Kapitulo Beinte-otso

Ginpasag-uli ang Paraiso!

Isaias 35:1-10

1. Ngaa madamo nga relihion ang nagatanyag sing paglaum nga kabuhi sa isa ka paraiso?

“ANG kahidlaw sa paraiso amo ang isa sang daku gid nga ginakahidlawan sang mga tawo. Mahimo nga amo ini ang labing daku kag indi malipatan nga kahidlaw. Kitaon gid sa tanan nga nibel sang relihioso nga kabuhi ang pagkalangkag sa paraiso.” Amo sini ang ginasiling sang The Encyclopedia of Religion. Kinaugali lamang ina nga kahidlaw, kay ginasugiran kita sang Biblia nga ang kabuhi sang tawo nagsugod sa Paraiso—isa ka matahom nga hardin nga wala sing balatian kag kamatayon. (Genesis 2:8-15) Indi makapakibot nga madamo nga relihion sa kalibutan ang nagatanyag sing paglaum nga kabuhi sa palaabuton sa isa ka sahi sang paraiso.

2. Sa diin naton masapwan ang matuod nga paglaum sa palaabuton nga Paraiso?

² Sa madamo nga bahin sang Biblia, mabasa naton ang matuod nga paglaum sa isa ka palaabuton nga Paraiso. (Isaias 51:3) Halimbawa, ginalaragway sang isa ka bahin sang tagna ni Isaias nga narekord sa kapitulo 35 ang paghimo sa mga kahanayakan nga mangin tulad-hardin nga mga parke kag mga katamnan sang mga hamungang kahoy. Ang mga bulag makakita, ang mga apa makahambal, kag ang mga bungol makabati. Sa sining ginsaad nga Paraiso, wala sing kasubo ukon panghayhay, nga nagapahangop nga bisan ang kamatayon madula na. Daw ano katahom nga saad! Paano dapat hangpon ining mga pulong? Nagahatag bala ini sa aton karon sing paglaum? Ang pagbinagbinag sa sini nga kapitulo sang Isaias magahatag sing mga sabat sa sining mga pamangkot.

Magakasadya ang Isa ka Nahapay nga Duta

3. Suno sa tagna ni Isaias, ano nga pagbag-o ang matabo sa duta?

³ Ang inspirado nga tagna ni Isaias tuhoy sa ipasag-uli nga Paraiso nagasugod sa sining mga pulong: “Ang kahanayakan kag ang duta nga kigas magakasadya, kag ang desyerto nga kapatagan magakalipay kag magapamulak subong sang safron. Sa walay kapaslawan ini magapamulak, kag magakalipay gid ini nga may kasadya kag inamba. Ang himaya sang Lebanon ihatag sa sini, ang pagkahalangdon sang Carmel kag sang Saron. Makita nila ang himaya ni Jehova, ang pagkahalangdon sang Dios naton.”—Isaias 35:1, 2.

4. San-o kag paano ang dutang natawhan sang mga Judiyo nangin subong sang isa ka kahanayakan?

⁴ Ginsulat ni Isaias ining mga pulong sang mga tuig 732 B.C.E. Mga 125 ka tuig sang ulihi, ginlaglag sang mga Babilonianhon ang Jerusalem kag gintapok ang katawhan sang Juda. Ang ila dutang natawhan nabilin nga wala sing pumuluyo, nahapay. (2 Hari 25:8-11, 21-26) Sa sining paagi natuman ang paandam ni Jehova nga ang katawhan sang Israel dalhon sa pagkatapok kon sila indi magmatutom. (Deuteronomio 28:15, 36, 37; 1 Hari 9:6-8) Sang ang Hebreo nga pungsod nangin bihag sa iban nga pungsod, ang ila tubigon nga mga uma kag mga katamnan ginpabay-an sa sulod sang 70 ka tuig kag nangin subong sang kahanayakan.—Isaias 64:10; Jeremias 4:23-27; 9:10-12.

5. (a) Paano ginpasag-uli ang tulad-paraiso nga mga kahimtangan sa sadto nga duta? (b) Sa anong kahulugan ‘nakita [sang katawhan] ang himaya ni Jehova’?

