Karoa 19
“Ai Kamonai Dirava be Umui Dekenai”
“MANI umui ida do ita lao, badina be ai kamonai, Dirava be umui dekenai ia noho.” Bible ia gwau taunimanima bese iboudiai amo be unai bamona do idia hereva iseda nega lalonai. (Sekaria 8:23) Hari Dirava, Sekaria ese ia perovetalaia Diravana, be daika? Ita daradara diba lasi, badina be inai Bible bukana maragina lalonai iena ladana be nega 135 ia torea hedinarai. IEHOVA unai!
2 Ia ese sibona ena ladana, Iehova inai bamona ia gwauraia: “Lauegu ladana be inai, ia lao hanaihanai, gabeai ia mai nega ibounai lalonai inai bamona lauegu ladana dohore umui gwauraia.” (Esodo 3:15) Unai ladana be mai anina bada dainai, nega 7,000 bamona idia torea, Heberu gado revarevadia lalodiai. Sekaria ese ia perovetalaia hegeregerena, hari inai “nega dokonai” unai ladana be orea ta dekenai ia hedinarai goevagoeva.
“MANI UMUI IDA DO ITA LAO”
3 Gunaguna, Iehova ena dubu be Ierusalem dekenai idia haginia lou neganai, peroveta tauna Sekaria be Dirava ese ena lauma amo ia hasiahua, inai hereva ia torea totona: “Tuari oreadia edia Iehova be inai bamona ia hereva: ‘Bese idauidau taudia bona hanua momo noholaia taudia do idia mai; bena hanua ta taudia ese ma hanua ta taudia dekenai do idia lao, do idia gwau: “Harihari do ita lao, Iehova do ita noia ia ese ita do ia hanamoa, bona tuari oreadia edia Iehova do ita tahua. Lau danu do lau lao.” Bona bese momo bona bese mai goadadia do idia mai, Ierusalem dekenai tuari oreadia edia Iehova do idia tahua bona Iehova do idia noia, do ia hanamodia.’ Tuari oreadia edia Iehova be inai bamona ia hereva, ‘Unai dinadia ai tatau 10, gado idauidau iboudiai besedia amo, ese Iuda tauna ta ena dabua do idia dogoatao, do idia gwau: “Mani umui ida do ita lao, badina be ai kamonai, Dirava be umui dekenai ia noho.” ’ ”—Sekaria 8:20-23.
4 Serubabele ena negai, inai peroveta herevana ena anina be dala maragina amo ia vara matamaia. Unai ese iseda negai dala badana amo do ia momokani dalana ia laulaulaia. Edena orea taudia dekenai? Iuda besena taudia dekenai lasi, badina be idia ese Dirava ena ladana idia hatoa lasi. Bona Kerisendom dekenai lasi, badina be Iuda taudia hegeregeredia, idia danu ese Dirava ena ladana idia hatoa lasi. Iseda nega lalonai taunimanima be tanobada hanuana Ierusalem dekenai idia lao lasi, Iehova idia tomadiho henia totona. Iesu ena hereva hegeregerena, Dirava ese ena dubu unuseniai ia dadaraia, bena lagani 70 C.E. lalonai idia hadikaia ore, bona idia haginia lou lasi ema bona hari. Inai ese lalo-maoro taudia ia hadibadia, Dirava be Keristen lasi besena Israel dekenai ia noho lasi.—Mataio 23:37, 38; 1 Hanua Pavapavadia 9:8, 9 itaia.
