Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • nwt Isaia 1:1-66:24
  • Isaia

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • Isaia
  • Nega Matamata Trensleisen Ena Buka Helaga
Nega Matamata Trensleisen Ena Buka Helaga
Isaia

ISAIA

1 Iuda edia king Usaia,+ Iotama,+ Ahasa,+ bona Hesekaia+ edia nega ai, Amoso ena natuna mero Isaia*+ be Iuda bona Ierusalema totona matahanai ta ia itaia:+

 2 Guba taudia bona tanobada taudia e, umui kamonai namonamo,+

Badina Iehova ia gwau:

“Natudia lau naria bona idia tubu daekau,+

To idia ese lau idia gwau-edeede henia.+

 3 Boromakau be ena biaguna ia diba,

Bona doniki be iena biaguna ese ia atoa aniani gabuna ia diba.

To Israela taudia be lau* idia diba lasi,+

Egu taunimanima be mai laloparara ida idia kara lasi.”

 4 Kara dika besena e, dika do umui davaria,+

Emui kerere momo ese umui ia hametaua,

Umui be kara dika taudia, kara gageva natudia!

Umui ese Iehova umui rakatania vadaeni,+

Umui be Israela ena Helaga Diravana dekenai hemataurai umui hahedinaraia lasi,

Bona ia amo umui raka siri vadaeni.

 5 Umui gwau-edeede loulou dainai, umui ura edeseni umui do idia botaia lou?+

Emui kwarana ai bero momo idia noho vadaeni,

Bona emui kudouna be mai ena gorere.+

 6 Emui aena amo ia lao emui kwarana be gorere ese ia hadikaia vadaeni.

Tauanina ibounai dekenai bero bona toto momo idia noho,

Muramura eiava dehoro idia atoa lasi, eiava idia kumia lasi.+

 7 Emui tano ia dika.

Emui siti ibounai be lahi ese ia araia ore.

Emui vairana ai idau tano taudia ese emui tano ena aniani idia ania.+

Emui tano be idau bese taudia ese idia hadikaia, bona anina lasi gabuna ai ia lao.+

 8 Siona ena natuna kekeni be vain umana ai ia noho au raurau rumana bamona idia rakatania,

Kiukamba umana ai ia noho ruma maragina bamona,

Tuari taudia ese idia koua hagegea siti bamona.+

 9 Bema tuari oreadia edia Iehova* be haida ia hamauria lasi,

Ita be Sodoma

Bona Gomora bamona ita lao vadaeni.+

10 Sodoma ena lohia taudia e, Iehova ena hereva umui kamonai henia.+

Gomora taudia e, iseda Dirava ena taravatu* umui kamonai namonamo.+

11 Iehova ia gwau: “Lau dekenai boubou gaudia momo umui henia ena namo be dahaka?+

Gabua bouboudia totona umui henia mamoe tau+ bona animal namodia edia digara lau ura henia lasi,+

Bona boromakau matamatadia bona mamoe natudia bona nanigosi edia rara lau ura henia lasi.+

12 Egu vairana dekenai umui mai neganai,+

Daika ese umui ia hamaoroa,

Egu ariara gabudia umui moia totona?+

13 Umui ese anina lasi aniani bouboudia ma haida umui mailaia lasi.

Emui bonana namo muramura be lau ura henia lasi momokani.+

Ena be hua matamata aria,+ sabati,+ bona hebou badadia umui karaia,+

To, unai heboudia ai lauma dikadia edia siahu umui gaukaralaia dainai lau abia dae diba lasi.+

14 Emui hua matamata aria bona aria idauidau be lau ura henia lasi momokani.

Lau dekenai idia be gau metauna ai idia lao,

Bona lau hesiku vadaeni huaia totona.

15 Bona emui imana umui kehoa neganai,

Egu vairana be umui amo lau hunia.+

Ena be guriguri momo umui gwauraia,+

To lau kamonai lasi.+

Emui imana be rara amo idia honu.+

16 Umui digu, bona sibona umui hagoevaia.+

Emui kara dikadia be egu vairana amo umui kokia.

Emui kara dikadia umui hadokoa.+

17 Kara namo karaia dalana umui diba, kara maoromaoro umui tahua,+

Dagedage taudia umui sisiba henia,

Tamana lasi natuna* ena maoro umui gimaia,

Bona vabu durua totona umui hereva.”+

18 Iehova ia gwau: “Umui mai, ita huanai iseda hereva ita hamaoromaoroa.+

Ena be emui kara dika be kakakaka momokani,

To do ia kurokuro momokani, sinou bamona,+

Eiava emui kara dika be dabua kakakakana bamona,

To wulu goevana bamona do ia lao.

19 Bema umui hahedinaraia umui ura bada egu hereva umui kamonai,

Umui be tano ena aniani namodia do umui ania.+

20 To bema egu hereva umui dadaraia bona umui gwau-edeede,

Umui be tuari kaia amo do umui mase,+

Badina lau Iehova, lau hereva inai.”

21 Guna Dirava ia badinaia siti+ be hari ariara hahinena bamona ai ia lao!+

Guna unai siti ai kota maoromaoro

Bona kara maoromaoro idia karaia,+

To hari ala-ala taudia sibona idia noho.+

22 Emui siliva be momoru ai ia lao vadaeni,+

Bona emui bia* be ranu ida idia mikisia.

23 Emui lohia taudia be idia kwara auka bona henaohenao taudia idia bamoa.+

Idia ibounai be laloani moni idia ura henia bona harihari gaudia idia tahua.+

Tamana lasi natudia* dekenai kota maoromaoro idia karaia lasi,

Bona kota dekenai vabu ena hereva idia kamonai henia lasi.+

24 Unai dainai Lohiabada momokanina, tuari oreadia edia Iehova,

Israela edia Siahu Ibounai Diravana, ia gwau:

“Kamonai! Lau idia dagedage henia taudia do lau panisia,

Bona egu inai taudia edia kerere davana do lau henia lou.+

25 Lau ese umui amo egu imana do lau kokia,

Emui miro ibounai be muramura amo do lau huria oho,

Bona lau ese emui miro ibounai do lau kokia momokani.+

26 Guna bamona, lau ese emui hahemaoro taudia do lau abia hidi lou

Bona sisiba henia taudia danu.+

Unai murinai inai siti do idia gwauraia Kara Maoromaoro Siti, Dirava Badinaia Taoni.+

27 Dirava ena kota maoromaoro dainai, Siona do ia hoia lou,+

Bona Dirava ena kara maoromaoro dainai, idia giroa lou taudia do ia hoia lou.

28 Gwau-edeede taudia bona kara dika taudia be nega tamona do idia hadikaia ore,+

Bona Iehova idia rakatania taudia be do idia mase.+

29 Badina umui ura henia au goadadia dekenai do idia hemarai,+

Bona umui abia hidi uma gabudia* dainai do umui hemarai.+

30 Badina umui be au badana ta, ena raurau idia mase auna bamona do umui lao,+

Bona ranu lasi uma gabu bamona do umui lao.

31 Tau goadana be rei kakoro bamona do ia lao,

Bona ia karaia gaudia be lahi amo ia daekau diari maragidia bamona,

Ruaosi be nega tamona lahi ese do ia gabua ore,

Bona ta ese unai lahi do ia habodoa lasi.”

2 Amoso ena natuna mero Isaia ese Iuda bona Ierusalema totona ia itaia matahanai be inai:+

 2 Dina gabedia edia dokona ai,

Iehova ena dubu ia noho ororona

Be ororo iboudiai edia ataiai do ia gini goada,+

Bona ororo maragidia ibounai do ia hereaia,

Bona bese ibounai be unuseni do idia lao.+

 3 Bona taunimanima momo be do idia lao bona idia gwau:

“Umui mai, Iehova ena ororo dekenai ita lao,

Bona Iakobo ena Dirava ena dubu dekenai ita lao.+

Iena dala be ita dekenai do ia hadibaia,

Bona ita be iena dala dekenai do ita raka.”+

Badina taravatu* be Siona amo do ia mai,

Bona Iehova ena hereva be Ierusalema amo do ia mai.+

 4 Dirava be diadi bamona bese momo huanai do ia helai

Bona taunimanima momo edia hekwakwanai do ia hamaoromaoroa.

Edia tuari kaia be tano geia gaudia ai do idia halaoa,

Edia io be au rigidia utua kaia ai do idia halaoa.+

Bese ta ese bese ma ta do ia tuari henia lasi,

Bona tuari do idia dibaia lou lasi.+

 5 Iakobo ena bese taudia e, umui mai,

Namona be Iehova ena diari ai ita raka.+

 6 Dirava e, oi ese emu taunimanima, Iakobo ena bese taudia unai, oi rakatania vadaeni,+

Badina idia be ist kahanai idia noho taudia idia karaia karadia momo idia badinaia,

Filistia taudia bamona meamea karadia idia karaia,+

Bona idau bese natudia momo be edia huanai idia noho.

 7 Edia tano be siliva bona golo amo ia honu,

Bona edia dava bada kohu be momo herea.

Edia tano ai hosi be momo herea,

Kariota danu be momo herea.+

 8 Edia tano be anina lasi diravadia amo ia honu.+

Edia imana amo idia karaia gaudia idia tomadiho henia,

Edia ima kwakikwaki amo idia karaia gaudia unai.

 9 Vadaeni idia igo diho, bona idia hemarai,

Bona edia dika oi gwauatao diba lasi.

10 Iehova ena badu bada

Bona iena siahu hairaina dainai,

Nadi badadia edia matu lalonai umui vareai bona kahu lalonai umui hunia.+

11 Hekokoroku taudia be edia kwarana do idia atoa diho,

Bona sibona edia ladana idia abia isi taudia be do ia hamanaua.

Unai dina ai Iehova sibona do idia hanamoa.

12 Unai dina be tuari oreadia edia Iehova* ena dina.+

Unai be hekokoroku bona sibona edia ladana idia abia isi taudia hadikaia dinana,

Ladana bada taudia bona ladana maragi taudia do ia hadikaia ore danu.+

13 Ia ese Lebanona ena sida au latadia ibounai

Bona Basana ena ouki au ibounai do ia hadikaia,

14 Ororo badadia ibounai

Bona ororo latadia ibounai do ia hadikaia.

15 Kohoro latadia bona magu aukadia ibounai do ia hadikaia.

16 Tarasisi ena bouti ibounai+

Bona bouti namodia ibounai do ia hadikaia.

17 Hekokoroku taudia be edia kwarana do idia atoa diho,

Bona sibona edia ladana idia abia isi taudia be do ia hamanaua.

Unai dina ai Iehova sibona do idia hanamoa.

18 Anina lasi diravadia ibounai do idia boio momokani.+

19 Dirava ia toreisi neganai, tanobada ia marere

Bona taunimanima be nadi ena kohua

Bona tano guri lalonai do idia hunia,+

Badina Iehova ena badu bada

Bona iena siahu hairaina dainai do idia gari dikadika.+

20 Unai dina ai taunimanima be siliva bona golo amo idia karaia anina lasi diravadia,

Tomadiho henia totona idia sibona ese idia karaia gaudia unai, do idia abia

Bona bita maragidia bona mariboi dekenai do idia negea lao,+

21 Dirava ia toreisi neganai, tanobada ia marere

Bona taunimanima be nadi ena matu

Bona nadi badadia huanai idia hunia,

Badina Iehova ena badu bada

Bona ena siahu hairaina dainai do idia gari dikadika.

22 Taunimanima do umui abidadama henia lasi,

Idia be udu baubau ena laga sibona bamona.

Idia ese dahaka namo do idia havaraia?

3 Itaia, Lohiabada momokanina, tuari oreadia edia Iehova,*

Be Ierusalema bona Iuda amo heduru daladia idauidau ia kokia,

Paraoa bona ranu,+

 2 Tatau goadadia bona tuari taudia goadadia,

Hahemaoro taudia bona peroveta taudia,+ vaira nega gwauraia taudia bona tau badadia,

 3 Tuari biaguna,*+ ladana bada tauna, sisiba henia tauna,

Bona meamea diba namonamo tauna bona vada tauna, unai ibounai ia kokia noho.+

 4 Lau ese memero matamata be edia lohia taudia ai do lau halaoa,

Bona laloa namonamo lasi tauna ese idia do ia lohiaia.

 5 Taunimanima be ta ta do idia hahisia,

Edia tadikaka do idia hahisia.+

Memero ese tatau burukadia do idia dagedage henia,

Bona ladana maragi tauna ese ladana bada tauna do ia matauraia lasi.+

 6 Ta ta be ena tamana ena ruma ai ena tadikaka do ia dogoatao bona do ia gwau:

“Oi be mai emu ataiai dabua, ai oi lohiaia.

Ia dika vadaeni gabuna oi naria be namo.”

 7 To unai dina ai do ia boiboi, ia gwau:

“Lau be emui toto kumia tauna lasi,

Bona egu ruma ai aniani eiava dabua be lasi.

Lau be taunimanima edia gunalaia tauna ai umui halaoa lasi.”

 8 Ierusalema ia moru,

Bona Iuda danu ia moru,

Badina edia hereva bona kara amo Iehova idia kamonai henia lasi,

Idia be hairai Diravana vairanai kara dikadia idia karaia.+

 9 Edia vairana toana ese ia hahedinaraia idia kerere,

Bona edia kara dika idia gwauraia hedinarai, Sodoma taudia bamona,+

Bona idia hunia diba lasi.

Dika do idia davaria, badina idia sibona ese kerere idia havaraia!

10 Kara maoromaoro taudia oi hamaoroa idia dekenai gau dikana ta do ia vara lasi,

Bona idia karaia gaudia dainai namo do idia davaria.*+

11 Kara dika taudia be dika do idia davaria!

Idia dekenai dika do ia vara,

Badina idia ese ma haida idia kara henia hegeregerena, ma haida ese unai bamona do idia kara henia!

12 To egu taunimanima be edia gaukara gunalaia taudia ese idia kara auka henidia,

Bona hahine ese idia biagudia.

Egu taunimanima e, emui gunalaia taudia ese umui idia hakaua kerere, bona dala idauidau ai umui raka kava noho,

Bona emui raka dalana dekenai daradara idia havaraia.+

13 Iehova be ena kota herevana gwauraia totona ia hegaegae,

Ia be ia gini noho taunimanima kota henia totona.

14 Iehova be ena taunimanima edia lohia taudia bona tau badadia ida do ia kota.

Idia dekenai ia gwau: “Umui ese vain umadia be lahi amo umui gabua,

Bona ogogami taudia amo umui henaoa gaudia be emui ruma lalodiai idia noho.+

15 Dahaka dainai umui ese egu taunimanima umui hahisia

Bona ogogami taudia edia vairana be miro dekena amo umui dahua?”+ Unai be Siahu Ibounai Lohiabadana, tuari oreadia edia Iehova ena hereva.

16 Iehova ia gwau: “Badina Siona ena natudia kekeni idia hekokoroku

Bona idia raka neganai edia kwarana idia abia isi,

Bona edia matana amo tatau dekenai idia saini, idia raka neganai edia koekoena idia hamarerea,

Bona edia aena ai idia atoa herahera gaudia idia regerege,

17 Bona lau, Iehova ese Siona ena natudia kekeni edia kwarana dekenai toto do lau havaraia,

Bona lau, Iehova ese edia kwarana ena huina ibounai do lau kokia.+

18 Unai dina ai Iehova ese inai gaudia edia hairai do ia kokia: Imana gaudia,

Kwara herahera gaudia bona hua ena toana bamona herahera gaudia,+

19 Taia gaudia,* ima gaudia, bona kwara koua dabua,

20 Kwara gaudia, aena dekenai idia atoa seini, bona kemena ai idia kwatua herahera dabua,

Bonana namo muramura kavabu bona sibodia gimaia totona idia atoa ageva,

21 Imana ai idia atoa rini bona udu baubau ai idia atoa rini,

22 Aria negadia ai idia atoa dabua, ataiai dabua, kouti, bona paosi,

23 Hevarivari maragidia+ bona dabua,

Kwara kumia dabuadia bona muko.

24 Balsam* oela+ ena bonana do ia daekau lasi, to bonana dikana do ia daekau,

Beleta do idia kwatua lasi, to varo do idia kwatua,

Huina ai sitaelo do idia karaia lasi, to do idia kebere,+

Dabua namo hereana lasi, to puse dabua do idia karaia,+

Bona hairai toana do ia boio, to kipara do ia noho.

25 Emui tatau be tuari kaia amo do idia hamasea,

Bona emui tatau goadadia be tuari lalonai do idia mase.+

26 Emui siti be hahine ta bamona, ena gau ibounai idia kokia dainai ia taitai,+

Bona tano ai do ia helai.”+

4 Bona unai nega ai hahine 7 be tau ta dekenai do idia lao,+ bona do idia gwau:

“Ai be emai paraoa sibona do ai ania

Bona emai dabua sibona do ai karaia,

To namona be emu ladana amo ai do idia gwauraia,

Unai amo do ai hemarai* lasi.”+

2 Unai nega ai Iehova ese ia hatubua tubutubu gauna be do ia namo herea bona hairai momokani, bona unai tano ena au huahua be idia roho mauri Israela taudia ese do idia heagilaia bona hanamoa.+ 3 Siona idia rakatania lasi taudia bona Ierusalema taudia oredia do idia gwauraia helaga taudia. Ierusalema ai idia noho taudia ibounai, edia ladana be mauri abia totona idia torea.+

4 Iehova ese Siona ena natudia kekeni edia miro* ia huria oho.+ Dirava be Ierusalema dekenai ena badu do ia hahedinaraia bona do ia hahemaoro henia. Unai dala amo, ia dekenai ia kamokau rara ena maka do ia dahua oho.+ 5 Danu Iehova ese Siona Ororo bona ena hebou gabudia ataiai, dina ai ori bona kwalahu do ia havaraia, bona hanuaboi ai, ia araia lahi do ia havaraia,+ badina unai hairai gabuna ena ataiai gimaia gauna ta do ia noho. 6 Bona au raurau rumana ta do ia noho, dina ena siahu ia koua totona,+ bona lai gubana bona medu negadiai unuseniai idia hunia diba.+

5 Mani egu lalokau tauna totona ane ta lau abia,

Inai ane be egu lalokau tauna bona ena vain uma totona.+

Egu lalokau tauna ena vain uma be ororo ai, unai ororo ena tano be namo herea.

 2 Ia ese tano ia geia bona nadi ia kokidia.

Tano ai greips kakakakana ia hadoa,

Vain uma huanai kohoro ta ia haginia,

Bona nadi amo vain huahua moia gabuna ia karaia.+

Vadaeni unai uma amo greips namodia idia vara totona ia naria,

To greips dikadia sibona idia vara.+

 3 Vadaeni ia gwau: “Ierusalema siti bona Iuda ai idia noho taudia e,

Mani lau bona egu vain uma huanai hahemaoro umui karaia.+

 4 Egu vain uma be anina namona ia havaraia totona,

Egu uma totona dahaka lau do karaia lasi?+

Lau ura greips namodia do idia vara,

To dahaka dainai greips dikadia sibona idia vara?

 5 Egu vain uma dekenai do lau karaia gauna

Mani umui dekenai lau gwauraia:

Lau ese uma ia gegea magu do lau kokia,

Bona do lau gabua.+

Lau ese ena nadi magu do lau hamorua,

Bona do idia moia diho.

 6 Lau ese unai uma be anina lasi gabuna ai do lau halaoa,+

Vain audia do idia utua lasi, eiava tano do idia geia lasi.

Unai uma ai au ginigini bona ava dikadia be momo,+

Bona ori do lau oda henia ia latanai medu do ia hadihoa lasi.+

 7 Badina tuari oreadia edia Iehova* ena vain uma be Israela besena,+

Iuda taudia be ia lalokau henia vain uma unai.

Ia ura kota maoromaoro do idia karaia,+

To kota maoromaoro idia karaia lasi.

Ia ura kara maoromaoro idia karaia,

To lalohisihisi dainai idia taitai.”+

 8 Ruma momo umui abia taudia+

Bona tano momo umui abia noho taudia be dika do umui davaria!+

Umui ese tano ibounai umui abia

Bona umui sibona ese umui noholaia.

 9 Lau kamonai tuari oreadia edia Iehova ia gwauhamata

Ruma momo herea, ena be ruma badadia bona mai edia hairai,

To do idia dika momokani,

Bona ta ese do ia noholaia lasi.+

10 Vain uma badana ta do idia karaia, to unai uma amo do idia abia wain be bat* tamona sibona do ia hahonua,

Bona witi ena uhe homa ta* idia hadoa, to do idia gogoa witi be ifa ta* sibona do idia hahonua.+

11 Wain inua totona daba momokani idia noga

Bona wain idia inua ela bona hanuaboi bona idia kekero, idia be dika do idia davaria!+

12 Edia aria ai, idia be hap* bona miusiki gaudia mai edia varo,

Tambarin bona fluti idia gadaralaia, bona wain idia inua.

To Iehova ena gaukara idia laloa lasi,

Bona ena imana amo ia karaia gaudia idia itaia lasi.

13 Vadaeni egu taunimanima be idau tano dekenai do idia abidia lao

Badina idia be lau idia diba lasi.+

Edia ladana bada taudia be do idia hitolo,+

Bona edia taunimanima ibounai be do idia ranu mase.

14 Vadaeni Mase Gurina* ia bada ia lao

Bona ena uduna ia kehoa badabada.+

Bona unai siti ai ladana bada taudia, regerege bada idia karaia hutuma bona inuinu taudia,

Idia ibounai be unai guri lalonai do idia diho.

15 Bona taunimanima do idia igo diho,

Idia be do idia hemarai,

Bona hekokoroku taudia be edia kwarana do idia atoa diho.

16 Tuari oreadia edia Iehova be hahemaoro ia karaia neganai, ena ladana do ia abia isi,

Dirava momokanina, Helaga Diravana unai,+ be ena kara maoromaoro amo ena helaga karana do ia hahedinaraia.+

17 Bona mamoe be rei gabudia ai rei idia ania,

Idau bese taudia be taunimanima idia noho lasi gabudia ai do idia aniani, guna unai gabu ai animal namodia idia noho.

18 Idia koikoi taudia be dika do idia davaria!

Edia kara dika be koikoi karadia ese ia veria lao, hosi ese kariota ia veria lao bamona.

19 Unai taudia be inai bamona idia hereva: “Namona be Dirava ese ena gaukara ia karaia haraga.

Namona be ia mai haraga, unai amo do ai itaia.

Namona be Israela ena Helaga Diravana ena ura gauna ia vara

Vadaeni do ai diba!”+

20 Namo idia gwauraia dika bona dika idia gwauraia namo taudia,+

Dibura idia gwauraia diari bona diari idia gwauraia dibura taudia,

Bona digara idia gwauraia idita bona idita idia gwauraia digara taudia, idia ibounai be dika do idia davaria!

21 Idia laloa idia sibona be aonega taudia be dika do idia davaria

Bona edia lalohadai dekenai idia tabekau taudia be dika do idia davaria.+

22 Wain idia inua momo taudia

Bona alkahol mikisia dalana idia diba momo taudia be dika do idia davaria.+

23 Laloani moni amo kara dika taudia idia ruhaia taudia+

Bona kara maoromaoro taudia totona kota maoromaoro idia karaia lasi taudia be dika do idia davaria.+

24 Lahi ese witi momoru ia gabua ore

Bona lahi ese rei kaukau ia gabua haraga bamona,

Edia ramuna do ia bodaga,

Edia flaoaflaoa do idia kakoro bona lai ese do ia odaia lao pauda bamona,

Badina tuari oreadia edia Iehova ena taravatu* idia dadaraia

Bona Israela ena Helaga Diravana ena hereva idia matauraia lasi.+

25 Unai dainai Iehova be ena taunimanima ia badu henia,

Bona ia ese ena imana do ia abia isi, idia do ia hadikaia.+

Ororo do idia marere,

Bona edia mase tauanina be dala ai do idia noho momoru bamona.+

Unai dainai, Dirava ena badu ia doko lasi,

Bona ena imana ia abia isi noho, idia ia hadikaia totona.

26 Ia ese daudau ai ia noho besena hadibaia totona saini au ta ia haginia.+

Ia ese idia ia wisili henia bena idia be tanobada ena dokona amo idia mai.+

Bona itaia! Idia be idia mai haraga noho.+

27 Idia be goada taudia, ta ia manoka lasi bona ta ia hekwakwanai lasi.

Idia ta ia mahuta lasi.

Edia gabana ai ia noho beleta idia kokia lasi,

Bona edia sandolo varo idia makohi lasi.

28 Edia diba ibounai be mai matana,

Bona edia peva ibounai idia abia hegaegae,

Edia hosi edia aena palapala be auka, nadi bamona,

Bona edia wili be idia giroagiroa, lai goadana bamona.+

29 Edia boiboi be laiona ena boiboi bamona,

Laiona natuna bamona idia boiboi.+

Do idia boiboi bona idia ania animal idia dogoatao

Bona do idia abia lao, ta ese do ia hamauria lasi.

30 Unai dina ai animal idia abia murinai do idia boiboi,

Davara ena regena bamona+

Ta be tano ia itaia neganai, dibura sibona do ia itaia,

Ori ese dina ia koua dainai diari be lasi.+

6 King Usaia ia mase laganina ai,+ lau ese Iehova lau itaia ena ataiai terona hairaina ai ia helai,+ bona ena dabua ese dubu ia koua. 2 Serapi be ia idia hagegea, idia ta ta edia apena be 6. Idia ta ta be apena rua amo edia vairana idia koua, bona apena rua amo edia aena idia koua, bona apena rua amo idia roho loaloa.

 3 Bona ta be ta dekenai ia boiboi:

“Tuari oreadia edia Iehova* be helaga, helaga, helaga.+

Tanobada ibounai be ena hairai amo ia honu.”

4 Unai boiboi ena regena dainai, dubu ena iduara ena du idia mareremarere, bona dubu be kwalahu amo ia honu.+

 5 Bena lau gwau: “Madi, lau be dika momokani!

Lau be lau mase vadaeni bamona,*

Badina egu matana ese King, tuari oreadia edia Iehova, ia itaia vadaeni!

To egu uduna amo idia mai herevadia be miro,

Bona lau be miro herevadia idia gwauraia taudia huanai lau noho.”+

6 Unai nega ai, serapi ta be lau dekenai ia roho mai, bona ia dogoatao auri dekenai be boubou patana+ amo ia abia lahi gida ia noho.+ 7 Bena unai gida be egu uduna ai ia atoa bona ia gwau:

“Kamonai! Inai gida be emu udu bibina dekenai ia kamokau.

Dirava ese emu kara dika ia kokia,

Bona ia gwauatao vadaeni.”

8 Bena Iehova ena gadona lau kamonai, ia gwau: “Daika do lau siaia, bona daika be ai totona do ia lao?”+ Bona lau gwau: “Lau inai! Lau oi siaia!”+

 9 Bena Dirava ia gwau: “Oi lao, bona inai taunimanima dekenai oi gwau:

‘Do umui kamonai loulou,

To do umui laloparara lasi.

Do umui itaia loulou,

To gau ta do umui diba lasi.’+

10 Inai taudia edia lalona oi koua,+

Edia taiana danu oi koua+

Bona edia matana oi koua,

Unai amo do idia itaia lasi

Bona do idia kamonai lasi,

Unai amo do idia laloparara lasi

Bona do idia helalo-kerehai lasi bona namo do idia davaria lasi.”+

11 Vadaeni lau gwau: “Iehova e, unai do ia vara ela bona edena negai?” Bena ia gwau:

“Ela bona siti do idia dika, bona ta ese do ia noholaia lasi,

Bona taunimanima be ruma ai do idia noho lasi

Bona tano do ia dika bona ta do ia noho lasi.+

12 Ela bona lau, Iehova, ese taunimanima ibounai lau lulua lao+

Bona idia rakatania tano be do ia noho kava.

13 “Taunimanima 10 10 amo ta ta sibona be tano dekenai do idia noho, idia be lahi ese do ia araia ore, au badana bona ouki au bamona, unai au idia utua neganai, ena badina idia kokia lasi. Unai au ena badina be bese helagana ta.”

7 Vadaeni Iotama ena natuna Ahasa, Usaia ena tubuna unai, be Iuda ena king neganai,+ Suria ena king Resini bona Israela ena king Peka,+ Remalaia ena natuna unai, be Ierusalema tuari henia totona idia daekau lao, to unai siti ia* abia lasi.+ 2 Davida ena basileia ena lohia rumana ai ripoti ta idia kamonai: “Suria ena tuari taudia be Eparaima ena tuari taudia ida idia hebou vadaeni.”

Ahasa bona ena taunimanima idia gari dikadika dainai idia heudeheude, lai ese au ena raurau ia hamarerea bamona.

3 Bena Iehova ese Isaia ia hamaoroa: “Mani oi bona emu natuna Seara-iasubu* umui lao Ahasa hedavari henia totona,+ unai be dabua huria tauna ena tano ia lao henia dala badana ena atai kahana ai ia noho gohu ena dokonai.+ 4 Namona be ia oi hamaoroa, ‘Oi naria namonamo. Suria ena king, Resini, bona Remalaia ena natuna mero idia badu dikadika dainai oi gari lasi bona oi lalomanoka lasi, badina idia be lahi ese kahirakahira do ia araia ore au rua bamona.+ 5 Badina Suria taudia, Eparaima taudia bona Remalaia ena natuna be oi idia tuari henia totona palani idia karaia, idia gwau: 6 “Namona be ita lao bona Iuda ita tuari henia bona ita hadarerea bona ita abia, bona Tabele ena natuna mero ita abia hidi unai siti ena king ai ia lao totona.”+

 7 “‘Siahu Ibounai Lohiabadana Iehova be inai bamona ia gwau:

“Do idia kwalimu lasi,

Bona unai do ia vara lasi.

 8 Badina Suria ena siti badana be Damaseko,

Bona Damaseko ena king be Resini.

Lagani 65 lalonai

Eparaima do idia hadikaia momokani bona unai bese do ia boio.+

 9 Eparaima ena siti badana be Samaria,+

Bona Samaria ena king be Remalaia ena natuna.+

Bema emui abidadama be goada momokani lasi,

Umui be do umui gini goada lasi.”’”

10 Iehova be Ahasa dekenai ma ia gwau: 11 “Lau, emu Dirava Iehova amo toa ta oi noia.+ Ena be unai toa be dobu momokani Mase Gurina* bamona eiava ataiai momokani guba ena ataiai bamona.” 12 To Ahasa ia gwau: “Lau ese oi, Iehova, do lau noia lasi, eiava oi do lau tohoa lasi.”

13 Bena Isaia ia gwau: “Davida ena bese taudia e, mani umui kamonai. Umui ese taunimanima edia haheauka karana umui tohoa vadaeni, ani? To umui ura Dirava ena haheauka karana umui tohoa danu, a?+ 14 Unai dainai Iehova ese umui dekenai toa ta do ia hahedinaraia: Kamonai! Kekeni matamata do ia rogorogo bona natuna mero ta do ia havaraia,+ bona iena ladana do ia hatoa Emanuela.*+ 15 Ia be kara dika dadaraia karana bona kara namo abia hidi dalana ia diba neganai, bata bona hani do ia ania. 16 Badina ia be kara dika dadaraia karana bona kara namo abia hidi dalana ia do dibaia lasi neganai, oi gari henia king rua edia tano be do ia noho kava.+ 17 Iehova ese oi bona emu taunimanima bona emu tamana ena bese taudia dekenai nega aukana ta do ia mailaia, Eparaima taudia be Iuda amo idia parara negana amo unai bamona negana ta ia vara lasi,+ badina Dirava ese Asuria ena king do ia siaia umui ia tuari henia totona.+

18 “Unai dina ai Iehova be do ia wisili, bona daudau gabudia, Aigupito ena Naila sinavaina amo lao bona Asuria tanona amo nanigo do idia mai, 19 bona unai lao bona nanigo ibounai be do idia mai bona ataiai kouradia, nadi edia matu, au ginigini, bona ranu gabudia ibounai dekenai do idia helai.

20 “Unai dina ai Sinavai* ena kahana amo, idia hoia huina utua tauna ta do ia mai, unai be Asuria ena king,+ bona ia amo Iehova ese kwarana huina bona aena huina do ia sevia, bona besoso do ia utua danu.

21 “Unai dina ai, tau ta ese boromakau natuna bona mamoe rua do ia naria bona ubua noho. 22 Bona milika be momo herea dainai, ia ese bata do ia ania, badina tano ai idia do noho taudia ibounai be bata bona hani do idia ania.

23 “Unai dina ai, vain audia 1,000, edia davana be siliva moni 1,000, idia hadoa gabudia ai au ginigini bona ava dikadia sibona do idia tubu. 24 Tatau be edia peva bona diba do idia abidia bona unuseniai do idia lao, badina tano ibounai be au ginigini bona ava dikadia amo do ia honu. 25 Bona tano geia gauna amo idia geia ororo iboudiai kahirakahira do umui lao lasi, badina unuseniai au ginigini bona ava dikadia idia noho. Bona boromakau edia aniani gabuna bona mamoe ese idia moia tanona ai do ia lao.”

8 Iehova be lau dekenai ia gwau: “Nadi palakana badana oi abia+ bona toretore gauna amo inai ladana oi torea, ‘Mahere-salala-hasa-basa.’* 2 Bona abidadama witnes taudia rua, hahelaga tauna Uria+ bona Sekaraia, Ieberekaia ena natuna unai, ese lau totona emu toretore do idia hamomokania.”

3 Bena lau be egu adavana, peroveta hahinena ida lau mahuta hebou, bona ia rogorogo bena natuna mero ta ia havaraia.+ Bena Iehova be lau dekenai ia gwau: “Iena ladana oi hatoa Mahere-salala-hasa-basa, 4 badina unai natuna mero be inai hereva, ‘Tamagu!’ bona ‘Sinagu!’ ia do gwauraia lasi neganai, Damaseko ena kohu bona Samaria ena kohu be Asuria ena king ena vairana amo do idia huaia lao.”+

5 Iehova be lau ia hereva henia lou, ia gwau:

 6 “Badina unai taunimanima ese ia aru namonamo Siloa ranuna idia dadaraia+

Bona Resini bona Remalaia ena natuna mero dekenai idia moale bada,+

 7 Unai dainai Iehova ese Asuria ena king+

Bona ena tuari orea goadana do ia siaia

Idia ia tuari henia totona.

Ia be mai ena tuari orea goadana ida do ia mai haraga,

Sinavai* be abata negana ai ia daekau haraga bamona,

 8 Bona Iuda ia hadikaia ore.

Ia be abata bamona do ia bada daekau, ela bona taunimanima edia aiona ena maka ai.+

Emanuela* e,

Ia be manu bamona, ena apena do ia kehoa bona emu tano ibounai do ia koua!”+

 9 Taunimanima e, dika umui havaraia, to umui do idia hamakohia maragimaragi.

Tanobada ena gabu daudau ai idia noho taudia e, umui kamonai,

Tuari totona umui hegaegae, to umui do idia hamakohia maragimaragi!+

Tuari totona umui hegaegae, to umui do idia hamakohia maragimaragi!

10 Tuari totona palani umui karaia, to emui palani do ia dika!

Tuari dalana umui herevalaia diba, to do ia vara lasi,

Badina Dirava be ai ida ia noho!*+

11 Iehova ena imana goadana be egu latanai, unai taunimanima edia kara do lau badinaia lasi totona inai hereva amo lau ia sisiba henia, ia gwau:

12 “Taunimanima ese koikoi palani idia gwauraia neganai, namo lasi umui danu unai koikoi palani umui gwauraia!

Idia gari henia gauna umui gari henia lasi,

Bona unai gauna dainai umui heudeheude lasi.

13 Tuari oreadia edia Iehova* sibona do umui gwauraia helaga Diravana be namo,+

Ia sibona do umui gari henia be namo,

Bona ia dainai do umui heudeheude.”+

14 Ia be gabu helagana bamona do ia lao,

To Israela basileiadia rua dekenai

Ia be umui ia hamorua nadi ta bamona+

Bona umui ia hahekwakwanaia nadi badana ta bamona,

Bona Ierusalema ai idia noho taudia dekenai

Ia be tarapu bona tohoa gauna ta bamona.

15 Idia momo be do idia hekwakwanai bona do idia moru bona bero do idia abia,

Bona do idia tarapua.

16 Lokua toretorena ai idia noho herevadia oi kumia.

Bona egu hahediba taudia huanai taravatu* oi koua.

17 Lau be mai ura bada ida Iehova,+ Iakobo ena bese amo ena vairana ia hunia Diravana unai, do lau naria noho+ bona ia dekenai do lau abidadama noho.

18 Kamonai, lau bona egu natudia, Iehova ese lau dekenai ia henia natudia unai,+ be Israela dekenai toa+ bona hoa karadia bamona. Tuari oreadia edia Iehova, Siona Ororo ai ia noho Diravana, ese ia siaia.

19 Bona bema umui dekenai idia gwau: “Mase taudia edia lauma eiava vaira nega gwauraia taudia, manu bamona regerege maragidia idia karaia taudia unai, edia heduru umui tahua,” to idia be edia Dirava ena heduru idia tahua be namo, ani? Bona mauri taudia durua totona, mase taudia edia heduru idia tahua be namo, a?+ 20 Lasi, to namona be taravatu bona lokua toretorena ai idia noho herevadia idia tahua!

Bema idia be unai herevadia hegeregerena idia hereva lasi, vadaeni idia dekenai diari be lasi.+ 21 Bona idia ta ta be mai hisihisi bona hitolo bada ida tano do idia hanaia.+ Bona ia hitolo bona badu dainai, ena matana do ia abia isi bona ena king bona ena Dirava do ia gwauraia dika. 22 Bona tanobada do ia itaia neganai, lalometau bona dibura, bona nega aukadia sibona do ia itaia, diari be lasi.

9 To, unai dibura negana be guna Sebuluno tano bona Napatali tano ai ia vara hisihisi negana bamona lasi, idia be dika bada idia davaria.+ To gabeai Dirava ese dala do ia karaia inai tano ia hanamoa totona, unai be davara kahana ena dala, Ioridane kahanai, unai be idau bese taudia idia noholaia Galilea hanuadia.

 2 Dibura ai idia raka taudia

Be diari badana ta idia itaia.

Bona dibura momokani tanona ai idia noho taudia,

Diari be idia latanai ia hedinarai.+

 3 Oi ese unai bese oi habadaia momokani.

Oi ese unai bese taudia edia moale oi habadaia.

Emu vairana ai idia moale

Edia moale be uma ena anina gogoa negana ena moale hegeregerena,

Eiava tuari ai idia abia kohu idia haria negana ena moale hegeregerena.

 4 Badina oi ese edia huaia auna,

Bona edia pagana ai ia noho metau gauna bona edia biaguna ena itotohi danu oi makohia maragimaragi,

Guna Midiana taudia dekenai oi karaia bamona.+

 5 Idia raka neganai tano ia hamarerea tamaka ibounai

Bona rara amo ia honu dabua ibounai

Be lahi ese do ia araia ore.

 6 Badina ita totona natuna ta ia vara,+

Ita dekenai natuna mero ta ia henia vadaeni.

Bona ia ese lohia siahuna do ia abia.+

Ena ladana do idia hatoa Sisiba Henia Tauna Hereadaena,+ Siahu Bada Diravana,+ Noho Hanaihanai Tamana, Maino Lohiana.

 7 Iena lohia siahuna* be do ia bada ia lao

Bona maino be do ia doko lasi.+

Ia be Davida ena terona ai do ia helai+ bona ena basileia do ia lohiaia

Bona ia haginia goada,+

Unai be kota maoromaoro+ bona kara maoromaoro+ amo do ia karaia,

Hari amo ela bona hanaihanai.

Tuari oreadia edia Iehova* ia ura dikadika unai bamona do ia karaia.