⁵ Apang, gintagna ni Isaias nga ang duta indi magapabilin nga nahapay tubtob sa walay katubtuban. Ipasag-uli ini nga isa ka matuod nga paraiso. “Ang himaya sang Lebanon” kag “ang pagkahalangdon sang Carmel kag sang Saron” ihatag sa sini.a Paano? Kon makabalik na sila gikan sa pagkabihag, sarang liwat kultibahon sang mga Judiyo kag patubigan ang ila mga uma, kag ang ila pungsod mangin mabungahon liwat subong sang una. Si Jehova lamang ang padunggan sa sini. Maagom sang mga Judiyo ining tulad-paraiso nga mga kahimtangan bangod sang iya kabubut-on kag sang iya pagsakdag kag pagpakamaayo. Makita sang katawhan “ang himaya ni Jehova, ang pagkahalangdon sang [ila] Dios” kon kilalahon nila ang kamot ni Jehova sa makatilingala nga pagbag-o sang ila duta.

6. Anong importante nga katumanan sang mga pulong ni Isaias ang nakita na?

⁶ Apang, sa napasag-uli nga pungsod sang Israel, may yara mas importante nga katumanan ang mga pulong ni Isaias. Sa espirituwal nga kahulugan, ang Israel nangin subong sang isa ka kigang, tulad-desyerto nga kahimtangan sa sulod sang madamo nga tuig. Samtang mga bihag sila sa Babilonia, ang putli nga pagsimba gindumilian gid. Wala sing templo, wala sing halaran, kag wala sing organisado nga pagkasaserdote. Ang paghalad sa adlaw-adlaw gindula. Nagtagna karon si Isaias nga magabaliskad ang kahimtangan. Sa idalom sang pagpanguna nanday Zerubabel, Esdras, kag Nehemias, ang mga tiglawas gikan sa 12 tanan ka tribo sang Israel nagbalik sa Jerusalem, gintukod nila liwat ang templo, kag hilway sila nga nagsimba kay Jehova. (Esdras 2:1, 2) Isa gid ini ka espirituwal nga paraiso!

Masadya nga Espiritu

7, 8. Ngaa nagakinahanglan ang mga Judiyo sing positibo nga panimuot, kag paano ang mga pulong ni Isaias nagahatag sing pagpalig-on?

⁷ Ang mga pulong sang Isaias kapitulo 35 nagahatag sa aton sing kalipay. Ginapahibalo sang manalagna ang isa ka masanag nga palaabuton para sa mahinulsulon nga pungsod. Sa pagkamatuod, naghambal sia nga may pagtuo kag pagkamalaumon. Duha ka siglo sang ulihi, sang nagahilapit na ang ila pagpanumbalik, kinahanglan sang tinapok nga mga Judiyo ang amo man nga pagtuo kag pagkamalaumon. Paagi kay Isaias, matagnaon nga ginpalig-on sila ni Jehova: “Pabaskuga ninyo ang mga kamot nga maluya, kag palig-una ninyo ang mga tuhod nga nagakurog. Isiling sa mga mabinalak-on sing tagipusuon: ‘Magpakabakod kamo. Dili kamo mahadlok. Yari karon! Ang inyo Dios magakari nga may pagtimalos, ang Dios upod ang pagbalos. Magakari sia kag luwason kamo.’”—Isaias 35:3, 4.

⁸ Ang katapusan sang malawig nga pagkatapok isa ka tion sang paghikot. Ginpahibalo ni Hari Ciro sang Persia, ang instrumento sa pagtimalos ni Jehova batok sa Babilonia, nga ang pagsimba ni Jehova ipasag-uli sa Jerusalem. (2 Cronica 36:22, 23) Linibo ka Hebreong mga pamilya ang dapat maghanda sang ila kaugalingon para sa makatalagam nga paglakbay gikan sa Babilonia pa Jerusalem. Sa pag-abot nila didto, magapatindog sila sing nagakaigo nga mga puluy-an kag magahanda para sa daku nga hilikuton sa pagtukod liwat sa templo kag sa siudad. Para sa pila ka Judiyo sa Babilonia, mahimo nga mabudlay ini tanan. Apang, indi ini tion nga magpakaluya ukon magpangalag-ag. Dapat magpalig-unay ang mga Judiyo kag magsalig kay Jehova. Nagapasalig sia sa ila nga luwason sila.

