hese hikuái. Rréi Saúl katu oenvidia Davídpe ha ojukase chupe upe haguére. w17.11 páh. 27 párr. 9, 10
Viernes 11 de enero
Peaverigua porã vaʼerã upe ojeʼéva ha peporandu ótrope (Deut. 13:14).
Ojejapo jave peteĩ komite hudisiál, ansianokuéra oñatende porã vaʼerã ohecha hag̃ua oñarrepentípa añete pe hembiapo vai vaʼekue, ha upéva ndahaʼéi la ifasilpáva. Umi ansiáno ohechakuaa vaʼerã mbaʼépa opensa pe pekadór la ojapo vaʼekuére, ha mbaʼépa añetehápe oĩ ipyʼapýpe (Apoc. 3:3). Pe pekadór oñarrepenti vaʼerã ikatu hag̃uáicha ojeporiahuvereko chupe. Jehová ha Jesús oikuaa mbaʼépa jareko ñande pyʼapýpe, upévare oikuaa porã hikuái mbaʼépa ñapensa ha mbaʼéichapa ñañeñandu. Péro ansianokuéra ndaikatúi ojapo upéva. Oiméramo nde peteĩ ansiáno, ¿mbaʼéichapa ikatu reikuaa peteĩ persóna oñarrepentiha ipyʼaite guive? Primero, eñemboʼe Jehovápe ha ejerure chupe tanemoarandu (1 Rey. 3:9). Segundo, eipuru Ñandejára Ñeʼẽ ha umi puvlikasión omboúva tembiguái jeroviaha, ikatu hag̃uáicha rehechakuaa oñembyasýpa hína “Ñandejára oipotaháicha”, térãpa “ko múndo oipotaháicha” (2 Cor. 7:10, 11). Ehecha mbaʼépa heʼi la Biblia umi persóna añetehápe oñembyasy vaʼekuére, ha avei mbaʼépa heʼi umi noñarrepentírivare. Eñatende avei mbaʼéichapa omombeʼu umi rreláto oñeñanduha umi opeka vaʼekue, mbaʼéichapa opensa hikuái ha mbaʼépa ojapo. w17.11 páh. 17 párr. 16, 17
Sábado 12 de enero
[Umi mitã] naiñeʼẽrendumoʼãi ituakuérape (2 Tim. 3:2).
Koʼág̃arupi heta lívro, pelíkula ha prográmape oñeñeʼẽ térã ojehechauka ndaivairirõguáicha la mitãnguéra naiñeʼẽrendúi ituakuérape. Péro añetehápe upéva ikatu ombyai peteĩ família, ha umi família oñembyaíramo oafekta avei enterovépe. Ymaite guivéma ojehechakuaa siertoha upéva. Upévare, ymave Gréciape umi kuimbaʼe ombyepotíramo itúape operdepaite vaʼekue pe derécho orekóva umi siudadáno. Rómape katu pe léi ombojoja vaʼekue pe persóna oinupãvape itúape peteĩ oporojukávare. Pe Escrituras Hebreas ha Escrituras Griegas Cristianas omanda mitãnguérape omombaʼe hag̃ua ituakuérape (Éx. 20:12; Efes. 6:1-3). ¿Mbaʼépa ikatu oipytyvõ umi mitãme iñeʼẽrendu hag̃ua ituakuérape oĩramo jepe heta ndojapóiva upéva? Opensáramo hikuái entéro mbaʼe itúa ha isy ojapóvare hesehapekuéra, katuete ijagradesidovéta ha iñeʼẽrenduvéta. Umi mitã imanduʼa vaʼerã avei ñande Ru yvagapegua oipotaha iñeʼẽrendu hikuái ituakuérape. Umi mitãrusu ha mitãkuña oñeʼẽ porãramo ituakuérare, oipytyvõta umi hapichápe haʼekuéra avei orrespetave hag̃ua ituakuérape. w18.01 páh. 29 párr. 8, 9
Domingo 13 de enero
Káda prínsipe haʼetéta peteĩ lugár ikatuhápe ñañemoʼã yvytu atãgui. Haʼekuéra haʼetéta peteĩ lugár ikatuhápe ñakañy ama ha torménta vaígui. Ojoguáta hikuái peteĩ ysyry ohasávape umi lugár isekohárupi, ha peteĩ ita guasu ñanemoʼãvape desiértope kuarahy akúgui (Is. 32:2).