5 Hari inai negai Iehova ena ladana ai ia hereva “Ierusalemana” be Heberu 12:22 ese ia gwauraia “Dirava ena hanua badana . . . Ierusalema, guba dekenai.” Idau negai Ierusalem be toa ta, Iehova ena lohia siahuna ia hahedinaraia; unai hegeregerena, “Ierusalem, guba dekenai” be Dirava ena Mesia Basileiana, ia lalonai Iesu Keriso be King ai ia halaoa, idau bese edia nega be lagani 1914 lalonai ia ore neganai. (1 Sisiga 29:23; Luka 21:24) Unai gavamani be mai ena hesiai taudia tanobada dekenai, ena sivarai namona be mai edia abidadama danu idia harorolaia, taudia unai. Basileia be lagani 1914 lalonai ia haginia vadaeni sivaraina be “orea maragi” taudia oredia ese idia harorolaia guna. Lauma dalanai idia be “Dirava ena Israela,” Sekaria ese ia perovetalaidia ‘Iuda taudia’ unai. (Luka 12:32; Galatia 6:16; Roma 2:28, 29) Lagani 1931 amo ema sibodia edia ladana idia hatoa Iehova ena Witness taudia, badina be Dirava idia lalokau henia bona idia diba namona be Iehova idia gwauraia hedinarai, ia be Siahu Ibounai Diravana momokanina.—Isaia 43:10-12.
EDENA BAMONA IDIA DIBADIA?
6 Inai lauma Iuda taudia ese Iehova idia gwauraia hedinarai dainai, tanobada hegegemadai lalo-maoro taudia milion haida idia durudia, ‘Iehova idia tahua’ totona. Unai taudia idia diba Iehova be momokani iena ladana idia abia taudia dekenai ia noho. Unai idia hamomokania gaudia haida be inai:
(1) Iehova ena Witness taudia edia hahediba herevadia iboudiai be Bible amo—siri ta ta amo sibona lasi, to Bible ibounai amo. Iehova ena Witness taudia be sibodia edia lalohadai idia harorolaia lasi, to Bible ena hereva idia hahedinaraia. Iehova idia matauraia dainai iena hereva idia halasia. (Ioane 7:16-18 itaia.)
(2) Bible ia gwau Dirava sibona ese bese idauidau amo bese ta do ia abia hidi, “iena ladana idia abia.” (Kara 15:14) Idia ta ta iboudiai be iena ladana dekenai do idia boiboi bona tanobada ibounai lalonai do idia harorolaia goadagoada. (Isaia 12:4, 5) Vadaeni, tanobada hegegemadai Iehova ena Witness taudia ese Dirava ena ladana, Iehova idia hahedinaraia momo.
(3) Iehova ena Witness taudia be mai edia lauma aniani namodia momo. Bible amo idia dibaia gaudia ese edia lalohadai idia haidaua dainai, idia be moale taudia, taunimanima oredia hegeregeredia lasi. Iehova ia gwau iena hesiai taudia be unai bamona do idia moale. (Isaia 65:13, 14; Mataio 4:4 itaia.)
(4) Iehova ena Witness taudia be Dirava ena Hereva hegeregerena idia kara bona idia lalohadai—ruma dekenai, gaukara dekenai, sikuli dekenai, bona gadara dekenai. Bible dainai idia diba dahaka kara idia dadaraia bona dahaka kara idia tahua guna be namo. Iehova ia gwauhamata, inai bamona idia karaia taudia ‘edia dala do ia hamaoromaoroa.’ (Hereva Lada-isidia 3:5, 6)
(5) Iehova ena Witness taudia edia kongregesen naridia dalana be Dirava ena orea aposetolo edia negai naria dalana hegeregerena, unai orea lalonai elda taudia be sibodia idia abia isi lasi, to kara namo be orea taudia idia haheitalaidia, bona idia ida Dirava ena Basileia dainai idia gaukara. (1 Petro 5:2, 3; 2 Korinto 1:24)
(6) Iehova ena Witness taudia be tanobada ena politikol karadia idia durua lasi, to Bible ese Keristen korikoridia edia ia gwauraia gaukarana idia karaia noho; Dirava ena Basileia ena sivarai namona be tanobada ibounai dekenai idia harorolaia, dokona ia do ginidae lasi neganai. (Mataio 24:14; Ioane 17:16; 18:36 itaia.)
