“Maggamit sing Paghantop ang Nagabasa”
“Kon makita ninyo ang makangilil-ad nga butang nga ginabangdan sang pagkahapay . . . nga nagatindog sa isa ka balaan nga duog, . . . nian ang mga sa Judea magpalagyo sa mga bukid.”—MATEO 24:15, 16.
1. Ano ang resulta sang paandam nga ginhatag ni Jesus nga masapwan sa Lucas 19:43, 44?
ANG pagpaalisto sa aton sa isa ka nagahilapit nga kalamidad makabulig sa aton nga malikawan ini. (Hulubaton 22:3) Gani handurawa ang kahimtangan sang mga Cristiano sa Jerusalem sa tapos nagsalakay ang mga Romano sang 66 C.E. Nagpaandam si Jesus nga ang siudad likupan kag laglagon. (Lucas 19:43, 44) Ang kalabanan nga mga Judiyo wala magsapak sa iya. Apang ginpamatian sang iya mga disipulo ang iya paandam. Subong resulta, naluwas sila gikan sa kalamidad sang 70 C.E.
2, 3. Ngaa dapat kita mangin interesado sa tagna ni Jesus nga narekord sa Mateo 24:15-21?
2 Sa tagna nga may mga kahulugan para sa aton karon, ginsambit ni Jesus ang isa ka kabilugan nga tanda nga naglakip sang mga inaway, kakulang sa pagkaon, mga linog, mga piste, kag paghingabot sa mga Cristiano nga nagabantala sing Ginharian sang Dios. (Mateo 24:4-14; Lucas 21:10-19) Naghatag man si Jesus sing ideya nga magabulig sa iya mga disipulo sa paghibalo nga ang katapusan malapit na—ang ‘makangilil-ad nga butang nga ginabangdan sang pagkahapay nga nagatindog sa isa ka balaan nga duog.’ (Mateo 24:15) Usisaon naton liwat ining makahulugan nga mga pulong agod tan-awon naton kon paano ini makaapektar sang aton kabuhi karon kag sa palaabuton.
3 Sa tapos masugid ang tanda, si Jesus nagsiling: “Kon makita ninyo ang makangilil-ad nga butang nga ginabangdan sang pagkahapay, nga ginpamulong paagi kay Daniel nga manalagna, nga nagatindog sa isa ka balaan nga duog, (maggamit sing paghantop ang nagabasa,) nian ang mga sa Judea magpalagyo sa mga bukid. Ang tawo nga yara sa atop sang balay dili magpanaug sa pagkuha sing mga butang gikan sa iya balay; kag ang tawo nga yara sa latagon dili magbalik sa balay agod kuhaon ang iya kunop. Kailo ang nagadala nga mga babayi kag ang mga nagapasuso sing lapsag sa amo nga mga adlaw! Padayon nga mangamuyo nga ang inyo pagpalagyo indi mahanabo sa tion sang tigtulugnaw, ukon sa adlaw nga inugpahuway; kay nian may dakung kapipit-an nga ang subong sini wala pa mahanabo kutob sa ginsuguran sang kalibutan.”—Mateo 24:15-21.
4. Ano ang nagapakita nga ang Mateo 24:15 may katumanan sang una nga siglo?
4 Ang panaysayon nanday Marcos kag Lucas nagahatag sing dugang nga mga detalye. Sa gingamit ni Mateo nga “nagatindog sa isa ka balaan nga duog,” ang Marcos 13:14 nagasiling ‘nagatindog sa kon diin indi ini dapat.’ Ang Lucas 21:20 nagadugang sang ginsiling ni Jesus: “Kon makita ninyo ang Jerusalem nga nalikupan sang nagkampo nga mga hangaway, nian hibalua ninyo nga ang paghapay sa iya malapit na.” Nagabulig ini sa aton sa paghangop nga ang una nga katumanan nagdalahig sa pagsalakay sang mga Romano sa Jerusalem kag sa templo sini—isa ka duog nga balaan sa mga Judiyo apang indi na ang duog nga balaan kay Jehova—nga nagsugod sang 66 C.E. Natabo ang bug-os nga pagkahapay sang ginlaglag sang mga Romano ang siudad kag ang templo sang 70 C.E. Ano ang “makangilil-ad nga butang” sadto? Kag paano ini ‘nagtindog sa isa ka balaan nga duog’? Ang mga sabat sa sining mga pamangkot makabulig agod maathagan ang modernong-adlaw nga katumanan.