Ñane tiémpope, peteĩ ermáno opeka vaíva oñemboja vaʼerã ansianokuéra rendápe oñepytyvõ hag̃ua chupe. ¿Mbaʼérepa iñimportantete ojapo upéva? Primero, pórke Jehová voi omoĩ ansianokuérape ohusga hag̃ua umi pekádo gráve (Sant. 5:14-16). Segundo, omoĩ avei chupekuéra oipytyvõ hag̃ua umi pekadór oñembyasývape oñemoĩ porã hag̃ua Jehová renondépe, ha pono ojapo jey umi mbaʼe vai (Gál. 6:1; Heb. 12:11). Tercero, umi ansiánope oñenombra ha oñembokatupyry ikatu hag̃uáicha okonsola umi pekadór oñarrepentívape, ha oipytyvõ hag̃ua chupekuéra pono oñeñandueterei kulpávle. Jehová heʼi voi umi ansiáno haʼeha “peteĩ lugár ikatuhápe ñakañy ama ha torménta vaígui” (Is. 32:2). Ko arréglo Jehová omoĩva kongregasiónpe ohechauka porãiterei ñandeporiahuverekoha. Heta ermáno opeka vai vaʼekue, oñeñandu porã jey oñeʼẽ rire umi ansiánondi ha oñepytyvõ rupi chupekuéra. w17.11 páh. 10 párr. 8, 9
Lunes 14 de enero
Ndaipóri ovyʼáva ojekorrehi jave, síno hasyeterei enterovépe (Heb. 12:11).
Hasýramo jepe ñandéve, natekotevẽtereíriramo, nañañeʼẽi vaʼerã peteĩ ñane hénte expulsádondi. Upéva heʼise avei noĩporãmoʼãiha ñañekomunika hendive por teléfono, por mensáhe, por kárta, korréo elektróniko térã umi rred sosiál rupive. Aníkena japerde la esperánsa. Pe mborayhu ningo “ohaʼarõ opa mbaʼe”. Upévare, ñahaʼarõ ou jey ñane hénte térã ñane amígo oheja vaʼekue Jehovápe (1 Cor. 13:7). Jahechakuaáramo peteĩ ñane pariénte serkáno oĩva hína ko situasiónpe oñehaʼãha okambia, jajerurekuaa Jehovápe tomombarete chupe Iñeʼẽ rupive ikatu hag̃uáicha oasepta ko invitasión haʼe ojapóva: “Eju jey che rendápe” (Is. 44:22). Jesús heʼi vaʼekue jahayhuve vaʼerãha chupe entéro yvypóragui. Haʼe ojerovia vaʼekue idisipulokuéra ikatutaha osegi ifiél chupe ihentekuéra oñemoĩramo jepe hesekuéra. Ñane hénte ndoipotáiramo ñamoirũ Jesúspe, jajerure Jehovápe tañanepytyvõ ikatu hag̃uáicha ñambohovái porã koʼãichagua situasión (Is. 41:10, 13). Upéicha jajapóramo, Jehová ha Jesús ñandeguerohorýta ha ñanevendesíta ñandefiél haguére. ¡Ajépa ñanembovyʼaite upéva! w17.10 páh. 16 párr. 19-21
Martes 15 de enero
Pehechaukákena peiporiahuverekoha pende rapichápe pende pyʼaite guive (Col. 3:12).
Jahecháramo mbaʼéichapa osufri peteĩ hasykatu ha ijedáva, ñambyasyeterei chupe. Jajerure voi Jehovápe omboúma hag̃ua Irréino, anivéma hag̃ua ñanderasy, ñandetuja térã ñaneg̃uaig̃ui. Péro ñahaʼarõ aja upe Rréino, ñañehaʼã ñaipytyvõ umi oikotevẽvape ajúda. Peteĩ eskritór omombeʼu mbaʼépa oiko vaʼekue isýre. Haʼe heʼi isy orekoha Alzheimer ha peteĩ día ndaikatúi hague ojejoko ha oĩmbaite anga ijehe. Upe javete mokõi ermána ovisitáva jepi voi chupe og̃uahẽ hógape, ha ohechávo la oikóva, heʼi pe kuñakaraípe ndoipotáipa oipytyvõ chupe hikuái oñemopotĩ hag̃ua. Pe kuñakarai heʼi: “Atĩeterei ningo pendehegui, péro aikotevẽta ajúda”. Upémarõ umi ermána oipytyvõ chupe, upéi oprepara te ha oguapy oñemongeta hendive. Pe kuñakarai membykariaʼy oagradeseterei ha omombaʼe koʼã ermánape, ha heʼi hesekuéra ojapoha la omboʼéva. ¿Ndépa reiporiahuvereko avei umi hasykatu ha ijedávape? ¿Eñehaʼãpa ejapo ikatúva guive eipytyvõ hag̃ua chupekuéra? (Filip. 2:3, 4). w17.09 páh. 9 párr. 5; páh. 12 párr. 14
Miércoles 16 de enero
Aníke ñande jurúpente japorohayhuete guaʼu, síno jahechauka vaʼerã japorohayhu añeteha umi mbaʼe jajapóva rupive (1 Juan 3:18).