(7) Iehova ena Witness taudia idia lalokau heheni momokani, Iesu ena hahediba taudia korikoridia bamona. Ta ese ta ia dadaraia lasi, ena kopina ena kala dainai, o ena bese dainai, o ena gado dainai, o ia ogogami dainai. Ena be idia be goevadae lasi taudia, to bese iboudiai lalodiai idia lalo-tamona, bona inai dainai Dirava idia hanamoa. (Ioane 13:35; Kara 10:34, 35 itaia.)
(8) Keristen taudia ginigunadia hegeregeredia, Iehova ena Witness taudia ese dagedage idia davaria neganai Dirava ena hesiai gaukara idia karaia noho. Dirava idia abidadama henia dainai, edia inai taudia edia davana idia henidia lasi. Idau negai ia karaia hegeregerena, Iehova ese ena hesiai taudia ia hamauridia. (Ieremia 1:8; Isaia 54:17)
7 Inai badina bona ma haida dainai, “tatau 10, gado idauidau iboudiai besedia amo” ese Basileia abia taudia oredia idia hereva henidia mai edia momokani danu, idia gwau: “Mani umui ida do ita lao, badina be ai kamonai, Dirava be umui dekenai ia noho.” (Sekaria 8:23) Bible lalonai tanobada gaudia edia momo ena namba be “10” idia gwauraia, anina be iboudiai idia gwauraia unai; unai dainai inai “tatau 10” anina be Keriso ena “tadikakana” danu tomadiho momokani idia karaia taudia iboudiai. Orena taudia ida idia hebou sibona lasi, to edia kara amo idia hahedinaraia edia Dirava, Iehova idia tomadiho henia. Iesu Keriso ena amo edia mauri be ia dekenai idia gwauhamatalaia, bona bapatiso idia abia, unai gwauhamata ena toana. Inai amo idia hahedinaraia idia ura “Iehova danu idia hakapua.” Bena iena witness taudia ida haroro gaukara idia karaia mai edia moale danu.—Sekaria 2:11; Isaia 61:5, 6.
EDIA KARA ITA TOHOTOHOA BE NAMO
8 Inai bamona idia karaia taudia haida be Sieba ena kwini hegeregerena, Solomon ena negai. Gabu daudauna amo “Solomon ena sivarai Iehova ena ladana dainai ia kamonai.” Ia be Solomon ida idia do herevahereva lasi bona Iehova ena dubu dekenai ia do lao lasi Ierusalem dekenai. Unai dainai unai sivarai ia daradaralaia. To kamelo dekenai ia gui bona dala daudau hereana dekenai ia lao, Solomon ia itaia totona. Solomon ese ena “henanadai aukadia” iboudiai ia haerelaia murinai, ia gwau: “Kahana be lau idia hamaoroa lasi.” Ia diba momokani, Iehova ese ia idia tomadiho henia taudia ia lalokau henidia. (1 Hanua Pavapavadia 10:1-9) Hari inai negai ladana bada taudia haida ese ena kara idia tohotohoa vadaeni, bona ladana maragi taudia momo danu. Idia itaia, Iehova ena Witness taudia ese tau ta idia gwauraia lasi edia King, to Iesu Keriso, Solomon ia hereaia tauna, sibona idia badinaia. Dirava ena Hereva amo idia abia haeredia ese edia lalona idia hamoalea, bena idia danu ese Iehova idia hanamoa.—Luka 11:31 itaia.
9 Ma haida be Ieriko hahinena Rahaba hegeregerena; ia kamonai vadaeni sivaraidia dainai, ia diba Israel ena Dirava be “guba bona tanobada Diravana.” (Iosua 2:11) Israel ena spai taudia ia abidia dae, ia hunidia, bona sibona ena mauri ia laloa lasi to ia naridia. Ia be mai ena abidadama, bona ena kara amo ia hahedinaraia; Iehova ena orea taudia ia badinadia. (Heberu 11:31; Iakobo 2:25) Ia roho mauri totona, spai taudia edia hereva ia badinaia namonamo. Rahaba ese danu ena tamana bona sinana, mai ena tadikaka bona taihu danu ia bogadia hisi; dala ia kehoa edia, oda do idia badinaia neganai do idia roho mauri. (Iosua 2:12, 13, 18, 19) Unai dainai ia mai ena ruma taudia danu idia hamauridia, Ieriko mai ena Baal tomadiho henia taudia idia haoredia neganai. (Iosua 6:22, 23) Inai be mai anina bada hari inai negai. Ia hahedinaraia Iehova ese Rahaba bamona taudia do ia hamauridia. Ia hegeregerena ai idia lao taudia edia kara be inai: Iehova idia abidadama henia, lauma Israel taudia idia durudia, Dirava ese idia edia amo ia henidia oda herevadia idia badinaia namonamo, bona sibodia edia ruma taudia bona varavara edia lalona idia ania toho, idia danu be unai bamona idia karaia totona.