5, 6. (a) Ngaa dapat magmahinantupon ang mga bumalasa sang Daniel kapitulo 9? (b) Paano natuman ang tagna ni Jesus nahanungod sa “makangilil-ad nga butang”?
5 Ginpalig-on ni Jesus ang mga bumalasa nga maggamit sing paghantop. Mga bumalasa sang ano? Mahimo gid, sang Daniel kapitulo 9. Didto makita naton ang tagna nga nagapakita kon san-o maabot ang Mesias kag nagatagna nga “utdon” sia pagligad sang tatlo ka tuig kag tunga. Ang tagna nagasiling: “Sa pakpak sang makangilil-ad nga mga butang magaabot ang isa nga magatuga sing kahapayan; kag tubtob sa paglaglag, ang butang mismo nga nadesisyunan iula man sa isa nga nahapay.”—Daniel 9:26, 27; tan-awa man ang Daniel 11:31; 12:11.
6 Naghunahuna ang mga Judiyo nga nagapatuhoy ini sa pagpasipala ni Antiochus IV sa templo sang mga 200 ka tuig antes sini. Apang, tuhay ang buot silingon ni Jesus, amo nga ginapalig-on niya ang paggamit sing paghantop bangod “ang makangilil-ad nga butang” magaabot pa kag magatindog sa “isa ka balaan nga duog.” Maathag nga ang ginapatuhuyan ni Jesus amo ang Romanong hangaway nga magaabot sa 66 C.E. nga may talalupangdon nga mga insinya. Ining mga hayahay, nga madugay na ginagamit, mga idolo sa pagkamatuod kag makangilil-ad para sa mga Judiyo.a Apang, san-o sila ‘magatindog sa isa ka balaan nga duog’? Natabo ina sang ang Romanong hangaway, nga dala ang ila mga insinya, nagsalakay sa Jerusalem kag sa templo sini, nga ginapakabalaan sang mga Judiyo. Ginsugdan pa gani sang mga Romano nga rumpagon ang pader sang templo. Sa pagkamatuod, ang butang nga madugay na nga makangilil-ad nagtindog karon sa isa ka balaan nga duog!—Isaias 52:1; Mateo 4:5; 27:53; Binuhatan 6:13.
Modernong-Adlaw nga “Makangilil-ad nga Butang”
7. Ano nga tagna ni Jesus ang nagakatuman sa aton tion?
7 Sugod sang Bug-os Kalibutan nga Inaway I, nakita naton ang daku pa nga katumanan sang tanda ni Jesus nga narekord sa Mateo kapitulo 24. Apang, dumduma ang iya ginsiling: “Kon makita ninyo ang makangilil-ad nga butang nga ginabangdan sang pagkahapay . . . nga nagatindog sa isa ka balaan nga duog, . . . nian ang mga sa Judea magpalagyo sa mga bukid.” (Mateo 24:15, 16) Dapat man matuman sa aton tion ini nga bahin sang tagna.
8. Sa sulod sang mga tinuig, paano ginpakilala sang mga Saksi ni Jehova “ang makangilil-ad nga butang” sa modernong mga tion?
8 Bilang pagpakita sing pagsalig sang mga alagad ni Jehova nga ini nga tagna matuman, ang The Watchtower sang Enero 1, 1921, nagbinagbinag sini may kaangtanan sa mga nagakatabo sa Natung-an nga Sidlangan. Busa, sa Disiembre 15, 1929, nga guwa sini, sa pahina 374, ang The Watchtower talangkod nga nagsiling: “Ang bug-os nga huyog sang Liga de Nasyones amo ang patalikuron ang katawhan sa Dios kag kay Cristo, kag busa isa ini ka makangilil-ad nga butang, ang produkto ni Satanas, kag isa ka kalangil-aran sa panulok sang Dios.” Gani sang 1919 naglutaw ang “makangilil-ad nga butang.” Sang ulihi, ang Liga ginbuslan sang Nasyones Unidas. Madugay na ginabuyagyag sang mga Saksi ni Jehova ining mga organisasyon sang tawo para sa paghidait subong makangilil-ad sa panulok sang Dios.