Jajapo vaʼerã la ikatúva guive ñane ermanokuéra rehehápe ha natekotevẽi avave oikuaa la jajapóva (Mat. 6:1-4). Tekotevẽ avei ñamombaʼe ñande rapichakuérape (Rom. 12:10). Jesús ohechauka kuri omombaʼeha ijapostolkuérape ojohéirõ guare chupekuéra ipy (Juan 13:3-5, 12-15). Haʼekuéra orresivi rire espíritu sánto ontende kuri mbaʼépa la Jesús omboʼese vaʼekue (Juan 13:7). Ñande avei jasegi vaʼerã Jesús ehémplo, ñañehaʼã vaʼerã ñaneumílde ha ñamombaʼe ñande rapichakuérape haʼe ojapo haguéicha. Nañapensái vaʼerã ñande estúdio porã haguére ñandevaleveha ótrogui, térã ñaneimportanteveha ñandeplatave rupi, ỹrõ jarekógui priviléhio Jehová servísiope (Rom. 12:3). Aníkena avei ñandepochy jahecháramo ojeguerohoryha peteĩ persónape umi mbaʼe ojapóvare. Upéva rangue, javyʼa vaʼerã hendivekuéra ñapensáramo jepe ñande ñamereseha avei jajeguerohory hendivekuéra upe traváhore. w17.10 páh. 9 párr. 9, 10
Jueves 17 de enero
Ajapo opa mbaʼe umi marandu porã rehehápe, ikatu hag̃uáicha apredika che rapichakuérape (1 Cor. 9:23).
Heta ermáno ohechakuaa mbaʼéichapa umi téxto ikatu opoko umi héntere predikasiónpe. Por ehémplo, heta áñorema peteĩ ermáno orahámi vaʼekue peteĩ karai ijedámavape umi rrevísta Ñemañaha. Péro peteĩ vuéltape olee avei chupe 2 Corintios 1:3 ha 4. Upépe heʼi Jehová haʼeha “peteĩ Túa oporoporiahuverekóva ha Ñandejára omeʼẽva opaichagua konsuélo”. Ko téxto opokoiterei pe karaíre ha ojerure pe ermánope olee jey hag̃ua chupe. Upéi pe karai heʼi haʼe ha hembireko oikotevẽtereiha peichagua konsuélo ha oikuaaseveha la Biblia heʼíva. Jahechaháicha, Ñandejára Ñeʼẽ ipoderosoiterei, upévare jaipuru meme vaʼerã predikasiónpe (Hech. 19:20). w17.09 páh. 26 párr. 9, 10
Viernes 18 de enero
Emondomi chupe peteĩ mbaʼasy osufri hag̃ua, ha aasegura ndéve nemaldesitaha nde rovaitépe (Job 2:5).
Katuete ningo Ñandejára siervokuéra ifiélva oĩva yvágape ipochyetereíne raʼe Satanás odesafiárõ guare Jehovápe. Ñandejára oikuaa porã kuri ndaikatuiha ombohasa reínte la oikóva, upéicharõ jepe pyʼaguapýpe porãnte ojapo la tekotevẽva. Heʼiháicha la Biblia, Jehová haʼe peteĩ persóna “ndaipochyreíriva”, upévare omaneha porã pe situasión (Éx. 34:6; Job 2:2-6). Péro, ¿mbaʼérepa oheja ohasa hetaite tiémpo? Ndoipotáigui avave oñehundi, “oipota guei enterove oñarrepenti” (2 Ped. 3:9). Jehová ehémplo ñanemboʼe tekotevẽha ñapensa porã ñañeʼẽ térã jajapo mboyve peteĩ mbaʼe. Jadesidíta jave peteĩ mbaʼe iñimportánteva, ñañemotiémpo vaʼerã ñapensa hag̃ua. Jajerure vaʼerã Jehovápe tañanemoarandu ani hag̃ua jaʼe térã jajapo mbaʼeve hendapeʼỹ (Sal. 141:3). Ñandepochy jave ndahasyiete hína ñarreaksiona vai hag̃ua. Upévare heta vése oĩ ombyasýva heʼi térã ojapo haguére peteĩ mbaʼe opensa porãʼỹre (Prov. 14:29; 15:28; 19:2). w17.09 páh. 4 párr. 6, 7
Sábado 19 de enero
Emoĩ [pe koróna] pe súmo saserdóte Josué akãre, haʼéva Jehozadac raʼy (Zac. 6:11).