 8 Iehova ese Iakobo dekenai hadibaia hereva ta ia siaia,

Bona unai be Israela dekenai ia vara.+

 9 Bona taunimanima ibounai be unai do idia diba,

Eparaima bona Samaria ai idia noho taudia ibounai,

Idia be mai hekokoroku bona hemataurai lasi ida idia gwau:

10 “Biriki rumadia idia moru vadaeni,

To nadi amo do ita haginia lou.+

Sikamoa au idia utudia vadaeni,

To edia gabu ai sida au do ita hadodia.”

11 Iehova ese Resini ena inai taudia do ia gaukaralaia Eparaima tuari henia totona,

Bona ena inai taudia edia lalona do ia veria kara ta idia karaia totona,

12 Ist kahana amo Suria taudia bona west kahana amo Filistia taudia do idia mai,+

Bona edia uduna do idia kehoa bona Israela do idia ania ore.+

Unai dainai, Dirava ena badu ia doko lasi,

Bona ena imana ia abia isi noho, idia ia hadikaia totona.+

13 Badina idia ia hadikaia Diravana dekenai idia giroa lou lasi,

Bona idia ese tuari oreadia edia Iehova idia tahua lasi.+

14 Iehova ese Israela amo

Kwarana bona iuna, au ena rigi bona ava latadia* be dina tamona lalonai do ia utua.+

15 Kwarana be tau badadia bona idia matauraia bada taudia,

Bona iuna be hadibaia hereva koikoi idia gwauraia peroveta taudia.+

16 Unai gunalaia taudia ese taunimanima idia hakaua kerere noho,

Bona unai taudia idia badinaia taudia be idia daradara noho.

17 Unai dainai Iehova be edia tatau matamatadia dekenai do ia moale lasi,

Bona ia ese tamana lasi natudia* bona vabu do ia hebogahisi henidia lasi,

Badina idia ibounai be Dirava dadaraia taudia bona dika karaia taudia,+

Bona anina lasi herevadia sibona idia gwauraia.

Unai dainai, Dirava ena badu ia doko lasi,

Bona ena imana ia abia isi noho, idia ia hadikaia totona.+

18 Kara dika be lahi bamona ia ara noho,

Au ginigini bona ava dikadia ia araia ore.

Ia ese uda badadia dekenai lahi do ia havaraia,

Bona edia kwalahu be ori bamona ai do idia lao.

19 Tuari oreadia edia Iehova ia badu momokani neganai,

Tano be lahi ese ia araia,

Bona taunimanima be lahi ese do ia araia ore.

Ta ese ena tadikaka do ia durua lasi.

20 Ta be idiba kahana ai vamu do ia utua ia ania totona,

To do ia hitolo noho,

Bona ta be lauri kahana ai do ia aniani,

To do ia bogakunu lasi.

Idia ta ta ese edia imana ena hidio do idia ania,

21 Manase ese Eparaima do ia ania,

Bona Eparaima ese Manase do ia ania.

Bona idia ese Iuda do idia hadikaia.+

Unai dainai, Dirava ena badu ia doko lasi,

Bona ena imana ia abia isi noho, idia ia hadikaia totona.+

10 Umui be dika do umui davaria. Badina taravatu aukadia umui atoa,+

Bona nega ibounai umui torea taravatudia ese taunimanima ia hahisia,

 2 Umui ese ogogami taudia totona kota maoromaoro umui karaia lasi,

Bona egu taunimanima huanai ladana maragi taudia edia kohu umui abia kava,+

Vabu taudia edia noho umui hadikaia

Bona tamana lasi natudia* umui hahisia.+

 3 Dirava ena panisi dinana ai dahaka do umui karaia?+

Daudau gabuna amo dika ia mai neganai dahaka do umui karaia?+

Daika dekenai heduru do umui tahua?+

Bona emui kohu be daika dekenai do umui rakatania?

 4 Dala ta be lasi, to umui be dibura taudia huanai do umui tui diho

Eiava tuari taudia ese umui do idia hamasea.

Unai dainai, Dirava ena badu ia doko lasi,

Bona ena imana ia abia isi noho, umui ia hadikaia totona.+

 5 Ia be inai bamona ia gwau: “Asuria e, kamonai,+

Oi be egu badu ena itotohi+

Bona emu imana ai ia noho au be panisi karaia totona!

 6 Lau ese Asuria do lau siaia Dirava dadaraia besena tuari henia totona,+

Lau idia habadua taudia do ia tuari henia,

Lau ese ia do lau oda henia kohu ibounai do ia abia

Bona idia do ia moia patapata, dala ai kopukopu idia moia bamona.+

 7 To Asuria be unai bamona do ia laloa lasi

Bona ena palani be unai bamona lasi,

Badina iena ura be bese momo ia hadikaia,

Haida sibona lasi.

 8 Badina ia gwau,

‘Lau idia hesiai henia gavana danu be king taudia, ani?+

 9 Kalano+ be Karakemisi bamona, ani?+

Hamata+ be Arapada bamona, ani?+

Samaria+ be Damaseko bamona, ani?+

10 Egu imana ese anina lasi diravadia edia basileia ibounai ia abia vadaeni,

Edia kaivakuku be momo herea, Ierusalema bona Samaria edia ia hanaia!+

11 Samaria bona ena dirava koikoidia dekenai lau karaia hegeregerena,

Ierusalema bona ena kaivakuku dekenai unai bamona do lau karaia danu, ani?’+

12 “Iehova be Siona Ororo bona Ierusalema totona ena gaukara ibounai ia haorea neganai, ia ese Asuria ena king ena hekokoroku dainai do ia panisia.+ 13 Badina unai king ia gwau,

‘Lau be aonega tauna dainai, egu aonega

Bona egu imana goadana amo unai do lau karaia.

Taunimanima edia tano hetoana do lau kokia+

Bona edia dava bada gaudia do lau abia,+

Bona tuari tauna goadana bamona, lau ese unai tano taudia do lau halusia.+

14 Egu imana amo edia kohu ibounai do lau abia,

Tau ta be ena imana amo manu ena ruma ia abia bamona,

Tanobada taudia ibounai do lau haboua,

Tau ta ese gatoi ia haboua bamona!

Bona manu ta be ena apena do ia hamarerea lasi eiava ena uduna do ia kehoa lasi eiava do ia regerege lasi.’”

15 Ira be au utua tauna dekenai do ia hekokoroku, a?

Iri be ia gaukaralaia tauna dekenai do ia hekokoroku, a?

Itotohi+ ese tau ta ia abia isi bona ia hamarerea diba, a?

Eiava auri dogoatao tauna be auri ese ia abia isi diba, a?

16 Unai dainai Lohiabada momokanina, tuari oreadia edia Iehova,*

Ia ese gorere amo tauanina bada taudia* do ia hamanokaia,+

Bona unai bese ena hairai do ia ore. Lahi ese ia araia ore gauna ta bamona.+

17 Israela ena Diari+ be lahi ai do ia lao,+

Bona ena Helaga Diravana be lahi ena hururu ai do ia lao.

Bona dina tamona lalonai unai lahi ese Asuria ena ava dikadia bona ena au ginigini ibounai do ia araia ore.

18 Dirava ese Asuria ena uda badadia bona au huahua idia tubu gabudia do ia hadikaia ore,

Unai be gorere tauna ta ena tauanina ia maragi ia lao bamona.+

19 Asuria ena uda ai idia noho au be momo lasi dainai,

Mero maragi ta ese ia duahia diba.

20 Unai dina ai Israela dekenai idia do noho taudia

Bona Iakobo ena bese taudia, roho mauri taudia unai,

Be idia ia hadikaia taudia amo heduru do idia tahua lou lasi.+

To mai momokani ida Iehova amo heduru do idia tahua,

Ia be Israela ena Helaga Diravana.

21 Idia do mauri noho taudia sibona do idia giroa lou,

Iakobo besena unai, be Goada Diravana dekenai do idia giroa lou.+

22 Israela e, ena be emu taunimanima

Edia momo be kone ena miri bamona,

To idia haida sibona do idia giroa lou.+

Dirava ia abia hidi vadaeni, umui do idia hadikaia ore,+

Kara maoromaoro ai umui do ia panisia.+

23 Oibe, Siahu Ibounai Lohiabadana, tuari oreadia edia Iehova, ese abia hidi ia karaia vadaeni taunimanima do ia hadikaia ore,

Bona tano ibounai dekenai unai do ia karaia.+

24 Unai dainai Siahu Ibounai Lohiabadana, tuari oreadia edia Iehova ia gwau: “Egu taunimanima, Siona ai umui noho taudia e, Asuria taudia dainai umui gari lasi. Idia ese au amo umui idia hahisia bona umui tuari henia totona edia itotohi idia abia isi,+ guna Aigupito taudia idia karaia bamona.+ 25 Badina nega sisina murinai, egu badu do ia ore. Lau ese idia do lau hadikaia ore neganai, egu badu be do ia ore.+ 26 Tuari oreadia edia Iehova ese kwadia varona amo Asuria do ia kwadia,+ Oreba nadi badana ena badinai Midiana taudia ia halusia bamona.+ Bona iena itotohi be davara latanai do ia abia isi, Aigupito taudia dekenai ia karaia bamona.+

27 Unai dina ai Asuria ena metau gauna be emui pagana amo do ia siri,+

Bona emui aiona amo iena huaia auna do ia kokia,+

Bona dehoro dainai unai huaia auna be do ia makohi.”+

28 Ia ese Ai hanua ia tuari henia,+

Bona Migirona amo ia hanaia,

Bona ia abia gaudia be Mikimasa+ ai ia rakatania.

29 Ia be sinavai ena dobu lasi kahana ia hanaia,

Bona hanuaboi ai Geba dekenai ia mahuta,+

Rama taudia idia gari dikadika, bona Saulo ena siti, Gibea+ ai idia noho taudia idia heau boio.+

30 Galimi taudia e, umui boiboi badabada!

Laisa taudia e, umui hegaegae!

Anatoto taudia e, madi o!+

31 Madamena ia heau boio vadaeni.

Gebimi ai idia noho taudia be hunia gabuna idia tahua.

32 Inai dina ai ia be Nobu ai do ia doko.+

Iena imana amo Siona Ororo ai idia noho taudia ia hagaria,

Ierusalema be unai ororo ai ia noho.

33 Kamonai, tuari oreadia edia Iehova, Lohiabada momokanina unai,

Ese au rigidia ia utua diho, edia regena be bada,+

Au lata hereadia ibounai ia utua diho,

Bona hekokoroku taudia be ia atoa diho.

34 Ia ese auri tulu* ta amo uda badadia ia utua diho,

Bona Lebanona be goada bada tauna ta ese do ia hamorua.

11 Iese ena gabana amo rigi matamata ta do ia tubu,+

Bona ena ramuna+ ese huahua do ia havaraia.

 2 Bona Iehova ena lauma be ena latanai do ia noho.+

Unai dainai ena aonega+ bona laloparara do ia bada,

Sisiba namodia do ia henia, do ia goada,+

Ena diba do ia bada, bona Iehova do ia matauraia bada.

 3 Bona Iehova gari henia karana dainai do ia moale.+

Ena matana ese ia itaia gaudia amo hahemaoro do ia karaia lasi,

Eiava ia kamonai herevadia sibona amo matahakani do ia henia lasi.+

 4 Ia be mai maoromaoro ida ladana maragi taudia do ia hahemaoro henia,

Bona matahakani do ia henia tanobada ai idia noho manau taudia edia namo totona.

Iena hereva be auri bamona do ia gaukaralaia tanobada ia botaia totona+

Bona ena uduna amo ia mai gauna ese kara dika taudia do ia hamasea.+

 5 Kara maoromaoro be beleta bamona ena gabana dekenai do ia kwatua,

Bona Dirava badinaia karana be ena gabana ena beleta.+

 6 Uda sisia be nega sisina lalonai mamoe natuna ida do idia noho,+

Bona lepadi be nanigosi natuna ida do idia hekure,

Boromakau natuna bona laiona bona animal badana do idia noho hebou,*+

Bona mero maragina ta ese do ia hakaudia.

 7 Boromakau bona bea do idia aniani hebou,

Bona edia natudia do idia hekure hebou.

Laiona be boromakau bamona rei do ia ania.+

 8 Rata ia inua mero be kobra ena guri badinai do ia gadara,

Bona rata ia rakatania mero be poisini gaigai ena guri lalonai ena imana do ia atoa.

 9 Egu ororo helagana ai ta do idia hadikaia lasi+

Eiava dika ta do ia vara lasi,+

Badina tanobada be Iehova dibaia karana dekenai do ia honu,

Ranu ese davara ia koua bamona.+

10 Unai dina ai Iese ena ramuna+ be toa* ta bamona taunimanima dekenai do ia hedinarai.+

Bese idauidau be ia dekenai sisiba* do idia tahua,+

Bona ena laga-ani gabuna be hairai momokani gabuna ai do ia lao.

11 Unai dina ai Iehova be nega iharuana ena imana do ia kehoa bona ena taunimanima oredia be Asuria,+ Aigupito,+ Pataro,+ Kusu,+ Elama,+ Sinara,* Hamata, bona motumotu idauidau amo do ia haboua lou.+ 12 Ia ese bese idauidau totona toa* ta do ia hahedinaraia bona edia noho gabuna idia rakatania Israela taudia do ia haboua lou,+ bona tanobada ena kona 4 amo gabu idauidau idia noho Iuda taudia do ia haboua lou.+

13 Eparaima ena mama karana be do ia ore,+

Bona Iuda idia dagedage henia taudia be do idia boio.

Eparaima be Iuda dekenai do ia mama lasi,

Eiava Iuda ese Eparaima do ia dagedage henia lasi.+

14 Bona idia be Filistia ena west kahana ena ororo amo do idia diho haraga.

Idia ese Ist kahana taudia edia gau ibounai do idia abia lao.

Idia ese Edoma taudia+ bona Moaba taudia+ do idia halusia,

Bona Amono taudia be edia siahu henunai do idia noho.+

15 Iehova ese Aigupito davara badana ena gohu do ia hapararaia*+

Bona Sinavai* latanai ena imana do ia davea.+

Ena hahodi siahuna amo ia ese sinavai maragidia 7 do ia hakaukaua,*

Bona ia ese taunimanima ia hakaua idia raka hanai totona.

16 Bona idia do noho taudia be Asuria amo idia karaia haiwei amo do idia lao,+

Israela taudia be Aigupito amo idia raka-lasi negana hegeregerena.

12 Unai dina ai do oi gwau:

“Iehova e, oi lau tanikiu henia,

Badina ena be lau dekenai oi badu,

To emu badu ia ore, bona lau oi hagoadaia.+

 2 Kamonai! Dirava be egu hahemauri gabuna.+

Do lau abidadama henia bona do lau gari lasi.+

Badina Iah* Iehova be egu goada bona gimaia tauna,

Bona egu hahemauri gabuna ai ia lao.”+

 3 Mai moale ida hahemauri ena sinavai amo

Ranu do umui abia.+

 4 Bona unai dina ai do umui gwau:

“Iehova tanikiu henia, ena ladana dekenai boiboi,

Taunimanima dekenai iena kara namodia herevalaia!+

Taunimanima dekenai ena ladana ena namo gwauraia hedinarai.+

 5 Iehova dekenai hanamoa ane abia,*+ badina gau namo hereadia ia karaia.+

Tanobada ibounai dekenai unai do umui gwauraia hedinarai.

 6 Siona ai idia noho taudia e, mai moale ida umui boiboi,

Badina umui huanai Israela ena Helaga Diravana be Dirava hereadaena.”

13 Amoso ena natuna Isaia+ ese Babulonia do ia dika+ ena hadibaia herevana be matahanai amo ia itaia:

 2 “Nadi badadia idia noho ororo ai saini au ta umui haginia.+

Idia dekenai umui boiboi, emui imana umui davea,

Unai amo idia be lohia taudia edia raka vareai gabuna dekenai do idia mai.

 3 Lau ese lau abia hidi taudia* dekenai oda herevana ta lau henia.+

Lau ese egu tuari taudia lau oda henia, egu badu idia halasia totona,

Bona idia be mai hekokoroku ida idia moale.

 4 Kamonai! Ororo ai hutuma idia noho,

Edia regena be taunimanima momo bamona!

Kamonai! Basileia idauidau,

Bona bese idauidau idia haboua edia regena ia daekau!+

Tuari oreadia edia Iehova* ese tuari totona ami ia haboua.+

 5 Idia be daudau tanona amo idia mai noho,+

Oibe, tanobada ena dokona kahana amo idia mai,

Iehova bona ena badu halasia totona ia gaukaralaia tuari gaudia idia mai,

Tanobada ibounai hadikaia totona.+

 6 Umui taitai, badina Iehova ena dina be ia kahirakahira!

Unai dina ai Siahu Ibounai Diravana ese dika bada do ia havaraia.+

 7 Unai dainai taunimanima ibounai edia imana do idia manoka,

Bona edia kudouna ai do idia gari dikadika.+

 8 Taunimanima do idia gari bada.+

Idia be hisihisi bada do idia mamia,

Ia mara hahine ena hisihisi bamona.

Idia be mai gari danu ta ta do idia itaia,

Bona idia hisihisi dainai edia vairana toana do ia idau.

 9 Itaia! Iehova ena dina ia mai noho,

Unai be badu dikadika bona hebogahisi lasi negana.

Bona tano be gari gabuna ai do ia halaoa,+

Bona kara dika taudia do ia haorea.

10 Bona guba ena hisiu oreadia+

Edia diari do ia hedinarai lasi,

Dina ia daekau neganai do ia dibura,

Bona hua ena diari do ia hedinarai lasi.

11 Lau ese tanobada taudia edia dika davana do lau henia,+

Bona kara dika taudia edia kerere davana do lau henia.

Lau ese hekokoroku taudia do lau haorea,

Bona dagedage taudia edia hekokoroku karana dainai do lau hahemaraidia.+

12 Taunimanima edia namba do lau hamaragia, golo namo hereana+

Bona Opiri amo ia mai golo idia momo lasi bamona.+

13 Unai dainai lau, tuari oreadia edia Iehova, ese guba gaudia do lau hamarerea,

Bona egu badu dinana ai,

Lau ese tanobada be ena gabu amo do lau abia siri.+

14 Labana taudia ese idia tahua dia bona ta ese ia naria lasi mamoe oreana bamona,

Idia ta ta be edia taunimanima korikori dekenai do idia giroa lou,

Idia ta ta be edia tano dekenai do idia heau lao.+

15 Idia davaria taudia do idia gwadaia,

Bona idia dogoatao taudia be tuari kaia amo do idia hamasea.+

16 Edia natudia maragidia be edia matana ai do idia utua maragimaragi,+

Edia ruma do idia hadikaia,

Bona edia adavadia do idia reipia.

17 Media taudia do lau mailaia,+

Edia tuari taudia be siliva idia laloa bada lasi

Bona golo idia ura henia lasi.

18 Idia be edia peva amo matamata taudia do idia hamasea,+

Bona edia natudia maragidia,

Bona memero bona kekeni do idia hebogahisi henia lasi.

19 Bona Babulonia, basileia ibounai ia hereaia basileiana,+

Kaledea taudia edia basileia hairaina bona idia heagilaia gauna,+

Unai basileia be Dirava ese ia hadikaia neganai, Sodoma bona Gomora bamona do ia lao.+

20 Babulonia be ta ese do ia noholaia lasi,

Do ia noho kava ela bona hanaihanai.+

Arabia tauna ta be unuseniai ena palai ruma do ia haginia lasi,

Bona mamoe naria tauna ta be unuseniai ena mamoe do ia naria lasi.

21 Tano kaukauna ena animal idauidau be unuseniai do idia noho,

Edia ruma lalonai baimumu momo do idia noho.

Ostris* be unuseni do idia noho,+

Bona uda nanigosi* be unuseni do idia gadara.

22 Babulonia ena kohoro ai uda animal do idia boiboi,

Bona king ena ruma namodia ai uda sisia do idia noho.

Babulonia be kahirakahira dika do ia davaria, bona ena noho negana be kwadogi.”+

14 Iehova be Iakobo do ia hebogahisi henia,+ bona Israela do ia abia hidi lou.+ Edia tano do ia henia lou,+ bona idau bese taudia be Iakobo ena bese do idia bamoa bona do idia tamona.+ 2 Idau bese taudia ese idia do idia abia bona edia gabu dekenai idia abia mai, bona idia be Iehova ena tano ai Israela taudia edia hesiai tatau bona hesiai hahine ai do idia lao.+ Bona guna Israela taudia idia abia mauri taudia be Israela taudia ese do idia abia mauri, bona Israela taudia idia hahisia taudia be Israela taudia ese do idia gunalaia.

3 Iehova ese emu hisihisi bona daradara bona oi dekenai idia henia igui hesiai gaukara aukana amo laga-ani ia henia dinana ai,+ 4 inai hadikaia hereva be Babulonia ena king totona do oi gwauraia:

“Gaukara karaia totona haida ia doria tauna ena gaukara be ia doko vadaeni!

Iena dagedage karadia idia ore vadaeni!+

 5 Iehova ese kara dika tauna ena itotohi ia hamakohia vadaeni,

Unai be lohia taudia edia itotohi,+

 6 Ia be mai badu ida taunimanima ia botaia noho,+

Bona mai dagedage ida bese idauidau ia biagua.+

 7 Tanobada ibounai be hari ia laga-ani.

Taunimanima be mai moale ida idia boiboi.+

 8 Iunipa audia be oi dainai idia moale,

Bona Lebanona ai idia noho sida audia danu.

Idia gwau, ‘Oi moru negana amo,

Au utua tauna ta be ai dekenai ia mai lasi.’

 9 Oi be Mase Gurina* dekenai oi diho neganai,

Oi hedavari henia totona marere bada ia vara.

Oi dainai, siahu lasi mase taudia idia noga,

Tanobada ena dagedage gunalaia taudia* unai.

Tanobada ena bese idauidau edia king ibounai be edia terona amo idia toreisi.

10 Idia ibounai be oi dekenai do idia gwau,

‘Oi be siahu lasi ai bamona, a?

Oi be ai bamona oi lao vadaeni, a?

11 Emu hekokoroku karana be Mase Gurina* dekenai ia diho lao vadaeni,

Emu miusiki gaudia mai edia varo ena regena danu.+

Gaigai maragidia latanai oi mahuta, idia be bedi bamona,

Bona biluga momo herea be oi idia koua noho.’

12 Diari tauna, daba rere ena natuna mero e,

Oi be guba amo oi moru diho!

Bese idauidau halusia tauna e,

Oi be tanobada dekenai idia negea diho vadaeni!+

13 Emu kudouna ai oi gwau, ‘Lau be guba dekenai do lau daekau lao.+

Egu terona be Dirava ena hisiu idia noho gabuna dekenai do lau atoa daekau,+

Bona hebou idia abia ororona ai do lau helai,

Unai be not kahana ena gabu daudauna ai.+

14 Lau be ori latanai do lau daekau lao,

Lau be Ataiai Momokani Diravana bamona do lau lao.’

15 To, oi be Mase Gurina* dekenai do oi diho lao,

Guri ena dobu masemase gabuna dekenai.

16 Oi idia itaia taudia be oi do idia raraia.

Idia ese oi do idia itaia namonamo, bona do idia gwau,

‘Tanobada ia hamarerea tauna be inai, a?

Ia ese basileia idauidau ia hamarerea, a?+

17 Daika ese tanobada be tano kaukau bamona ia halaoa?

Daika ese siti idauidau ia hadikaia?+

Bona daika ese dibura ruma taudia ia ruhaia lasi?’+

18 Bese idauidau edia king ibounai,

Oibe, idia ibounai be hemataurai dalana ai idia guria,

Ta ta edia guria gabuna* ai.

19 To oi be rigi dikana ta bamona idia negea kava

Bona emu guria gabuna be lasi,

Tuari kaia amo idia gwadaia mase tauanidia ese oi ia koua,

Nadi guri lalonai oi diho lao,

Aena amo idia moia diho tauanina ta bamona.

20 Oi be idia ida guria gabuna dekenai do oi lao lasi,

Badina oi ese emu tano oi hadikaia,

Bona emu taunimanima oi hamasea.

Kara dika taudia edia bese taudia edia ladana be do idia gwauraia lou lasi.

21 Edia sene taudia edia kerere dainai,

Gabu ta abia hegaegae, ena natudia memero alaia totona

Unai amo do idia toreisi lasi tanobada idia lohiaia totona,

Bona tano ai edia siti momo idia haginia lasi.”

22 Tuari oreadia edia Iehova* ia gwau, “Lau ese idia do lau tuari henia.”+

Iehova ma ia gwau: “Bona lau ese Babulonia ena ladana bona idia noho taudia oredia bona bese ibounai do lau haorea momokani.”+

23 Tuari oreadia edia Iehova ma ia gwau: “Lau ese Babulonia be migu* edia noho gabuna ai do lau halaoa bona swampa gabudiai do ia lao, bona hadikaia ore puriki amo ia do lau daroa.”+

24 Tuari oreadia edia Iehova ia gwauhamata:

“Lau gwauraia hegeregerena, unai do ia vara,

Bona lau gwauraia hidi gauna do ia vara momokani.

25 Lau ese egu tano ai Asuria do lau hadikaia,

Bona egu ororo ai ia do lau moia diho.+

Iena huaia auna be idia amo do lau kokia,

Bona iena metau gauna be edia pagana amo do lau kokia.”+

26 Unai be tanobada ibounai totona idia gwauraia,

Bona inai imana be bese idauidau ibounai hadikaia totona ia abia isi.*

27 Badina tuari oreadia edia Iehova be unai ia gwauraia vadaeni,

Bona daika ese unai do ia koua?+

Ena imana ia abia isi,

Bona daika ese do ia atoa diho?+

28 King Ahasa ia mase laganina ai,+ Dirava ese inai hereva metauna ia siaia:

29 “Filistia taudia e, umui idia hadikaia itotohi be ia makohia dainai

Umui moale lasi.

Gaigai edia bese+ amo poisini gaigai ta do ia mai,+

Bona unai gaigai ena natuna be lahi bamona.

30 Ladana bada lasi taudia edia natudia do idia aniani bona bogakunu

Bona ogogami taudia do idia noho namonamo neganai,

Lau ese emu bese taudia be hitolo amo do lau hamasea,

Bona emu bese taudia oredia be do idia hamasea.+

31 Geiti e, oi taitai! Siti e, oi taitai mai boiboi danu!

Filistia taudia e, umui ibounai do umui lalomanoka!

Badina not kahana amo kwalahu ia mai noho,

Bona iena tuari orea lalonai ta ia hesiku lasi.”

32 Edena dala ai idia ese bese idauidau edia hesiai taudia do idia haere henia?

Iehova ese Siona ena badina ia haginia,+

Bona unai be ladana maragi taudia edia gimaia gabuna.

15 Hereva metauna ta Moaba totona:+

Moaba siti, Are,+ be hanuaboi ai idia hadikaia dainai,

Unai siti be regerege lasi.

Moaba siti, Kiri,+ be hanuaboi ai idia hadikaia dainai,

Unai siti be regerege lasi.

 2 Taunimanima be dirava koikoidia edia ruma bona Dibona dekenai idia daekau lao,+

Bona ataiai gabudia* dekenai idia lao, idia taitai totona.

Moaba be Nebo+ bona Medeba+ totona ia taitai.

Kwara huina ibounai idia kokia,+ bona auki huina idia utua.+

 3 Dala ai idia loaloa taudia be puse dabua idia karaia.

Edia guhi ataiai bona ariara gabudia ai taunimanima ibounai idia taitai noho,

Idia taitai noho lalonai idia moru diho.+

 4 Hesebona bona Eleale+ idia taitai,

Edia taitai regena be Iahasa dekenai idia kamonai diba.+

Unai dainai Moaba tuari taudia idia boiboi badabada noho.

Edia kudouna ai idia gari bada.

 5 Isaia be Moaba totona ia taitai.

Moaba amo idia heau taudia be Soara+ bona Egelata-selisia+ dekenai idia lao.

Luhiti idia daekau noho lalonai, idia taitai,

Horonaimi dekenai idia lao noho lalonai, unai dika bada totona idia taitai badabada.+

 6 Nimirimi ena ranu ia kaukau,

Bona rei namodia idia kakoro,

Rei ibounai idia ore bona tubutubu gauna ta be lasi.

 7 Unai dainai idia ese idia haboua gaudia oredia bona edia kohu idia huaia lao,

Bona popla au idia tubu kourana idia hanaia noho.

 8 Taitai ena regena be Moaba ena tano ibounai dekenai idia kamonai.+

Egelaimi dekenai danu.

Bere-elima taudia ese idia kamonai danu.

 9 Dimona ena ranu be rara amo ia honu,

Bona lau ese Dimona totona gau momo do lau karaia.

Idia heau mauri Moaba taudia

Bona unai tano ai idia do noho taudia be laiona ese do ia hamasea.+

16 Tano ena lohia tauna dekenai mamoe tau siaia lao,

Sele amo do umui siaia, tano kaukauna do ia hanaia,

Ela bona Siona ena natudia kekeni dekenai ia ginidae.

 2 Manu ta be ena ruma amo idia lulua hegeregerena,+

Moaba ena natudia kekeni be do idia lao Aranona ai ranu ia dobu lasi gabudia dekenai do idia noho.+

 3 “Palani ta umui herevalaia, bona unai hegeregerena umui karaia.

Dina tubu ai emui ikerukeru be hanuaboi ena dibura bamona umui halaoa.

Gabu idauidau idia lao taudia umui hunia bona edia inai taudia dekenai umui henia lasi.

 4 Moaba e, egu taunimanima, gabu idauidau idia lao taudia be oi dekenai idia noho.

Hadikaia tauna dainai oi be edia hunia gabuna ai oi lao.+

Dagedage tauna be do ia noho lasi,

Hadikaia ore karana do ia ore,

Bona ma haida idia moia diho taudia be tanobada amo do idia boio.

 5 Bena Davida ena bese amo king ta be terona ai do ia helai,

Iena lohia siahuna do ia goada bona lalokau* amo do ia lohia.+

Ia be hahemaoro maoromaoro do ia karaia bona kara maoromaoro do ia karaia haraga.”+

 6 Moaba ena hekokoroku bada karana ai kamonai vadaeni+

Ia hekokoroku bona ia badu dikadika.+

To ena hekokoroku karana be anina lasi.

 7 Moaba taudia be Moaba siti totona do idia taitai.

Idia ibounai be mai boiboi bada ida do idia taitai.+

Idia halusia taudia be Kiri-haresete ena greips kaukaudia* totona do idia taitai.+

 8 Hesebona ena uma gabudia+ idia kakoro vadaeni,

Sibima ena vain audia danu,+

Bese idauidau edia lohia taudia ese ena rigi kakakakadia idia moia diho.

Unai rigi idia lao ela bona Iasera.+

Bona tano kaukauna dekenai idia lao danu.

Iena rau matamatadia be gabu idauidau idia lao ela bona davara kahana ai.

 9 Unai dainai lau be Sibima ena vain totona do lau tai, Iasera totona lau taitai bamona.

Hesebona bona Eleale e, egu mata ranu amo umui do lau haparia,+

Badina au huahua bona aniani haboua negana ai emui boiboi karana be ia ore vadaeni.*

10 Vain umana ai moale be lasi,

Bona moale anedia be lasi eiava vain umadia ai boiboi regena be lasi.+

Wain moia gabudia ai ta be wain do ia karaia lasi,

Badina lau ese boiboi karana lau hadokoa vadaeni.+

11 Unai dainai Moaba totona egu kudouna ia heudeheude noho,+

Hap* ena varo ia marere bamona,

Bona Kiri-haresete totona egu kudouna be ia tai noho.+

12 Ena be Moaba ia hekwarahi bada ataiai gabuna dekenai ia lao bona ena dubu dekenai ia guriguri, to ena guriguri be anina lasi.+

13 Iehova be Moaba totona guna unai hereva ia gwauraia. 14 Bona hari Iehova ia gwau: “Lagani toi lalonai, davana abia totona ia gaukara tauna ta ena gaukara laganidia bamona, hisihisi momo idia vara dainai Moaba ena kohu momo do idia ore bona unuseniai do idia noho taudia be momo lasi bona do idia goada lasi.”+

17 Hereva metauna ta Damaseko totona:+

“Kamonai! Damaseko siti be dika do ia davaria,

Bona ia be nadi idia noho kava gabuna ai do ia lao.+

 2 Aroere ena siti+ lalodiai taunimanima do idia noho lasi,

Unai gabudia ai mamoe oreadia do idia noho

Bona ta ese do ia hagaridia lasi.

 3 Eparaima ai siti mai magu aukadia be do idia boio,+

Bona Damaseko amo basileia do ia ore.+

Bona Suria ai idia noho taudia do idia boio,

Israela taudia* edia hairai ia boio hegeregerena.” Tuari oreadia edia Iehova* be unai bamona ia hereva.

 4 “Unai dina ai Iakobo ena hairai do ia ore,

Bona ena tauanina namona be turia ai do ia lao.

 5 Unai be hegeregere witi gogoa tauna be witi ia haboua noho

Bona ena imana amo witi ia kokia,

Ta be Repaima Kourana ai witi oredia ia gogoa bamona.+

 6 Idia rakatania witi sibona do idia noho,

Olive au idia kwadia neganai,

Olive magedia rua eiava toi sibona be ataiai momokani rigina ai do idia noho,

Bona olive magedia 4 eiava 5 sibona be huahua ia atoa rigina ai do idia noho.”+ Israela ena Dirava Iehova be unai bamona ia hereva.

7 Unai dina ai, taunimanima be edia Havaraia Tauna dekenai heduru do idia tahua, bona Israela ena Helaga Diravana do idia raraia. 8 Idia be edia imana amo idia karaia boubou patadia dekenai do idia lao lasi.+ Bona edia ima kwakikwaki amo idia karaia gaudia do idia raraia lasi. Danu edia au helagadia* eiava bonana namo muramura gabua patadia do idia gaukaralaia lasi.

 9 Unai dina ai, edia siti goadadia be do idia noho kava, uda ai idia rakatania hanua bamona,+

Israela taudia vairanai ia be idia rakatania kava rigi ta bamona.

Noho kava tanona ai do ia lao.

10 Badina emu hahemauri Diravana oi laloaboio.+

Oi ese Nadi Badana,+ emu kohoro aukana unai, oi laloaboio.

Unai dainai uma badadia mai hairai oi karaia

Bona idau diravana ena rigi oi hadoa.

11 Dina ai emu uma gabu ena magu oi atoa namonamo,

Daba ai emu uhe ia tubu,

To oi gorere bona hisihisi bada neganai, aniani do oi gogoa lasi.+

12 Kamonai! Taunimanima momo be regerege bada idia karaia noho,

Idia be davara bamona idia mareremarere!

Bese idauidau idia boiboi,

Edia regena be hurehure badadia edia regena bamona!

13 Bese idauidau be regerege bada do idia karaia, hurehure badadia edia regena bamona.

Ia ese idia do ia gwauraia dika, bona gabu daudau dekenai do idia heau lao,

Lai ese ororo amo witi ena momoru ia odaia lao bamona,

Lai badana ese bonana namo flaoa ia odaia lao bamona.

14 Adorahi ai, idia be do idia gari bada.

Daba do lasi neganai, idia be do idia noho lasi.

Iseda gabu idia hadikaia taudia

Bona iseda kohu idia henaoa taudia dekenai unai do ia vara.

18 Kwadi edia tano be dika do ia davaria,

Unai tano be Etiopia ena sinavai kahanai ia noho!+

 2 Ia ese davara amo hesiai taudia ia siaia,

Idia be rei aukana amo idia karaia bouti amo idia lao, ia gwau:

“Heau haraga hesiai taudia e, umui lao,

Lata bona kopina manadamanada besena dekenai,

Momo ese idia gari henia besena,+

Goada bada bona kwalimu besena,

Ena tano be sinavai ese ia huria oho.”

 3 Tano ai umui noho taudia bona tanobada taudia ibounai e,

Do umui itaia gauna be ororo ai idia haginia toa* ta bamona,

Bona do umui kamonai regena be kibi idia hiriria ena regena bamona.

 4 Iehova be lau dekenai inai bamona ia hereva:

“Lau be do lau regerege lasi bona egu gabu dekenai* do lau itaia noho.

Dina ena diari bona ena siahu bamona,

Witi gogoa negana ena siahu negana ai, daba ena paripari ia diho bamona.

 5 Witi gogoa negana ia do ginidae lasi

Bona flaoaflaoa ia hedinarai bona witi ia mage neganai,

Rigi matamatadia be rigi utua kaia amo do idia utua

Bona idia raka-lasi rigi do idia utua bona kokia.

 6 Unai be do idia rakatanidia ugava manudia

Bona tanobada ena uda animal edia vamu totona.

Ugava manudia ese siahu negana ai unai do idia ania,

Bona tanobada ena uda animal ese aniani gogoa negana ai unai do idia ania.

 7 Unai nega ai, harihari gauna ta be tuari oreadia edia Iehova* dekenai do ia mailaia,

Lata bona kopina manadamanada besena

Bona momo ese idia gari henia besena ese do ia mailaia,

Goada bada bona kwalimu besena,

Ena tano be sinavai ese ia huria oho,

Ela bona tuari oreadia edia Iehova ena ladana ia noho gabuna, Siona Ororo dekenai.”+

19 Hereva metauna ta Aigupito totona:+

Itaia, Iehova be ori ta latanai Aigupito dekenai ia mai haraga noho.

Aigupito ai anina lasi diravadia be Dirava ena vairanai do idia heudeheude,+

Bona Aigupito taudia be do idia gari dikadika.

 2 “Lau ese Aigupito taudia edia lalona do lau veria bona do idia tuari heheni,

Bona ta ta do idia heatu henia,

Edia tadikaka bona edia dekena tauna ida do idia heatu,

Siti ta ese siti ta do ia tuari henia, basileia ta ese basileia ta do ia tuari henia.

 3 Bona Aigupito taudia edia huanai gari do ia vara,

Bona lau ese edia palani do lau hadikaia.+

Idia ese anina lasi diravadia,

Bona vada taudia bona mase taudia edia lauma idia hereva henia taudia bona vaira nega gwauraia taudia dekenai heduru do idia tahua.+

 4 Lau ese Aigupito taudia be kara auka biaguna ta dekenai do lau henia,

Bona dagedage king ta ese idia do ia lohiaia.”+ Unai be Lohiabada momokanina, tuari oreadia edia Iehova* ena hereva.

 5 Davara ena ranu do ia kaukau,

Bona sinavai ena ranu do ia kaukau momokani.+

 6 Sinavai do idia bodaga,

Bona Aigupito ai Naila ena sinavai maragidia* edia ranu do idia diho bona do ia kaukau.

Siriho bona rei aukadia be do idia kakoro.+

 7 Naila Sinavai ena badinai idia tubu flaoaflaoa,

Bona unai sinavai badinai idia hadoa uhe ibounai be do idia kakoro.+

Lai ese do ia odaia lao, bona do idia boio.

 8 Bona haoda taudia be do idia taitai,

Naila sinavai dekenai kimai idia negea taudia be mai lalohisihisi ida do idia hereva,

Bona ranu dekenai edia reke idia atoa taudia edia namba do ia maragi ia lao.

 9 Fleks avadia* amo dabua idia turia taudia+

Bona masini amo dabua kurokuro idia turia taudia be do idia hemarai.

10 Aigupito ena dabua turia taudia be do idia lalometau momokani,

Davana totona idia gaukara taudia be do idia lalohisihisi.

11 Soana ena lohia taudia+ be kavakava.

Farao ena aonega sisiba henia taudia be sisiba kavakavadia idia henia.+

Edena bamona idia ta ta be Farao idia hamaoroa,

“Lau be aonega taudia edia bese tauna ta,

Idaunega king edia bese tauna”?

12 Emu aonega tatau be edeseni?+

Bema tuari oreadia edia Iehova ese Aigupito totona do ia karaia gauna idia diba, namona be oi idia hamaoroa.

13 Soana ena lohia tauna be kavakava karana ia karaia,

Nofu ena lohia tauna+ idia koia,

Bona Aigupito ena iduhu gunalaia taudia ese Aigupito idia hakaua kerere.