9, 10. Paano ang una nga paghangop sa dakung kapipit-an nakaimpluwensia sang aton pagtamod sa tion kon san-o magatindog “ang makangilil-ad nga butang” sa isa ka balaan nga duog?
9 Ginsumaryo sang nagligad nga artikulo ang isa ka gin-athag nga pagtamod sa daku nga bahin sang Mateo kapitulo 24 kag 25. Dapat bala nga ipaathag ang ‘makangilil-ad nga butang nga nagatindog sa isa ka balaan nga duog’? Dapat lang. Suod nga ginaangot sang tagna ni Jesus ang ‘pagtindog sa isa ka balaan nga duog’ sa pagsugod sang gintagna nga “kapipit-an.” Busa, bisan pa madugay na nagaluntad ang “makangilil-ad nga butang,” ang kaangtanan sa ulot sang ‘pagtindog [sini] sa isa ka balaan nga duog’ kag sang dakung kapipit-an dapat mag-apektar sang aton panghunahuna. Ngaa?
10 Ang paghangop anay sang katawhan sang Dios amo nga ang una nga bahin sang dakung kapipit-an nagsugod sang 1914 kag nga ang hingapusan nga bahin mahanabo sa inaway sang Armagedon. (Bugna 16:14, 16; ipaanggid ang The Watchtower, Abril 1, 1939, pahina 110.) Gani, mahangpan naton kon ngaa ginhunahuna anay nga ang “makangilil-ad nga butang” sang ulihi nga adlaw nagtindog sa isa ka balaan nga duog pagkatapos gid sang Bug-os Kalibutan nga Inaway I.
11, 12. Sang 1969, anong ginpasibu nga pagtamod tuhoy sa dakung kapipit-an ang ginpresentar?
11 Apang, tuhay na karon ang aton pagtamod sa mga butang sining ulihi nga mga adlaw. Sang Huebes, Hulyo 10, 1969, sa “Paghidait sa Duta” nga Internasyonal nga Asambleya sa New York City, si F. W. Franz, sadto bise presidente sang Watch Tower Bible and Tract Society, naghatag sing makakulunyag gid nga pamulongpulong. Bilang pagrepaso sang paghangop anay sa tagna ni Jesus, si Utod Franz nagsiling: “Ginpaathag sadto nga ang ‘dakung kapipit-an’ nagsugod sang 1914 C.E. kag nga wala ini gintugutan nga matapos sadto ang kabug-usan sini kundi ginpunggan sang Dios ang Bug-os Kalibutan nga Inaway I sang Nobiembre sang 1918. Sugod sadto naghatag ang Dios sing lang-at nga tion para sa hilikuton sang iya hinaplas nga mga nagkalabilin sang pinili nga mga Cristiano antes niya tugutan ang hingapusan nga bahin sang ‘dakung kapipit-an’ nga magpadayon sa inaway sang Armagedon.”
12 Nian ginhatag ang isa ka ginpasibu nga paathag: “Agod maghisanto sa mga hitabo sang una nga siglo, . . . ang antitipiko nga ‘dakung kapipit-an’ wala magsugod sang 1914 C.E. Sa baylo, ang natabo sa moderno nga antitipo sang Jerusalem sang 1914-1918 isa lamang ka ‘pamuno sang mga kasakit’ . . . Ang ‘dakung kapipit-an’ nga ang subong sini indi na mahanabo liwat yara pa sa palaabuton, kay nagakahulugan ini sang kalaglagan sang bug-os kalibutan nga emperyo sang butig nga relihion (lakip ang Cristiandad) nga sundan sang ‘inaway sang dakung adlaw sang Dios nga Labing Gamhanan’ sa Armagedon.” Nagakahulugan ini nga ang bug-os nga dakung kapipit-an sa palaabuton pa.
13. Ngaa makatarunganon silingon nga may palaabuton nga ‘pagtindog sa isa ka duog nga balaan’ ang “makangilil-ad nga butang”?