¿Oikótapa rakaʼe rréi pe saserdóte prinsipálgui? Nahániri. Josué ningo ndoúi David familiarégui ha upévare ndaikatúi oiko chugui rréi. Koʼã mbaʼe ningo ohechaukánte la oikótava amo gotyove peteĩ rréi ha saserdótere. Haʼe oĩta opa árare, ha la Bíbliape oñehenói chupe Nazareno. Ko palávra oúva idióma hebréogui posívlemente heʼise “yvyramáta roky”, térã “brote”. La Biblia ohechauka porã pe profesía oñeʼẽha Jesucrístore (Is. 11:1; Mat. 2:23). Jesús ningo rréi ha saserdóte prinsipál, ha avei omoakã umi anhelkuérape. Haʼe ombaʼapo jejopy ani hag̃ua Ñandejára puévlo okyhyje oikóramo jepe ko múndo añáme (Jer. 23:5, 6). Cristo koʼẽrõitéma ohundíta opavave oñemoĩvape Jehová goviérnore, ha odefendéta Ñandejára puévlope (Apoc. 17:12-14; 19:11, 14, 15). Péro og̃uahẽ mboyve upe día, Jesús térã pe “yvyramáta roky”, oreko gueteri heta mbaʼe ojapo vaʼerã. w17.10 páh. 28, 29 párr. 12-14
Domingo 20 de enero
Peipeʼaite vaʼerã pende reko tuja ha umi mbaʼe pejapo vaʼekue yma (Col. 3:9).
¿Mbaʼépa jajapóta ñande ao ikyʼa ha inéramo? Katuete ningo jaipeʼáta pyaʼe porã. Upéicha avei, jahechakuaárõ jajapoha umi mbaʼe Jehovápe ombojeguarúva, tekotevẽ pyaʼe ñakambia. Pablo heʼi vaʼekue entéro kristiánope: “Peẽ pehejaite vaʼerã opa koʼã mbaʼe”. Peteĩ mbaʼe haʼe omensiona vaʼekue haʼe pe tekovai (Col. 3:5-9). La Bíbliape ojepuru jave ko palávra oñeʼẽ hína oimehaichagua rrelasión sexuál orekóvare mokõi persóna nomendáiva ojuehe, térã umi orekóva rrelasión hapicha kuimbaʼéndi térã hapicha kuñándi. Pablo heʼi vaʼekue umi kristiánope: “Pejukáke pende rete rembipota vai, ani penderekovai”. Upéva heʼise ñandedesidído vaʼerãha ha ñamboykete umi deséo vai. Sapyʼánte ijetuʼúta ñandéve jajapo hag̃ua upéva, péro ikatu hína ñandepuʼaka hese. w17.08 páh. 18 párr. 5, 6
Lunes 21 de enero
Ahechaukáta ahaʼarõkuaaha ha arekoha esperánsa Ñandejárare, haʼe hína upe chesalváva (Miq. 7:7).
Ñande jajapoháicha koʼág̃a, proféta Miqueas tekotevẽ vaʼekue oaguanta umi situasión ijetuʼúva. Haʼe oiko kuri rréi Acaz tiémpope. Acaz haʼe vaʼekue peteĩ rréi iñañaitereíva, upévare umi hénte itiémpope guare ikorruptoiterei ha “ivale hikuái ojapo hag̃ua ivaíva” (Miq. 7:1-3). Miqueas oikuaa porã kuri ndaikatumoʼãiha okambia upe situasión. Ñande jajeroviáramo Jehováre Miqueas ojapo haguéicha, kyreʼỹme ñahaʼarõta umi mbaʼe haʼe ojapótava. Ñande káso ningo ndojoguaiete hína peteĩ préso ohaʼarõvape pe día ojejukataha chupe. Haʼe ndoipotáiramo jepe og̃uahẽ upe día, ohaʼarõmante vaʼerã pórke naipohãvéima. Ñande katu ñahaʼarõ hína Jehová omeʼẽ ñandéve pe jeikove opaveʼỹva, ha jaikuaa okumplitaha ipromésa itiempoitépe. Upévare, vyʼápe ñahaʼarõ og̃uahẽ upe día. Péro ñanepasiénsia vaʼerã ñaaguanta hag̃ua opa mbaʼe, péicha javyʼáta (Col. 1:11, 12). Ñahaʼarõ aja, ani ñapensa Jehová otardaitereiha, jajapóramo upéva haʼe nañandeguerohorymoʼãi (Col. 3:12). w17.08 páh. 4 párr. 6, 7
Martes 22 de enero
Jehová [...] omopuʼã umi hénte ivuénovape (Sal. 147:6).
