“Ikaw Lamang ang Mainunungon”

1, 2. Ngaa masiling nga nahibaluan ni Hari David ang balatyagon nga ginluiban ukon wala gin-unungan sang mga tawo nga malapit sa iya?

NAEKSPERIENSIAHAN ni Hari David kon ano ang balatyagon nga ginluiban ukon wala gin-unungan sang mga tawo nga malapit sa iya. Halimbawa, sang nagahari sia, gintraidoran sia sang iya mga kasimanwa. Dugang pa, ginluiban si David sang pila nga malapit sa iya. Ang isa sa ila amo si Mical, nga iya una nga asawa. Sang primero, “naluyag [sia] kay David,” kag sigurado nga ginsuportahan niya ang pagkahari ni David. Pero, sang ulihi, “gintamay niya sia sa iya tagipusuon,” kag ginkabig pa si David nga “pareho sang buangbuang.”—1 Samuel 18:20; 2 Samuel 6:16, 20.

² Ang isa pa amo ang manuglaygay mismo ni David nga si Ahitofel. Ang iya laygay ginkabig nga naghalin mismo kay Jehova. (2 Samuel 16:23) Pero sang ulihi, ining ginasaligan nga abyan nagtraidor kag nag-entra sa isa ka organisado nga pagrebelde kontra kay David. Kag sin-o ang lider sini nga pagrebelde? Si Absalom nga anak mismo ni David! ‘Ginkuha ni Absalom ang suporta sang mga Israelinhon,’ kag gindeklarar ang iya kaugalingon nga hari kontra kay David. Madamo gid nga mga tawo ang nagsuporta sa pagrebelde ni Absalom amo nga napilitan si Hari David nga magpalagyo para indi sia mapatay.—2 Samuel 15:1-6, 12-17.

3. Sa ano sigurado si David?

³ Wala gid bala sing nag-unong kay David? Sa tanan niya nga kabudlayan sa kabuhi, nahibaluan ni David nga may isa gid nga nag-unong sa iya. Sin-o? Wala na sang iban pa kundi si Jehova nga Dios. “Mainunungon ka sa tawo nga mainunungon sa imo,” siling ni David kay Jehova. (2 Samuel 22:26) Ano ang pagkamainunungon, kag ngaa si Jehova ang pinakamaayo nga halimbawa sini nga kinaiya?

Ano ang Pagkamainunungon?

4, 5. (a) Ano ang “pagkamainunungon”? (b) Ano ang kinalain sang pagkamainunungon sa katutom?

⁴ Ang “pagkamainunungon” nga ginasambit sa Hebreong Kasulatan nagapatuhoy sa isa ka tawo nga wala nagabulag sa tawo nga palangga niya kag padayon nga nagabulig kag nagasuporta sa sina nga tawo. Indi lang ini basta katutom. Kay man, ang isa ka tawo mahimo mangin matutom bangod obligado sia nga himuon ini. Pero, ang pagkamainunungon nabase sa gugma.a Isa pa, ang tinaga nga “matutom” puede maaplikar sa mga butang nga wala sing kabuhi. Halimbawa, gintawag sang salmista ang bulan nga “isa ka matutom nga saksi sa kalangitan” bangod regular ini nga nagagua kon gab-i. (Salmo 89:37) Pero ang bulan indi matawag nga mainunungon. Ngaa? Bangod ang pagkamainunungon isa ka ekspresyon sang gugma kag ang gugma indi mapakita sang mga butang nga wala sing kabuhi.

⁵ Sa Biblia, ang pagkamainunungon may upod nga gugma. Maathag nga ginapakita sini nga ang nagaunong kag ang ginaunungan may suod gid nga relasyon sa isa kag isa. Ini nga pagkamainunungon wala nagabag-obag-o. Indi ini pareho sang mga balod sang dagat nga ginabulyabulya sang nagabag-obag-o nga madlos sang hangin. Kay man, ang pagkamainunungon, ukon ang mainunungon nga gugma, malig-on gid kag mabakod nga bisan ang pinakamabudlay nga mga problema indi makapaluya sini.

6. (a) Ngaa masiling nga malaka na lang subong ang mga tawo nga mainunungon, kag paano ini ginapakita sa Biblia? (b) Ano ang pinakamaayo nga paagi para mas maintiendihan naton kon ano gid ang pagkamainunungon, kag ngaa?