13 May talangkod ini nga kaangtanan sa paghantop kon san-o magatindog “ang makangilil-ad nga butang” sa isa ka balaan nga duog. Dumduma ang natabo sang una nga siglo. Ginsalakay sang mga Romano ang Jerusalem sang 66 C.E., apang hinali sila nga nag-isol, amo kon ngaa naluwas ang Cristiano nga “unod.” (Mateo 24:22) Gani man, ginapaabot naton nga magasugod sa indi madugay ang dakung kapipit-an, apang palip-uton ini bangod sa mga pinili sang Dios. Talupangda ining yabi nga punto: Sa dumaan nga sulundan, ‘ang makangilil-ad nga butang nga nagatindog sa isa ka balaan nga duog’ gin-angot sa pagsalakay sang mga Romano sa idalom ni Heneral Gallus sang 66 C.E. Ang modernong-adlaw nga kaanggid sa sina nga pagsalakay—ang pagdabdab sang dakung kapipit-an—yara pa sa palaabuton. Gani “ang makangilil-ad nga butang nga ginabangdan sang pagkahapay,” nga nagaluntad na halin pa sang 1919, magatindog pa sa isa ka balaan nga duog.b Paano ini matabo? Kag paano kita maapektuhan?
Isa ka Pagsalakay sa Palaabuton
14, 15. Paano ang Bugna kapitulo 17 nagabulig sa aton sa paghangop sang mga hitabo nga magadul-ong sa Armagedon?
14 Ginalaragway sang tulun-an sang Bugna ang isa ka malaglagon nga pagsalakay sa butig nga relihion sa palaabuton. Ginasambit sang Kapitulo 17 ang paghukom sang Dios batok sa “Babilonia nga “Daku, ang iloy sang mga makihilawason”—ang bug-os kalibutan nga emperyo sang butig nga relihion. Ang Cristiandad nagatungod sing panguna nga bahin kag nagapangangkon nga may pagpakigkatipan sa Dios. (Ipaanggid ang Jeremias 7:4.) Ang butig nga mga relihion, lakip ang Cristiandad, madugay na nagahimo sing ginadumilian nga mga pagpakig-angot sa “mga hari sang duta,” apang matapos ini kon mahapay na ining mga relihion. (Bugna 17:2,5) Sa kay sin-o mga kamot?
15 Ginalaragway sang Bugna ang isa ka “duag-pula nga mapintas nga sapat” nga nagaluntad sa sulod sang isa ka tion, nadula, kag dayon nagbalik liwat. (Bugna 17:3,8) Ini nga sapat ginasuportahan sang mga manuggahom sang kalibutan. Ang mga detalye nga ginahatag sa tagna nagabulig sa aton sa pagkilala sa sining simbuliko nga sapat subong amo ang isa ka organisasyon para sa paghidait nga nagluntad sang 1919 subong Liga de Nasyones (isa ka “makangilil-ad nga butang”) kag amo karon ang Nasyones Unidas. Ginapakita sang Bugna 17:16, 17 nga pahulagon pa sang Dios ang tagipusuon sang pila ka tawhanon nga mga manuggahom nga prominente sa sini nga “sapat” agod hapayon nila ang bug-os kalibutan nga emperyo sang butig nga relihion. Ina nga pagsalakay amo ang magatanda sang hinali nga pagdabdab sang dakung kapipit-an.
16. Anong talalupangdon nga mga hitabo ang nagakatabo nga nagadalahig sa relihion?
16 Sanglit ang pagsugod sang dakung kapipit-an sa palaabuton pa, sa palaabuton man bala ang ‘pagtindog sa isa ka balaan nga duog’? Mahimo nga amo gid. Bisan pa “ang makangilil-ad nga butang” temprano pa nga nagguwa sa sini nga siglo kag, sa amo, nagaluntad sa sulod sang mga dekada na, magapuwesto ini sa isa ka tumalagsahon nga paagi “sa isa ka balaan nga duog” sa malapit nga palaabuton. Subong nga ang mga sumulunod ni Cristo sang una nga siglo nagbantay sing maayo kon paano matabo ang ‘pagtindog sa isa ka balaan nga duog,’ amo man ang mga Cristiano karon. Dapat naton hulaton ang aktuwal nga katumanan agod mahibaluan naton ang tanan nga detalye. Apang, talalupangdon nga sa pila ka kadutaan nagakatabo na ang maathag kag nagadaku nga kaugot sa relihion. Ang pila ka politikal nga mga elemento, nga nagapakig-upod sa mga anay Cristiano nga nagtalikod sa matuod nga pagtuluuhan, nagapalambo sing pagpamatok sa relihion sa kabilugan kag labi na sa matuod nga mga Cristiano. (Salmo 94:20, 21; 1 Timoteo 6:20, 21) Busa, bisan sa karon ang politikal nga mga kagamhanan “nagapakig-away sa Kordero,” kag subong ginapakita sang Bugna 17:14, magabaskog pa ini nga inaway. Bisan pa indi literal nga mapadapat nila ang ila mga kamot sa Kordero sang Dios—si Jesucristo sa iya nabayaw, ginhimaya nga kahimtangan—dugang pa nga ipaupok nila ang ila pagpamatok sa matuod nga mga sumilimba sang Dios, ang iya “mga balaan” labi na. (Daniel 7:25; ipaanggid ang Roma 8:27; Colosas 1:2; Bugna 12:17.) Ginapasalig kita sang Dios nga ang Kordero kag ang mga kaupod niya magadaug.—Bugna 19:11-21.