14 Iehova ese idia dekenai daradara ia havaraia,+

Bona idia ese Aigupito idia hakaua kerere,

Inuinu tauna be ena mumuta latanai ia raka namonamo lasi bamona.

15 Bona Aigupito be kwarana eiava iuna, au ena rigi eiava ava latadia* totona,

Gaukara ta do ia karaia lasi.

16 Unai dina ai Aigupito be hahine bamona do ia gari mai heudeheude ida, badina tuari oreadia edia Iehova ese ena imana ia abia isi noho, idia ia hadikaia totona.+ 17 Iuda tanona be Aigupito taudia ese do idia gari henia. Unai tano idia herevalaia neganai do idia gari badina tuari oreadia edia Iehova be palani ia karaia vadaeni idia ia hadikaia totona.+

18 Unai dina ai Aigupito tanona ai idia noho siti 5 be Kanana gado ai do idia hereva+ bona do idia gwauhamata tuari oreadia edia Iehova do idia badinaia. Siti ta be do idia gwauraia Hadikaia Siti.

19 Unai dina ai Aigupito tano huanai Iehova totona boubou patana ta do ia noho bona tano ena hetoa dekenai Iehova hanamoa du ta do ia noho. 20 Aigupito tano ai unai gaudia be toa bamona, tuari oreadia edia Iehova idia laloatao totona. Idia ia hahisia taudia dainai Iehova dekenai heduru totona do idia taitai, bona ia ese idia dekenai hamauria tauna badana ta do ia siaia, ia ese idia do ia hamauria. 21 Bona Iehova be Aigupito taudia dekenai sibona do ia hedinarai, bona unai dina ai Aigupito taudia do idia diba Iehova be daika, bena boubou gaudia bona harihari gaudia do idia henia, bona Iehova dekenai gwauhamata do idia karaia bona do idia hagugurua. 22 Iehova ese Aigupito do ia panisia.+ Ia ese do ia hadikaia bona do ia hanamoa, bena Iehova dekenai do idia giroa lou, bona ia ese edia noinoi do ia kamonai bona do ia hanamoa.

23 Unai dina ai, Aigupito amo haiwei ta+ do ia lao Asuria dekenai. Bena Asuria taudia be Aigupito dekenai do idia mai, bona Aigupito taudia be Asuria dekenai do idia lao. Bona Aigupito bona Asuria taudia be Dirava do idia hesiai henia. 24 Unai dina ai Israela be Aigupito bona Asuria do ia bamoa,+ unai be tanobada ena hahenamo ta, 25 badina tuari oreadia edia Iehova ese idia do ia hanamoa, ia gwau: “Egu taunimanima, Aigupito, bona egu imana amo lau karaia taudia, Asuria, bona egu ahuna Israela, lau hanamoa.”+

20 Asuria ena king, Saragono, ese Asadoda dekenai Taratana* ia siaia laganina ai,+ ia ese Asadoda siti ia tuari henia bona ia abia.+ 2 Unai nega ai Iehova be Amoso ena natuna Isaia+ ia hamaoroa: “Oi lao, emu koekoena amo puse dabua oi kokia, bona emu aena amo sandolo oi kokia.” Bona unai bamona ia karaia, kopina kavakava* bona aena kavakava ia loaloa.

3 Bena Iehova ia gwau: “Egu hesiai tauna Isaia be lagani toi lalonai dabua lasi bona aena kavakava ia loaloa, Aigupito+ bona Etiopia+ hadikaia ena toa bamona,+ 4 Asuria ena king ese Aigupito amo ia abia mauri taudia+ bona Etiopia amo ia abia lao taudia, memero bona tatau burukadia do ia gunalaia, idia be dabua lasi bona aena kavakava bona kununa kavakava do idia lao. Oibe, Aigupito do idia hahemaraia. 5 Bona idia be do idia gari dikadika bona do idia hemarai, badina Etiopia idia abidadama henia bona Aigupito ena hairai idia ura henia. 6 Unai dina ai inai tano ena kone kahana ai idia noho taudia do idia gwau, ‘Itaia, ita abidadama henia tanona dekenai dahaka ia vara, Asuria ena king dainai unai tano dekenai heduru ita tahua! Hari edena bamona do ita heau mauri?’”

21 Hereva metauna ta ranu momo gabuna* totona:+

Ia be lai gubana bamona saut kahana amo ia mai noho,

Taunimanima noho lasi gabuna, bona idia gari henia tanona amo.+

 2 Lau dekenai matahanai dikana ta ia gwauraia:

Koikoi tauna be ia kara koikoi,

Bona hadikaia tauna be dika ia havaraia noho.

Elama e, oi daekau lao! Media e, siti oi hagegea!+

Ia ese ia havaraia hisihisi ibounai do lau haorea.+

 3 Unai dainai lau lalometau bada.*+

Egu hisihisi ia bada,

Hahine ese natuna ia havaraia ena hisihisi bamona.

Lau lalohisihisi bada dainai lau ura lasi kamonai,

Bona lau lalometau dainai lau ura lasi itaia.

 4 Egu lalona ia manoka, bona mai gari ida lau heudeheude.

Lau ura dina ia diho, to unai ese lau ia hagaria.

 5 Teibolo bona sea oi atodia hegaegae!

Umui aniani bona inuinu!+

Ladana bada taudia e, umui toreisi, kesi dekenai dehoro umui atoa!

 6 Badina Iehova be lau dekenai inai bamona ia hereva:

“Oi lao, gima tauna ta oi atoa bona oi hadibaia ia itaia gaudia ia herevalaia.”

 7 Bona hosi momo ia itaia, tuari kariota ta idia veria,

Doniki momo ia itaia, tuari kariota ta idia veria,

Kamelo momo ia itaia, tuari kariota ta idia veria.

Ia ese unai gaudia ia itaia namonamo.

 8 Bena laiona ta bamona ia boiboi:

“Iehova e, lau be dina ta ta ai gima kohorona ataiai lau gini noho,

Bona hanuaboi ta ta ai egu gabu ai lau gini noho.+

 9 Ia mai noho gauna oi itaia:

Tuari kariota ta lalonai tatau idia noho, bona hosi momo ese idia veria!”+

Bena ia gwau:

“Babulonia ia moru vadaeni! Ia moru vadaeni!+

Iena dirava koikoidia edia kaivakuku be Dirava ese tano dekenai ia hamakohia maragimaragi vadaeni!”+

10 Egu taunimanima, witi bamona idia moia diho taudia e,

Umui be egu witi moia gabuna ena witi bamona,+

Lau ese Israela ena Dirava, tuari oreadia edia Iehova,* amo lau kamonai gaudia be umui lau hamaoroa.

11 Hereva metauna ta Duma* totona:

Ta be Seiri amo lau ia boiboi henia noho:+

“Gima tauna e, daba ia mai kahirakahira, a?

Gima tauna e, daba ia mai kahirakahira, a?”

12 Gima tauna ia gwau:

“Daba ia mai noho, bona hanuaboi danu.

Bema heduru totona oi noinoi, unai bamona oi karaia.

Oi giroa mai diba!”

13 Hereva metauna tano kaukau palakana totona:

Dedana ena laolao taudia* e,

Umui be hanuaboi ai uda badadia ena tano kaukau palakana ai do umui mahuta,+

14 Tema tanona ai umui noho taudia e,+

Ranu mase taudia totona ranu umui mailaia,

Bona idia heau boio taudia totona paraoa umui mailaia.

15 Badina idia be tuari kaia idia dogoatao taudia amo idia heau,

Bona peva pidia totona idia gini taudia bona dagedage tuari taudia amo idia heau.

16 Iehova be lau dekenai ia gwau: “Lagani ta lalonai, davana abia totona ia gaukara tauna ena gaukara laganidia bamona, Kedara ena hairai ibounai be do ia ore.+ 17 Kedara ena peva gaukaralaia tuari taudia be haida sibona do idia noho, badina Israela ena Dirava, Iehova, be unai bamona ia hereva.”

22 Hereva metauna ta Matahanai Kourana* totona:+

Umui dekenai dahaka ia vara noho dainai, guhi dekenai umui daekau?

 2 Regerege momo siti, moale bada taoni e,

Umui be daradara amo umui honu.

Emui mase taudia be tuari kaia amo idia hamasea lasi,

Bona tuari lalonai idia mase lasi.+

 3 Lohia taudia dikadia ibounai idia heau boio.+

Peva idia gaukaralaia lasi, to idia dogoatao bona dibura ruma ai idia atoa.

Ena be gabu daudau dekenai idia heau lao,+

To idia ibounai idia dogoatao bona dibura ruma ai idia atoa.

 4 Unai dainai lau gwau: “Lau umui itaia lasi,

Bona do lau tai dikadika.+

Lau umui hagoadaia toho lasi,

Badina egu taunimanima ese dika idia davaria.+

 5 Hari dina be daradara dinana, lusi dinana, bona gari dinana,+

Siahu Ibounai Lohiabadana, tuari oreadia edia Iehova* ena amo,

Unai be Matahanai Kourana ai do ia vara.

Siti ena magu idia hadikaia noho+

Bona ororo ai taitai ena regena ia daekau.

 6 Elama+ ese diba udaia gauna ia abia isi,

Bona tuari tatau be kariota bona hosi momo amo idia mai,

Bona Kiri+ ese kesi ia hegaegaelaia.

 7 Emu koura namo hereadia ai

Tuari kariota momo do idia noho,

Bona geiti ai hosi guia taudia momo herea do idia gini,

 8 Bona Iuda ena gimaia gauna do idia kokia.

Bona do ia vara gauna be inai: “Unai dina ai umui be Lebanona Uda Ena Ruma ena tuari kohudia amo heduru do umui tahua,+ 9 bona umui ese Davida Ena Siti edia haba ena makohi gabudia momo do umui itaia.+ Bona henunai ia noho gohu ena ranu do umui abia.+ 10 Umui ese Ierusalema ena ruma ibounai do umui duahia, bona unai ruma do umui veria diho, unai amo magu umui haginia goada diba. 11 Bona magu rua edia huanai gabu ta do umui karaia, gohu gunana ena ranu totona, to umui be gohu gunana ia havaraia Diravana do umui tahua lasi, bona ia hegaegaelaia Diravana do umui itaia lasi.

12 Unai dina ai Siahu Ibounai Lohiabadana, tuari oreadia edia Iehova,

Ia ese taitai ena nega totona umui do ia boiria,+

Unai be kwarana huina idia sevia bona puse dabua idia karaia taudia totona.

13 To unai be moale bada negana,

Boromakau bona mamoe idia alaia,

Bona vamu idia ania bona wain idia inua.+

Do umui gwau, ‘Ita aniani bona inuinu, badina kerukeru do ita mase.’”+

14 Bena tuari oreadia edia Iehova be lau dekenai do ia gwau: “‘Umui dainai inai dika do lau gwauatao lasi ela bona umui mase,’ unai be Siahu Ibounai Lohiabadana, tuari oreadia edia Iehova ena hereva.”+

15 Siahu Ibounai Lohiabadana, tuari oreadia edia Iehova, be inai bamona ia gwau: “King ena ruma ia naria ofesa tauna Sebina+ dekenai umui lao bona umui gwau, 16 ‘Iniseniai oi be dahaka gaukara oi karaia, bona emu varavara be daika? Bona daika ese oi dekenai maoro ia henia iniseniai emu guria gabuna oi karaia totona?’ Sebina ese atai gabuna dekenai nadi badana ai ena laga-ani gabuna, guria gabuna unai, ia karaia. 17 ‘Tau e, itaia, Iehova ese mai dagedage ida oi do ia negea diho, bona mai dagedage ida oi do ia dogoatao. 18 Ia ese oi do ia kumia auka bona bolo bamona do ia negea lao, tano badana ta dekenai. Unuseniai do oi mase, bona emu kariota hairaidia danu do idia dika, unai ese emu biaguna ena ruma bese taudia do ia hahemaraia. 19 Bona emu dagi be oi amo do lau kokia bona emu gaukara gabuna amo oi do lau negea raka-lasi.

20 “‘Unai dina ai lau ese egu hesiai tauna Eliakimi,+ Hilekaia ena natuna do lau boiria, 21 bona emu dabua latana be ia do lau henia bona emu dabua beleta be iena gabana ai do lau kwatua,+ bona emu siahu be ia dekenai do lau henia. Bona ia be Ierusalema ai idia noho taudia bona Iuda besena edia tamana ai do ia lao. 22 Bona Davida ena ruma ena ki+ be iena pagana ai do lau atoa. Ia ese do ia kehoa bona ta ese do ia koua lasi, bona do ia koua bona ta ese do ia kehoa lasi. 23 Lau ese ia do lau haginia auka, haba aukana ta ai ikoko bamona do lau kokoa, bona ia be ena tamana ena bese taudia edia terona hairaina ai do ia lao. 24 Bona ena tamana ena bese taudia edia hairai ibounai be ia latanai do idia atoa. Bona bese taudia bona natudia be ia dekenai do idia tabekau, uro maragidia, disi urodia, bona hodu badadia be ikoko ai idia noho bamona.

25 “Tuari oreadia edia Iehova ia gwau: ‘Unai dina ai, haba aukana ai ia noho ikoko do lau kokia,+ bona do lau utua bona hamorua, bona ia dogoatao gaudia do idia moru bona dika, badina lau, Iehova be unai bamona lau hereva.’”

23 Hereva metauna ta Turo totona:+

Tarasisi ena bouti e, umui taitai badabada!+

Badina bouti ena wofu ia dika vadaeni, bouti ia vareai diba lasi.

Kitima tanona+ dekenai unai sivarai umui kamonai vadaeni.

 2 Kone kahanai umui noho taudia e, umui hereva lasi.

Davara idia hanaia Sidono+ ena hoihoi taudia ese emui tano be taga tanona ai idia halaoa.

 3 Sihoro* ena witi* be ranu momo ia hanaia,+

Naila Sinavai amo aniani idia mailaia, unai amo moni ia abia,

Bona bese idauidau amo moni ia abia.+

 4 Sidono e, davara ena kohoro goadana, oi hemarai be namo,

Badina davara ia gwau:

“Lau be mara ena hisihisi lau do davaria lasi, bona natuna lau do havaraia lasi,

Eiava lau be natudia memero eiava natudia kekeni lau do naria lasi.”+

 5 Aigupito ena sivarai idia kamonai negana bamona,+

Taunimanima be Turo ena sivarai dainai do idia lalohisihisi.+

 6 Kone kahanai umui noho taudia e, umui taitai!

Bona Tarasisi dekenai umui hanaia lao!

 7 Gunaguna, inai siti ia matamaia neganai, ia be moale bada siti ta, ani?

Iena aena amo gabu daudaudia ia loaloa, tano idauidau ai ia noho totona.

 8 Daika ese Turo totona inai dika ia gwauraia?

Turo ese king taudia ia abia hidi,

Ena bisinesi taudia be lohia taudia,

Ena hoihoi taudia be tanobada ibounai dekenai idia hanamoa.+

 9 Tuari oreadia edia Iehova* be unai ia gwauraia vadaeni,

Turo ena hairai ia ore bona ena hairai ibounai be anina lasi gauna ai do ia lao,

Unai amo tanobada ibounai dekenai ia idia hanamoa taudia ibounai do idia hemarai.+

10 Tarasisi ena natuna kekeni e, Naila Sinavai bamona emu tano oi hanaia.

Badina bouti karaia bona hanamoa gabudia be lasi.+

11 Dirava ese ena imana be davara latanai ia abia isi,

Bona basileia idauidau ia hamarerea.

Iehova ese oda ia henia Poinikia ena kohoro goadadia hadikaia totona.+

12 Bona ia gwau: “Sidono ena rami-hebou natuna kekeni e, oi be dika do oi davaria,

Oi be do oi moale lou lasi.+

Oi toreisi, bona Kitima dekenai oi lao.+

To unuseni danu do oi laga-ani lasi.”

13 Kaledea taudia edia tano umui itaia.+

Unai taudia ese Turo idia hadikaia, to Asuria taudia+ ese idia karaia lasi,

Kaledea taudia ese unai tano be tano kaukauna ai idia noho animal edia gabu ai idia halaoa.

Idia ese edia kohoro idia haginia.

Idia ese iena kohoro aukadia idia kokia,+

Bona unai tano idia hadikaia ore momokani.

14 Tarasisi ena bouti taudia e, umui taitai!

Badina emui kohoro goadana idia hadikaia vadaeni.+

15 Unai dina ai Turo be lagani 70 lalonai do idia laloaboio,+ king ta ena mauri lagani hegeregerena. Lagani 70 edia dokona ai, Turo ese do ia karaia gauna be ariara hahinena totona idia abia anena bamona:

16 “Idia laloaboio ariara hahine e, miusiki gauna mai ena varo oi abia bona siti oi raka hagegea.

Emu hap* oi gadaralaia namonamo,

Bona ane momo oi abia,

Unai amo oi do idia laloatao.”

17 Lagani 70 ena dokona ai, Iehova ese Turo do ia laloa lou, bona hoihoi karadia bona tanobada ena basileia idauidau ida ariara karadia do ia karaia lou. 18 To ia abia moni bona ena hoihoi karadia be Iehova vairanai gau helagana ai do ia lao. Do ia haboua kava eiava atoa siri kava lasi, badina iena hoihoi karadia be Iehova ena taunimanima totona do ia karaia, unai amo do idia bogakunu bona dabua namona do idia atoa.+

24 Itaia! Iehova ese tano* amo taunimanima ibounai ia kokia bona noho kava tanona ai ia halaoa.+

Ia ese tano ia hagiroa+ bona idia noholaia taudia be gabu idauidau idia lao.+

 2 Unai be taunimanima ibounai dekenai do ia vara:

Taunimanima bona hahelaga tauna,

Hesiai tauna bona ena biaguna,

Hesiai hahine bona ena biaguna hahine,

Kohu hoia tauna bona hoihoi tauna,

Henitorehai tauna bona abitorehai tauna.

Atoa kau monina ia henia tauna bona atoa kau monina ia abia tauna.+

 3 Taunimanima ibounai be tano amo do ia kokia momokani,

Unai tano ena gaudia ibounai do idia henaoa,+

Badina Iehova be unai bamona ia hereva.

 4 Tano be ia taitai,*+ bona ia ore ia lao noho.

Tano ena tubutubu gaudia idia kakoro,

Tano ena ladana bada taudia idia manoka.

 5 Tano be idia noholaia taudia ese idia hadikaia,+

Badina idia ese taravatu idia laloa maragi,+

Bona taravatu herevadia idia haidaua,+

Bona noho hanaihanai gwaubouna idia makohia.+

 6 Unai dainai tano dekenai dika bada ia vara noho,+

Bona idia noholaia taudia be mai edia kerere.

Unai dainai tano idia noholaia taudia edia namba ia maragi,

Bona haida sibona idia noho.+

 7 Wain matamata ia taitai,* bona vain huahua idia kakoro,+

Bona edia kudouna ai idia moale taudia be idia lalohisihisi noho.+

 8 Tambarin edia rege namodia idia ore,

Bona moale karadia idia karaia taudia edia moale regena ia ore vadaeni,

Hap* ena regena ia ore.+

 9 Idia be wain idia inua, to ane idia abia lasi,

Bona alkahol inua taudia dekenai alkahol ena mamina be idita.

10 Idia rakatania siti be ia dika,+

Ruma ta ta ibounai idia koua, unai amo ta ia vareai diba lasi.

11 Idia be dala dekenai wain totona idia boiboi.

Moale ena regena be lasi,

Bona tano ena moale ia boio.+

12 Siti idia hadikaia ore,

Siti ena geiti idia makohia maragimaragi.+

13 Badina egu taunimanima be bese idauidau taudia huanai do idia noho,

Idia be olive au dekenai idia rakatania huahua bamona,+

Bona greips gogoa gaukarana murinai idia rakatania greips oredia bamona.+

14 Idia ese edia gado regena do idia habadaia,

Mai moale ida do idia boiboi.

Davara ena kahana amo idia ese Iehova ena hairai bada do idia herevalaia.+

15 Idia ese ist kahana ai Iehova do idia hanamoa,+

Bona davara ena motumotu ibounai dekenai idia ese Israela ena Dirava, Iehova, ena ladana do idia hanamoa.+

16 Tanobada ena dokona kahana ai idia abia anedia ita kamonai:

“Kara Maoromaoro Tauna be hairai do ia abia!”+

To lau gwau: “Egu goada ia ore ia lao, egu goada ia ore ia lao!

Lau be dika do lau davaria! Koikoi taudia be idia kara koikoi noho,

Koikoi taudia be koikoi dalanai idia kara koikoi noho.”+

17 Tano noholaia tauna e, oi be do oi gari dikadika, bona guri lalonai do oi moru bona tarapu dekenai do oi vareai.+

18 Gari gaudia dainai ia heau tauna be guri lalonai do ia moru,

Bona guri amo ia daekau tauna be tarapu dekenai do ia vareai.+

Badina guba ena ranu ia noho geiti do ia kehoa,

Bona tano ena badina aukadia do idia marere.

19 Tano ia mareremarere,

Bona ia makohi,

Tano ia kehoa badabada.+

20 Tano ia mareremarere, kekero tauna bamona,

Bona tano ia marere lao mai, lai ese ruma maragina ta ia hamarerea bamona.

Tano be ena kara dika ese ia hametaua noho,+

Bona do ia moru, vadaeni do ia toreisi lou lasi.

21 Unai dina ai Iehova ese guba ena tuari taudia do ia hahemaoro henia,

Bona tanobada ena king ibounai do ia hahemaoro henia.

22 Bona ia ese idia do ia haboua,

Dibura ruma taudia be guri lalonai idia haboua bamona,

Bona dibura ruma ai idia do ia koua.

Dina momo murinai idia do ia hahemaoro henia.

23 Hua be do ia hemarai,

Bona ia diari noho dina do ia hemarai danu,+

Badina Siona Ororo+ bona Ierusalema ai tuari oreadia edia Iehova* be King ai ia lao vadaeni,+

Ena taunimanima edia tau badadia* ese ena hairai do idia itaia.+

25 Iehova e, oi be egu Dirava.

Oiemu ladana lau abia isi, bona oi lau hanamoa,

Badina oi ese gau namo hereadia oi karaia,+

Idaunegai oi gwauraia gaudia unai,+

Emu hereva oi hagugurudia, bona oi hahedinaraia oi ai badinaia diba.+

 2 Badina oi ese siti ta be nadi haboua gabuna ai oi halaoa diba,

Taoni mai magu aukana ta be oi hadikaia diba.

Idau taudia edia kohoro be oi hadikaia ore,

Bona siti do idia haginia lou lasi ela bona hanaihanai.

 3 Unai dainai taunimanima goadadia ese oi dekenai hairai do idia henia,

Bona dagedage besedia ese oi do idia gari henia.+

 4 Badina ladana maragi taudia dekenai oi be kohoro goadana,

Ogogami tauna ena hisihisi lalonai oi be kohoro goadana,+

Medu bada negana ai oi be gimaia gabuna bamona,

Bona dina ena siahu negana ai oi be ikerukeru gabuna bamona.+

Dagedage taudia edia badu be medu bada ese haba ia botaia bamona neganai,

 5 Oi ese idau taudia edia boiboi regena oi hadokoa,

Tano kaukauna ai dina ena siahu oi hamaragia bamona.

Ori ena ikerukeru ese dina ena siahu ia koua bamona,

Oi ese dagedage taudia edia ane regena oi hadokoa.

 6 Inai ororo+ ai tuari oreadia edia Iehova* ese taunimanima ibounai totona inai do ia karaia:

Aniani namo hereadia mai edia digara ena aria,+

Wain namo hereana ena aria,

Aniani mai ena vamu namo hereadia,

Wain goevana danu.

 7 Inai ororo ai ia ese taunimanima ibounai edia vairana koua dabua,

Bona bese idauidau ibounai ia kumia dabua do ia hadonoa.

 8 Siahu Ibounai Lohiabadana Iehova ese mase do ia haorea momokani,+

Bona taunimanima ibounai edia vairana amo mata ranu do ia dahua.+

Tanobada dekenai ena taunimanima idia hahemaraia, to ia ese unai do ia haorea,

Badina Iehova be unai bamona ia hereva.

 9 Unai dina ai do idia gwau:

“Itaia, inai be iseda Dirava!+

Ita ese ia ita abidadama henia,+

Bona ita do ia hamauria.+

Inai be Iehova!

Ia ita abidadama henia.

Namona be ita moale bada, badina ia ese ita ia hamauria.”+

10 Badina Iehova ena imana ese inai ororo do ia gimaia,*+

Bona Moaba be ena gabu ai do idia moia diho,+

Rei kakoro be idia haboua kukuri ida idia moia diho bamona.

11 Dirava ese ena imana amo Moaba do ia botaia,

Ia nahu tauna ena imana amo ranu ia botaia bamona,

Bona unai siti ena hekokoroku karana do ia haorea,+

Ia ese ena imana amo unai do ia karaia namonamo.

12 Bona siti mai magu aukadia, bona gabu gimaia haba latadia,

Be ia ese do ia hadikaia ore,

Tano dekenai do ia hamorua, bena kahu ai do ia halaoa.

26 Unai dina ai inai ane be Iuda tano ai do idia abia:+

“Iseda siti be siti goadana.+

Dirava ese siti ena magu bona magu gimaia nadidia be hahemauri gaudia ai ia halaoa.+

 2 Siti ena iduara umui kehoa,+ unai amo kara maoromaoro besena do ia vareai,

Kara maoromaoro ia badinaia besena unai.

 3 Oi dekenai idia tabekau momokani taudia* do oi gimaia.

Idia dekenai noho hanaihanai maino do oi henia,+

Badina idia be oi dekenai idia abidadama.+

 4 Iehova umui abidadama henia ela bona hanaihanai,+

Badina Iah* Iehova be noho hanaihanai Nadina.+

 5 Badina ia ese atai siti ai idia noho taudia ia hahemaraia.

Unai siti ia hamorua,

Tano dekenai ia hamorua.

Kahu lalonai ia hamorua.

 6 Idia hahisia taudia bona ladana maragi taudia ese edia aena amo

Unai siti do idia moia diho.”

 7 Kara maoromaoro tauna ena dala be maoromaoro.

Oi be kara maoromaoro Diravana dainai,

Kara maoromaoro taudia edia dala do oi hamaoromaoroa.

 8 Iehova e, emu hahemaoro dalana ai badinaia,

Badina oi dekenai ai abidadama.

Ai ura emu ladana ai laloa bada bona ai laloatao.*

 9 Hanuaboi ai mai lalona ibounai ida oi lau laloa,

Oibe, egu lalona ese oi ia tahua namonamo noho,+

Oi ese tanobada oi hahemaoro henia neganai,

Tano ai idia noho taudia be kara maoromaoro idia diba.+

10 Ena be kara dika tauna do idia lalonamo henia,

To kara maoromaoro do ia dibaia lasi.+

Kara maoromaoro tanona ai ia be kara dikadia do ia karaia danu,+

Bona Iehova ena hairai do ia itaia lasi.+

11 Iehova e, emu imana oi abia isi, to idia itaia lasi.+

Idia ese emu taunimanima oi lalokau henia dalana idia itaia neganai, do idia hemarai.

Oibe, emu lahi ese emu inai taudia do ia gabua ore.

12 Iehova e, ai dekenai maino oi henia,+

Badina ai karaia gaudia ibounai,

Oi ese ai totona oi hagugurua vadaeni.

13 Emai Dirava Iehova e, biagudia ma haida ese ai idia lohiaia,+

To ai be emu ladana sibona ai gwauraia hedinarai.+

14 Idia be do idia mase, do idia mauri lasi.

Mase ai gau ta do idia karaia lasi, do idia toreisi lasi.+

Badina oi ese idia oi laloa lou,

Unai amo idia oi hadikaia ore bona ta ese idia do ia laloa lou lasi.

15 Iehova e, oi ese bese oi habadaia vadaeni,

Oi ese bese oi habadaia.

Oi ese emu ladana oi hahairaia.+

Oi ese tano ena hetoana ibounai oi habadaia momokani.+

16 Iehova e, edia hisihisi negana ai oi dekenai heduru idia tahua,

Idia oi matahakani henia neganai, gado maragi ai oi idia guriguri henia.+

17 Ia rogorogo hahine ta ia mara gwauraia neganai,

Ia abia hisihisi dainai ia taitai hegeregerena,

Iehova e, ai be oi dekenai ai taitai.

18 Ai rogorogo bona mara ena hisihisi ai abia,

To unai be hegeregere lai sibona ai havaraia.

Ai be inai tano dekenai hahemauri ai mailaia lasi,

Bona ta be natuna ia havaraia lasi tano ia noholaia totona.

19 Dirava ia gwau: “Emui mase taudia do idia mauri.

Egu taunimanima edia mase tauanina do idia toreisi.+

Kahu lalonai umui noho taudia e,+

Do umui toreisi bona mai moale ida do umui boiboi.

Badina umui amo ia mai paripari be daba ena paripari* bamona,

Bona tano ese idia mase vadaeni taudia do ia ruhaia bona do idia mauri.

20 Egu taunimanima e, umui lao, emui lalona daiutu dekenai umui vareai,

Bona iduara umui koua.+

Nega sisina lalonai umui hunia

Ela bona badu ia ore.+

21 Badina itaia, lau, Iehova be egu gabu amo lau mai noho

Tano idia noholaia taudia edia dika davana henia totona,

Bona tano be ia latanai idia bubua rara do ia hahedinaraia

Bona kaia amo idia hamasea taudia do ia hunia lasi.”

27 Unai dina ai Iehova be tuari kaia aukana bona badana amo,+

Leviatano,* ia rau gaigaina, do ia panisia,

Leviatano, ia giroagiroa gaigaina,

Bona davara lalonai ia noho dagedage animal do ia hamasea.

 2 Unai dina ai ia* totona ane umui abia:

“Ia be vain umana, ia amo wain idia karaia!+

 3 Lau, Iehova be ia lau gimaia noho.+

Hanaihanai ia dekenai ranu lau henia.+

Dina bona hanuaboi ia lau gimaia,

Unai amo ta ese do ia hadikaia lasi.+

 4 Lau be lau badu noho lasi.+

Daika be au ginigini bona ava dikadia amo lau do ia tuari henia?

Lau ese idia ibounai do lau moia bona lahi dekenai do lau gabua ore.

 5 To, namona be egu kohoro goadana ia dogoatao auka.

Lau ida maino ia karaia be namo.

Oibe, namona be lau ida maino ia karaia.”

 6 Idia mai noho dinadia lalonai Iakobo be au bamona ramuna do ia atoa bona do ia goada,

Israela be flaoaflaoa momo au badana ta bamona do ia lao,+

Bona tano ibounai dekenai huahua do idia atoa.+

 7 Kwadia tauna ena varo amo ia idia kwadia be maoro, ani?

Ia alaia taudia hegeregerena, ia idia alaia be maoro, ani?

 8 Ia oi siaia lao neganai, oi ese mai tai ida ia ida do oi hepapahuahu.

Oi ese ist kahana amo ia mai lai goadana ena dina ai ia do oi odaia lao.+

 9 Unai dala amo Iakobo ena kara dika do ia gwauatao,+

Bona ena kara dika ia kokia neganai, inai do ia vara:

Ia ese boubou patana ena nadi ibounai do ia hamakohia,

Sioka idia hamakohia maragimaragi bamona,

Bona au helagadia* bona bonana namo muramura gabua patana ta do ia noho lasi.+

10 Siti mai magu aukadia do idia rakatania.

Rei gabudia be do idia rakatania taunimanima lasi gabuna ta bamona.+

Unuseniai boromakau natuna be rei do ia ania bona do ia hekure

Bona boromakau ese au ena rigi ibounai do ia ania.+

11 Au ena rigi idia kakoro neganai,

Hahine do idia mai bona do idia makohia,

Bona unai rigi amo lahi do idia karaia.

Badina idia be laloparara lasi taudia.+

Unai dainai edia Havaraia Tauna be idia do ia hebogahisi henia lasi,

Bona idia ia karaia Diravana ese do ia lalonamo henidia lasi.+

12 Israela taudia e, ta ese au amo au huahua ta ia abia bena gabeai ma ta ia abia hegeregerena, unai dina ai Iehova ese Sinavai* amo ia lao Aigupito Koura+ amo umui do ia gogoa.+ 13 Unai dina ai, kibi badana do idia hiriria,+ bona Asuria ena tano amo idia boio noho taudia+ bona Aigupito ena tano idauidau dekenai idia lao taudia+ be Ierusalema ena ororo helagana dekenai do idia mai bona Iehova dekenai do idia tui diho.+

28 Eparaima ena kekero taudia edia korona* be do ia dika.+

Bona flaoaflaoa ta ia kakoro bamona, ena hairai do ia ore ia lao,

Unai hairai be tano namona kourana ena ataiai ia noho, unuseniai taunimanima be wain amo idia kekero!

 2 Itaia, Iehova ese goada bada tauna ta do ia siaia.

Ia be hadikaia lai gubana ta bamona,

Lai gubana mai ena medu bada ese abata ia havaraia bamona,

Ia ese mai goada ida korona be tano dekenai do ia negea diho.

 3 Eparaima ena kekero taudia edia korona hairaidia

Be aena amo do idia moia diho.+

 4 Bona flaoaflaoa ta ia kakoro bamona, ena hairai do ia ore lao,

Unai hairai be tano namona kourana ena ataiai ia noho,

Ia be siahu negana do lasi neganai ia vara fig huahua ginigunana bamona ai do ia lao.

Ta be unai fig ia itaia neganai, karaharaga ia abia bona ia hadonoa.

5 Unai dina ai tuari oreadia edia Iehova* be ena taunimanima oredia edia korona hairaina bona herahera gauna hairaina ai do ia lao.+ 6 Bona ia ese hahemaoro taudia dekenai hahemaoro dalana maorona do ia hadibaia bona siti ena geiti idia gimaia taudia dekenai goada do ia henia edia inai taudia idia tuari henia totona.+

 7 Bona wain dainai idia raka kerere,

Idia inua alkahol idauidau dainai idia raka namonamo lasi.

Alkahol dainai hahelaga tauna bona peroveta tauna idia raka kerere.

Wain ese idia ia hadaradaraia,

Bona alkahol idia inua dainai idia kekero.

Idia itaia matahanai ese idia ia hakaua kerere,

Bona hahemaoro maorodia idia karaia lasi.+

 8 Badina edia teibolo ibounai be mumuta amo idia hadikaia

Gabu ibounai be mumuta ese ia hadikaia.

 9 Taunimanima idia gwau, “Daika dekenai diba do ia henia?

Bona daika dekenai hereva ena anina do ia gwauraia hedinarai?

Ai be hari sibona rata idia rakatania natudia bamona, a?

Ai be rata amo idia kokia natudia bamona, a?”

10 Badina idia gwau, “Oda herevana, oda herevana ma ta,

Laini ta latanai laini ma ta, laini ta latanai laini ma ta,+

Gau maragina ta iniseni, ma gau maragina ta unuseni.”

11 Unai dainai ia ese hereva namonamo lasi taudia bona gado idau taudia amo inai taunimanima do ia hereva henia.+ 12 Ia ese idia ia hamaoroa: “Inai be laga-ani gabuna. Hesiku tauna ia laga-ani be namo. Inai be laga-ani abia gabuna,” to idia ura lasi kamonai.+ 13 Idia dekenai Iehova ena hereva be inai bamona:

“Oda herevana tamona sibona, oda herevana tamona sibona,

Laini ta latanai laini ma ta, laini ta latanai laini ma ta,+

Gau maragina ta iniseni, ma gau maragina ta unuseni,”

Vadaeni idia raka neganai,

Do idia dedi bona edia murina amo idia moru

Bona do idia bero bona haida ese do idia dogoatao.+

14 Umui hekokoroku taudia e, Iehova ena hereva umui kamonai,

Ierusalema ai taunimanima umui lohiaia taudia e, umui kamonai,

15 Badina umui gwau:

“Ai be mase ida gwauhamata ai karaia,+

Bona Mase Gurina* ida ai lalotamona vadaeni.*

Abata ranu goadana ia aru hanaia neganai,

Ai dekenai do ia mai lasi,

Badina koikoi be emai gimaia gauna ai ia lao

Bona koikoi karadia amo sibona ai hunia.”+

16 Unai dainai Siahu Ibounai Lohiabadana Iehova be inai bamona ia hereva:

“Siona dekenai, lau ese idia tohoa vadaeni nadina ta be badina aukana bamona lau atoa,+

Dava bada nadi be ruma ena kona nadi badana korikorina.+

Idia abidadama henia taudia be do idia gari lasi.+

17 Bona lau ese hahemaoro karadia be hahetohoa varona ai do lau halaoa+

Bona kara maoromaoro be levolo gauna* ai do lau halaoa.+

Medu bada mai ena aisi nadi ese koikoi do ia negea lao,

Bona abata ranu ese hunia gabudia ibounai do ia kokia.

18 Mase ida umui karaia gwauhamata be do ia ore,

Bona Mase Gurina* ida umui lalotamona gauna be do ia gini lasi.+

Abata ranu goadana ia aru haraga neganai,

Umui do ia hadikaia momokani.

19 Abata ranu ia hanaia loulou neganai,

Umui do ia abia lao.+

Badina daba ta ta ai do ia aru,

Dina ai bona hanuaboi ai.

Idia gari dikadika neganai, idia kamonai hereva do idia lalopararalaia.”*

20 Badina mahuta patana be ia kwadogi dainai idia hekure maoromaoro diba lasi,

Bona blanketi be idia maragi dainai, idia hegeregere lasi idia hetaru totona.

21 Iehova be do ia toreisi, Perasimi Ororona ai ia karaia bamona.

Do ia toreisi, Gibeona badinai ia noho kourana ai ia karaia bamona,+

Unai amo ena kara idauna ia karaia

Bona ena gaukara idauna ia hagugurua diba.+

22 Umui hevaseha lasi,+

Umui dekenai idia kwatua seini idia ha-aukaia garina,

Badina lau be Siahu Ibounai Lohiabadana, tuari oreadia edia Iehova ena hereva lau kamonai vadaeni,

Tano ibounai do ia hadikaia ore.+

23 Egu gadona umui kamonai.

Lau gwauraia gauna do umui kamonai namonamo.

24 Tano geia tauna be uhe ia do hadoa lasi neganai, dina ibounai lalonai tano do ia geia, a?

Ia ese tano do ia makohia loulou bona tano ia hegaegaelaia, a?+

25 Tano ia hamaoromaoroa neganai,

Gabeai ia ese kamin koremana* bona kamin be tano ai sisina sisina ia negea lao mai, a?

Bona ia ese witi, mileti,* bona bali be edia gabu ai ia hadoa

Bona sipeleta*+ be uma ena isena ai ia hadoa, a?

26 Badina Dirava ese ia dekenai dala maorona ia hadibaia.

Iena Dirava ese hadibaia herevadia ia henia.+

27 Badina kamin koremana be witi moia gauna* amo idia hamakohia lasi,+

Bona treila ena wili be kamin latanai ia heau lasi.

To, kamin koremana be auri amo idia botaia,

Bona kamin be au ta amo idia botaia.

28 Tau ta be paraoa karaia totona witi ia botaia, a?

Lasi, ia botaia loulou lasi.+

Bona hosi mai edia treila ena wili be witi latanai ia haheaua neganai,

Ia ese witi ia hamakohia lasi.+

29 Unai danu be tuari oreadia edia Iehova amo ia mai,

Iena sisiba* be namo herea

Bona ia hagugurua gaudia be momo herea.*+

29 “Ariele* e, Ariele e, Davida ia kamepa siti e, oi be dika do oi davaria!+

Lagani ta ta idia hanaia noho,

Namona be aria ta ta+ do idia karaia noho.

 2 To lau ese Ariele dekenai dika do lau mailaia,+

Bona do idia taitai bona lalohisihisi,+

Bona unai siti be boubou patana ena lahi gabuna bamona do ia lao.+

 3 Unai siti ena kahana kahana ai do lau kamepa,

Bona au latadia amo unai siti do lau koua hagegea

Bona tuari kohoro lau haginia, oi hadikaia totona.+

 4 Oi be tano dekenai do oi diho.

Tano amo do oi hereva,

Bona oi gwauraia hereva be kahu ese do ia koua.