9. Anong daku nga saad ang gintanyag sa magabalik nga mga Judiyo?

⁹ May rason gid sa pagkasadya ang mga ginhilway gikan sa pagkaulipon sa Babilonia, kay isa ka matahom nga palaabuton ang nagahulat sa ila sa pagbalik nila sa Jerusalem. Si Isaias nagtagna: “Sa amo nga tion ang mga mata sang mga bulag pamuklaton, kag ang mga igdulungog sang mga bungol mabuksan. Sa amo nga tion ang piang magataklad subong sang lalaki nga usa, kag ang dila sang apa magaamba sa kalipay.”—Isaias 35:5, 6a.

10, 11. Para sa magabalik nga mga Judiyo, ngaa may espirituwal nga kahulugan ang mga pulong ni Isaias, kag ano ang ginapahangop sini?

¹⁰ Mahimo gid nga ginahunahuna ni Jehova ang espirituwal nga kahimtangan sang iya katawhan. Ginsilutan sila sing 70 ka tuig nga pagkatapok bangod sang apostasya nga ginhimo nila sang una. Walay sapayan sini, subong disiplina, wala ginbunal ni Jehova ang iya katawhan sing pagkabulag, pagkabungol, pagkapiang, kag pagkaapa. Busa, ang pagpasag-uli sa pungsod sang Israel wala nagakinahanglan sing pagpaayo sa pisikal nga mga sablag. Ipasag-uli ni Jehova ang butang nga nadula, nga amo, ang espirituwal nga kapagros.

¹¹ Ginpaayo ang mahinulsulon nga mga Judiyo bangod natigayon nila liwat ang ila espirituwal nga mga igbalatyag—ang ila espirituwal nga panulok kag ang ila ikasarang sa pagpamati, pagtuman, kag paghambal sang pulong ni Jehova. Narealisar nila ang kinahanglanon nga magpabilin nga suod kay Jehova. Paagi sa ila maayong paggawi, ‘nagaamba’ sila sa malipayon nga pagdayaw sa ila Dios. Ang isa nga “piang” anay nangin malangkagon kag mapagsik sa iya pagsimba kay Jehova. Sing malaragwayon, “magataklad [sia] subong sang lalaki nga usa.”

Papagsikon ni Jehova ang Iya Katawhan

12. Sa anong kasangkaron pakamaayuhon ni Jehova ang duta sing tubig?

¹² Mabudlay handurawon ang isa ka paraiso nga wala sing tubig. Ang orihinal nga Paraiso sa Eden may bugana nga tubig. (Genesis 2:10-14) Ang duta nga ginhatag sa Israel isa man ka “duta sang kasapaan sang tubig, sang mga tuburan kag sang mga tubig sa kaidadalman.” (Deuteronomio 8:7) Gani, nagakaigo nga ginbungat ni Isaias ining makapapagsik nga saad: “Ang mga tubig magabugwak sa kahanayakan, kag ang mga suba sa desyerto nga kapatagan. Kag ang duta nga nagkigas sa init mangin subong sang linaw nga puno sing tabun-ak, kag ang uhaw nga duta subong sang mga tuburan sang tubig. Sa puluy-an sang mga chacal, nga isa ka duog-palahuwayan para sa ila, mangin may berde nga hilamon upod ang mga tabun-ak kag mga tanom nga papiro.” (Isaias 35:6b, 7) Kon atipanon na liwat sang mga Israelinhon ang duta, ang nahapay nga mga duog nga ginalagawan anay sang mga chacal tubuan liwat sing berde, madabong nga talamnunon. Ang kigang kag yab-ukon nga duta mangin “isa ka katunggan” diin nagatubo ang papiro kag iban pa nga mga tabun-ak nga nagapamuhi sa tubig.—Job 8:11.