17. Indi sa dogmatiko nga paghambal, ano ang masiling naton tuhoy sa kon paano “ang makangilil-ad nga butang” magatindog sa isa ka duog nga balaan?
17 Nahibaluan naton nga ang kahapayan nagahulat sa butig nga relihion. Ang Babilonia nga Daku “nahubog sa dugo sang mga balaan” kag naghikot subong isa ka reyna, apang pat-od ang iya kalaglagan. Ang iya mahigko nga impluwensia sa mga hari sang duta hinali nga magabag-o sa tion nga ini nga relasyon magabaylo kag mangin isa ka masingki nga dumot sa bahin sang ‘napulo ka sungay kag sang sapat nga mapintas.’ (Bugna 17:6, 16; 18:7,8) Kon salakayon na sang “duag-pula nga mapintas nga sapat” ang relihioso nga makihilawason, “ang makangilil-ad nga butang” magatindog sa isa ka makatalagam nga paagi sa ginatawag nga balaan nga duog sang Cristiandad.c Gani ang kahapayan magasugod sa walay pagtuo nga Cristiandad, nga nagalaragway sang iya kaugalingon subong balaan.
‘Pagpalagyo’—Paano?
18, 19. Ano nga mga rason ang ginahatag agod ipakita nga ang ‘pagpalagyo sa mga bukid’ indi magakahulugan sing pagbaylo sing relihion?
18 Sa tapos gintagna ‘ang pagtindog sang makangilil-ad nga butang sa isa ka balaan nga duog,’ ginpaandaman ni Jesus ang mga mahinantupon nga maghikot. Ginapahangop bala niya nga sa sadtong atrasado na nga punto—kon “ang makangilil-ad nga butang” “nagatindog sa isa ka balaan nga duog”—madamo nga tawo ang magapalagyo gikan sa butig nga relihion kag magabaton sang matuod nga pagsimba? Indi gid. Binagbinaga ang una nga katumanan. Si Jesus nagsiling: “Ang mga sa Judea magpalagyo sa mga bukid. Ang tawo nga yara sa atop sang balay dili magpanaug, ukon magsulod sa pagkuha sing bisan ano sa iya balay; kag ang tawo nga yara sa latagon dili magbalik sa mga butang sa likuran sa pagkuha sang iya kunop. Kailo sa nagadala nga mga babayi kag sa mga nagapasuso sing lapsag sa amo nga mga adlaw! Padayon nga mangamuyo nga indi ini mahanabo sa tion sang tigtulugnaw.”—Marcos 13:14-18.
19 Wala magsiling si Jesus nga ang mga sa Jerusalem lamang ang dapat magbiya, nga subong bala ang buot niya silingon amo nga dapat sila magguwa gikan sa sentro sang Judiyong pagsimba; ukon nga ang iya paandam nagsambit sing pagbaylo sing relihion—pagpalagyo gikan sa butig kag pagbaton sang matuod. Sa pagkamatuod, indi kinahanglan sang mga disipulo ni Jesus ang paandam nahanungod sa pagpalagyo gikan sa isa ka relihion padulong sa lain; nangin matuod nga mga Cristiano na sila. Kag ang pagsalakay sang 66 C.E. wala magpahulag sa mga sumalakdag sang Judaismo sa Jerusalem kag sa bug-os nga Judea nga sikwayon yadto nga relihion kag batunon ang Cristianismo. Si Propesor Heinrich Graetz nagsiling nga ang mga naglagas sa nagpinalagyo nga mga Romano nagbalik sa siudad: “Ang mga Zealot, nga nagasinggit sing mahugyawon nga mga ambahanon sang inaway, nagbalik sa Jerusalem (ika-8 sang Oktubre), nga sa ila tagipusuon malipayon nga ginalauman ang kahilwayan kag independensia. . . . Indi bala nga ginbuligan sila sang Dios subong sang maluluy-on nga pagbulig Niya sa ila mga katigulangan? Ang tagipusuon sang mga Zealot wala sing ginakahadlukan sa palaabuton.”