Emu gadona be tano amo do ia mai+

Lauma dikadia ia hereva henia tauna ena gadona bamona,

Bona emu gado maragina be kahu amo do ia mai.

 5 Emu inai taudia* edia momo be kahu bamona,+

Dagedage lohia taudia edia momo be lai ese ia odaia witi ena momoru bamona.+

Bona unai do ia vara haraga.+

 6 Tuari oreadia edia Iehova* be oi do ia hamauria.

Unai ia karaia neganai, guba do ia boiboi, tano do ia marere, mai rege bada danu,

Bona lai dikana bona lahi do ia vara.”+

 7 Bena bese ibounai amo hutuma be Ariele idia tuari henia,+

Ia idia tuari henia taudia ibounai,

Ia tuari henia totona idia haginia tuari kohoro ibounai,

Bona ia idia hahisia taudia ibounai,

Be nihi ta bamona, hanuaboi ena matahanai bamona.

 8 Oibe, unai be hitolo tauna ia nihi noho bamona, nihi lalonai ia aniani noho,

To ia noga neganai, ia hitolo,

Bona ranu mase tauna ia nihi noho bamona, nihi lalonai ranu ia inua noho,

To ia noga neganai, ia hesiku bona ranu mase.

Vadaeni unai be Siona Ororo idia tuari henia

Bese ibounai edia hutuma dekenai do ia vara.+

 9 Umui hoa dikadika be namo.+

Emui matana umui hakepulua, unai amo do umui itaia lasi.+

Idia kekero, to wain amo lasi.

Idia raka kererekerere, to kekero muramura amo lasi.

10 Badina Iehova ese umui be mahuta boio taudia bamona ia halaoa,+

Ia ese peroveta taudia edia matana ia koua,+

Bona matahanai itaia taudia edia kwarana ia koua vadaeni.+

11 Umui dekenai matahanai ibounai edia anina be ia koua vadaeni buka ena hereva bamona.+ Duahiduahi ia diba tauna ta dekenai idia henia bona idia gwau: “Mani inai oi duahia badabada,” bena do ia gwau: “Unai do lau karaia diba lasi, badina buka idia koua momokani.” 12 Bona duahiduahi ia diba lasi tauna dekenai buka idia henia bona idia gwau: “Mani inai oi duahia,” bena do ia gwau: “Lau be duahiduahi lau diba lasi.”

13 Iehova ia gwau: “Inai taunimanima be edia uduna amo lau idia hereva henia

Bona edia uduna amo lau idia hanamoa,+

To edia kudouna be lau amo ia daudau momokani.

Bona idia dibaia taunimanima edia taravatu dainai lau idia gari henia.+

14 Unai dainai, lau ese inai taunimanima totona kara badadia do lau karaia,+

Oibe, kara badadia do lau karaia noho,

Bona edia aonega taudia edia aonega do ia ore,

Bona edia laloa kehoa taudia do idia laloparara lasi.”+

15 Dala idauidau idia karaia Iehova amo edia palani* idia hunia taudia be dika do idia davaria.+

Unai taudia edia kara dikadia be dibura gabuna ai idia karaia,

Bona idia gwau: “Daika be ita ia itaia?

Daika be ita ia diba?”+

16 Umui ese gau ibounai umui haidaua noho!

Uro karaia tauna be raro ida ia hegeregere be namo, a?+

Uro be ia karaia tauna dekenai do ia gwau:

“Ia ese lau ia karaia lasi,” a?+

Bona uro be raro karaia tauna dekenai do ia gwau:

“Ia be laloparara lasi tauna,” a?+

17 Nega sisina sibona murinai, Lebanona be au huahua idia tubu gabudia ai do ia lao,+

Bona unai au huahua idia tubu gabudia be uda ai do ia lao.+

18 Unai dina ai taia kudima taudia be buka ena hereva do idia kamonai,

Bona dibura momokani lalonai matakepulu taudia be do idia itaia diba.+

19 Manau taudia be Iehova dainai do idia moale bada,

Bona ogogami taudia be Israela ena Helaga Diravana dainai do idia moale bada.+

20 Badina dagedage lohia taudia be do idia noho lasi,

Hekokoroku taudia be do idia boio,

Bona dika idia ura karaia taudia ibounai be Dirava ese do ia hadikaia ore,+

21 Hereva koikoi amo haida idia samania taudia,

Siti ena geiti idia gimaia taudia totona tarapu idia karaia taudia,+

Bona anina lasi hereva amo kara maoromaoro tauna idia kota henia taudia be do idia ore.+

22 Unai dainai Aberahamo ia hoia lou Diravana,+ Iehova be Iakobo ena bese dekenai ia gwau:

“Iakobo be do ia hemarai lou lasi,

Bona lalohisihisi toana do ia hahedinaraia lou lasi.+

23 Badina lau ese oi dekenai lau henia natudia,

Be emu huanai oi itaia neganai,+

Idia ese egu ladana do idia hahelagaia.

Oibe, idia ese Iakobo ena Helaga Diravana do idia hahelagaia,

Bona mai hemataurai ida Israela ena Dirava vairanai do idia gini.+

24 Kerere idia karaia taudia be do idia laloparara,

Bona maumau taudia be hakaua hereva do idia abia dae.”

30 Iehova ia gwau: “Kwara auka natudia memero be dika do idia davaria,+

Idia sibona idia palanilaia gauna idia badinaia, to egu palani lasi,+

Gwauhamata idia karaia,* to egu ura hegeregerena lasi,

Unai amo idia kara dika loulou.

 2 Idia be egu heduru idia tahua lasi,+ to Aigupito dekenai idia lao,+

Farao ena gimaia* henunai idia noho totona,

Bona Aigupito ena ikerukeru ai idia hunia totona!

 3 To Farao ena gimaia karana be goada lasi dainai, do idia hemarai,

Bona Aigupito ena ikerukeru ese idia do ia gimaia lasi dainai, do idia hemarai.+

 4 Badina edia lohia taudia be Soana dekenai idia lao,+

Bona edia hesiai taudia be Heinisi dekenai idia ginidae vadaeni.

 5 Idia ibounai be do idia hemarai,

Idia dekenai namo ta idia havaraia lasi taudia ese idia do idia hahemaraia,

Unai taudia ese idia do idia durua lasi,

To hemarai sibona do idia havaraia.”+

6 Hereva metauna saut kahana ena dagedage animal totona:

Hisihisi bona gau dikadia idia noho tanona,

Ia boiboi badabada laiona ia noho tanona,

Poisini gaigai bona roho haraga lahi bamona gaigai idia noho tanona ai,

Idia ese doniki ai edia kohu idia huaia hanai

Bona kamelo ena doruna ai edia harihari gaudia idia huaia hanai.

To unai gaudia ese taunimanima dekenai namo do ia mailaia lasi.

 7 Aigupito ena heduru be anina lasi.+

Unai dainai ia lau gwauraia: “Rahaba,*+ ia helai kava noho.”

 8 “Vadaeni oi lao, edia huanai nadi palakana ai inai hereva oi torea,

Bona buka ta ai oi torea,+

Unai be hamomokania gauna bamona,

Ela bona vaira nega totona.+

 9 Badina idia be gwau-edeede taudia,+ koikoi natudia memero,+

Idia ura lasi Iehova ena taravatu* idia kamonai natudia memero unai.+

10 Vaira nega itaia taudia dekenai idia gwau, ‘Umui itaia lasi,’

Bona matahanai itaia taudia dekenai idia gwau, ‘Ai dekenai matahanai ena anina korikori umui gwauraia lasi.+

To ai ia hamoalea herevadia, ai ura henia koikoi herevadia umui gwauraia.+

11 Emai dala amo umui siri, ai umui koua lasi.

Ai dekenai Israela ena Helaga Diravana umui herevalaia lasi.’”+

12 Unai dainai Israela ena Helaga Diravana be inai bamona ia hereva:

“Umui ese inai hereva umui dadaraia,+

Bona koikoi herevadia umui abia dae,

Bona unai koikoi herevadia umui abidadama henia,+

13 Vadaeni umui karaia kara dika be ia makohi magu bamona,

Magu latana ta bamona do ia moru.

Bona do ia moru haraga.

14 Uro karaia tauna ena hodu badana bamona do idia hamakohia,

Idia hamakohia maragimaragi momokani dainai, ena kahana ta do ia noho lasi

Lahi gabuna amo lahi abia totona

Eiava ranu sisina ia noho gabuna* amo ranu abia totona.”

15 Badina Siahu Ibounai Lohiabadana Iehova, Israela ena Helaga Diravana, ia gwau:

“Bema lau dekenai umui giroa mai bona umui laga-ani, do umui mauri.

Bema umui manau bona lau umui abidadama henia, do umui goada.”+

To umui ura lasi.+

16 Umui gwau: “Lasi, ai be hosi amo do ai heau!”

Vadaeni do umui heau.

“Bona idia heau haraga hosi amo do ai heau!”+

Vadaeni umui idia lulua taudia be do idia heau haraga.+

17 Tau tamona ena hagaria hereva dainai, taunimanima tausen do idia gari,+

Bona tatau 5 edia hagaria herevana dainai do umui heau

Ela bona ororo ai ia gini au ta sibona do ia noho,

Saini au ta bamona do ia gini.+

18 To Iehova be mai haheauka ida ia naria noho umui ia lalonamo henia totona,+

Bona do ia toreisi umui dekenai hebogahisi ia hahedinaraia totona.+

Badina Iehova be hahemaoro maoromaoro Diravana.+

Ia totona mai ura ida idia naria noho taudia be idia moale.+

19 Taunimanima be Siona, Ierusalema unai, dekenai idia noho neganai,+ do umui taitai lasi.+ Heduru totona ia dekenai umui taitai neganai, ia ese umui do ia hebogahisi henia, bona umui do ia haere henia haraga.+ 20 Ena be Iehova ese hisihisi be paraoa bamona ia henia umui ania totona, bona dagedage be ranu bamona ia henia umui inua totona,+ to emui Hadibaia Tauna Badana+ be umui amo do ia hunia lasi, bona emui matana amo ia do umui itaia. 21 Bona idiba kahana eiava lauri kahana umui raka totona umui daradara neganai, murina amo gado ta do umui kamonai, ia gwau: “Dala be inai,+ inai bamona umui raka.”+

22 Bona emui kaivakuku, siliva amo umui karaia gaudia, bona emui auri kaivakuku latanai umui atoa golo do umui hadikaia.+ Unai kaivakuku do umui negedia, hua gorere ena dabua mirona bamona, bona do umui gwau: “Inai be bodaga!”*+ 23 Bona ia ese umui hadoa uhe totona medu do ia siaia,+ bona tano amo idia abia aniani be do ia momo herea.+ Unai dina ai emui animal be gabu badana ai rei namodia do idia ania.+ 24 Bona tano idia geia boromakau bona doniki ese aniani namodia do idia ania, unai aniani edia momoru be idia hapararaia.* 25 Bona ororo badadia ibounai bona ororo maragidia ibounai dekenai sinavai do idia aru,+ unai dina ai kohoro do idia moru bona momo herea do idia hamasea. 26 Bona hua ena diari be dina ena diari bamona do ia lao, bona dina ena diari be nega 7 amo do ia bada,+ dina 7 ena diari hegeregerena, unai dina ai Iehova ese ena taunimanima edia bero do ia kumia,+ bona edia hisihisi do ia hanamoa.+

27 Itaia! Iehova* be gabu daudau amo ia mai noho,

Mai badu bada ida bona ori badadia danu.

Iena uduna be badu herevadia amo ia honu,

Bona iena malana be ia araia noho lahi bamona.+

28 Iena laga be ia aru haraga noho abata bamona, abata ia bada daekau ela bona ta ena aiona dekenai,

Bese idauidau ia hamarerea bona hadikaia totona,

Bona taunimanima edia uduna ai auri do ia atoa,+ idia ia hakaua kerere totona.

29 To umui abia anena be aria ta totona umui hegaegae* neganai,+

Hanuaboi ai umui abia anena bamona,

Bona emui kudouna ai do umui moale,

Fluti ena regena ai ia raka tauna be mai moale ida

Iehova ena ororo, Israela ena Nadi, dekenai ia lao noho bamona.+

30 Iehova ena gadona badana do idia kamonai+

Bona do idia itaia mai badu ida ena imana do ia atoa diho,+

Mai ena lahi danu do ia diho,+

Medu bada herea+ bona lai gubana bona medu mai aisi nadi danu.+

31 Iehova ena gadona badana dainai, Asuria be do ia gari dikadika,+

Ia ese Asuria be auri amo do ia botaia.+

32 Iehova ese ena auri amo Asuria do ia panisia,

Tuari ai ena imana amo idia ia tuari henia,+

Bona nega ta ta ai unai ia karaia neganai,

Tambarin bona hap* do idia gadaralaia.+

33 Badina iena Topete*+ be ia hegaegaelaia vadaeni,

Unai be king totona ia hegaegaelaia danu.+

Ia ese unai gabu ia geia dobu bona ia habadaia,

Bena lahi bona au ia haboua.

Iehova ena laga, salipa lahi bamona,

Amo lahi do ia karaia.

31 Aigupito dekenai heduru idia tahua taudia be dika do idia davaria,+

Idia be hosi momo dekenai idia abidadama,+

Tuari kariota momo herea dekenai idia abidadama,

Bona tuari hosi* edia goada dainai idia abidadama henia.

To idia be Israela ena Helaga Diravana dekenai heduru idia noia lasi,

Bona Iehova idia tahua lasi.

 2 To Dirava be mai ena aonega bona dika do ia mailaia,

Iena hereva do ia hagugurua.

Ia ese kara dika taudia edia bese

Bona kerere karaia taudia idia durua taudia do ia tuari henia.+

 3 Aigupito taudia be taunimanima sibona bona idia be Dirava hegeregerena lasi.

Edia hosi be hidio sibona, idia be lauma lasi.+

Iehova ese ena imana ia abia isi neganai,

Heduru idia henia taudia

Bona heduru idia abia taudia be do idia moru.

Idia ibounai be nega tamona do idia boio.

 4 Badina Iehova be lau dekenai inai bamona ia gwau:

“Laiona ena natuna be ena vamu totona ia boiboi badabada,

Bona mamoe naria taudia be laiona lulua totona idia haboua neganai,

Edia boiboi ese laiona do ia hagaria lasi,

Eiava edia regerege bada ese do ia hagaria lasi,

Unai hegeregerena tuari oreadia edia Iehova* do ia diho mai

Siona Ororo bona ena ororo maragina totona do ia tuari.

 5 Idia roho haraga manu bamona, tuari oreadia edia Iehova do ia mai haraga bona Ierusalema do ia gimaia.+

Ia ese do ia gimaia bona hamauria.

Oibe, ia ese do ia naria bona hamauria.”

6 “Israela taudia, mai ura ida Dirava umui dagedage henia taudia e, Dirava dekenai umui giroa lou.+ 7 Unai dina ai anina lasi siliva diravadia bona golo diravadia do umui dadaraia, emui imana amo unai gaudia umui karaia be kara dikana.

 8 Bona Asuria taudia be tuari kaia amo do idia moru, to taunimanima ese do idia karaia lasi.

Bona tuari kaia ta ese idia do ia hadikaia, to taunimanima ese do idia karaia lasi.+

Tuari kaia dainai do idia heau,

Bona edia tatau matamata be igui hesiai gaukara do idia karaia.

 9 Asuria ena nadi badana be gari dainai do ia boio,

Bona ena lohia taudia be saini au dainai do idia gari dikadika,” unai be Iehova ena hereva,

Iena diari be Siona ai ia hedinarai bona ena lahi badana be Ierusalema ai ia noho.

32 Itaia, king ta+ be kara maoromaoro totona do ia lohia,+

Bona gunalaia taudia be kota maoromaoro totona do idia lohia.

 2 Bona lai bada negana ai idia ta ta be hunia gabuna bamona,

Medu bada negana ai idia be heau mauri gabuna ta bamona,

Idia be ranu lasi tanona ai ia aru sinavai bamona,+

Idia be tano kaukauna ai ia noho nadi badana ena ikerukeru bamona.

 3 Bena idia itaia diba taudia edia matana be gau ta ese do ia koua lou lasi,

Bona edia taiana amo idia kamonai taudia be do idia kamonai namonamo.

 4 Idia haragaharaga taudia be idia diba gauna do idia lalohadailaia namonamo,

Bona hereva namonamo lasi tauna be hereva do ia gwauraia hedinarai namonamo.+

 5 Kara dika tauna be do idia gwauraia lasi hariharibada tauna,

Bona koikoi tauna be do idia gwauraia lasi ladana bada tauna.

 6 Badina kavakava tauna be hereva kavakavadia do ia gwauraia,

Bona ena kudouna ai ta hahisia palani do ia karaia,+

Dirava ia dadaraia bona Iehova hadikaia herevadia ia gwauraia totona,

Hitolo tauna dekenai aniani ia henia lasi ia ania totona,

Bona ranu mase tauna dekenai gau ta ia henia lasi ia inua totona.

 7 Koikoi tauna ena palani be dika.+

Ia ese hemarai karadia ia karaia,

Unai amo ena koikoi herevadia ese ta ia hahisia,+

Ia hereva maoro ogogami tauna ia hahisia danu.

 8 To hariharibada tauna ia ura harihari karadia ia hahedinaraia,

Bona harihari karadia ia karaia noho.

 9 Isaia ia gwau: “Sibona umui laloa bada hahine e, umui toreisi bona egu gadona umui kamonai!

Gau ta umui laloa lasi natudia kekeni e,+ lau gwauraia hereva umui kamonai namonamo!

10 Lagani ta mai kahana lalonai, gau ta idia laloa lasi taudia do idia gari,

Badina greips haboua negana ena dokona ai idia totona huahua do idia haboua lasi.+

11 Sibona umui laloa bada hahine e, umui gari!

Gau ta umui laloa lasi taudia e, umui heudeheude!

Emui dabua ibounai umui kokia,

Bona emui gabana ai puse dabua umui kwatua.+

12 Huahua namodia idia havaraia tanodia bona vain umadia dekenai ia vara gauna dainai,

Mai lalohisihisi ida emui kemena umui botaia.

13 Egu taunimanima edia tano be ava ginigini bona au ginigini amo do ia honu.

Guna moale karadia idia karaia rumadia ibounai do idia koua,

Oibe, ia moale bada siti do idia koua.+

14 Badina kohoro mai magu aukadia idia rakatania.

Regerege bada siti idia rakatania vadaeni.+

Opele+ bona gima kohorona be anina lasi gabudia ai idia lao ela bona hanaihanai,

Uda doniki be unai gabu idia ura henia,

Mamoe oreadia edia aniani gabuna,+

15 Ela bona Dirava ena lauma be iseda latanai ia diho,+

Bona taunimanima idia noho lasi gabudia be uma gabu badana ai ia lao,

Bona unai uma gabu be uda badana ai ia lao.+

16 Bena taunimanima lasi gabuna ai kota maoromaoro do ia noho,

Bona uma gabu badana ai kara maoromaoro do ia noho.+

17 Kara maoromaoro ese maino do ia havaraia,+

Bona unai kara maoromaoro ese maino hanaihanai bona noho namo do ia mailaia.+

18 Egu taunimanima be maino gabuna ta dekenai do idia noho,

Bona dika do idia davaria lasi bona gabu namona ai do idia noho.+

19 To aisi nadi ese uda badana do ia hadikaia,

Bona siti danu do ia dika momokani.

20 Ranu gabudia edia badinai uhe idia hadoa taudia idia moale,

Bona boromakau bona doniki idia siaia raka-lasi taudia idia moale.”+

33 Dika havaraia tauna e, oi be dika bada do oi davaria,+

Oi be koikoi tauna, haida ese oi idia do koia lasi!

Haida oi hadikaia ore murinai, oi do idia hadikaia.+

Haida oi koia murinai, oi do idia koia.

 2 Iehova e, ai oi lalonamo henia.+

Ai be oi ai abidadama henia noho.

Daba ta ta ai, emu imana amo ai oi durua,+

Oibe, hisihisi negana ai oi be emai hamauria tauna.+

 3 Emu boiboi regena dainai taunimanima idia heau.

Oi toreisi neganai, bese idauidau be gabu idauidau idia heau lao.+

 4 Kwadi orea badana idia haboua bamona, oi amo idia henaoa kohu do idia haboua.

Kwadi orea idia lao haraga bamona, taunimanima be emu kohu abia totona do idia heau haraga.

 5 Iehova ena ladana do idia abia isi,

Badina ia be atai momokani ia noho.

Ia ese Siona ai kota maoromaoro bona kara maoromaoro do ia havaraia.

 6 Ia ese umui ia gimaia noho

Ia ese gau momo ia karaia umui ia hamauria totona,+ umui dekenai aonega bona diba ia henia bona Iehova gari henia dalana ia hadibaia.+

Unai be iena dava bada kohu.

 7 Itaia, edia gari lasi tuari taudia be dala dekenai idia boiboi,

Maino ena gwaukau taudia be idia taitai.

 8 Dala badadia ai taunimanima idia loaloa lasi.

Raka daladia ai danu ta ia raka loaloa lasi.

Dika havaraia tauna be gwauhamata ia makohia vadaeni,

Ia ese siti ibounai ia dadaraia,

Ia be taunimanima ia laloa bada lasi.+

 9 Tano ia taitai* bona ia dika ia lao.

Lebanona ia hemarai,+ ia bodaga ia lao.

Sarona be tano kaukauna bamona ia lao,

Bona Basana bona Karamele edia rau be idia moru.+

10 Iehova ia gwau: “Hari do lau toreisi,

Hari egu ladana do lau abia isi,+

Hari egu ladana do lau hahelagaia.

11 Umui kara dika taudia e, emui palani bona gaukara be anina lasi. Idia be ava kakoro bona witi momoru bamona.

Emui lalona be lahi bamona umui ia gabua ore noho.+

12 Bona taunimanima be lahi ena kahu bamona do idia lao.

Idia utua au ginigini bamona, lahi amo do idia gabua.+

13 Daudau ai umui noho taudia e, do lau karaia gaudia edia sivarai umui kamonai!

Bona kahirakahira umui noho taudia e, egu goada umui herevalaia!

14 Siona ai kara dika taudia be idia gari,+

Dirava dadaraia taudia be idia heudeheude noho, idia gwau:

‘Daika be lahi ia araia noho gabuna ai ia noho diba?+

Daika be ia bodo diba lasi lahi lalonai ia noho diba?’

15 Ta be kara maoromaoro ia badinaia noho,+

Hereva maorodia ia gwauraia,+

Koikoi karadia ia dadaraia,

Ena imana amo laloani moni ia abia lasi,+

Rara bubua herevadia ia kamonai lasi,

Bona ia ura lasi kara dikadia ia itaia,

16 Ia be ororo edia ataiai do ia noho,

Ia be nadi kohoro badadia lalonai do ia noho,

Ena aniani do idia henia,

Bona ena ranu abia gabuna ai ranu do ia ore lasi.”+

17 Emu matana amo king ta ena hairai do oi itaia.

Idia ese daudau ia noho tanona do idia itaia.

18 Emu kudouna ai gari karadia do oi laloa lou:

“Seketere tauna be edeseniai?

Takisi moni ia henia tauna be edeseniai?+

Kohoro ia duahidia tauna be edeseniai?”

19 Umui ese dagedage taudia do umui itaia lou lasi,

Unai taudia edia gado be ia auka umui lalopararalaia totona,

Bona edia hereva umui lalopararalaia lasi.+

20 Siona itaia, iseda aria idauidau ita moalelaia siti unai!+

Oi ese Ierusalema do oi itaia, ia be maino gabuna ai do ia lao,

Ia be do idia kokia diba lasi palai rumana bamona do ia noho.+

Unai palai ruma ena ikoko be do idia kokia lasi,

Bona ena varo be do idia makohi lasi.

21 To Iehova, Siahu Ibounai Diravana, be unuseni amo

Ita do ia gimaia, sinavai badadia bona sinavai maragidia bamona,

Bouti momo be unuseni do idia lao lasi

Bona bouti badadia be unuseni do idia hanaia lasi.

22 Badina Iehova be iseda Hahemaoro Tauna,+

Iehova be iseda Taravatu Henia Tauna,+

Iehova be iseda King,+

Ia sibona ese ita do ia hamauria.+

23 Dagedage taudia edia bouti varo be do idia noho kava.

Unai varo ese bouti ena au eiava palai ia dogoatao diba lasi.

Unai nega ai idia henaoa gaudia momo do idia haria.

Aena dika taudia danu be henaoa gaudia momo do idia abia.+

24 Bona unai tano tauna ta do ia gwau lasi: “Lau gorere.”+

Dirava ese unai tano ai idia noho taudia edia kara dika do ia gwauatao.+

34 Bese idauidau e, umui mai kahirakahira bona kamonai,

Bona taunimanima e, umui kamonai namonamo.

Tanobada bona mauri gaudia ibounai e, umui kamonai,

Bona tano bona ena latanai idia noho tubutubu gaudia ibounai e, umui kamonai.

 2 Badina Iehova be bese idauidau

Bona edia tuari oreadia dekenai ia badu noho.+

Ia ese idia do ia hadikaia ore,

Ia ese idia do ia hamasea ore.+

 3 Taunimanima ese edia mase tauanina do idia guria lasi,

Bona edia mase tauanina ena bonana do ia daekau,+

Bona edia rara dainai ororo do idia veve.*+

 4 Guba ena tuari orea ibounai do idia bodaga,

Bona guba be lokua toretore bamona do ia lokua.

Edia tuari orea ibounai do idia dika idia lao,

Vain au amo ia moru au raurau kakoro bamona

Bona fig auna amo ia moru fig kakoro bamona.

 5 “Badina guba ai egu tuari kaia be rara ese do ia koua.+

Hahemaoro negana ai unai tuari kaia be Edoma dekenai do ia diho,+

Lau hadikaia taudia latanai do ia diho.

 6 Lau, Iehova be mai egu tuari kaia, unai tuari kaia be rara ese do ia koua.

Ia be digara ese do ia koua,+

Unai tuari kaia be mamoe natuna bona nanigosi edia rara ese do idia koua,

Mamoe tau ena kidni digara ese do ia koua.

Badina lau, Iehova, ese Bosera ai boubou gauna ta lau hegaegaelaia,

Edoma tanona ai, momo herea lau hamasea.+

 7 Uda boromakau ida idia do lau hamasedia,

Boromakau matamatadia bona boromakau goadadia danu.

Edia tano be rara amo do ia honu,

Bona edia tano be digara amo do ia honu.”

 8 Iehova be ena inai taudia panisia totona dina ta ia abia hidi vadaeni,+

Siona totona kota maoromaoro karaia ena lagani ia abia hidi.+

 9 Iena* sinavai maragidia be pisi* ai do idia lao,

Bona ena kahu be salipa ai do ia lao,

Bona ena tano be lahi ese ia araia noho pisi bamona.

10 Hanuaboi bona dina ai lahi do ia bodo lasi.

Iena kwalahu be do ia daekau hanaihanai.

Uru ta ta ibounai lalonai, do ia namo lasi,

Ta be unai tano do ia raka hanaia lasi ela bona hanaihanai.+

11 Unai tano ai peliken bona migu,*

Bona taiana lata baimumu bona galo manudia do idia noho.

Dirava ese hahetohoa varo bona hahetohoa nadi amo inai tano do ia tohoa,

Unai amo ia hahedinaraia tano ai gau ta do ia noho lasi bona ia be anina lasi.

12 Bosera ena ladana bada taudia ta be king ai do ia lao lasi,

Bona ena lohia taudia ibounai be do idia boio.

13 Iena kohoro mai magu aukadia ai ava ginigini do idia tubu,

Iena hanua goadadia ai ava ginigini do idia tubu danu.

Ia be uda sisia edia noho gabuna ai do ia lao,+

Bona ostris* be unuseni do idia noho.

14 Tano kaukau ai idia noho animal be uda sisia* ida do idia hedavari,

Bona uda nanigosi* be ena turadia dekenai do ia boiboi.

Oibe, hanuaboi manudia* be unuseniai noho gabuna do idia davaria bona laga-ani.

15 Gaigai be ena ruma do ia karaia bona gatoi do ia atoa,

Bona natuna do ia abia bona unuseni do ia naria.

Oibe, unuseniai bogibada do idia haboua, tau bona hahine.

16 Iehova ena buka ai inai umui tahua bona duahia badabada:

Idia ta be do ia boio lasi,

Idia ta ta be sibodia do idia noho lasi,

Badina Iehova ena uduna amo unai oda herevana ia gwauraia,

Bona ena siahu amo idia ia haboua vadaeni.

17 Dirava ese idia ta ta edia ahuna ia abia hidi,

Bona ena imana amo edia gabu ia makaia.*

Idia be nega ibounai unai tano ai do idia noho,

Unuseniai do idia noho ela bona hanaihanai.

35 Taunimanima lasi gabuna bona ranu lasi tanona do idia moale,+

Bona tano kaukau palakana do ia moale bona flaoaflaoa amo do ia honu.+

 2 Unai tano ai flaoaflaoa do idia tubu.+

Unai tano do ia moale bona boiboi.

Iena hairai be Lebanona bamona do ia lao,+

Karamele+ bona Sarona+ edia hairai do ia abia danu.

Idia ese iseda Dirava, Iehova, ena hairai do idia itaia.

 3 Idia manoka imana hagoadaia,

Bona idia goada lasi tuina hagoadaia.+

 4 Edia kudouna ai idia lalohekwarahi taudia dekenai umui gwau:

“Umui goada. Umui gari lasi.

Itaia! Emui Dirava be emui inai taudia panisia totona do ia mai,

Dirava be davana henia totona do ia mai.+

Ia be do ia mai bona umui do ia hamauria.”+

 5 Unai nega ai matakepulu taudia do idia itaia,+

Bona taia kudima taudia do idia kamonai.+

 6 Unai nega ai aena dika taudia be dia bamona do idia roho isi,+

Bona hereva diba lasi taudia be mai moale ida do idia boiboi.+

Taunimanima lasi gabuna ai ranu momo do ia aru,

Bona tano kaukau palakana dekenai sinavai do idia noho.

 7 Tano kakoro be ranu gabuna ai do ia lao,

Bona ranu lasi tanona ai ranu do ia lohilohi.+

Uda sisia idia laga-ani gabudia ai,+

Rei matamata bona siriho do idia tubu.

 8 Bona unuseniai haiwei ta do ia noho,+

Oibe, unai dala idia gwauraia Helaga Dalana.

Goeva lasi tauna be unai dala ai do ia raka lasi.+

Unai dala ia badinaia tauna sibona be unai dala ai ia raka diba,

Bona unai dala ai kavakava tauna ta do ia raka lasi.

 9 Unuseniai laiona ta do ia noho lasi,

Bona dagedage animal ta be unuseniai do ia mai lasi.

Unai bamona gauna ta be unuseni do ia noho lasi,+

To ia hoia lou taudia sibona be unai dala ai do idia raka.+

10 Iehova ese ia hoia lou taudia be do idia giroa lou+ bona mai moale bada ida Siona dekenai do idia mai.+

Do idia moale ela bona hanaihanai.+

Idia dekenai hanamoa bona moale bada do ia noho,

Bona lalohisihisi bona taitai do idia ore.+

36 Hesekaia ena lohia lagani namba 14 ai, Asuria ena king Senakeriba+ ia lao, Iuda ena siti mai magu aukadia ibounai ia tuari henia bona ia abia.+ 2 Asuria ena king ese Rabesake* bona Lakisi amo tuari orea badana ta ia siaidia+ King Hesekaia dekenai, ia be Ierusalema ai ia noho. Idia be dabua huria tauna ena tano ia lao henia dala badana ena atai kahana+ ai ia noho gohu kahirakahira idia gini.+ 3 Bena Hilekaia ena natuna Eliakimi,+ king ena ruma naria tauna unai, bona seketere tauna Sebina,+ bona rekodi torea tauna Ioa, Asapa ena natuna unai, idia raka-lasi.

4 Vadaeni Rabesake be idia dekenai ia gwau: “Mani Hesekaia umui hamaoroa, ‘King badana, Asuria ena king be inai bamona ia gwau: “Dahaka dainai oi laloa oi be goada?+ 5 Oi be oi gwau, ‘Lau be mai egu aonega bona mai egu goada tuari karaia totona,’ to unai be hereva kavakavadia sibona. Daika dekenai oi abidadama dainai lau oi gwau-edeede henia?+ 6 Itaia, oi ese Aigupito, ia makohi vadaeni siriho, oi abidadama henia. Bema tau ta be heduru totona unai siriho ia dogoatao, iena imana ia gwadaia diba. Aigupito ena king Farao idia abidadama henia taudia ibounai dekenai ia be unai bamona.+ 7 Bona bema lau dekenai oi gwau, ‘Ai ese emai Dirava, Iehova, ai abidadama henia,’ to iena ataiai gabudia* bona boubou patadia be Hesekaia ese ia kokia,+ to ia ese Iuda taudia bona Ierusalema taudia ia hamaoroa, ‘Namona be inai boubou patana vairanai umui tui diho,’ ani?”’+ 8 Vadaeni mani egu lohia bona king ida gwauhamata ta oi karaia:+ Lau ese oi dekenai hosi 2,000 do lau henia, bema oi hegeregere, inai namba hegeregerena hosi guia taudia oi haboua. 9 Ena be Aigupito taudia ese kariota bona hosi guia tatau be oi dekenai do idia henia, to oi ese egu lohia ena hesiai taudia edia ladana maragi gavana ta oi halusia diba, a? 10 Oi laloa lau be Iehova amo gwaumaoro lau abia lasi inai tano lau hadikaia totona, a? Iehova be lau dekenai ia gwau, ‘Inai tano dekenai oi daekau lao bona oi hadikaia ore.’”

11 Unai nega ai Eliakimi, Sebina+ bona Ioa be Rabesake dekenai idia gwau:+ “Mani ai, emu hesiai taudia, be Aramia* gado dekenai oi hereva henia,+ badina unai gado ai laloparara diba. Iuda gado dekenai ai oi hereva henia lasi, magu ai idia gini tatau idia kamonai garina.”+ 12 To Rabesake ia gwau: “Egu lohiabada ese lau ia siaia emui lohiabada bona umui sibona dekenai inai hereva lau gwauraia totona, a? Bona magu ai idia gini tatau, umui ida sibona edia kukuri do idia ania bona edia mei do idia inua taudia unai, dekenai ia siaia danu, a?”

13 Bena Rabesake ia gini bona Iuda taudia edia gado ai ia boiboi badabada,+ ia gwau: “King badana, Asuria ena king, ena hereva umui kamonai.+ 14 King be inai bamona ia hereva, ‘Namo lasi Hesekaia ese umui ia koia, badina ia be hegeregere lasi umui ia hamauria totona.+ 15 Bona namo lasi Hesekaia ena hereva ese umui ia veria Iehova umui abidadama henia totona,+ ia gwau: “Iehova ese ita do ia hamauria momokani, bona inai siti be Asuria ena king ena imana ai do ia atoa lasi.” 16 Hesekaia umui kamonai henia lasi, badina Asuria ena king be inai bamona ia hereva: “Lau ida maino umui karaia bona lau dekenai umui mai, bona umui ta ta be emui vain huahua bona fig huahua do umui ania bona emui ranu guri amo ranu do umui inua, 17 ela bona do lau mai bona umui be tano ta dekenai do lau abia lao, unai tano be emui tano hegeregerena,+ unuseniai witi, bali bona greips idia tubu, unai amo paraoa bona wain umui karaia diba. 18 Namo lasi Hesekaia ese umui ia koia, ia gwau: ‘Iehova ese ita do ia hamauria.’ Bese idauidau taudia edia dirava ese Asuria ena king ena imana amo edia tano idia abia lou, a?+ 19 Hamata bona Arapada edia dirava idauidau be edeseni?+ Separavaimi ena dirava idauidau be edeseni?+ Bona idia ese egu imana amo Samaria idia hamauria, a?+ 20 Unai bese taudia edia dirava ibounai amo daika be egu imana amo ena tano ia abia lou, unai dainai edena bamona Iehova be egu imana amo Ierusalema do ia hamauria?”’”+

21 To idia hereva lasi bona idia haere lasi, badina king ese idia ia oda henia: “Ia do umui haere henia lasi.”+ 22 To Hilekaia ena natuna Eliakimi, king ena ruma ia naria tauna unai, seketere tauna Sebina,+ bona Asapa ena natuna Ioa, rekodi torea tauna unai, be edia dabua idia darea bona Hesekaia dekenai idia lao bona Rabesake ena hereva idia gwauraia.

37 King Hesekaia ese unai ia kamonai neganai, ena dabua ia darea bona puse dabua ia karaia bona Iehova ena ruma lalonai ia vareai.+ 2 Bena ia ese Eliakimi, king ena ruma naria tauna unai, bona seketere tauna Sebina, bona hahelaga taudia edia tau badadia, puse dabua idia karaia taudia unai, be peroveta tauna Isaia, Amoso ena natuna dekenai ia siaia.+ 3 Isaia dekenai idia gwau: “Hesekaia be inai bamona ia hereva, ‘Hari dina be lalometau bona hemarai negana, bona ita idia gwauraia dika negana, unai be hegeregere sina ta be natuna ia havaraia gwauraia, to ia be goada lasi natuna ia havaraia totona.+ 4 Reana Iehova emu Dirava ese Rabesake ena hereva do ia kamonai, ia be Asuria ena king ese ia siaia mauri Diravana ia kirikirilaia totona,+ bona Iehova emu Dirava ese ia kamonai hereva dainai ia dekenai davana do ia henia.+ Vadaeni idia roho mauri taudia oredia totona oi guriguri.’”+

5 King Hesekaia ena hesiai taudia ese Isaia idia hereva henia murinai,+ 6 Isaia be idia dekenai ia gwau: “Emui lohia dekenai inai bamona do umui gwau, ‘Iehova ena hereva be inai: “Umui kamonai herevadia dainai umui gari lasi,+ Asuria ena king ena hesiai taudia+ ese lau dekenai unai hadikaia herevadia idia gwauraia. 7 Lau ese ia dekenai lalohadai ta do lau henia, bona ia ese sivarai ta do ia kamonai bona ena tano dekenai do ia giroa lou.+ Bona lau ese dala do lau karaia bona ia be ena tano ai tuari kaia amo do idia hamasea.”’”+

8 Rabesake ia kamonai Asuria ena king be Lakisi ia rakatania neganai, ia be Asuria ena king dekenai ia giroa lou bona ia itaia king be Libina taudia ia tuari henia noho.+ 9 King ia kamonai Etiopia ena king Tirihaka be ia tuari henia totona ia mai neganai, ia ese Hesekaia dekenai gwaukau taudia ia siaia lou,+ ia gwau: 10 “Iuda ena king Hesekaia dekenai inai bamona umui gwau, ‘Namo lasi oi abidadama henia Diravana ese oi ia koia bona ia gwau: “Ierusalema be Asuria ena king ena imana ai do ia atoa lasi.”+ 11 Asuria edia king taudia ese tano ibounai dekenai idia karaia karana oi kamonai, oibe, idia ese tano ibounai idia hadikaia ore.+ Oi sibona be do oi mauri, a? 12 Egu sene taudia ese idia hadikaia besedia edia dirava ese unai bese taudia idia hamauria, a?+ Tela-sara dekenai idia noho Gosana taudia, Harana taudia,+ Resepa taudia, bona Eden taudia be edeseni? 13 Hamata ena king, Arapada ena king, bona Separavaimi,+ Hena bona Iva edia king be edeseni?’”