¿Mbaʼépa jajapo vaʼerã Jehová ñanepytyvõ hag̃ua? Ñamombarete vaʼerã ñane amista hendive, ha upearã tekotevẽ ñanevuéno (Sof. 2:3). Umi ivuénova ojerovia Jehová oipeʼaitetaha opaichagua inhustísia ha entéro mbaʼe ombosufríva chupekuéra. Jehová oguerohory koʼãichagua persónape. La Biblia heʼi avei: “ Jehová oheja oñemotĩ umi iñañáva ha omona chupekuéra yvýre” (Sal. 147:6b). ¡Ñande ningo ndajaipotái arakaʼeve oiko ñanderehe upéva! ¿Mbaʼépa jajapo vaʼerã ikatu hag̃uáicha Jehová siémpre ñanderayhu? Ñanembojeguaru vaʼerã umi mbaʼe chupe ombojeguarúva (Sal. 97:10). Por ehémplo, tekotevẽ ñamboykete pe tekovai. Upéva heʼise ñamboyke vaʼerãha opa mbaʼe ñanemoakãrakútava ñanderekovai hag̃ua, umíva apytépe pe pornografía (Sal. 119:37; Mat. 5:28). Ikatu ningo ijetuʼu ñamboyke hag̃ua koʼã mbaʼe, péro ñañehaʼãramo Jehová ñanevendesíta. Ndaikatumoʼãi jagueropuʼaka umi deséo vai ñandejeheguínte. Upévare jajerovia vaʼerã Jehováre, ñañemoag̃ui hese ha jajerure chupe tañanepytyvõ. w17.07 páh. 19, 20 párr. 11-13
Miércoles 23 de enero
Pe imbaʼeporãva imboriahúvandi Jehovápe voi oipuruka hína (Prov. 19:17).
Jahechauka ñanearanduha jaipuru jave ñane mbaʼerepy jaapoja hag̃ua pe predikasión. Péicha, ndaikatúirõ jepe jaservi de tiémpo kompléto térã java umi lugár oĩvehápe nesesida, ikatúnte avei ñaipytyvõ ótrope. Ñane kontrivusión oipytyvõ ikatu hag̃uáicha ojepredika ha oñemeʼẽ puvlikasión umi lugár oĩháme heta hénte imboriahúva ha oaseptáva pe marandu porã. Por ehémplo, Congo, Madagascar ha Ruándape umi Biblia hepyeterei jepi. Sapyʼánte oñembaʼapo vaʼerã una semána térã un mes voi oñembyaty hag̃ua peteĩ Biblia repyrã. Upévare heta áñore ñane ermanokuéra pyʼỹinte ohecha vaʼerã kuri ojoguátapa peteĩ Biblia térãpa hiʼupy ifamiliakuérape g̃uarã. Péro heta ermáno omeʼẽ rupi ikontrivusión oñekumpli la Biblia heʼíva, pórke umi mbaʼe hembýva peteĩme omyengovia upe ofaltáva ótrope. Upéicha rupi, Jehová organisasión otradusi ha omeʼẽ gratiete la Biblia entéro ermánope ha avei umi estudiántepe (2 Cor. 8:13-15). w17.07 páh. 9 párr. 11
Jueves 24 de enero
Nearandúkena che raʼy, ha embovyʼa che korasõ, péicha ikatúta ambohovái upe chedesafiávape (Prov. 27:11).