20. Ano ang ginhimo sang unang mga disipulo sa paandam ni Jesus nga magpalagyo sa mga bukid?
20 Paano, nian, ang diutay lamang nga mga pinili sadto naghikot sa laygay ni Jesus? Paagi sa pagbiya sa Judea kag pagpalagyo padulong sa mga bukid tabok sa Jordan, ginpakita nila nga indi sila bahin sang Judiyong sistema, sa politika ukon sa relihion. Ginbiyaan nila ang mga latagon kag mga puluy-an, nga wala gani gintipon ang ila mga pagkabutang gikan sa ila mga balay. Nagasalig sa pag-amlig kag bulig ni Jehova, gin-una nila ang pagsimba sa iya labaw sa tanan nga butang nga daw importante.—Marcos 10:29, 30; Lucas 9:57-62.
21. Ano ang indi naton dapat paabuton kon magsalakay “ang makangilil-ad nga butang”?
21 Binagbinaga, karon, ang daku pa nga katumanan. Sa sulod sang madamo na nga dekada ginapalig-on naton ang mga tawo nga magguwa sa butig nga relihion kag batunon ang matuod nga pagsimba. (Bugna 18:4,5) Minilyon ang naghimo sini. Wala ginapakita sang tagna ni Jesus nga sa tion nga magdabdab ang dakung kapipit-an, magaliso ang kadam-an sa putli nga pagsimba; sa pagkamatuod, wala makumbertir ang kadam-an nga mga Judiyo sang 66 C.E. Apang, isa ka daku nga butang ang magapahulag sa matuod nga mga Cristiano agod iaplikar ang paandam ni Jesus kag magpalagyo.
22. Ang aton pag-aplikar sang laygay ni Jesus nga magpalagyo sa mga bukid mahimo nga magadalahig sing ano?
22 Indi naton sa karon mahibaluan ang bug-os nga mga detalye nahanungod sa dakung kapipit-an, apang lohiko nga mahinakop naton nga ang pagpalagyo naton nga ginsambit ni Jesus indi sa geograpiko nga kahulugan. Ang katawhan sang Dios nagalapta sa bug-os nga kalibutan, sa halos tanan nga pamusod. Apang, mapat-od naton nga kon kinahanglanon man ang pagpalagyo, dapat magpadayon ang mga Cristiano sa paghupot sing maathag nga kinatuhayan sa ulot nila kag sang butig nga relihioso nga mga organisasyon. Talalupangdon man nga si Jesus nagpaandam nahanungod sa indi pagbalik sa balay sang isa agod kuhaon ang mga panapton ukon iban pa nga mga pagkabutang. (Mateo 24:17, 18) Gani mahimo nga may pagtilaw nga matabo sa palaabuton sa kon paano naton ginatamod ang materyal nga mga butang; amo gid bala ini ang labing importante nga butang, ukon mas importante bala ang kaluwasan nga matigayon sang tanan nga yara sa kiliran sang Dios? Huo, ang aton pagpalagyo mahimo magdalahig sing pila ka kabudlayan kag kinawad-on. Dapat kita mangin handa sa bisan ano man nga matabo, subong sang ginhimo anay sang mga kaangay naton sang unang siglo nga nagpalagyo gikan sa Judea pa Perea, tabok sa Jordan.
23, 24. (a) Sa diin lamang kita makasapo sing pangamlig? (b) Ano dapat ang mangin epekto sa aton sang paandam ni Jesus nahanungod sa ‘makangilil-ad nga butang nga nagatindog sa isa ka balaan nga duog’?