13. Anong bugana nga espirituwal nga tubig ang matigayon sang ginpasag-uli nga pungsod?

¹³ Apang, ang mas importante amo ang espirituwal nga tubig sang kamatuoran, nga bugana nga matigayon sang ginpasag-uli nga mga Judiyo. Magaaman si Jehova sing ihibalo, pagpalig-on, kag paglipay paagi sa iya Pulong. Dugang pa, ang matutom nga gulang nga mga lalaki kag mga prinsipe mangin “subong sang mga ilig sang tubig sa duog nga kigas.” (Isaias 32:1, 2) Ang mga nagsakdag sa putli nga pagsimba, katulad nanday Esdras, Hageo, Jesua, Nehemias, Zacarias, kag Zerubabel, mangin isa gid ka buhi nga pamatuod sa katumanan sang tagna ni Isaias.—Esdras 5:1, 2; 7:6, 10; Nehemias 12:47.

Ang “Alagyan Sang Pagkabalaan”

14. Ilaragway ang paglakbay sa ulot sang Babilonia kag sang Jerusalem.

¹⁴ Apang, antes matigayon sang gintapok nga mga Judiyo ining pisikal kag espirituwal nga tulad-paraiso nga mga kahimtangan, dapat nila anay himuon ang malawig kag makatalagam nga paglakbay gikan sa Babilonia pa Jerusalem. Ang pag-agi sa direkta nga alagyan magakahulugan sing pagtabok sa mga 800 kilometros nga kigas kag mabudlay nga duog. Ang indi tanto kabudlay nga alagyan magadalahig sing paglakbay sing 1,600 kilometros. Ang bisan diin man sini nga paglakbay magakahulugan sing paghinguyang sing mga binulan nga nadayag sa mabudlay nga mga tiempo kag may katalagman nga masumalang ang talunon nga mga sapat kag tulad-sapat nga mga tawo. Walay sapayan sini, wala gid magkabalaka ang mga nagapati sa tagna ni Isaias. Ngaa?

15, 16. (a) Ano nga pag-amlig ang ginaaman ni Jehova para sa matutom nga mga Judiyo sa ila paglakbay pauli? (b) Sa anong iban pa nga kahulugan si Jehova nagaaman sing luwas-sa-katalagman nga daku nga dalan para sa mga Judiyo?

¹⁵ Paagi kay Isaias, nanaad si Jehova: “Mangin may daku nga dalan didto, isa gid ka alagyan; kag tawgon ini nga Alagyan Sang Pagkabalaan. Ang di-matinlo indi makaagi sa sini. Kag ini mangin para sa isa nga nagalakat sa alagyan, kag wala sing mga buangbuang nga magatalang sa sini. Mangin walay leon didto, kag ang mga manunukob nga talunon nga sapat indi magataklad didto. Indi sila makita didto; kag ang mga tinubos magalakat didto.” (Isaias 35:8, 9) Ginluwas ni Jehova ang iya katawhan! “Mga tinubos” sila niya, kag ginagarantiyahan niya ang ila pagpauli nga luwas sa katalagman. May yara bala literal nga sementado, mataas, kag nakuralan nga dalan gikan sa Babilonia pa Jerusalem? Wala, apang sigurado gid ang pag-amlig ni Jehova sa iya katawhan amo kon ngaa daw subong bala nga nagaagi sila sa sinang daku nga dalan.—Ipaanggid ang Salmo 91:1-16.

¹⁶ Ginaamligan man ang mga Judiyo gikan sa espirituwal nga mga katalagman. Ang malaragwayon nga daku nga dalan amo ang “Alagyan Sang Pagkabalaan.” Ang bisan sin-o nga nagatamay sa sagrado nga mga butang ukon di-matinlo sa espirituwal indi kalipikado nga mag-agi sa sini. Indi sila kinahanglan sa ginpasag-uli nga duta. Ang mga naaprobahan may husto nga motibo. Indi sila magbalik sa Juda kag sa Jerusalem nga may pagpabugal sa ila pungsod ukon para sa personal nga interes. Nahibaluan sang mahunahunaon sa espirituwal nga mga Judiyo nga ang panguna nga rason sang ila pagbalik amo ang pagtukod liwat sa putli nga pagsimba ni Jehova sa sadto nga duta.—Esdras 1:1-3.