14 Hesekaia ese hesiai taudia edia imana amo unai revareva ia abia bona ia duahia. Bena Hesekaia ia daekau lao Iehova ena ruma dekenai bona Iehova vairanai unai revareva ta ta ia atoa.+ 15 Bena Hesekaia ese Iehova ia guriguri henia,+ ia gwau: 16 “Israela ena Dirava, tuari oreadia edia Iehova* e,+ oi helai terona be kerubi edia ataiai* ia noho, tanobada ena basileia ibounai amo oi sibona be Dirava momokanina. Oi ese guba bona tanobada oi karaia. 17 Iehova e, mani oi kamonai namonamo!+ Iehova e, emu matana oi kehoa bona oi itaia!+ Senakeriba ese oi, mauri Diravana, dekenai ia gwauraia hevaseha herevadia oi kamonai.+ 18 Iehova e, Asuria ena king taudia ese edia tano bona tano idauidau ibounai idia hadikaia vadaeni.+ 19 Bona edia dirava idauidau be lahi lalonai idia negea,+ badina unai be taunimanima ese au bona nadi amo idia karaia gaudia.+ Unai dainai idia hadikaia diba. 20 To, Iehova emai Dirava e, iena imana amo ai oi hamauria, Iehova e, unai amo tanobada ena basileia ibounai do idia diba oi sibona be Dirava.”+

21 Bena Amoso ena natuna Isaia be Hesekaia dekenai inai hereva ia siaia: “Israela ena Dirava, Iehova, ia gwau, ‘Asuria ena king Senakeriba totona lau oi guriguri henia dainai,+ 22 lau, Iehova, egu hereva ia dekenai be inai:

“Siona ena rami-hebou kekeni be oi ia ura henia lasi, bona oi ia kirikirilaia.

Ierusalema ena natuna kekeni be oi dekenai ena kwarana ia hamarerea.

23 Daika oi kirikirilaia+ bona hadikaia?

Daika dekenai emu gadona oi habadaia+

Bona emu matana oi abia isi mai hekokoroku ida?

Unai be Israela ena Helaga Diravana dekenai oi karaia!+

24 Emu hesiai taudia amo Iehova oi hevasehalaia+ bona oi gwau,

‘Lau be mai egu tuari kariota momo ida

Ororo edia ataiai do lau daekau lao,+

Lebanona ena uda hairaina dekenai.

Lau ese iena sida au lata hereadia bona iunipa au namo hereadia do lau utua diho.

Lau be iena daudau herea hunia gabudia bona ena uda hairaidia dekenai do lau vareai.

25 Lau ese ranu guri do lau geidia bona ranu do lau inua.

Lau ese egu aena amo Aigupito ena sinavai* ibounai do lau hakaukaua.’

26 Oi kamonai lasi, a? Lau ese inai be idaunegai lau lalohadailaia vadaeni.

Nega daudau lalonai unai lau hegaegaelaia.+

Vadaeni hari do lau hagugurua.+

Oi ese siti mai edia magu aukadia do oi hadikaia. Idia be do idia noho kava.+

27 Edia taunimanima be ta ese do ia durua lasi,

Do idia gari dikadika bona hemarai.

Idia be tano ena tubutubu gaudia bona rei matamatadia bamona ai do idia lao,

Ist kahana amo ia mai lai siahuna ese guhi ai ia noho ava ia hakaukaua bamona.

28 To oi helai negadia, oi raka-lasi negadia, bona oi vareai negadia+

Bona lau dekenai oi badu dikadika negadia, unai lau diba namonamo,+

29 Badina lau dekenai oi gwauraia badu herevadia+ bona emu boiboi ena regena be lau kamonai vadaeni.+

Unai dainai egu huku be emu udu baubau ai do lau atoa bona egu varo* be emu udu bibina ai do lau atoa,+

Bona oi mai dalana amo oi do lau hakaua giroa lou.”

30 “‘Hesekaia e, oi dekenai do idia vara toa haida be inai: Inai lagani ai do idia tubu kava gaudia do oi ania. Bona lagani iharuana ai unai gaudia amo do idia hedinarai witi do oi ania. To lagani ihatoina ai oi be uhe do oi hadoa bona anina do oi gogoa, bona vain umadia do oi hadoa bona edia huahua do oi ania.+ 31 Iuda besena lalonai idia do mauri taudia+ be tubutubu gauna bamona edia ramuna be tano lalonai do ia diho bona huahua do idia havaraia. 32 Badina idia noho taudia oredia be Ierusalema amo do idia raka-lasi bona roho mauri taudia be Siona Ororo amo do idia mai.+ Tuari oreadia edia Iehova ia ura dikadika unai bamona do ia karaia.+

33 “‘Unai dainai Iehova be Asuria ena king totona inai bamona ia hereva:+

“Ia be inai siti dekenai do ia vareai lasi,+

Eiava unuseniai diba ta do ia pidia lao lasi,

Eiava kesi ida do ia lao lasi,

Eiava siti tuari henia totona, tano do ia haboua daekau lasi.”’+

34 ‘Ia be ia mai dalana amo do ia giroa lou,

Ia be inai siti lalonai do ia vareai lasi,’ unai be Iehova ena hereva.

35 ‘Lau ese inai siti do lau gimaia+ bona hamauria, egu ladana dainai,+

Bona egu hesiai tauna Davida dainai.’”+

36 Bona Iehova ena aneru ese Asuria taudia edia kamepa lalonai idia noho taudia 185,000 ia alaia mase. Daba momokani ai taunimanima idia noga neganai, unai mase tauanidia ibounai idia itaia.+ 37 Vadaeni Asuria ena king Senakeriba be unai gabu ia rakatania bona Nineva dekenai ia giroa lou+ bona unuseni ia noho.+ 38 Bona ia be ena dirava, Niseroka, ena ruma ai ia tui diho lalonai, ena natudia memero, Adarameleka bona Saresere ese tuari kaia amo idia hamasea+ bona Ararata tanona dekenai idia heau lao.+ Bona ena natuna Esara-hadona+ be king ai ia lao.

38 Unai nega lalonai Hesekaia ia gorere bona kahirakahira do ia mase.+ Peroveta tauna Isaia,+ Amoso ena natuna, be ia dekenai ia lao bona ia gwau: “Iehova be inai bamona ia hereva: ‘Emu ruma bese taudia oi hadibaia, badina oi be do oi mase. Emu gorere amo do oi namo lou lasi.’”+ 2 Unai nega ai Hesekaia ena vairana ia giroa bona haba ia itaia bona Iehova ia guriguri henia matamaia, ia gwau: 3 “Iehova e, oi dekenai lau noinoi, mai abidadama bona mai kudouna ibounai ida+ emu vairanai lau raka negadia mani oi laloatao,+ bona oi vairanai kara maorodia lau karaia.” Bena Hesekaia ia tai dikadika.

4 Bena Iehova be Isaia dekenai ia gwau: 5 “Oi giroa lou bona Hesekaia dekenai oi gwau,+ ‘Emu sene tauna Davida ena Dirava Iehova be inai bamona ia hereva: “Lau ese emu guriguri lau kamonai vadaeni.+ Emu matana ranu lau itaia vadaeni.+ Emu mauri be lagani 15 amo do lau halataia,+ 6 bona lau ese oi bona inai siti be Asuria ena king amo do lau hamauria, bona inai siti do lau gimaia.+ 7 Iehova be inai toa amo do ia hahedinaraia, Iehova ia gwauraia herevadia be do ia karaia momokani:+ 8 Lau ese Ahasa ena ruma ena vadavada ai, dina ena laulau do lau hadihoa, aena atoa gabuna 10 amo do ia giroa lou.”’”+ Vadaeni dina ena laulau be vadavada ai aena atoa gabuna 10 dekenai ia giroa lou.

9 Iuda ena king, Hesekaia, ia gorere bona ia namo lou, bena inai revareva ia torea.

10 Lau gwau: “Lau do buruka lasi lalonai,

Lau be Mase Gurina* ena geiti do lau raka vareai.

Egu mauri lagani oredia lalonai do lau lalohisihisi noho.”

11 Lau gwau: “Lau ese Iah* do lau itaia lasi, mauri taudia edia gabu ai Iah do lau itaia lasi.+

Lau be gau ibounai idia doko gabuna dekenai idia noho taudia ida lau noho neganai,

Taunimanima do lau itaia lou lasi.

12 Egu noho gabuna be lau amo idia kokia vadaeni,+

Mamoe naria tauna ena palai rumana bamona.

Egu mauri lau lokua vadaeni, dabua karaia tauna ese dabua ia lokua bamona.

Lau be dabua turia varo idia utua oho bamona lau ia utua vadaeni.

Dina ena diari amo ia lao hanuaboi, oi ese egu mauri oi haorea noho.+

13 Hanuaboi ai hisihisi dainai heduru lau tahua noho.

Ia ese egu turia ibounai ia hamakohia noho, laiona bamona,

Bona dina amo ela bona hanuaboi oi ese egu mauri oi haorea noho.+

14 Lau tai maragimaragi, idia marere haraga manu maragidia bamona,+

Lau taitai noho, pune manu ena tai regena bamona.+

Mai lalometau ida atai lau itaia, bona lau gwau:+

‘Iehova e, egu hisihisi be bada herea,

Lau oi durua!’+

15 Dahaka do lau gwau?

Ia be lau dekenai ia hereva bona ia kara.

Egu mauri dinadia ibounai lalonai mai manau ida do lau raka,

Badina egu lalona ia hisihisi momokani.

16 ‘Iehova e, emu kara namodia dainai taunimanima idia mauri noho,

Bona unai gaudia dainai lau mauri noho.

Oi ese egu gorere do oi hanamoa bona lau do oi hamauria.+

17 Itaia, lau be maino ai lau noho lasi, to hisihisi bada lau mamia noho,

To lau oi hebogahisi henia dainai,

Dika ena guri amo lau oi hamauria.+

Emu vairana amo egu kara dika ibounai oi kokia vadaeni.+

18 Mase Gurina* ese oi ia hanamoa diba lasi,+

Mase ese oi ia hanamoa lasi.+

Mase gurina ai idia noho taudia ese oiemu kara momokani do idia itaia lou lasi.+

19 Mauri taudia sibona ese oi idia hanamoa diba,

Harihari lau be unai bamona lau karaia.

Tamadia ese edia natudia memero dekenai oiemu kara momokani idia hadibaia diba.+

20 Iehova e, lau oi hamauria,

Bona egu ane abia totona miusiki gaudia mai edia varo do ai gadaralaia,+

Emai mauri dinadia ibounai lalonai Iehova ena ruma ai unai bamona do ai karaia.’”+

21 Bena Isaia ia gwau: “Fig kakoro amo idia karaia keke umui abia mai bona iohururu latanai umui atoa, unai amo do ia namo.”+ 22 Hesekaia ese Isaia ia nanadaia: “Dahaka toa ese do ia hahedinaraia lau be Iehova ena ruma dekenai do lau daekau lao?”+

39 Unai nega ai Babulonia ena king Merodaka-baladana, Baladana ena natuna unai, be Hesekaia dekenai revareva haida bona harihari gauna ta ia siaia,+ badina ia kamonai Hesekaia be ia gorere bona ia namo lou.+ 2 Hesekaia be mai moale ida unai gwaukau taudia ia abia dae* bona ena dava bada kohu haboua rumana+ ai idia noho siliva, golo, balsam* oela bona oela namodia ma haida, ena tuari kohudia, bona ena dava bada kohu haboua rumana ai idia noho gaudia ibounai ia hahedinaraia. Hesekaia ese ena ruma lalonai bona ia lohiaia gabudia dekenai idia noho gaudia ibounai ia hahedinaraia.

3 Unai murinai peroveta tauna Isaia be King Hesekaia dekenai ia mai bona ia nanadaia: “Unai tatau be dahaka idia gwau, bona edeseni amo idia mai?” Vadaeni Hesekaia ia gwau: “Idia be tano daudauna ta amo idia mai, unai be Babulonia.”+ 4 Ma ia nanadaia: “Emu ruma lalonai dahaka gaudia idia itaia?” Hesekaia ia haere: “Egu ruma ai idia noho gaudia ibounai idia itaia. Dava bada kohu haboua rumana lalonai idia noho gaudia ibounai lau hahedinaraia.”

5 Vadaeni Isaia be Hesekaia dekenai ia gwau: “Tuari oreadia edia Iehova* ena hereva oi kamonai, 6 Iehova ia gwau:+ ‘Kamonai! Nega do ia mai, emu ruma lalonai idia noho gaudia ibounai bona emu sene taudia ese idia haboua gaudia be Babulonia dekenai do idia abia lao. Gau ta do idia rakatania lasi.’+ 7 ‘Bona emu bese taudia haida be do idia abia lao bona Babulonia ena king ena ruma ai ofesa taudia ai do idia halaoa.’”+

8 Vadaeni Hesekaia ese Isaia ia hamaoroa: “Iehova ena hereva, hari oi gwauraia herevana, be namo.” Bena ma ia gwau: “Egu mauri dinadia lalonai maino bona noho namo do ia noho dainai, unai be namo.”+

40 Emui Dirava ia gwau: “Egu taunimanima umui hagoadaia.+

 2 Ierusalema dekenai mai hebogahisi ida umui hereva,*

Bona ia umui hamaoroa ena igui hesiai gaukara ia guguru vadaeni,

Bona ena kerere davana be ia abia vadaeni.+

Iehova ena imana amo ena kara dika davana ia abia vadaeni.”+

 3 Tau ta be taunimanima momo lasi gabuna ai ia boiboi noho:

“Iehova ena dala umui hegaegaelaia!+

Tano kaukauna ena huana amo iseda Dirava totona haiwei umui hamaoromaoroa.+

 4 Koura gabudia ibounai umui hahonua,

Bona ororo badadia bona maragidia umui hapalakaia.

Nadi amo ia honu dala umui hanamoa,

Bona tano dikana be tano palakana ai umui halaoa.+

 5 Iehova ena hairai do ia hedinarai,+

Bona taunimanima ibounai ese do idia itaia,+

Badina Iehova ia hereva vadaeni.”

 6 Kamonai, tau ta ia gwau: “Hadibaia hereva gwauraia!”

Bona ma ta ia gwau: “Dahaka hadibaia hereva do lau gwauraia?”

“Taunimanima ibounai be rei matamata bamona.

Edia lalokau* be tano ai ia hedinarai flaoaflaoa bamona.+

 7 Iehova be ena laga ia hiriria dainai,+

Rei matamata ia kakoro,

Bona flaoaflaoa ia kakoro danu.+

Momokani, taunimanima be rei matamata bamona.

 8 Rei matamata ia kakoro,

Bona flaoaflaoa ia kakoro danu,

To iseda Dirava ena hereva be ia noho hanaihanai.”+

 9 Siona ena sivarai namona umui mailaia hahine e,

Ororo badana ta ena ataiai umui daekau lao,+

Ierusalema totona sivarai namona umui mailaia hahine e,

Mai emui goada ida emui gadona umui habadaia.

Oibe, emui gadona umui habadaia, umui gari lasi.

Iuda ena siti ta ta umui hadibaia: “Emui Dirava be inai.”+

10 Itaia! Siahu Ibounai Lohiabadana Iehova be mai siahu ida do ia mai.

Bona iena imana be do ia lohia.+

Itaia! Ia be ahuna do ia henia,

Bona ia be davana do ia henia.+

11 Mamoe naria tauna bamona, ia ese ena mamoe oreana do ia naria.+

Iena imana amo mamoe natudia do ia haboua,

Bona iena kemena dekenai idia do ia rosia.

Ia ese natudia idia naria mamoe be metairametaira do ia hakaua.+

12 Daika be ena imana ai davara ena ranu ibounai ia haboua diba?+

Daika be ena imana* amo guba ena bada ia hahetohoa diba?

Daika ese sikele ai tano ena kahu ia haboua?+

Eiava daika ese ororo badadia bona ororo maragidia edia metau

Be sikele ai ia sikelea diba?

13 Daika ese Iehova ena lauma ena gaukara dalana ia lalopararalaia diba?

Bona daika be sisiba henia tauna bamona Dirava ia hakaua?+

14 Ia be gau ta ia lalopararalaia totona, daika ia nanadaia?

Eiava daika ese kota maoromaoro dalana be ia dekenai ia hadibaia?

Eiava daika ese ia dekenai diba ia henia?

Eiava daika ese ia dekenai laloa kehoa ena dala ia hadibaia?+

15 Itaia, bese idauidau be baketi amo ia diho ranu maragina bamona,

Bona ia dekenai idia be sikele ai idia atoa kahu maragina bamona.+

Itaia, ia ese motumotu ta ta ia abia isi diba, kahu bamona.

16 Lebanona ena au ibounai be hegeregere lasi lahi ia araia noho totona,

Bona gabua boubou totona, unai tano ena dagedage animal be momo lasi.

17 Dirava ena vairanai bese idauidau be idia noho lasi bamona,+

Ia dekenai idia be anina lasi gauna ta bamona.+

18 Dirava be daika ida oi hahegeregerea diba?+

Bona ena toana be dahaka ida do oi hahegeregerea?+

19 Imana gaukaradia idauidau ia diba tauna ese kaivakuku ia karaia,

Bona auri gaukaralaia tauna ese golo amo ia koua,+

Bona siliva seini ia atodia.

20 Ia ese au ta ia abia hidi do ia bouboulaia totona,+

Do ia dika diba lasi au unai.

Ia ese gaukara idauidau ia diba tauna ta ia tahua

Kaivakuku ta ia karaia totona, ia moru diba lasi gauna.+

21 Umui diba lasi, a?

Umui kamonai lasi, a?

Matamana negana amo unai umui diba lasi, a?

Tanobada ena badina ia gini negana amo laloparara umui abia lasi, a?+

22 Dirava be tanobada kuboruna ataiai ia noho,+

Bona tanobada ai idia noho taudia be kwadi bamona.

Ia ese guba ia kehoa badabada keten dabua ia kehoa bamona,

Bona ia veria lao, ta be ia noho totona palai ruma ia veria lao bamona.+

23 Ia ese ofesa taudia badadia be edia dagi amo ia kokia noho

Bona tanobada ena hahemaoro taudia* be anina lasi gaudia ai ia halaoa.

24 Idia be hari sibona idia hadoa au bamona,

Idia be hari sibona idia hadoa uhe bamona,

To edia ramuna be tano lalonai idia vareai lasi,

Bona lai ese ia odaia bona ia kakoro,

Lai ese ia odaia lao witi momoru bamona.+

25 Helaga Diravana ia gwau: “Lau be daika ida umui hahegeregerea diba?”

26 “Emui matana umui abia isi bona guba umui itaia.

Inai gaudia be daika ese ia karaia?+

Dirava ese idia be orea ta ta bamona ia hakaua.

Idia ibounai be edia ladana hegeregerena ia boiria.+

Iena goada bona siahu be bada herea dainai,+

Hisiu ta ia boio lasi.

27 Iakobo ena bese tauna Israela e, dahaka dainai oi gwau,

‘Egu hisihisi be Iehova ese ia itaia lasi,

Bona Dirava amo kota maorona lau abia lasi’?+

28 Oi diba lasi, a? Oi kamonai lasi, a?

Iehova, tanobada ena kahana ibounai ia Havaraia Tauna, be noho hanaihanai Diravana.+

Ia hesiku diba lasi eiava ia manoka diba lasi.+

Iena laloparara be ta ese do ia davaria diba lasi.+

29 Ia ese hesiku tauna dekenai goada ia henia

Bona manoka taudia dekenai goada bada ia henia.+

30 Memero do idia hesiku bona manoka,

Bona tatau matamata edia goada do ia ore bona do idia moru,

31 To Iehova dekenai idia tabekau taudia be goada do idia abia lou.

Idia be ataiai do idia roho, ugava bamona.+

Idia be do idia heau, bona do idia hesiku lasi.

Idia be do idia raka, bona do idia manoka lasi.”+

41 “Motumotu ibounai e, umui hereva lasi bona lau umui kamonai henia.

Namona be bese idauidau ese goada idia abia lou.

Namona be idia mai, bena idia hereva.+

Namona be hahemaoro totona ita haboua.

 2 Daika ese dina daekau kahana* amo tau ta ia mailaia?+

Daika ese unai tauna ia boiria Iena aena ai kota maoromaoro ia karaia totona?*

Daika ese ia dekenai bese idauidau ia henia?

Bona daika ese siahu ia henia king idauidau ia halusia totona?+

Daika ese ena tuari kaia amo idia be kahu bamona ia halaoa?

Daika be ena peva amo idia be gabu idauidau dekenai ia negea lao, lai ese witi momoru ia odaia lao bamona?

 3 Guna ia heau lasi daladia dekenai

Ia ese idia ia lulua lao, bona gau ta ese ia hahekwakwanaia lasi.

 4 Daika ese unai ia karaia,

Matamanai bese idauidau ia boiria?

Lau, Iehova, lau be Ginigunana,+

Bona ela bona taunimanima ginigabena do ia vara, lau be do lau idau lasi.”+

 5 Motumotu idauidau ese unai idia itaia bona idia gari.

Tanobada kahana ai idia noho taudia idia heudeheude.

Idia ibounai idia haboua tamona.

 6 Idia ta ta be ena turana idia durua,

Bona ena tadikaka dekenai ia gwau: “Oi goada.”

 7 Vadaeni gaukara idauidau ia diba tauna ese auri gaukaralaia tauna ia hagoadaia,+

Hama amo auri ia hapalakaia tauna be

Auri atoa gauna dekenai hama ia gaukaralaia tauna ia hagoadaia.

Idia hakapua auri dainai ia gwau: “Unai be namo.”

Bena ikoko amo idia ha-aukaia, unai amo do ia moru lasi.

 8 “To Israela e, oi be egu hesiai tauna,+

Lau abia hidi tauna Iakobo e,+

Oi be egu turana Aberahamo ena bese tauna,+

 9 Lau ese oi be tanobada ena dokona amo lau abia,+

Bona tanobada ena daudau gabudia amo oi lau boiria.

Oi dekenai lau gwau: ‘Oi be egu hesiai tauna.+

Oi lau abia hidi vadaeni, lau ese oi lau dadaraia lasi.+

10 Oi gari lasi, badina lau be oi ida.+

Oi laloa momo lasi, badina lau be emu Dirava.+

Lau ese oi do lau hagoadaia, oibe, oi do lau durua,+

Egu kara maoromaoro imana idibana amo oi do lau dogoatao.’

11 Itaia! Oi dekenai idia badu taudia ibounai be do idia hemarai.+

Oi idia tuari henia taudia be dika do idia davaria bona do idia boio.+

12 Oi ida idia heatu taudia do oi tahua, to do oi davaria lasi.

Oi ida idia tuari tatau be anina lasi gaudia ai do idia lao, do idia boio momokani.+

13 Badina lau, Iehova emu Dirava, be emu imana idibana lau dogoatao noho,

Bona oi dekenai lau gwau noho, ‘Oi gari lasi. Lau ese oi do lau durua.’+

14 Biluga bamona* tauna Iakobo e, oi gari lasi,+

Israela tatau e, lau ese umui do lau durua.” Unai be Iehova, Hoia Lou Tauna+ bona Israela ena Helaga Diravana, ena hereva.

15 “Itaia! Lau ese umui be witi moia gauna* bamona lau halaoa,+

Witi moia gauna matamatana mai isena rua.

Oi ese ororo do oi utudia diho bona hamakohidia,

Bona ororo maragidia be witi momoru bamona do oi halaodia.

16 Oi ese idia do oi hapararaia,

Bona lai ese idia do ia odaia lao,

Bona lai bada herea ese idia be gabu idauidau dekenai do ia abia lao.

Oi be Iehova dainai do oi moale,+

Bona Israela ena Helaga Diravana dainai do oi heagi.”+

17 “Mai edia gau lasi bona ogogami taudia be ranu idia tahua, to idia davaria lasi.

Idia ranu mase dainai edia malana ia kaukau.+

Lau, Iehova, ese idia do lau haere henia.+

Lau, Israela ena Dirava ese idia do lau rakatania lasi.+

18 Gau ta ia tubu lasi ororo maragidia ai sinavai do lau havaraia+

Bona tano palakadia ai ranu do lau siaia.+

Tano kaukaudia be gohu ai do lau halaoa,

Bona ranu lasi tanona be ranu lohilohi gabuna ai do lau halaoa.+

19 Tano kaukau dekenai sida au do lau hadoa,

Bona akasia au bona metol au* bona paini au danu.+

Tano kaukau palakana dekenai iunipa au do lau hadoa,

Bona asi au* bona saipresi au danu.+

20 Unai amo taunimanima ibounai do idia itaia bona do idia diba,

Bona do idia kamonai bona laloparara,

Iehova ese ena imana amo unai ibounai ia karaia,

Bona Israela ena Helaga Diravana ese unai ia havaraia.”+

21 Iehova ia gwau, “Emui kota hereva umui gwauraia,

Bona emui hereva ena hamomokania gaudia umui gwauraia.” Unai be Iakobo ena King ena hereva.

22 “Kaivakuku idauidau e, ai dekenai hamomokania gaudia umui gwauraia bona do idia vara gaudia umui herevalaia.

Matamanai idia vara gaudia be ai umui hamaoroa,

Unai amo unai gaudia ai laloa bona do idia vara gaudia ai diba.

Eiava idia mai noho gaudia be ai dekenai umui hahedinaraia.+

23 Nega vaira ai do ia vara gauna ai umui hadibaia,

Unai amo do ai diba umui be dirava.+

Oibe, mani gau namona eiava gau dikana ta umui karaia,

Unai amo ai itaia neganai do ai hoa bada.+

24 Itaia! Umui be anina lasi gauna ta bamona,

Bona umui be gau ta umui karaia diba lasi.+

Umui idia tomadiho henia* taudia be dika momokani.+

25 Not kahana amo tau ta lau abia hidi vadaeni, bona do ia mai,+

Ia be dina daekau kahana*+ amo do ia mai, bona egu ladana ai do ia boiboi.

Ia ese lohia taudia be raro bamona do ia moia,

Uro karaia tauna ese raro ia moia bamona.+

26 Daika ese matamana amo unai ia gwauraia, unai amo diba idia abia?

Eiava daika ese idaunegai unai ia gwauraia, unai amo idia gwau diba, ‘Ia be maoro’?+

Momokani, ta ese ia herevalaia lasi!

Ta ese ia gwauraia hedinarai lasi!

Ta be oi amo gau ta ia kamonai lasi!”+

27 Lau be Siona dekenai inai lau gwauraia guna: “Itaia! Idia mai noho!”+

Bona Ierusalema dekenai sivarai namona gwauraia tauna ta do lau siaia.+

28 To ta lau tahua noho, bona ta ia noho lasi.

Idia huanai ta ia noho lasi, sisiba ia henia totona.

Bona idia lau noia noho idia haere totona.

29 Itaia! Idia ibounai be anina lasi gaudia.

Edia gaukara be anina lasi.

Edia auri kaivakukudia be lai sibona bona namo ta idia havaraia lasi.+

42 Itaia! Egu hesiai tauna,+ lau durua tauna unai!

Egu abia hidi tauna,+ ia dainai lau moale!+

Lau ese ia dekenai egu siahu lau henia,+

Ia ese bese idauidau dekenai hahemaoro maoromaoro do ia karaia.+

 2 Do ia boiboi lasi eiava iena gadona do ia habadaia lasi,

Bona dala ai ena gadona do idia kamonai lasi.+

 3 Ia ese siriho manokana do ia makohia lasi,

Bona lamepa ena wiki mai ena kwalahu do ia habodoa lasi.+

Ia ese kota maoromaoro do ia mailaia.+

 4 Ia be do ia lalomanoka lasi eiava hesiku lasi ela bona tanobada ai kota maoromaoro ia karaia.+

Bona motumotu be ena taravatu* totona idia naria noho.

 5 Iehova be Dirava momokanina bona guba ia Havaraia Tauna,

Guba gaudia ibounai ia Havaraia Tauna Badana,+

Tanobada bona tubutubu gaudia ia havaraia Diravana,+

Tanobada ai idia noho taudia dekenai laga+

Bona mauri siahuna ia henia.+ Ia gwau:

 6 “Lau, Iehova, ese kara maoromaoro ai oi lau boiria.

Lau ese emu imana lau dogoatao vadaeni.

Lau ese oi do lau gimaia, bona oi do lau henia lau bona taunimanima huanai gwaubou ta bamona+

Bona bese idauidau edia diari ai do oi lao,+

 7 Badina oi ese matakepulu taudia edia matana do oi kehoa,+

Dibura ruma taudia do oi ruhaia

Bona dibura ai idia noho taudia do oi siaia raka-lasi.+

 8 Lau be Iehova. Unai be egu ladana.

Egu hairai be ta dekenai lau henia lasi,

Eiava kaivakuku idauidau dekenai lau henia lasi.+

 9 Itaia, idaunegai lau gwauraia gaudia be idia vara vadaeni.

Hari lau be gau matamatadia lau herevalaia.

Idia do vara lasi neganai, umui lau hamaoroa guna.”+

10 Davara ai umui diho taudia bona davara lalonai idia noho gaudia e,

Motumotu idauidau bona idia noholaia taudia e,+

Iehova dekenai ane matamata ta umui abia,+

Tanobada ena kahana ibounai dekenai Dirava hanamoa.+

11 Tano kaukau gabudia bona edia siti idauidau idia boiboi badabada,+

Kedara taudia+ idia noho hanuadia danu.

Nadi badadia ai idia noho taudia be mai moale ida idia boiboi,

Ororo ena ataiai amo idia boiboi.

12 Namona be Iehova dekenai hairai idia henia

Bona motumotu idauidau dekenai ia do idia hanamoa.+

13 Iehova be tau goadana ta bamona do ia lao.+

Ia be mai gari lasi ida tuari tauna goadana bamona do ia lao.+

Do ia boiboi, oibe, tuari totona do ia boiboi.

Do ia hahedinaraia ena goada be ena inai taudia edia goada ia hereaia.+

14 Ia gwau: “Nega daudau lalonai lau regerege lasi.

Lau hereva lasi bona gau ta lau karaia lasi.

Natuna ia ura havaraia hahine bamona,

Mai boiboi ida do lau tai, bona lau hahodi haraga danu.

15 Lau ese ororo badadia bona maragidia do lau hadikaia

Bona edia tubutubu gaudia ibounai do idia kakoro.

Lau ese sinavai be motumotu* ai do lau halaodia

Bona siriho idia noho gohu do lau hakaukaudia.+

16 Lau ese matakepulu taudia be idia diba lasi dalana dekenai do lau hakaua,+

Bona idia do raka lasi daladia ai idia do lau hakaua.+

Edia vairanai dibura be diari ai do lau halaoa+

Bona nadi momo gabudia do lau hamaoromaoroa.+

Lau ese idia totona unai do lau karaia, bona idia do lau rakatania lasi.”

17 Idia be do idia giroa lou bona do idia hemarai momokani,

Edia kaivakuku dekenai idia abidadama,

Bona edia kaivakuku dekenai idia gwau: “Umui be emai dirava.”+

18 Taia kudima taudia e, kamonai,

Bona matakepulu taudia e, itaia.+

19 Daika be ia matakepulu, egu hesiai tauna* bamona?

Daika be taiana ia kudima, lau siaia gwaukau tauna bamona?

Daika be ia matakepulu, ahuna ia abia tauna bamona?

Daika be ia matakepulu, Iehova ena hesiai tauna bamona?+

20 Oi ese gau momo oi itaia, to emu lalona ia kehoa lasi.

Emu taiana oi kehoa, to oi kamonai lasi.+

21 Iehova be ena kara maoromaoro dainai,

Ia ura bada iena taravatu* ena namo bada bona hairai ia hahedinaraia.

22 To inai taunimanima edia gau ibounai be idia abia lao,+

Idia ibounai be kohua lalonai idia noho, raka-lasi be auka, bona dibura ruma ai idia hunia.+

Edia kohu idia henaoa, bona durua tauna ta be lasi,+

Bona idia hadikaia, bona ta ia gwau lasi: “Unai gaudia umui abia giroa mai!”

23 Umui huanai daika ese inai do ia kamonai?

Daika be do ia kamonai bona diba do ia abia, vaira nega totona?

24 Daika ese Iakobo bona Israela ia henia

Idia abia lao totona?

Unai be Iehova, ita kara dika henia Diravana ese ia karaia, ani?

Idia ura lasi Iena dala ai idia raka,

Bona Iena taravatu* idia badinaia lasi.+

25 Vadaeni Dirava ena badu be edia latanai ia bubua noho,

Ia be mai badu bada ida idia dekenai tuari ia mailaia.+

Idia ia hagegea gaudia ibounai ia araia ore, to idia kamonai lasi.+

Tuari be lahi bamona idia ia araia, to unai idia laloa bada lasi.+

43 Iakobo e, emu Havaraia Tauna, bona Israela e, oi ia karaia Diravana,

Iehova be inai bamona ia hereva:+

“Oi gari lasi, badina oi lau hoia lou vadaeni.+

Lau ese oi dekenai ladana lau henia.

Oi be lauegu.

 2 Davara oi hanaia neganai, lau be oi ida do lau noho,+

Bona sinavai oi hanaia neganai, abata ese oi do ia koua lasi.+

Lahi huanai oi raka neganai, oi do ia araia lasi,

Eiava lahi ena hururu ese oi do ia gabua lasi.

 3 Badina lau be Iehova emu Dirava,

Emu Hamauria Tauna, Israela ena Helaga Diravana.

Oi lau abia lou totona

Aigupito, Etiopia, bona Seba be davana bamona lau henia.

 4 Badina egu matana ai oi be dava bada gauna bamona,+

Oi lau hanamoa, bona lau lalokau henia.+

Bona lau ese taunimanima bona bese idauidau do lau henia,

Oi lau hamauria totona.

 5 Oi gari lasi, badina lau be oi ida lau noho.+

Lau ese emu bese be ist kahana amo do lau mailaia

Bona west kahana amo oi do lau haboua.+

 6 Not kahana dekenai do lau gwau, ‘Idia umui henia lou!’+

Bona saut kahana dekenai do lau gwau, ‘Idia umui dogoatao lasi.

Egu natudia memero be gabu daudau amo umui mailaia, bona egu natudia kekeni be tanobada ena dokona kahadia amo umui mailaia,+

 7 Egu ladana idia abia taudia ibounai+

Bona lau idia hanamoa totona lau havaraia taudia,

Lau ese lau haginia besena.’+

 8 Taunimanima umui hakaua mai. Idia be mai edia matana, to idia kepulu,

Idia be mai edia taiana, to idia kudima.+

 9 Namona be bese idauidau ibounai be gabu tamona dekenai idia haboua,

Bona taunimanima ibounai idia haboua danu.+

Idia huanai daika be inai ia gwauraia diba?

Eiava daika ese do idia vara guna gaudia* be ita dekenai do ia gwauraia?+

Namona be haida idia boiria mai edia hereva idia hamomokania totona,

Eiava idia kamonai bona idia gwau, ‘Inai be hereva momokani!’”+

10 Iehova ia gwau: “Umui be egu hereva hamomokania taudia.+

Oibe, lau abia hidi hesiai taudia unai,+

Unai amo do umui diba bona lau do umui abidadama henia,

Bona do umui laloparara lau be lau idau lasi.+

Egu vairana ai bona murina ai,

Dirava ta ia noho lasi.+

11 Lau be Iehova,+ bona lau hegeregerena hamauria tauna ma ta be lasi.”+

12 “Lau sibona be umui dekenai lau peroveta, umui lau hamauria, bona umui dekenai lau hedinarai,

Unai nega ai idau diravana ta ia noho lasi.+

Unai dainai umui be egu hereva hamomokania taudia, bona lau be Dirava.”+ Unai be Iehova ena hereva.

13 Danu, lau be lau idau lasi.+

Bona ta ese egu imana amo gau ta do ia kokia lasi.+

Gau ta lau karaia neganai, daika ese lau do ia koua?”+

14 Umui ia Hoia Lou Tauna,+ Israela ena Helaga Diravana,+ Iehova be inai bamona ia hereva:

“Umui totona lau ese tuari taudia be Babulonia dekenai do lau siaia bona geiti edia auri ibounai do idia kokia,+

Bona Kaledea edia bouti taudia be mai lalohisihisi ida do idia boiboi.+

15 Lau be Iehova, emui Helaga Diravana,+ Israela besena ena Havaraia Tauna,+ emui King.”+

16 Iehova be inai bamona ia hereva,

Davara ai dala ia karaia noho

Bona hurehure badadia lalonai raka dalana ia karaia noho Diravana,+

17 Ia ese tuari kariota bona hosi ia hakaua,+

Tuari orea bona tuari taudia goadadia ia hakaua. Ia gwau:

“Idia be do idia hekure bona do idia toreisi lou lasi.+

Do idia bodo momokani, lamepa ena wiki ia bodo bamona.”

18 “Gau gunadia umui laloaboio,

Bona idia ore vadaeni gaudia dekenai umui laloa momo lasi.

19 Itaia! Lau be gau matamata lau karaia noho.+

Unai be harihari ia vara noho.

Unai umui itaia diba, ani?

Lau ese taunimanima lasi gabuna ai dala ta do lau karaia+

Bona tano kaukau ai sinavai do lau karaia.+

20 Uda animal be lau do idia hanamoa,

Uda sisia bona ostris* danu,

Badina lau ese taunimanima lasi gabuna ai ranu lau henia,

Tano kaukau ai sinavai lau karaia,+

Egu abia hidi taudia+ ese idia inua totona,

21 Unai bese be lau sibona ese lau havaraia,

Unai amo lau karaia gaudia dainai lau do idia hanamoa.+

22 Iakobo e, oi be heduru totona lau dekenai oi boiboi lasi,+

Badina Israela e, oi be lau dekenai oi hesiku vadaeni.+

23 Oi be gabua boubou totona lau dekenai mamoe oi mailaia lasi

Eiava emu boubou gaudia amo lau oi hanamoa lasi.

Lau ese oi lau noia lasi harihari gauna ta oi mailaia totona,

Eiava oi lau noia loulou lasi frenkinsens* gabua totona, oi hesiku garina.+

24 Emu moni amo lau totona bonana namo siriho oi hoia lasi,

Bona emu boubou animal edia digara amo lau oi hamoalea lasi.+

To, emu kara dika amo egu lalona oi hametaua

Bona emu kerere dainai lau hesiku.+

25 Egu ladana dainai, lau ese emu kara dika* be lau dahua oho,+

Bona emu kara dika do lau laloa lou lasi.+

26 Lau oi hadibaia, kota gabuna ai ta ta eda samania herevana ita hamaoromaoroa.

Emu hereva oi gwauraia, unai amo oi hamomokania oi be maoro.

27 Emu sene tauna ginigunana be ia kara dika,

Bona emu hereva gwauraia taudia* be lau idia gwau-edeede henia.+

28 Vadaeni helaga gabuna ena lohia taudia do lau gwauraia miro,

Bona Iakobo do lau henia idia hadikaia ore totona,

Bona Israela dekenai hadikaia herevadia do idia gwauraia.+

44 “Egu hesiai tauna Iakobo e, mani oi kamonai,

Bona oi, Israela e, lau abia hidi besena danu.+

 2 Emu Havaraia Tauna bona oi ia karaia Diravana,+

Oi vara negana ai oi ia durua Diravana,

Iehova be inai bamona ia hereva:

‘Egu hesiai tauna Iakobo e, oi gari lasi,+

Bona oi, Iesurunu,*+ lau abia hidi tauna danu.

 3 Badina lau ese ranu lasi tanona ai ranu do lau bubua,+

Bona tano kaukau ai sinavai do lau havaraia.

Lau ese egu lauma be emu bese taudia latanai do lau bubua,+

Bona idia do lau hanamoa.

 4 Bona idia be rei matamata huanai do idia tubu,+

Sinavai ranu badinai idia noho popla au bamona.

 5 Ta do ia gwau: “Lau be Iehova ena.”+

Ma ta do ia gwau ia be Iakobo ena bese tauna,

Bona ma ta be ena imana ai do ia torea: “Iehova ena.”

Bona ia ese Israela ena ladana do ia abia.’