10 To, momokani, bese iboudiai taudia ia veridia Iehova ena Witness taudia idia bamodia totona, gauna korikorina be Iehova Dirava. Iena Hereva idia ura henia. Iena lauma helaga ena huahua, iena hesiai taudia edia mauri lalodiai idia hedinarai, be idia moalelaia. Dirava ena kara namodia idia diba dainai, idia ura bada nega do ia ginidae Dirava ese sibona ena ladana do ia hahelagaia. Edia kara iboudiai lalodiai dala idia tahua edia Dirava idia hamoalea totona, bona ma haida edia lalona idia ania toho, idia danu do idia hanamoa totona. (1 Petro 2:12) Mai edia lalona ibounai danu idia guriguri henia, idia gwau: “Aiemai Tamana e, guba dekenai oi noho, oiemu ladana do ai hahelagaia. Oiemu Basileia do ia mai, oiemu ura gauna tanobada dekenai do ai karaia, guba dekenai idia karaia bamona.” (Mataio 6:9, 10) Bona edia guriguri herevana hegeregerena, idia be Iehova “ena ladana idia abia taudia” ida Dirava ena hesiai gaukara helagana idia karaia mai edia lalo-tamona danu.
[Study Questions]
1, 2. (a) Sekaria 8:23 ia gwau dahaka be iseda negai do ia vara? (b) Idia gwauraia Diravana be daika, bona Bible ese ena ladana edena bamona ia hahedinaraia goevagoeva?
3. Sekaria 8:20-23 hegeregerena, (a) Daidia ese Iehova do idia tahua? (b) Idia ese daidia do idia bamodia?
4. Dahaka dainai inai peroveta herevana ena anina be Iuda tomadihona dekenai o Kerisendom dekenai ia vara lasi?
5. Bible ese ia hahedinaraia (a) “Ierusalem,” hari inai negai Iehova ena ladanai ia hereva gauna, be dahaka? (b) “Iuda tauna,” Sekaria ese ia perovetalaia, anina be dahaka?
6. (a) Dahaka dainai taunimanima milion haida idia diba momokani Iehova be edena orea taudia dekenai ia noho hari? (Badina ta ta iboudiai gwauraia, Bible siridia duahia.) (b) Inai badina idauidau, edena oi laloa bada?
7. (a) “Tatau 10” be daidia? (b) Edena bamona idia hahedinaraia Iehova be momokani edia Dirava ai ia lao vadaeni?
8. (a) Dahaka dainai Sieba ena kwini ia lao Ierusalem? (b) Unuseniai dahaka ia karaia, bona unai dainai dahaka ia diba? (c) Haida ese ena kara edena bamona idia tohotohoa iseda nega lalonai? (Salamo 2:10-12)
9. (a) Rahaba ena lalohadai be edena bamona ia idau, Sieba ena kwini ena hegeregerena lasi? (b) Rahaba bona ena ruma taudia be dahaka idia karaia dainai idia roho mauri? (c) Hari inai negai Rahaba bamona taudia edia kara korikori be dahaka?
10. (a) Dahaka ese taunimanima edia lalona ia ania bena Iehova ena Witness taudia idia bamodia? (b) Iseda lalohadai bona kara amo edena bamona ita hahedinaraia diba, ita be mai iseda kudou iboudiai danu Iehova ita lalokau henia momokani?