23 Dapat naton pat-uron nga ang aton dalangpan amo gihapon si Jehova kag ang iya tulad-bukid nga organisasyon. (2 Samuel 22:2,3; Salmo 18:2; Daniel 2:35, 44) Dira kita makasapo sing pangamlig! Indi naton pag-ilugon ang kadam-an sang katawhan nga magapalagyo padulong “sa mga lungib” kag magapanago “sa mga igang sang kabukiran”—ang mga organisasyon kag mga institusyon sang tawo nga mahimo magpabilin sa malip-ot lamang nga tion sa tapos mahapay ang Babilonia nga Daku. (Bugna 6:15; 18:9-11) Matuod, mahimo nga magabudlay pa ang mga tion—subong sang natabo anay sang 66 C.E. para sa nagadala nga mga babayi nga nalagyo gikan sa Judea ukon para sa bisan sin-o nga naglakbay sa tion sang matugnaw, maulan nga panahon. Apang mapat-od naton nga himuon sang Dios nga posible ang kaluwasan. Pabakuron pa naton karon ang aton pagsalig kay Jehova kag sa iya Anak, nga nagagahom karon subong Hari sa Ginharian.
24 Wala sing rason nga magkabuhi kita nga may kahadlok sa mahimo matabo. Indi luyag ni Jesus nga magkahadlok ang iya mga disipulo sadto anay, kag indi man niya luyag nga magkahadlok kita, karon ukon sa mga adlaw nga maabot. Ginpaalisto niya kita agod ihanda naton ang aton tagipusuon kag hunahuna. Kay man, ang matinumanon nga mga Cristiano indi pagsilutan kon mag-abot ang kalaglagan sa butig nga relihion kag sa nabilin sining malaut nga sistema. Hantupon nila kag pamatian ang paandam nahanungod sa ‘makangilil-ad nga butang nga nagatindog sa isa ka balaan nga duog.’ Kag determinado nga magahikot sila pasad sa ila di-mationg nga pagtuo. Kabay nga indi gid naton pagkalipatan ang ginsaad ni Jesus: “Sia nga nakabatas tubtob sa katapusan amo ang maluwas.”—Marcos 13:13.
[Mga footnote]
a “Ang mga hayahay sang Roma ginaguardiahan nga may relihioso nga pagyaub sa mga templo sa Roma; kag ang pagyaub sining katawhan sa ila mga insinya ginabagay sa mga kadalag-an nga ila matigayon batok sa iban nga mga pungsod . . . [Para sa mga soldado] mahimo nga amo ini ang labing sagrado nga butang nga napanag-iyahan sang duta. Ang Romano nga soldado nagapanumpa sa iya insinya.”—The Encyclopædia Britannica, ika-11 nga Edisyon.
b Dapat tandaan nga bisan pa ang katumanan sang mga pulong ni Jesus sang 66-70 C.E. makabulig sa aton agod mahangpan kon paano ini matuman sa dakung kapipit-an, ang duha ka katumanan indi mangin pareho sing eksakto gid bangod ang mga katumanan mahanabo sa magkatuhay nga mga kahimtangan.
c Tan-awa Ang Lalantawan, Hunyo 15, 1976, pahina 355-9.
Nadumduman Mo Bala?
◻ Paano “ang makangilil-ad nga butang nga ginabangdan sang pagkahapay” nagpadayag sang iya kaugalingon sang una nga siglo?
◻ Ngaa makatarunganon hunahunaon nga ang modernong-adlaw nga “makangilil-ad nga butang” magatindog sa isa ka balaan nga duog sa palaabuton nga tion?
◻ Ano nga pagsalakay sang “makangilil-ad nga butang” ang ginatagna sa Bugna?
◻ Ano nga sahi sang ‘pagpalagyo’ ang mahimo dapat pa naton himuon?
[Laragway sa pahina 16]
Ang Babilonia nga Daku ginatawag nga “iloy sang mga makihilawason”
[Laragway sa pahina 17]
Ang duag-pula nga mapintas nga sapat sang Bugna kapitulo 17 amo “ang makangilil-ad nga butang” nga ginpatuhuyan ni Jesus
[Laragway sa pahina 18]
Ang duag-pula nga mapintas nga sapat amo ang magapamuno sa isa ka makahalapay nga pagsalakay sa relihion