Job rembiasakue tuicha ñanekonsola pórke ohechauka porã umi provléma jahasáva ndahaʼeiha oúva ñandéve Jehová ipochy rupi ñanderehe. Umi provléma omeʼẽ guei ñandéve peteĩ oportunida jahechauka hag̃ua ñañemoĩha Jehová goviérno ykére. Ñaaguantáramo fiélmente ñambovyʼáta Jehovápe ha jajeroviavéta oikotaha katuete umi mbaʼe ñahaʼarõva (Rom. 5:3-5). Job rembiasakue “ohechauka Jehová ñanderayhuetereiha ha avei ñandeporiahuverekoha” (Sant. 5:11). Jahechaukáramo umi mbaʼe jajapóvare ñamombaʼeha Ñandejára goviérno, haʼe ñanevendesíta. Jarahárõ enkuénta upéva, ñanepasiénsiata ñaaguanta hag̃ua opa mbaʼe ha javyʼáta (Col. 1:11). Jaikuaaháicha, sapyʼánte hasy jareko hag̃ua enkuénta mbaʼépa la iñimportantevéva, koʼýte jahasáramo umi situasión ijetuʼúva. Upévare tekotevẽ ñanemanduʼa meme mbaʼeichaitépa iñimportánte jahechauka ñamombaʼeha Jehová goviérno, tahaʼe haʼéva la situasión jahasáva. w17.06 páh. 25, 26 párr. 15, 16
Viernes 25 de enero
Ani pendetaryrýi mbaʼevére (Luc. 12:15).
Heta persóna oipotaiterei umi mbaʼe osẽ ramovéva, tahaʼe ao, komputadóra, selulár ha umícha. Upévare oñehaʼãmbaite okonsegi hag̃ua umíva. Koʼãichagua héntepe pe pláta ha umi mbaʼerepy la iñimportantevéva. Péro, ¿mbaʼépa omotenonde vaʼerã Jehová siervokuéra? Iporã ñañeporandumi koʼã mbaʼe: “¿Aikópa apensaiterei umi áuto último modélore ha umi ao oĩvare a la móda, térãpa aipuruve che tiémpo ajeprepara hag̃ua rreunionrã? ¿Cherembiapoitereípa ha upévare saʼíma chetiémpo añemboʼe ha alee hag̃ua la Biblia?”. Nañañatendéiramo, ikatu hína jahayhuve umi mbaʼerepy, jahayhu rangue Jesúspe. Upévare iporã jajepyʼamongeta la haʼe heʼi vaʼekuére pe téxto koestediaguápe. Jesús heʼi vaʼekue: “Avave ndaikatúi ombaʼapo tembiguáiramo mokõi patrónpe g̃uarã”. Upéi heʼi avei: “Peẽ ndaikatúi peiko Ñandejára rembiguáirõ ha avei peiko pláta rapykuéri”. Jaikóramo umi mbaʼerepy rapykuéri, ndaikatumoʼãi jaservi Jehovápe ñande pyʼaite guive (Mat. 6:24). Ñande ningo ñaneimperfékto, upéicha rupi ñañehaʼã vaʼerã ñamboyke “ñande rete rembipota vai”. Upéva heʼise avei ndajaikói vaʼerãha umi mbaʼerepy rapykuéri (Efes. 2:3). w17.05 páh. 25, 26 párr. 15, 16
Sábado 26 de enero
Ajapo opa mbaʼe umi marandu porã rehehápe, ikatu hag̃uáicha apredika che rapichakuérape (1 Cor. 9:23).
Ñande ñaneimperfékto rupi ñañekomparakuaa pe kambuchíre. Péro pe mensáhe jaraháva haʼe hína peteĩ tesóro pórke omeʼẽ jeikove opaveʼỹva, tahaʼe ñandéve ha avei umi persóna ñanerendúvape. Apóstol Pablo ombaʼapo jejopy vaʼekue omboʼe hag̃ua umi héntepe pe marandu porã oñeʼẽva Ñandejára Rréinore (Rom. 1:14, 15; 2 Tim. 4:2). Pablo ohayhu rupi pe mensáhe, opredika oĩramo jepe opersegi mbaretéva chupe (1 Tes. 2:2). Añetehápe haʼe ohayhu pe predikasión. ¿Mbaʼéichapa ikatu jasegi iñehémplo? Pablo oaprovecha vaʼekue umi oportunida opredika hag̃ua umi héntepe, péicha ohechauka omombaʼeha pe predikasión. Ojapo haguéicha haʼe ha ambue kristiáno síglo primero guare, ñande avei ikatu jagueraha pe marandu porã ñande rapichakuérape, tahaʼe ogahárupi, umi lugár oĩvehápe hénte térã mamo oĩháme hikuái (Hech. 5:42; 20:20). Jahekákena fórma ikatu hag̃uáicha japredika hetave héntepe. Ha ijáramo ñandéve ikatu voi jajapo ñande prekursorádo auxiliár térã rregulár. Ỹrõ ñaaprendekuaa ótro idióma, java oĩvehápe nesesida, tahaʼe ñande paíspe voi térã ótro tetãme (Hech. 16:9, 10). w17.06 páh. 10, 11 párr. 8, 9
Domingo 27 de enero
Entéro montáña ha ísla ojei hendágui (Apoc. 6:14).