⁶ Makapasubo nga malaka na lang subong ang mga tawo nga mainunungon. May mga suod nga mag-abyan gani nga “handa maghalit sa isa kag isa.” Nagadamo man ang mga mag-asawa nga nagabulagay. (Hulubaton 18:24; Malaquias 2:14-16) Normal na ang pagtraidor amo kon ngaa masiling man naton subong ang ginhambal ni manalagna Miqueas sadto: “Wala sing mainunungon sa duta.” (Miqueas 7:2) Bisan pa indi na mainunungon ang kalabanan nga mga tawo subong, ining manami nga kinaiya ginapakita gid ni Jehova. Ang matuod, ang pinakamaayo nga paagi para mas maintiendihan naton kon ano gid ang pagkamainunungon amo ang pag-usisa kon paano ginapakita ni Jehova ining dalayawon nga kinaiya nga ekspresyon sang iya gugma.

Ang Indi Matupungan nga Pagkamainunungon ni Jehova

7, 8. Paano masiling nga si Jehova lamang ang mainunungon?

⁷ Ang Biblia nagasiling parte kay Jehova: “Ikaw lamang ang mainunungon.” (Bugna 15:4) Ngaa sia lang? Indi bala nga may mga tawo man kag mga anghel nga nangin mainunungon? (Job 1:1; Bugna 4:8) Kag paano si Jesucristo? Indi bala nga sia ang panguna nga “mainunungon nga alagad” sang Dios? (Salmo 16:10) Ti, ngaa nagasiling ang Biblia nga si Jehova lamang ang mainunungon?

⁸ Una, dumduma nga ang pagkamainunungon isa ka ekspresyon sang gugma. Kay “ang Dios gugma,” sia ang personipikasyon sini nga kinaiya. Gani wala na sang iban pa nga makalabaw sa pagkamainunungon ni Jehova. (1 Juan 4:8) Matuod, mahimo nga mapakita man sang mga anghel kag mga tawo ang mga kinaiya sang Dios, pero si Jehova lang ang pinakamainunungon sa tanan. Bilang “ang Dumaan sang mga Adlaw,” madugay na sia nagapakita sing pagkamainunungon sangsa bisan sin-o nga tinuga, sa duta man ukon sa langit. (Daniel 7:9) Gani, si Jehova amo gid ang pinakamaayo nga halimbawa sang pagkamainunungon. Ang iya pagpakita sini nga kinaiya, indi gid matupungan. Binagbinaga ang pila ka halimbawa.

9. Paano si Jehova “mainunungon sa tanan niya nga binuhatan”?

⁹ Si Jehova “mainunungon sa tanan niya nga binuhatan.” (Salmo 145:17) Paano? Ang Salmo 136 may sabat sa sini. Ginasambit diri ang mga ginhimo ni Jehova para maluwas ang iya mga alagad, lakip ang dalayawon nga pagluwas niya sa mga Israelinhon sa Pula nga Dagat. Talalupangdon nga sa katapusan sang kada bersikulo sini nga salmo may mga tinaga nga: “Ang iya mainunungon nga gugma wala sing katapusan.” Ini nga salmo nalakip sa “Mga Pamangkot Para sa Pagpamalandong” sa pahina 289. Samtang ginabasa mo ini nga mga bersikulo, magadayaw ka gid sa madamo nga paagi nga ginpakita ni Jehova ang iya mainunungon nga gugma sa iya katawhan. Huo, nagapakita si Jehova sing pagkamainunungon sa iya matutom nga mga alagad paagi sa pagpamati sa ila mga pagpangayo sing bulig kag paagi sa pagluwas sa ila sa insakto gid nga tion. (Salmo 34:6) Ang mainunungon nga gugma ni Jehova sa iya mga alagad wala nagabag-o basta padayon sila nga mainunungon sa iya.

10. Kon parte sa iya mga talaksan, paano ginapakita ni Jehova nga mainunungon sia?

¹⁰ Dugang pa, ginapakita ni Jehova nga mainunungon sia sa iya mga alagad kay wala niya ginabag-obag-o ang iya mga talaksan. Indi pareho sang pila ka tawo nga nagasunodsunod lang sa ila mga gusto kag ginabatyag, si Jehova wala nagaduhaduha sa iya pagtan-aw kon ano ang husto kag sala. Sa sulod sang linibo ka tuig, wala gid nagbag-o ang iya pagtamod sa mga butang pareho sang espiritismo, idolatriya, kag pagpatay. “Tubtob sa inyo pagtigulang ako amo gihapon,” siling niya paagi kay manalagna Isaias. (Isaias 46:4) Gani, makasalig kita nga kon sundon naton ang maathag nga giya sang Pulong sang Dios sa kon ano ang husto kag sala, makabenepisyo gid kita.—Isaias 48:17-19.