 6 Tuari oreadia edia Iehova,* Israela ena King+ bona iena Hoia Lou Tauna,+

Iehova be inai bamona ia hereva:

‘Lau be matamana bona dokona.+

Dirava ma ta be lasi, to lau sibona.+

 7 Daika be lau hegeregerena?+

Namona be mai gari lasi ida ia hereva bona lau dekenai unai ia hamomokania!+

Gunaguna idia noho taudia lau abia hidi negana amo,

Namona be kahirakahira do idia vara gaudia

Bona gabeai do idia vara gaudia idia gwauraia.

 8 Umui gari bada lasi

Bona umui heudeheude lasi.+

Umui dekenai unai lau gwauraia guna bona lau hahedinaraia, ani?

Umui be egu hereva hamomokania taudia.+

Dirava ma ta be lasi, lau hegeregerena, ani?

Lasi, umui ia gimaia Nadi Badana ta be lasi,+ bona unai lau diba.’”

 9 Kaivakuku idia koroa taudia edia gaukara be anina lasi,

Bona idia laloa bada kaivakuku ese namo ia havaraia lasi.+

Kaivakuku be gau ta idia itaia lasi eiava idia diba lasi dainai, gau ta idia hamomokania diba lasi,+

Vadaeni unai gaudia idia karaia taudia be do idia hemarai.+

10 Daika ese dirava ta eiava auri kaivakuku ta ia karaia?

Idia ese namo ta idia mailaia lasi.+

11 Itaia, kaivakuku karaia taudia idia bamoa taudia be do idia hemarai!+

Gaukara idauidau idia karaia taudia be taunimanima sibona.

Namona be idia ibounai idia haboua bona idia gini.

Idia be do idia gari dikadika bona do idia hemarai.

12 Auri karaia tauna ese ena tulu amo lahi gida latanai auri ia karaia.

Ia ese lahi lalonai hama ia gaukaralaia auri ia karaia totona,

Iena imana goadana amo unai ia karaia.+

Bena ia hitolo bada bona ena goada ia ore,

Bona ranu ia inua lasi bona ia hesiku.

13 Au koroa tauna ese hahetohoa varo amo au ia hahetohoa, bona koroa dalana be sioka kakakaka amo ia torea.

Ia ese au kakasia gauna ia gaukaralaia bona tulu* ta amo maka ia karaia.

Ia ese tau ta ena laulau ia koroa,+

Bona ia hahairaia,

Dubu lalonai ia atoa totona.+

14 Ta ena gaukara be sida audia ia utua diho.

Ia ese ouki auna ia abia hidi,

Bona uda ai idia noho au huanai ia tubu goada.+

Ia ese orene au ia hadoa, bona medu ese ia hatubua.

15 Bena tau ta ese unai au be lahi au totona ia gaukaralaia.

Lahi ia karaia bona paraoa ia gabua.

Bona ena tauanina ia hasiahua.

To danu dirava ta ia karaia bona ia tomadiho henia.

Unai au be kaivakuku bamona ia koroa, bona ena vairanai ia tui diho.+

16 Unai au ena kahana ta be lahi dekenai ia gabua,

Unai au kahana amo vamu ia gabua bona ia ania, bona ia moale.

Danu tauanina ia hasiahua bona ia gwau:

“Namo herea, lahi dainai egu tauanina ia siahu.”

17 To au ena kahana orena amo ena kaivakuku ia koroa.

Ia dekenai ia tui diho bona ia tomadiho henia.

Ia dekenai ia guriguri bona ia gwau:

“Lau oi hamauria, badina oi be egu dirava.”+

18 Kaivakuku be gau ta idia diba lasi, bona idia laloparara lasi,+

Badina edia matana ia koua bona gau ta idia itaia diba lasi,

Bona edia lalona ia gaukara lasi.

19 Tau ta be ia diba lasi eiava ia laloparara lasi

Eiava sibona dekenai inai bamona ia laloa lasi:

“Au ena kahana ta be lahi dekenai lau gabua,

Bona lahi gida latanai paraoa bona vamu lau gabua, lau ania totona.

To, au ena kahana orena do lau gaukaralaia gau dika rohorohona lau karaia totona, a?+

Lau ese au ena kahana ta lau tomadiho henia be maoro, a?”

20 Ia be kahu ia ania tauna ta bamona.

Iena kudouna ese ia hakaua kerere.

Ia be sibona ia hamauria diba lasi, bona ia gwau lasi:

“Egu imana ai anina lasi gauna ta ia noho.”

21 “Iakobo e, inai gaudia oi laloatao, bona oi, Israela e,

Badina oi be egu hesiai tauna.

Lau ese oi lau karaia, bona oi be egu hesiai tauna.+

Israela e, oi do lau laloaboio lasi.+

22 Emu kara dikadia do lau kokia, ori lalonai lau hunia bamona,+

Oibe, emu kara dikadia do lau kokia, ori koremana lalonai lau hunia bamona.

Lau dekenai oi giroa, badina oi do lau hoia lou.+

23 Guba gaudia e, mai moale ida umui boiboi,

Badina Iehova be kara ta ia karaia vadaeni!

Tanobada e, kwalimu boiboina umui karaia!

Ororo e, mai moale ida umui boiboi,+

Uda bona au idauidau ibounai danu!

Badina Iehova ese Iakobo ia hoia lou vadaeni,

Bona Israela dekenai ena hairai ia hahedinaraia.”+

24 Sinana ena bogana lalonai oi ia karaia Diravana,

Iehova, oi ia Hoia Lou Tauna, ia gwau:+

“Lau be Iehova, gau ibounai lau karaia.

Guba be dabua ta bamona lau kehoa badabada,+

Bona tanobada gaudia ibounai danu.+

Ta ia noho lasi lau ia durua totona.

25 Lau ese peroveta koikoi taudia edia hereva lau koua noho,

Bona meamea taudia be kavakava taudia ai lau halaoa,+

Lau ese aonega taudia lau hadaradaraia

Bona edia aonega be kavakava ai lau halaoa.+

26 Lau be egu hesiai tauna ena hereva hagugurua Diravana,

Bona egu gwaukau taudia idia gwauraia gaudia lau hagugurua.+

Ierusalema dekenai lau gwau, ‘Do idia noholaia,’+

Bona Iuda siti idauidau dekenai lau gwau, ‘Do idia haginia lou,+

Bona idia dika gabudia do lau hanamoa lou’;+

27 Lau ese davara ena dobu kahana dekenai lau gwau, ‘Umui kaukau,

Bona lau ese emui sinavai ranudia do lau hakaukaua.’+

28 Lau ese Kurese lau herevalaia,+ lau gwau, ‘Ia be egu mamoe naria tauna,

Bona egu ura ibounai do ia hagugurua.’+

Ierusalema dekenai lau gwau, ‘Do ia gini lou,’

Bona dubu helaga dekenai lau gwau, ‘Emu badina do ia gini lou.’”+

45 Lau, Iehova, ese Kurese lau abia hidi,+

Lau ese iena imana idibana lau dogoatao,+

Unai amo ia ese bese idauidau ia hadikaia,+

King taudia ia kokia,

Siti edia iduara badadia rua ia kehoa,

Bena do idia koua lasi. Ia dekenai lau gwau:

 2 “Lau be emu vairana amo do lau lao,+

Ororo maragidia do lau hapalakaia.

Kopa iduara do lau hamakohidia maragimaragi,

Bona edia auri do lau utudia.+

 3 Lau ese dibura gabudia ai

Bona hunia gabudia ai idia noho dava bada kohu be oi dekenai do lau henia,+

Unai amo do oi diba lau be Iehova,

Israela ena Dirava, lau ese emu ladana amo oi lau boiria.+

 4 Egu hesiai tauna Iakobo bona egu abia hidi tauna Israela dainai,

Lau be emu ladana lau gwauraia.

Lau ese emu ladana lau habadaia, ena be lau oi diba lasi.

 5 Lau be Iehova, bona ta ia noho lasi.

Dirava ta be lasi, lau sibona.+

Lau ese oi do lau hagoadaia,* ena be lau oi diba lasi.

6 Unai amo dina daekau kahana amo ia lao bona dina diho kahana dekenai,

Taunimanima do idia diba,

Ta be lau hegeregerena lasi.+

Lau be Iehova, bona ta be lasi.+

 7 Lau ese diari bona dibura lau havaraia,+

Lau ese maino lau mailaia+ bona dika lau havaraia.+

Lau, Iehova, be unai ibounai lau karaia.

 8 Guba e, mani medu oi hadihoa.+

Kara maoromaoro be medu bamona ia diho be namo.

Namona be tanobada ia noga, bona hahemauri bona kara maoromaoro ena uhe idia tubu!

Bona namona be tanobada ibounai dekenai unai ia noho.+

Lau, Iehova, ese unai lau karaia.”

 9 Havaraia Tauna ida ia hepapahuahu tauna be dika do ia davaria,

Badina ia be raro amo idia karaia gauna sibona,

Tano ai idia noho urodia ida idia noho!

Raro be Uro Karaia Tauna dekenai do ia gwau lasi: “Oi be dahaka oi karaia noho?”+

Eiava oi karaia gauna be oi dekenai do ia gwau lasi: “Oi be imana lasi.”

10 Natuna be tamana ia hamaoroa: “Oi be edena bamona tamana?”

Bona sinana ia hamaoroa: “Oi be dahaka oi havaraia?” Unai natuna be dika do ia davaria.

11 Israela ena Helaga Diravana, ena Havaraia Tauna, Iehova be inai bamona ia gwau:+

“Umui ese do idia vara gaudia dainai lau umui nanadaia, a?

Bona egu natudia memero+ bona lau karaia gaudia dainai lau umui oda henia, a?

12 Lau ese tanobada lau karaia+ bona ena latanai taunimanima lau havaraia.+

Lau ese egu imana amo guba be dabua ta bamona lau kehoa badabada,+

Bona hisiu, hua, bona dina dekenai oda lau henia.”+

13 “Lau ese kara maoromaoro tauna ta lau abia hidi,+

Bona iena dala ibounai do lau hamaoromaoroa.

Ia ese egu siti do ia haginia,+

Bona idia abia lao taudia do ia ruhaia,+ davana do ia karaia lasi eiava laloani moni amo unai do ia karaia lasi,”+ unai be tuari oreadia edia Iehova* ena hereva.

14 Inai be Iehova ena hereva:

“Aigupito ena profit* bona Etiopia ena kohu idauidau* bona Sabea ena tatau latadia be,

Oi dekenai do idia mai bona oi do idia badinaia.

Idia be mai seini ida emu murina ai do idia raka.

Oi dekenai do idia mai bona do idia tui diho.+

Oi dekenai mai hemataurai ida do idia gwau, ‘Momokani, Dirava be oi ida,+

Bona ma ta be lasi, oibe, Dirava ma ta be lasi.’”

15 Israela ena Hahemauri Diravana e,

Momokani, oi be hehuni ai oi noho Diravana.+

16 Idia ibounai do idia hemarai,

Kaivakuku idia karaia taudia be dika do idia davaria.+

17 To umui, Israela e, Iehova ese umui do ia hamauria ela bona hanaihanai.+

Umui be do umui hemarai diba lasi eiava dika do umui davaria diba lasi.+

18 Badina guba Havaraia Tauna,+ Dirava momokanina,

Tanobada ia karaia bona haginia auka Diravana,+

Ia karaia kava lasi,* to taunimanima ese idia noholaia totona ia karaia Diravana,+

Iehova ena hereva be inai:

“Lau be Iehova, bona ma ta ia noho lasi.

19 Lau be hunia gabuna eiava dibura tanona amo lau hereva lasi,+

Bona Iakobo ena bese dekenai lau gwau lasi,

‘Lau umui tahua kava.’

Lau be Iehova, kara maoromaoro ai lau hereva bona maoro gaudia lau gwauraia.+

20 Bese idauidau amo umui heau taudia e, umui haboua.

Oibe, umui haboua bona umui mai.+

Kaivakuku idia abia loaloa taudia be gau ta idia diba lasi,

Bona idia ia hamauria diba lasi diravana dekenai idia guriguri.+

21 Emui kota herevana umui gwauraia bona umui hamomokania.

Namona be mai lalotamona ida idia herevahereva.

Daika ese gunaguna unai ia perovetalaia

Bona ia gwauraia hedinarai guna?

Unai be lau, Iehova, ese unai lau gwauraia vadaeni, ani?

Dirava ta ia noho lasi, to lau sibona.

Lau be kara maoromaoro bona Hamauria Diravana,+ bona ma ta be lasi.+

22 Tanobada ena kahana ibounai dekenai idia noho taudia e, lau dekenai umui mai bona mauri do umui abia,+

Badina lau be Dirava, bona ma ta be lasi.+

23 Lau gwauhamata vadaeni,

Mai kara maoromaoro ida lau hereva vadaeni,

Bona anina do ia vara momokani:+

Lau dekenai taunimanima ibounai do idia tui diho,

Gado idauidau taudia ibounai be lau do idia badinaia,+

24 Bona do idia gwau: ‘Iehova be hanaihanai ia kara maoromaoro bona ia goada.

Ia dekenai idia badu noho taudia be mai hemarai ida do idia mai.

25 Iehova dainai Israela ena bese ibounai be do idia maoro,+

Bona ia dainai do idia heagi.’”

46 Bele*+ bona Nebo idia igo diho.

Edia kaivakuku be metau huaia animal edia latanai idia atoa,+

Idia be puse metaudia bamona, goada lasi animal latanai idia atoa.

 2 Unai dirava idia igo diho hebou.

Idia ese edia kaivakuku idia hamauridia diba lasi,

To idia be haida ese idia abia lao.

 3 “Iakobo besena, bona Israela taudia oredia e, lau umui kamonai henia,+

Umui be bese ta ai umui lao neganai, lau ese umui lau huaia bona naria, sinana ta ese ena beibi ia naria hegeregerena.+

 4 Lau be do lau idau lasi ela bona umui buruka.+

Lau ese umui do lau durua ela bona emui huina idia kurokuro.

Umui do lau durua bona hamauria, guna lau karaia bamona.+

 5 Lau be daika ida do umui hahegeregerea?+

Eiava egu toana be daika danu do umui hahegeregerea?+

 6 Edia puse amo golo idia bubua.

Sikele ai siliva ena metau idia hahetohoa.

Idia ese auri gaukaralaia tauna ta idia hoia, bona ia ese dirava ta ia karaia.+

Bena unai dirava vairanai idia goru diho bona idia tomadiho henia.+

 7 Unai dirava be edia pagana ai idia atoa+

Idia huaia lao bona ena gabu ai idia atoa, bona unuseniai ia gini sibona.

Ena gabu amo ia marere lasi.+

Idia be ia dekenai idia boiboi, to ia haere lasi.

Edia hisihisi amo idia ia hamauria lasi.+

 8 Umui kara dika taudia e, emui kudouna ai inai umui laloa bada.

Inai umui laloatao, bona umui goada.

 9 Gunaguna idia vara gaudia umui laloatao,

Lau be Dirava, bona ma ta be lasi.

Oibe, lau be Dirava, bona ta be lau bamona lasi.+

10 Dokona ai do idia vara gaudia be matamana ai lau gwauraia,

Bona idia do vara lasi gaudia be gunaguna lau gwauraia vadaeni.+

Lau gwau, ‘Lau karaia abia hidi* do lau haidaua lasi,+

Bona egu ura gauna do lau karaia.’+

11 Lau ese dina daekau kahana* amo ugava ta lau boiria,+

Tano daudauna amo tau ta lau boiria egu abia hidi* gauna ia karaia totona.+

Lau hereva, bona do lau karaia.

Lau palanilaia vadaeni, bona do lau hagugurua danu.+

12 Umui kudou-auka taudia e, umui kamonai,

Umui be kara maoromaoro amo umui daudau.

13 Kahirakahira lau ese egu kara maoromaoro do lau hahedinaraia,

Unai do lau karaia haraga,

Bona egu hahemauri karana do ia leiti lasi.+

Lau ese Siona do lau hamauria, Israela dekenai egu hairai do lau hahedinaraia.”+

47 Babulonia ena rami-hebou natuna kekeni e,+

Oi diho mai bona kahu ai oi helai.+

Kaledea taudia edia natuna kekeni e,

Tano dekenai oi helai, terona ia noho lasi gabuna ai,

Badina taunimanima ese oi be king ena natuna kekeni bamona do idia gwauraia lou lasi.

 2 Witi moia nadi oi abia bona paraoa oi karaia.

Emu vairana koua dabua oi kokia.

Emu ataiai dabua oi kokia, emu lalona dabua oi abia isi.

Sinavai oi hanaia.

 3 Taunimanima ese emu kopina kavakava do idia itaia.

Emu hemarai be do ia hedinarai.

Lau ese dika davana do lau henia,+ bona tau ta ese lau do ia koua lasi.*

 4 “Ita ia hoia lou Tauna,

Iena ladana be Iehova, ia be tuari oreadia edia Lohiabada.*

Ia be Israela ena Helaga Diravana.”+

 5 Kaledea taudia edia natuna kekeni e,+

Dibura dekenai oi helai bona oi regerege lasi,

Taunimanima be oi do idia gwauraia lou lasi basileia idauidau edia Kwini.+

 6 Egu taunimanima dekenai lau badu bada.+

Egu taunimanima be dagedage idia davaria, unai lau koua lasi,+

Bona idia be emu imana dekenai lau atoa.+

To oi ese idia dekenai hebogahisi oi hahedinaraia lasi.+

Burukadia dekenai danu maduna metauna oi henia.+

 7 Oi gwau: “Ela bona hanaihanai, lau be Kwini.”+

Oi be emu kudouna ai unai oi laloa lasi.

Bona gabeai dahaka do ia vara be oi laloa lasi.

 8 Moale karadia oi ura henia kekeni e,+

Oi noho namo, bona emu kudouna ai oi gwau:

“Ta be lau ia hereaia lasi.+

Lau be do lau vabu lasi.

Egu natudia do idia mase lasi.”+

 9 To dina tamona lalonai, inai gaudia rua do idia vara haraga:+

Emu natudia do idia mase bona do oi vabu.

Unai gaudia idia vara dainai, dika bada do oi davaria,+

Badina* meamea bona babalau karadia momo oi karaia.+

10 Oi be kara dikadia oi karaia, to oi laloa gau dikana ta do ia vara lasi.

Oi gwau: “Ta ese lau ia itaia lasi.”

Emu aonega bona diba ese oi ia hakaua kerere,

Bona emu kudouna ai oi gwau: “Ta be lau ia hereaia lasi.”

11 To dika do oi davaria,

Bona emu meamea karadia amo unai do oi koua lasi.

Dika bada do oi davaria, do oi hunia diba lasi.

Karaharaga dika do oi davaria, guna oi dekenai unai ia vara lasi.+

12 Vadaeni, emu babalau bona meamea karadia oi karaia noho,+

Oi matamata negana ai oi karaia karadia unai.

Reana namo do oi davaria.

Reana taunimanima do oi hagaria.

13 Emu sisiba henia taudia momo edia heduru oi tahua, to emu goada ia ore.

Guba gaudia idia tomadiho henia,* bona hisiu idia itaia noho taudia,+

Hua matamata negadia ai, diba idia henia taudia,

Oi dekenai do idia vara gaudia idia gwauraia taudia unai,

Namona be idia toreisi bona oi idia hamauria.

14 Itaia! Idia be witi momoru bamona.

Lahi ese do ia araia ore.

Lahi ena siahu amo sibona idia hamauria diba lasi.

Unai lahi be tauanina do ia hasiahua gida sibona lasi,

Bona unai lahi badinai ta ia helai diba lasi.

15 Vadaeni emu meamea karaia taudia dekenai unai do ia vara,

Emu matamata negana ai oi ida idia gaukara taudia unai.

Gabu idauidau dekenai do idia lao, ta ta be dala idauidau ai do idia raka.*

Ta be oi do ia hamauria lasi.+

48 Iakobo ena bese e, inai umui kamonai,

Israela ena ladana umui abia+

Bona Iuda ena davara gabudia* amo idia mai taudia,

Umui be Iehova ena ladana ai umui gwauhamata+

Bona Israela ena Dirava umui hanamoa taudia,

Unai ibounai be mai kara momokani bona kara maoromaoro ida umui karaia lasi.+

 2 Badina idia gwau idia be siti helagana dekenai idia noho+

Bona Israela ena Dirava ena heduru idia tahua,+

Iena ladana be Iehova, ia be tuari oreadia edia Lohiabada.*

 3 “Lau ese idia vara vadaeni gaudia be idaunegai umui lau hamaoroa.

Egu uduna amo unai lau gwauraia,

Bona umui dekenai lau hahedinaraia.+

Lau ese kara ta lau karaia haraga, bona unai gaudia idia vara.+

 4 Badina lau diba umui be kwara auka taudia,

Emui aiona be auri bamona bona emui kwarana be kopa bamona.+

 5 Idaunegai umui lau hamaoroa.

Unai gaudia idia do vara lasi neganai, umui dekenai lau gwauraia guna,

Unai amo umui gwau lasi, ‘Egu kaivakuku ese unai ia karaia,

Lau koroa kaivakuku bona egu auri kaivakuku edia oda hereva dainai unai ia vara.’

 6 Umui kamonai bona idia vara gaudia ibounai umui itaia vadaeni.

Ma haida dekenai unai do umui gwauraia, ani?+

Hari amo lau ese umui dekenai gau matamatadia lau gwauraia,+

Umui diba lasi hehuni gaudia unai.

 7 Lau ese unai gaudia be hari lau havaraia noho, guna lau havaraia lasi,

Guna unai bamona gaudia umui kamonai lasi,

Unai amo umui gwau lasi, ‘Itaia, unai lau diba vadaeni.’

 8 Umui ese unai gaudia umui kamonai lasi,+ bona umui diba lasi,

Bona guna umui ura lasi kamonai.

Badina lau diba umui be kara koikoi taudia,+

Bona umui vara negana amo umui be kara dika taudia.+

 9 To egu ladana dainai egu badu do lau halasia lasi,+

Bona egu hairai dainai umui dekenai gau ta do lau karaia lasi,

Bona umui do lau hadikaia ore lasi.+

10 Itaia, lau ese umui lau hagoevaia, to siliva idia hagoevaia bamona lasi.+

Hisihisi umui davaria neganai, unai lau koua lasi, badina unai ese umui do ia hagoevaia, lahi badana* ese auri ia hagoevaia bamona.+

11 Egu ladana dainai kara ta do lau karaia,+

Badina lau ura lasi egu ladana lau hamiroa.+

Egu hairai be ta dekenai lau henia lasi.

12 Iakobo e, bona lau boiria besena Israela e, lau umui kamonai henia.

Lau be lau idau diba lasi.+ Lau be ginigunana, bona dokona danu.+

13 Egu imana ese tanobada ena badina aukana ia haginia,+

Bona egu imana idibana ese guba be dabua ta bamona ia kehoa badabada.+

Unai gaudia dekenai lau boiboi neganai, ibounai idia gini.

14 Umui ibounai umui haboua, bona umui kamonai.

Idia huanai daika ese inai gaudia ia gwauraia?

Lau, Iehova ese egu hesiai tauna lau lalokau henia,+

Ia ese egu ura do ia hagugurua, Babulonia do ia hadikaia,+

Bona Kaledea taudia do ia tuari henia.+

15 Lau sibona ese unai lau gwauraia, bona ia lau boiria.+

Ia lau hakaua mai, bona do ia kwalimu.+

16 Lau kahirakahira umui mai, bona inai umui kamonai.

Matamana negana amo lau be hunia dalana ai lau hereva lasi.+

Unai gaudia idia vara neganai, lau noho vadaeni.”

Bona hari Siahu Ibounai Lohiabadana Iehova ese lau ia siaia, bona iena lauma danu.

17 Israela ena Helaga Diravana, umui ia Hoia Lou Tauna, Iehova be inai bamona ia hereva:+

“Lau, Iehova, be emui Dirava,

Lau ese umui lau hadibaia noho, namo umui davaria totona,+

Lau ese umui lau hakaua noho, dala maorona ai umui raka totona.+

18 Bema egu oda herevadia umui kamonai henia!+

Vadaeni emui maino be sinavai bamona do ia aru,+

Bona emui kara maoromaoro be davara ena hurehure bamona do ia goada.+

19 Emui bese be do ia bada herea,

Kone ena miri hegeregerena.+

Egu vairana ai haida ese idia do ia hadikaia ore lasi eiava edia ladana do ia boio lasi.”

20 Babulonia amo umui raka-lasi!+

Kaledea taudia amo umui heau!

Mai moale bada ida unai umui gwauraia hedinarai!+

Tanobada ena dokona kahana ai idia noho taudia umui hadibaia.+

Umui gwau: “Iehova ese ena hesiai tauna Iakobo ia hoia lou.+

21 Ia ese tano kaukaudia amo idia ia hakaua lao neganai, idia ranu mase lasi.+

Ia ese nadi badana amo ranu ia abia mai,

Bona nadi badana ia kehoa bona ranu bada herea ia raka-lasi.”+

22 Iehova ia gwau, “Kara dika taudia totona maino be lasi.”+

49 Motumotu ibounai e,

Bona gabu daudau besedia e, umui kamonai.+

Lau do vara lasi neganai Iehova ese lau ia boiria vadaeni.+

Egu sinana ena bogana ai lau noho negana amo egu ladana ia gwauraia vadaeni.

 2 Egu uduna be tuari kaia mai ena matana bamona ai ia halaoa.

Iena imana amo lau ia gimaia.+

Peva ena diba bamona lau ia segea namo herea.

Iena diba udaia gauna lalonai lau ia hunia.

 3 Lau dekenai ia gwau: “Israela e, oi be egu hesiai tauna,+

Oi amo egu hairai do lau hahedinaraia.”+

 4 To lau gwau: “Lau hekwarahi kava.

Anina lasi gauna dekenai egu goada lau haorea.

To, momokani Iehova be lau do ia hahemaoro henia,

Bona egu Dirava ese egu davana do ia henia.”+

 5 Bona Iehova ese lau, iena hesiai tauna, be sinana ena bogana ai ia atoa,

Ia gwau lau ese Iakobo be ia dekenai do lau hakaua mai,

Unai amo Israela be ia dekenai idia haboua.+

Iehova ena vairanai lau do idia hanamoa,

Bona egu Dirava be egu goada gabuna ai do ia lao.

 6 Bona ia gwau: “Egu hesiai tauna ai oi lau halaoa,

Iakobo ena iduhu ibounai oi haginia lou

Bona Israela amo idia abia mauri taudia oi hakaua mai totona.

Ma danu oi lau abia hidi bese idauidau edia diari ai oi lao totona,+

Unai amo tanobada ibounai dekenai egu hahemauri sivaraina do idia kamonai.”+

7 Iehova, Israela ia Hoia Lou Tauna, Israela ena Helaga Diravana,+ be bese taudia ese idia inai henia tauna bona idia hahisia tauna,+ bona lohia taudia ia hesiai henia tauna dekenai ia gwau:

“King taudia ese do idia itaia bona toreisi,

Bona lohia taudia be do idia igo diho,

Badina Iehova, abidadama Diravana unai,+

Bona Israela ena Helaga Diravana, ese oi ia abia hidi.”+

 8 Iehova be inai bamona ia hereva:

“Nega maorona ai oi lau haere henia,+

Bona hahemauri dinana ai oi lau durua,+

Oi lau gimaia noho, unai amo oi do lau henia lau bona taunimanima huanai gwaubou ta bamona,+

Bona idia rakatania tanona do lau hanamoa lou,

Bona do idia noholaia lou,+

 9 Bona dibura ruma taudia dekenai lau gwau, ‘Umui raka-lasi!’+

Dibura ai idia noho taudia dekenai lau gwau,+ ‘Diari dekenai umui mai!’

Idia be dala badinai do idia aniani,

Edia raka daladia* ibounai dekenai rei namodia do idia noho.

10 Idia be do idia hitolo lasi, bona ranu mase lasi,+

Eiava dina ena siahu ese idia do ia hadikaia lasi.+

Badina idia ia hebogahisi henia Diravana ese do ia gunalaidia,+

Bona ranu gabudia dekenai do ia hakaudia lao.+

11 Egu ororo iboudiai be dala ai do lau halaoa,

Bona egu haiwei do lau abidia isi.+

12 Itaia, idia be gabu daudau amo idia mai,+

Bona not kahana bona west kahana amo idia mai,

Bona Sinimi tano amo idia mai.”+

13 Guba bona tanobada e, mai moale ida umui boiboi.+

Namona be ororo ibounai be mai moale ida idia boiboi.+

Badina Iehova ese ena taunimanima ia hagoadaia,+

Bona hisihisi taudia dekenai hebogahisi ia hahedinaraia.+

14 To Siona ia gwau noho:

“Iehova ese lau ia rakatania,+ bona Iehova ese lau ia laloaboio.”+

15 Sinana ese ena beibi ia laloaboio diba, a?

Eiava ia havaraia natuna ia hebogahisi henia lasi, a?

Ena be sinana ese natuna ia laloaboio diba, to lau ese oi lau laloaboio diba lasi.+

16 Itaia, egu imana ai emu ladana lau torea vadaeni.

Emu magu be hanaihanai egu vairana ai ia noho.

17 Emu natudia memero idia giroa mai haraga.

Oi idia hamorua bona hadikaia taudia be oi amo do idia siri.

18 Emu matana oi abia isi bona gabu ibounai oi itaia.

Idia ibounai be idia haboua noho.+

Bona oi dekenai idia mai.

Iehova ia gwau, “Lau mauri noho hegeregerena,

Oi ese idia ibounai be herahera gaudia bamona do oi atoa,

Headava kekeni ta ese ena aiona ai herahera gaudia do ia atoa bamona.

19 Ena be emu noho gabudia umui rakatania bona emu tano idia hadikaia,+

To, hari unuseniai idia noho taudia dekenai unai gabu be ia maragi,+

Bona oi idia hadikaia taudia+ be oi amo do idia daudau.+

20 Emu hisihisi negana ai idia vara natudia be oi dekenai do idia gwau:

‘Inai gabu be ia honu momokani.

Iniseniai ita noho totona gabu ta oi hegaegaelaia.’+

21 Bona emu lalona ai do oi gwau,

‘Lau be natudia dainai lau lalohisihisi bona natuna lau havaraia diba lasi,

Bona lau idia abia lao bona dibura ai idia atoa dainai,

Lau dekenai idia henia natudia edia tamana be daika?

Daika ese unai natudia ia naria?+

Itaia, lau be sibona lau noho,+

Vadaeni idia be edeseni amo idia mai?’”+

22 Siahu Ibounai Lohiabadana Iehova be inai bamona ia gwau:

“Itaia, bese idauidau dekenai egu imana do lau abia isi,

Bona taunimanima dekenai egu saini au do lau abia isi.+

Edia imana ai emui natudia memero do idia mailaia

Bona edia pagana ai emui natudia kekeni do idia huaia.+

23 King taudia be umui do idia naria,+

Bona edia kwini be emui hesiai kekeni ai do idia lao.

Umui dekenai do idia igo diho bona edia vairana be tano ai do idia atoa+

Bona emui aena ena kahu do idia demaria,+

Bona do umui diba lau be Iehova.

Lau idia abidadama henia taudia be do idia hemarai lasi.”+

24 Goada tauna ta ese ia abia lao taudia be ta ese do idia abia lou diba, a?

Eiava dagedage lohia tauna ese ia abia lao taudia be ta ese ia hamauria diba, a?

25 To Iehova ia gwau:

“Ena be goada tauna ta ese ia abia mauri taudia be haida ese do idia abia lao,+

Bona dagedage lohia tauna ese ia abia taudia be haida ese do idia hamauria.+

To, lau ese oi idia inai henia taudia do lau inai henia,+

Bona emu natudia do lau hamauria.

26 Umui idia kara auka henia taudia be sibona edia hidio do idia ania,

Bona edia rara do idia inua, wain namo hereana bamona.

Bona taunimanima ibounai do idia diba lau be Iehova,+

Emui Hamauria Tauna+ bona Hoia Lou Tauna,+

Iakobo ena Siahu Ibounai Diravana.”+

50 Iehova be inai bamona ia gwau:

“Emui sinana, lau siaia lao hahinena, ena divos pepa be edeseniai?+

Eiava abitorehai davana henia totona umui lau hoihoilaia, a?

Itaia, sibona emui kerere dainai umui idia hoia,+

Bona emui kara dika dainai emui sinana idia abia lao.+

 2 Lau mai neganai, dahaka dainai iniseniai ta ia noho lasi?

Lau boiboi neganai, dahaka dainai ta ia haere lasi?+

Umui ruhaia totona, egu imana ia kwadogi, a?

Eiava umui hamauria totona, lau be siahu lasi, a?+

Itaia, egu goada amo davara lau hakaukaua,+

Bona sinavai be tano kaukau ai lau halaoa.+

Edia gwarume idia bodaga, badina ranu be lasi,

Bona idia mase, badina ranu idia inua lasi.

 3 Lau ese guba be dibura ai lau halaoa,+

Bona dabua koremana amo lau koua.”

 4 Siahu Ibounai Lohiabadana Iehova ese hereva dalana be lau dekenai ia hadibaia,+

Unai amo hereva maorodia amo hesiku tauna lau haere henia* diba.+

Ia ese daba iboudiai lau ia hanogaia,

Bona egu taiana ia kehoa, diba idia abia taudia bamona lau kamonai totona.+

 5 Siahu Ibounai Lohiabadana Iehova ese lau dekenai laloparara ia henia,

Bona lau gwau-edeede lasi.+

Lau be dala idauna dekenai lau raka lasi.+

 6 Egu doruna idia botaia neganai, idia lau koua lasi,

Bona idia ese egu aukina huina idia kokia.

Lau idia hahemaraia bona egu vairana idia kanudia.+

 7 To Siahu Ibounai Lohiabadana Iehova ese lau do ia durua.+

Unai dainai haida edia hereva dekenai do lau gari lasi.

Egu lalona lau hadaia lau gini goada* totona,+

Bona lau diba haida ese lau do idia hahemaraia lasi.

 8 Lau ia gwauraia maoromaoro Diravana be lau kahirakahira ia noho.

Daika be lau ida ia hepapahuahu diba?+

Namona be unai ita herevalaia.

Daika be lau totona mai ena samani herevana ta?

Namona be lau ia hamaoroa.

 9 Itaia, Siahu Ibounai Lohiabadana Iehova ese lau do ia durua.

Daika ese lau do ia gwauraia kerere?

Itaia, idia ibounai be dabua bamona do idia dika.

Manumanu ese idia do ia ania ore.

10 Emui huanai daika be Iehova ia gari henia?

Bona daika be ena hesiai tauna ena hereva ia kamonai?+

Daika be dibura momokani, diari sisina be lasi gabuna ai ia raka?

Namona be Iehova ena ladana ia abidadama henia bona ena Dirava dekenai ia tabekau.

11 Bona ia gwau: “Itaia, lahi umui karaia taudia ibounai e,

Lahi maragimaragi umui karaia taudia,

Emui lahi ena diari ai umui raka,

Umui karaia lahi maragimaragi edia huanai umui raka.

Lau ese unai bamona umui do lau panisia,

Hisihisi bada lalonai do umui hekure.

51 “Iehova umui tahua noho taudia

Bona kara maoromaoro umui badinaia noho taudia e, lau umui kamonai henia.

Nadi badana, ia amo umui mai nadina unai, umui laloa,

Bona guri, ia amo umui ia geia guri unai, umui laloa.

 2 Emui tamana Aberahamo umui laloa

Bona umui ia havaraia hahine Sara+ umui laloa.

Badina ia lau boiria neganai, ia be tau tamona sibona,+

Bona ia lau hanamoa bona bese momo ia havaraia.+

 3 Badina Iehova ese Siona do ia hagoadaia.+

Ia ese Siona ena dika gabudia ibounai do ia hanamoa,+

Bona Siona ena tano kaukaudia be Eden umana bamona do ia halaoa+

Bona tano kaukau palaka gabudia be Iehova ena uma gabu ai do ia halaoa.+

Siona ai moale bada do ia noho,

Tanikiu anedia bona ane namodia do idia abia.+

 4 Egu taunimanima e, lau umui kamonai henia,

Bona egu bese e, lau umui kamonai henia.+

Lau ese taravatu ta do lau henia,+

Bona egu hahemaoro karadia do lau gwauraia, taunimanima dekenai unai be diari ta bamona.+

 5 Kahirakahira egu kara maoromaoro do lau hahedinaraia,+

Egu hamauria karana do ia vara,+

Bona egu siahu do lau gaukaralaia taunimanima lau hahemaoro henia totona.+

Motumotu ibounai be lau dekenai do idia tabekau,+

Bona lau gaukaralaia siahu totona do idia naria noho.

 6 Emui matana amo guba umui itaia,

Bona tanobada umui itaia.

Badina guba be do ia boio, kwalahu bamona.

Tanobada be dabua bamona do ia dika lao,

Bona ia latanai idia noho taudia be nemo* bamona do idia mase ore.

To egu hahemauri karana be hanaihanai do ia noho,+

Bona egu kara maoromaoro do ia doko lasi.+

 7 Kudouna ai egu taravatu* ia noho taudia+

Bona kara maoromaoro umui diba taudia e, lau umui kamonai henia.

Taunimanima edia hagaria herevadia

Bona edia hadikaia herevadia dainai umui gari lasi.

 8 Badina manumanu ese idia do idia ania, dabua bamona.

Manumanu maragidia* ese idia do idia ania, wulu bamona.+

To egu kara maoromaoro be do ia noho hanaihanai,

Bona egu hahemauri karadia do lau karaia ela bona hanaihanai.”+

 9 Iehova e, emu imana oi abia isi be namo!+

Oibe, emu imana oi abia isi emu goada hahedinaraia totona!

Emu imana oi abia isi, gunaguna negadiai oi karaia bamona,

Oi ese Rahaba*+ oi gwadaia,

Unai davara ena dagedage gauna oi utua maragimaragi, ani?+

10 Oi ese davara ena dobu momokani gabudia oi hakaukaua, ani?+

Oi ese davara ena dobu gabudia be dala ai oi halaoa, hoia lou taudia idia raka hanaia totona, ani?+

11 Iehova ese ia hamauria taudia be do idia giroa lou.+

Idia be mai moale bada ida Siona dekenai do idia mai,+

Do idia moale ela bona hanaihanai.+

Idia dekenai hanamoa bona moale bada do ia noho,

Bona lalohisihisi bona taitai do idia ore.+

12 “Lau ese umui lau hagoadaia noho.+

Dahaka dainai taunimanima dekenai umui gari?+

Idia be do idia mase bona ava matamata bamona do idia kakoro.

13 Dahaka dainai emui Havaraia Tauna Iehova umui laloaboio?+

Ia ese guba be dabua ta bamona ia kehoa badabada+ bona tanobada ena badina ia haginia.

Bona oi ia dagedage henia tauna ena badu karana dainai dina ibounai oi gari noho,

Toana be oi do ia hadikaia ore.

To dagedage tauna ena badu be edeseni?

14 Seini amo idia guia tauna be kahirakahira do idia ruhaia,+

Ia be do ia mase lasi bona guri dekenai do ia lao lasi,

Bona do ia hitolo mase lasi.

15 To lau be Iehova, emui Dirava,

Lau ese davara lau hamarerea bona hurehure badadia idia vara,+

Lauegu ladana be Iehova, lau be tuari oreadia edia Lohiabada.*+

16 Lau ese egu hereva be emu uduna ai do lau atoa,

Bona egu imana amo oi do lau gimaia,+

Unai amo guba gaudia do lau havaraia bona tanobada ena badina do lau haginia,+

Bona Siona dekenai do lau gwau, ‘Umui be egu taunimanima.’+

17 Ierusalema e, oi toreisi! Oi noga! Oi noga!+

Oi be Iehova ena imana amo ena badu kapusi oi inua vadaeni.

Oibe, oi ese unai kapusi ai ia noho wain oi inua vadaeni,

Bona oi kekero dainai oi raka namonamo lasi.+

18 Oi havaraia natudia memero ta ia noho lasi oi ia hakaua totona,

Bona oi naria natudia memero ta ia noho lasi emu imana ia dogoatao totona.