Nagakasadya ang Katawhan ni Jehova

17. Paano ang tagna ni Isaias naglipay sa matutom nga mga Judiyo sa tion sang ila malawig nga pagkatapok?

¹⁷ Ang kapitulo 35 sang tagna ni Isaias nagahingapos paagi sa makalilipay nga mensahe: “Ang mga tinubos ni Jehova magabalik kag magakadto sa Sion nga nagasinggit sa kalipay; kag ang walay katubtuban nga pagkasadya mangin sa ila ulo. Magaagom sila sing kasadya kag kalipay, kag ang kasubo kag ang panghayhay magapalagyo.” (Isaias 35:10) Ang bihag nga mga Judiyo nga nagpaabot sing paglipay kag paglaum gikan sa sini nga tagna sa tion sang ila pagkatapok mahimo nga nagpalibog kon paano matuman ang nanuhaytuhay nga detalye sini. Mahimo nga wala nila mahangpi ang madamo nga bahin sang tagna. Apang, maathag gid nga sila “magabalik kag magakadto sa Sion.”

18. Sa anong paagi ang kasubo kag panghayhay sa Babilonia ginbuslan sang paghinugyaw kag pagkinasadya sa ginpasag-uli nga duta?

¹⁸ Busa, sang tuig 537 B.C.E., mga 50,000 ka lalaki (lakip ang kapin sa 7,000 ka ulipon) upod sa mga babayi kag kabataan ang naglakbay sing apat ka bulan pabalik sa Jerusalem, nga nagasalig sing bug-os kay Jehova. (Esdras 2:64, 65) Pila ka bulan lamang sang ulihi, ang halaran ni Jehova natukod liwat, nga amo ang una nga tikang sa bug-os nga pagtukod liwat sa templo. Ang 200-ka-tuig nga tagna ni Isaias natuman. Ang kasubo kag panghayhay sang pungsod samtang sa Babilonia ginbuslan sang paghinugyaw kag pagkinasadya sa napasag-uli nga duta. Gintuman ni Jehova ang iya saad. Ang paraiso—sa literal kag sa espirituwal—napasag-uli!

Ang Pagkabun-ag Sang Isa ka Bag-o nga Pungsod

19. Ngaa masiling gid nga ang tagna ni Isaias may limitado lamang nga katumanan sang ikan-om nga siglo B.C.E.?

¹⁹ Sa pagkamatuod, limitado lamang ang katumanan sang Isaias kapitulo 35 sang ikan-om nga siglo B.C.E. Ang tulad-paraiso nga mga kahimtangan nga naagom sang ginpasag-uli nga mga Judiyo wala magdugay. Sang ulihi, ang putli nga pagsimba nadagtaan sang butig nga relihiosong mga panudlo kag nasyonalismo. Sa espirituwal, naeksperiensiahan liwat sang mga Judiyo ang kasubo kag panghayhay. Sang ulihi, ginsikway sila ni Jehova subong iya katawhan. (Mateo 21:43) Bangod sang ila liwat nga paglalis, ang ila pagkasadya wala magdugay. Ini tanan nagatudlo sa dugang pa kag daku pa nga katumanan sang Isaias kapitulo 35.

20. Anong bag-o nga Israel ang nagluntad sang nahauna nga siglo C.E.?

²⁰ Sa sibu nga tion ni Jehova, isa pa ka Israel, nga espirituwal, ang nagluntad. (Galacia 6:16) Si Jesus ang naghanda sang kahimtangan para sa pagkabun-ag sining bag-o nga Israel sa tion sang iya ministeryo sa duta. Ginpasag-uli niya ang putli nga pagsimba, kag paagi sa iya pagpanudlo, ang mga tubig sang kamatuoran nagsugod liwat sa pag-ilig. Gin-ayo niya ang mga nagabalatian, sa pisikal kag sa espirituwal. Ang malipayon nga singgit naglanog samtang ang maayong balita sang Ginharian sang Dios ginabantala. Pito ka semana sa tapos sia mapatay kag mabanhaw, gintukod sang ginhimaya nga si Jesus ang Cristianong kongregasyon, isa ka espirituwal nga Israel nga ginahuman sang mga Judiyo kag sang iban pa nga tinubos sang ginpaagay nga dugo ni Jesus, ginpanganak subong espirituwal nga mga anak sang Dios kag mga utod ni Jesus, kag ginhaplasan sing balaan nga espiritu.—Binuhatan 2:1-4; Roma 8:16, 17; 1 Pedro 1:18, 19.