11. Maghatag sing mga halimbawa para pamatud-an nga ginatuman ni Jehova ang iya promisa.

¹¹ Ginapakita man ni Jehova nga mainunungon sia paagi sa pagtuman sang iya promisa. Kon may ginatagna sia, nagakatuman gid ini. Si Jehova nagsiling: “Amo man ang pulong nga nagagua sa akon baba. Indi ini magbalik sa akon nga wala sing katumanan, kundi tumanon sini ang akon luyag, kag pat-od nga magamadinalag-on ini sa ginsugo ko nga himuon sini.” (Isaias 55:11) Paagi sa pagtuman sang iya pulong, ginapakita ni Jehova nga mainunungon sia sa iya mga alagad. Wala niya sila ginapasalig sa butang nga indi niya paghimuon. Masaligan gid si Jehova amo kon ngaa ang iya alagad nga si Josue nakasiling: “Wala sing bisan isa ka saad sa tanan nga maayong butang nga ginsaad ni Jehova sa panimalay ni Israel ang napaslawan; natuman ini tanan.” (Josue 21:45) Gani, makasalig gid kita nga ang mga promisa ni Jehova indi mapaslawan.—Isaias 49:23; Roma 5:5.

12, 13. Sa ano nga mga paagi nga ang mainunungon nga gugma ni Jehova wala sing katapusan?

¹² Pareho sa nabinagbinag na, ginasugiran kita sang Biblia nga ang mainunungon nga gugma ni Jehova “wala sing katapusan.” (Salmo 136:1) Ano ang buot silingon sini? Una, ang pagpatawad ni Jehova sa mga sala permanente. Pareho sang ginbinagbinag sa Kapitulo 26, wala ginaungkat ni Jehova ang mga sala sang isa ka tawo nga napatawad na niya. Bangod “ang tanan nakasala kag wala makalab-ot sa himaya sang Dios,” dapat ang kada isa sa aton magpasalamat gid nga ang mainunungon nga gugma ni Jehova wala sing katapusan.—Roma 3:23.

¹³ Ang mainunungon nga gugma ni Jehova wala sing katapusan sa isa pa ka kahulugan. Ang iya Pulong nagasiling nga ang matarong ‘mangin kaangay sang kahoy nga gintanom sa higad sang sapa, isa ka kahoy nga nagapamunga suno sa panahon sini, ang mga dahon sini wala nagakalaya. Kag ang tanan nga ginahimo niya magamadinalag-on.’ (Salmo 1:3) Imadyina ang isa ka madabong nga kahoy nga ang mga dahon sini wala gid nagakalaya! Pareho sa sini, ang aton kabuhi mangin malawig man, malinong, kag mabungahon kon nagakalipay kita sa Pulong sang Dios. Bangod mainunungon si Jehova, ang mga pagpakamaayo nga iya ginahatag sa iya matutom nga mga alagad wala sing katapusan. Sa matarong nga bag-ong kalibutan nga ginapromisa ni Jehova, maeksperiensiahan gid sang matinumanon nga katawhan ang iya mainunungon nga gugma asta sa wala sing katapusan.—Bugna 21:3, 4.

‘Indi Pagbiyaan ni Jehova ang mga Mainunungon sa Iya’

14. Paano ginapabaloran ni Jehova ang pagkamainunungon sang iya mga alagad?

¹⁴ Halin sang una, ginpamatud-an gid ni Jehova nga mainunungon sia. Kag bangod wala sia nagabag-o, indi gid sia mag-untat sa pagpakita sang pagkamainunungon sa iya matutom nga mga alagad. Ang salmista nagsulat: “Nangin pamatan-on ako kag karon tigulang na, apang wala pa ako makakita sang matarong nga ginpabay-an, ukon sang iya mga anak nga nagapangayukayo sing tinapay. Kay si Jehova mahigugmaon sa katarungan, kag indi niya pagbiyaan ang mga mainunungon sa iya.” (Salmo 37:25, 28) Matuod, bilang Manunuga, nagakabagay lang nga simbahon naton sia. (Bugna 4:11) Pero bangod mainunungon si Jehova, ginapabaloran gid niya ang aton matutom nga mga buhat.—Malaquias 3:16, 17.