Heta mbaʼe vai oikóva ko múndope, ndahaʼéi katuete umi persóna káusare síno umi organisasión káusare. Umi organisasión rrelihiósa ombotavy hetaiterei persónape. Por ehémplo, haʼekuéra omboʼe heta japu Ñandejáragui, heʼi ndaikatuiha jajerovia la Bíbliare, ha nomboʼéi mbaʼépa añetehápe oikóta ko yvýgui ha yvyporakuéragui. Umi goviérno ikorrúptova oapoja umi gérra ha omboliga umi héntepe ndaijaʼéi hag̃ua hapicháre ipire kolór térã ikostúmbre diferénte haguére. Avei haʼekuéra ombohasa asy umi imboriahúvape ha umi ndorekóivape odefende vaʼerã chupekuéra. Koʼãichagua goviérno ou irríko ha omanda guasu ofavorese rupi algúnope térã oasepta haguére sovórno. Heta emprésa oganasevégui pláta ou okontaminapa ñane planéta, ohundi pe naturalésa, ha ojaprovecha umi héntere ikatu hag̃uáicha irríko hikuái. Ñandejára Ñeʼẽ oprofetisa entéro umi goviérno ha umi organisasión oĩva ipoguýpe oñehunditaha, avei entéro umi oapojáva chupekuéra ha oñemoĩva Ñandejára Rréino kóntrape (Jer. 25:31-33). w17.04 páh. 11 párr. 7, 8
Lunes 28 de enero
Ndaguerumoʼãi hiʼári umi mbaʼe vai haʼe oikove aja (1 Rey. 21:29).
Jehová, pe omañáva “mbaʼépa oĩ ñane korasõme”, odesidi oiporiahuvereko Acábpe (Prov. 17:3). Nabot hentekuéra ha umi iñamígo ohendu Acab ha hogayguakuérape ndojekastigamoʼãiha Acab oikove aja. ¿Mbaʼéichapa oñeñandu hikuái? Katuete ningo tekotevẽ kuri ohechauka ojeroviaha Ñandejárare. Haʼekuéra iñumílderamo ikatúta oprotehe iñamista Jehovándi. ¿Mbaʼérepa jaʼe upéva? Pórke iñumílderamo noñemomombyrymoʼãi Jehovágui ha oikuaa porãta haʼe arakaʼeve ndojapomoʼãiha peteĩ inhustísia (Deut. 32:3, 4). Ág̃a Nabot ha itaʼyrakuéra oikove jey vove, ihénte ha iñamigokuéra ohecháta mbaʼeichaitépa Jehová ihústo ha ovendesi chupekuéra (Job 14:14, 15; Juan 5:28, 29). Umi persóna ihústova oikuaa Ñandejára ohusgataha “enterovépe umi mbaʼe ojapo vaʼekuére. Haʼe heʼíta oimépa oĩ porã térã oĩ vai pe jajapo vaʼekue ñemiháme jepe” (Ecl. 12:14). Jehová odesidi mboyve peteĩ mbaʼe, ohecha raẽ ha oreko enkuénta umi mbaʼe ñande ndajaikuaáiva. Upévare, ñaneumílderamo japrotehe hína ñane amista Jehovándi. w17.04 páh. 24 párr. 8, 9
Martes 29 de enero
Peteĩ amígo verdadéro nderayhúta tódo el tiémpo (Prov. 17:17).