19 Oi dekenai gau rua do idia vara.

Daika ese oi do ia hebogahisi henia?

Oi be dika bada do oi davaria. Do oi hitolo bada bona oi do idia tuari henia!+

Daika ese oi do ia hagoadaia?+

20 Emu natudia memero edia goada ia ore momokani.+

Uda animal be reke lalonai ia noho bamona,

Idia be dala ena kona ibounai dekenai idia hekure.

Idia ese Iehova, oi ia gwau henia Diravana, ena badu idia mamia.”

21 Ia hisihisi bona ia kekero, to wain amo ia kekero lasi hahine e,

Mani inai oi kamonai.

22 Emu Lohiabada, Iehova, emu taunimanima ia gimaia Diravana ia gwau:

“Itaia, oi ia hakekeroa kapusi be emu imana amo do lau kokia,+

Egu badu kapusi unai,

Bona do oi inua lou lasi.+

23 Lau ese unai kapusi be emu inai taudia edia imana ai do lau atoa,+

Unai taudia ese oi idia hamaoroa, ‘Oi hekure, unai amo emu latana amo ai raka hanai!’

Vadaeni tano dekenai oi hekure diho,

Bona emu doruna be dala bamona, ena latanai idia raka.”

52 Siona e,+ oi noga! Oi noga! Goada be dabua bamona oi atoa!+

Siti helagana Ierusalema e, emu dabua hairaidia oi atoa!+

Badina kopina utua* lasi tauna bona miro tauna ta do ia vareai lou lasi.+

 2 Ierusalema e, emu kahu oi kokia, oi toreisi bona oi helai

Siona ena guia natuna kekeni e, emu aiona amo seini oi kokia.+

 3 Badina Iehova ia gwau:

“Umui idia hoihoilaia neganai, ta ese umui totona davana ia henia lasi.+

Bona umui idia hoia lou totona, moni do idia henia lasi.”+

 4 Badina Siahu Ibounai Lohiabadana Iehova ia gwau:

“Matamanai egu taunimanima be Aigupito dekenai idia lao, idau taudia bamona idia noho.+

Bena Asuria taudia ese mai dagedage ida idia hahisidia kava.”

 5 Iehova ia gwau: “Iniseniai, dahaka do lau karaia?”

Bona Iehova ma ia gwau: “Badina egu taunimanima idia abia lao kava.

Idia ia lohiaia taudia be idia hekokoroku noho,+

Bona hanaihanai mai hemataurai lasi ida egu ladana idia hadikaia.+

 6 Unai badina dainai egu taunimanima ese egu ladana do idia diba.+

Oibe, unai dina ai do idia diba unai be lau hereva noho.

Itaia, inai be lau!”

 7 Ororo amo sivarai namona ia mailaia tauna ena aena be mai hairai,+

Ia ese maino sivaraina ia harorolaia,+

Gau namo hereana ta ena sivarai namona ia mailaia,

Ia ese hahemauri sivaraina ia harorolaia,

Ia ese Siona ia hamaoroa: “Emu Dirava be King ai ia lao vadaeni!”+

 8 Itaia, emu gima taudia idia boiboi badabada.

Mai moale ida do idia boiboi hebou,

Badina Iehova ese Siona ena taunimanima ia haboua lou neganai, unai do idia itaia goevagoeva.

 9 Ierusalema ena dika gabudia e, mai moale ida umui boiboi hebou,+

Badina Iehova ese ena taunimanima ia hagoadaia.+ Ia ese Ierusalema ia hoia lou vadaeni.+

10 Iehova ese ena siahu be bese ibounai vairanai do ia hahedinaraia.+

Tanobada ibounai ese iseda Dirava ena hahemauri karadia* do idia itaia.+

11 Iehova ena ruma ena kohu huaia taudia e,+

Umui raka siri, ia amo umui raka siri,+ miro gauna ta umui dogoatao lasi!+

Unai gabu* amo umui raka-lasi!+ Umui goeva noho.

12 Umui be gari dainai unai gabu do umui rakatania lasi,

Eiava do umui heau boio lasi,

Badina Iehova be emui vairana kahana ai do ia lao,+

Bona Israela ena Dirava be emui murina amo umui do ia gimaia.+

13 Itaia, egu hesiai tauna+ be mai aonega ida do ia kara.

Ia be atai dekenai do lau abia isi,

Oibe, ia do lau abia isi bona ia do idia matauraia bada.+

14 Taunimanima momo be mai hoa ida ia idia itaia bamona,

Badina iena toana be ia idau momokani

Bona ena tauanina ena hairai be taunimanima edia amo ia idau momokani.

15 Vadaeni bese momo be ia dainai do idia hoa dikadika.+

King taudia be ia vairanai edia uduna do idia koua,+

Badina guna idia diba lasi gauna do idia itaia

Bona guna idia kamonai lasi gauna do idia laloa.+

53 Daika ese ai gwauraia gaudia* ia abidadama henia?+

Bona Iehova ese ena siahu*+ be daika dekenai ia hahedinaraia?+

 2 Bona ia* vairanai ia be rigi ta bamona do ia lao,+ tano kaukau ai ia tubu ramuna bamona.

Ia be ladana bada lasi bona hairai lasi,+

Bona ia ita itaia neganai, ena toana be namo lasi dainai ia dekenai ita lao lasi.

 3 Taunimanima ese ia idia inai henia bona idia ura henia lasi,+

Ia be hisihisi bona gorere idauidau ia mamia.*

Ia be hegeregere ena vairana toana be ita amo ia hunia.*

Ia idia inai henia, bona ita ese ia ita dadaraia.+

 4 Momokani ia sibona ese iseda gorere idauidau ia huaia,+

Bona iseda hisihisi ia mamia.+

To ita laloa ia be gorere tauna, Dirava ese ia panisia bona ia hahisia.

 5 To iseda kara dika+ dainai ia idia gwadaia,+

Iseda kara dika dainai hisihisi bada ia abia.+

Maino ita abia totona ia idia panisia+

Bona ia davaria bero dainai namo ita davaria.+

 6 Ita ibounai be mamoe bamona ita loa kava,+

Ta ta be ena dala ai ia raka,

Bona Iehova ese iseda kara dika ibounai be ia latanai ia atoa.+

 7 Ia idia dagedage henia+ bona idia hahisia,+

To ena uduna ia kehoa lasi.

Mamoe bamona ia idia hakaua lao idia alaia totona,+

Mamoe hahine be mamoe huina utua taudia vairanai ia boiboi lasi hegeregerena,

Ia ese ena uduna ia kehoa lasi.+

 8 Ia idia dagedage henia bona hahemaoro maoromaoro idia karaia lasi bena idia hamasea.*

Bona ena uru taudia* edia sivarai be daika ese do ia gwauraia?

Badina ia be mauri taudia edia huana amo idia kokia.+

Egu taunimanima edia kara dika dainai ia idia hamasea.+

 9 Ena be kara dika ta ia karaia lasi,+

Bona ena uduna amo hereva koikoi ia gwauraia lasi,

To kara dika taudia ida idia guria,+

Bona taga tauna ida idia guria danu.+

10 To unai be Iehova ena ura dainai ia idia dagedage henia, bona gorere ena hisihisi ia koua lasi.

Bema oi ese ena mauri be kerere boubou bamona oi henia,+

Ia ese ena bese taudia do ia itaia, bona ena mauri dinadia do ia daudau,+

Bona ia amo Iehova ena ura do ia guguru.+

11 Ia davaria hisihisi ibounai murinai, ena hekwarahi ena anina do ia itaia bona do ia moale.

Kara maoromaoro tauna, egu hesiai tauna, ena diba dainai,+

Taunimanima momo be kara maoromaoro dalana dekenai do ia hakaua,+

Bona edia kara dika do ia huaia.+

12 Unai badina dainai taunimanima momo huanai lau ese ahuna do lau henia,

Bona tuari amo ia abia kohu be goada taudia ida do ia haria,

Badina ena mauri ia atoa diho bona ia mase,+

Bona kara dika taudia ida ia mase.+

Taunimanima momo edia kara dika ia huaia,+

Bona kara dika taudia durua totona ia hereva.+

54 Iehova ia gwau: “Natuna havaraia diba lasi hahine e, mai moale ida oi boiboi!+

Mara ena hisihisi oi mamia lasi hahine e,+ mai moale ida oi boiboi,+

Badina idia rakatania hahine ena natudia be momo herea,

To mai ena adavana* hahinena ena natudia be momo lasi.+

 2 Emu palai ruma oi habadaia.+

Emu dubu helaga ena palai ruma dabuadia oi kehoa badabada.

Namona be palai ruma ia dogoatao varo oi halataia,

Bona emu palai ruma ena ikoko oi hagoadaia.+

 3 Badina oi be idiba kahana bona lauri kahana do oi lao.

Emu bese taudia ese bese idauidau do idia lohiaia,

Bona idia noho kava siti do idia noholaia.+

 4 Oi gari lasi,+ badina oi do idia hahemaraia lasi,+

Bona hemami dikana oi abia lasi, badina do oi hemarai lou lasi.

Badina oi ese emu matamata negana ai oi abia hemarai do oi abia lasi,

Bona oi vabu neganai oi abia lalohisihisi do oi laloaboio.”

 5 “Badina emu Karaia Tauna Badana+ be emu adavana* bamona,+

Iena ladana be Iehova, ia be tuari oreadia edia Lohiabada.*

Bona Israela ena Helaga Diravana be emu Hoia Lou Tauna.+

Ia do idia gwauraia tanobada ibounai ena Dirava.+

 6 Lau, Iehova ese oi lau boiria, badina oi be adavana ese ia rakatania bona ia lalohisihisi hahinena bamona,+

Bona hahine ta be ia matamata negana ai ia headava bena ena adavana ese ia dadaraia bamona,” unai be emu Dirava ena hereva.

 7 “Lau ese nega sisina sibona lalonai oi lau rakatania,

To mai hebogahisi bada ida oi do lau abia lou.+

 8 Nega sisina lalonai, mai badu bada* ida oi amo egu vairana lau hunia,+

To egu lalokau* dainai oi do lau hebogahisi henia,”+ unai be emu Hoia Lou Tauna,+ Iehova, ena hereva.

 9 “Lau dekenai inai be Noa ena nega hegeregerena.+

Noa ena nega ai lau gwauhamata, abata ese tanobada do ia koua lou lasi,+

Hari danu lau gwauhamata, oi dekenai do lau badu lou lasi eiava oi do lau panisia lou lasi.+

10 Ororo ibounai do idia boio ore,

Bona ororo maragidia do idia marere,

To umui dekenai egu lalokau* be do ia doko lasi,+

Bona egu maino gwaubou do ia noho hanaihanai,”+ unai be umui ia hebogahisi henia Diravana, Iehova, ena hereva.+

11 “Hisihisi bada ia abia,+ lai ese ia odaia lao mai bamona, bona ia noho namonamo lasi hahinena e,+

Lau ese emu haba be nadi bona sement amo lau haginia auka,

Bona ena badina be sapairo nadi amo lau karaia.+

12 Lau ese rubi nadi amo emu magu do lau haginia,

Bona nadi diaridiari amo emu geiti do lau karaia,

Bona dava bada nadi amo emu tano ena hetoa gabudia ibounai do lau karaia.

13 Bona emu natudia be Iehova ese do ia hadibaia,+

Bona idia be maino ai do idia noho.+

14 Kara maoromaoro ai do oi gini goada.+

Oi be dika do oi davaria lasi,+

Gau ta dekenai do oi gari lasi bona gau ta ese oi do ia hagaria lasi,

Badina unai gaudia be oi kahirakahira do idia mai lasi.+

15 Bema ta ese oi ia tuari henia,

Unai be egu oda dainai ia karaia lasi.

Oi ia tuari henia tauna be do oi halusia.”+

16 “Itaia! Lau ese auri gaukaralaia tauna lau karaia,

Ia ese lahi gida amo lahi ia karaia,

Bona tuari kohu ta ia karaia.

Lau sibona ese dika havaraia tauna lau karaia, gabu ia hadikaia totona.+

17 Umui hadikaia totona idia karaia tuari kohu ta do ia kwalimu lasi,+

Bona umui idia kota henia taudia edia hereva do umui koua.

Unai be Iehova ena hesiai taudia ese do idia abia ahuna,

Bona lau ese idia be kara maoromaoro taudia lau gwauraia,” unai be Iehova ena hereva.+

55 Ranu mase taudia e, ranu abia totona umui mai!+

Moni lasi taudia e, umui mai, aniani umui hoia bona ania!

Oibe, umui mai, bona wain bona milika umui hoia,+ davana lasi.+

 2 Dahaka dainai hitolo ia haorea lasi aniani umui hoia noho?

Bona dahaka dainai emui gaukara ena davana amo namo ia havaraia lasi gaudia umui hoia noho?

Lau umui kamonai henia namonamo, bona aniani namodia umui ania,+

Bona aniani namodia do umui moalelaia bada.+

 3 Mani umui kamonai bona lau dekenai umui mai.+

Umui kamonai, bona do umui mauri noho,

Bona lau ese umui ida noho hanaihanai gwaubou do lau karaia,+

Davida dekenai lau hahedinaraia lalokau* hegeregerena, umui dekenai danu do lau hahedinaraia. Bona unai lalokau be do ia ore diba lasi.+

 4 Itaia, lau ese bese idauidau dekenai ia be hereva hamomokania tauna+ ai lau halaoa,

Bese idauidau dekenai ia be hakaua tauna+ bona lohia tauna ai lau halaoa.+

 5 Itaia, oi diba lasi besena ta do oi boiria,

Bona unai bese amo oi idia diba lasi taudia be oi dekenai do idia heau mai,

Iehova emu Dirava, Israela ena Helaga Diravana dainai+ unai bamona do idia karaia,

Badina ia ese oi do ia hanamoa.+

 6 Iehova oi tahua, ia oi davaria diba negana ai.+

Ia dekenai oi boiboi, oi kahirakahira ia noho negana ai.+

 7 Namona be kara dika tauna be ena dala kererena ia rakatania+

Bona ena lalohadai ia haidaua.

Namona be Iehova dekenai ia giroa lou, badina ia dekenai do ia hebogahisi+

Iseda Dirava ese kara dika do ia gwauatao momokani.+

 8 Iehova ia gwau: “Badina egu laloa dalana be emui laloa dalana bamona lasi,+

Bona emui dala be egu dala bamona lasi.

 9 Guba be tanobada amo ia daudau herea bamona,

Egu dala be emui dala ia hereaia momokani

Bona egu laloa dalana be emui laloa dalana ia hereaia.+

10 Medu bona sinou be guba amo idia diho,

Bona idia giroa kava lasi, to tano ia hapariparia, tubutubu gaudia ia hatubua,

Hadohado tauna dekenai uhe bona aniani ia henia,

11 Egu uduna amo ia raka-lasi herevana be unai bamona.*+

Lau dekenai do ia giroa kava lasi,+

To egu ura hegeregerena anina do ia havaraia,+

Bona egu hereva hegeregerena do idia vara bona egu hereva do ia guguru.

12 Umui be mai moale ida do umui lao,+

Bona umui be mai maino ida do umui giroa mai.+

Emui vairanai ororo badadia bona ororo maragidia do idia moale bada,+

Bona au ibounai be edia imana do idia patapataia.+

13 Au ginigini do idia tubu lasi, to iunipa au do idia tubu,+

Bona ava ginigini do idia tubu lasi, to metol au* do idia tubu.

Bona unai ese Iehova ena ladana do ia habadaia,+

Unai toa be do ia noho hanaihanai.”

56 Iehova be inai bamona ia hereva:

“Kota maoromaoro umui badinaia,+ bona kara maoromaoro umui karaia,

Badina egu hahemauri negana be kahirakahira do ia mai

Bona egu kara maoromaoro be do ia hedinarai.+

 2 Unai ia karaia tauna be ia moale,

Bona inai ia badinaia momokani tauna danu.

Ia ese Sabati ia badinaia bona ia hadikaia lasi+

Bona ia ura lasi kara dikana ta ia karaia.

 3 Iehova ia tomadiho henia idau tano tauna+ be do ia gwau lasi,

‘Iehova ese ena taunimanima amo lau do ia hapararaia.’

Bona eunuko tauna do ia gwau lasi, ‘Itaia! Lau be ia kakoro vadaeni au ta bamona.’”

4 Iehova ese natuna havaraia diba lasi taudia, egu sabati dinadia idia badinaia bona egu gwauhamata idia badinaia bona egu ura gauna idia ura henia taudia dekenai, inai bamona ia gwau:

 5 “Lau ese idia dekenai egu ruma lalonai gabu ta do lau henia bona edia ladana do lau laloatao,

Natudia memero bona natudia kekeni edia namo ia hereaia gauna unai.

Bona noho hanaihanai ladana do lau henia,

Do ia boio diba lasi ladana unai.

 6 Bona Iehova hesiai henia totona idia mai idau bese taudia,

Iehova ena ladana idia lalokau henia,+

Bona iena hesiai taudia ai idia lao,

Bona Sabati taravatuna idia badinaia bona idia hadikaia lasi,

Bona egu gwauhamata idia abia dae momokani taudia,

 7 Unai taudia be egu ororo helagana dekenai do lau hakaua mai danu+

Bona egu guriguri rumana lalonai idia do lau hamoalea.

Bona egu boubou patana ai idia atoa gabua bouboudia bona boubou gaudia do lau abia dae.

Badina egu ruma do idia gwauraia taunimanima ibounai edia guriguri rumana.”+

8 Siahu Ibounai Lohiabadana Iehova, gabu idauidau dekenai idia lao Israela taudia ia haboua lou Diravana,+ ia gwau:

“Lau ese ma haida do lau abia bona lau haboua vadaeni taudia ida do lau haboua.”+

 9 Tano ai umui noho dagedage animal ibounai

Bona uda animal ibounai e, umui mai bona umui aniani.+

10 Iena gima taudia be idia matakepulu,+ gau ta idia itaia diba lasi.+

Idia ibounai idia herevahereva diba lasi, ia kwaru diba lasi sisia bamona.+

Unai sisia be idia hahodi badabada bona idia hekure noho, bona idia ura idia mahuta sibona.

11 Idia be sisia bamona, idia hitolo momokani,

Idia bogakunu diba lasi.

Idia be laloparara lasi mamoe naria taudia.+

Idia be sibona edia ura dalana idia badinaia,

Bona ta ta be sibona ena ura gaudia ia tahua bona ia gwau:

12 “Umui mai, wain lau abia,

Bona ita inua ela bona ita kekero.+

Bona kerukeru be hari dina ida do ia hegeregere, to do ia namo herea!”

57 Kara maoromaoro tauna ia boio vadaeni,

To ta ese unai ia laloa lasi.

Dika bada dainai*

Dirava badinaia taudia idia abia lao* vadaeni,+

To ta ia diba lasi unai ia vara.

 2 Idia be maino idia davaria.

Kara maoromaoro ai idia raka taudia ibounai be edia mahuta patana* ai idia laga-ani.

 3 “To umui, meamea hahine ena natudia memero e,

Heudahanai hahine bona ariara hahine ena natudia e,

Lau kahirakahira umui mai:

 4 Umui be daika dekenai umui hevaseha noho?

Daika dekenai emui uduna umui kehoa bona malana umui hahedinaraia?

Umui be kara dika taudia

Bona koikoi taudia edia natudia, ani?+

 5 Au badadia huanai bona au namodia henunai

Kaivakuku idia ura henia bada taudia,+

Idia ese koura bona nadi badadia gabudia ai,

Edia natudia idia alaia mase noho, ani?+

 6 Oi ese koura edia nadi namodia oi abia hidi.+

Oibe, unai be emu ahuna.

Unai gaudia dekenai wain oi bubua, boubou gauna bamona bona harihari gaudia ma haida oi henia.+

Lau be unai gaudia dekenai lau moale, a?

 7 Ororo badana bona latana ena ataiai emu mahuta patana oi hegaegaelaia,+

Bona unuseni oi daekau lao boubou gaudia oi henia totona.+

 8 Iduara bona iduara ena du murinai kaivakuku edia laulau oi atoa.

Lau oi rakatania bona emu dabua oi kokia,

Oi daekau lao bona emu mahuta patana oi habadaia.

Bona oi be idia ida gwauhamata ta oi karaia.

Oi ura bada edia mahuta patana ai oi hekure,+

Bona tau ena kopina kavakava* oi itaia.

 9 Oela bona bonana namo dehoro momo herea oi abia,

Bona Meleka* dekenai oi lao.

Emu hesiai taudia be gabu daudau dekenai oi siaia lao,

Unai amo Mase Gurina* dekenai oi lao.

10 Emu ura daladia ai oi raka totona oi gaukara goada,

To oi gwau lasi, ‘Unai be anina lasi!’

Oi ese goada matamata oi abia.

Unai dainai oi hesiku lasi.*

11 Oi be daika dekenai oi gari,

Unai dainai koikoi herevadia oi gwauraia?+

Lau oi laloatao lasi.+

Emu lalona ai gau ta oi laloa lasi.+

Lau be gau ta lau hereva lasi bona oi karaia gaudia lau laloaboio.*+

Unai dainai lau dekenai oi gari lasi.

12 Lau ese emu kara maoromaoro koikoina+ bona oi karaia gaudia do lau hahedinaraia,+

Unai gaudia ese oi dekenai namo ta do ia havaraia lasi.+

13 Heduru totona oi boiboi neganai,

Oi haboua kaivakuku ese oi do idia hamauria lasi.+

Lai ese idia ibounai do ia odaia lao,

Ta ena hahodi tamona sibona ese idia do ia odaia lao,

To heau mauri gabuna ai lau idia halaoa taudia ese tano do idia abia

Bona egu ororo helagana ai do idia noho.+

14 Ta do ia gwau, ‘Dala umui karaia! Dala umui hegaegaelaia!+

Egu taunimanima edia dala idia koua gaudia umui kokia’”

15 Badina Ataiai Momokani Diravana,

Ia be ia noho hanaihanai+ bona iena ladana be helaga,+ ia gwau:

“Lau be ataiai bona helaga gabuna ai lau noho,+

To lalometau taudia bona ogogami taudia ida lau noho danu,

Unai amo lalomanoka taudia lau hagoadaia

Bona lalohisihisi taudia edia lalona lau hanamoa.+

16 To idia do lau dadaraia momokani lasi

Eiava idia do lau badu henia noho lasi,+

Badina lau dainai ta ena goada ia ore diba,+

Lau havaraia tauna ta danu.

17 Lau be Israela ena koikoi kara dikadia dainai lau badu,+

Vadaeni ia lau botaia, egu vairana lau hunia, bona lau badu momokani.

To ia be gwau-edeede tauna+ bamona sibona ena ura ia badinaia noho.

18 Lau ese iena kara lau itaia,

To ena gorere do lau hanamoa+ bona ia do lau hakaua+

Bona ia bona ia dainai idia taitai taudia do lau hagoadaia.”+

19 Iehova ia gwau: “Lau ese edia uduna amo hanamoa herevadia* do lau havaraia.

Daudau ai ia noho tauna bona kahirakahira ia noho tauna dekenai noho hanaihanai maino do lau henia,+

Bona idia do lau hanamoa.”

20 “To kara dika taudia be ia laga-ani diba lasi hurehure bamona,

Bona ena ranu ese davara ena ava bona kopukopu ia doria lao mai noho.

21 Kara dika taudia totona maino be lasi,”+ unai be egu Dirava ena hereva.

58 Ia be lau dekenai ia gwau: “Mai gado bada ida oi boiboi, uduna oi koua lasi!

Kibi ta bamona emu gado regena oi habadaia.

Egu taunimanima edia gwau-edeede karana+

Bona Iakobo ena bese taudia edia kara dika oi gwauraia hedinarai.

 2 Idia be dina ta ta ai lau idia tahua,

Bona idia moale egu dala idia dibaia totona,

Kara maoromaoro idia badinaia

Bona edia Dirava ena taravatu ia dadaraia lasi besena ta bamona.+

Idia moale Dirava kahirakahira idia lao totona,+

Hahemaoro maoromaoro lau karaia totona lau idia noia:

 3 Bona hari idia gwau: ‘Ai aniani lasi* negana ai, dahaka dainai ai oi itaia lasi?+

Bona emai kara dika dainai ai lalohisihisi neganai, dahaka dainai unai oi itaia lasi?’+

Lau haere: ‘Badina aniani lasi negana ai, umui be sibona emui ura gaudia umui tahua,

Bona emui gaukara karaia taudia umui hahisia.+

 4 Aniani lasi taravatu* negana ai, umui heai bona heatu,

Bona mai badu ida ta ta umui paisia.

Hari dina umui karaia bamona, aniani lasi taravatu umui badinaia diba lasi, bona emui gadona do lau kamonai lasi.

 5 Lau gwauraia aniani negana ai unai bamona do ia vara, a?

Unai dina ai umui be sibona do umui hahisia, a?

Emui kwarana do umui atoa diho, ava latadia bamona, a?

Bona puse dabua bona kahu latanai idia hekure, a?

Umui ese unai umui gwauraia aniani lasi ena nega, a? Bona unai be lau, Iehova umui hamoalea dinana, a?

 6 Lasi. Lau ese umui lau hamaoroa unai aniani lasi taravatu umui badinaia,

Kara dika be seini bamona umui kokia totona,

Umui huaia au metauna umui kokia totona,+

Hisihisi taudia umui ruhaia totona,+

Bona au metaudia ibounai be kahana rua dekenai umui hamakohia totona.

 7 Bona emui paraoa* be hitolo taudia ida umui haria,+

Ogogami bona ruma lasi taudia be emui ruma dekenai umui hakaua mai,

Unai amo dabua lasi tauna dekenai dabua umui henia,+

Bona emui varavara umui laloa maragi lasi.

 8 Bena emui diari be daba rere ena diari bamona do ia hedinarai,+

Bona do umui namo haraga.

Emui kara maoromaoro be emui vairana kahana ai do ia lao,

Bona Iehova ena hairai be emui murina kahana amo umui do ia gimaia.+

 9 Bena do umui boiboi, bona Iehova do ia haere,

Heduru totona do umui taitai, bona do ia gwau, ‘Lau inai!’

Bema emui huana amo huaia au metauna umui kokia

Bona ta umui poinia lasi bona hadikaia hereva umui gwauraia lasi,+

10 Bema umui ura henia gauna be hitolo tauna dekenai umui henia,+

Bona hisihisi taudia umui durua,

Vadaeni emui diari be dibura amo do ia hedinarai,

Bona emui dibura negana be do ia diari, dina tubu bamona.+

11 Iehova ese hanaihanai umui do ia hakaua

Bona tano kaukau ai umui do ia naria,+

Ia ese emui turia do ia hagoadaia lou,

Bona umui be ranu momo ia noho uma gabu bamona,+

Bona ranu ia ore lasi sinavai bamona do umui lao.

12 Umui dainai idia ese idaunegai idia dika gabudia do idia hanamoa lou,+

Bona uru momo lalonai idia dika vadaeni gaudia edia badina aukana do umui haginidia lou.+

Do idia gwau umui ese magu umui hanamoa,+

Bona dala umui karaia lou, umui noholaia totona.

13 Bema Sabati dainai umui be egu dina helagana ai emui ura gaudia umui tahua lasi,+

Bona Sabati umui gwauraia moale negana, Iehova ena helaga dinana, do umui laloa bada dinana,+

Bona umui hanamoa, to emui ura gaudia umui tahua lasi bona anina lasi herevadia umui gwauraia lasi,

14 Vadaeni umui be Iehova dainai do umui moale bada,

Bona lau ese umui be tanobada ena ataiai gabudia edia biaguna ai do lau halaoa.+

Lau ese umui dekenai emui sene tauna Iakobo ena tano do lau henia,+

Badina Iehova be unai bamona ia hereva.’”

59 Itaia, Iehova be ta ia hamauria totona, ena imana ia kwadogi lasi,+

Bona ta ena hereva kamonai totona, ena taiana ia kudima lasi.+

 2 To, umui be sibona emui kara dika dainai emui Dirava amo umui daudau.+

Emui kara dika dainai umui amo ena vairana ia hunia,

Bona ia ura lasi umui ia kamonai henia.+

 3 Badina emui imana be rara+

Bona kara dika amo umui hamiroa vadaeni.

Emui uduna amo hereva koikoidia+ bona hereva mirodia umui gwauraia.

 4 Ta be kara maoromaoro totona ia hereva lasi,+

Ta be mai momokani ida kota dekenai ia lao lasi.

Anina lasi gaudia umui abidadama henia+ bona umui herevalaia.

Kerere karaia totona palani umui karaia bona kara dika umui havaraia.+

 5 Idia ese poisini gaigai ena gatoi idia makohia,

Bona unai gatoi amo poisini gaigai ia raka-lasi.+

Unai gaigai ena gatoi ia ania tauna be do ia mase,

Idia be spaida ena ruma amo dabua idia karaia noho.

 6 To spaida ena ruma be dabua totona do idia gaukaralaia lasi,

Bona idia karaia gaudia amo sibona idia hetaru diba lasi.+

Idia karaia gaudia be dika sibona ia havaraia,

Bona dagedage karadia sibona idia karaia noho.+

 7 Edia aena be kara dika karaia totona idia haraga noho,

Bona idia haraga kerere lasi taudia edia rara idia bubua totona.+

Edia lalohadai be dika,

Bona edia raka daladia ai dika bona hisihisi idia noho.+

 8 Idia be maino dalana idia diba lasi,

Bona edia raka dala ai kota maoromaoro be lasi.+

Edia dala idia hagagevaia,

Unai dala ai idia raka noho taudia be maino dalana idia diba lasi.+

 9 Unai dainai kota maoromaoro be ai amo ia daudau,

Bona kara maoromaoro be ai do ia hanaia lasi.

Ai ura diari ia mai, to itaia, dibura sibona ia noho.

Bona ai ura diari dekenai ai raka, to dibura dekenai ai raka noho.+

10 Ai raka neganai magu ai dogoatao noho, matakepulu taudia bamona.

Matakepulu taudia bamona raka dalana ai tahua noho.+

Dina tubu ai, ai hekwakwanai noho, gabu ia dibura lao noho negana bamona.

Goada taudia huanai, ai be mase taudia bamona.

11 Ai ibounai ai boiboi noho, bea bamona

Bona ai taitai noho, pune manu bamona.

Hahemaoro goeva karana ai tahua noho, to ai davaria lasi;

Hahemauri totona ai naria noho, to ai amo ia daudau.

12 Badina emui vairanai emai kerere be momo.+

Ai ta ta emai kara dika ese unai idia hamomokania.+

Badina ai be ai kerere

Bona unai ai diba.+

13 Ai be ai kara dika bona Iehova ai koia vadaeni,

Ai ese emai Dirava ai dadaraia.

Ai ese ta hahisia bona hadikaia herevadia ai gwauraia,+

Bona emai kudouna amo koikoi herevadia ai gwauraia noho.+

14 Kota maoromaoro be ia vara lasi,+

Bona kara maoromaoro be daudau ai ia noho,+

Badina ariara ai hereva momokani ia moru,

Bona kara maoromaoro ia vareai diba lasi.

15 Hereva momokani ia boio,+

Bona kara dika amo ia raka-siri tauna idia kokia.

Iehova be unai ia itaia bona ia moale lasi,*

Badina hahemaoro goeva karana ia noho lasi.+

16 Ia itaia tau ta ia noho lasi,

Bona ia hoa badina ta be idia totona ia noinoi lasi,

Vadaeni ia be ena imana amo hahemauri ia mailaia,

Bona iena kara maoromaoro ese ia durua.

17 Bena ia ese kara maoromaoro be tuari dabua bamona ia atoa

Bona hahemauri ena kwara gauna be ena kwarana ai ia atoa.+

Ia ese badu be dabua bamona ia atoa+

Bona ura goadana amo sibona ia koua, kouti dabua ta bamona.

18 Edia kara dainai edia davana do ia henia:+

Ena inai taudia do ia badu henia, bona davana do ia henia.+

Bona ia ese motumotu ibounai edia kerere davana do ia henia.

19 Dina diho kahanai idia noho taudia ese Iehova ena ladana do idia gari henia,

Bona dina daekau kahanai idia noho taudia ese iena hairai do idia itaia,

Ia be do ia mai, sinavai ia aru goada bamona,

Badina Iehova be ena lauma do ia gaukaralaia.

20 Iehova ia gwau: “Hoia Lou Tauna+ be Siona dekenai do ia mai,+

Iakobo ena bese taudia, kara dika amo idia giroa taudia unai, dekenai do ia mai.”+

21 Iehova ia gwau: “To inai be idia ida lau karaia gwauhamatana.”+ Bona Iehova ma ia gwau: “Umui latanai egu lauma ia noho bona emui uduna dekenai egu hereva lau atodia, ta ese umui, emui natudia, eiava emui tubudia edia uduna amo unai do ia kokia lasi, hari amo ela bona hanaihanai.”

60 “Hahine e, oi toreisi,+ diari oi halasia, badina emu diari ia mai vadaeni.

Iehova ena hairai be oi latanai.+

 2 Badina itaia, dibura ese tanobada do ia koua

Bona ori koremana ese bese idauidau do ia koua,

To Iehova ese oi do ia hadiaria,

Bona emu latanai iena hairai do idia itaia.

 3 Bese idauidau be emu diari dekenai do idia lao+

Bona king taudia+ be emu diari hairaina dekenai do idia lao.+

 4 Emu matana oi abia isi bona gabu ibounai oi itaia!

Idia ibounai be idia haboua vadaeni, bona oi dekenai idia mai noho.

Gabu daudau amo emu natudia memero idia mai noho,+

Bona emu natudia kekeni be idia huaia mai noho.+

 5 Unai nega ai oi ese unai do oi itaia bona do oi moale bada,+

Bona emu kudouna be moale amo do ia honu momokani,

Badina davara ena kohu ibounai be oi dekenai do idia mailaia

Bona bese idauidau edia kohu danu be oi dekenai do idia mailaia.+

 6 Kamelo momo herea ese emu tano do idia hahonua,

Midiana bona Epa amo kamelo natudia+

Bona Sieba amo kamelo momo herea do idia mailaia,

Idia ese golo bona frenkinsens* do idia huaia.

Bona Iehova do idia hanamoa.+

 7 Kedara+ ena mamoe orea ibounai be oi dekenai do idia haboua.

Nebaioto+ ena mamoe tau ibounai ese oi do idia hesiai henia.

Idia be egu boubou patana latanai do idia mai bona idia do lau abia dae,+

Bona lau ese egu ruma hairaina do lau hahairaia.+

 8 Ori bamona idia roho loa taudia be daidia?

Idia be edia ruma dekenai idia roho lao pune manu bamona.

 9 Badina motumotu idauidau be lau dekenai do idia tabekau,+

Tarasisi ena bouti be idia heau guna,

Gabu daudau amo emu natudia memero bona natudia kekeni+

Bona edia siliva bona golo idia mailaia totona,

Unai gaudia be emu Dirava Iehova ena ladana bona Israela ena Helaga Tauna totona,

Badina ia ese oi do ia hanamoa.*+

10 Idau tano taudia ese emu magu do idia haginia,

Bona edia king taudia be oi do idia hesiai henia,+

Egu badu dainai oi lau panisia,

To egu lalonamo* dainai oi do lau hebogahisi henia.+

11 Emu geiti be do ia kehoa hanaihanai,+

Dina ai bona hanuaboi ai do idia koua lasi,

Unai amo bese idauidau edia kohu be oi dekenai do idia mailaia,

Bona edia king taudia ese unai do idia gunalaia.+

12 Badina oi idia hesiai henia lasi bese bona basileia be do idia ore,

Bona bese idauidau be dika bada do idia davaria.+

13 Lebanona ena hairai be oi dekenai do ia mai,+

Iunipa au, asi au,* bona saipresi au danu,+

Unai gaudia ese egu dubu helaga do ia hahairaia.

Egu aena atoa gabuna do lau hahairaia.+

14 Oi idia hahisia taudia edia natudia memero be do idia mai bona emu vairanai do idia tui diho,

Mai hemataurai lasi ida oi idia kara henia taudia be emu aena badinai do idia tui diho,

Bona oi do idia gwauraia, Iehova ena siti,

Israela ena Helaga Diravana ena Siona.+

15 Ena be oi idia rakatania, bona oi idia inai henia, bona ta be oi amo ia raka hanaia lasi,+

To oi be idia hanamoa hanaihanai gauna ta ai do lau halaoa,

Bona unai do idia moalelaia ela bona hanaihanai.+

16 Oi ese bese idauidau edia milika do oi inua,+

Basileia idauidau ese oi do idia ubua.*+

Bona do oi diba momokani, lau, Iehova be emu Hamauria Tauna,

Bona Iakobo ena Siahu Ibounai Diravana be emu Hoia Lou Tauna.+

17 Lau ese kopa do lau mailaia lasi, to golo do lau mailaia,

Bona auri do lau mailaia lasi, to siliva do lau mailaia,

Au do lau mailaia lasi, to kopa do lau mailaia,

Bona nadi do lau mailaia lasi, to auri do lau mailaia,

Bona maino do lau abia hidi emu gunalaia tauna bamona ai do ia lao,

Bona kara maoromaoro be emu gaukara naria tauna bamona do ia lao.+

18 Emu tano ai dagedage sivarai do oi kamonai lou lasi

Eiava emu tano hetoadia ai hadikaia gaudia be lasi.+

Bona emu magu ladana do oi hatoa Hahemauri+ bona emu geiti ladana do oi hatoa Hanamoa.

19 Oi dekenai dina ena diari do ia hedinarai lou lasi,

Bona hua ena diari be oi dekenai do ia hedinarai lou lasi,

Badina Iehova be emu noho hanaihanai diarina,+

Bona emu Dirava be emu hairai.+

20 Emu dina do ia diho lou lasi,

Bona emu hua do ia boio lou lasi,

Badina oi totona Iehova be noho hanaihanai diarina,+

Bona emu taitai dinadia be do idia ore.+

21 Bona emu taunimanima ibounai be kara maoromaoro taudia,

Idia ese tano do idia noholaia hanaihanai.

Idia be lau hadoa uhe amo ia tubu daekau gauna bamona,

Egu imana amo lau karaia gaudia,+ lau idia hahairaia totona.+

22 Namba maragina be tausen ai do ia lao,

Bona bese maragina be bese goadana ai do ia lao.

Lau, Iehova, ese nega korikori ai unai do lau karaia haraga.”

61 Siahu Ibounai Lohiabadana Iehova ena siahu be lau latanai,+

Badina Iehova ese lau ia horoa manau taudia dekenai sivarai namona lau harorolaia totona.+

Ia ese lau ia siaia kudouna idia makohi taudia hagoadaia totona,

Idia guia taudia dekenai ruhaia sivaraina lau harorolaia totona

Bona dibura ruma taudia edia matana lau kehoa totona,+

 2 Iehova ena kara namo* laganina

Bona iseda Dirava ena badu dinana harorolaia totona,+

Idia taitai taudia hagoadaia totona,+

 3 Siona totona idia taitai taudia dekenai

Kwara gauna do lau henia, to kahu do lau henia lasi,

Moale ena dehoro do lau henia, to taitai do lau havaraia lasi,

Hanamoa ena dabua do lau henia, to lalometau do lau havaraia lasi.

Bona idia do idia gwauraia kara maoromaoro edia au badadia,

Iehova ese ia hadoa gaudia unai, ia idia hanamoa* totona.+

 4 Idaunega amo idia dika hanuadia do idia haginia lou,

Idia noho kava gabudia do idia hanamoa lou,+

Bona idia dika siti do idia haginia lou,+

Unai siti be lagani momo lalonai idia noho kava.+

 5 “Idau taudia do idia mai bona emui mamoe do idia naria,

Bona idau tano taudia+ be emui biru taudia bona vain uma naria taudia ai do idia lao.+

 6 To umui do idia gwauraia Iehova ena hahelaga taudia,+

Umui do idia gwauraia iseda Dirava ena hesiai taudia.