15. Ipaathag kon paano ginpakita ni Jehova ang iya pagkamainunungon paagi sa iya mga ginhimo para sa mga Israelinhon.

¹⁵ Bangod sang iya mainunungon nga gugma, sulitsulit nga ginabuligan ni Jehova ang iya mga alagad kon ara sila sa kabudlayan. Ginasugiran kita sang salmista: “Ginaamligan niya ang kabuhi sang mga mainunungon sa iya; ginaluwas niya sila sa kamot sang malauton.” (Salmo 97:10) Binagbinaga kon paano niya ginbuligan ang pungsod sang Israel. Sa tapos sila ginluwas sa Pula nga Dagat paagi sa milagro, ang mga Israelinhon nagkanta kay Jehova: “Tungod sang imo mainunungon nga gugma gintuytuyan mo ang katawhan nga imo gintubos.” (Exodo 15:13) Ang pagluwas sa Pula nga Dagat nagapamatuod nga ginpakitaan ni Jehova sang iya mainunungon nga gugma ang mga Israelinhon. Gani, ginsilingan ni Moises ang mga Israelinhon: “Ginpalangga kamo ni Jehova kag ginpili niya kamo indi bangod kamo ang pinakadamo sa tanan nga katawhan, kay kamo ang pinakadiutay sa tanan nga katawhan. Kundi bangod ginahigugma kamo ni Jehova, kag bangod gintuman niya ang iya ginpanumpa sa inyo mga katigulangan, gintubos kamo ni Jehova paagi sa iya makusog nga kamot, kag ginpagua halin sa balay sang mga ulipon, sa gahom sang Paraon nga hari sang Egipto.”—Deuteronomio 7:7, 8.

16, 17. (a) Paano ginpakita sang mga Israelinhon nga wala sila sang apresasyon sa mainunungon nga gugma ni Jehova, pero paano si Jehova nagpakita sing kaawa sa ila? (b) Paano ginpakita sang kalabanan nga Israelinhon nga “wala na sing paglaum nga mag-ayo” pa sila, kag ano ang matun-an naton sa sini?

¹⁶ Wala gid gin-apresyar sang pungsod sang Israel ang mainunungon nga gugma ni Jehova. Sa tapos sila ginluwas, “nagpadayon sila sa pagpakasala batok [kay Jehova] sang magrebelde sila sa Labing Mataas.” (Salmo 78:17) Sa sulod sang ginatos ka tuig, pila sila ka beses nga nagrebelde. Nagtalikod sila kay Jehova kag nagsimba sa butig nga mga dios kag naghimo sang pagano nga mga buhat nga nagguba sang ila relasyon kay Jehova. Pero, ginpadayon gihapon ni Jehova ang iya katipan. Paagi kay manalagna Jeremias, nakitluoy si Jehova sa iya katawhan: “Magbalik kamo sa akon, rebelyuso nga Israel . . . Indi ako magtulok nga may kaakig sa inyo, kay mainunungon ako.” (Jeremias 3:12) Pero, sa nabinagbinag na sa Kapitulo 25, wala gid nagbag-o ang kalabanan nga mga Israelinhon. Sa pagkamatuod, “ginalangolango lang nila ang mga mensahero sang matuod nga Dios. Gintamay nila ang iya ginsiling kag ginyaguta nila ang iya mga manalagna.” Ano ang resulta? Sang ulihi, “wala na sing paglaum nga mag-ayo pa sila, amo nga naakig gid si Jehova sa iya katawhan.”—2 Cronica 36:15, 16.

¹⁷ Ano ang matun-an naton sa sini? Matun-an naton nga bisan mainunungon si Jehova indi niya pagpabay-an nga maghimo sang sala ang malain nga mga tawo kag indi man sia nila malimbungan. Matuod, si Jehova “bugana sa mainunungon nga gugma,” kag nalipay sia magpakita sing kaluoy kon may basihan ini. Pero ano abi kon ang nakasala indi na gid magbag-o? Sa sini nga kaso, ginasunod ni Jehova ang iya matarong nga mga talaksan kag silutan niya ang nakasala. Pareho sang ginsiling kay Moises, “indi [ni Jehova] pagpabay-an nga indi masilutan ang nakasala.”—Exodo 34:6, 7.

18, 19. (a) Paano ang pagsilot ni Jehova sa malain nga mga tawo isa man ka buhat sang pagkamainunungon? (b) Paano ipakita ni Jehova ang iya pagkamainunungon sa iya mga alagad nga ginhingabot asta napatay sila?