21. Tuhoy sa Cristianong kongregasyon sang nahauna nga siglo, anong mga hitabo ang sarang matamod subong katumanan sang pila ka bahin sang tagna ni Isaias?

²¹ Sang magsulat sa mga katapo sang espirituwal nga Israel, ginpatuhuyan ni apostol Pablo ang mga pulong sang Isaias 35:3 sa pagsiling: “Untaya ang nagahuyhoy nga mga kamot kag ang maluya nga mga tuhod.” (Hebreo 12:12) Gani, maathag nga natuman ang mga pulong sang Isaias kapitulo 35 sang nahauna nga siglo C.E. Sa literal nga kahulugan, milagruso nga ginhatagan ni Jesus kag sang iya mga disipulo ang mga bulag sing panulok kag ang mga bungol sing palamatin-an. Ginpalakat nila ang mga “piang” kag ginpahambal nila ang mga apa. (Mateo 9:32; 11:5; Lucas 10:9) Kapin ka importante, ang mga matarong sing tagipusuon nalagyo gikan sa butig nga relihion kag nagdangop sa espirituwal nga paraiso sa sulod sang Cristianong kongregasyon. (Isaias 52:11; 2 Corinto 6:17) Subong sang natabo sa mga Judiyo nga nagbalik gikan sa Babilonia, nasapwan sining mga nalagyo nga kinahanglanon ang positibo kag maisugon nga espiritu.—Roma 12:11.

22. Paano ang sinsero, nagapangita-sing-kamatuoran nga mga Cristiano sa modernong mga tion naulipon sa Babilonia?

²² Kamusta sa aton adlaw? May isa pa bala ka katumanan ang tagna ni Isaias, isa nga mas kompleto nga nagadalahig sa Cristianong kongregasyon karon? Huo. Sa tapos mapatay ang mga apostoles, nabuhinan sing daku ang kadamuon sang matuod nga hinaplas nga mga Cristiano, kag ang butig nga mga Cristiano, ang “mga gamhon,” nagdamo sa kalibutan. (Mateo 13:36-43; Binuhatan 20:30; 2 Pedro 2:1-3) Bisan sang ika-19 nga siglo, sang magsugod ang sinsero nga mga indibiduwal sa pagpain sang ila kaugalingon gikan sa Cristiandad kag ginpangita nila ang putli nga pagsimba, ang ila paghangop namusingan gihapon sing di-makasulatahon nga mga panudlo. Sang 1914, si Jesus ginpalingkod sa trono subong Mesianikong Hari, apang wala madugay sa tapos sadto, daw nagdulom ang kahimtangan para sa sining sinsero nga mga nagapangita sing kamatuoran. Bilang katumanan sang tagna, ang mga pungsod ‘nakig-away sa ila kag nagdaug sa ila,’ kag ang mga paninguha sining sinsero nga mga Cristiano nga ibantala ang maayong balita ginpunggan. Daw subong bala nga naulipon sila sa Babilonia.—Bugna 11:7, 8.

23, 24. Sa anong mga paagi natuman ang mga pulong ni Isaias sa tunga sang katawhan sang Dios sugod sang 1919?

²³ Apang, nagbag-o ang kahimtangan sang 1919. Ginhilway ni Jehova ang iya katawhan gikan sa pagkabihag. Ginsikway nila ang butig nga mga panudlo nga nagamusing anay sa ila pagsimba. Subong resulta, ginpaayo sila. Nakasulod sila sa isa ka espirituwal nga paraiso, nga bisan karon padayon gihapon nga nagalapnag sa bug-os nga duta. Sa espirituwal nga kahulugan, ang mga bulag nagatuon nga makakita kag ang mga bungol, nga makabati—alisto gid sa pagpanghikot sang balaan nga espiritu sang Dios, kag pirme ginatandaan ang kinahanglanon nga magpabilin sing suod kay Jehova. (1 Tesalonica 5:6; 2 Timoteo 4:5) Bangod indi na apa, ang matuod nga mga Cristiano nalangkag sa ‘pag-amba,’ nga ginabantala sa iban ang mga kamatuoran sang Biblia. (Roma 1:15) Ang mga maluya anay sa espirituwal, ukon “piang,” nagapakita karon sing kakugi kag kalipay. Sing malaragwayon, ‘nagataklad sila subong sang lalaki nga usa.’