Heta mbaʼe ningo oiko ko múndope, upéicha rupi heta ermáno ohómante oiko kómo rrefugiádo ótro lugárpe térã ótro paíspe. Upéva ijetuʼu, pórke oĩ heta mbaʼe oaprende vaʼerã hikuái. Por ehémplo tekotevẽ oaprende peteĩ idióma pyahu, ojepokuaa ótra kostúmbrere, oikuaa mbaʼéichapa ojepaga pe impuésto ha hetave mbaʼe. Avei umi eskuéla idiferénte, ha hiʼarive sapyʼánte tekotevẽ okambia ohekomboʼe lája ifamília. ¿Ikatúpa ñanepasiénsia ñaipytyvõ jave umi ermáno ojechávape koʼã situasiónpe? (Filip. 2:3, 4). Sapyʼánte umi autorida káusare, umi rrefuhiádo haʼéva Testígo ndaikatúi otopa pyaʼe pe kongregasión upe tetãmegua. Heta vése umi organisasión oñangarekóva rrefuhiadokuérare omongyhyje umi Testígope. Por ehémplo sapyʼánte osẽ algún traváho umi ermánope hoʼupaitétava itiémpo ha ndaikatumoʼãi oho rreunionhápe. Péro umi organisasión oamenasa chupekuéra oipeʼataha pe ajúda, térã ndaikatumoʼãveimaha opyta hikuái pe paíspe ndoaseptáirõ upe traváho. Ñambyasýrõ jepe, oĩ ermáno ojapóva pe goviérno oipotáva okyhyjégui ha oñeñandúgui haʼeño. Upéicha rupi iñimportanteterei javisita ñane ermanokuérape og̃uahẽre voi ñane retãme. Haʼekuéra ohechakuaa vaʼerã jajepyʼapyha hesekuéra. Tekotevẽterei ningo jahechauka jaiporiahuvereko ha ñaipytyvõseha chupekuéra, upéicha noñemomombyrymoʼãi hikuái Ñandejáragui (Prov. 12:25). w17.05 páh. 5 párr. 9, 10
Miércoles 30 de enero
Hetaiterei hénte ndojoayhumoʼãvéima (Mat. 24:12).
Jesús oñeʼẽrõ guare “ko múndo ára pahaite” rehe heʼi kuri: “Hetaiterei hénte ndojoayhumoʼãvéima” (Mat. 24:3). Upéva ojekuaa kuri umi judío síglo primeropeguáre. Haʼekuéra heʼi kuri ijehe haʼeha Ñandejára puévlo péro ou ndohayhuguasuvéi chupe. Péro heta kristiáno upe tiempopegua “oikuaauka meme [...] pe marandu porã oñeʼẽva Cristo Jesús rehe”, ha ohechauka ohayhuha Ñandejárape, iñermanokuérape ha avei umi ndahaʼéivape kristiáno (Hech. 2:44-47; 5:42). Upéicharõ jepe oĩ mimi avei ijapytepekuéra mbeguekatúpe oúva ndohayhuvéi Ñandejárape. Jesús heʼi vaʼekue umi kristiáno Efesoguápe: “Nderehayhuvéima Ñandejárape, rehayhu haguéicha chupe iñepyrũme” (Apoc. 2:4). ¿Mbaʼérepa heʼi chupekuéra upéicha? Pórke umi hénte oikóva Éfesope opensa vaʼekue ijehénte, ha oiméne umi kristiánore ova avei haʼekuéra opensa lája (Efes. 2:2, 3). w17.05 páh. 17 párr. 1-3
Jueves 31 de enero
Upe repromete vaʼekue Jehovápe katuete rekumpli vaʼerã (Mat. 5:33).
Jefté haʼe vaʼekue peteĩ líder ipyʼaguasu ha idesidídova. Ana katu haʼe vaʼekue peteĩ kuña hekomirĩva oñangareko porãva iména ha hogapýre. Jefté ha Ana omombaʼeguasu Jehovápe. Péro ndahaʼéi upévapente la ojojoguáva hikuái, mokõivéva ojapo kuri peteĩ promésa Jehovápe ha nopyrũi iñeʼẽre. Haʼekuéra omoĩ ehémplo porã tahaʼe kuña ha kuimbaʼépe ojedesidíva ojapo peteĩ kompromíso Jehovándi. La Biblia heʼi ñañekomprometeha Jehovápe jajapo jave peteĩ promésa. Por ehémplo, ikatu ñapromete jajapotaha álgo, ñameʼẽtaha chupe peteĩ rregálo, jaservitaha chupe de fórma espesiál térã ndajajapoveitamaha peteĩ mbaʼe. Umi promésa jajapo vaʼerã ñane voluntápe porã, ndahaʼéi jajapo vaʼerãgui reínte. Péro ani ñanderesarái ñaprometéramo peteĩ mbaʼe, Jehová ohaʼarõha jarrespeta ha ñakumpli la ñaprometéva. Ñandejárape g̃uarã jajapo peteĩ promésa haʼete jahuráva jajapotaha peteĩ mbaʼe (Gén. 14:22, 23; Heb. 6:16, 17). w17.04 páh. 3 párr. 1, 2