¹⁸ Nagapakita man ang Dios sang pagkamainunungon paagi sa pagsilot sa mga tawo nga nagahimo sing malain. Paano? Ang isa ka halimbawa sini amo ang mga sugo nga mabasa sa libro sang Bugna nga ginsugo ni Jehova sa pito ka anghel: “Lakat kamo kag iula ang unod sang pito ka yahong sang kaakig sang Dios sa duta.” Sang gin-ula sang ikatlo nga anghel ang unod sang iya yahong “sa mga suba kag sa mga tuburan sang tubig,” nangin dugo ini. Dayon nagsiling ang anghel kay Jehova: “Matarong ka, ang Isa nga amo karon kag amo anay, ang Isa nga mainunungon, kay ginpadapat mo ini nga mga paghukom, bangod gin-ula nila ang dugo sang mga balaan kag sang mga manalagna, gani ginhatagan mo sila sing dugo agod imnon; nagakadapat ini sa ila.”—Bugna 16:1-6.

¹⁹ Talupangda nga samtang ginahatag ini nga mensahe sang paghukom, ginpatuhuyan sang mga anghel si Jehova bilang “ang Isa nga mainunungon.” Ngaa? Bangod paagi sa paglaglag sa malain nga mga tawo, ginapakita ni Jehova nga mainunungon sia sa iya mga alagad. Madamo sa ila ang ginhingabot asta mapatay pero bangod mainunungon si Jehova, wala gid niya sila ginkalimtan. Gusto na gid ni Jehova nga makita liwat ining mga matutom nga napatay kag ginatudlo sang Biblia nga katuyuan niya nga padyaan sila sing pagkabanhaw. (Job 14:14, 15) Bisan patay na sila, wala gid ginakalimtan ni Jehova ang iya matutom nga mga alagad kay “para sa iya buhi sila tanan.” (Lucas 20:37, 38) Ang katuyuan ni Jehova nga banhawon ang mga patay nga ara sa iya memorya isa ka mabakod gid nga ebidensia sang iya pagkamainunungon.

Bangod sang Mainunungon nga Gugma ni Jehova Posible Kita Mabuhi sing Wala Katapusan

20. Sin-o ang “mga suludlan nga takus sa kaluoy,” kag paano si Jehova nangin mainunungon sa ila?

²⁰ Sa bilog nga kasaysayan, nagapakita si Jehova sing talalupangdon nga pagkamainunungon sa matutom nga mga tawo. Ang matuod, sa sulod sang linibo ka tuig, “nagbatas [si Jehova] kag nagpakita sia sing daku nga pasensia sa sining mga tawo nga daw mga suludlan nga takus sa iya kaakig kag takus laglagon.” Ngaa? “Ginhimo niya ini agod mahibaluan ang iya daku nga himaya sa mga suludlan nga takus sa kaluoy, nga ginhanda niya nga daan agod makabaton sing himaya.” (Roma 9:22, 23) Ining “mga suludlan nga takus sa kaluoy” amo ang mga matarong nga gintangdo sang balaan nga espiritu para mangin kaupod nga mga manunubli sang Cristo sa iya Ginharian. (Mateo 19:28) Paagi sa paghatag sa ila sang kahigayunan nga maluwas, nagpabilin si Jehova nga mainunungon kay Abraham, nga iya ginpromisahan sini nga katipan: “Paagi sa imo kaliwat magatigayon sing pagpakamaayo para sa ila kaugalingon ang tanan nga pungsod sa duta bangod nagpamati ka sa akon tingog.”—Genesis 22:18.

21. (a) Paano si Jehova nagaunong sa “daku nga kadam-an” nga nagalaum nga maluwas sa “dakung kapipit-an”? (b) Bangod mainunungon si Jehova, ano ang gusto mo himuon?

²¹ Mainunungon man si Jehova sa “daku nga kadam-an” nga nagalaum nga maluwas sa “dakung kapipit-an” kag magkabuhi sing wala katapusan sa isa ka paraiso nga duta. (Bugna 7:9, 10, 14) Bisan pa indi perpekto ang iya mga alagad, mainunungon sila nga ginahatagan ni Jehova sang kahigayunan nga magkabuhi sing wala katapusan sa paraiso nga duta. Paano niya ini ginahimo? Paagi sa gawad, nga amo ang pinakadaku nga ebidensia sang pagkamainunungon ni Jehova. (Juan 3:16; Roma 5:8) Ang pagkamainunungon ni Jehova amo ang rason kon ngaa ang mga tawo nga nagapangita sang pagkamatarong nagapalapit sa iya. (Jeremias 31:3) Bangod sang pagkamainunungon nga ginapakita ni Jehova kag sa ipakita pa gid niya, sigurado nga magasuod pa gid kita sa iya. Gusto gid naton nga mangin suod sa Dios, gani kabay nga pasalamatan naton ang iya mainunungon nga gugma paagi sa pagpabilin nga matutom sa aton pag-alagad sa iya.