²⁴ Ining napasag-uli nga mga Cristiano nagalakat sa “Alagyan Sang Pagkabalaan.” Ining “Alagyan,” nga nagadul-ong paguwa gikan sa Babilonia nga Daku padulong sa espirituwal nga paraiso, bukas sa tanan nga matinlo sa espirituwal nga mga sumilimba. (1 Pedro 1:13-16) Makasandig sila sa pag-amlig ni Jehova kag makasalig nga si Satanas indi magmadinalag-on sa iya sapatsapaton nga mga pagsalakay agod dulaon ang matuod nga pagsimba. (1 Pedro 5:8) Ang mga di-matinumanon kag ang bisan sin-o nga nagagawi subong sang manunukob nga talunon nga mga sapat indi pagtugutan nga impluwensiahan ang mga nagalakat sa iya sang Dios daku nga dalan sang pagkabalaan. (1 Corinto 5:11) Sa sulod sining naamligan nga palibot, ang mga tinubos ni Jehova—ang mga hinaplas kag ang “iban nga mga karnero”—nagasapo sing kalipay sa pag-alagad sa lamang matuod nga Dios.—Juan 10:16.

25. Matuman bala sa pisikal ang Isaias kapitulo 35? Ipaathag.

²⁵ Kamusta ang palaabuton? Matuman bala ang tagna ni Isaias sa pisikal nga paagi? Huo. Ang milagruso nga pagpang-ayo ni Jesus kag sang iya mga apostoles sang nahauna nga siglo nagpasundayag sang handum kag ikasarang ni Jehova sa paghimo sina nga mga pagpang-ayo sa daku nga kasangkaron sa palaabuton. Ang inspirado nga Salmo nagapamulong tuhoy sa kabuhi nga walay katapusan sa malinong nga mga kahimtangan sa duta. (Salmo 37:9, 11, 29) Nagsaad si Jesus sing kabuhi sa Paraiso. (Lucas 23:43) Tubtob gid sa katapusan nga tulun-an sini, ang Biblia nagahatag sing paglaum sa isa ka literal nga paraiso. Sa amo nga tion, ang mga bulag, mga bungol, mga piang, kag mga apa pagaayuhon sa pisikal kag sing permanente. Ang kasubo kag panghayhay magataliwan. Ang pagkasadya magapadayon gid tubtob sa tion nga walay latid, tubtob sa walay katubtuban.—Bugna 7:9, 16, 17; 21:3, 4.

26. Paano ang mga pulong ni Isaias nagapalig-on sa mga Cristiano karon?

²⁶ Samtang ginahulat sang matuod nga mga Cristiano ang pagpasag-uli sang pisikal nga Paraiso sa duta, bisan karon ginaagom na nila ang mga pagpakamaayo sang espirituwal nga paraiso. Ginaatubang nila ang mga pagtilaw kag mga kapipit-an sing malaumon. Upod ang di-mationg nga pagsalig kay Jehova, nagapalig-unay sila, nga nagasunod sa laygay: “Pabaskuga ninyo ang mga kamot nga maluya, kag palig-una ninyo ang mga tuhod nga nagakurog. Isiling sa mga mabinalak-on sing tagipusuon: ‘Magpakabakod kamo. Dili kamo mahadlok.’” Nagasalig sila sing bug-os sa matagnaon nga pasalig: “Yari karon! Ang inyo Dios magakari nga may pagtimalos, ang Dios upod ang pagbalos. Magakari sia kag luwason kamo.”—Isaias 35:3, 4.

[Nota]

[Retrato sa pahina 370]

[Mga retrato sa pahina 375]

Ang mga desyerto mangin tubigon, mga duog nga ginatubuan sang tabun-ak kag papiro nga mga tanom

[Retrato sa pahina 378]

Ginpaayo ni Jesus ang mga nagabalatian sa espirituwal kag sa pisikal