Umui ese bese idauidau edia kohu do umui gaukaralaia,+

Bona edia taga do umui heagilaia.

 7 Do umui hemarai lou lasi, to emui tano be nega rua amo do ia habadaia,

Idia do idia hevasehalaia lasi, to edia ahuna dainai mai moale ida do idia boiboi.

Oibe, edia tano ai edia kohu be nega rua amo do idia habadaia.+

Edia moale be do ia noho hanaihanai.+

 8 Badina lau, Iehova, be kota maoromaoro lau ura henia,+

Henaohenao bona koikoi karadia lau inai henia.+

Lau ese edia gaukara davana do lau henia momokani,

Bona idia ida noho hanaihanai gwaubou do lau karaia.+

 9 Bese idauidau huanai edia bese do idia hedinarai+

Bona taunimanima huanai edia bese taudia do idia hedinarai.

Idia do idia itaia taudia ibounai do idia laloparara,

Idia be Iehova ese ia hanamoa taudia edia natudia.”+

10 Lau be Iehova dekenai do lau moale bada herea.

Lau be egu Dirava dekenai do lau moale bada.+

Badina ia ese hahemauri ena dabua be lau dekenai ia atoa.+

Ia ese kara maoromaoro ena kouti, imana lasi gauna, amo lau ia kumia,

Headava matamata tauna be ena kwara kumia dabua* ia atoa bamona,+

Bona headava matamata kekeni be herahera gaudia amo sibona ia hahairaia bamona.

11 Tanobada amo tubutubu gaudia idia tubu

Bona uma gabuna ai uhe idia tubu bamona,

Siahu Ibounai Lohiabadana Iehova

Be kara maoromaoro do ia havaraia+ bona taunimanima ese ia do idia hanamoa,+ bona bese idauidau ese unai do idia itaia.

62 Siona dainai egu uduna do lau koua lasi,+

Bona Ierusalema dainai hereva ta do lau gwauraia lasi

Ela bona Siona ena kara maoromaoro do ia diari momokani+

Bona ena hahemauri be kede bamona do ia diari.+

 2 “Hahine e, bese idauidau be emu kara maoromaoro do idia itaia,+

Bona king ibounai ese emu hairai do idia itaia.+

Bona oi dekenai ladana matamata ta do idia atoa,+

Unai ladana be Iehova ese ena uduna amo do ia gwauraia.

 3 Iehova ena imana ai oi be hairai korona ta ai do oi lao,

Emu Dirava ena imana ai oi be lohia taudia edia kwara kumia dabua ai do oi lao.

 4 Oi do idia gwauraia lou lasi ta ese ia rakatania hahine,+

Bona emu tano do idia gwauraia lou lasi ia noho kava tanona.+

To oi do idia gwauraia Ia Dekenai Lau Moale Hahine,+

Bona emu tano do idia gwauraia Headava Hahine.

Badina Iehova be oi dekenai do ia moale,

Bona emu tano be ia headava hahine bamona.

 5 Mero matamata ese rami-hebou kekeni ia adavaia bamona,

Emu taunimanima ese oi do idia adavaia.

Headava matamata tauna ese headava matamata hahine dekenai ia moale bamona,

Emu Dirava be oi dekenai do ia moale.+

 6 Ierusalema e, lau ese emu magu latanai idia noho gima taudia lau oda henia.

Dina bona hanuaboi ibounai idia hereva noho be namo.

Iehova umui herevalaia taudia e,

Umui laga-ani lasi,

 7 Bona ia dekenai do umui guriguri noho, ela bona Ierusalema do ia haginia goada,

Oibe, ela bona Ierusalema be tanobada taudia ese idia hanamoa siti ai do ia lao.”+

 8 Iehova be ena imana idibana goadana ia abia isi bona ia gwauhamata:

“Lau ese emu witi be emu inai taudia dekenai do lau henia lasi, idia ania totona,

Bona emu hekwarahi amo oi karaia wain matamata be idau taudia ese do idia inua lasi.+

 9 To witi idia haboua taudia ese witi do idia ania bona Iehova do idia hanamoa.

Bona wain idia haboua taudia ese egu ariara helagana ai wain do idia inua.”+

10 Geiti amo umui raka hanaia.

Taunimanima totona dala umui karaia.+

Haiwei umui karaia.

Dala amo nadi umui kokidia.+

Taunimanima totona saini au ta umui haginia.+

11 Kamonai! Iehova be tanobada ibounai dekenai do ia gwau:

“Siona ena natuna kekeni dekenai umui gwau,

‘Itaia! Emu hahemauri negana ia mai noho.+

Itaia! Ia be ahuna do ia henia,

Bona ia be davana do ia henia.’”+

12 Idia do idia gwauraia helaga taudia, Iehova ese ia hoia lou taudia unai,+

Bona emu ladana do idia gwauraia Dirava ese Ia Tahua Siti, Idia Rakatania Lasi Siti.+

63 Daika be diari kala* dabua ia atoa

Bona Edoma hanua Bosera amo ia mai noho?+

Daika be mai siahu bada ida ia raka mai noho

Mai dabua hairaina ida?

“Unai be lau, kara maoromaoro ai lau hereva Diravana,

Egu siahu bada amo taunimanima lau hamauria.”

 2 Dahaka dainai emu dabua be kakakaka?

Bona dahaka dainai emu dabua be vain huahua moia gabuna ai ia gaukara tauna ena dabua bamona?+

 3 “Lau sibona ese vain moia gauna amo greips lau moia noho.

Taunimanima huana amo ta ese lau ia durua lasi.

Lau badu dainai idia lau moia noho,

Bona egu badu bada amo idia lau moia diho noho.+

Egu dabua be edia rara amo ia honu,

Bona egu dabua ibounai be lau hamiroa vadaeni.

 4 Lau be dika davana henia dinana totona egu lalona lau hadaia,+

Bona egu hoia lou taudia edia lagani ia ginidae vadaeni.

 5 Lau itaia noho, to ta ia noho lasi lau ia durua totona,

Lau hoa badina ta be lau ia durua lasi.

Unai dainai egu imana ese hahemauri ia mailaia,+

Bona egu badu ese lau ia durua.

 6 Lau badu dainai taunimanima lau moia,

Egu badu amo idia lau hakekeroa+

Bona tano dekenai edia rara lau bubua.”

 7 Lau ese Iehova ena lalokau* karadia,

Iehova idia hanamoa karadia unai, do lau herevalaia,

Badina Iehova ese ita totona kara namodia momo ia karaia,+

Iena hebogahisi bona lalokau bada dainai,

Israela besena totona kara namodia momo ia karaia.

 8 Badina Dirava ia gwau: “Idia be egu taunimanima, idia ese lau do idia badinaia.”*+

Vadaeni Dirava be edia Hamauria Tauna ai ia lao.+

 9 Edia lalometau negadia ibounai lalonai, ia danu ia lalometau.+

Bona iena gwaukau tauna* ese idia ia hamauria.+

Iena lalokau bona hebogahisi dainai idia ia hoia lou,+

Bona idaunegai mauri dinadia ibounai lalonai idia ia abia isi bona ia hakaua.+

10 To idia ese ia idia gwau-edeede henia+ bona ena lauma helaga idia hahisia.+

Bena ia be edia inai tauna ai ia lao,+

Bona ia ese idia ia tuari henia.+

11 Bona edia nega gunadia,

Iena hesiai tauna Mose ia mauri negana unai, idia laloatao:

“Edia Dirava be edeseni? Iena mamoe naria taudia amo ia ese idia be davara amo ia hakaudia mai, ani?+

Ia ese Mose dekenai ena lauma helaga ia henia, ani?+

12 Iena imana goadana amo Mose ena imana idibana ia dogoatao bona ia hakaua,+

Ia ese edia vairana ai ranu ia hapararaia+

Unai kara dainai ena ladana do idia laloatao ela bona hanaihanai,+

13 Ia ese davara ena dobu gabudia amo idia ia hakaua,

Unai amo idia raka namonamo bona idia moru lasi,

Hosi be tano palaka* ai ia raka bamona.

14 Animal be laga-ani totona tano palakana dekenai idia lao hegeregerena,

Iehova ena lauma ese ena taunimanima dekenai laga-ani ia henia.”+

Oi ese emu taunimanima be unai bamona oi hakaudia,

Unai amo sibona emu ladana oi hahairaia.+

15 Emu helaga bona hairai bada noho gabuna,

Guba amo oi itaia.

Emu ura bada bona emu goada bada be edeseni?

Emu kara namodia dainai oi hahedinaraia hebogahisi be edeseni?+

Unai karadia be ai dekenai oi hahedinaraia lasi.

16 Oi be emai Tamana.+

Ena be Aberahamo

Bona Israela be ai idia diba lasi,

To oi, Iehova, be emai Tamana.

Oi be emai Hoia Lou Tauna, badina idaunega amo unai bamona oi karaia noho.+

17 Iehova e, dahaka dainai emu dala amo ai oi hakaua siri?

Dahaka dainai emai kudouna oi ha-aukaia, unai amo oi ai gari henia lasi?+

Mani oi giroa mai, badina ai be emu hesiai taudia,

Emai iduhu ibounai be emu ahuna.+

18 Emu helaga taudia ese nega sisina lalonai unai tano idia biagua.

Emai inai taudia ese emu dubu helaga idia moia tao vadaeni.+

19 Badina nega daudau lalonai ai be oi lohiaia lasi taudia bamona ai noho,

Bona ai be emu bese lasi taudia bamona ai noho.

64 Bema oi ese guba oi hapararaia bona oi diho mai diba,

Vadaeni ororo be oi dainai do idia mareremarere,

 2 Lahi ese au kakoro ia araia,

Bona unai lahi ese ranu ia hasiahua bona ia boela bamona,

Vadaeni emu inai taudia ese emu ladana do idia diba,

Bona bese idauidau be emu vairana ai mai gari ida do idia heudeheude!

 3 Hoa kara badadia oi karaia neganai, ai laloa diba lasi unai bamona do ia vara,+

Oi diho mai neganai, emu vairana ai ororo idia mareremarere.+

 4 Bona guna negadia amo ta be dirava ma ta ena sivarai ia kamonai lasi,

Bona ta ese Dirava ia itaia lasi, to oi sibona,

Badina emu taunimanima, oi dekenai idia naria noho taudia unai, totona kara ta oi karaia noho.+

 5 Mai moale ida kara maoromaoro idia karaia,+

Bona oi idia laloatao bona emu dala idia badinaia taudia oi abia dae.

To ai kara dika noho lalonai ai dekenai oi badu,+

Bona ai be nega daudau lalonai ai kara dika.

Vadaeni hari ai oi hamauria diba, a?

 6 Bona ai ibounai be miro tauna bamona ai lao vadaeni,

Bona emai kara maoromaoro ibounai idia miro, hua gorere ia abia hahine ena dabua mirona bamona.+

Au raurau bamona ai ibounai do ai kakoro,

Bona emai kara dika ese lai bamona ai do ia odaia lao.

 7 Ta be emu ladana ai ia boiboi lasi,

Bona ia ura oi ia tahua bona oi ia dogoatao tauna ta be lasi,

Badina emu vairana be ai amo oi hunia vadaeni,+

Bona emai kara dika dainai, oi ese ai oi rakatania vadaeni.

 8 To Iehova e, hari oi be emai Tamana.+

Ai be raro, bona oi be emai Uro Karaia Tauna.*+

Ai ibounai be emu imana amo oi karaia.

 9 Iehova e, oi badu momokani lasi,+

Bona emai kara dika oi laloatao hanaihanai lasi.

Mani ai oi itaia, badina ai ibounai be emu taunimanima.

10 Emu siti helagadia be tano kaukau ai idia lao vadaeni.

Siona be tano kaukau ai ia lao vadaeni,

Ierusalema be ta ese ia noholaia lasi gabuna ai ia lao.+

11 Emai ruma* helagana bona mai hairaina,

Emai sene taudia ese oi idia hanamoa rumana unai,

Lahi amo idia gabua ore vadaeni,+

Bona ai ura henia bada gaudia ibounai be idia dika vadaeni.

12 Iehova e, idia vara noho gaudia ibounai dainai, ai do oi durua lasi, a?

Ai idia hadikaia noho lalonai, oi be do oi hereva lasi bona gau ta do oi karaia lasi, a?+

65 “Lau totona idia henanadai lasi taudia be lau idia dibaia,

Lau idia tahua lasi taudia ese lau idia davaria.+

Egu ladana dekenai idia boiboi lasi besena dekenai lau gwau, ‘Lau inai! Lau inai!’+

 2 Dina ibounai lalonai idia dekenai egu imana lau kehoa noho, to idia kwara auka noho,+

Idia be dala maorona idia badinaia noho lasi,+

Bona sibona edia lalohadai idia badinaia noho.+

 3 Idia ese lau idia hahisia bada noho,+

Uma gabudia ai boubou idia henia+ bona biriki ai boubou gaudia edia kwalahu idia karaia.

 4 Mase guria gabudia ai idia helai,+

Bona hanuaboi ai hunia gabudia ai idia noho,

Boroma edia vamu idia ania noho,+

Bona edia uro amo miro animal edia vasiahu idia inua noho.+

 5 Haida dekenai idia gwau, ‘Ai dekenai umui mai lasi,

Badina ai be helaga herea, umui bamona lasi.’

Idia be kwalahu bamona egu udu baubau lalonai idia noho, lahi be dina ibounai ia araia noho bamona.

 6 Itaia! Egu vairana dekenai edia kara idia torea vadaeni,

Lau be gau ta do lau gwauraia lasi,

To lau ese edia davana do lau henia,+

Lau ese edia kara hegeregerena edia davana do lau henia,

 7 Badina idia bona edia sene taudia idia kara dika,+

Idia ese ororo ai boubou gaudia edia kwalahu idia karaia

Bona ororo maragidia ai lau idia gwauraia dika,+

Lau ese edia gaukara davana ibounai do lau henia guna.” Unai be Iehova ena hereva.

 8 Iehova ma ia gwau:

“Rigi tamona ai wain matamata ena greips idia noho hegeregerena,

Bona ta ia gwau, ‘Oi hadikaia lasi, badina ia lalonai gau namona* ta ia noho,’

Egu hesiai taudia dekenai unai bamona do lau karaia.

Lau ese idia ibounai do lau hadikaia ore lasi.+

 9 Iakobo ena bese do lau havaraia

Bona Iuda amo bese ta ese egu ororo do ia noholaia.+

Lau abia hidi taudia ese unai do idia biagua

Bona egu hesiai taudia be unuseniai do idia noho.+

10 Egu taunimanima, lau idia tahua taudia totona

Sarona tano+ be mamoe ena rei gabuna namona ai do ia lao,

Bona Akoro Kourana+ be boromakau edia laga-ani gabuna ai do ia lao.

11 To umui be Iehova idia dadaraia taudia huanai umui noho,+

Idia ese egu ororo helagana idia laloaboio,+

Idia ese Laki diravana totona teibolo ta idia hegaegaelaia,

Bona Vaira Gaudia Gwauraia diravana totona kapusi be wain amo idia hahonua.

12 Unai dainai umui be tuari kaia amo do umui mase,+

Umui ibounai be do umui tui diho idia hamasea totona,+

Badina lau ese umui lau boiria, to umui haere lasi,+

Lau hereva, to umui kamonai lasi.

Egu vairana ai umui kara dika noho,

Bona lau umui habadua karadia umui karaia.”+

13 Unai dainai Siahu Ibounai Lohiabadana Iehova ia gwau:

“Itaia, egu hesiai taudia do idia aniani, to umui be do umui hitolo.+

Egu hesiai taudia be ranu do idia inua,+ to umui be do umui ranu mase.

Egu hesiai taudia be do idia moale,+ to umui be do umui hemarai.+

14 Egu hesiai taudia be mai moale ida do idia boiboi badina edia kudouna ia namo,

To umui be do umui taitai badina umui lalohisihisi

Bona do umui taitai badina umui lalometau.

15 Umui be ladana ta do umui abia, egu abia hidi taudia ese unai ladana do idia gwauraia dika,

Bona Siahu Ibounai Lohiabadana Iehova ese umui ta ta do ia hamasea,

To ena hesiai taudia dekenai ladana ma ta do ia henia.+

16 Vadaeni bema ta be sibona totona tanobada ai hahenamo ta ia tahua

Hereva momokani* ena Dirava ese do ia hanamoa,

Bona bema ta be tanobada ai gwauhamata ta ia karaia

Hereva momokani* ena Dirava ese unai do ia hamomokania.+

Badina lalometau gaudia gunadia be do idia ore.

Unai gaudia be egu vairana amo do idia boio.+

17 Itaia, lau ese guba matamata bona tanobada matamata do lau havaraia.+

Bona gau gunadia do umui laloa lou lasi,

Eiava do umui laloaboio momokani.+

18 Vadaeni lau karaia gaudia dainai do umui moale hanaihanai.

Itaia, lau ese Ierusalema lau karaia, ia be moale gauna

Bona ena taunimanima do idia moale bada.+

19 Bona lau be Ierusalema bona egu taunimanima dainai do lau moale bada.+

Ierusalema ai taitai eiava lalohisihisi ena taitai do oi kamonai lasi.”+

20 “Unai gabu ai natu maragina ta do ia mase lasi,

Bona buruka taudia be do idia noho daudau.

Bona mauri lagani 100 tauna be mero matamata sibona,

To mauri lagani 100 ai ia mase tauna, do idia gwauraia kara dika tauna.

21 Ruma do idia haginia bona do idia noholaia,+

Bona vain umadia do idia karaia bona edia huahua do idia ania.+

22 Ruma do idia haginia lasi, ma ta ese ia noholaia totona,

Eiava do idia hadohado lasi, ma ta ese ia ania totona.

Badina egu taunimanima edia mauri dinadia be au edia mauri dinadia bamona,+

Bona egu abia hidi taudia edia ima gaukara idauidau do idia moalelaia bada.

23 Do idia hekwarahi kava lasi,+

Eiava do idia havaraia natudia be dika do idia davaria lasi,

Badina idia be Iehova ese ia hanamoa taudia,+

Bona edia bese taudia danu do ia hanamoa.+

24 Edia noinoi gauna idia do gwauraia lasi neganai, idia do lau haere henia.

Idia do hereva noho lalonai, do lau kamonai.

25 Uda sisia bona mamoe natuna do idia aniani hebou,

Laiona be rei do ia ania, boromakau bamona,+

Bona gaigai ese kahu do ia ania.

Egu ororo helagana ai animal idauidau ese ta do ia hahisia eiava hadikaia lasi.”+ Unai be Iehova ena hereva.

66 Iehova ia gwau:

“Guba be egu terona, bona tanobada be egu aena atoa gauna.+

Umui ese lau totona edena bamona ruma do umui haginia?+

Eiava egu noho gabuna be edeseniai?”+

 2 Iehova ia gwau: “Egu imana amo inai gaudia ibounai lau karaia,

Bona gau ibounai be unai bamona idia vara,”+

Dirava ma ia gwau: “Egu hereva ia matauraia bada, ia manau bona ena kara dainai ia lalohisihisi tauna,

Unai tauna do lau itaia noho.+

 3 Boromakau ia alaia tauna be tau ta ia alaia tauna bamona.+

Mamoe ia bouboulaia noho tauna be sisia ta ena aiona ia makohia noho tauna bamona.+

Harihari gauna ia bouboulaia tauna be boroma ena rara ia bouboulaia tauna bamona!+

Frenkinsens* ia bouboulaia tauna+ be meamea herevadia amo ta ia hanamoa tauna bamona.*+

Idia be sibona edia dala idia badinaia,

Bona gau dika rohorohodia idia moalelaia bada.

 4 Unai dainai do lau abia hidi edena dala ai idia do lau panisia,+

Bona idia gari henia gaudia be idia dekenai do lau mailaia.

Badina lau boiboi neganai, ta ese lau ia haere henia lasi,

Lau hereva neganai, ta ese egu hereva ia kamonai lasi.+

Idia be egu vairana ai kara dika idia karaia noho,

Bona edia kara amo lau idia habadua noho.”+

 5 Iehova ena hereva dekenai umui gari taudia e, ena hereva umui kamonai:

“Egu ladana dainai umui idia inai henia bona umui amo idia gini siri taudia, emui tadikakadia unai, idia gwau, ‘Namona be Iehova ita hanamoa!’+

To lau be umui dekenai do lau hedinarai bona umui dekenai moale do lau henia,

Bona idia be do lau hahemaraia.”+

 6 Siti amo rege bada ia mai noho, unai rege be dubu helaga amo!

Unai be Iehova ese ena inai taudia edia davana ia henia noho ena regena.

 7 Ia be hahine ta bamona, mara ena hisihisi ia do abia lasi neganai, natuna ia havaraia.+

Ia be natuna mero ta ia havaraia.

 8 Daika be unai bamona kara ena sivarai ia kamonai vadaeni?

Daika be unai bamona kara ia itaia vadaeni?

Tano ta be dina tamona lalonai do ia vara, a?

Eiava bese ta be nega tamona lalonai do ia vara, a?

To, Siona be mara ena hisihisi ia abia neganai, ena natudia memero ia havaraia.

 9 Iehova ia gwau: “Lau ese hahine ena mara ena nega do lau henia, to natuna do ia havaraia lasi, a?”

Emui Dirava ia gwau: “Lau ese natuna ena vara negana lau havaraia, bena beibi pusena lau koua, a?”

10 Ierusalema umui lalokau henia taudia ibounai e, ia ida umui moale.+

Ia dainai umui taitai taudia ibounai e, Ierusalema dainai do umui moale bada,

11 Sina ta ese rata amo natuna ia ubua ela bona ia bogakunu bamona, Ierusalema ese umui do ia naria,

Oibe, do umui bogakunu bona moale, badina Ierusalema be hairai ia abia vadaeni.

12 Badina Iehova ia gwau:

“Lau ese iena maino lau habadaia, sinavai bamona,+

Bona bese idauidau edia hairai lau habadaia, sinavai ena aru goadana bamona.+

Umui do ia naria bona imana dekenai do ia huaia,

Bona iena tuina latanai umui be mai lalokau ida do ia naria.

13 Sina ese ena natuna mero ia hagoadaia bamona,

Lau ese umui do lau hagoadaia noho,+

Bona Ierusalema dainai goada do umui abia.+

14 Umui ese unai do umui itaia, bona do umui moale,

Emui turia do idia matamata lou, ava matamata bamona.

Bona Iehova ena siahu be ena hesiai taudia ese do idia itaia,

To ia ese ena inai taudia do ia badu henia.”+

15 “Badina Iehova be lahi bamona do ia mai,+

Bona ena kariota ibounai be lai gubana bamona,+

Unai amo mai badu bada ida kara dika taudia edia davana do ia henia,

Bona lahi amo idia do ia panisia.+

16 Iehova be lahi amo idia do ia hahemaoro henia,

Oibe, iena tuari kaia amo taunimanima ibounai do ia alaia,

Bona Iehova ese taunimanima momo do ia hamasea.”

17 Iehova ia gwau: “Idia be sibona idia hahelagaia bona idia hagoevaia, uma gabu dekenai idia vareai+ bona dirava koikoi* idia tomadiho henia. Idia ese boroma ena vamu bona miro gaudia bona bita idia ania.+ Unai taudia ibounai be do idia boio. 18 Unai taudia edia kara bona lalohadai lau diba dainai, lau be lau mai noho bese bona gado idauidau taudia lau haboua totona, bona do idia mai bona egu hairai do idia itaia.”

19 “Lau ese idia huanai toa ta do lau atoa, bona idia heau mauri taudia haida do lau siaia Tarasisi,+ Pulu, bona Ludi,+ peva idia gaukaralaia taudia unai, bona Tubala bona Iavana,+ bona daudau motumotu dekenai. Unai bese idauidau be egu sivarai idia do kamonai lasi eiava egu hairai idia do itaia lasi. Bona idia dekenai egu hairai do idia herevalaia.+ 20 Idia ese bese idauidau amo emui tadikaka+ ibounai be hosi, kariota, treila, doniki, bona kamelo momo herea amo do idia abia mai egu ororo helagana, Ierusalema ai, idia be harihari gaudia bamona Iehova dekenai. Israela taudia ese edia harihari gaudia be uro goevana ai idia udaia bona Iehova ena ruma ai idia abia mai bamona.” Unai be Iehova ena hereva.

21 Iehova ia gwau: “Lau ese haida do lau abia hahelaga taudia bona Levi taudia ai do idia lao totona.”

22 Iehova ia gwau: “Lau ese lau havaraia guba matamata bona tanobada matamata+ be egu vairana ai do idia noho hanaihanai hegeregerena, emui bese bona emui ladana be do ia noho hanaihanai.”+

23 Iehova ia gwau: “Hua matamata ta ta ai bona sabati ta ta ai,

Taunimanima ibounai be egu vairana ai do idia mai, lau idia tomadiho henia totona.+

24 Bona do idia lao bona lau idia gwau-edeede henia taudia edia mase tauanina do idia itaia.

Badina unai mase tauanidia ai idia noho biluga be do idia mase lasi,

Bona mase tauanidia idia gabua lahi be do ia bodo lasi,+

Bona taunimanima dekenai idia be gau dika rohoroho bamona ai do idia lao.”

Anina be “Iehova ese Ia Hamauria.”

Eiava “edia biaguna.”

Diksenari ai, “Tuari oreadia edia Iehova” itaia.

Eiava “hadibaia herevana.”

Eiava “tama sina idia mase natuna.”

Eiava “witi bia.”

Eiava “tama sina idia mase natudia.”

Reana unai au bona uma gabudia ai kaivakuku idia tomadiho henia.

Eiava “hadibaia herevana.”

Diksenari ai, “Tuari oreadia edia Iehova” itaia.

Diksenari ai, “Tuari oreadia edia Iehova” itaia.

Heb., “tuari tatau 50 edia gunalaia tauna.”

Heb., “edia kara ena huahua do idia ania.”

Eiava “ageva ena herahera gaudia.”

Diksenari itaia.

Unai be, idia headava lasi bona natudia idia havaraia lasi dainai idia abia hemaraina.

Heb., “kukuri.”

Diksenari ai, “Tuari oreadia edia Iehova” itaia.

Ap. B14 itaia.

Ap. B14 itaia.

Ap. B14 itaia.

Miusiki gauna ta mai ena varo, gita bamona, to ena toana be idau.

Eiava “Sheol,” unai be, mase taudia guria gabuna. Diksenari itaia.

Eiava “hadibaia herevana.”

Diksenari ai, “Tuari oreadia edia Iehova” itaia.

Heb., “hereva ta lau gwauraia diba lasi.”

Eiava reana, “idia.”

Anina be “Idia Mauri Taudia Haida Sibona Do Idia Giroa Lou.”

Eiava “Sheol,” unai be, mase taudia guria gabuna. Diksenari itaia.

Anina be “Dirava be Ita Danu Ia Noho.”

Unai be, Euperate.

Inai ladana ese ia hahedinaraia taunimanima idia mai haraga bona edia inai taudia edia tano amo kohu idia dadia.

Unai be, Euperate.

Isa 7:14 itaia.

Heberu herevana Emanuela, ena anina be “Dirava be ita danu ia noho.” Isa 7:14; 8:8 itaia.

Diksenari ai, “Tuari oreadia edia Iehova” itaia.

Eiava “hadibaia herevana.”

Eiava “gavamani.”

Diksenari ai, “Tuari oreadia edia Iehova” itaia.

Eiava reana, “pama au rauna bona siriho.”

Eiava “tama sina idia mase natudia.”

Eiava “tama sina idia mase natudia.”

Diksenari ai, “Tuari oreadia edia Iehova” itaia.

Unai be, siri 5 bona 24 ese ia herevalaia “Asuria taudia.”

Eiava “ira.”

Eiava reana, “Bona boromakau natuna bona laiona do idia aniani hebou.”

Eiava “saini au.”

Eiava “bese ibounai ese ia do idia tahua.”

Unai be, Babulonia.

Eiava “saini au.”

Eiava reana, “hakaukaua.”

Unai be, Euperate.

Eiava reana, “davara be sinavai maragidia 7 dekenai do ia hapararaia.”

“Iah” be Iehova ena ladana kwadogina.

Eiava “miusiki gadaralaia.”

Heb., “lau hahelagaia taudia.”

Diksenari ai, “Tuari oreadia edia Iehova” itaia.

Eng., ostrich. Ia be kokokoko bamona.

Eiava reana, “Bona nanigosi bamona demoni.”

Eiava “Sheol,” unai be, mase taudia guria gabuna. Diksenari itaia.

Heb., “nanigosi tau.”

Eiava “Sheol,” unai be, mase taudia guria gabuna. Diksenari itaia.

Eiava “Sheol,” unai be, mase taudia guria gabuna. Diksenari itaia.

Heb., “ruma.”

Diksenari ai, “Tuari oreadia edia Iehova” itaia.

Ia be mada bamona, ena tauanina be mai ena ginigini. Eng., porcupine.

Eiava “hegaegae.”

Diksenari itaia.

Eiava “noho hanaihanai lalokauna.” Diksenari itaia.

Inai greips kaukaudia idia moia hebou, bona ena toana be keke bamona.

Eiava reana, “Badina tuari ena boiboi be au huahua bona aniani latanai ia diho.”

Miusiki gauna ta mai ena varo, gita bamona, to ena toana be idau.

Heb., “Israela ena natudia memero.”

Diksenari ai, “Tuari oreadia edia Iehova” itaia.

Diksenari itaia.

Eiava “saini au.”

Eiava reana, “amo.”

Diksenari ai, “Tuari oreadia edia Iehova” itaia.

Diksenari ai, “Tuari oreadia edia Iehova” itaia.

Inai idia karaia totona tano idia geia, bena ranu be Naila Sinavai amo edia uma dekenai ia aru lao.

Inai tubutubu gauna be Aigupito ai ia tubu, ia amo linen dabua idia karaia.

Eiava reana, “pama au rauna eiava siriho.”

Eiava “tuari biaguna.”

Eiava “lalona dabua sibona ia atoa.”

Reana inai be idaunegai Babulonia ia herevalaia.

Heb., “egu koekoena ia hisihisi bada.”

Diksenari ai, “Tuari oreadia edia Iehova” itaia.

Anina be “Regerege Lasi.”

Kamelo ai idia laolao taudia.

Unai be Ierusalema.

Diksenari ai, “Tuari oreadia edia Iehova” itaia.

Unai be, Naila Sinavai ena sinavai maragina.

Heb., “uhe.”

Diksenari ai, “Tuari oreadia edia Iehova” itaia.

Miusiki gauna ta mai ena varo, gita bamona, to ena toana be idau.

Iuda bona Ierusalema ia herevalaia.

Eiava reana, “ia kaukau.”

Eiava reana, “ia kaukau.”

Miusiki gauna ta mai ena varo, gita bamona, to ena toana be idau.

Diksenari ai, “Tuari oreadia edia Iehova” itaia.

Heb., “Iena tau badadia.”

Diksenari ai, “Tuari oreadia edia Iehova” itaia.

Heb., “laga-ani.”

Eiava reana, “edia lalona ena ura be ia goada taudia.”

“Iah” be Iehova ena ladana kwadogina.

Unai be, Dirava ena ladana be taunimanima ese do idia dibaia bona laloatao.

Eiava reana, “tubutubu gaudia edia paripari.”

Diksenari itaia.

Unai be Israela ia herevalaia, ia be hahine ta eiava vain uma ta bamona.

Diksenari itaia.

Unai be, Euperate.

Reana ia be siti badana Samaria ia herevalaia.

Diksenari ai, “Tuari oreadia edia Iehova” itaia.

Eiava “Sheol,” unai be, mase taudia guria gabuna. Diksenari itaia.

Eiava reana, “matahanai ta ai karaia.”

Eiava “hahetohoa varona.”

Eiava “Sheol,” unai be, mase taudia guria gabuna. Diksenari itaia.

Eiava reana, “Idia laloparara neganai, do idia gari dikadika.”

Uhe maragidia koremadia, ena mamina be siahu, pepper bamona.

Iena toana be ava bamona, bona iena uhe be maragimaragi.

Ia be witi bamona, idaunegai Aigupito ai ia tubu, to witi korikorina ese ia hereaia.

Diksenari ai, “Witi moia gabuna” itaia.

Eiava “ura.”

Eiava “Bona iena aonega be bada herea.”

Reana anina be “Dirava Ena Boubou Patana Ena Lahi Gabuna,” reana unai be Ierusalema ia herevalaia.

Heb., “idau taudia.”

Diksenari ai, “Tuari oreadia edia Iehova” itaia.

Eiava “sisiba.”

Heb., “wain be boubou gauna bamona idia bubua,” unai be gwauhamata karana ia herevalaia.

Heb., “Farao ena kohoro goadana.”

Diksenari itaia.

Eiava “hadibaia herevana.”

Eiava reana, “ranu gurina.”

Heb., “Umui ore momokani.”

Eiava “savolo bona foka amo idia hapararaia.”

Heb., “Iehova ena ladana.”

Eiava “sibona umui hahelagaia.”

Miusiki gauna ta mai ena varo, gita bamona, to ena toana be idau.

“Topete” be lahi ia araia gabuna ia laulaulaia, anina be hadikaia ore.

Eiava “hosi guia taudia.”

Diksenari ai, “Tuari oreadia edia Iehova” itaia.

Eiava reana, “ia kaukau.”

Eiava “ororo ai edia rara do ia aru.”

Bosera ia herevalaia, Edoma ena siti badana.

Iniseniai idia gaukaralaia Heberu herevana ese tar koremana ia herevalaia, ia be auka dainai ranu ia koua diba.

Ia be mada bamona, ena tauanina be mai ena ginigini. Eng., porcupine.

Eng., ostrich. Ia be kokokoko bamona.

Heb., “idia boiboi animal.”

Eiava reana, “Bona nanigosi bamona demoni.”

Inai be baimumu bamona.

Heb., “hahetohoa varo amo edia tano ia haria.”

Eiava “wain bubua taudia edia biaguna.”

Diksenari itaia.

Eiava “Suria.”

Diksenari ai, “Tuari oreadia edia Iehova” itaia.

Eiava reana, “huanai.”

Eiava “Naila ena sinavai maragidia.”

Inai be hosi biagua totona idia gaukaralaia varo ia herevalaia. Varo bona auri idia kwatua hebou bona hosi ena uduna ai idia atoa.

Eiava “Sheol,” unai be, mase taudia guria gabuna. Diksenari itaia.

“Iah” be Iehova ena ladana kwadogina.

Eiava “Sheol,” unai be, mase taudia guria gabuna. Diksenari itaia.

Heb., “dekenai ia moale.”

Diksenari itaia.

Diksenari ai, “Tuari oreadia edia Iehova” itaia.

Eiava “umui hagoadaia.”

Eiava “noho hanaihanai lalokauna.” Diksenari itaia.

Ima kwakikwaki badana amo ela bona ima kwakikwaki maragina. Ap. B14 itaia.

Eiava “lohia taudia.”

Eiava “ist kahana.”

Unai be, ia hesiai henia totona.

Unai be, sibona ia gimaia diba lasi bona ladana maragi.

Diksenari ai, “Witi moia gabuna” itaia.

Au maragina ta, ena raurau be idia diaridiari bona ena flaoaflaoa be kurokuro bona mai bonana namona.

Au badana ta, ena lata be 15 m bamona. Ena raurau be grin bona rigi be grei.

Heb., “abia hidi.”

Eiava “ist kahana.”

Eiava “hadibaia herevana.”

Eiava “kone gabudia.”

Inai be Israela besena ia herevalaia.

Eiava “hadibaia herevana.”

Eiava “hadibaia herevana.”

Reana vaira negai do idia vara guna gaudia ia herevalaia.

Eng., ostrich. Ia be kokokoko bamona.

Diksenari itaia.

Eiava “gwau-edeede karadia.”

Reana Taravatu hadibaia taudia ia herevalaia.

Anina be “Kara Maoromaoro Tauna,” ia be hemataurai ladana Israela totona.

Diksenari ai, “Tuari oreadia edia Iehova” itaia.

Eiava “sekolo karaia gauna.”

Heb., “koua hegege.”

Diksenari ai, “Tuari oreadia edia Iehova” itaia.

Eiava reana, “gaukara metau karaia taudia.”

Eiava reana, “hoihoi taudia.”

Eiava reana, “ia noho kava totona ia karaia lasi.”

Babulonia edia dirava ta.

Eiava “palani; sisiba.”

Eiava “ist kahana.”

Eiava “palani; sisiba.”

Eiava reana, “bona ta do lau hebogahisi henia lasi.”

Heb., “iena ladana be tuari oreadia edia Iehova.”

Eiava reana, “Ena be.”

Eiava reana, “Guba gaudia idia hapararaia taudia; Hisiu stadilaia taudia.”

Heb., “edia gabu ta ta dekenai do idia lao.”

Eiava reana, “bese.”

Heb., “iena ladana be tuari oreadia edia Iehova.”

Uro lalonai auri idia havevea, auri ena momoru kokia totona.

Eiava reana, “gau ta ia tubu lasi ororodia.”

Eiava reana, “hagoadaia.”

Heb., “egu vairana lau ha-aukaia, nadi aukana bamona.”

Manumanu maragina ta, ia be nemo bamona bona Aigupito ai ia noho.

Eiava “hadibaia herevana.”

Eiava reana, “biluga.”

Diksenari itaia.

Heb., “iena ladana be tuari oreadia edia Iehova.”

Diksenari ai, “Kopina utua” itaia.

Eiava “kwalimu.”

Babulonia ia herevalaia.

Eiava reana, “ai kamonai gaudia.”

Heb., “imana.”

“Ia” be unai ia itaia tauna ta eiava Dirava ia herevalaia.

Eiava “ia lalopararalaia.”

Eiava reana, “Ia be taunimanima idia ura lasi itaia tauna ta bamona.”

Heb., “ia idia abia lao.”

Eiava “iena mauri dalana.”

Eiava “biaguna.”

Eiava “biaguna.”

Heb., “iena ladana be tuari oreadia edia Iehova.”

Eiava “Abata bamona badu.”

Eiava “noho hanaihanai lalokauna.” Diksenari itaia.

Eiava “noho hanaihanai lalokauna.” Diksenari itaia.

Eiava “noho hanaihanai lalokauna.” Diksenari itaia.

Eiava “do ia vara momokani.”

Au maragina ta, ena raurau be idia diaridiari bona ena flaoaflaoa be kurokuro bona mai bonana namona.

Eiava reana, “amo.”

Unai be, idia mase.

Unai be, mase gurina.

Reana kaivakuku tomadiho henia karana ia herevalaia.

Eiava reana, “king.”

Eiava “Sheol,” unai be, mase taudia guria gabuna. Diksenari itaia.

Heb., “emu goada ia ore lasi.”

Eiava “lau hunia.”

Heb., “udu bibina ena huahua.”

Diksenari ai, “Aniani lasi taravatu” itaia.

Diksenari itaia.

Nega haida Baibel ese “paraoa” ia gaukaralaia aniani ibounai totona.

Heb., “bona ena matana ai unai be dika.”

Diksenari itaia.

Eiava “hahairaia.”

Eiava “kara namo.”

Au badana ta, ena lata be 15 m bamona. Ena raurau be grin bona rigi be grei.

Eiava “King taudia edia ratana amo oi do idia ubua.”

Eiava “lalonamo.”

Eiava “hahairaia.”

Heb., “hahelaga tauna ena bamona.”

Eiava reana, “kakakaka.”

Eiava “noho hanaihanai lalokauna.” Diksenari itaia.

Eiava “koia lasi.”

Eiava “ia vairanai ia gini aneru.”

Eiava “tano kaukau gabuna.”

Eiava “ai oi karaia Tauna.”

Eiava “dubu helaga.”

Heb., “hahenamo.”

Eiava, “Kara momokani.” Heb., “Amen.”

Eiava, “Kara momokani.” Heb., “Amen.”

Diksenari itaia.

Eiava reana, “kaivakuku ia hanamoa tauna bamona.”

Heb., “uma gabu huanai ia gini gauna.”

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2026)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia