ZI’IREGO POAN YƐLA
Mam Boi La Fai La Mam N Dekɛ N Mea Delum Yehowa La
NƐREBA san ni soke mam n tum sɛla n vom poan, mam ni yeti, “Mam dela tapɔɔ Yehowa nu’usin!” Mam boti n pa’alɛ sɛla dela, wuu mam ni dekɛ n tapɔɔ keŋɛ zɛ’an woo ti n bɔta la, mam boti la Yehowa la a tigere la me ita mam bala—pa’ala mam sansɛka la zɛsɛka n nari ti n keŋɛ. Mam sakɛ tum tuunse’a n kpe’em mɛ, ti saŋa ase’a, dɛŋa ni bɔna bim. Ge mam ni dekɛ n mea delum la Yehowa ta’an bɔna fai.
MAM N EŊƐ SE’EM BAŊƐ YEHOWA GE DEKƐ N MEA DELUM EN
Ba dɔɣɛ mam la yuun 1948, tinkpɛŋa n boi Nigeria zaɣenɔya bɔba. Sankaŋa la ti mam sɔ yibega Moustapha la mam keema Wahabi muse ko’om dɛna Yehowa Sɛɛradoma. Mam n yuun de yuuma awɛi la ti mam sɔ ki. Mam suure yuun sa’am mɛ paa. Wahabi yuun yele mam yeti, to wan ta’an le nyɛ to sɔ kum isigere la poan. Yele wa yuun buɣelɛ la mam suure ti mam pɔsɛ zamesa Baabule la. Mam yuun muse ko’om la yuun 1963. Mam keendoma bayi la mam yibega me yuun muse ko’om mɛ.
Yuun 1965 poan, mam yuun keŋɛ la Lagos ta naɛ la n keema Wilson kɛ̃’ɛra. Mam puurɛ yuun pee mɛ la mam n yuun naɛ la sore ŋmɛ’adoma n boi Igbobi Tansugere la poan tuna la. Ba puurɛ n yuun pee ti ba mɔ’ɛ nini tuna na’am mɔɔlegɔ tuuma la se’em la, yuun kalum la mam suure. Bala la, January 1968 poan ti mam me pɔsɛ sore ŋmɛ’a tuuma.
Mabia ayima yu’urɛ n de Albert Olugbebi n tuni Betel yuun laɣesɛ la bunbilipaalesi tɔɣɛ bo to ban eeri tɛm woo sore ŋmɛ’adoma Nigeria dapɔya bɔba se’em. Mam kelum tɛ̃ra Mabia Olugbebi n yuun tɔɣɛ la pupeelum se’em la yeti: “Ya dela bunbilipaalesi, ya me ta’an dekɛ ya paŋa tum bo Yehowa. Tuuma la kɔ’ɔn buge mɛ bo ya!” Mam yuun boti la n tɔɣesɛ nɔdɛ’ɛsa Isaiah ge keŋɛ zɛ’an woo ti Yehowa bɔta ti n keŋɛ. Bala la, mam yuun gulesɛ la gɔŋɔ tisɛ.—Isa. 6:8.
May 1968 poan ti ba yuun loe mam ti n ta dɛna sore ŋmɛ’adaana n boi a to’ore, Kano tiŋa n boi Nigeria dapɔya bɔba la. La yuun dela Biafra Zaberɛ saŋa (1967-1970). Zaberɛ la yuun basɛ ti nɛreba zo’e zo’e n ki ti basɛba me namesa Nigeria saazuo bɔba. Pooren ti zaberɛ la yuun paɛ Nigeria dapɔya bɔba. Mabia ayima n yuun yele mam yeti, n da keŋɛ Nigeria saazuo bɔba, se’ere n sɔi la a yuun ka boti yele paɛ mam. Ge mam yuun yele en yeti: “N pu’usɛ ya la hon n ti’isɛ mam yele se’em la ge Yehowa san bɔta ti n tum tuunɛ wa, mam mi ti a wan bɔna la mam.”
MAM YUUN DEKƐ N MEA DELUM LA YEHOWA ZABERƐ TIŊA POAN
Kano tiŋa n yuun ani se’em la yuun tari la nimbaalega paa. Zaberɛ la yuun sa’am tinkãtɛ wa mɛ. Saŋa ase’a to san bɔna na’am mɔɔlegɔ poan, to ni nyɛ la nɛreba n ki gã’a, zaberɛ la zuo. La boi bim ti tansuga zo’e zo’e n yuun boi Kano tiŋa la ge mabiisi la zo’e zo’e yuun zɔ yese mɛ. Na’am mɔɔlegɔdoma n ka paɛ pia la banuu n yuun gee ti dabeem me tara ba ti ba giila kɔ’ɔsɛ. Mabiisi la puurɛ yuun pee mɛ la ban nyɛ to la. To yuun dela sore ŋmɛ’adoma n boi ba to’ore tuyoobe. To yuun kpemese na’am mɔɔlegɔdoma la giila mɛ ti la ana ba mama. To yuun soŋɛ ba mɛ ti ba le malum ita zamesegɔ, kena na’am mɔɔlegɔ ge sɔsa la tigere yile la ti ba bɔ’ɔra ba gɔnɔ.
Tomam yuun pɔsɛ zamesa la Hausa yetɔɣum. Nɛreba la zo’e zo’e yuun keleseri to mɛ la ban yuun wuni Na’am yelesoma la bamea yetɔɣum poan la. Pu’usegɔ seko nɛreba n kɔ’ɔn zo’e tiŋa la poan la yuun ka boti to mɔɔla. Bala la, la yuun nari ti to bisa tomea soŋa. Daarɛ deyima, ti buraa ayima yuun dekɛ su’a dige mam la n tadaana la. Yelesonɛ la dela, to yuun nyaŋɛ zɔ pĩɛ ti a ka paɛ tɔ. Hali la dɛŋa la za’a, Yehowa yuun basɛ ti to ‘bɔna la fai,’ ti na’am mɔɔlegɔdoma yuun zɔ’ɔra pa’asa. (Ym. 4:8) Nananawa, na’am mɔɔlegɔdoma n gaŋɛ 500 n boi tansuga 11 poan Kano tiŋa.
BA YUUN YAƐ TO MƐ NIGER TIŊA
Ton de sore ŋmɛ’adoma n boi ba to’ore Niamey, Niger poan
Mam yuun dekɛ la ŋmaresi fii tum Kano tiŋa. Pooren, August yuun 1968 poan ti ba yuun tari mam la sore ŋmɛ’adoma bayi n boi ba to’ore keŋɛ Niamey, Niger tinkãtɛ poan. La yuun ka yue ti to baŋɛ ti, Niger n boi West Africa la laɣum pa’asɛ la tinse’esi n ba’ɛ tuulegɛ tingɔŋɔ wa zuo. To yuun zamesɛ la tiŋa la yetɔɣum n de Faransi ge me ŋmibera tuulegɔ la poan. Hali la yele ana n yuun kpe’em bo to la, to dekɛ tomea delum la Yehowa. Tomam la mabiisi fii la n boi tiŋa la poan la yuun pɔsɛ mɔɔla la tinkãtɛ la poan. Saŋa fii poan, nɛra woo n tã kaala Niamey tiŋa yuun to’e Baabule zamesegɔ gɔŋɔ la zuo n de The Truth That Leads to Eternal Life. Hali nɛreba yuun ni ɛɛra to mɛ ti ba to’e gɔŋɔ la!
La yuun ka yue ti to baŋɛ ti, tiŋa la kpɛ’ɛndoma ka boti Yehowa Sɛɛradoma yele. July 1969 poan, to yuun pɔsɛ eŋɛ la gingilega laɣesegɔ tiŋa la poan. To yuun nyɛ la nɛreba pisiyi. Na’am mɔɔlegɔdoma bayi n yuun wan muse ko’om. Ge laɣesegɔ la pɔsega daarɛ ti pulesi yuun wa’ana gu laɣesegɔ la. Ba yuun tari tɛm woo sore ŋmɛ’adoma la, la gingilega kaarɛ bisegadaana la keŋɛ la pulenteesin. Ba yuun soke to la yɛla ge yeti, yiimbeere to lebe na. Ton yuun baŋɛ ti kpɛ’ɛndoma la ta’an daam to la, to yuun eŋɛ la maaseŋɔ bo ko’om musega yetɔɣum la yire poan ge li’isɛ muse ko’om musegadoma la kolaa poan.
Bakwai fii poan, gɔmɛt la yuun sa’ɛ mam la sore ŋmɛ’adoma banuu n boi ba to’ore la ti to yese Niger tiŋa. Ba yuun bo to la dabesa ayi ti to dekɛ maasum yese tiŋa la poan. To yuun nam mɛ ge yese keŋɛ Nigeria tigere yile la, ti ba yuun tee tiŋa bo to.
Ba yuun tari mam keŋɛ la Nigeria tinkpɛŋa n de Orisunbare. Mam puurɛ yuun pee mɛ la na’am mɔɔlegɔ tuuma la, la mam n naɛ la mabiisi fii n boi bilam tuna la. Ge ŋmaresi siyoobe pooren, tigere yile la yuun yele mam ti n lebe Niger. Pɔsega la, la yuun eŋɛ mam la pakerɛ ti dabeem tara mam ge mam yuun kɔ’ɔn ana la lɛɛ ti n le nyɛ Niger mabiisi la!
Mam yuun lebe la Niamey. Mam n yuun paɛ la, yiimbeere ti Nigeria lɛɛba ayima baŋɛ ti mam dela Yehowa Sɛɛradaana ge pɔsɛ sɔkera mam Baabule yɛla. To yuun zamesɛ mɛ ti a pisegɛ sigaari nyua la daam buka basɛ ge ta muse ko’om. Mam puurɛ n yuun pee la mam n naɛ la mabiisi mɔɔla na’am yelesoma la Niger zɛ’ɛsi sise’esi ge me nyɛ nɛreba n to’e yelemɛŋɛrɛ la se’em. Mam n yuun keŋɛ tiŋa la poan la, mabiisi yuun dela 31 ge mam n yuun ta basera bim la, ba yuun dela 69.
“TO KA MI NA’AM MƆƆLEGƆ TUUMA LA N ANI SE’EM GUINEA TIŊA”
December yuun 1977 poan, mam yuun lebe la Nigeria ti ba kumesɛ mam. Ban yuun kumesɛ mam bakwai atã ba’asɛ la, Tigere Yile Bisegadaana ayima n de Malcolm Vigo yuun basɛ ti to kaalɛ la gɔŋɔ ti Sierra Leone tigere yile la gulesɛ bo. Mabiisi la yuun eeri la mabia n tari imma’asum dɛna nɛreyone ge dɛna sore ŋmɛ’adaana n tã tɔɣera Solemiine la Faransi yetɔɣum ti a ta dɛna gingilega kaarɛ bisegadaana Guinea tiŋa. Mabia Vigo yuun yele mam yeti, ba kumesɛ mam ti n ta tum la tuuma wa. A kɔ’ɔn tɔɣɛ ti la niɛ peelumi ti tuuma la daɣɛ naana. A yuun kaɣɛ mam yeti: “Ti’isɛ soŋa soŋa ge nyaa sakɛ.” Bilam bilam ti mam lebese yeti, “Lan de Yehowa n tum mam la zuo, mam wan keŋɛ.”
Mam yuun keŋɛ la Sierra Leone ta seke mabiisi la n boi tigere yile la. Tigere Yile Bisegadoma ayima yuun yele mam yeti, “To ka mi Na’am mɔɔlegɔ tuuma la n ani se’em Guinea tiŋa.” La boi bim ti Sierra Leone tigere yile la n yuun biseri Na’am mɔɔlegɔ tuuma la Guinea tiŋa. Ge gbire gbire n yuun boi tiŋa la poan la zuo, ba yuun ka ta’an sɔsera la na’am mɔɔlegɔdoma la. Ba yuun tiregɛ mɛ sugumnɔɔrɛ zo’e zo’e ti ba tum mabia ti a ta kaɛ mabiisi wa Guinea tiŋa bisɛ ge ba yuun ka nyaŋɛ. Bala la, ba yuun yele mam mɛ ti n keŋɛ Guinea tinkãtɛ Conakry ta zusɛ sore tiŋa la poan kɛ̃’ɛra.
“Lan de Yehowa n tum mam la zuo, mam wan keŋɛ”
Mam n yuun paɛ Conakry la, mam yuun keŋɛ la Nigeria embassy la ta seke se’em n ze’ele Nigeria gɔmɛt na’arɛ la. Mam yuun yele en yeti, n boti n mɔɔlɛ la Guinea tiŋa. Ti a yele mam yeti, n da kɛ̃’ɛra kalam san daɣena bala, ba wan nyɔkɛ mam bii yele wan paɛ mam. A yuun yeti, “Lebe Nigeria ta mɔɔla bilam.” Ti mam lebese en yeti, “Mam kɔ’ɔn bɔta la n mɔɔla kalam.” Bala la, a yuun gulesɛ la gɔŋɔ bo Guinea Interior Minister la ti a soŋɛ mam. A me yuun to’e mam la soŋa.
Pooren, mam yuun lebe la Sierra Leone tigere yile la poan ta yele mabiisi la minister la n yele mam sɛla la. Mabiisi la puurɛ yuun pee mɛ la ban baŋɛ Yehowa n soŋɛ mam ti n sore kenɛ la keŋɛ soŋa se’em la. Gɔmɛt la yuun bo mam la yɔ’ɔ ti n kɛ̃’ɛra Guinea!
Ton boi kaarɛ tuuma la poan Sierra Leone tiŋa
Yuun 1978 ta paɛ 1989, mam yuun dela gingilega kaarɛ bisegadaana Guinea la Sierra Leone ge le dɛna gingilega kaarɛ bisegadaana soŋera, Liberia tiŋa. Yia la, mam yuun ka yaɣesi ge bɛ̃’ɛra, bã’a yuun ni ta ŋmɛ mam la tinkpɛŋa poan. Ge mabiisi la ni tiregɛ mɛ dekɛ mam keŋɛ asibitin.
Daarɛ deyima ti malaria nyɔkɛ mam, ti sakamɛresi me bɔna mam puuren. Mam bã’a la n yuun ta basɛ la, ti mam yuun baŋɛ ti mabiisi la yuun ti’isɛ ti mam wan ki. Bala la, ba yuun bisɛ la zɛ’an ti ba wan laɛ mam! Hali la mam vom n yuun boi dɛŋa poan la, mam yuun ka makɛ ti’isɛ ti n wan basɛ tuuma la. Mam mi soŋa soŋa ti la dela Yehowa ma’a n wan ta’an te’ele to, se’ere n sɔi la hali to san puɣum ki a wan isige to.
MAM LA MAM PƆƔA DEKƐ TOMEA DELUM LA YEHOWA
To pɔɣedire daarɛ yuun 1988 poan
Yuun 1988 poan ti mam yuun seke Dorcas n siregeri amea, bĩ vo’osum poan ge me dɛna sore ŋmɛ’adaana. Mam yuun di en mɛ ti a nyaa naɛ la mam ti to tuna kaarɛ tuuma la. Dorcas eŋɛ pa’alɛ ti a tari la nɔŋerɛ ge me kuura amea. To yuun keni la nama ge zɛɛra to lɔɣɔrɔ kena wuu mɛɛla 15 (kilomita 25) paara tansugere woo. Tansuga se’a n zaaɛ paa la, to ni bisɛ la ton wan eŋɛ se’em ta’an paɛ bim. Sarɔtɔ la me yuun ka ani soŋa ti bɛɣelum la bogero me bɔna.
Dorcas tari la sukpe’ene. Saŋa ase’a, la ni dɛna la to yakɛ kulega ti ɛ̃besi bɔna bim. Saŋa kayima, to yuun keŋɛ la dabesa anuu. La yuun dela to dekɛ ɔ̃ɔreŋɔ yakɛ kulega, sɛla n sɔi la kudɔregɔ la yuun dela dɔɔrɔ ge me sa’am. Ton yakɛ ba’asɛ ti Dorcas yeti a isige keŋɛ yese ɔ̃ɔreŋɔ la poan la, ti a kɔ’ɔn sɛregɛ lui ko’om la poan. To se’em sa’am ka mi ko’om buŋa ge ti ɛ̃besi me bɔna ko’om la poan. Yelesonɛ la dela, budibito basɛba n ɛ̃kɛ sige ko’om la poan yaɛ en. To yuun kɔ’ɔn zaasena yelese’a n eŋɛ wa yele mɛ ge to yuun kelum tuna to kaarɛ tuuma la mɛ.
To kɔma Jahgift la Eric dela bo’olum ti Yehowa dekɛ bo to
Yuun 1992 poan, la yuun eŋɛ to la pakerɛ la ton baŋɛ ti Dorcas nyɔkɛ la puurɛ la. To yuun nari ti to ti’isɛ bisɛ nyaa to wan kelum tuna tɛm woo sore ŋmɛ’a tuuma la? Tomam yuun yeti, “Yehowa bo tomam la bo’olum!” Bala la, to yuun siɣɛ to bipugela la Jahgift. Yuuma anaasi pooren ti to le dɔɣɛ Eric. To kɔma bayi wa za’a sirum dela bo’olum ti Yehowa dekɛ bo to. Jahgift yuun tuni la Conakry kinkɛleŋa yetɔɣum leregere zɛ’an ge ti Eric me dɛna keendoma soŋeredaana.
La boi bim ti Dorcas yuun ka le dɛna sore ŋmɛ’adaana n boi a to’ore ge a yuun kelum tuna la sore ŋmɛ’a tuuma la ge ugera to kɔma la. Yehowa yuun soŋɛ mam mɛ ti n kelum tuna sore ŋmɛ’a tuuma n boi de to’ore la. To kɔma la n yuun ta zo’e la, Dorcas yuun nyaa le tuna la sore ŋmɛ’a tuuma n boi de to’ore la. Nananawa, to nyaa dela satiŋa na’am yetɔɣum yalegerɛdoma bɔna Conakry tiŋa poan.
YEHOWA N TE’ELE TO
Yehowa n ni bɔta ti mam keŋɛ zɛ’an la, mam ni keŋɛ la bilam. Mam la mam pɔɣa nyɛ eŋa n ni te’ele ge kã bo to se’em mɛ. Ton dekɛ tomea delum Yehowa ge zaɣesɛ lɔɣɔbɔrɛ la basɛ ti yɛla zo’e zo’e la putɛyiila ka paara tɔ. Mam la Dorcas zamesɛ baŋɛ to zi’irego poan ti ‘Naayinɛ to fãara la’ n de Yehowa la n sirum basɛ ti to bɔna fai. (1 Yel. 16:35) Mam tari suure lua ti sɛba woo n dekɛ bamea delum Yehowa la, a wan dekɛ ba vom ‘eŋɛ vom tapɔɔ poan soŋa soŋa.’—1 Sa. 25:29.